«امواج غول‌آسا در خوشه برساووش»
—---------------------------------—
*یک گروه بین‌المللی از دانشمندان با بهره از داده‌های رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا و داده‌های رادیویی و شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، موج گسترده‌ای را در خوشه‌ی کهکشانی برساووش یافته‌اند که تا ۲۰۰ هزار سال نوری گسترده شده، یعنی ۲ برابر پهنای کهکشان راه شیری.
به گفته‌ی این پژوهشگران، این موج میلیاردها سال پیش و هنگامی پدید آمد که یک خوشه‌ی کهکشانی کوچک از کنار خوشه‌ی برساووش گذشت و باعث شد ذخیره‌ی هنگفت گازهای آن پیرامون حجم غول‌آسایی از فضا به چرخش بیفتد.
استفن واکر، رهبر این گروه از مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در گرین‌بلت مریلند می‌گوید: «برساووش یکی از پرجرم‌ترین خوشه‌های کهکشانی نزدیک، و یکی از درخشان‌ترین‌ها در طیف #پرتو_X است. موجی که ما شناسایی کرده‌ایم مربوط به گذر یک خوشه‌ی کوچک‌تر است، که نشان می‌دهد برهم‌کنش‌های ادغامی که این ساختارهای غول‌آسا را پدید آورده هنوز در جریانست.»
@onestar_in_sevenskies
پژوهشنامه‌ای درین باره در شماره‌ی ژوئن ۲۰۱۷ ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی به چاپ رسیده و نگارش برخط آن نیز در دسترس است.
خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین ساختارهایی هستند که در جهان امروز توسط گرانش یکپارچه شدهاند. #خوشه_کهکشانی برساووش با پهنای حدود ۱۱ میلیون سال نوری و فاصله‌ی حدود ۲۴۰ میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی برساووش جای دارد و به همین دلیل این نام به آن داده شده. مانند همه‌ی خوشه‌های کهکشانی، بیشتر ماده‌ی دیدارپذیر درون آن به شکل گازهایی فراگیر با دمای میلیون‌ها درجه است؛ این گازها به اندازه‌ای داغند که تنها پرتوهای X می‌گسیلند.
داده‌های چاندرا انواع ساختارها را در این گاز آشکار کرده، از حباب‌های گسترده‌ای که ابرسیاهچاله‌ی کهکشان مرکزی خوشه (ان‌جی‌سی ۱۲۷۵) درست کرده تا یک ساختار شگفت‌انگیزِ کاو (مقعر) که به نام "خلیج" (bay) خوانده شده.
شکل مقعر خلیج نمی‌توانسته به دلیل حباب‌هایی که ابرسیاهچاله درست کرده بوده پدید آمده باشد. داده‌های رادیویی که از آرایه‌ی بسیار بزرگ کارل جی. جانسکی در مرکز نیومکزیکو به دست آمده نشان می‌دهد که این ساختار خلیج بر خلاف چیزی که دانشمندان از ساختارهای مربوط به فعالیت ابرسیاهچاله انتظار دارند، هیچ پرتویی نمی‌گسیلد. همچنین، در مدل‌های استاندارد گازهای گردان، به طور معمول ساختارهایی پدید می‌آید که رو به سمت دیگری کمانه می‌زنند.
@onestar_in_sevenskies
واکر و گروهش برای بررسی این خلیج به سراغ داده‌های موجود چاندرا از خوشه‌ی برساووش رفتند. آنها روی هم رفته داده‌های پُروضوحی که در مدت ۱۰.۴ روز به دست آمده بود را با داده‌های میدان گسترده‌ای که به مدت ۵.۸ روز در انرژی‌های میان ۷۰۰ تا ۷۰۰۰ الکترون ولت به دست آمده بود آمیختند. سپس با فیلتر داده‌های چاندرا، لبه‌های ساختارها را واضح‌تر کرده و جزییات کوچک را نمایان ساختند.
پس از آن، تصویر برساووش با لبه‌های واضح شده را با شبیه‌سازی‌های رایانه ای از ادغام خوشه‌های کهکشانی مقایسه کردند؛ این شبیه‌سازی‌ها توسط جان روهون، اخترفیزیکدان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان در کمبریج ماساچوست و بر روی ابررایانه‌ی پلیادس ناسا انجام شده بود. خود زوهون در این پژوهش شرکت نداشت ولی شبیه‌سازی‌هایش را روی یک کاتالوگ برخط گرد آورد تا به اخترشناسان در بررسی خوشه‌های کهکشانی کمک کند.
زوهون می‌گوید: «ادغام خوشه‌های کهکشانی نماینده آخرین گام پیدایش ساختارها در کیهانند. شبیه‌سازی‌های هیدرودینامیکی از ادغام خوشه‌ها به ما اجازه می‌دهد ویژگی‌های درون گاز داغ را پدید آوریم و پارامترهای فیزیکی، مانند میدان مغناطیسی را بسنجیم. سپس می‌توانیم برای همخوان کردن ویژگی‌های دقیق ساختارهایی که در پرتوی X می‌بینیم تلاش کنیم.»
یکی از شبیه‌سازی‌ها به نظر می‌رسید پیدایش این خلیج را توضیح می‌دهد. در این شبیه‌سازی، ...
ادامه در پست بعدی 👇👇👇
—---------------------------------—
*یک گروه بین‌المللی از دانشمندان با بهره از داده‌های رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا و داده‌های رادیویی و شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، موج گسترده‌ای را در خوشه‌ی کهکشانی برساووش یافته‌اند که تا ۲۰۰ هزار سال نوری گسترده شده، یعنی ۲ برابر پهنای کهکشان راه شیری.
به گفته‌ی این پژوهشگران، این موج میلیاردها سال پیش و هنگامی پدید آمد که یک خوشه‌ی کهکشانی کوچک از کنار خوشه‌ی برساووش گذشت و باعث شد ذخیره‌ی هنگفت گازهای آن پیرامون حجم غول‌آسایی از فضا به چرخش بیفتد.
استفن واکر، رهبر این گروه از مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در گرین‌بلت مریلند می‌گوید: «برساووش یکی از پرجرم‌ترین خوشه‌های کهکشانی نزدیک، و یکی از درخشان‌ترین‌ها در طیف #پرتو_X است. موجی که ما شناسایی کرده‌ایم مربوط به گذر یک خوشه‌ی کوچک‌تر است، که نشان می‌دهد برهم‌کنش‌های ادغامی که این ساختارهای غول‌آسا را پدید آورده هنوز در جریانست.»
@onestar_in_sevenskies
پژوهشنامه‌ای درین باره در شماره‌ی ژوئن ۲۰۱۷ ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی به چاپ رسیده و نگارش برخط آن نیز در دسترس است.
خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین ساختارهایی هستند که در جهان امروز توسط گرانش یکپارچه شدهاند. #خوشه_کهکشانی برساووش با پهنای حدود ۱۱ میلیون سال نوری و فاصله‌ی حدود ۲۴۰ میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی برساووش جای دارد و به همین دلیل این نام به آن داده شده. مانند همه‌ی خوشه‌های کهکشانی، بیشتر ماده‌ی دیدارپذیر درون آن به شکل گازهایی فراگیر با دمای میلیون‌ها درجه است؛ این گازها به اندازه‌ای داغند که تنها پرتوهای X می‌گسیلند.
داده‌های چاندرا انواع ساختارها را در این گاز آشکار کرده، از حباب‌های گسترده‌ای که ابرسیاهچاله‌ی کهکشان مرکزی خوشه (ان‌جی‌سی ۱۲۷۵) درست کرده تا یک ساختار شگفت‌انگیزِ کاو (مقعر) که به نام "خلیج" (bay) خوانده شده.
شکل مقعر خلیج نمی‌توانسته به دلیل حباب‌هایی که ابرسیاهچاله درست کرده بوده پدید آمده باشد. داده‌های رادیویی که از آرایه‌ی بسیار بزرگ کارل جی. جانسکی در مرکز نیومکزیکو به دست آمده نشان می‌دهد که این ساختار خلیج بر خلاف چیزی که دانشمندان از ساختارهای مربوط به فعالیت ابرسیاهچاله انتظار دارند، هیچ پرتویی نمی‌گسیلد. همچنین، در مدل‌های استاندارد گازهای گردان، به طور معمول ساختارهایی پدید می‌آید که رو به سمت دیگری کمانه می‌زنند.
@onestar_in_sevenskies
واکر و گروهش برای بررسی این خلیج به سراغ داده‌های موجود چاندرا از خوشه‌ی برساووش رفتند. آنها روی هم رفته داده‌های پُروضوحی که در مدت ۱۰.۴ روز به دست آمده بود را با داده‌های میدان گسترده‌ای که به مدت ۵.۸ روز در انرژی‌های میان ۷۰۰ تا ۷۰۰۰ الکترون ولت به دست آمده بود آمیختند. سپس با فیلتر داده‌های چاندرا، لبه‌های ساختارها را واضح‌تر کرده و جزییات کوچک را نمایان ساختند.
پس از آن، تصویر برساووش با لبه‌های واضح شده را با شبیه‌سازی‌های رایانه ای از ادغام خوشه‌های کهکشانی مقایسه کردند؛ این شبیه‌سازی‌ها توسط جان روهون، اخترفیزیکدان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان در کمبریج ماساچوست و بر روی ابررایانه‌ی پلیادس ناسا انجام شده بود. خود زوهون در این پژوهش شرکت نداشت ولی شبیه‌سازی‌هایش را روی یک کاتالوگ برخط گرد آورد تا به اخترشناسان در بررسی خوشه‌های کهکشانی کمک کند.
زوهون می‌گوید: «ادغام خوشه‌های کهکشانی نماینده آخرین گام پیدایش ساختارها در کیهانند. شبیه‌سازی‌های هیدرودینامیکی از ادغام خوشه‌ها به ما اجازه می‌دهد ویژگی‌های درون گاز داغ را پدید آوریم و پارامترهای فیزیکی، مانند میدان مغناطیسی را بسنجیم. سپس می‌توانیم برای همخوان کردن ویژگی‌های دقیق ساختارهایی که در پرتوی X می‌بینیم تلاش کنیم.»
یکی از شبیه‌سازی‌ها به نظر می‌رسید پیدایش این خلیج را توضیح می‌دهد. در این شبیه‌سازی، ...
ادامه در پست بعدی 👇👇👇
«از چشم‌های مارکاریان تا زیبای خفته»
—---------------------------------
این نمای گسترده و موزاییکی تلسکوپی از بالا به پایین، زنجیره‌ای از کهکشان‌ها به نام "زنجیره‌ی مارکاریان" از هسته‌ی خوشه‌ی کهکشانی دوشیزه تا کهکشان مارپیچی غبارآلود ام ۶۴ را نشان می‌دهد.
این چشم‌انداز پهنه‌ای به گستردگی ۲۰ برابر قرص کامل ماه از آسمان باشکوه شبانه را در بر گرفته، پهنه‌ای که انباشته از ستارگان پیش‌زمینه در #صورت_فلکی_دوشیزه و صورت فلکی آراسته‌ی گیسو، و سحابی‌های غبارآلودیست که بر فراز صفحه‌ی کهکشان راه شیری شناور بوده و به نام "سحابی‌های شار یکپارچه" شناخته می‌شوند.
اگر دقت کنید، می‌توانید "چشم‌های مارکاریان" را در بالای چارچوب ببینید، یک جفت کهکشان برخوردی پرآوازه که نزدیک ام۸۷، کهکشان بیضیگون غول‌پیکر خوشه‌ی دوشیزه دیده می‌شوند. در پایین چارچوب هم به ام۶۴ می‌رسیم که به نام کهکشان سیه‌چشم و یا زیبای خفته نیز شناخته می‌شود. [تصویر بعدی را هم ببینید]
خوشه‌ی دوشیزه نزدیک‌ترین خوشه‌ی بزرگ کهکشانی به گروه محلی ماست. کهکشان‌های این خوشه حدود ۵۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارند ولی ام۶۴ تنها ۱۷ میلیون سال نوری از ما دور است.
#apod
#خوشه_کهکشانی
https://goo.gl/pbq4AV
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/MarkarianChain.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—---------------------------------
این نمای گسترده و موزاییکی تلسکوپی از بالا به پایین، زنجیره‌ای از کهکشان‌ها به نام "زنجیره‌ی مارکاریان" از هسته‌ی خوشه‌ی کهکشانی دوشیزه تا کهکشان مارپیچی غبارآلود ام ۶۴ را نشان می‌دهد.
این چشم‌انداز پهنه‌ای به گستردگی ۲۰ برابر قرص کامل ماه از آسمان باشکوه شبانه را در بر گرفته، پهنه‌ای که انباشته از ستارگان پیش‌زمینه در #صورت_فلکی_دوشیزه و صورت فلکی آراسته‌ی گیسو، و سحابی‌های غبارآلودیست که بر فراز صفحه‌ی کهکشان راه شیری شناور بوده و به نام "سحابی‌های شار یکپارچه" شناخته می‌شوند.
اگر دقت کنید، می‌توانید "چشم‌های مارکاریان" را در بالای چارچوب ببینید، یک جفت کهکشان برخوردی پرآوازه که نزدیک ام۸۷، کهکشان بیضیگون غول‌پیکر خوشه‌ی دوشیزه دیده می‌شوند. در پایین چارچوب هم به ام۶۴ می‌رسیم که به نام کهکشان سیه‌چشم و یا زیبای خفته نیز شناخته می‌شود. [تصویر بعدی را هم ببینید]
خوشه‌ی دوشیزه نزدیک‌ترین خوشه‌ی بزرگ کهکشانی به گروه محلی ماست. کهکشان‌های این خوشه حدود ۵۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارند ولی ام۶۴ تنها ۱۷ میلیون سال نوری از ما دور است.
#apod
#خوشه_کهکشانی
https://goo.gl/pbq4AV
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/MarkarianChain.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«کشف کهکشان‌هایی که در مرکز خوشه‌های کهکشانی "وول می‌خورند"»
—----------------------------------------------------------------
اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل ناسا پی برده‌اند که درخشان‌ترین کهکشان‌ها در خوشه‌های کهکشانی، نسبت به مرکز جرم خوشه "می‌لولند" (وول می‌خورند). این یافته‌ی نامنتظره با پیش‌بینی‌های کنونی مدل استانداردِ ماده‌ی تاریک سازگار نیست. شاید بررسی بیشتر در این باره بتواند بینش‌های تازه‌ای درباره‌ی سرشت ماده‌ی تاریک به ما بدهد، شاید حتی نشان دهد که در این باره نیاز به فیزیک تازه‌ای داریم.
ماده‌ی تاریک کمی بیش از ۲۵ درصد جرم-انرژی کیهان را تشکیل می‌دهد ولی به طور مستقیم دیده نمی‌شود و از همین رو به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رازهای اخترشناسی نوین دانسته می‌شود. هم کهکشان‌ها و هم خوشه‌های کهکشانی با هاله‌هایی نادیدنی از ماده‌ی تاریک در بر گرفته شدهاند. خوشه‌های کهکشانی گروههای غول پیکری از کهکشانند که گاه تا هزار کهکشان را در خود جای داده‌اند و همه‌ی آنها در گاز داغ میان‌کهکشانی غرقند. چنین خوشه‌هایی هسته‌های بسیار چگال و انبوهی دارند که در هر یک، کهکشانی غول‌آسا با عنوان "درخشان‌ترین کهکشان خوشه" (بی‌سی‌جی، BCG) دیده می‌شود.
