👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«تله غبار پیرامون یک ستاره»
—-------------------------

در این عکس که توسط آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) گرفته شده، "وی۱۲۴۷ شکارچی" را می‌بینیم، یک ستاره‌ی جوان و داغ که با حلقه‌ای پویا از گاز و غبار، به نام فرص پیراستاره‌ای، در میان گرفته شده. چنان چه اینجا می‌بینیم، این قرص دو بخش دارد: یک حلقه‌ی مواد در مرکز با لبه‌های واضح و آشکار، و یک ساختار هلالی تنُک‌تر در بخش بیرونی.

منطقه‌ی میان حلقه و هلال، که مانند نواری تیره دبده می‌شود گویا توسط سیاره‌ای جوان درست شده که با گردش یه دور ستاره، گاز و غبار درون قرص را سر راهش می‌روبد و کنار می‌زند. این سیاره در مسیرش به گرد ستاره‌ی میزبان، با حرکت خود مناطقی پرفشار را در در دو سمت مسیرش پدید می‌آورد، مانند یک کشتی که با پیشروی در آن، موج‌های کمانی پدید می‌آورد. این مناطق پرفشار می‌توانند سدهایی محافظ پیرامون مناطقی که سیاره‌ها در آنها ساخته می‌شود بسازند؛ ذرات غبار تا میلیون‌ها سال در این مناطق به دام می‌افتد و بدین ترتیب، فرصت و زمان کافی برای انباشته شدن و چگالش و رشد پیدا می‌کند.

وضوح عالی آلما به اخترشناسان امکان داد تا برای نخستین بار، ساختار پیچیده‌ی چنین تله‌ی گردابی غباری را بررسی کنند. این عکس نه تنها دامِ هلالی‌شکل غبار در لبه‌ی بیرونی آن نوار تیره را آشکار کرده، بلکه همچنین مناطقی با غبار افزون درون حلقه را هم نشان می‌دهد؛ این غبارهای افزوده می‌توانند نمایانگر یک دام غبار دیگر باشد که در مدار آن سیاره‌ی احتمالی به دام افتاده‌اند. این پیش‌بینی‌های شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای پیشین را تایید می‌کند.

به دام افتادن غبار یکی از فرآیندهاییست که می‌تواند راه حل یک مشکل بزرگ در نظریه‌های کنونی سیاره‌زایی باشد؛ در این مشکل گفته شده که ذرات پیش از آن که فرصت انباشت و رسیدن به اندازه‌ی یک خرده‌سیاره داشته باشند، به سوی ستاره‌ی مرکزی کشیده شده و نابود می‌شوند (مساله‌ی رانش شعاعی).
#سیاره_فراخورشیدی #صورت_فلکی_شکارچی
https://goo.gl/nsSrVF
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/V1247.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«کشف یک "ماه" فراخورشیدی که از هر نظر دانشمندان را به شگفتی واداشته»
—---------------------------------------------------------------------

در ماه ژوییه‌ی امسال خبرهای وسوسه‌انگیزی از یافته شدن یک ماه به گرد یک #سیاره‌_فراخورشیدی به گوش رسید. اگرچه وجود این "فراماه" (ماه فراخورشیدی) هنوز تایید قطعی نشده، ولی شواهد نشان می‌دهند که این جرم گویا شگفت‌انگیزتر از هر آنچه تا امروز می‌پنداشتیم است و حتی شکل‌گیری آن هم سازوکاری ناشناخته داشته.

دیوید کیپینگ از دانشگاه کلمبیا در نیویورک، از سال ۲۰۱۲ تاکنون رهبری پژوهشی را برای جستجوی ماه‌های فراخورشیدی در داده‌های #فضاپیمای_کپلر بر عهده داشته. در ماه ژوییه، او و دانشجویش الکس تیچی اعلام کردند نشانه‌هایی از یک فراماه غول‌پیکر را یافته‌اند که احتمالا به گرد یک غول گازی در فاصله‌ی ۴۰۰۰ سال نوری زمین می‌گردد [این غول گازی کپلر-۱۶۲۵بی نام دارد و به نوبه‌ی خود، به گرد یک ستاره‌ی خورشیدسان به نام کپلر-۱۶۲۵ در صورت فلکی ماکیان می‌چرخد-م].

