اش ، گاه از طریق بدنام کردن یا سخره گرفتن تمام کارهای روشنفکری و بیشتر اوقات با تاکید بر این نکته صورت می گیرد که روشنفکر باید فقط یک متخصص حرفه ایی در رشته خود باشد.از نظر سارتر روشنفکر هرگز روشنفکرتر از زمانی نخواهد بود که جامعه او را به محاصره در آورده ، به ریشخند گرفته و احاطه کرده است، و وی را به هر صورت که می خواهد در می آورد زیرا در چنین زمان و برهمین پایه است که کار روشنفکری پی ریزی می شود. سارتر از این ایده دفاع می کند که انسان در انتخاب سرنوشت خود آزاد است اما می گوید شرایط ، که یکی از مفاهیم مورد علاقه او به شمار می آید، می تواند سد راه چنین آزادی عملی باشد. او همچنین اضافه می کند ما نمی توانیم بگوییم محیط و شرایط به طور یک جانبه شکل دهنده ی نویسنده یا روشنفکر است بلکه نوعی حرکت و برهم کنش پایداری ما بین آنها برقرار است.

منبع: #نقش_روشنفکر/ #ادوارد_سعید/ حمید عضدانلو/ نشر نی

نقاد خوبی هستیم یا نق زن خوبی؟

نق زدن " یا " نقد کردن "!

وظیفه روشنفکر، “ نقد نهادهای قدرت ” است.
یک اصل مهم که در طول تاریخ در عرض جغرافیا به اثبات رسیده ، این است که قدرت بدون نقد فساد می آورد.
اخلاقی ترین آدم ها هم وقتی در بالای پلکان قدرت بنشینند، اگر به طور جدی با نظارت و نقد کنترل نشوند، دچار “خودشیفتگی” می شوند و پس از این به باتلاق “ ایدئوکراسی” فرو می غلتند ( یعنی “مذهب حافظ قدرت” ) و پس از آن هرچه بر دیگران مکروه و حرام است، بر “سلطان” مباح می گردد!
به همین دلیل در جامعه، روشنفکر نقد می کند و نقد می کند تا نهادهای قدرت “سالم” بمانند.
یکی از ویژگی هایی که روشنفکر را از “ روشنفکرنما ” یا همان “روشنفکر مآب” جدا می کند این است که روشنفکر مآب “نقد” نمی کند، بلکه “نق می زند”.
نقد کردن کار آسانی نیست.
شما برای نقد کردنِ مدیریتِ یک سیستم، لازم است تاریخچه و گردش کار این سیستم را بدانید، آمار و ارقام مربوط به این سیستم را مرور کنید و با فرآیند تجزیه و تحلیل اطلاعات آشنا باشید.
پس نقد کردن تخصص و مهارت و صرف وقت و انرژی می خواهد. اما شما می توانید راجع به هر چیزی نق بزنید بدون این که کمترین وقتی صرف مطالعه و پژوهش آن کرده باشید!
“نق زدن” یک فرایند “هیجان مدار” است. یعنی ما با نق زدن آرام تر می شویم، خشم و غم مان را با دیگران در میان می گذریم و “درد دل” می کنیم، اما “نقد کردن” یک فرایند “مسأله مدار” است، ما هنگام نقد ، خودمان را سبک نمی کنیم، بلکه مساله را “حلّاجی” و زیر و رو می کنیم.
“نق زدن” مخاطب تعریف شده ای ندارد، کافی است گوش مفت بیابی، آن وقت می توانی شروع به نق زدن کنی، ولی نقد کردن، مخاطب تعریف شده ای دارد. مخاطبِ روشنفکر پیش از همه، خود نهادهای قدرت اند و سپس کارشناسان، گروه های ذی نفع، رسانه ها و سایر نقدکنندگان.
نقد کردن علاوه بر نیاز به دانش و مهارت و صرف وقت و انرژی، نیاز به شهامت و شجاعت دارد، شجاعت پرداخت هزینه ! شما می توانید در هر مهمانی که می نشینید و هر تاکسی که سوار می شوید نق بزنید، کسی کاری به کار شما ندارد!
ولی اگر نقد خود را برای نهادهای قدرت و رسانه ها ارسال کنید، باید آمادگی پرداخت هزینه را هم داشته باشید؛ بنابرین یکی دیگر از ویژگی های روشنفکران که آن ها را از روشنفکرمآبان جدا می کند ،“ شجاعت ” است.
البته اینجا لازم است راجع به گروهی از روشنفکران توضیح دهم که کار سخت تری در پیش می گیرند و آن آگاه سازی توده های مردم است.
کسی که قرار است توده های مردم را آگاه نماید، از یک سو باید دارای دانش و مهارت نقد باشد و از سویی باید بتواند با زبان غیر تخصصی سخن بگوید.
این کار شبیه “بند بازی” است. اگر کمی تخصصی تر سخن بگوید، مخاطبانش سخنش را نمی فهمند و اگر کمی عوامانه تر سخن بگوید، به سرعت دچار “پوپولیسم” - عوام زدگی –می شود!
بسیاری از روشنفکران که به این قلمرو پا گذاشتند یا از این طرف یا از آن طرف فرو افتادند. با این حال این قلمرو پر خطر را نباید خالی گذاشت؛ چرا که با خالی گذاشتن این قلمرو، جا را برای “پوپولیست های واقعی” باز می کنیم، کسانی که به جای نوشتن کلمه “مار” ،شکل “مار” را طراحی می کنند.
ویژگی مهم روشنفکران این است که تشکّل و شبکه سازی می کنند، روشنفکر اهل انزوا و در خود فرورفتن نیست.
او از جامعه قهر نمی کند و ناامید نیز نمی شود؛ چرا که از ابتدا هم توقع تغییرات دراماتیک نداشته است. روشنفکرمآب ها ناامید و سرخورده اند.
شاید برخی از آن ها روشنفکرهایی بوده اند که توقع زیادی از مردم و جامعه داشته اند، آن ها به دنبال “اتوپیا” - مدینه فاضل – بوده اند و ناکام مانده اند.
روشنفکر به حرکت دائمی و پله پله اجتماع امیدوار است؛ بنابراین تماسش را با جامعه حفظ می کند و تیم و تشکّل می سازد. منظور از تشکل، محفل نیست، بلکه نهادهای مدنی است، نهادهای مدنی شناسنامه دار که به طور دائمی رشد می کنند و با جامعه ی بیرون از خود ارتباط برقرار می کنند، اثر می گذارند و اثر می پذیرند.