مدل استاندارد ماده‌ی تاریک (مدل ماده‌ی تاریک سرد) پیش‌بینی می‌کند که اگر یک خوشه‌ی کهکشانی پس از گذراندن دوره‌ی پرآشوب ادغام کهکشان‌ها، به یک حالت واهِلیده (آرام گرفته، relaxed) برگردد، دیگر درخشان‌ترین کهکشانش (بی‌سی‌جی) از مرکز خوشه جابجا نخواهد شد و نفوذ گرانشی سهمگین ماده‌ی تاریک، آن را سر جای خود نگه خواهد داشت.
ولی اکنون گروهی از اخترشناسان سوییسی، فرانسوی و بریتانیایی با بررسی ۱۰ #خوشه_کهکشانی به کمک #تلسکوپ_فضایی_هابل دریافته‌اند که بر خلاف چشمداشت‌ها، بی‌سی‌جی‌های آنها در مرکز خوشه ثابت نیستند.
بر پایه‌ی داده‌های هابل، با آن که این خوشه‌ها دیرزمانیست به حالت واهلیده رسیده‌اند، ولی این کهکشان‌ها دارند به گرد مرکز جرم (گرانیگاه) خوشه "می‌لولند". به بیان دیگر، مرکز بخش دیدارپذیر هر یک از این خوشه‌ها و گرانیگاه کلی آنها (که هاله‌ی ماده‌ی تاریک را هم در بر دارد) بر هم منطبق نیستند و به اندازه‌ی ۴۰ هزار سال نوری از هم فاصله دارند.
دیوید هاروی، اخترشناس بنیاد پلی‌تکنیک فدرال لوزان سوییس (EPFL)، و نویسنده‌ی اصلی گزارش این پژوهش می‌گوید: «ما پی بردیم که این بی‌سی‌جی‌ها به گرد مرکز هاله‌ها می‌لولند. این نشان می‌دهد که در مرکز این خوشه‌ها به جای یک منطقه‌ی انبوه و چگال (چیزی که مدل ماده‌ی تاریک سرد پیش‌بینی کرده)، ناحیه‌ای با چگالی بسیار کمتر وجود دارد. این یک نشانه‌ی خیره‌کننده از وجود گونه‌های ناشناخته‌ای از ماده‌ی تاریک درست در قلب خوشه‌های کهکشانیست.»
بررسی حرکت بی‌سی‌جی‌ها تنها می‌تواند به هنگام بررسی رفتار #همگرایی_گرانشی خوشه‌ها انجام شود. این خوشه‌ها به اندازه‌ای پرجرمند که فضازمان را خم کرده و باعث شدهاند مسیر نوری که از اجرام دورتر (اجرام پشتشان) تابیده را خم کنند [مانند یک عدسی]. این اثر که به نام همگرایی گرانشی قوی شناخته می‌شود می‌تواند در تهیه‌ی نقشه از ماده‌ی تاریک خوشه‌های کهکشانی به کار رود، و به اخترشناسان اجازه دهد جای گرانیگاه را به دقت شناسایی کرده و سپس انحراف بی سی‌جی‌ها از این مرکز را اندازه بگیرند.
اگر این "لنگش" یک پدیده‌ی ناشناخته‌ی اخترفیزیکی نباشد و در حقیقت دستاورد رفتار ماده‌ی تاریک باشد، پس با مدل استاندارد ماده‌ی تاریک همخوانی نداشته و تنها می‌تواند با "برهمکنش ذرات #ماده_تاریک با یکدیگر" توجیه شود- یک ناسازگاری (تناقض) نیرومند با تعریف کنونی ما از ماده‌ی تاریک. این می‌تواند نشان دهد که برای حل راز ماده‌ی تاریک نیازمند فیزیک بنیادی تازه‌ای هستیم.
فردریک کوربَن، یکی از نویسندگان پژوهش از EPFL در پایان می‌گوید: «ما چشم به راه کاوشگرهای بزرگی مانند ماهواره‌ی اقلیدس هستیم که مجموعه داده‌های ما را گسترش خواهند داد. پس از آن خواهیم فهمید که این لولیدن بی‌سی‌جی‌ها زیر سر یک پدیده‌ی اخترفیزیکی تازه است یا فیزیک بنیادی تازه‌ای نیاز داریم. هر کدام که باشد، چیز هیجان‌انگیزی خواهد بود!»
**********
تصویر: خوشه‌ی کهکشانی آبل اس۱۰۶۳ از چشم تلسکوپ هابل. این خوشه به اندازه‌ای پرجرم است که مانند یک عدسی همگرا، نور اجرام پشتش را خمانده و به چشم ما رسانده. این خوشه با فاصله‌ی ۴ میلیارد سال نوری از زمین، در صورت فلکی درنا جای دارد.
https://goo.gl/SaETxg
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/DarkMatter.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
—----------------------------------------------------------------
اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل ناسا پی برده‌اند که درخشان‌ترین کهکشان‌ها در خوشه‌های کهکشانی، نسبت به مرکز جرم خوشه "می‌لولند" (وول می‌خورند). این یافته‌ی نامنتظره با پیش‌بینی‌های کنونی مدل استانداردِ ماده‌ی تاریک سازگار نیست. شاید بررسی بیشتر در این باره بتواند بینش‌های تازه‌ای درباره‌ی سرشت ماده‌ی تاریک به ما بدهد، شاید حتی نشان دهد که در این باره نیاز به فیزیک تازه‌ای داریم.
ماده‌ی تاریک کمی بیش از ۲۵ درصد جرم-انرژی کیهان را تشکیل می‌دهد ولی به طور مستقیم دیده نمی‌شود و از همین رو به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رازهای اخترشناسی نوین دانسته می‌شود. هم کهکشان‌ها و هم خوشه‌های کهکشانی با هاله‌هایی نادیدنی از ماده‌ی تاریک در بر گرفته شدهاند. خوشه‌های کهکشانی گروههای غول پیکری از کهکشانند که گاه تا هزار کهکشان را در خود جای داده‌اند و همه‌ی آنها در گاز داغ میان‌کهکشانی غرقند. چنین خوشه‌هایی هسته‌های بسیار چگال و انبوهی دارند که در هر یک، کهکشانی غول‌آسا با عنوان "درخشان‌ترین کهکشان خوشه" (بی‌سی‌جی، BCG) دیده می‌شود.
مدل استاندارد ماده‌ی تاریک (مدل ماده‌ی تاریک سرد) پیش‌بینی می‌کند که اگر یک خوشه‌ی کهکشانی پس از گذراندن دوره‌ی پرآشوب ادغام کهکشان‌ها، به یک حالت واهِلیده (آرام گرفته، relaxed) برگردد، دیگر درخشان‌ترین کهکشانش (بی‌سی‌جی) از مرکز خوشه جابجا نخواهد شد و نفوذ گرانشی سهمگین ماده‌ی تاریک، آن را سر جای خود نگه خواهد داشت.
ولی اکنون گروهی از اخترشناسان سوییسی، فرانسوی و بریتانیایی با بررسی ۱۰ #خوشه_کهکشانی به کمک #تلسکوپ_فضایی_هابل دریافته‌اند که بر خلاف چشمداشت‌ها، بی‌سی‌جی‌های آنها در مرکز خوشه ثابت نیستند.
بر پایه‌ی داده‌های هابل، با آن که این خوشه‌ها دیرزمانیست به حالت واهلیده رسیده‌اند، ولی این کهکشان‌ها دارند به گرد مرکز جرم (گرانیگاه) خوشه "می‌لولند". به بیان دیگر، مرکز بخش دیدارپذیر هر یک از این خوشه‌ها و گرانیگاه کلی آنها (که هاله‌ی ماده‌ی تاریک را هم در بر دارد) بر هم منطبق نیستند و به اندازه‌ی ۴۰ هزار سال نوری از هم فاصله دارند.
دیوید هاروی، اخترشناس بنیاد پلی‌تکنیک فدرال لوزان سوییس (EPFL)، و نویسنده‌ی اصلی گزارش این پژوهش می‌گوید: «ما پی بردیم که این بی‌سی‌جی‌ها به گرد مرکز هاله‌ها می‌لولند. این نشان می‌دهد که در مرکز این خوشه‌ها به جای یک منطقه‌ی انبوه و چگال (چیزی که مدل ماده‌ی تاریک سرد پیش‌بینی کرده)، ناحیه‌ای با چگالی بسیار کمتر وجود دارد. این یک نشانه‌ی خیره‌کننده از وجود گونه‌های ناشناخته‌ای از ماده‌ی تاریک درست در قلب خوشه‌های کهکشانیست.»
بررسی حرکت بی‌سی‌جی‌ها تنها می‌تواند به هنگام بررسی رفتار #همگرایی_گرانشی خوشه‌ها انجام شود. این خوشه‌ها به اندازه‌ای پرجرمند که فضازمان را خم کرده و باعث شدهاند مسیر نوری که از اجرام دورتر (اجرام پشتشان) تابیده را خم کنند [مانند یک عدسی]. این اثر که به نام همگرایی گرانشی قوی شناخته می‌شود می‌تواند در تهیه‌ی نقشه از ماده‌ی تاریک خوشه‌های کهکشانی به کار رود، و به اخترشناسان اجازه دهد جای گرانیگاه را به دقت شناسایی کرده و سپس انحراف بی سی‌جی‌ها از این مرکز را اندازه بگیرند.
اگر این "لنگش" یک پدیده‌ی ناشناخته‌ی اخترفیزیکی نباشد و در حقیقت دستاورد رفتار ماده‌ی تاریک باشد، پس با مدل استاندارد ماده‌ی تاریک همخوانی نداشته و تنها می‌تواند با "برهمکنش ذرات #ماده_تاریک با یکدیگر" توجیه شود- یک ناسازگاری (تناقض) نیرومند با تعریف کنونی ما از ماده‌ی تاریک. این می‌تواند نشان دهد که برای حل راز ماده‌ی تاریک نیازمند فیزیک بنیادی تازه‌ای هستیم.
فردریک کوربَن، یکی از نویسندگان پژوهش از EPFL در پایان می‌گوید: «ما چشم به راه کاوشگرهای بزرگی مانند ماهواره‌ی اقلیدس هستیم که مجموعه داده‌های ما را گسترش خواهند داد. پس از آن خواهیم فهمید که این لولیدن بی‌سی‌جی‌ها زیر سر یک پدیده‌ی اخترفیزیکی تازه است یا فیزیک بنیادی تازه‌ای نیاز داریم. هر کدام که باشد، چیز هیجان‌انگیزی خواهد بود!»
**********
تصویر: خوشه‌ی کهکشانی آبل اس۱۰۶۳ از چشم تلسکوپ هابل. این خوشه به اندازه‌ای پرجرم است که مانند یک عدسی همگرا، نور اجرام پشتش را خمانده و به چشم ما رسانده. این خوشه با فاصله‌ی ۴ میلیارد سال نوری از زمین، در صورت فلکی درنا جای دارد.
https://goo.gl/SaETxg
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/DarkMatter.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«باستان‌شناسی کیهانی»
—------------------
این عکس را تلسکوپ فضایی هابل گرفته و تک تک لکه‌های روشنی که در آن می‌بینید برای خودشان یک کهکشان جداگانه‌اند- البته به جز نقطه‌ی پرنوری که در میانه‌ی چارچوب دیده می‌شود؛ این نقطه در حقیقت یکی از ستارگان کهکشان خودمانست که دست بر قضا در میدان دید ما از این اجرام جاخوش کرده!
مرکز تصویر جای ویژه‌ایست؛ این نقطه بر مرکز خوشه‌ی کهکشانی بزرگی به نام WHL J24.3324-8.477 منطبق است و درخشان‌ترین کهکشان خوشه نیز همان جا دیده می شود. این خوشه‌ی کهکشانی در راستای #صورت_فلکی_نهنگ جای دارد و نوری که اکنون از آن می‌بینیم حدود ۷.۱ میلیارد سال در راه بوده تا به چشم ما برسد (سرخگرایی یا انتقال به سرخ ۰.۵۶۶).
جهان هستی ساختارهایی با اندازه‌های گوناگون دارد— سیاره‌ها دور ستارگان گرد می‌آیند، ستارگان در کهکشان‌ها انباشته می‌شوند، کهکشان‌ها با هم گروه می‌سازند، و گروههای کهکشانی هم خوشه‌ها را پدید می‌آورند. هر #خوشه_کهکشانی صدها تا هزاران کهکشان در خود جای داده که همگی در بند گرانش یکدیگرند.
ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک نقش‌هایی کلیدی در پیدایش و دگرگونی این خوشه‌ها بازی می‌کنند، از همین رو بررسی خوشه‌های کهکشانی می‌تواند در شناخت این پدیده‌های رازگونه‌ی کیهان به دانشمندان کمک کند.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این تصویر فروسرخ را در برنامه‌ای به نام RELICS گرفته. در این برنامه، به هدف یافتن درخشان‌ترین کهکشان‌های دوردست برای بررسی‌های آینده توسط تلسکوپ جیمز وب، از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شد. چنین پژوهشی بر دانسته‌های ما از ریشه و خاستگاه کیهان خواهد افزود.
https://goo.gl/maSmMK
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/WHL.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
—------------------
این عکس را تلسکوپ فضایی هابل گرفته و تک تک لکه‌های روشنی که در آن می‌بینید برای خودشان یک کهکشان جداگانه‌اند- البته به جز نقطه‌ی پرنوری که در میانه‌ی چارچوب دیده می‌شود؛ این نقطه در حقیقت یکی از ستارگان کهکشان خودمانست که دست بر قضا در میدان دید ما از این اجرام جاخوش کرده!
مرکز تصویر جای ویژه‌ایست؛ این نقطه بر مرکز خوشه‌ی کهکشانی بزرگی به نام WHL J24.3324-8.477 منطبق است و درخشان‌ترین کهکشان خوشه نیز همان جا دیده می شود. این خوشه‌ی کهکشانی در راستای #صورت_فلکی_نهنگ جای دارد و نوری که اکنون از آن می‌بینیم حدود ۷.۱ میلیارد سال در راه بوده تا به چشم ما برسد (سرخگرایی یا انتقال به سرخ ۰.۵۶۶).
جهان هستی ساختارهایی با اندازه‌های گوناگون دارد— سیاره‌ها دور ستارگان گرد می‌آیند، ستارگان در کهکشان‌ها انباشته می‌شوند، کهکشان‌ها با هم گروه می‌سازند، و گروههای کهکشانی هم خوشه‌ها را پدید می‌آورند. هر #خوشه_کهکشانی صدها تا هزاران کهکشان در خود جای داده که همگی در بند گرانش یکدیگرند.
ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک نقش‌هایی کلیدی در پیدایش و دگرگونی این خوشه‌ها بازی می‌کنند، از همین رو بررسی خوشه‌های کهکشانی می‌تواند در شناخت این پدیده‌های رازگونه‌ی کیهان به دانشمندان کمک کند.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این تصویر فروسرخ را در برنامه‌ای به نام RELICS گرفته. در این برنامه، به هدف یافتن درخشان‌ترین کهکشان‌های دوردست برای بررسی‌های آینده توسط تلسکوپ جیمز وب، از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شد. چنین پژوهشی بر دانسته‌های ما از ریشه و خاستگاه کیهان خواهد افزود.
https://goo.gl/maSmMK
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/WHL.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«همسایگی کهکشان، ستاره، و خوشه در آسمان»
—---------------------------------------—
در این چشم‌انداز تلسکوپی کهکشان‌هایی دوردست را در آن سوی ستارگان درخشان کهکشان خودمان می‌بینیم.
میدان این تصویر حدود یک درجه از آسمان در راستای صورت فلکی شمالی زن درزنجیر (آندرومدا) را می‌پوشاند. در میانه‌ی چارچوب ستاره‌ی زردفام اچ‌دی ۱۴۷۷۱ با تیزی‌های پراشش به چشم می‌خورد و در گوشه‌ی بالا، سمت راست هم #کهکشان_مارپیچی بزرگ ان‌جی‌سی۸۹۱ با پهنای ۱۰۰ هزار سال نوری‌اش خود را تقریبا درست از لبه نشان می‌دهد [یک کهکشان #لبه‌نما است].
ان‌جی‌سی ۸۹۱ که حدود ۳۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد، با داشتن یک قرص کهکشانی تخت و نازک، بسیار همانند کهکشان راه شیری خودمانست. ابرهای تیره‌ی غبار مانند نواری بلند از میان قرص آن و کوژی مرکزی‌اش گذشته و آنها را دو نیم کرده‌اند.
پایین، سمت چپ تصویر، اعضای #خوشه_کهکشانی آبل ۳۴۷ با فاصله‌ی حدود ۲۴۰ میلیون سال نوری از زمین را می‌بینیم که کهکشان‌های بزرگ خود را در این نمای تلسکوپی واضح و باکیفیت به نمایش گذاشته است. این کهکشان‌ها هم از نظر اندازه‌ی فیزیکی همسان با ان‌جی‌سی ۸۹۱ هستند ولی حدود ۸ برابر دورترند و به همین دلیل هم اندازه‌ی دیداری (ظاهری) آنها حدود یک هشتم اندازه‌ی دیداری ان‌جی‌سی ۸۹۱ است.
#صورت_فلکی_زن_در_زنجیر #apod
https://goo.gl/5Fskrx
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/HD14771.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
—---------------------------------------—
در این چشم‌انداز تلسکوپی کهکشان‌هایی دوردست را در آن سوی ستارگان درخشان کهکشان خودمان می‌بینیم.
میدان این تصویر حدود یک درجه از آسمان در راستای صورت فلکی شمالی زن درزنجیر (آندرومدا) را می‌پوشاند. در میانه‌ی چارچوب ستاره‌ی زردفام اچ‌دی ۱۴۷۷۱ با تیزی‌های پراشش به چشم می‌خورد و در گوشه‌ی بالا، سمت راست هم #کهکشان_مارپیچی بزرگ ان‌جی‌سی۸۹۱ با پهنای ۱۰۰ هزار سال نوری‌اش خود را تقریبا درست از لبه نشان می‌دهد [یک کهکشان #لبه‌نما است].
ان‌جی‌سی ۸۹۱ که حدود ۳۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد، با داشتن یک قرص کهکشانی تخت و نازک، بسیار همانند کهکشان راه شیری خودمانست. ابرهای تیره‌ی غبار مانند نواری بلند از میان قرص آن و کوژی مرکزی‌اش گذشته و آنها را دو نیم کرده‌اند.
پایین، سمت چپ تصویر، اعضای #خوشه_کهکشانی آبل ۳۴۷ با فاصله‌ی حدود ۲۴۰ میلیون سال نوری از زمین را می‌بینیم که کهکشان‌های بزرگ خود را در این نمای تلسکوپی واضح و باکیفیت به نمایش گذاشته است. این کهکشان‌ها هم از نظر اندازه‌ی فیزیکی همسان با ان‌جی‌سی ۸۹۱ هستند ولی حدود ۸ برابر دورترند و به همین دلیل هم اندازه‌ی دیداری (ظاهری) آنها حدود یک هشتم اندازه‌ی دیداری ان‌جی‌سی ۸۹۱ است.
#صورت_فلکی_زن_در_زنجیر #apod
https://goo.gl/5Fskrx
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/HD14771.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«ازدحام کرم‌های شب‌تاب کیهانی»
—---------------------------—
کهکشان‌ها مانند کرم‌های شب‌تاب در این تصویر دیدنی تلسکوپ هابل می‌درخشند!
این انبوه کرم‌های شب‌تاب کیهانی در حقیقت یک #خوشه_کهکشانی پرجمعیت به نام آبل ۲۱۶۳ است، یکی از اعضای کاتالوگ آبل (Abell)، کاتالوگی که در پیمایش سرتاسری آسمان گردآوری شده و بیش از ۴۰۰۰ خوشه‌ی کهکشانی را در خود دارد.
خوشه‌ی آبل ۲۱۶۳ با فاصله‌ی ۲.۷ میلیارد سال نوری از زمین، در #صورت_فلکی_مارافسای جا دارد.
این خوشه به دلایلی ویژه بررسی خوبی رویش انجام شده؛ این که مواد درون هسته‌اش (محیط میان‌خوشه) دارای ویژگی‌هایی استثنایی است، از جمله هاله‌ی رادیویی گسترده، درخشندگی پرتو ایکس، و دماهای بی‌اندازه بالا دارد. این داغ‌ترین خوشه در کاتالوگ است! رصد خوشه‌های غول‌پیکری مانند آبل ۲۱۶۳ می‌تواند در بررسی ماده‌ی تاریک سودمند باشد، و از راه پدیده‌هایی مانند همگرایی گرانشی، چشم‌اندازی نوین از کیهان دوردست برای ما فراهم کند.
این عکس را #تلسکوپ_فضایی_هابل به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود گرفته، و بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS است. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی برای یافتن کهکشان‌های درخشان دوردست تصویربرداری می‌شود تا با بهره از تلسکوپ‌های کنونی و در آینده نیز با تلسکوپ فضایی جیمز وب با جزییات بیشتری بررسی شوند.
https://goo.gl/H8hmKT
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/Abell2163.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
—---------------------------—
کهکشان‌ها مانند کرم‌های شب‌تاب در این تصویر دیدنی تلسکوپ هابل می‌درخشند!
این انبوه کرم‌های شب‌تاب کیهانی در حقیقت یک #خوشه_کهکشانی پرجمعیت به نام آبل ۲۱۶۳ است، یکی از اعضای کاتالوگ آبل (Abell)، کاتالوگی که در پیمایش سرتاسری آسمان گردآوری شده و بیش از ۴۰۰۰ خوشه‌ی کهکشانی را در خود دارد.
خوشه‌ی آبل ۲۱۶۳ با فاصله‌ی ۲.۷ میلیارد سال نوری از زمین، در #صورت_فلکی_مارافسای جا دارد.
این خوشه به دلایلی ویژه بررسی خوبی رویش انجام شده؛ این که مواد درون هسته‌اش (محیط میان‌خوشه) دارای ویژگی‌هایی استثنایی است، از جمله هاله‌ی رادیویی گسترده، درخشندگی پرتو ایکس، و دماهای بی‌اندازه بالا دارد. این داغ‌ترین خوشه در کاتالوگ است! رصد خوشه‌های غول‌پیکری مانند آبل ۲۱۶۳ می‌تواند در بررسی ماده‌ی تاریک سودمند باشد، و از راه پدیده‌هایی مانند همگرایی گرانشی، چشم‌اندازی نوین از کیهان دوردست برای ما فراهم کند.
این عکس را #تلسکوپ_فضایی_هابل به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود گرفته، و بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS است. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی برای یافتن کهکشان‌های درخشان دوردست تصویربرداری می‌شود تا با بهره از تلسکوپ‌های کنونی و در آینده نیز با تلسکوپ فضایی جیمز وب با جزییات بیشتری بررسی شوند.
https://goo.gl/H8hmKT
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/Abell2163.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«پرتوهای X نامنتظره از یک خوشه کهکشانی»
—----------------------------------------
خوشه‌ی کهکشانی برساووش به گونه‌ی شگفت‌انگیزی در یک رنگ ویژه از طیف #پرتو_X می‌درخشد، ولی چرا؟
هیچ کس پاسخ قطعی این پرسش را نمی‌داند ولی بر پایه‌ی انگاشتی (فرضیه‌ای) که بسیار بر سرش بحث و گفتگو شده، این پرتوهای ایکس سرنخی برای شناسایی سرشتِ ماده‌ی تاریک‌اند که دیرزمانیست در پی آنند.
این راز درباره‌ی رنگی از طیف پرتو ایکس با انرژی ۳.۵ کیلوالکترون ولت است- به نظر می‌رسد مناطق بیرون از مرکز خوشه در این طیف به شدت می‌درخشند ولی اگر یکراست به بخش‌های پیرامون مرکز خوشه که احتمالا ابرسیاهچاله‌ای نیز در آنست نگاه کنیم، اثر چندانی از پرتوهای ۳.۵ کیلو الکترون ولت دیده نمی‌شود.
بر پایه‌ی نظریه‌ی بسیار جنجال‌برانگیز که درین باره پیشنهاد شده، اینجا می‌تواند چیزی باشد که تاکنون هرگز دیده نشده: ماده‌ی تاریک فلورسنت (اف‌دی‌ام، FDM).
ذرات این گونه از ماده‌ی تاریک می‌توانند پرتوهای ایکس ۳.۵ کیلوالکترون ولت را درآشامند (جذب کنند). اگر چنین چیزی درست باشد، ذرات اف‌دی‌ام پس از جذب می‌توانند این پرتوهای ایکس ۳.۵ کیلوالکترون ولت را از سرتاسر خوشه بگسیلند و یک خط گسیلشی (نشری) پدید بیاورند.
ولی اگر به ذراتی از این ماده که در خوشه، میان ما و منطقه‌ی مرکزی آن، پیرامون ابرسیاهچاله هستند نگاه کنیم، جذب بیشتری از اف‌دی‌ام‌ها دیده می‌شود که این به پیدایش یک طیف درآشامی (جذبی) در این طیف می‌انجامد.
در اینجا تصویری از #خوشه_کهکشانی برساووش را می‌بینیم که در آن، پرتوهای نور دیدنی (مریی) و رادیویی به رنگ سرخ، و پرتوهای X که توسط رصدخانه‌ی زمین‌گرد چاندرای ناسا گردآوری شده هم به رنگ آبی نشان داده شده است.
#apod #ماده_تاریک
https://goo.gl/JgaE9J
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ap180102.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
—----------------------------------------
خوشه‌ی کهکشانی برساووش به گونه‌ی شگفت‌انگیزی در یک رنگ ویژه از طیف #پرتو_X می‌درخشد، ولی چرا؟
هیچ کس پاسخ قطعی این پرسش را نمی‌داند ولی بر پایه‌ی انگاشتی (فرضیه‌ای) که بسیار بر سرش بحث و گفتگو شده، این پرتوهای ایکس سرنخی برای شناسایی سرشتِ ماده‌ی تاریک‌اند که دیرزمانیست در پی آنند.
این راز درباره‌ی رنگی از طیف پرتو ایکس با انرژی ۳.۵ کیلوالکترون ولت است- به نظر می‌رسد مناطق بیرون از مرکز خوشه در این طیف به شدت می‌درخشند ولی اگر یکراست به بخش‌های پیرامون مرکز خوشه که احتمالا ابرسیاهچاله‌ای نیز در آنست نگاه کنیم، اثر چندانی از پرتوهای ۳.۵ کیلو الکترون ولت دیده نمی‌شود.
بر پایه‌ی نظریه‌ی بسیار جنجال‌برانگیز که درین باره پیشنهاد شده، اینجا می‌تواند چیزی باشد که تاکنون هرگز دیده نشده: ماده‌ی تاریک فلورسنت (اف‌دی‌ام، FDM).
ذرات این گونه از ماده‌ی تاریک می‌توانند پرتوهای ایکس ۳.۵ کیلوالکترون ولت را درآشامند (جذب کنند). اگر چنین چیزی درست باشد، ذرات اف‌دی‌ام پس از جذب می‌توانند این پرتوهای ایکس ۳.۵ کیلوالکترون ولت را از سرتاسر خوشه بگسیلند و یک خط گسیلشی (نشری) پدید بیاورند.
ولی اگر به ذراتی از این ماده که در خوشه، میان ما و منطقه‌ی مرکزی آن، پیرامون ابرسیاهچاله هستند نگاه کنیم، جذب بیشتری از اف‌دی‌ام‌ها دیده می‌شود که این به پیدایش یک طیف درآشامی (جذبی) در این طیف می‌انجامد.
در اینجا تصویری از #خوشه_کهکشانی برساووش را می‌بینیم که در آن، پرتوهای نور دیدنی (مریی) و رادیویی به رنگ سرخ، و پرتوهای X که توسط رصدخانه‌ی زمین‌گرد چاندرای ناسا گردآوری شده هم به رنگ آبی نشان داده شده است.
#apod #ماده_تاریک
https://goo.gl/JgaE9J
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ap180102.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«خوشه کهکشانی چاقالو!»
—----------------------
در سال ۲۰۱۴ که اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل این خوشه‌ی کهکشانی غول‌پیکر را یافتند، پی بردند که جرمی باورنکردنی به اندازه‌ی سه میلیون میلیارد برابر خورشید را در خود جای داده- بنابراین چندان جای شگفتی نیست که نام "ال گوردو" ("چاقالو" در زبان اسپانیایی) را رویش گذاشتند!
خوشه‌ی چاقالو که به نام رسمی "ای‌سی‌تی-سی‌ال‌جی۰۱۰۲-۴۹۱۵" نیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین، داغ ترین، و در طیف پرتو X درخشان‌ترین خوشه‌ی کهکشانی است که تاکنون در دوردست‌های کیهان یافته شده. گفتنی‌ست فاصله‌ی آن از زمین به ۷ میلیارد سال نوری می رسد.
خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین اجرامی در کیهانند که با نیروی گرانش یکپارچه نگه داشته شدهاند. آنها در درازنای میلیاردها سال ساخته می‌شوند- گروههای کهکشانی کوچک به آهستگی گرد هم می‌آیند و چنین خوشه‌هایی را پدید می‌آورند. در سال ۲۰۱۲، بررسی‌های انجام شده با تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا، رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، و تلسکوپ کیهان‌شناسی آتاکاما نشان دادند که ال گوردو در واقع از دو #خوشه_کهکشانی تشکیل شده که دارند با سرعت میلیون‌ها کیلومتر بر ساعت در قلب هم فرو می‌روند.