اگرچه این ماه هنوز فرضی است -و کیپینگ پیش از این هم نامزدهایی را یافته بود که بدون به جا گذاشتن هیچ ردی ناپدید شده بودند- ولی این مورد می‌تواند فصل تازه‌ای در جستجوی زندگی فرازمینی بگشاید و از همین رو بسیاری را درباره‌ی چیستی آن کنجکاو کرده.

رنه هلر از بنیاد ماکس پلانک برای پژوهش سامانه‌ی خورشیدی در آلمان، تصمیم به بررسی همین موضوع گرفته.

این بررسی ساده‌ای نیست. از آنجایی که این فراماه هنوز تایید نشده، آگاهی بسیار کمی از آن در دست است- اندازه و جرم دقیق آن ناشناخته است. هلر بر پایه‌ی محاسباتی که از روی داده‌های کپلر انجام داده گمان می‌کند که این ماه می‌تواند هر چیزی باشد، از یک جرم گازی کوچک به اندازه‌ی زمین گرفته تا جرمی سنگی و پوشیده با اقیانوس به بزرگی کیوان. ولی به نظر او ممکن‌ترین سناریو چیزیست درست میان این دو: یک دنیای نپتون-مانند.
@onestar_in_sevenskies
یک چنین مگا-ماهی در سامانه‌ی خورشیدی وجود ندارد و همین باعث شگفت‌انگیزی این فراماه احتمالی شده. به همین دلیل سازوکار پیدایش آن هم به کلی برایمان یک راز است.

⚫️ راه‌های ساخته شدن یک ماه
در حقیقت به گفته‌ی هلر، پیدایش این ماه را نمی‌توان با شناختمان از فرآیند پیدایش ماه‌ها در سامانه‌ی خورشیدی توضیح داد. برای نمونه، کره‌ی ماه خودمان در پی برخورد سهمگین جرمی با زمین، از تکه‌های جدا شده‌ی زمین درست شده. ماه‌های مشتری هنگامی که این سیاره‌ی غول‌پیکر داشت شکل می‌گرفت، از قرص گاز و غباری که زمانی سامانه‌ی خورشیدی را پر کرده بود ساخته شدند. و [تریتون، بزرگ‌ترین] ماه نپتون در حقیقت بعدها به دام گرانش این سیاره افتاده بوده.

این سه، تنها سازوکارهایی هستند که اخترشناسان می‌شناسند- و هیچ یک از آنها ساخته شدن ماهی به این بزرگی را توضیح نمی‌دهد. یعنی اگر وجود این فراماه تایید شود، به گفته‌ی هلر: «یک چیستان بزرگ برای نظریه‌پردازان پیدایش این اجرام پدید خواهد آورد.» وی می‌افزاید: «من با بهره از داده‌های کپلر و شناختی که از سامانه‌ی خورشیدی دارم، نمی‌توانم چگونگی پیدایش آن را بفهمم.»

تیچی و کیپینگ تلاش کرده‌اند نظریه‌پردازان را ...

ادامه در پست بعد 👇👇👇👇
«کشف سیاره‌ای که به خودش ضدآفتاب می‌زند!»
—------------------------------------------

* گویا شگفتی سیاره‌های فراخورشیدی پایانی ندارد. سیاره‌ی فراخورشیدی غول‌پیکر داغی یافته شده که برفی از دی‌اکسید تیتانیوم بر سطح آن می‌بارد، ماده‌ای که یکی از اجزای اصلی کرم‌های ضدآفتاب است.

اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل ناسا سیاره‌ی کپلر-۱۳ای‌بی در فاصله‌ی ۱۷۳۰ سال نوری زمین که شش برابر پرجرم‌تر از مشتری است را بررسی کردند.