منبع: کتاب روشنفکر کیست؟ روشنفکری چیست؟
نویسنده: "#ادوارد_سعید " متفکر و منتقد فلسطینی

پنج‌شنبه 10 آبان 1397
1 نوامبر 2018


✴️ #آبانگان یکی از جشن‌های ایرانی است که در ستایش و نیایش ایزدبانو آناهید که ایزد آب‌های روان بوده است، برگزار می‌شده است. زمان برگزاری این جشن در آبان، روز دهم آبان بوده است.

✴️ اول نوامبر برابر با دهم آبان #روز_جهانی_نویسنده است. با هدف تشويق نویسندگان كتاب، از سال 1928 در آمريكا، یکم نوامبر هر سال روز نویسنده تعیین شده.

✴️ #ادوارد_سعید (Edward Said) (زاده ۱ نوامبر ۱۹۳۵ - درگذشته ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۳) نویسنده، منتقد و فعال سیاسی فلسطینی - آمریکایی بود. سعید به عنوان یکی از بنیان‌گذاران نظریه پسااستعماری شناخته می‌شود. از آثار ترجمه شده وی به فارسی می‌توان به «فرهنگ و امپریالیسم»، «کتاب اومانیسم و نقد دموکراتیک»، «فراتر از واپسین آسمان»، «شرق‌شناسی» و «نقش روشنفکر» اشاره کرد. همچنین کتاب خاطرات وی با نام «بی در کجا» توسط #نشر_ویستار با ترجمه #علی_اصغر_بهرامی منتشر شده است.

✴️ #مرتضی_احمدی (زاده ۱۰ آبان ماه ۱۳۰۳ ـ درگذشته ۳۰ آذر ۱۳۹۳) بازیگر، صداپیشه، خواننده و نویسنده ایرانی بود. مجموعه خاطرات وی در کتابی با نام «من و زندگی» توسط #نشر_ققنوس منتشر شده است. از دیگر آثار وی می‌توان «کهنه‌های همیشه نو»، «فرهنگ بر و بچه‌های ترون»، «پرسه در احوالات تهرون و ترونیا»، «پیش‌پرده و پیش‌پرده‌خوانی» و «مردی که هیچ بود» را نام برد.

✴️ #استیون_کرین یا #استیفن_کرین (Stephen Crane) (زاده ۱ نوامبر ۱۸۷۱ - درگذشته ۵ ژوئن ۱۹۰۰) شاعر و نویسنده آمریکایی بود. گزیده‌ای از اشعار وی تحت عنوان «سواران‌سياه» توسط #نشر_مایا منتشر شده است. از دیگر آثار وی کتاب «نشان سرخ دلیری» توسط #نشر_امیرکبیر و #نشر_مرکز و کتاب‌های «هتل آبی» و «کشتی‌شکسته» توسط #نشر_هرست منتشر شده‌اند.

✴️ لو تاراسف معروف به #هانری_ترویا (Henri Troyat) (زاده 1 نوامبر 1911 ـ درگذشته 2 مارس 2007) نویسنده فرانسوی بود. از او بیش از یک‌صد کتاب، رمان و شرح حال به جای مانده. کتاب «عنکبوت» وی در سال ۱۹۳۸ برنده جایزه گنکور شد. #نشر_پارسه این کتاب را با ترجمه #پرویز_شهدی منتشر کرده است. از دیگر آثار ترجمه شده وی به فارسی می‌توان «شقایق و برف»، «سرقت ادبی»، «راسپوتین» و «خانم حوا» را نام برد.

✴️ #اتیین_دولابوئسی (Étienne de La Boétie) (زاده 1 نوامبر 1530 ـ درگذشته 18 اگوست 1563) شاعر، نویسنده و فیلسوف فرانسوی دوره رنسانس بود. کتاب «گفتار در بندگی خودخواسته» نوشته وی، کیفرخواستی عمیق، مستند و عالمانه علیه استبداد است. این کتاب را #نشر_گمان با ترجمه #لاله_قدکپور منتشر کرده است.

#گزیده 📕

کوچک‌ترین شکی وجود ندارد که باید در برابر قاتلان خاطره بایستیم، کسانی که می‌کوشند تا هولوکاست را انکار کرده و یا کوچک جلوه دهند. اما در عین حال نمی‌بایست از آشکار ساختن پیوند میان هولوکاست و پی‌افکندن اسراییل، همچون بهشتی برای یهودیان که در آگاهی یهودی امروزی نقش بسته، غفلت ورزیم. با وجود‌این، در عمل هرگز به این مسئله اشاره نشده که این پیوند برای فلسطینیان به معنای رانده شدن آنها از مزارع و خانه‌ی خود است. گرچه ذکر آن تنها رنج این مصیبت را برای فلیسطینیان دشوارتر می‌کند.
پرسش آنها این است که چرا ما باید تاوان آنچه در اروپا برای یهودیان رخ داد بپردازیم؟


#ابداع_خاطره_و_مکان 📕
#ادوارد_سعید 🖊