«همزیستی انفجاری دو ستاره»
---------------------------
تغییرات نور این ستاره را می‌توانید با یک دوربین دوچشمی در مدت یک سال ببینید.
ستاره‌ی متغیر "آر دَلو" (R Aquarii) در حقیقت یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی برهم‌کنشی است، دو ستاره که به نظر می‌رسد با هم در یک همزیستی نزدیک به سر می‌برند.
این سامانه که با فاصله‌ی حدود ۷۱۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی #دلو جای دارد، از یک غول سرخ سرد و یک کوتوله‌ی سفید داغ و چگال تشکیل شده که به گرد مرکز جرم مشترکشان در چرخشند.
بیشتر نور دیدنی (مریی) که از این سامانه دیده می‌شود از آنِ غول سرخ است که خودش یک ستاره‌ی متغیر بلند-دوره از گونه‌ی ستاره‌ی "شگفت‌اختر" (میرا) است. ولی کوتوله‌ی سفید دارد با گرانش خود مواد سردِ درون پوشش گسترده‌ی غول سرخ را به سوی سطح خود می‌کشد، فرآیندی که هر از گاهی [با انباشته شدن بیش از حد مواد-م] به یک انفجار گرماهسته‌ای می‌انجامد و مواد را به فضا پرتاب می‌کند [انفجاری نامتقارن به نام "نواختر"-م].
این تصویر که از تلسکوپ فضایی هابل دریافت شده حلقه‌ای از مواد را نشان می‌دهد که همچنان دارد گسترده می‌شود و اکنون به حدود ۱ سال نوری رسیده. این مواد از انفجاری سرچشمه گرفته‌اند که می‌بایست در اوایل دهه‌ی ۱۷۷۰ دیده شده باشد.
دانشمندان از سال ۲۰۰۰ تاکنون، به کمک رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا فرآیندهای پرانرژیِ کمتر شناخته شده‌ای که به تابش‌های پرانرژی سامانه‌ی آر دلو می‌انجامد را زیر نظر گرفته‌اند.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/ap180711.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
---------------------------
تغییرات نور این ستاره را می‌توانید با یک دوربین دوچشمی در مدت یک سال ببینید.
ستاره‌ی متغیر "آر دَلو" (R Aquarii) در حقیقت یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی برهم‌کنشی است، دو ستاره که به نظر می‌رسد با هم در یک همزیستی نزدیک به سر می‌برند.
این سامانه که با فاصله‌ی حدود ۷۱۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی #دلو جای دارد، از یک غول سرخ سرد و یک کوتوله‌ی سفید داغ و چگال تشکیل شده که به گرد مرکز جرم مشترکشان در چرخشند.
بیشتر نور دیدنی (مریی) که از این سامانه دیده می‌شود از آنِ غول سرخ است که خودش یک ستاره‌ی متغیر بلند-دوره از گونه‌ی ستاره‌ی "شگفت‌اختر" (میرا) است. ولی کوتوله‌ی سفید دارد با گرانش خود مواد سردِ درون پوشش گسترده‌ی غول سرخ را به سوی سطح خود می‌کشد، فرآیندی که هر از گاهی [با انباشته شدن بیش از حد مواد-م] به یک انفجار گرماهسته‌ای می‌انجامد و مواد را به فضا پرتاب می‌کند [انفجاری نامتقارن به نام "نواختر"-م].
این تصویر که از تلسکوپ فضایی هابل دریافت شده حلقه‌ای از مواد را نشان می‌دهد که همچنان دارد گسترده می‌شود و اکنون به حدود ۱ سال نوری رسیده. این مواد از انفجاری سرچشمه گرفته‌اند که می‌بایست در اوایل دهه‌ی ۱۷۷۰ دیده شده باشد.
دانشمندان از سال ۲۰۰۰ تاکنون، به کمک رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا فرآیندهای پرانرژیِ کمتر شناخته شده‌ای که به تابش‌های پرانرژی سامانه‌ی آر دلو می‌انجامد را زیر نظر گرفته‌اند.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/ap180711.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«آبنمای غول‌پیکر کهکشانی»
------------------------------------------------
اخترشناسان جریان آبنما-مانندِ غول‌آسایی از گاز مولکولی را در درخشان‌ترین کهکشانِ خوشه‌ی کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در فاصله‌ی یک میلیارد سال نوری زمین یافته‌اند که توسط چرخه‌ی کهکشانی کاملی از برون‌ریزی‌ها و درون‌ریزی‌های نیرومند پدید آمده. آنچه دانشمندان دیده‌اند نشان می‌دهد که ابرسیاهچاله‌ای در قلب این کهکشان دارد با فواره‌ای بزرگ، گاز مولکولی سرد را به فضای میان‌کهکشانی می‌افشاند، و سپس این گاز -که نمی‌تواند از چنگ گرانش کهکشان بگریزد- دوباره مانند یک سیلِ میان‌کهکشانی بر روی #ابرسیاهچاله می‌ریزد. یک برون‌ریزی و درون‌ریزی هماهنگ از چنین آبنمای غول‌پیکری تا به امروز دیده نشده بود.
