«تیرهایی که شکارچی آسمان پرتاب می‌کند»
—------------------------------------—

تیرهای شهاب دارند از #صورت_فلکی_شکارچی به سوی زمین پرتاب می‌شوند. این طبیعی‌ست، زیرا ماه اکتبر هر سال، زمان بارش‌ شهابی شکارچی (جباری) است.

در این تصویر که از پیوند چندین نوردهی درست شده، بیش از یک دوجین شهاب را می‌بینیم که در شب پایان هفته‌ی گذشته بر سر آتشفشان "وولان هادا" در مغولستان درونی کشور چین می‌باریدند.

رد همه‌ی شهاب‌های درون این تصویر به نقطه‌ی کوچکی در آسمان می‌رسد که کانون بارش نامیده می‌شود و اینجا درست بالا، سمت چپ کمربند شکارچی جای دارد.

شهاب‌های شکارچی سنگریزه‌هایی هستند که دنباله‌دار هالی در یکی از سفرهایش به بخش درونی سامانه‌ی خورشیدی از خود در فضا رها کرده. در حقیقت #دنباله‌دار_هالی مسئول دو بارش شهابیِ شناخته شده است، بارش دیگر بارش اِتا دَلوی است که در ماه می هر سال رخ می‌دهد.

ماه آینده #بارش_شهابی شیری (اسدی) را خواهیم داشت که دستاورد دنباله‌دار تمپل-تاتل است و ردهایی به همین اندازه روشن پدید می‌آورد.

#apod
https://goo.gl/UZvKFg
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/Orionids.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

برق آذرخش در ابرهای زمین. عکسی که پائولو نزپولی، فضانورد سازمان فضایی اروپا از درون ایستگاه فضایی بین‌المللی گرفته
@onestar_in_sevenskies

«کشف کهکشان‌هایی که در مرکز خوشه‌های کهکشانی "وول می‌خورند"»
—----------------------------------------------------------------

اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل ناسا پی برده‌اند که درخشان‌ترین کهکشان‌ها در خوشه‌های کهکشانی، نسبت به مرکز جرم خوشه "می‌لولند" (وول می‌خورند). این یافته‌ی نامنتظره با پیش‌بینی‌های کنونی مدل استانداردِ ماده‌ی تاریک سازگار نیست. شاید بررسی بیشتر در این باره بتواند بینش‌های تازه‌ای درباره‌ی سرشت ماده‌ی تاریک به ما بدهد، شاید حتی نشان دهد که در این باره نیاز به فیزیک تازه‌ای داریم.

ماده‌ی تاریک کمی بیش از ۲۵ درصد جرم-انرژی کیهان را تشکیل می‌دهد ولی به طور مستقیم دیده نمی‌شود و از همین رو به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رازهای اخترشناسی نوین دانسته می‌شود. هم کهکشان‌ها و هم خوشه‌های کهکشانی با هاله‌هایی نادیدنی از ماده‌ی تاریک در بر گرفته شده‌‌اند. خوشه‌های کهکشانی گروه‌های غول پیکری از کهکشانند که گاه تا هزار کهکشان را در خود جای داده‌اند و همه‌ی آنها در گاز داغ میان‌کهکشانی غرقند. چنین خوشه‌هایی هسته‌های بسیار چگال و انبوهی دارند که در هر یک، کهکشانی غول‌آسا با عنوان "درخشان‌ترین کهکشان خوشه" (بی‌سی‌جی، BCG) دیده می‌شود.

مدل استاندارد ماده‌ی تاریک (مدل ماده‌ی تاریک سرد) پیش‌بینی می‌کند که اگر یک خوشه‌ی کهکشانی پس از گذراندن دوره‌ی پرآشوب ادغام کهکشان‌ها، به یک حالت واهِلیده (آرام گرفته، relaxed) برگردد، دیگر درخشان‌ترین کهکشانش (بی‌سی‌جی) از مرکز خوشه جابجا نخواهد شد و نفوذ گرانشی سهمگین ماده‌ی تاریک، آن را سر جای خود نگه خواهد داشت.

ولی اکنون گروهی از اخترشناسان سوییسی، فرانسوی و بریتانیایی با بررسی ۱۰ #خوشه‌_کهکشانی به کمک #تلسکوپ_فضایی_هابل دریافته‌اند که بر خلاف چشمداشت‌ها، بی‌سی‌جی‌های آنها در مرکز خوشه ثابت نیستند.

بر پایه‌ی داده‌های هابل، با آن که این خوشه‌ها دیرزمانیست به حالت واهلیده رسیده‌اند، ولی این کهکشان‌ها دارند به گرد مرکز جرم (گرانیگاه) خوشه "می‌لولند". به بیان دیگر، مرکز بخش دیدارپذیر هر یک از این خوشه‌ها و گرانیگاه کلی آنها (که هاله‌ی ماده‌ی تاریک را هم در بر دارد) بر هم منطبق نیستند و به اندازه‌ی ۴۰ هزار سال نوری از هم فاصله دارند.

دیوید هاروی، اخترشناس بنیاد پلی‌تکنیک فدرال لوزان سوییس (EPFL)، و نویسنده‌ی اصلی گزارش این پژوهش می‌گوید: «ما پی بردیم که این بی‌سی‌جی‌ها به گرد مرکز هاله‌ها می‌لولند. این نشان می‌دهد که در مرکز این خوشه‌ها به جای یک منطقه‌ی انبوه و چگال (چیزی که مدل ماده‌ی تاریک سرد پیش‌بینی کرده)، ناحیه‌ای با چگالی بسیار کمتر وجود دارد. این یک نشانه‌ی خیره‌کننده از وجود گونه‌های ناشناخته‌ای از ماده‌ی تاریک درست در قلب خوشه‌های کهکشانیست.»