کپلر-۱۳ای‌بی بسیار به ستاره‌ی میزبانش نزدیک است و هر ۱.۸ روز زمینی یک بار به گرد آن می‌چرخد. همین نزدیک بودن باعث شده این فراسیاره با دمای سمتِ روزِ حدود ۲۷۶۰ درجه‌ی سلسیوس (۵۰۰۰ درجه‌ی فارنهایت)، یکی از داغ‌ترین سیاره‌های یافته شده تا به امروز باشد. گفتنی است کپلر-۱۳ای‌بی هم مانند بسیاری از سیاره‌هایی که مدار تنگ دارند، در قفل گرانشی با ستاره‌اش گرفتار شده و بنابراین یک سمتش همیشه روز است و یک سمتش همیشه شب.

رصدهای هابل نشان داده که دماهای بالای جو کپلر-۱۳ای‌بی کمتر از لایه‌های پایین آنست- این مایه‌ی شگفتیست زیرا بیشتر سیاره‌های فراخورشیدی که از گونه‌ی "مشتری داغ" هستند الگویی وارونه‌ی این را نشان می‌دهند.

در بیشتر مشتری‌های داغ، گاز دی‌اکسید تیتانیوم در بالای جو سیاره نور خورشید را درمی‌آشامد (جذب می‌کند) و این انرژی را به شکل گرما می‌گسیلد که همین به گرمایش جو بالایی می‌انجامد. پس چرا کپلر-۱۳ای‌بی این گونه نشده؟ به گمان دانشمندان، بادهای نیرومندِ این سیاره، دی‌اکسید تیتانیوم را به سمت شب سیاره می‌راند و این گاز هم در آنجا سرد و چگالیده شده و ابر می‌سازد. این ابرها هم سپس "برفی" از ضدآفتاب می‌سازند که به لطف گرانش نیرومند کپلر-۱۳ای‌بی، به درون لایه‌های پایین‌تر جو آن می‌بارند. این برف سپس دوباره به سمت روز رانده شده و در آنجا دوباره بخار می‌شود.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، تامس بیتی استادیار دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا می‌گوید: «چیزهایی که از کپلر-۱۳ای‌بی دیده‌ایم، چگونگی چگالش (میعان) و پیدایش ابرها در جو مشتری‌های بسیار داغ، و تاثیر گرانش بر همنهش (ترکیب) یک جو را به ما نشان می‌دهد. هنگام نگاه کردن به این سیاره‌ها، نه تنها از میزان داغیشان، بلکه از گرانششان هم باید آگاه باشیم.»

به گفته‌ی پژوهشگران، فرآیند "تله‌ی سرد"ی که در کپلر-۱۳ای‌بی دیده شده تاکنون در هیچ #سیاره_فراخورشیدی عملا دیده نشده بوده.

بیتی می‌افزاید، این پژوهش تازه -که پژوهشنامه‌ی آن در شماره‌ی اکتبر ۲۰۱۷ آسترونومیکال جورنال منتشر شده- به اخترشناسان در بهتر شناختن سیاره‌های فراخورشیدی که بیشتر مانند سیاره‌ی خودمانند کمک می‌کند.

وی می‌گوید: «بررسی‌های بسیاری که ما روی سیاره‌های گونه‌ی #مشتری_داغ انجام می‌دهیم بستر آزمایشی برای بررسی رفتار جَوی در سیاره‌های سنگی زمین‌سان است. آشنایی بیشتر با جو این سیاره‌ها و کارکردشان به ما در بررسی سیاره‌های کوچک‌تر، که هم دیدنشان سخت‌تر است و هم ویژگی‌های پیچیده‌تری در جَوشان دارند کمک می‌کند.»