پیدایش خوشه‌های کهکشانی بستگی بسیار زیادی به #ماده_تاریک و انرژی تاریک دارد؛ بنابراین بررسی چنین خوشه‌هایی می‌تواند به ما در شناخت این پدیده‌های کم‌آشنا کمک کند. در سال ۲۰۱۴ تلسکوپ هابل نشان داد که بیشتر جرم ال گوردو از گونه‌ی ماده‌ی تاریک است. شواهد نشان می‌دهد که جرم "معمولی" ال گوردو (که به طور عمده از گازهای داغی تشکیل شده که به شدت در طیف پرتو ایکس می‌درخشند)، در هنگامه‌ی برخورد دو خوشه از ماده‌ی تاریک جدا شده است. گازهای داغ از سرعتشان کاسته شده ولی ماده‌ی تاریک نه.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی برای یافتن کهکشان‌های درخشان دوردست تصویربرداری می‌شود تا در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی شوند.
https://goo.gl/dMmHtC
********
یک ستاره در هفت آسمان: * خط عمودی آبی‌رنگی که در مرکز چارچوب دیده می‌شود تصویر کهکشانی در آن سوی خوشه است که گرانش سهمگین خوشه با رفتار یک عدسی گرانشی، آن را به شکلی دیدنی دستخوش اعوجاج کرده.
********
خبر سال ۲۰۱۴: * خوشه کهکشانی "چاقالو" بسیار بزرگ‌تر از آنست که گمان می‌رفت (https://goo.gl/Tt7LXt)
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ElGordo.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
—----------------------
در سال ۲۰۱۴ که اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل این خوشه‌ی کهکشانی غول‌پیکر را یافتند، پی بردند که جرمی باورنکردنی به اندازه‌ی سه میلیون میلیارد برابر خورشید را در خود جای داده- بنابراین چندان جای شگفتی نیست که نام "ال گوردو" ("چاقالو" در زبان اسپانیایی) را رویش گذاشتند!
خوشه‌ی چاقالو که به نام رسمی "ای‌سی‌تی-سی‌ال‌جی۰۱۰۲-۴۹۱۵" نیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین، داغ ترین، و در طیف پرتو X درخشان‌ترین خوشه‌ی کهکشانی است که تاکنون در دوردست‌های کیهان یافته شده. گفتنی‌ست فاصله‌ی آن از زمین به ۷ میلیارد سال نوری می رسد.
خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین اجرامی در کیهانند که با نیروی گرانش یکپارچه نگه داشته شدهاند. آنها در درازنای میلیاردها سال ساخته می‌شوند- گروههای کهکشانی کوچک به آهستگی گرد هم می‌آیند و چنین خوشه‌هایی را پدید می‌آورند. در سال ۲۰۱۲، بررسی‌های انجام شده با تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا، رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، و تلسکوپ کیهان‌شناسی آتاکاما نشان دادند که ال گوردو در واقع از دو #خوشه_کهکشانی تشکیل شده که دارند با سرعت میلیون‌ها کیلومتر بر ساعت در قلب هم فرو می‌روند.
پیدایش خوشه‌های کهکشانی بستگی بسیار زیادی به #ماده_تاریک و انرژی تاریک دارد؛ بنابراین بررسی چنین خوشه‌هایی می‌تواند به ما در شناخت این پدیده‌های کم‌آشنا کمک کند. در سال ۲۰۱۴ تلسکوپ هابل نشان داد که بیشتر جرم ال گوردو از گونه‌ی ماده‌ی تاریک است. شواهد نشان می‌دهد که جرم "معمولی" ال گوردو (که به طور عمده از گازهای داغی تشکیل شده که به شدت در طیف پرتو ایکس می‌درخشند)، در هنگامه‌ی برخورد دو خوشه از ماده‌ی تاریک جدا شده است. گازهای داغ از سرعتشان کاسته شده ولی ماده‌ی تاریک نه.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی برای یافتن کهکشان‌های درخشان دوردست تصویربرداری می‌شود تا در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی شوند.
https://goo.gl/dMmHtC
********
یک ستاره در هفت آسمان: * خط عمودی آبی‌رنگی که در مرکز چارچوب دیده می‌شود تصویر کهکشانی در آن سوی خوشه است که گرانش سهمگین خوشه با رفتار یک عدسی گرانشی، آن را به شکلی دیدنی دستخوش اعوجاج کرده.
********
خبر سال ۲۰۱۴: * خوشه کهکشانی "چاقالو" بسیار بزرگ‌تر از آنست که گمان می‌رفت (https://goo.gl/Tt7LXt)
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ElGordo.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«شمال، جنوب، شرق، غرب: چهره‌های یک خوشه کهکشانی»
—---------------------------------------------------—
این #خوشه_کهکشانی زیبا که نمایی مانند انبوه کرم‌های شب‌تاب بر پهنه‌ی تاریک کیهان دارد، به همراه بی‌شمار ستاره و کهکشانِ مارپیچی پیش‌زمینه در آسمان می‌درخشد. این خوشه که ای۱۷۵۸ان (A1758N) نام دارد، خودش زیرخوشه‌ی آبل ۱۷۵۸ است، یک خوشه‌ی غول‌پیکر از صدها کهکشان در فاصله‌ی ۳.۲ میلیارد سال نوری زمین و در #صورت_فلکی_تازی‌ها. شاید در این عکس که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده همه چیز آرام به نظر برسد، ولی واقعیت اینست که این زیرخوشه از دو ساختار کوچک‌تر تشکیل شده که دارند در روندی پرآشوب به هم می‌پیوندند.
اگرچه ای۱۷۵۸ اغلب زیر سایه‌ی همتایان پرآوازه‌ترش بوده (مانند خوشه‌های کوره و پاندورا)، ولی شگفتی‌هایی بیشتر از سهم خود دارد. این خوشه نخستین بار در سال ۱۹۵۸ شناسایی شد و در آغاز آن را یک خوشه‌ی یگانه‌ی بزرگ پنداشتند. ولی حدود ۴۰ سال بعد، اخترشناسان یک بار دیگر به سراغش رفته و با تلسکوپ پرتو X ماهواره‌ی ROSAT بررسی‌اش کردند، و این بار چیزی شگفت‌انگیز یافتند: این خوشه یک توده‌ی یگانه از کهکشان ها نیست، بلکه دو تاست!
از آن زمان تاکنون آبل ۱۷۵۸ بارها توسط رصدخانه‌های گوناگون رصد شده -هابل، رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، ایکس‌ام‌ام-نیوتن اِسا، و چندین تلسکوپ دیگر- و اکنون دیگر می‌دانیم که این خوشه نه تنها ساختاری دوگانه دارد، بلکه تاریخ پیچیده‌ای هم داشته. این خوشه از دو زیرخوشه‌ی بزرگ تشکیل شده که حدود ۲.۵ میلیون سال نوری از هم فاصله دارند. این دو زیرخوشه که به نام‌های ای۱۷۵۶ان (شمالی) و ای۱۷۵۸اس (جنوبی) شناخته می‌شوند، در قید گرانش یکدیگرند ولی برخورد و برهم‌کنشی میانشان دیده نمی‌شود.
در این عکسِ هابل تنها ساختار شمالی این خوشه را می‌بینیم، ای۱۷۵۸ان. خود ای۱۷۵۸ان هم از دو زیرساختار باختری (ای۱۷۵۸ان‌دبلیو) و خاوری (ای۱۷۵۸ان‌ئی) تشکیل شده. آشفتگی‌هایی درون هر یک از این زیرساختارها دیده می‌شود- گواه نیرومندی که نشان می‌دهد آنها دستاورد برخورد و ادغام دو خوشه‌ی کوچک‌تر هستند.
بررسی‌ها همچنین یک هاله‌ی رادیویی و دو "یادگاره‌ی رادیویی" (radio relics) در آبل ۱۷۵۸ را آشکار کرده‌اند. این ساختارهای رادیویی از چشم هابل پنهانند ولی تلسکوپ‌های رادیویی هاله‌ای با پیکره‌ی عجیب پیرامون خوشه یافته‌اند. هاله‌های رادیویی چشمه‌های گسترده‌ای از پرتوهای رادیویی افشان (نامتمرکز) هستند که به طور معمول گرداگرد مرکز خوشه‌های کهکشانی دیده می‌شوند. به باور دانشمندان این ساختارها زمانی پدید می‌آیند که خوشه‌ها با هم برخورد می‌کنند و ذرات پرسرعت را بیش از پیش شتاب می‌دهند و به سرعت‌های بسیار بالاتری می‌رسانند، و بنابراین وجود هاله‌های رادیویی نشانگر این خواهد بود که خوشه هنوز در فرآیند شکل‌گیری و ادغام به سر می‌برد.
برخوردهایی مانند آنچه برای ای۱۷۵۸ان در جریانست پرانرژی‌ترین رویدادهای کیهانند- تنها خود مهبانگ از آنها نیرومندتر بود. شناخت چگونگی ادغام‌های خوشه‌ها به اخترشناسان در شناخت چگونگی رشد و فرگشت ساختارها در کیهان کمک می‌کند. همچنین در بررسی ماده‌ی تاریک، محیط درون‌خوشه‌ای، و کهکشان‌ها، و چگونگی برهمکنش این سه جزء با هم -به ویژه در زمان ادغام- نیز اخترشناسان را یاری خواهد داد.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
https://goo.gl/mx1zgg
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/A1758N.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
—---------------------------------------------------—
این #خوشه_کهکشانی زیبا که نمایی مانند انبوه کرم‌های شب‌تاب بر پهنه‌ی تاریک کیهان دارد، به همراه بی‌شمار ستاره و کهکشانِ مارپیچی پیش‌زمینه در آسمان می‌درخشد. این خوشه که ای۱۷۵۸ان (A1758N) نام دارد، خودش زیرخوشه‌ی آبل ۱۷۵۸ است، یک خوشه‌ی غول‌پیکر از صدها کهکشان در فاصله‌ی ۳.۲ میلیارد سال نوری زمین و در #صورت_فلکی_تازی‌ها. شاید در این عکس که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده همه چیز آرام به نظر برسد، ولی واقعیت اینست که این زیرخوشه از دو ساختار کوچک‌تر تشکیل شده که دارند در روندی پرآشوب به هم می‌پیوندند.
اگرچه ای۱۷۵۸ اغلب زیر سایه‌ی همتایان پرآوازه‌ترش بوده (مانند خوشه‌های کوره و پاندورا)، ولی شگفتی‌هایی بیشتر از سهم خود دارد. این خوشه نخستین بار در سال ۱۹۵۸ شناسایی شد و در آغاز آن را یک خوشه‌ی یگانه‌ی بزرگ پنداشتند. ولی حدود ۴۰ سال بعد، اخترشناسان یک بار دیگر به سراغش رفته و با تلسکوپ پرتو X ماهواره‌ی ROSAT بررسی‌اش کردند، و این بار چیزی شگفت‌انگیز یافتند: این خوشه یک توده‌ی یگانه از کهکشان ها نیست، بلکه دو تاست!
از آن زمان تاکنون آبل ۱۷۵۸ بارها توسط رصدخانه‌های گوناگون رصد شده -هابل، رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا، ایکس‌ام‌ام-نیوتن اِسا، و چندین تلسکوپ دیگر- و اکنون دیگر می‌دانیم که این خوشه نه تنها ساختاری دوگانه دارد، بلکه تاریخ پیچیده‌ای هم داشته. این خوشه از دو زیرخوشه‌ی بزرگ تشکیل شده که حدود ۲.۵ میلیون سال نوری از هم فاصله دارند. این دو زیرخوشه که به نام‌های ای۱۷۵۶ان (شمالی) و ای۱۷۵۸اس (جنوبی) شناخته می‌شوند، در قید گرانش یکدیگرند ولی برخورد و برهم‌کنشی میانشان دیده نمی‌شود.
در این عکسِ هابل تنها ساختار شمالی این خوشه را می‌بینیم، ای۱۷۵۸ان. خود ای۱۷۵۸ان هم از دو زیرساختار باختری (ای۱۷۵۸ان‌دبلیو) و خاوری (ای۱۷۵۸ان‌ئی) تشکیل شده. آشفتگی‌هایی درون هر یک از این زیرساختارها دیده می‌شود- گواه نیرومندی که نشان می‌دهد آنها دستاورد برخورد و ادغام دو خوشه‌ی کوچک‌تر هستند.
بررسی‌ها همچنین یک هاله‌ی رادیویی و دو "یادگاره‌ی رادیویی" (radio relics) در آبل ۱۷۵۸ را آشکار کرده‌اند. این ساختارهای رادیویی از چشم هابل پنهانند ولی تلسکوپ‌های رادیویی هاله‌ای با پیکره‌ی عجیب پیرامون خوشه یافته‌اند. هاله‌های رادیویی چشمه‌های گسترده‌ای از پرتوهای رادیویی افشان (نامتمرکز) هستند که به طور معمول گرداگرد مرکز خوشه‌های کهکشانی دیده می‌شوند. به باور دانشمندان این ساختارها زمانی پدید می‌آیند که خوشه‌ها با هم برخورد می‌کنند و ذرات پرسرعت را بیش از پیش شتاب می‌دهند و به سرعت‌های بسیار بالاتری می‌رسانند، و بنابراین وجود هاله‌های رادیویی نشانگر این خواهد بود که خوشه هنوز در فرآیند شکل‌گیری و ادغام به سر می‌برد.
برخوردهایی مانند آنچه برای ای۱۷۵۸ان در جریانست پرانرژی‌ترین رویدادهای کیهانند- تنها خود مهبانگ از آنها نیرومندتر بود. شناخت چگونگی ادغام‌های خوشه‌ها به اخترشناسان در شناخت چگونگی رشد و فرگشت ساختارها در کیهان کمک می‌کند. همچنین در بررسی ماده‌ی تاریک، محیط درون‌خوشه‌ای، و کهکشان‌ها، و چگونگی برهمکنش این سه جزء با هم -به ویژه در زمان ادغام- نیز اخترشناسان را یاری خواهد داد.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
https://goo.gl/mx1zgg
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/A1758N.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«پنجره‌ای به دوردست‌های کیهان»
—---------------------------—
در این عکسِ تلسکوپ فضایی هابل ناسا یک خوشه‌ی کهکشانی به نام PLCK G004.5-19.5 را می‌بینیم. این خوشه توسط ماهواره‌ی اروپایی پلانک و به کمک پدیده‌ی سونیائف-زلدویچ یافته شده بود. در این پدیده، با گذر تابش زمینه‌ی ریزموج کیهان از درون خوشه‌های کهکشانی، اعوجاج‌هایی توسط الکترون‌های پرانرژیِ گازهای درون خوشه در این تابش پدید می‌آید.
کهکشان بزرگ مرکز تصویر درخشان‌ترین کهکشانِ خوشه و جرم اصلی در تصویر است. یک کمان باریک عدسی گرانشی هم بالای آن دیده می‌شود. این کمان دستاورد نیروهای گرانشی خوشه است که نور ستارگان و کهکشان‌های پشتش را خم کرده و به چشم ما رسانده، همانند روشی که در آن، یک عدسی شیشه‌ای نور را خم می‌کند.
تک و توکی ستاره در پیش‌زمینه دیده می‌شود که همگی از ستارگان کهکشان خودمانند، و این را از روی تیزی‌های پراش که در نورشان پدید آمده می‌توانیم تشخیص دهیم [زیرا این ستارگان به ما نزدیکند و تلسکوپ رویشان تنظیم نشده-م]. به جز این تک‌ستارگان، هر جرم دیگری که در تصویر دیده می‌شود یک کهکشان دوردست است.