بررسی حرکت بی‌سی‌جی‌ها تنها می‌تواند به هنگام بررسی رفتار #همگرایی_گرانشی خوشه‌ها انجام شود. این خوشه‌ها به اندازه‌ای پرجرمند که فضازمان را خم کرده و باعث شده‌اند مسیر نوری که از اجرام دورتر (اجرام پشتشان) تابیده را خم کنند [مانند یک عدسی]. این اثر که به نام همگرایی گرانشی قوی شناخته می‌شود می‌تواند در تهیه‌ی نقشه از ماده‌ی تاریک خوشه‌های کهکشانی به کار رود، و به اخترشناسان اجازه دهد جای گرانیگاه را به دقت شناسایی کرده و سپس انحراف بی سی‌جی‌ها از این مرکز را اندازه بگیرند.

اگر این "لنگش" یک پدیده‌ی ناشناخته‌ی اخترفیزیکی نباشد و در حقیقت دستاورد رفتار ماده‌ی تاریک باشد، پس با مدل استاندارد ماده‌ی تاریک همخوانی نداشته و تنها می‌تواند با "برهمکنش ذرات #ماده‌_تاریک با یکدیگر" توجیه شود- یک ناسازگاری (تناقض) نیرومند با تعریف کنونی ما از ماده‌ی تاریک. این می‌تواند نشان دهد که برای حل راز ماده‌ی تاریک نیازمند فیزیک بنیادی تازه‌ای هستیم.

فردریک کوربَن، یکی از نویسندگان پژوهش از EPFL در پایان می‌گوید: «ما چشم به راه کاوشگرهای بزرگی مانند ماهواره‌ی اقلیدس هستیم که مجموعه داده‌های ما را گسترش خواهند داد. پس از آن خواهیم فهمید که این لولیدن بی‌سی‌جی‌ها زیر سر یک پدیده‌ی اخترفیزیکی تازه‌ است یا فیزیک بنیادی تازه‌ای نیاز داریم. هر کدام که باشد، چیز هیجان‌انگیزی خواهد بود!»

**********
تصویر: خوشه‌ی کهکشانی آبل اس۱۰۶۳ از چشم تلسکوپ هابل. این خوشه به اندازه‌ای پرجرم است که مانند یک عدسی همگرا، نور اجرام پشتش را خمانده و به چشم ما رسانده. این خوشه با فاصله‌ی ۴ میلیارد سال نوری از زمین، در صورت فلکی درنا جای دارد.


https://goo.gl/SaETxg
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/DarkMatter.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«تارهایی که در سرتاسر کیهان تنیده شده»
—---------------------------------—

آیا جهان ما در تسخیر چیزیست؟ این نقشه‌ی "ماده‌ی تاریک" گویا چنین چیزی را نشان می‌دهد.

نیروی گرانشی که از سوی ماده‌ی نادیدنیِ تاریک وارد می‌شود بهترین توضیح برای این پرسش است که چرا کهکشان‌ها اینقدر سریع دور خود می‌چرخند، چرا کهکشان‌ها اینقدر سریع خوشه‌های کهکشانی را دور می‌زنند، چرا عدسی‌های گرانشی اینقدر شدید نور را خم می‌کنند، و چرا پراکندگی ماده‌ی دیدارپذیر (معمولی) هم در فضای نزدیک و هم در پس‌زمینه‌ی ریزموج کیهانی به این شکل است.

در این تصویر که از آنِ نمایشگاه جهان تاریکِ آسمان‌نمای هایدن در موزه‌ی تاریخ طبیعی آمریکاست، نمایی از چگونگی تسخیرِ کیهان توسط ماده‌ی فراگیر تاریک را نشان می‌دهد.

این تصویر خود بخشی از یک شبیه‌سازی پرجرییات است و در آن، رشته‌های درهم پیچیده‌ی ماده‌ی تاریک (به رنگ سیاه) را می‌بینیم که مانند تار عنکبوت در کیهان تنیده شده، و در اندک جاهایی از آن هم توده‌های ماده‌ی باریونی (ماده‌ی معمولی) به رنگ نارنجی دیده می‌شود.

این شبیه‌سازی‌ها از دید آماری همخوانی نزدیکی با مشاهدات اخترشناسی دارند.

چیزی که مایه‌ی هراس است اینست که #ماده‌_تاریک اگرچه جوهره‌ای شگفت‌انگیز و کاملا ناشناخته است، ولی شگفت‌انگیزترین سرچشمه‌ی گرانش در کیهان نیست.

این افتخار اکنون از آنِ #انرژی_تاریک است، سرچشمه‌ی یکدست‌تری از گرانشِ -البته از نوع وازننده (پادگرانش)- که تا جایی که می‌دانیم بر روند گسترش کیهان فرمان می‌راند.

#apod
https://goo.gl/8qJD2s
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/blog-post_31.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

در این شبیه‌سازی، رشته‌های ماده تاریک به شکل تارهای سیاه و کپه‌هایی از ماده‌ ماده‌ معمولی هم به رنگ نارنجی دیده می‌شوند.
مربوط به این پست:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/3140

«باستان‌شناسی کیهانی»
—------------------

این عکس را تلسکوپ فضایی هابل گرفته و تک تک لکه‌های روشنی که در آن می‌بینید برای خودشان یک کهکشان جداگانه‌اند- البته به جز نقطه‌ی پرنوری که در میانه‌ی چارچوب دیده می‌شود؛ این نقطه در حقیقت یکی از ستارگان کهکشان خودمانست که دست بر قضا در میدان دید ما از این اجرام جاخوش کرده!