گرنت ترمبلی از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان که رهبر این پژوهش بود می‌گوید: «این شاید نخستین سامانه‌ای باشد که در آن شواهدی آشکار از هر دو پدیده‌ی برون‌ریزی و درون‌ریزی گاز مولکولی سرد برای یک سیاهچاله می‌بینیم. ابرسیاهچاله‌ی این کهکشان بزرگ رفتاری مانند تلمبه‌ی مکانیکی در یک آبنما را دارد.»
ترمیلی و گروهش به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) رد مولکول‌های مونوکسید کربن در این آبنمای کیهانی را دنبال کردند و پی بردند که این مولکول‌های سرد، با دماهای منفی ۲۵۰-۲۶۰ درجه‌ی سلسیوس دارند رو به درون، بر سر سیاهچاله سرازیر می‌شوند. آنها همچنین به کمک طیف‌نگار "میوز" در تلسکوپ بسیار بزرگ (#وی‌ال‌تی) گازهای گرم‌تری را ردیابی کردند که دارد با فواره‌هایی از سیاهچاله بیرون می‌ریزد.
ترمبلی می‌گوید: «ویژگی این پژوهش، بررسی بسیار دقیقی‌ست که با همکاری آلما و وی‌ال‌تی روی این سامانه انجام شده. این دو دستگاه با هم ترکیبی با توانمندی باورنکردنی را می‌سازند.»
آمیزه‌ی داده‌های این دو دستگاه تصویری کامل از این فرآیند ساخت- گاز سرد به سوی سیاهچاله کشیده می‌شود، آن را فعال می‌کند و باعث می‌شود سیاهچاله فواره‌هایی پرسرعت و درخشان از پلاسما را به فضای درون خوشه بیفشاند. گازهای این فواره‌ها نمی‌توانند از چنگ گرانش کهکشان نجات یابند و سرد شده و دوباره به پایین کشیده می‌شوند، تا سرانجام بر سر سیاهچاله می‌ریزند، و این چرخه دوباره آغاز می‌شود.
این مشاهدات پرجزییات می‌تواند در آشنایی بیشتر با چرخه‌ی زندگی کهکشان‌ها به اخترشناسان کمک کند. این پژوهشگران گمان دارند که این فرآیند نه تنها می‌تواند رایج باشد، بلکه برای شناخت پیدایش کهکشان‌ها نیازی بنیادین است. در گذشته هم برون‌ریزی و هم درون‌ریزی گازهای سرد دیده شده بود، ولی این نخستین بارست که هر دو با هم در یک سامانه دیده می‌شوند، و این نخستین گواه بر اینست که هر دوی آنها بخشی از یک فرآیندند.
#خوشه_کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در صورت فلکی #دلو جای دارد و عضو کاتلوگ آبل برای خوشه‌های پرجمعیت است. خوشه‌هایی مانند خوشه‌ی کوره، خوشه‌ی هرکول، و خوشه‌ی پاندورا نیز در این فهرستند.
***********
توضیح تصویر:
🔴 داده‌های آلما با رنگ زرد، گازهای سرد را نشان می‌دهد. داده‌های طیف‌نگار میوز در وی‌ال‌تی هم با رنگ سرخ، گاز هیدروژن داغ در همین منطقه را نشان می‌دهد. رنگ آبی هم از داده‌های تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا به تصویر افزوده شده و گازهای یونیده‌ی داغ گسترده را نمایان کرده است
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/Abell2597.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
------------------------------------------------
اخترشناسان جریان آبنما-مانندِ غول‌آسایی از گاز مولکولی را در درخشان‌ترین کهکشانِ خوشه‌ی کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در فاصله‌ی یک میلیارد سال نوری زمین یافته‌اند که توسط چرخه‌ی کهکشانی کاملی از برون‌ریزی‌ها و درون‌ریزی‌های نیرومند پدید آمده. آنچه دانشمندان دیده‌اند نشان می‌دهد که ابرسیاهچاله‌ای در قلب این کهکشان دارد با فواره‌ای بزرگ، گاز مولکولی سرد را به فضای میان‌کهکشانی می‌افشاند، و سپس این گاز -که نمی‌تواند از چنگ گرانش کهکشان بگریزد- دوباره مانند یک سیلِ میان‌کهکشانی بر روی #ابرسیاهچاله می‌ریزد. یک برون‌ریزی و درون‌ریزی هماهنگ از چنین آبنمای غول‌پیکری تا به امروز دیده نشده بود.