نور این کهکشان‌ها به دلیل گسترش کیهان به سرخی گراییده و باعث شده آنها را سرخ‌تر از چیزی که واقعا هستند ببینیم. اخترشناسان با سنجش میزان این سرخگرایی (انتقال به سرخ) پی برده‌اند که نور کهکشان‌های این خوشه بیش از ۵ میلیارد سال در راه بوده تا به چشم ما برسد. کهکشان‌های پشتی که آنها را به شکل کمان‌های #همگرایی_گرانشی می‌بینیم از این هم دورترند و از همین رو می‌توان گفت این تصویر پنجره‌ای به روزگار بی‌اندازه کهن کیهان رو به ما گشوده.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
#خوشه_کهکشانی
https://goo.gl/RYzDXT
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/PLCKG004.5-19.5.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
—---------------------------—
در این عکسِ تلسکوپ فضایی هابل ناسا یک خوشه‌ی کهکشانی به نام PLCK G004.5-19.5 را می‌بینیم. این خوشه توسط ماهواره‌ی اروپایی پلانک و به کمک پدیده‌ی سونیائف-زلدویچ یافته شده بود. در این پدیده، با گذر تابش زمینه‌ی ریزموج کیهان از درون خوشه‌های کهکشانی، اعوجاج‌هایی توسط الکترون‌های پرانرژیِ گازهای درون خوشه در این تابش پدید می‌آید.
کهکشان بزرگ مرکز تصویر درخشان‌ترین کهکشانِ خوشه و جرم اصلی در تصویر است. یک کمان باریک عدسی گرانشی هم بالای آن دیده می‌شود. این کمان دستاورد نیروهای گرانشی خوشه است که نور ستارگان و کهکشان‌های پشتش را خم کرده و به چشم ما رسانده، همانند روشی که در آن، یک عدسی شیشه‌ای نور را خم می‌کند.
تک و توکی ستاره در پیش‌زمینه دیده می‌شود که همگی از ستارگان کهکشان خودمانند، و این را از روی تیزی‌های پراش که در نورشان پدید آمده می‌توانیم تشخیص دهیم [زیرا این ستارگان به ما نزدیکند و تلسکوپ رویشان تنظیم نشده-م]. به جز این تک‌ستارگان، هر جرم دیگری که در تصویر دیده می‌شود یک کهکشان دوردست است.
نور این کهکشان‌ها به دلیل گسترش کیهان به سرخی گراییده و باعث شده آنها را سرخ‌تر از چیزی که واقعا هستند ببینیم. اخترشناسان با سنجش میزان این سرخگرایی (انتقال به سرخ) پی برده‌اند که نور کهکشان‌های این خوشه بیش از ۵ میلیارد سال در راه بوده تا به چشم ما برسد. کهکشان‌های پشتی که آنها را به شکل کمان‌های #همگرایی_گرانشی می‌بینیم از این هم دورترند و از همین رو می‌توان گفت این تصویر پنجره‌ای به روزگار بی‌اندازه کهن کیهان رو به ما گشوده.
#تلسکوپ_فضایی_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
#خوشه_کهکشانی
https://goo.gl/RYzDXT
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/PLCKG004.5-19.5.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«ابرشهری از کهکشان‌ها»
—----------------------
تقریبا تک تک اجرام درون این تصویر یک کهکشان جداگانه است.
خوشه‌ی کهکشانی گیسو که در این تصویر دیده می‌شود، با داشتن چندین هزار کهکشان، یکی از انبوه‌ترین خوشه‌های کهکشانیِ شناخته شده است. هر یک از این کهکشان‌ها هم درست مانند راه شیری خودمان، در بردارنده‌ی میلیاردها ستاره است.
اگرچه خوشه‌ی گیسو نسبت به بیشتر خوشه‌های کهکشانی، خوشه‌ی نزدیکیست، ولی نورش صدها میلیون سال راه می‌پیماید تا به چشم ما برسد.
در حقیقت خود این خوشه هم به اندازه ای بزرگ است که میلیون ها سال زمان می‌برد تا نور از یک سرش به سر دیگر برسد.
بیشتر کهکشان‌های خوشه‌ی گیسو و دیگر خوشه‌ها بیضیگون‌اند ولی کهکشان‌های بیرون از خوشه‌ها بیشتر مارپیچی‌اند.
#خوشه_کهکشانی گیسو تابشی از پرتوهای X دارد که سرچشمه‌ی آن همچنان در دست بررسی‌ست.
#apod
https://goo.gl/5UkqdW
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180326.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
—----------------------
تقریبا تک تک اجرام درون این تصویر یک کهکشان جداگانه است.
خوشه‌ی کهکشانی گیسو که در این تصویر دیده می‌شود، با داشتن چندین هزار کهکشان، یکی از انبوه‌ترین خوشه‌های کهکشانیِ شناخته شده است. هر یک از این کهکشان‌ها هم درست مانند راه شیری خودمان، در بردارنده‌ی میلیاردها ستاره است.
اگرچه خوشه‌ی گیسو نسبت به بیشتر خوشه‌های کهکشانی، خوشه‌ی نزدیکیست، ولی نورش صدها میلیون سال راه می‌پیماید تا به چشم ما برسد.
در حقیقت خود این خوشه هم به اندازه ای بزرگ است که میلیون ها سال زمان می‌برد تا نور از یک سرش به سر دیگر برسد.
بیشتر کهکشان‌های خوشه‌ی گیسو و دیگر خوشه‌ها بیضیگون‌اند ولی کهکشان‌های بیرون از خوشه‌ها بیشتر مارپیچی‌اند.
#خوشه_کهکشانی گیسو تابشی از پرتوهای X دارد که سرچشمه‌ی آن همچنان در دست بررسی‌ست.
#apod
https://goo.gl/5UkqdW
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180326.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«خوشه‌ای غول‌پیکر از کهکشان‌ها»
—------------------------------
در این تصویر خیره‌کننده‌ی تلسکوپ فضایی هابل یک #خوشه_کهکشانی غول‌پیکر به نام PSZ2 G138.61-10.84 را می‌بینیم که حدود شش میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد.
پراکندگی کهکشان‌ها در فضا کتره‌ای و بی‌نظم نیست بلکه در گروه‌ها، خوشه‌ها و ابرخوشه‌هایی دسته‌بندی شدهاند. یک ابرخوشه‌ی کهکشانی می‌تواند بیش از صدها میلیون سال نوری گستردگی داشته و میلیاردها کهکشان را در خود جای داده باشد. برای نمونه، کهکشان راه شیری خودمان عضو گروه محلی کهکشان‌هاست و این گروه هم به نوبه‌ی خود عضو ابرخوشه‌ی غول‌پیکر لانیاکیا است.
ما به لطف هابل توانسته‌ایم ابرخوشه‌های کهکشانی هیولاپیکری مانند "دیوار بزرگ زانوزده-تاج شمالی" را بررسی کنیم، ابرخوشه‌ای از کهکشان‌ها که میلیون‌ها کهکشان را در بر دارد و گستردگی‌اش به ۱۰ میلیارد سال نوری می‌رسد. این ابرخوشه بزرگ‌ترین ساختار شناخته شده در جهان هستی تا به امروز است.
#تلسکوپ_فضایی_هابل هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شده تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
https://goo.gl/AWypcj
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/potw1816a.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
—------------------------------
در این تصویر خیره‌کننده‌ی تلسکوپ فضایی هابل یک #خوشه_کهکشانی غول‌پیکر به نام PSZ2 G138.61-10.84 را می‌بینیم که حدود شش میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد.
پراکندگی کهکشان‌ها در فضا کتره‌ای و بی‌نظم نیست بلکه در گروه‌ها، خوشه‌ها و ابرخوشه‌هایی دسته‌بندی شدهاند. یک ابرخوشه‌ی کهکشانی می‌تواند بیش از صدها میلیون سال نوری گستردگی داشته و میلیاردها کهکشان را در خود جای داده باشد. برای نمونه، کهکشان راه شیری خودمان عضو گروه محلی کهکشان‌هاست و این گروه هم به نوبه‌ی خود عضو ابرخوشه‌ی غول‌پیکر لانیاکیا است.
ما به لطف هابل توانسته‌ایم ابرخوشه‌های کهکشانی هیولاپیکری مانند "دیوار بزرگ زانوزده-تاج شمالی" را بررسی کنیم، ابرخوشه‌ای از کهکشان‌ها که میلیون‌ها کهکشان را در بر دارد و گستردگی‌اش به ۱۰ میلیارد سال نوری می‌رسد. این ابرخوشه بزرگ‌ترین ساختار شناخته شده در جهان هستی تا به امروز است.
#تلسکوپ_فضایی_هابل هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شده تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
https://goo.gl/AWypcj
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/potw1816a.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«نگاه هابل به ازدحام کرم‌های شب‌تاب»
—----------------------------------
در دل تاریکی کیهان دوردست، این کهکشان‌ها مانند کرم‌های شب‌تاب، شمع‌هایی سوسوزن، اخگرهایی که از یک آتش‌سوزی بزرگ در هوا پراکنده شدهاند، و لامپ‌هایی روشن با نور ملایم به نظر می‌آیند. این عکس که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده یک دسته‌ی غول‌پیکر از کهکشان‌ها را نشان می‌دهد که نیروی گرانش آنها را گرد هم نگه داشته و با هم ساختاری به نام خوشه‌ی کهکشانی RXC J0032.1+1808 را ساخته‌اند.
تلسکوپ #هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شده تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
تلسکوپ وب که امید می‌رود در سال ۲۰۲۰ راهی فضا شود، رصدهایش را در طول موج‌های فروسرخ انجام خواهد داد، طیفی که برای پژوهش دوردست‌های کیهان کارآیی دارد. روند گسترش کیهان باعث شده اجرام بسیار دوردست دچار سرخگرایی شدید شوند، یعنی نورشان به سمت سرخِ طیف گراییده، و از همین رو برای بررسی آنها نیاز به تلسکوپ‌های فروسرخ است. هابل هم توان رصد فروسرخ دارد و این کار را برای کیهان دوردست (گذشته‌ی دور) و بررسی کهکشان‌های "نوپا" انجام می‌دهد، ولی توان تلسکوپ وب بیش از هابل است و خواهد توانست کهکشان‌های "نوزاد"، نخستین کهکشان‌های کیهان را هم بررسی کند.
#خوشه_کهکشانی
https://goo.gl/rYt3GQ
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/potw1819a.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
—----------------------------------
در دل تاریکی کیهان دوردست، این کهکشان‌ها مانند کرم‌های شب‌تاب، شمع‌هایی سوسوزن، اخگرهایی که از یک آتش‌سوزی بزرگ در هوا پراکنده شدهاند، و لامپ‌هایی روشن با نور ملایم به نظر می‌آیند. این عکس که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده یک دسته‌ی غول‌پیکر از کهکشان‌ها را نشان می‌دهد که نیروی گرانش آنها را گرد هم نگه داشته و با هم ساختاری به نام خوشه‌ی کهکشانی RXC J0032.1+1808 را ساخته‌اند.
تلسکوپ #هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری شده تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
تلسکوپ وب که امید می‌رود در سال ۲۰۲۰ راهی فضا شود، رصدهایش را در طول موج‌های فروسرخ انجام خواهد داد، طیفی که برای پژوهش دوردست‌های کیهان کارآیی دارد. روند گسترش کیهان باعث شده اجرام بسیار دوردست دچار سرخگرایی شدید شوند، یعنی نورشان به سمت سرخِ طیف گراییده، و از همین رو برای بررسی آنها نیاز به تلسکوپ‌های فروسرخ است. هابل هم توان رصد فروسرخ دارد و این کار را برای کیهان دوردست (گذشته‌ی دور) و بررسی کهکشان‌های "نوپا" انجام می‌دهد، ولی توان تلسکوپ وب بیش از هابل است و خواهد توانست کهکشان‌های "نوزاد"، نخستین کهکشان‌های کیهان را هم بررسی کند.
#خوشه_کهکشانی
https://goo.gl/rYt3GQ
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/potw1819a.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«شهر کهکشانی»
—------------—
این دسته‌ی خیره‌کننده از کهکشان‌ها که بسیار از زمین دورند -چیزی حدود ۴۵۰ میلیون سال نوری، با هم یک #خوشه_کهکشانی به نام آبل اس۰۷۴۰ را ساخته‌اند.
تصویری که اینجا می‌بینید یک بازپردازش از عکس‌هاای تلسکوپ فضایی #هابل است که بیش از همه کهکشان بیضیگون غول‌پیکر ESO 325-G004 در آن خودنمایی می‌کند؛ در گوشه و کنار تصویر طیف چشمگیری از کهکشان‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های گوناگون، و در پیش‌زمینه‌اش هم تک و توکی از ستارگان کهکشان خودمان به چشم می‌خورد.
ستارگان چون نزدیک‌ترند و تلسکوپ رویشان تنظیم نیست، تیزی‌های پراش در آنها پدید آمده است.
این کهکشان غول‌پیکر که سمت راست مرکز چارچوب دیده می‌شود، بیش از ۱۰۰ هزار سال نوری پهنا دارد و با داشتن حدود ۱۰۰ میلیارد ستاره، از نظر بزرگی با کهکشان مارپیچی خودمان هماوردی می‌کند.
داده‌های هابل جزییات بسیاری را در این کهکشان‌های بسیار دوردست آشکار کرده، از جمله بازوها، رگه‌های غبار، خوشه‌های ستاره‌ای، ساختارهای حلقه‌ای، و کمان‌های همگرایی گرانشی.
#apod
https://goo.gl/dWhusr
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/ap180525.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
—------------—
این دسته‌ی خیره‌کننده از کهکشان‌ها که بسیار از زمین دورند -چیزی حدود ۴۵۰ میلیون سال نوری، با هم یک #خوشه_کهکشانی به نام آبل اس۰۷۴۰ را ساخته‌اند.
تصویری که اینجا می‌بینید یک بازپردازش از عکس‌هاای تلسکوپ فضایی #هابل است که بیش از همه کهکشان بیضیگون غول‌پیکر ESO 325-G004 در آن خودنمایی می‌کند؛ در گوشه و کنار تصویر طیف چشمگیری از کهکشان‌ها در اندازه‌ها و شکل‌های گوناگون، و در پیش‌زمینه‌اش هم تک و توکی از ستارگان کهکشان خودمان به چشم می‌خورد.
ستارگان چون نزدیک‌ترند و تلسکوپ رویشان تنظیم نیست، تیزی‌های پراش در آنها پدید آمده است.
این کهکشان غول‌پیکر که سمت راست مرکز چارچوب دیده می‌شود، بیش از ۱۰۰ هزار سال نوری پهنا دارد و با داشتن حدود ۱۰۰ میلیارد ستاره، از نظر بزرگی با کهکشان مارپیچی خودمان هماوردی می‌کند.
داده‌های هابل جزییات بسیاری را در این کهکشان‌های بسیار دوردست آشکار کرده، از جمله بازوها، رگه‌های غبار، خوشه‌های ستاره‌ای، ساختارهای حلقه‌ای، و کمان‌های همگرایی گرانشی.