مرکز تصویر جای ویژه‌ایست؛ این نقطه بر مرکز خوشه‌ی کهکشانی بزرگی به نام WHL J24.3324-8.477 منطبق است و درخشان‌ترین کهکشان خوشه نیز همان جا دیده می شود. این خوشه‌ی کهکشانی در راستای #صورت_فلکی_نهنگ جای دارد و نوری که اکنون از آن می‌بینیم حدود ۷.۱ میلیارد سال در راه بوده تا به چشم ما برسد (سرخگرایی یا انتقال به سرخ ۰.۵۶۶).

جهان هستی ساختارهایی با اندازه‌های گوناگون دارد— سیاره‌ها دور ستارگان گرد می‌آیند، ستارگان در کهکشان‌ها انباشته می‌شوند، کهکشان‌ها با هم گروه می‌سازند، و گروه‌‌های کهکشانی هم خوشه‌ها را پدید می‌آورند. هر #خوشه‌_کهکشانی صدها تا هزاران کهکشان در خود جای داده که همگی در بند گرانش یکدیگرند.

ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک نقش‌هایی کلیدی در پیدایش و دگرگونی این خوشه‌ها بازی می‌کنند، از همین رو بررسی خوشه‌های کهکشانی می‌تواند در شناخت این پدیده‌های رازگونه‌ی کیهان به دانشمندان کمک کند.

#تلسکوپ_فضایی_هابل این تصویر فروسرخ را در برنامه‌ای به نام RELICS گرفته. در این برنامه، به هدف یافتن درخشان‌ترین کهکشان‌های دوردست برای بررسی‌های آینده توسط تلسکوپ جیمز وب، از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شد. چنین پژوهشی بر دانسته‌های ما از ریشه و خاستگاه کیهان خواهد افزود.
https://goo.gl/maSmMK
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/WHL.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

در روز ۲۶ اکتبر ۲۰۱۷، ارتش روسیه چند موشک بالستیک شلیک کرد که گویا یکی از آنها دچار نقص شد و باعث شد با سوختی که از آن بیرون می‌زد، کره آبی‌رنگ رو به گسترشی در آسمان پدید آید.

@onestar_in_sevenskies

«کشف ۲۰ سیاره زیست‌پذیر که جلوی چشممان بودند ولی تاکنون آنها را نیافته بودیم»
—------------------------------------------------------------------------—

* شاید سیاره‌های فراخورشیدی زیست‌پذیر از آن چه فکر می‌کردیم هم بیشتر باشند. در بررسی داده‌های تلسکوپ فضایی کپلر وجود ۲۰ سیاره‌ی تازه را نشان داد که احتمالا می‌توانند زیست‌پذیر هم باشند.

در فهرست این فراسیاره‌ها چند سیاره که به گرد ستاره‌ای مانند خورشید خودمان می‌چرخند هم وجود دارد. یک دور مداری برخی از این سیاره‌ها (یک سالشان) بلندتر از زمینست- بلندترین آنها ۳۹۵ روز زمینی. برخی چند ماه و برخی هم چند هفته. کوتاه‌ترینشان در ۱۸ روز زمینی به گرد ستاره‌اش می‌گردد. این بسیار متفاوت با "سال‌های" بسیار کوتاه‌تر پیرامون ستاره‌های کوچک‌تریست که سیاره‌هایی زیست‌پذیر مانند پروکسیما قنطورس دارند.

به گفته‌ی جف کاگلین، رهبر یک گروه از دانشمندان کپلر که در این پژوهش همکاری داشت، سیاره‌ای که سال ۳۹۵ روزه دارد یکی از بهترین نامزدهای فهرست برای زیست‌پذیر بودن است. این سیاره که KOI-7923.01 نام گرفته، اندازه‌اش ۹۷ درصد زمین، ولی کمی سردتر از آنست.

دلیل سردتر بودن آن، دورتر بودنش از ستاره و همچنین این واقعیت است که خود ستاره‌اش هم کمی خنک‌تر از خورشید ماست. دمای این سیاره شاید کمی بیشتر مانند مناطق سردشتی (توندرا)ی زمین باشد تا مناطق معتدل‌، با این وجود باز هم به اندازه‌ی کافی گرم و به اندازه‌ی کافی بزرگ هست که بتواند آب مایع، پیش‌نیاز زندگی از گونه‌ای که می‌شناسیم را [روی سطحش] داشته باشد.

کاگلین می‌گوید: «اگر بخواهیم فضاپیمایی به یکی از این سیاره‌ها بفرستیم، این (KOI-7923.01) گزینه‌ی بدی نیست.»

یک شانس خوب
به گفته‌ی وی، گروه آنها ۷۰ تا ۸۰ درصد مطمئنند که اینها نامزدهایی خوبی هستند. برای تایید نیاز به رصدهای بیشتریست: این سیاره‌ها همگی دستاورد ماموریت آغازین #تلسکوپ_کپلر هستند، ماموریتی که در آن یک بخش آسمان را برای چهار سال رصد کرد، پس از آن در سال ۲۰۱۳، چرخ‌های واکنشی‌اش شکست و توان تغییر جهت و تنظیمش را از دست داد. این یعنی ما هر یک از این سیاره‌ها را به دلیل بلندی مدارشان، تنها یک یا دو بار دیده‌ایم و سیگنال‌های دریافتی هم کمی می‌توانند جابجا باشند.

کاگلین می‌گوید در سال‌های آینده رصدهای بیشتری با تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ‌های روی زمین انجام خواهد شد تا یک بازبینی از داده‌ها انجام شود.