کپلر-۱۳ای‌بی چنان چه از نامش بر می‌آید، توسط تلسکوپ فضایی سیاره‌یاب کپلر ناسا، در سال ۲۰۱۱ یافته شده. این سیاره عضو یک سامانه‌ی سه-ستاره‌ای است که یکی از آنها با نام کپلر-۱۳ای میزبان این مشتری داغست؛ دو ستاره‌ی دیگر به نام‌های کپلر-۱۳بی و کپلر-۱۳سی شناخته می‌شوند و در واقع یک ستاره‌ی دوتایی‌اند که یکی از آنها یک ستاره‌ی کوتوله‌ی نارنجی (ستاره‌ی رشته‌ی اصلی رده‌ی K) است.
https://goo.gl/w7w4Bb
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/Kepler-13Ab.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«کشف ۲۰ سیاره زیست‌پذیر که جلوی چشممان بودند ولی تاکنون آنها را نیافته بودیم»
—------------------------------------------------------------------------—

* شاید سیاره‌های فراخورشیدی زیست‌پذیر از آن چه فکر می‌کردیم هم بیشتر باشند. در بررسی داده‌های تلسکوپ فضایی کپلر وجود ۲۰ سیاره‌ی تازه را نشان داد که احتمالا می‌توانند زیست‌پذیر هم باشند.

در فهرست این فراسیاره‌ها چند سیاره که به گرد ستاره‌ای مانند خورشید خودمان می‌چرخند هم وجود دارد. یک دور مداری برخی از این سیاره‌ها (یک سالشان) بلندتر از زمینست- بلندترین آنها ۳۹۵ روز زمینی. برخی چند ماه و برخی هم چند هفته. کوتاه‌ترینشان در ۱۸ روز زمینی به گرد ستاره‌اش می‌گردد. این بسیار متفاوت با "سال‌های" بسیار کوتاه‌تر پیرامون ستاره‌های کوچک‌تریست که سیاره‌هایی زیست‌پذیر مانند پروکسیما قنطورس دارند.

به گفته‌ی جف کاگلین، رهبر یک گروه از دانشمندان کپلر که در این پژوهش همکاری داشت، سیاره‌ای که سال ۳۹۵ روزه دارد یکی از بهترین نامزدهای فهرست برای زیست‌پذیر بودن است. این سیاره که KOI-7923.01 نام گرفته، اندازه‌اش ۹۷ درصد زمین، ولی کمی سردتر از آنست.

دلیل سردتر بودن آن، دورتر بودنش از ستاره و همچنین این واقعیت است که خود ستاره‌اش هم کمی خنک‌تر از خورشید ماست. دمای این سیاره شاید کمی بیشتر مانند مناطق سردشتی (توندرا)ی زمین باشد تا مناطق معتدل‌، با این وجود باز هم به اندازه‌ی کافی گرم و به اندازه‌ی کافی بزرگ هست که بتواند آب مایع، پیش‌نیاز زندگی از گونه‌ای که می‌شناسیم را [روی سطحش] داشته باشد.

کاگلین می‌گوید: «اگر بخواهیم فضاپیمایی به یکی از این سیاره‌ها بفرستیم، این (KOI-7923.01) گزینه‌ی بدی نیست.»

یک شانس خوب
به گفته‌ی وی، گروه آنها ۷۰ تا ۸۰ درصد مطمئنند که اینها نامزدهایی خوبی هستند. برای تایید نیاز به رصدهای بیشتریست: این سیاره‌ها همگی دستاورد ماموریت آغازین #تلسکوپ_کپلر هستند، ماموریتی که در آن یک بخش آسمان را برای چهار سال رصد کرد، پس از آن در سال ۲۰۱۳، چرخ‌های واکنشی‌اش شکست و توان تغییر جهت و تنظیمش را از دست داد. این یعنی ما هر یک از این سیاره‌ها را به دلیل بلندی مدارشان، تنها یک یا دو بار دیده‌ایم و سیگنال‌های دریافتی هم کمی می‌توانند جابجا باشند.

کاگلین می‌گوید در سال‌های آینده رصدهای بیشتری با تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ‌های روی زمین انجام خواهد شد تا یک بازبینی از داده‌ها انجام شود.