#apod
https://goo.gl/dWhusr
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/ap180525.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«یک کهکشان، سه ابرنواختر»
----------------------------
در اخترشناسی جزییات بسیار مهمند- مانند چیزی که این تصویرِ تلسکوپ فضایی هابل دیده می‌شود.
لکه‌های افشان و درخشان پرشماری که در این تصویر دیده می‌شوند با هم یک خوشه‌ی کهکشانی به نام RXC J0949.8+1707 را در صورت فلکی شیر ساخته‌اند. در گوشه‌ی بالا، سمت راست چارچوب یک کهکشان زیبای مارپیچی میله‌ای را می‌بینیم که قرص کاملش رو به ماست و از چشم ما، یک کهکشان به اصطلاح رونما است. در یک دهه‌ی گذشته، اخترشناسان در این کهکشان نه یکی، بلکه سه نمونه‌ی احتمالی از یک رویداد کیهانی به نام "ابرنواختر" را یافته‌اند، انفجار بی‌اندازه درخشان یک ستاره‌ی رو به مرگ.
تازه‌ترین مورد از این نامزدهای ابرنواختر به نام "اس‌ان آنتیکیثرا" شناخته شده و در این تصویر در پایین، سمت راست قرص این کهکشان دیده می‌شود. این ابرنواختر تا چند سال در طیف‌های فروسرخ و دیدنی (مریی) درخشید و سپس کم‌نور شد. دو ابرنواختر دیگر با نام‌های "اس‌ان الینورا" و "اس‌ان الکساندر" در داده‌های سال ۲۰۱۱ دیده می‌شوند ولی در این تصویر که چند سال بعد گرفته شده نه. همین گذرا (موقت) بودن آنها نظریه‌ی ابرنواختر بودنشان را به خوبی تایید می‌کند. اگر اس‌ان آنتیکیثرا هم در عکس‌های آینده ناپدید شود می‌توانیم آن را با احتمال بسیار بالا یک ابرنواختر بدانیم.
تلسکوپ فضایی هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
#کهکشان_مارپیچی #ابرنواختر #خوشه_کهکشانی
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/SNAntikythera.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
----------------------------
در اخترشناسی جزییات بسیار مهمند- مانند چیزی که این تصویرِ تلسکوپ فضایی هابل دیده می‌شود.
لکه‌های افشان و درخشان پرشماری که در این تصویر دیده می‌شوند با هم یک خوشه‌ی کهکشانی به نام RXC J0949.8+1707 را در صورت فلکی شیر ساخته‌اند. در گوشه‌ی بالا، سمت راست چارچوب یک کهکشان زیبای مارپیچی میله‌ای را می‌بینیم که قرص کاملش رو به ماست و از چشم ما، یک کهکشان به اصطلاح رونما است. در یک دهه‌ی گذشته، اخترشناسان در این کهکشان نه یکی، بلکه سه نمونه‌ی احتمالی از یک رویداد کیهانی به نام "ابرنواختر" را یافته‌اند، انفجار بی‌اندازه درخشان یک ستاره‌ی رو به مرگ.
تازه‌ترین مورد از این نامزدهای ابرنواختر به نام "اس‌ان آنتیکیثرا" شناخته شده و در این تصویر در پایین، سمت راست قرص این کهکشان دیده می‌شود. این ابرنواختر تا چند سال در طیف‌های فروسرخ و دیدنی (مریی) درخشید و سپس کم‌نور شد. دو ابرنواختر دیگر با نام‌های "اس‌ان الینورا" و "اس‌ان الکساندر" در داده‌های سال ۲۰۱۱ دیده می‌شوند ولی در این تصویر که چند سال بعد گرفته شده نه. همین گذرا (موقت) بودن آنها نظریه‌ی ابرنواختر بودنشان را به خوبی تایید می‌کند. اگر اس‌ان آنتیکیثرا هم در عکس‌های آینده ناپدید شود می‌توانیم آن را با احتمال بسیار بالا یک ابرنواختر بدانیم.
تلسکوپ فضایی هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته (ACS) و دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره ۳ی خود (WFC3) و به عنوان بخشی از یک برنامه‌ی رصدی گسترده به نام RELICS گرفته. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی بزرگ کهکشانی تصویربرداری می‌شود تا با بهره از آنها به عنوان عدسی‌های گرانشی، به جستجوی کهکشان‌های درخشان دوردست بپردازند. این کهکشان‌ها سپس به کمک تلسکوپ‌های کنونی و همچنین در آینده با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با جزییات بیشتری بررسی خواهند شد.
#کهکشان_مارپیچی #ابرنواختر #خوشه_کهکشانی
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/SNAntikythera.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«پرتوهای داغ X از یک خوشه کهکشانی»
--------------------------------------
اخترشناسان به کمک رصدخانه‌ی ایکس‌ام‌ام-نیوتنِ سازمان فضایی اروپا تابش پرتو ایکسی که از گازهای داغ فراگیر درون خوشه‌ی کهکشانی ایکس‌ال‌اس‌اس‌سی۰۰۶ می‌تابد را به تصویر در آورده‌اند- این پرتوها در اینجا با رنگ بنفش نمایانده شده.
این خوشه دارای صدها کهکشان، انبوهی از گازهای داغ و پراکنده‌ای که پرتوی X می‌تابانند، و ماده‌ی تاریک به مقداری از این هم بیشتراست که همه‌ی اینها روی هم جرمی هم‌ارز حدود ۵۰۰ تریلیون خورشید را در بر می‌گیرند. نوری که ما از این خوشه‌ی کهکشانی دریافت می‌کنیم زمانی از آن جدا شده بوده که تنها حدود ۹ میلیارد سال از عمر کیهان می‌گذشت.
کهکشان‌های این خوشه بیشتر درمرکز آن انباشته شدهاند. خوشه‌های کهکشانی به طور معمول یک کهکشان بزرگ مرکزی دارند، ولی خوشه‌ی ایکس‌ال‌اس‌اس‌سی۰۰۶ دارای دو عضو اصلی است که نشان می‌دهد یک رویداد ادغام دارد در این خوشه رخ می‌دهد.
به جز پرتوهای X، داده‌های پیوندی از سه رنگ در طیف دیدنی (مریی) و فروسرخ-نزدیک از تلسکوپ کانادا-فرانسه-هاوایی هم به این تصویر افزوده شده که چندین و چند کهکشان را نشان می‌دهند. برخی از این کهکشان‌ها عضو خوشه نیستند و یا به ما نزدیک‌ترند (مانند آن کهکشان مارپیچی در بالا، سمت راست چارچوب)، و یا دورتر.
در این تصویر چند ستاره هم دیده می‌شود که عضو کهکشان خودمانند و در پیش‌زمینه‌ی تصویر جای دارند (با تیزی‌های پراش روی تصویرشان).
لکه‌های کوچک و بنفش پراکنده‌ای هم در گوشه و کنار تصویر به چشم می‌خورد که همگی چشمه‌های نقطه‌ایِ پرتو X هستند و بسیاری از آنها بیرون از راه شیری‌اند.
#خوشه_کهکشانی #پرتو_X #XMM_Newton
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/10/XLSSC006.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
--------------------------------------
اخترشناسان به کمک رصدخانه‌ی ایکس‌ام‌ام-نیوتنِ سازمان فضایی اروپا تابش پرتو ایکسی که از گازهای داغ فراگیر درون خوشه‌ی کهکشانی ایکس‌ال‌اس‌اس‌سی۰۰۶ می‌تابد را به تصویر در آورده‌اند- این پرتوها در اینجا با رنگ بنفش نمایانده شده.
این خوشه دارای صدها کهکشان، انبوهی از گازهای داغ و پراکنده‌ای که پرتوی X می‌تابانند، و ماده‌ی تاریک به مقداری از این هم بیشتراست که همه‌ی اینها روی هم جرمی هم‌ارز حدود ۵۰۰ تریلیون خورشید را در بر می‌گیرند. نوری که ما از این خوشه‌ی کهکشانی دریافت می‌کنیم زمانی از آن جدا شده بوده که تنها حدود ۹ میلیارد سال از عمر کیهان می‌گذشت.
کهکشان‌های این خوشه بیشتر درمرکز آن انباشته شدهاند. خوشه‌های کهکشانی به طور معمول یک کهکشان بزرگ مرکزی دارند، ولی خوشه‌ی ایکس‌ال‌اس‌اس‌سی۰۰۶ دارای دو عضو اصلی است که نشان می‌دهد یک رویداد ادغام دارد در این خوشه رخ می‌دهد.
به جز پرتوهای X، داده‌های پیوندی از سه رنگ در طیف دیدنی (مریی) و فروسرخ-نزدیک از تلسکوپ کانادا-فرانسه-هاوایی هم به این تصویر افزوده شده که چندین و چند کهکشان را نشان می‌دهند. برخی از این کهکشان‌ها عضو خوشه نیستند و یا به ما نزدیک‌ترند (مانند آن کهکشان مارپیچی در بالا، سمت راست چارچوب)، و یا دورتر.
در این تصویر چند ستاره هم دیده می‌شود که عضو کهکشان خودمانند و در پیش‌زمینه‌ی تصویر جای دارند (با تیزی‌های پراش روی تصویرشان).
لکه‌های کوچک و بنفش پراکنده‌ای هم در گوشه و کنار تصویر به چشم می‌خورد که همگی چشمه‌های نقطه‌ایِ پرتو X هستند و بسیاری از آنها بیرون از راه شیری‌اند.
#خوشه_کهکشانی #پرتو_X #XMM_Newton
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/10/XLSSC006.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«آبنمای غول‌پیکر کهکشانی»
------------------------------------------------
اخترشناسان جریان آبنما-مانندِ غول‌آسایی از گاز مولکولی را در درخشان‌ترین کهکشانِ خوشه‌ی کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در فاصله‌ی یک میلیارد سال نوری زمین یافته‌اند که توسط چرخه‌ی کهکشانی کاملی از برون‌ریزی‌ها و درون‌ریزی‌های نیرومند پدید آمده. آنچه دانشمندان دیده‌اند نشان می‌دهد که ابرسیاهچاله‌ای در قلب این کهکشان دارد با فواره‌ای بزرگ، گاز مولکولی سرد را به فضای میان‌کهکشانی می‌افشاند، و سپس این گاز -که نمی‌تواند از چنگ گرانش کهکشان بگریزد- دوباره مانند یک سیلِ میان‌کهکشانی بر روی #ابرسیاهچاله می‌ریزد. یک برون‌ریزی و درون‌ریزی هماهنگ از چنین آبنمای غول‌پیکری تا به امروز دیده نشده بود.
گرنت ترمبلی از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان که رهبر این پژوهش بود می‌گوید: «این شاید نخستین سامانه‌ای باشد که در آن شواهدی آشکار از هر دو پدیده‌ی برون‌ریزی و درون‌ریزی گاز مولکولی سرد برای یک سیاهچاله می‌بینیم. ابرسیاهچاله‌ی این کهکشان بزرگ رفتاری مانند تلمبه‌ی مکانیکی در یک آبنما را دارد.»
ترمیلی و گروهش به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) رد مولکول‌های مونوکسید کربن در این آبنمای کیهانی را دنبال کردند و پی بردند که این مولکول‌های سرد، با دماهای منفی ۲۵۰-۲۶۰ درجه‌ی سلسیوس دارند رو به درون، بر سر سیاهچاله سرازیر می‌شوند. آنها همچنین به کمک طیف‌نگار "میوز" در تلسکوپ بسیار بزرگ (#وی‌ال‌تی) گازهای گرم‌تری را ردیابی کردند که دارد با فواره‌هایی از سیاهچاله بیرون می‌ریزد.
ترمبلی می‌گوید: «ویژگی این پژوهش، بررسی بسیار دقیقی‌ست که با همکاری آلما و وی‌ال‌تی روی این سامانه انجام شده. این دو دستگاه با هم ترکیبی با توانمندی باورنکردنی را می‌سازند.»
آمیزه‌ی داده‌های این دو دستگاه تصویری کامل از این فرآیند ساخت- گاز سرد به سوی سیاهچاله کشیده می‌شود، آن را فعال می‌کند و باعث می‌شود سیاهچاله فواره‌هایی پرسرعت و درخشان از پلاسما را به فضای درون خوشه بیفشاند. گازهای این فواره‌ها نمی‌توانند از چنگ گرانش کهکشان نجات یابند و سرد شده و دوباره به پایین کشیده می‌شوند، تا سرانجام بر سر سیاهچاله می‌ریزند، و این چرخه دوباره آغاز می‌شود.
این مشاهدات پرجزییات می‌تواند در آشنایی بیشتر با چرخه‌ی زندگی کهکشان‌ها به اخترشناسان کمک کند. این پژوهشگران گمان دارند که این فرآیند نه تنها می‌تواند رایج باشد، بلکه برای شناخت پیدایش کهکشان‌ها نیازی بنیادین است. در گذشته هم برون‌ریزی و هم درون‌ریزی گازهای سرد دیده شده بود، ولی این نخستین بارست که هر دو با هم در یک سامانه دیده می‌شوند، و این نخستین گواه بر اینست که هر دوی آنها بخشی از یک فرآیندند.
#خوشه_کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در صورت فلکی #دلو جای دارد و عضو کاتلوگ آبل برای خوشه‌های پرجمعیت است. خوشه‌هایی مانند خوشه‌ی کوره، خوشه‌ی هرکول، و خوشه‌ی پاندورا نیز در این فهرستند.
***********
توضیح تصویر:
🔴 داده‌های آلما با رنگ زرد، گازهای سرد را نشان می‌دهد. داده‌های طیف‌نگار میوز در وی‌ال‌تی هم با رنگ سرخ، گاز هیدروژن داغ در همین منطقه را نشان می‌دهد. رنگ آبی هم از داده‌های تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا به تصویر افزوده شده و گازهای یونیده‌ی داغ گسترده را نمایان کرده است
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/Abell2597.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
------------------------------------------------
اخترشناسان جریان آبنما-مانندِ غول‌آسایی از گاز مولکولی را در درخشان‌ترین کهکشانِ خوشه‌ی کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در فاصله‌ی یک میلیارد سال نوری زمین یافته‌اند که توسط چرخه‌ی کهکشانی کاملی از برون‌ریزی‌ها و درون‌ریزی‌های نیرومند پدید آمده. آنچه دانشمندان دیده‌اند نشان می‌دهد که ابرسیاهچاله‌ای در قلب این کهکشان دارد با فواره‌ای بزرگ، گاز مولکولی سرد را به فضای میان‌کهکشانی می‌افشاند، و سپس این گاز -که نمی‌تواند از چنگ گرانش کهکشان بگریزد- دوباره مانند یک سیلِ میان‌کهکشانی بر روی #ابرسیاهچاله می‌ریزد. یک برون‌ریزی و درون‌ریزی هماهنگ از چنین آبنمای غول‌پیکری تا به امروز دیده نشده بود.
گرنت ترمبلی از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان که رهبر این پژوهش بود می‌گوید: «این شاید نخستین سامانه‌ای باشد که در آن شواهدی آشکار از هر دو پدیده‌ی برون‌ریزی و درون‌ریزی گاز مولکولی سرد برای یک سیاهچاله می‌بینیم. ابرسیاهچاله‌ی این کهکشان بزرگ رفتاری مانند تلمبه‌ی مکانیکی در یک آبنما را دارد.»