دوره‌ی کوتاه رصدهای کپلر هم دلیل یافته نشدن این سیاره‌ها تاکنون بوده: پژوهشگران نیازمند مجموعه داده‌های بیشتری بودند تا بتوانند با انجام دادن مقایسه‌هایی این سیاره‌های پنهان را شناسایی کرده و در برخی از شلوغ‌ترین داده‌ها، سیگنال‌های واقعی را از سیگنال‌های دروغین جدا کنند.

آبل مندز، مدیر آزمایشگاه زیست‌پذیری سیاره‌ای در رصدخانه‌ی آرسیبو می‌گوید: «من بر این باورم که این یک فهرست بسیار بهینه شده است و از همین رو مشتاقم آن را بیشتر بررسی کنم.»

گروه دانشمندان کپلر برای تهیه‌ی این فهرست، سیگنال‌های فراسیاره‌های احتمالی را با سیگنال‌های چندین فراسیاره‌ که پیشتر تایید شده بود و چند مورد سیگنال نادرست و دروغین در هم آمیختند. موردهای دروغین به آنها کمک کرد تا خطاها را بررسی کرده و سیگنال‌های بد را کنار گذاشته و بدین ترتیب با غربال داده‌ها، فهرست نامزدها را به ۲۰ مورد کاهش دهند، از جمله یکی که تنها کمی بزرگ‌تر از سیاره‌ی تیر است.

مندز می‌گوید اگر این سیاره‌ها تایید شوند، می‌توانند به دلیل سال بلندشان و ستاره‌ی خورشیدسان‌شان، از امیدوارکننده‌ترین دنیاهای زیست‌پذیر باشند.

#سیاره_فراخورشیدی
https://goo.gl/uGKMKH
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/KOI-7923.01.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«درخشش "کلاهخود ثور" در آسمان»
—------------------------------—

این ابر کیهانی کلاهخود-مانند، زایده‌های "بال"-مانندش به نام "کلاهخود ثور" شناخته می‌شود و پهنایی در حدود ۳۰ سال نوری دارد، ابعادی که حتی برای ثور (Thor) که یکی از خدایان اسکاندیناوی‌ست هم بزرگ و قهرمانانه به نظر می‌رسد.

این کلاهخود بیشتر همانند یک حباب میان‌ستاره‌ای‌ است که از تندبادی که از ستاره‌ی درخشان نزدیک مرکز منطقه‌ی آبی‌فامش می‌وزد به وجود آمده. باد، ابر مولکولی پیرامون ستاره را در می‌نوردد و آن را "باد" می‌کند.

ستاره‌ی مرکزی که به عنوان یک ستاره‌ی ولف-رایه شناخته می‌شود، ستاره‌ی غول‌پیکر بی‌اندازه داغیست که به نظر می‌رسد در گام کوتاهِ پیش-ابرنواختری به سر می‌برد و چیزی به انفجارش نمانده.

#سحابی_گسیلشی کلاهخود ثور به نام ان‌جی‌سی ۲۳۵۹ فهرست‌بندی شده و با فاصله‌ی حدود ۱۲۰۰۰ سال نوری از ما، در #صورت_فلکی_سگ_بزرگ دیده می‌شود.

این تصویر واضح و باکیفیت که با فیلترهای پهن‌باند و باریک‌باند گرفته شده، جزئیات چشمگیری از ساختار افروزه‌ها یا همان رشته‌های برافروخته‌ی سحابی را نشان می‌دهد.
رنگ آبی درون تصویر نشانگر تابش نیرومندیست که از اتم‌های اکسیژن موجود در گاز برافروخته می‌تابد.
#apod
https://goo.gl/8gCCSy
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/ThorHelmet.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

کلاهخود ثور یا Thor's Helmet
ثور یکی از ایزدان اساطیر اسکاندیناویست
@onestar_in_sevenskies

«کشف سیاره غول‌پیکری که "نباید وجود داشته باشد"!»
—---------------------------------------------—

* سیاره‌ی غول‌پیکری یافته شده که به گرد یک ستاره‌ی کوتوله‌ی فراسرد می‌گردد. این بزگ‌ترین سیاره نسبت به ستاره‌اش است که تاکنون یافته شده و دانشمندان را درباره‌ی چگونگی شکل‌گیری‌اش با چالش روبرو کرده.

به گزارش دانشگاه واریک، این سیاره‌ با نام ان‌جی‌تی‌اس-۱بی (NGTS-1b) در فاصله‌ی ۶۰۰ سال نوری زمین جای دارد و یک غول گازی تقریبا هم‌اندازه‌ی مشتریست. از سوی دیگر، ستاره‌ی میزبانش تنها نصف شعاع خورشید را دارد. فاصله‌ی این سیاره از ستاره‌اش ۳ درصد فاصله‌ی زمین تا خورشید است و هر ۲.۶ روز زمینی یک دور مدارش به گرد ستاره را کامل می‌کند. [پس این سیاره در حقیقت یک #مشتری_داغ است- م]

یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران این سیاره را به کمک "پیمایشگر گذر نسل آینده" (NGTS) پیدا کردند، آرایه‌ای از ۱۲ تلسکوپ در رصدخانه‌ی پارانال در شمال شیلی که به جستجوی نشانه‌های اُفت ستارگان دوردست در اثر #گذر یک سیاره از کنارش می‌پردازد.

دانیل بیلیس، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش و پژوهشگر دانشگاه واریک بریتانیا می‌گوید: «کشف سیاره‌ی ان‌جی‌تی‌اس-۱بی یک شگفتی کامل برای ما بود [زیرا] فکر نمی‌کردیم چنین سیاره‌ی بزرگی بتواند پیرامون ستاره‌ای به این کوچکی وجود داشته باشد. این نخستین #سیاره‌_فراخورشیدی است که با دستگاه تازه‌ی NGTS یافته‌ می‌شود و هنوز هیچ نشده ما را با شناختمان از فرآیند سیاره‌زایی درگیر چالش کرده.»