گرنت ترمبلی از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان که رهبر این پژوهش بود می‌گوید: «این شاید نخستین سامانه‌ای باشد که در آن شواهدی آشکار از هر دو پدیده‌ی برون‌ریزی و درون‌ریزی گاز مولکولی سرد برای یک سیاهچاله می‌بینیم. ابرسیاهچاله‌ی این کهکشان بزرگ رفتاری مانند تلمبه‌ی مکانیکی در یک آبنما را دارد.»
ترمیلی و گروهش به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) رد مولکول‌های مونوکسید کربن در این آبنمای کیهانی را دنبال کردند و پی بردند که این مولکول‌های سرد، با دماهای منفی ۲۵۰-۲۶۰ درجه‌ی سلسیوس دارند رو به درون، بر سر سیاهچاله سرازیر می‌شوند. آنها همچنین به کمک طیف‌نگار "میوز" در تلسکوپ بسیار بزرگ (#وی‌ال‌تی) گازهای گرم‌تری را ردیابی کردند که دارد با فواره‌هایی از سیاهچاله بیرون می‌ریزد.
ترمبلی می‌گوید: «ویژگی این پژوهش، بررسی بسیار دقیقی‌ست که با همکاری آلما و وی‌ال‌تی روی این سامانه انجام شده. این دو دستگاه با هم ترکیبی با توانمندی باورنکردنی را می‌سازند.»
آمیزه‌ی داده‌های این دو دستگاه تصویری کامل از این فرآیند ساخت- گاز سرد به سوی سیاهچاله کشیده می‌شود، آن را فعال می‌کند و باعث می‌شود سیاهچاله فواره‌هایی پرسرعت و درخشان از پلاسما را به فضای درون خوشه بیفشاند. گازهای این فواره‌ها نمی‌توانند از چنگ گرانش کهکشان نجات یابند و سرد شده و دوباره به پایین کشیده می‌شوند، تا سرانجام بر سر سیاهچاله می‌ریزند، و این چرخه دوباره آغاز می‌شود.
این مشاهدات پرجزییات می‌تواند در آشنایی بیشتر با چرخه‌ی زندگی کهکشان‌ها به اخترشناسان کمک کند. این پژوهشگران گمان دارند که این فرآیند نه تنها می‌تواند رایج باشد، بلکه برای شناخت پیدایش کهکشان‌ها نیازی بنیادین است. در گذشته هم برون‌ریزی و هم درون‌ریزی گازهای سرد دیده شده بود، ولی این نخستین بارست که هر دو با هم در یک سامانه دیده می‌شوند، و این نخستین گواه بر اینست که هر دوی آنها بخشی از یک فرآیندند.
#خوشه_کهکشانی آبل ۲۵۹۷ در صورت فلکی #دلو جای دارد و عضو کاتلوگ آبل برای خوشه‌های پرجمعیت است. خوشه‌هایی مانند خوشه‌ی کوره، خوشه‌ی هرکول، و خوشه‌ی پاندورا نیز در این فهرستند.
***********
توضیح تصویر:
🔴 داده‌های آلما با رنگ زرد، گازهای سرد را نشان می‌دهد. داده‌های طیف‌نگار میوز در وی‌ال‌تی هم با رنگ سرخ، گاز هیدروژن داغ در همین منطقه را نشان می‌دهد. رنگ آبی هم از داده‌های تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا به تصویر افزوده شده و گازهای یونیده‌ی داغ گسترده را نمایان کرده است
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/Abell2597.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«ساختار کیهانی که روند تغییراتش به چشم دیده می‌شود»
---------------------------------------------------
سامانه‌ی ستاره‌ای "آر دلو" یک ستاره‌ی دوتایی همزی است که با یک سحابی بزرگ و پویا در بر گرفته شده. دوتایی‌های همزی از دو ستاره با رابطه‌ای نابرابر و پیچیده تشکیل شده‌اند- یک کوتوله‌ی سفید و یک غول سرخ. کوتوله‌ی سفید به گونه‌ای ناخوشایند، رفتار همنوع‌خواری از خود بروز می‌دهد و مواد را از همدم غول‌پیکرش می‌کشد. این غول سرخ نگون‌بخت و کوتوله‌ی سفید ناپایدار هر از گاهی موادی را به شکل دنباله‌ها و رشته‌ها و برون‌پاشی‌هایی شگفت‌انگیز به بیرون می‌افشانند- که همین به پیدایش پیکره‌های کمیاب و نامعمولِ درون این ویدیو انجامیده.