ترمیلی و گروهش به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) رد مولکول‌های مونوکسید کربن در این آبنمای کیهانی را دنبال کردند و پی بردند که این مولکول‌های سرد، با دماهای منفی ۲۵۰-۲۶۰ درجه‌ی سلسیوس دارند رو به درون، بر سر سیاهچاله سرازیر می‌شوند. آنها همچنین به کمک طیف‌نگار "میوز" در تلسکوپ بسیار بزرگ (#وی‌ال‌تی) گازهای گرم‌تری را ردیابی کردند که دارد با فواره‌هایی از سیاهچاله بیرون می‌ریزد.
ترمبلی می‌گوید: «ویژگی این پژوهش، بررسی بسیار دقیقی‌ست که با همکاری آلما و وی‌ال‌تی روی این سامانه انجام شده. این دو دستگاه با هم ترکیبی با توانمندی باورنکردنی را می‌سازند.»
آمیزه‌ی داده‌های این دو دستگاه تصویری کامل از این فرآیند ساخت- گاز سرد به سوی سیاهچاله کشیده می‌شود، آن را فعال می‌کند و باعث می‌شود سیاهچاله فواره‌هایی پرسرعت و درخشان از پلاسما را به فضای درون خوشه بیفشاند. گازهای این فواره‌ها نمی‌توانند از چنگ گرانش کهکشان نجات یابند و سرد شده و دوباره به پایین کشیده می‌شوند، تا سرانجام بر سر سیاهچاله می‌ریزند، و این چرخه دوباره آغاز می‌شود.
این مشاهدات پرجزییات می‌تواند در آشنایی بیشتر با چرخه‌ی زندگی کهکشان‌ها به اخترشناسان کمک کند. این پژوهشگران گمان دارند که این فرآیند نه تنها می‌تواند رایج باشد، بلکه برای شناخت پیدایش کهکشان‌ها نیازی بنیادین است. در گذشته هم برون‌ریزی و هم درون‌ریزی گازهای سرد دیده شده بود، ولی این نخستین بارست که هر دو با هم در یک سامانه دیده می‌شوند، و این نخستین گواه بر اینست که هر دوی آنها بخشی از یک فرآیندند.
#خوشه_کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در صورت فلکی #دلو جای دارد و عضو کاتلوگ آبل برای خوشه‌های پرجمعیت است. خوشه‌هایی مانند خوشه‌ی کوره، خوشه‌ی هرکول، و خوشه‌ی پاندورا نیز در این فهرستند.
***********
توضیح تصویر:
🔴 داده‌های آلما با رنگ زرد، گازهای سرد را نشان می‌دهد. داده‌های طیف‌نگار میوز در وی‌ال‌تی هم با رنگ سرخ، گاز هیدروژن داغ در همین منطقه را نشان می‌دهد. رنگ آبی هم از داده‌های تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا به تصویر افزوده شده و گازهای یونیده‌ی داغ گسترده را نمایان کرده است
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/Abell2597.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«هزاران خوشه کروی در میان کهکشان‌های خوشه گیسو پراکنده شده»
-----------------------------------------------------------------
این تصویر از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل به دست آمده و بخشی از خوشه‌ی کهکشانی غول‌پیکر گیسو که بیش از ۱۰۰۰ کهکشان دارد را نشان می‌دهد. فاصله‌ی این خوشه از زمین ۳۰۰ میلیون سال نوری است.
واگشود (وضوح) باورنکردنی هابل به دانشمندان امکان داد تا یک سرشماری فراگیر برای کوچک‌ترین اعضای این خوشه‌ی کهکشانی انجام دهند و به شمار هنگفت ۲۲۴۲۶ خوشه‌ی ستاره‌ای کروی برسند. خوشه‌های کروی که از جمله‌ی کهن‌ترین اجرام کیهانند، توده‌های کروی گلوله برفی-مانندی با چند صد هزار ستاره‌ی پیرند.
در این پیمایش خوشه‌های کروی‌ای یافته شد که در میان کهکشان‌ها پراکنده بودند. اینها خوشه‌هایی هستند که در اثر برهم‌کنش‌های کِشندی کهکشانی، از کهکشان خود بیرون رانده شدهاند.
خوشه‌های کروی بسیار کوچک‌تر و همچنین پرشمارتر از کهکشان‌ها هستند، از همین رو برای بررسی پراکندگی بافت فضا در اثر گرانش خوشه‌ی گیسو ردیاب‌های بسیار بهتری‌اند. در حقیقت خوشه‌ی گیسو یکی از نخستین جاهایی بود که ناهنجاری‌های گرانشیِ دیده شده در آن به عنوان نشانه‌ای از وجود جرم نادیدنی کیهان شناخته شد- این جرم نادیدنی بعدها "ماده‌ی تاریک" نام گرفت.
از همین رو این پژوهش به اخترشناسان امکان خواهد داد تا به کمک این خوشه‌های کروی، به نقشه‌برداری از پراکندگی ماده‌ی معمولی و تاریک در خوشه‌ی کهکشانی گیسو بپردازند.
گزارش این پژوهش در شماره‌ی ۹ نوامبر ۲۰۱۸ آستروفیزیکال جورنال منتشر شده.
#خوشه_کهکشانی #خوشه_کروی #ماده_تاریک
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/ComaCluster.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
-----------------------------------------------------------------
این تصویر از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل به دست آمده و بخشی از خوشه‌ی کهکشانی غول‌پیکر گیسو که بیش از ۱۰۰۰ کهکشان دارد را نشان می‌دهد. فاصله‌ی این خوشه از زمین ۳۰۰ میلیون سال نوری است.
واگشود (وضوح) باورنکردنی هابل به دانشمندان امکان داد تا یک سرشماری فراگیر برای کوچک‌ترین اعضای این خوشه‌ی کهکشانی انجام دهند و به شمار هنگفت ۲۲۴۲۶ خوشه‌ی ستاره‌ای کروی برسند. خوشه‌های کروی که از جمله‌ی کهن‌ترین اجرام کیهانند، توده‌های کروی گلوله برفی-مانندی با چند صد هزار ستاره‌ی پیرند.
در این پیمایش خوشه‌های کروی‌ای یافته شد که در میان کهکشان‌ها پراکنده بودند. اینها خوشه‌هایی هستند که در اثر برهم‌کنش‌های کِشندی کهکشانی، از کهکشان خود بیرون رانده شدهاند.
خوشه‌های کروی بسیار کوچک‌تر و همچنین پرشمارتر از کهکشان‌ها هستند، از همین رو برای بررسی پراکندگی بافت فضا در اثر گرانش خوشه‌ی گیسو ردیاب‌های بسیار بهتری‌اند. در حقیقت خوشه‌ی گیسو یکی از نخستین جاهایی بود که ناهنجاری‌های گرانشیِ دیده شده در آن به عنوان نشانه‌ای از وجود جرم نادیدنی کیهان شناخته شد- این جرم نادیدنی بعدها "ماده‌ی تاریک" نام گرفت.
از همین رو این پژوهش به اخترشناسان امکان خواهد داد تا به کمک این خوشه‌های کروی، به نقشه‌برداری از پراکندگی ماده‌ی معمولی و تاریک در خوشه‌ی کهکشانی گیسو بپردازند.
گزارش این پژوهش در شماره‌ی ۹ نوامبر ۲۰۱۸ آستروفیزیکال جورنال منتشر شده.
#خوشه_کهکشانی #خوشه_کروی #ماده_تاریک
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/ComaCluster.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«روشی نوین برای ردیابی ماده تاریک»
------------------------------------
اخترشناسان با بهره از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل روشی انقلابی برای ردیابی ماده‌ی تاریک در خوشه‌های کهکشانی ابداع کرده‌اند. این روش به اخترشناسان امکان می‌دهد تا پراکندگی #ماده_تاریک را دقیق‌تر از همه‌ی روش‌های گذشته "ببینند"، و این شاید بتواند برای کاوش سرشت ماده‌ی تاریک هم کارایی داشته باشد. گزارش این پژوهش در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
در چند دهه‌ی گذشته دانشمندان کوشیده‌اند به سرشت ماده‌ی تاریک، جوهره‌ای اسرارآمیز که فراوان‌ترین ماده‌ی کیهان است پی ببرند و نقشه‌ای از پراکندگی آن در کیهان پدید بیاورند. اکنون اخترشناسان استرالیایی و اسپانیایی از داده‌های برنامه‌ی "میدان‌های مرزی" #هابل برای بررسی دقیقِ پراکندگی ماده‌ی تاریک کمک گرفته‌اند.
میریا مونتس از دانشگاه نیو ساوت ویلز استرالیا و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش می‌گوید: «ما راهی برای "دیدن" ماده‌ی تاریک پیدا کرده‌ایم. ما دریافته‌ایم که تابش بسیار محو در خوشه‌های کهکشانی (تابش درون‌خوشه‌ای)، نقشه‌ای از چگونگی پراکندگی ماده‌ی تاریک را به ما نشان می‌دهد.»
تابش درون‌خوشه‌ای یکی از پیامدهای برخورد و برهمکنش میان کهکشان‌هاست. در این برهمکنش‌ها تک‌ستارگانی از کهکشان‌ها جدا شده و آزادانه در فضای درون #خوشه_کهکشانی شناور می‌شوند. آنها پس از جدا شدن از کهکشان خود سر از جایی در می‌آورند که بیشتر جرم خوشه -به طور عمده ماده‌ی تاریک- در آنست. [در این تصویر خوشه‌ی آبل اس۱۰۶۳ را می‌بینیم که تابش درون‌خوشه‌ای آن به رنگ آبی اسست]
مونتس می‌گوید: «این ستارگان پراکندگی‌ای همسان با پراکندگی ماده‌ی تاریک به دست می‌آورند.» هم ماده‌ی تاریک و هم این ستارگان پرت افتاده (که تابش درون‌خوشه‌ای را پدید می‌آورند) مانند دو جزء بی‌برخورد (collisionless) رفتار کرده و توان و پتانسیل گرانشی خود خوشه را دنبال می‌کنند. بر پایه‌ی این پژوهش، تابش درون‌خوشه‌ای هم‌تراز با ماده‌ی تاریک است و پراکندگی آن را با دقتی بیشتر از همه‌ی رو‌‌ش‌هایی گذشته که از ردیاب‌های نوری بهره می‌گرفتند آشکار می‌کند.
این روش نسبت به روش پیچیده‌ی همگرایی گرانشی کارآمدتر است. روش همگرایی گرانشی هم نیاز به بازسازی دقیق عدسی گرانشی دارد و هم نیازمند طیف‌بینی‌های وقت‌گیر است. روش ارایه شده توسط مونتس تنها نیاز به تصویربرداری ژرف دارد. این بدین معناست که در یک زمانِ رصدی برابر، خوشه‌های بیشتری را می‌توان در روش مونتس بررسی کرد.
نتایج این پژوهش احتمال این که بتوانیم سرشت ماده‌ی تاریک را بررسی کنیم را مطرح می‌کند. ایگناسیو تروخیلیو از بنیاد اخترفیزیک جزایر قناری و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «اگر ماده‌ی تاریک با خودش برهمکنش داشته باشد، می‌توانیم آن را مانند شکاف‌هایی کوچک در پراکندگی ماده‌ی تاریک، در مقایسه با تابش بسیار کم‌جانِ این ستاره‌ها شناسایی کنیم.» تاکنون تنها چیزی که درباره‌ی ماده‌ی تاریک فهمیده‌ایم اینست که برهمکنش گرانشی -و نه هیچ برهمکنش دیگری- با ماده‌ی معمولی دارد. اگر پی ببریم که ماده‌ی تاریک با خودش برهمکنش دارد، به اندازه‌ی چشمگیری به شناخت سرشت آن نزدیک می‌شویم
مونتس و تروخیلو اکنون می‌خواهند چند خوشه‌ی دیگر از شش خوشه‌ی نخستی که هابل رصد کرده را هم بررسی کنند تا بینند روششان درست می‌ماند یا نه. یک آزمایش دیگر برای این روش، رصد و بررسی خوشه‌های کهکشانیِ دیگریست که توسط گروههای دیگر بررسی شدهاند، و افزودن به مجموعه‌ی داده‌هایشان و تایید روششان است.
این دانشمندان همچنین چشم به آینده و بررسی این روش به کمک تلسکوپ‌هایی مانند جیمز وب دارند که می‌توانند با دستگاه‌های حسسمندترشان، تابش محو درون‌خوشه‌ای را در کیهان دوردست هم ببینند.
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/DarkMatter.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
------------------------------------
اخترشناسان با بهره از داده‌های تلسکوپ فضایی هابل روشی انقلابی برای ردیابی ماده‌ی تاریک در خوشه‌های کهکشانی ابداع کرده‌اند. این روش به اخترشناسان امکان می‌دهد تا پراکندگی #ماده_تاریک را دقیق‌تر از همه‌ی روش‌های گذشته "ببینند"، و این شاید بتواند برای کاوش سرشت ماده‌ی تاریک هم کارایی داشته باشد. گزارش این پژوهش در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.
در چند دهه‌ی گذشته دانشمندان کوشیده‌اند به سرشت ماده‌ی تاریک، جوهره‌ای اسرارآمیز که فراوان‌ترین ماده‌ی کیهان است پی ببرند و نقشه‌ای از پراکندگی آن در کیهان پدید بیاورند. اکنون اخترشناسان استرالیایی و اسپانیایی از داده‌های برنامه‌ی "میدان‌های مرزی" #هابل برای بررسی دقیقِ پراکندگی ماده‌ی تاریک کمک گرفته‌اند.
میریا مونتس از دانشگاه نیو ساوت ویلز استرالیا و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش می‌گوید: «ما راهی برای "دیدن" ماده‌ی تاریک پیدا کرده‌ایم. ما دریافته‌ایم که تابش بسیار محو در خوشه‌های کهکشانی (تابش درون‌خوشه‌ای)، نقشه‌ای از چگونگی پراکندگی ماده‌ی تاریک را به ما نشان می‌دهد.»
تابش درون‌خوشه‌ای یکی از پیامدهای برخورد و برهمکنش میان کهکشان‌هاست. در این برهمکنش‌ها تک‌ستارگانی از کهکشان‌ها جدا شده و آزادانه در فضای درون #خوشه_کهکشانی شناور می‌شوند. آنها پس از جدا شدن از کهکشان خود سر از جایی در می‌آورند که بیشتر جرم خوشه -به طور عمده ماده‌ی تاریک- در آنست. [در این تصویر خوشه‌ی آبل اس۱۰۶۳ را می‌بینیم که تابش درون‌خوشه‌ای آن به رنگ آبی اسست]
مونتس می‌گوید: «این ستارگان پراکندگی‌ای همسان با پراکندگی ماده‌ی تاریک به دست می‌آورند.» هم ماده‌ی تاریک و هم این ستارگان پرت افتاده (که تابش درون‌خوشه‌ای را پدید می‌آورند) مانند دو جزء بی‌برخورد (collisionless) رفتار کرده و توان و پتانسیل گرانشی خود خوشه را دنبال می‌کنند. بر پایه‌ی این پژوهش، تابش درون‌خوشه‌ای هم‌تراز با ماده‌ی تاریک است و پراکندگی آن را با دقتی بیشتر از همه‌ی رو‌‌ش‌هایی گذشته که از ردیاب‌های نوری بهره می‌گرفتند آشکار می‌کند.