ستاره‌ی میزبان این سیاره یک کوتوله‌ی کوچک و کم‌نور رده‌ی ام [یک کوتوله سرخ] است- فراوان‌ترین گونه‌ی ستاره‌ای در آسمان. کوتوله‌های سرخ سوختشان را بسیار کندتر از ستارگان خورشیدسان می‌سوزانند و از همین رو می‌توانند تریلیون‌ها سال عمر کنند. بر پایه‌ی این پژوهش تازه، این سومین بارست که یک غول گازی به گرد یک #کوتوله‌_سرخ یافته می‌شود، ولی این سیاره بزرگ‌ترین موردست.

به نوشته‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی بریتانیا، با آن که دیدن سیاره‌ها به گرد کوتوله‌های رده‌ی ام به اندازه‌ی کافی سخت است، ولی این روزها پژوهشگران سیاره‌های سنگی بسیاری را به گرد آنها پیدا می‌کنند، نمونه‌اش همین هفت سیاره‌ی سنگی‌ای که پیرامون ستاره‌ی کوچک و کم‌نور تراپیست-۱ یافته شده. ستاره‌ی ان‌جی‌تی‌اس-۱ بزرگ‌تر از تراپیست-۱ است ولی پژوهشگران هنوز سر در نمی‌آورند که این ستاره در دوره‌ی شکل‌گیری سامانه، چگونه توانسته به اندازه‌ی کافی مواد گردآوری کند تا چنین غول گازی بزرگی بسازد.

پیمایشگر NGTS برای یافتن این سیاره، تا چند ماه با دوربین‌های حسمند به نور سرخ خود بخش‌های ویژه‌ای از آسمان را برای مشاهده‌ی هر گونه تغییری در نور ستارگان درون میدان دیدش زیر نظر گرفت. پژوهشگران یک کاهش نور که هر ۲.۶ روز یک بار رخ می‌داد را در این کوتوله‌ی ام دیدند که نشان می‌داد یک همدم سیاره‌ای دارد. سپس با سنجش این که ستاره در هر دور مدار سیاره‌اش چگونه در اثر کشش گرانشی آن "می‌لولد" (اندازه‌گیری سرعت شعاعی) پی بردند که با سیاره‌ای غول‌آسا روبرو هستند.

بیلیس می‌گوید: «ان‌جی‌تی‌اس-۱بی اگرچه سیاره‌ای غول‌پیکر است ولی یافتنش دشوار بود زیرا ستاره‌ی میزبانش کوچک و کم‌نور است. ستارگان کوچک عملا فراوان‌ترین ستارگان کیهانند، بنابراین نتیجه می‌گیریم که شمار فراوانی از این سیاره‌های غول‌پیکر چشم به راهِ یافته شدنند.»

وی می‌افزاید: «تاکنون چالش ما یافتن میزان فراوانی این گونه سیاره‌ها در کهکشان بوده، و اکنون با یافته‌ی تازه‌ی آرایه‌ی NGTS در جایگاه خوبی قرارگرفته‌ایم.»

گزارش این دانشمندان اکنون در arXiv در دسترس است و برای چاپ در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی بریتانیا پذیرفته شده است.
https://goo.gl/8M8eaG
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/NGTS-1b.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«همسایگی کهکشان، ستاره، و خوشه در آسمان»
—---------------------------------------—

در این چشم‌انداز تلسکوپی کهکشان‌هایی دوردست را در آن سوی ستارگان درخشان کهکشان خودمان می‌بینیم.

میدان این تصویر حدود یک درجه از آسمان در راستای صورت فلکی شمالی زن درزنجیر (آندرومدا) را می‌پوشاند. در میانه‌ی چارچوب ستاره‌ی زردفام اچ‌دی ۱۴۷۷۱ با تیزی‌های پراشش به چشم می‌خورد و در گوشه‌ی بالا، سمت راست هم #کهکشان_مارپیچی بزرگ ان‌جی‌سی۸۹۱ با پهنای ۱۰۰ هزار سال نوری‌اش خود را تقریبا درست از لبه نشان می‌دهد [یک کهکشان #لبه‌نما است].

ان‌جی‌سی ۸۹۱ که حدود ۳۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد، با داشتن یک قرص کهکشانی تخت و نازک، بسیار همانند کهکشان راه شیری خودمانست. ابرهای تیره‌ی غبار مانند نواری بلند از میان قرص آن و کوژی مرکزی‌اش گذشته و آنها را دو نیم کرده‌اند.

پایین، سمت چپ تصویر، اعضای #خوشه‌_کهکشانی آبل ۳۴۷ با فاصله‌ی حدود ۲۴۰ میلیون سال نوری از زمین را می‌بینیم که کهکشان‌های بزرگ خود را در این نمای تلسکوپی واضح و باکیفیت به نمایش گذاشته است. این کهکشان‌ها هم از نظر اندازه‌ی فیزیکی همسان با ان‌جی‌سی ۸۹۱ هستند ولی حدود ۸ برابر دورترند و به همین دلیل هم اندازه‌ی دیداری (ظاهری) آنها حدود یک هشتم اندازه‌ی دیداری ان‌جی‌سی ۸۹۱ است.