این ویدیوی زمان‌گریز از پیوند دو تصویر درست شده که با تلسکوپ‌های زمینی و با اختلاف ۱۵ سال، از این جرم گرفته شده‌اند و نمونه‌ای کمیاب از دگرگونی‌های پیوسته در فضا را نشان می‌دهند. ۱۵ سال شاید چشم بر هم زدنی در استاندارد کیهانی باشد، ولی اینجا شانسی کم‌مانند و شگفت‌انگیز برای ما فراهم آورده تا دگرگونی‌های یک سامانه‌ی پویای کیهانی را عملا به چشم خود ببینیم.
این فیلم نه تنها روند دگرگونی آر دلو، بلکه توانایی‌های رصدی ما را هم نشان می‌دهند. نمای نخست در سال ۱۹۹۷ با تلسکوپ ۲.۵ متری نوریِ نوردیک در جزیره‌ی لاپالمای اسپانیا گرفته شده، ولی عکس دوم را تلسکوپ ۸ متری بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اسو)، در سال ۲۰۱۲ گرفته و جزییات پیچیده‌ی بسیار بیشتری را در این ستاره‌ی همزی شگرف نشان می‌دهد.
آر دلو با فاصله‌ی ۷۰۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی #دلو جای دارد.
این همسنجی (مقایسه) نخستین بخش از "هفته‌ی آر دلو" در رصدخانه‌ی جنوبی اروپاست. اسو در این هفته‌ی ویژه به کاوش این جرم فریبنده و دگرگونی و فرگشت چندساله‌ی آن می‌پردازد.
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/R-Aquarii.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
---------------------------------------------------
سامانه‌ی ستاره‌ای "آر دلو" یک ستاره‌ی دوتایی همزی است که با یک سحابی بزرگ و پویا در بر گرفته شده. دوتایی‌های همزی از دو ستاره با رابطه‌ای نابرابر و پیچیده تشکیل شده‌اند- یک کوتوله‌ی سفید و یک غول سرخ. کوتوله‌ی سفید به گونه‌ای ناخوشایند، رفتار همنوع‌خواری از خود بروز می‌دهد و مواد را از همدم غول‌پیکرش می‌کشد. این غول سرخ نگون‌بخت و کوتوله‌ی سفید ناپایدار هر از گاهی موادی را به شکل دنباله‌ها و رشته‌ها و برون‌پاشی‌هایی شگفت‌انگیز به بیرون می‌افشانند- که همین به پیدایش پیکره‌های کمیاب و نامعمولِ درون این ویدیو انجامیده.
این ویدیوی زمان‌گریز از پیوند دو تصویر درست شده که با تلسکوپ‌های زمینی و با اختلاف ۱۵ سال، از این جرم گرفته شده‌اند و نمونه‌ای کمیاب از دگرگونی‌های پیوسته در فضا را نشان می‌دهند. ۱۵ سال شاید چشم بر هم زدنی در استاندارد کیهانی باشد، ولی اینجا شانسی کم‌مانند و شگفت‌انگیز برای ما فراهم آورده تا دگرگونی‌های یک سامانه‌ی پویای کیهانی را عملا به چشم خود ببینیم.
این فیلم نه تنها روند دگرگونی آر دلو، بلکه توانایی‌های رصدی ما را هم نشان می‌دهند. نمای نخست در سال ۱۹۹۷ با تلسکوپ ۲.۵ متری نوریِ نوردیک در جزیره‌ی لاپالمای اسپانیا گرفته شده، ولی عکس دوم را تلسکوپ ۸ متری بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اسو)، در سال ۲۰۱۲ گرفته و جزییات پیچیده‌ی بسیار بیشتری را در این ستاره‌ی همزی شگرف نشان می‌دهد.
آر دلو با فاصله‌ی ۷۰۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی #دلو جای دارد.
این همسنجی (مقایسه) نخستین بخش از "هفته‌ی آر دلو" در رصدخانه‌ی جنوبی اروپاست. اسو در این هفته‌ی ویژه به کاوش این جرم فریبنده و دگرگونی و فرگشت چندساله‌ی آن می‌پردازد.
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/R-Aquarii.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
Telegram
یک ستاره در هفت آسمان