این روش نسبت به روش پیچیده‌ی همگرایی گرانشی کارآمدتر است. روش همگرایی گرانشی هم نیاز به بازسازی دقیق عدسی گرانشی دارد و هم نیازمند طیف‌بینی‌های وقت‌گیر است. روش ارایه شده توسط مونتس تنها نیاز به تصویربرداری ژرف دارد. این بدین معناست که در یک زمانِ رصدی برابر، خوشه‌های بیشتری را می‌توان در روش مونتس بررسی کرد.
نتایج این پژوهش احتمال این که بتوانیم سرشت ماده‌ی تاریک را بررسی کنیم را مطرح می‌کند. ایگناسیو تروخیلیو از بنیاد اخترفیزیک جزایر قناری و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «اگر ماده‌ی تاریک با خودش برهمکنش داشته باشد، می‌توانیم آن را مانند شکاف‌هایی کوچک در پراکندگی ماده‌ی تاریک، در مقایسه با تابش بسیار کم‌جانِ این ستاره‌ها شناسایی کنیم.» تاکنون تنها چیزی که درباره‌ی ماده‌ی تاریک فهمیده‌ایم اینست که برهمکنش گرانشی -و نه هیچ برهمکنش دیگری- با ماده‌ی معمولی دارد. اگر پی ببریم که ماده‌ی تاریک با خودش برهمکنش دارد، به اندازه‌ی چشمگیری به شناخت سرشت آن نزدیک می‌شویم
مونتس و تروخیلو اکنون می‌خواهند چند خوشه‌ی دیگر از شش خوشه‌ی نخستی که هابل رصد کرده را هم بررسی کنند تا بینند روششان درست می‌ماند یا نه. یک آزمایش دیگر برای این روش، رصد و بررسی خوشه‌های کهکشانیِ دیگریست که توسط گروههای دیگر بررسی شدهاند، و افزودن به مجموعه‌ی داده‌هایشان و تایید روششان است.
این دانشمندان همچنین چشم به آینده و بررسی این روش به کمک تلسکوپ‌هایی مانند جیمز وب دارند که می‌توانند با دستگاه‌های حسسمندترشان، تابش محو درون‌خوشه‌ای را در کیهان دوردست هم ببینند.
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/DarkMatter.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«هدیه تلسکوپ چاندرا به مناسبت آغاز سال نوی میلادی»
---------------------------------------------------
مرکز پرتو X #چاندرا به مناسبت آغاز سال نوی میلادی چل‌تکه‌ای از عکس‌های تلسکوپ فضایی پرتو X چاندرای اسا منتشر کرده. در این مجموعه اجرام کیهانی گوناگونی را می‌بینیم -از پسماندهای ستارگان منفجرشده‌ی به نسبت نزدیک گرفته تا خوشه‌های کهکشانی بزرگ و بی‌اندازه دور- که همگی پرتوی ایکس می‌گسیلند و چاندرا پرتویشان را آشکار کرده. گفتنی‌ست داده‌های تلسکوپ‌های دیگر هم به هر یک از این عکس‌ها افزوده شده که با هم آمیزه‌ی رنگینی از نورهای کیهانی پدید آورده‌اند.
ردیف بالا، از چپ به راست:
🔹ئی۰۱۰۲-۷۲.۳: #پسماند_ابرنواختر به جا مانده از مرگ انفجاری یک ستاره‌ی بزرگ در ابر ماژلانی کوچک. پرتوهای ایکس دریافت شده از چاندرا (آبی و بنفش) به دانشمندان در تایید این که بیشتر اکسیژن کیهان در ستارگان بزرگ پدید آمده کمک کرد. اکسیژن درون حلقه‌ی ئی۰۱۰۲-۷۲.۳ (E0102-72.3) که اینجا می‌بینیم برای هزاران سامانه‌ی خورشیدی بسنده می‌کند. داده‌های تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ وی‌ال‌تی در شیلی (سرخ و سبز) هم در این تصویر به کار رفته. [اینجا درباره‌اش خواندید]
🔹آبل ۳۷۰: این #خوشه_کهکشانی با فاصله‌ی ۴ میلیارد سال نوری از زمین، صدها کهکشان را در خود جای داده. خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین اجرام کیهانند که با نیروی گرانش یکپارچه مانده‌اند. این خوشه‌ها افزون بر کهکشان دو جزء دیگر هم دارند: مقدار فراوانی گازِ داغ چند میلیون درجه‌ای که پرتوی ایکس می‌گسیلد، و ماده‌ی تاریک که بیشتر جرم خوشه را ساخته ولی هیچ نوری نمی‌گسیلد. در این تصویر رنگ آبی نشانگر داده‌های چاندرا (مناطق افشان آبی) از گازهای داغ خوشه است. داده‌های نوری هابل هم به رنگ‌های سرخ، سبز، و آبی دیده می‌شود. [اینجا درباره‌اش خواندید]
🔹مسیه ۸: ابری غول‌پیکر از گاز و غبار کیهانی که پرورشگاه ستارگان نوزاد است و به نام‌های ان‌جی‌سی ۶۵۲۳ و #سحابی_مرداب هم شناخته می‌شود. ام۸ با فاصله‌ی ۴۰۰۰ سال نوری از زمین، به اخترشناسان در بررسی ویژگی‌های ستارگان بسیار جوان کمک شایانی کرده است. بسیاری از این ستارگان انبوهی از پرتوهای پرانرژی می‌گسیلند، از جمله پرتوی ایکس که توسط تلسکوپ چاندرا دریافت شده و در این تصویر هم می‌بینیم (صورتی). داده‌های نوری که توسط مرکز آسمان مونت لمون در آریزونا دریافت شده هم به تصویر افزوده شده است (آبی کمرنگ و سفید). [اینجا هم درباره‌اش خواندید]
ردیف پایین، از چپ به راست:
🔹سحابی شکارچی: درست زیر مرکز سه ستاره‌ی کمربند شکارچی در صورت فلکی شکارچی را نگاه کنید تا #سحابی_شکارچی را بیابید. این سحابی با چشم نامسلح به شکل یک نقطه‌ی افشان کوچک دیده می‌شود ولی تلسکوپ نیرومندی مانند چاندرا نمای بسیار متفاوتی را از آن می‌بیند. در این تصویر، پرتوهای ایکس چاندرا (آبی) تک‌ستارگان جوان که داغ و پرانرژی‌اند را نشان می‌دهد. با افزودن داده‌های آرایه‌ی بسیار بزرگ ان‌اس‌اف (بنفش)، نمای زیبایی از این پرورشگاه ستاره‌ای آشکار شده. [اینجا درباره‌اش خواندید]
🔹مسیه ۳۳: کهکشان سه‌گوش یا مثلث که به نام ام۳۳ هم خوانده می‌شود یک کهکشان مارپیچی در فاصله‌ی ۳ میلیون سال نوری زمینست. این کهکشان نیز مانند کهکشان ما و کهکشان زن در زنجیر (آندرومدا) عضو گروه محلی کهکشان‌هاست. داده‌های پرتو ایکس چاندرا (صورتی) ستارگان نوترونی و سیاهچاله‌هایی را نشان می‌دهد که دارند مواد را از ستاره‌ی همدمشان فرو می‌کشند، ولی داده‌های نوری که تلسکوپ سوبارو در هاوایی از این کهکشان دریافت کرده (سرخ، سبز، و آبی) بازوهای باشکوه این #کهکشان_مارپیچی که از بسیاری جهات هم‌خانواده‌ی کهکشان خودمانست را می‌نماید. [اینجا هم درباره‌اش خواندید]
🔹آبل ۲۷۴۴: در این تصویر دستاورد برخورد چهار خوشه‌ی کهکشانی جداگانه، در فاصله‌ی ۳.۵ میلیارد سال نوری زمین را می‌بینید. نام رسمی این سامانه آبل ۲۷۴۴ است ولی به دلیل ساختارهای متفاوتی که در آن دیده شده به نام "خوشه‌ی پاندورا" [یا خوشه‌ی جعبه‌ی پاندرا] نیز شناخته می‌شود. در این تصویر داده‌های پرتو ایکس چاندرا (آبی) گازهای داغ را نشان می‌دهد. داده‌های نوری تلسکوپ‌های سوبارو و وی‌ال‌تی (سرخ، سبز، و آبی)، و داده‌های رادیویی آرایه‌ی بزرگ کارل جی. جانسکی (سرخ) هم به تصویر افزوده شده. بیشتر جرم خوشه از ماده‌ی تاریک است که دیده نمی‌شود. [اینجا درباره‌اش خواندید]
————————————————————
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/Chandra.html
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
---------------------------------------------------
مرکز پرتو X #چاندرا به مناسبت آغاز سال نوی میلادی چل‌تکه‌ای از عکس‌های تلسکوپ فضایی پرتو X چاندرای اسا منتشر کرده. در این مجموعه اجرام کیهانی گوناگونی را می‌بینیم -از پسماندهای ستارگان منفجرشده‌ی به نسبت نزدیک گرفته تا خوشه‌های کهکشانی بزرگ و بی‌اندازه دور- که همگی پرتوی ایکس می‌گسیلند و چاندرا پرتویشان را آشکار کرده. گفتنی‌ست داده‌های تلسکوپ‌های دیگر هم به هر یک از این عکس‌ها افزوده شده که با هم آمیزه‌ی رنگینی از نورهای کیهانی پدید آورده‌اند.
ردیف بالا، از چپ به راست:
🔹ئی۰۱۰۲-۷۲.۳: #پسماند_ابرنواختر به جا مانده از مرگ انفجاری یک ستاره‌ی بزرگ در ابر ماژلانی کوچک. پرتوهای ایکس دریافت شده از چاندرا (آبی و بنفش) به دانشمندان در تایید این که بیشتر اکسیژن کیهان در ستارگان بزرگ پدید آمده کمک کرد. اکسیژن درون حلقه‌ی ئی۰۱۰۲-۷۲.۳ (E0102-72.3) که اینجا می‌بینیم برای هزاران سامانه‌ی خورشیدی بسنده می‌کند. داده‌های تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ وی‌ال‌تی در شیلی (سرخ و سبز) هم در این تصویر به کار رفته. [اینجا درباره‌اش خواندید]
🔹آبل ۳۷۰: این #خوشه_کهکشانی با فاصله‌ی ۴ میلیارد سال نوری از زمین، صدها کهکشان را در خود جای داده. خوشه‌های کهکشانی بزرگ‌ترین اجرام کیهانند که با نیروی گرانش یکپارچه مانده‌اند. این خوشه‌ها افزون بر کهکشان دو جزء دیگر هم دارند: مقدار فراوانی گازِ داغ چند میلیون درجه‌ای که پرتوی ایکس می‌گسیلد، و ماده‌ی تاریک که بیشتر جرم خوشه را ساخته ولی هیچ نوری نمی‌گسیلد. در این تصویر رنگ آبی نشانگر داده‌های چاندرا (مناطق افشان آبی) از گازهای داغ خوشه است. داده‌های نوری هابل هم به رنگ‌های سرخ، سبز، و آبی دیده می‌شود. [اینجا درباره‌اش خواندید]
🔹مسیه ۸: ابری غول‌پیکر از گاز و غبار کیهانی که پرورشگاه ستارگان نوزاد است و به نام‌های ان‌جی‌سی ۶۵۲۳ و #سحابی_مرداب هم شناخته می‌شود. ام۸ با فاصله‌ی ۴۰۰۰ سال نوری از زمین، به اخترشناسان در بررسی ویژگی‌های ستارگان بسیار جوان کمک شایانی کرده است. بسیاری از این ستارگان انبوهی از پرتوهای پرانرژی می‌گسیلند، از جمله پرتوی ایکس که توسط تلسکوپ چاندرا دریافت شده و در این تصویر هم می‌بینیم (صورتی). داده‌های نوری که توسط مرکز آسمان مونت لمون در آریزونا دریافت شده هم به تصویر افزوده شده است (آبی کمرنگ و سفید). [اینجا هم درباره‌اش خواندید]
ردیف پایین، از چپ به راست:
🔹سحابی شکارچی: درست زیر مرکز سه ستاره‌ی کمربند شکارچی در صورت فلکی شکارچی را نگاه کنید تا #سحابی_شکارچی را بیابید. این سحابی با چشم نامسلح به شکل یک نقطه‌ی افشان کوچک دیده می‌شود ولی تلسکوپ نیرومندی مانند چاندرا نمای بسیار متفاوتی را از آن می‌بیند. در این تصویر، پرتوهای ایکس چاندرا (آبی) تک‌ستارگان جوان که داغ و پرانرژی‌اند را نشان می‌دهد. با افزودن داده‌های آرایه‌ی بسیار بزرگ ان‌اس‌اف (بنفش)، نمای زیبایی از این پرورشگاه ستاره‌ای آشکار شده. [اینجا درباره‌اش خواندید]
🔹مسیه ۳۳: کهکشان سه‌گوش یا مثلث که به نام ام۳۳ هم خوانده می‌شود یک کهکشان مارپیچی در فاصله‌ی ۳ میلیون سال نوری زمینست. این کهکشان نیز مانند کهکشان ما و کهکشان زن در زنجیر (آندرومدا) عضو گروه محلی کهکشان‌هاست. داده‌های پرتو ایکس چاندرا (صورتی) ستارگان نوترونی و سیاهچاله‌هایی را نشان می‌دهد که دارند مواد را از ستاره‌ی همدمشان فرو می‌کشند، ولی داده‌های نوری که تلسکوپ سوبارو در هاوایی از این کهکشان دریافت کرده (سرخ، سبز، و آبی) بازوهای باشکوه این #کهکشان_مارپیچی که از بسیاری جهات هم‌خانواده‌ی کهکشان خودمانست را می‌نماید. [اینجا هم درباره‌اش خواندید]
🔹آبل ۲۷۴۴: در این تصویر دستاورد برخورد چهار خوشه‌ی کهکشانی جداگانه، در فاصله‌ی ۳.۵ میلیارد سال نوری زمین را می‌بینید. نام رسمی این سامانه آبل ۲۷۴۴ است ولی به دلیل ساختارهای متفاوتی که در آن دیده شده به نام "خوشه‌ی پاندورا" [یا خوشه‌ی جعبه‌ی پاندرا] نیز شناخته می‌شود. در این تصویر داده‌های پرتو ایکس چاندرا (آبی) گازهای داغ را نشان می‌دهد. داده‌های نوری تلسکوپ‌های سوبارو و وی‌ال‌تی (سرخ، سبز، و آبی)، و داده‌های رادیویی آرایه‌ی بزرگ کارل جی. جانسکی (سرخ) هم به تصویر افزوده شده. بیشتر جرم خوشه از ماده‌ی تاریک است که دیده نمی‌شود. [اینجا درباره‌اش خواندید]
————————————————————
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/Chandra.html
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