#صورت_فلکی_زن‌_در_زنجیر #apod
https://goo.gl/5Fskrx
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/HD14771.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«مهمانی از سوی ستارگان»
—---------------------—
https://goo.gl/65TtNW

اکنون می‌دانیم جرم پرسرعتی که دارد در مسیری به شدت #هذلولی خورشید را دور می‌زند و به نام ای/۲۰۱۴ یو۱ نامیده شده در حقیقت نخستین جرم کوچک میان‌ستاره‌ایست که آن را دیده و شناخته‌ایم. [خبر کاملش را اینجا خواندید: * سیاره زمین به تازگی مهمانی از فضای میان‌ستاره‌ای داشته! (https://goo.gl/x29DCw)]

این تصویر که با نوردهی ۵ دقیقه‌ای در روز ۲۸ اکتبر از پشت تلسکوپ غول‌پیکر ۴.۲ متری ویلیام هرشل در جزایر قناری گرفته شده، همین مهمان میان‌ستاره‌ای سیارک‌مانند را نشان می‌دهد که هیچ فعالیت دنباله‌دارگونه‌ای در آن دیده نمی‌شود [نقطه‌ی میان چارچوب].

برخلاف ای/۲۰۱۴ یو۱، ستارگان پس‌زمینه به شکل ردهایی روشن دیده می‌شوند؛ دلیلش اینست که تلسکوپ دارد مسیر خودِ این جرم پرسرعت را در میدان دیدش دنبال می‌کند. نخستین بار اخترشناس، باب وریک از IfA این جرم متحرک را در داده‌های پیمایش آسمان شبانه‌ی پان-استارز در ۱۹ اکتبر شناسایی کرد.

ای/۲۰۱۴ یو۱ که اکنون رهسپار فضای بیرون از سامانه‌ی خورشیدی شده و هرگز باز نخواهد گشت، چند شب است که دیگر تنها به کمک تلسکوپ‌های نوری بزرگ از زمین دیده می‌شود.

این جرم بر پایه‌ی مدارش به عنوان یک جرم میان‌ستاره‌ای شناسایی شده، ولی هنوز نمی‌دانیم تا پیش از رسیدن به سامانه‌ی خورشیدی چه مدت در در کهکشان راه شیری سرگردان بوده. این را می‌دانیم که سرعت پیشروی آن ۲۶ کیلومتر بر ثانیه است، یعنی چیزی بیش از سرعت مسافر میان‌ستاره‌ای خودمان، فضاپیمای وویجر ۱ که اکنون دارد با سرعت ۱۷ کیلومتر بر ثانیه در #فضای_میان‌ستاره‌ای به پیش می‌رود.

#apod

—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
www.1star7sky.com/2017/11/A2017-U1.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«نمونه‌ای از آشکارسازی آهن زیر خاک‌های مریخ»
—---------------------------------------------

در این تصویر رنگ کاذب می‌بینیم که چگونه #خودروی_کنجکاوی ناسا در سیاره‌ی بهرام (مریخ)، می‌تواند با به کار بردن فیلترهای ویژه در دوربین دیرَک خود (ماستکم)، وجود کانی‌های ویژه‌ در سنگ‌های #بهرام را آشکار کند.

این تصویر یک همگذاری از عکس‌هاییست که با سه فیلتر گرفته شده بودند تا هماتیت (یکی از کانی‌های اکسید آهن) را به رنگ ارغوانی تیره نمایان کنند.

در اینجا سنگ هدف، سنگی به نام "کنداب کریسمس" (Christmas Cove) است که به نظر نمی‌رسید هماتیت چندانی داشته باشد [ولی] کنجکاوی با ابزار ویژه‌ی گردگیری خود (DRT) بخشی به اندازه‌ی ۶ سانتیمتر از آن را پاک کرد و در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۷، در ۱۸۱۹مین روز مریخی (سول) توانست این انباشت هماتیت که زیر گرد و خاک پنهان بود را آشکار سازد.
https://goo.gl/MH3Zxr
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/ChristmasCove.html
—-------------------------------------------------

کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«ستاره‌فشانی‌های یک کهکشان»
—------------------------—

در این تصویر که توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا گرفته شده ان‌جی‌سی ۵۳۹۸ را می‌بینیم، یک کهکشان مارپیچی میله‌ای در فاصله‌ی حدود ۵۵ میلیون سال نوری زمین، در #صورت_فلکی_قنطورس.

این کهکشان به داشتن یک منطقه‌ی بسیار گسترده‌ی HII (اچ۲) آوازه یافته، ابری بزرگ از هیدروژن یونیده که به نام اچ۲ نیز شناخته می‌شود، H نماد شیمیایی هیدروژن است و II هم نشانگر این که اتم‌های آنها یک الکترون از دست داده و یونیده شده‌اند. این ابرِ ان‌جی‌سی ۵۳۹۸ به نام "تول ۸۹" شناخته می‌شود و پایین، سمت چپ کهکشان جای دارد، در نوک ساختار "میله‌ای" که از هسته‌ی کهکشان گذشته و برای ادامه‌ی فرآیندهای #ستاره‌زایی، مواد را به درون می‌کشد.

تول ۸۹ تنها مجموعه‌ی بزرگ و گسترده‌ی ستاره زایی در سرتاسر این کهکشانست که پهنه‌ای نزدیک به ۵۰۰۰ در ۴۰۰۰ سال نوری را می‌پوشاند و دستکم هفت خوشه‌ی ستاره‌ای جوان و پرجرم را در بر دارد.

دو توده‌ی از همه درخشان تر در تول ۸۹ که تنها به نام‌های "ای" و "بی" نامیده می‌شوند به نظر می‌رسد به ترتیب حدود ۴ و ۳ میلیون سال پیش یک فرآیند ستاره‌زایی آتشین (ستاره‌فشانی) در آنها رخ داده بوده. گمان می‌رود تول ۸۹-ای به تنهایی دارای چندین ستاره‌ی بسیار درخشان و بزرگ از گونه‌ی ستارگان ولف-رایه است که با دمای بسیار بالا و بادهای سهمگینشان شناخته می‌شوند
https://goo.gl/vuQebg
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Tol89.html
—-------------------------------------------------
کانای یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«توده‌ای از پیرترین ستارگان کهکشان»
—---------------------------------
https://goo.gl/s4xTTE
شارل مسیه، ستاره‌شناس فرانسوی سده‌ی ۱۸ میلادی، توضیحی که برای پنجمین عنوان ورودی در فهرست پرآوازه‌ی سحابی‌ها و خوشه‌های ستاره‌ایش نوشت را با این جمله می‌آغازد:
«سحابی زیبایی که در میان ترازو و مار یافته شد ...»