دوره‌ی کوتاه رصدهای کپلر هم دلیل یافته نشدن این سیاره‌ها تاکنون بوده: پژوهشگران نیازمند مجموعه داده‌های بیشتری بودند تا بتوانند با انجام دادن مقایسه‌هایی این سیاره‌های پنهان را شناسایی کرده و در برخی از شلوغ‌ترین داده‌ها، سیگنال‌های واقعی را از سیگنال‌های دروغین جدا کنند.

آبل مندز، مدیر آزمایشگاه زیست‌پذیری سیاره‌ای در رصدخانه‌ی آرسیبو می‌گوید: «من بر این باورم که این یک فهرست بسیار بهینه شده است و از همین رو مشتاقم آن را بیشتر بررسی کنم.»

گروه دانشمندان کپلر برای تهیه‌ی این فهرست، سیگنال‌های فراسیاره‌های احتمالی را با سیگنال‌های چندین فراسیاره‌ که پیشتر تایید شده بود و چند مورد سیگنال نادرست و دروغین در هم آمیختند. موردهای دروغین به آنها کمک کرد تا خطاها را بررسی کرده و سیگنال‌های بد را کنار گذاشته و بدین ترتیب با غربال داده‌ها، فهرست نامزدها را به ۲۰ مورد کاهش دهند، از جمله یکی که تنها کمی بزرگ‌تر از سیاره‌ی تیر است.

مندز می‌گوید اگر این سیاره‌ها تایید شوند، می‌توانند به دلیل سال بلندشان و ستاره‌ی خورشیدسان‌شان، از امیدوارکننده‌ترین دنیاهای زیست‌پذیر باشند.

#سیاره_فراخورشیدی
https://goo.gl/uGKMKH
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/KOI-7923.01.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«کشف سیاره غول‌پیکری که "نباید وجود داشته باشد"!»
—---------------------------------------------—

* سیاره‌ی غول‌پیکری یافته شده که به گرد یک ستاره‌ی کوتوله‌ی فراسرد می‌گردد. این بزگ‌ترین سیاره نسبت به ستاره‌اش است که تاکنون یافته شده و دانشمندان را درباره‌ی چگونگی شکل‌گیری‌اش با چالش روبرو کرده.

به گزارش دانشگاه واریک، این سیاره‌ با نام ان‌جی‌تی‌اس-۱بی (NGTS-1b) در فاصله‌ی ۶۰۰ سال نوری زمین جای دارد و یک غول گازی تقریبا هم‌اندازه‌ی مشتریست. از سوی دیگر، ستاره‌ی میزبانش تنها نصف شعاع خورشید را دارد. فاصله‌ی این سیاره از ستاره‌اش ۳ درصد فاصله‌ی زمین تا خورشید است و هر ۲.۶ روز زمینی یک دور مدارش به گرد ستاره را کامل می‌کند. [پس این سیاره در حقیقت یک #مشتری_داغ است- م]

یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران این سیاره را به کمک "پیمایشگر گذر نسل آینده" (NGTS) پیدا کردند، آرایه‌ای از ۱۲ تلسکوپ در رصدخانه‌ی پارانال در شمال شیلی که به جستجوی نشانه‌های اُفت ستارگان دوردست در اثر #گذر یک سیاره از کنارش می‌پردازد.

دانیل بیلیس، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش و پژوهشگر دانشگاه واریک بریتانیا می‌گوید: «کشف سیاره‌ی ان‌جی‌تی‌اس-۱بی یک شگفتی کامل برای ما بود [زیرا] فکر نمی‌کردیم چنین سیاره‌ی بزرگی بتواند پیرامون ستاره‌ای به این کوچکی وجود داشته باشد. این نخستین #سیاره‌_فراخورشیدی است که با دستگاه تازه‌ی NGTS یافته‌ می‌شود و هنوز هیچ نشده ما را با شناختمان از فرآیند سیاره‌زایی درگیر چالش کرده.»