گرچه چیزی که مسیه از این جرم دید تنها یک توده‌ی کُرکی گِرد و بدون ستاره بود، ولی امروزه دیگر می‌دانیم که مسیه ۵ یا ام۵ یک خوشه‌ی ستاره‌ای کروی با بیش از ۱۰۰,۰۰۰ ستاره است که نیروی گرانش همگی آنها را در کنار یکدیگر و در فضایی به قطر حدود ۱۶۵ سال نوری گرد آورده. این #خوشه_کروی چیزی نزدیک به ۲۵,۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد.

خوشه‌های ستاره‌ای کروی که در هاله‌ی کهکشان راه شیری پراکنده‌اند، اعضای باستانی این کهکشان به شمار می‌آیند. ام۵ هم یکی از کهن‌ترین همین خوشه‌هاست که برآورد می‌شود ستارگانش سنی نزدیک به ۱۳ میلیارد سال داشته باشند.

این خوشه‌ی ستاره ای زیبا از هدف‌های محبوب تلسکوپ‌های روی زمین است. تلسکوپ فضایی هابل که در روز ۲۵ آوریل ۱۹۹۰ کارش را در مدار نزدیک زمین آغاز کرده هم تصویر نمای نزدیک خیره‌کننده‌ای ویژه‌ی خودش از این خوشه ثبت کرده. این تصویر گستره‌ای به پهنای ۲۰ سال نوری از بخش مرکزی ام۵ را می‌پوشاند.

همان‌گونه که در این تصویر خیره‌کننده و باکیفیت می‌بینید، حتی در نزدیکی‌های هسته‌ی فشرده‌ی خوشه هم می‌توان ستارگان پیر غول آبی و سرخ و همچنین ولگردهای سرکش آبیِ باز-جوان شده را به شکل نقطه‌های زردفام و آبی‌فام از یکدیگر بازشناخت.

در همین زمینه:
* نمایی گسترده از خوشه ام۵ که همه آن را نشان می‌دهد (https://goo.gl/ssWSEL)
و: * سرکش‌های آبی (https://goo.gl/7pfmem)

#apod

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/M5.html
—-------------------------------------------------

کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

انفجار یک شهاب زردفام در آسمان ژاپن در شب ۲۶ اکتبر، و پراکنده شدن "دود" آن توسط بادهای بالای جو.
@onestar_in_sevenskies

«کشف حلقه‌های از غبار سرد پیرامون نزدیکترین ستاره»
—-------------------------------------------------

رصدهای آرایه‌ی آلما در شیلی به آشکارسازی گرد و غبار پیرامون نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید، پروکسیما قنطورس انجامیده. در این داده‌های تازه پرتوهایی دیده می‌شود که از غبار سرد در منطقه‌ای به فاصله‌ی ۱ تا ۴ برابر فاصله‌ی زمین و خورشید (AU) از این ستاره می‌گسیلد. این داده‌ها همچنین نشانگر وجود کمربند غباری از این هم سردتر است که می‌توانند نشانه‌ی ساخته شدن سیاره‌هایی تازه در آن باشند. این ساختارها همانند کمربندهای بسیار گسترده‌تر در سامانه‌ی خورشیدی خودمانست و همچنین انتظار می‌رود از ذرات سنگ و یخی تشکیل شده‌اند که موفق به ساختن سیاره نشده بوده‌اند.

پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به سامانه‌ی خورشیدی ماست. این ستاره یک #کوتوله‌_سرخ کم‌نور در فاصله‌ی درست ۴ سال نوری ماست که در صورت فلکی جنوبی قنطورس دیده می‌شود. در سال ۲۰۱۶ یک سیاره‌ی زمین‌سان زیست‌پذیر به نام "پروکسیما بی" پیرامون آن یافته شد که به عنوان نزدیک‌ترین #سیاره‌_فراخورشیدی به ما شناخته می‌شود. ولی گویا این سامانه چیزهایی بیشتر از تنها یک سیاره برای ارایه دارد. رصدهای تازه‌ای که با بهره از آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) انجام شده تابشی را نشان می دهد که از ابرهای غبار کیهانی سرد پیرامون ستاره می‌تابد.

گیم آنگلادا [۱]، نوسنده‌ی اصلی این پژوهش از بنیاد اخترفیزیک اندلس (CSIC) در گرانادای اسپانیا این کشف ارزشمند را توضیح می‌دهد: «غبار پیرامون پروکسیما از این رو اهمیت دارد که پس از کشف سیاره‌ی سنگی پروکسیما بی، این نخستین نشانه‌ از وجود یک سامانه‌ی سیاره‌ای پرجزییات، و نه یک سیاره‌ی تنها پیرامون این نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید است.»
@onestar_in_sevenskies
کمربندهای غبار بازمانده‌ی موادی هستند که در ساختن اجرام بزرگ‌تری مانند سیاره ناکام بوده‌اند. ذرات سنگ و یخ درون این کمربندها اندازه‌های گوناگونی دارند، از دانه‌های غبار کمتر از یک میلیمتر گرفته تا اجرام سیارک-گونه‌ای به قطر چند کیلومتر [۲].

به نظر می‌رسد این غبارها چند صد میلیون کیلومتر از پروکسیما قنطورس فاصله دارند و جرم کلی‌شان به حدود یک صدم جرم زمین می رسد. دمای این کمربند حدود ۲۳۰- در جه‌ی کلوین برآورد شده، به سردی کمربند کویپر در بخش بیرونی سامانه‌ی خودمان.

داده‌های آلما همچنین وجود کمربندی از این هم سردتر، در فاصله‌ی ۱۰ برابر بیشتر را نشان می‌دهند. اگر یک کمربند بیرونی تایید شود، با توجه به این که محیطی بسیار سرد در فاصله‌ی دور از یک ستاره‌ی کم‌نورتر و سردتر از خورشید است، ذات و سرشتی فریبنده خواهد داشت. هر دوی این کمربندها از ستاره بسیار دورترند تا سیاره‌ی پروکسیما بی‌؛ فاصله‌ی قنطورس بی از ستاره تنها ۴ میلیون کیلومتر است [۳].

گیم آنگلادا در توضیح پیامدهای این کشف می‌گوید: «این می‌تواند نشان دهد که ستاره‌ی پروکسیما قنطورس احتمالا یک سامانه‌ی چندسیاره‌ای دارد با تاریخچه‌ای سرشار از برهم‌کنش‌ها و برخوردها که به پیدایش چنین کمربند غباری انجامیده. پژوهش‌های بیشتر می‌تواند جایگاه سیاره‌های احتمالی دیگری که هنوز شناسایی نشده‌اند را نیز آشکار کند.»

سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس از یک جهت دیگر هم ارزش ویژه‌ای دارد: ...

ادامه در پست بعدی 👇👇👇👇👇

ادامه‌ی پست پیشین 👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

... سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس از یک جهت دیگر هم ارزش ویژه‌ای دارد: سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس از یک جهت دیگر هم ارزش ویژه‌ای دارد- نقشه‌هایی برای آینده (برنامه‌ی Starshot) در نظر گرفته شده که دانشمندان بتوانند به کمک ریزکاوشگرهایی که با بادبان‌های نوری (لیزری) راهی این سامانه خواهند شد، به بررسی مستقیم آنها بپردازند. شناخت و آگاهی از محیط غباری پیرامون ستاره می‌تواند در برنامه‌ریزی چنین ماموریتی اهمیت داشته باشد.

پدرو آمادو، یکی دیگر از نویسندگان پژوهش، او هم از بنیاد اخترفیزیک اندلس، این رصدها را تنها آغاز کار می‌داند: «این نخستین بافته‌ها نشان می‌دهد که آلما می‌تواند ساختارهای غباری را پیرامون پروکسیما ببیند. رصدهای بیشتر می‌تواند تصویر دقیق‌تری از سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما به ما بدهد. آمیزه‌ی داده‌های ما از این سامانه با داده‌های قرص‌های پیش‌سیاره‌ای پیرامون دیگر ستارگان جوان می‌تواند جزییات بیشتری را درباره‌ی فرآیندهایی که ۴۶۰۰ میلیون سال پیش به پیدایش زمین و سامانه‌ی خورشیدی انجامیدند آشکار کند. چیزی که ما اکنون می‌بینیم تنها پیش‌نمایی از چیزیست که پیش رو داریم!»
@onestar_in_sevenskies
—---------------------------------------—
یادداشت‌ها:
۱] گفتنی اینست که از شانس، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، گیم آنگلادا همنام اخترشناسیست که با گروهش سیاره‌ی پروکسیما قنطورس بی را یافتند: گیم آنگلادا-اسکودا [خبرش را اینجا خونید: * کشف نزدیک‌ترین سیاره زیست‌پذیر پیرامون نزدیک‌ترین ستاره]. اگر چه این دو هیچ نسبتی با هم نداشتند ولی خود گیم آنگلادا-اسکودا نیز یکی از نویسندگان گزارش این پژوهش تازه بود.

۲] پروکسیما ستاره‌ای تقریبا همسن سامانه‌ی خورشیدیست. کمربندهای غبار پیرامون آن را می‌توان همسان با کمربند کویپر و کمربند سیارک‌های سامانه‌ی خودمان دانست که پدیده‌ی نور نور برجگاهی (منطقه‌البروجی) را در آسمان سپیده‌دم زمین می‌آفرینند. قرص‌های چشمگیری که آلما پیرامون ستارگانی بسیار جوان‌تر، مانند اچ‌ای گاو، به تصویر کشیده، دربردارنده‌ی مواد بسیار بیشتری هستند و درفرآیند ساختن سیاره به سر می‌برند.

۳] کمربند بسیار کم‌نورِ بیرونی اگر وجودش تایید شود، پیکره‌ای دارد که می‌تواند به اخترشناسان در برآورد میزان کجی (انحراف) سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس کمک کند. این سامانه بیضی به نظر می‌رسد ولی می‌تواند در واقع حلقه‌ای دایره‌ای باشد که به دلیل کجی‌اش نسبت به خط دید ما، بیضی دیده می‌شود. این هم به نوبه‌ی خود می‌تواند در تعیین جرم سیاره‌ی پروکسیما بی که اکنون تنها کمینه‌ی جرم برایش در نظر گرفته شده کاربرد داشته باشد.

این تصویر یک برداشت هنری است و واقعی نیست:
https://goo.gl/KtAi1p
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Proxima.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

آسمان پیرامون ستاره‌ی دوتایی قنطورس ای و بی.
ستاره‌ی بسیار کم‌نورتر پروکسیما قنطورس هم درگوشه‌ی پایین، سمت راست دیده می‌شود
@onestar_in_sevenskies