ستاره‌ی میزبان این سیاره یک کوتوله‌ی کوچک و کم‌نور رده‌ی ام [یک کوتوله سرخ] است- فراوان‌ترین گونه‌ی ستاره‌ای در آسمان. کوتوله‌های سرخ سوختشان را بسیار کندتر از ستارگان خورشیدسان می‌سوزانند و از همین رو می‌توانند تریلیون‌ها سال عمر کنند. بر پایه‌ی این پژوهش تازه، این سومین بارست که یک غول گازی به گرد یک #کوتوله‌_سرخ یافته می‌شود، ولی این سیاره بزرگ‌ترین موردست.

به نوشته‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی بریتانیا، با آن که دیدن سیاره‌ها به گرد کوتوله‌های رده‌ی ام به اندازه‌ی کافی سخت است، ولی این روزها پژوهشگران سیاره‌های سنگی بسیاری را به گرد آنها پیدا می‌کنند، نمونه‌اش همین هفت سیاره‌ی سنگی‌ای که پیرامون ستاره‌ی کوچک و کم‌نور تراپیست-۱ یافته شده. ستاره‌ی ان‌جی‌تی‌اس-۱ بزرگ‌تر از تراپیست-۱ است ولی پژوهشگران هنوز سر در نمی‌آورند که این ستاره در دوره‌ی شکل‌گیری سامانه، چگونه توانسته به اندازه‌ی کافی مواد گردآوری کند تا چنین غول گازی بزرگی بسازد.

پیمایشگر NGTS برای یافتن این سیاره، تا چند ماه با دوربین‌های حسمند به نور سرخ خود بخش‌های ویژه‌ای از آسمان را برای مشاهده‌ی هر گونه تغییری در نور ستارگان درون میدان دیدش زیر نظر گرفت. پژوهشگران یک کاهش نور که هر ۲.۶ روز یک بار رخ می‌داد را در این کوتوله‌ی ام دیدند که نشان می‌داد یک همدم سیاره‌ای دارد. سپس با سنجش این که ستاره در هر دور مدار سیاره‌اش چگونه در اثر کشش گرانشی آن "می‌لولد" (اندازه‌گیری سرعت شعاعی) پی بردند که با سیاره‌ای غول‌آسا روبرو هستند.

بیلیس می‌گوید: «ان‌جی‌تی‌اس-۱بی اگرچه سیاره‌ای غول‌پیکر است ولی یافتنش دشوار بود زیرا ستاره‌ی میزبانش کوچک و کم‌نور است. ستارگان کوچک عملا فراوان‌ترین ستارگان کیهانند، بنابراین نتیجه می‌گیریم که شمار فراوانی از این سیاره‌های غول‌پیکر چشم به راهِ یافته شدنند.»

وی می‌افزاید: «تاکنون چالش ما یافتن میزان فراوانی این گونه سیاره‌ها در کهکشان بوده، و اکنون با یافته‌ی تازه‌ی آرایه‌ی NGTS در جایگاه خوبی قرارگرفته‌ایم.»

گزارش این دانشمندان اکنون در arXiv در دسترس است و برای چاپ در ماهنامه‌ی انجمن سلطنتی اخترشناسی بریتانیا پذیرفته شده است.
https://goo.gl/8M8eaG
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/NGTS-1b.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«کشف حلقه‌های از غبار سرد پیرامون نزدیکترین ستاره»
—-------------------------------------------------

رصدهای آرایه‌ی آلما در شیلی به آشکارسازی گرد و غبار پیرامون نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید، پروکسیما قنطورس انجامیده. در این داده‌های تازه پرتوهایی دیده می‌شود که از غبار سرد در منطقه‌ای به فاصله‌ی ۱ تا ۴ برابر فاصله‌ی زمین و خورشید (AU) از این ستاره می‌گسیلد. این داده‌ها همچنین نشانگر وجود کمربند غباری از این هم سردتر است که می‌توانند نشانه‌ی ساخته شدن سیاره‌هایی تازه در آن باشند. این ساختارها همانند کمربندهای بسیار گسترده‌تر در سامانه‌ی خورشیدی خودمانست و همچنین انتظار می‌رود از ذرات سنگ و یخی تشکیل شده‌اند که موفق به ساختن سیاره نشده بوده‌اند.

پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به سامانه‌ی خورشیدی ماست. این ستاره یک #کوتوله‌_سرخ کم‌نور در فاصله‌ی درست ۴ سال نوری ماست که در صورت فلکی جنوبی قنطورس دیده می‌شود. در سال ۲۰۱۶ یک سیاره‌ی زمین‌سان زیست‌پذیر به نام "پروکسیما بی" پیرامون آن یافته شد که به عنوان نزدیک‌ترین #سیاره‌_فراخورشیدی به ما شناخته می‌شود. ولی گویا این سامانه چیزهایی بیشتر از تنها یک سیاره برای ارایه دارد. رصدهای تازه‌ای که با بهره از آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) انجام شده تابشی را نشان می دهد که از ابرهای غبار کیهانی سرد پیرامون ستاره می‌تابد.

گیم آنگلادا [۱]، نوسنده‌ی اصلی این پژوهش از بنیاد اخترفیزیک اندلس (CSIC) در گرانادای اسپانیا این کشف ارزشمند را توضیح می‌دهد: «غبار پیرامون پروکسیما از این رو اهمیت دارد که پس از کشف سیاره‌ی سنگی پروکسیما بی، این نخستین نشانه‌ از وجود یک سامانه‌ی سیاره‌ای پرجزییات، و نه یک سیاره‌ی تنها پیرامون این نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید است.»
@onestar_in_sevenskies
کمربندهای غبار بازمانده‌ی موادی هستند که در ساختن اجرام بزرگ‌تری مانند سیاره ناکام بوده‌اند. ذرات سنگ و یخ درون این کمربندها اندازه‌های گوناگونی دارند، از دانه‌های غبار کمتر از یک میلیمتر گرفته تا اجرام سیارک-گونه‌ای به قطر چند کیلومتر [۲].

به نظر می‌رسد این غبارها چند صد میلیون کیلومتر از پروکسیما قنطورس فاصله دارند و جرم کلی‌شان به حدود یک صدم جرم زمین می رسد. دمای این کمربند حدود ۲۳۰- در جه‌ی کلوین برآورد شده، به سردی کمربند کویپر در بخش بیرونی سامانه‌ی خودمان.

داده‌های آلما همچنین وجود کمربندی از این هم سردتر، در فاصله‌ی ۱۰ برابر بیشتر را نشان می‌دهند. اگر یک کمربند بیرونی تایید شود، با توجه به این که محیطی بسیار سرد در فاصله‌ی دور از یک ستاره‌ی کم‌نورتر و سردتر از خورشید است، ذات و سرشتی فریبنده خواهد داشت. هر دوی این کمربندها از ستاره بسیار دورترند تا سیاره‌ی پروکسیما بی‌؛ فاصله‌ی قنطورس بی از ستاره تنها ۴ میلیون کیلومتر است [۳].

گیم آنگلادا در توضیح پیامدهای این کشف می‌گوید: «این می‌تواند نشان دهد که ستاره‌ی پروکسیما قنطورس احتمالا یک سامانه‌ی چندسیاره‌ای دارد با تاریخچه‌ای سرشار از برهم‌کنش‌ها و برخوردها که به پیدایش چنین کمربند غباری انجامیده. پژوهش‌های بیشتر می‌تواند جایگاه سیاره‌های احتمالی دیگری که هنوز شناسایی نشده‌اند را نیز آشکار کند.»

سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس از یک جهت دیگر هم ارزش ویژه‌ای دارد: ...

ادامه در پست بعدی 👇👇👇👇👇
«کشف نزدیکترین سیاره‌ای که می‌تواند "واقعا" مناسب زندگی باشد»
—------------------------------------------------------—

سیاره‌ی فراخورشیدی نویافته‌ای که به گرد یک ستاره‌ی نزدیک می‌گردد، شاید نزدیک‌ترین سیاره‌ی واقعا مناسب برای زندگی باشد. این سیاره‌ی هم‌اندازه‌ی زمین که "راس ۱۲۸بی" (Ross 128b) نام گرفته، تنها ۱۱ سال نوری از ما فاصله دارد و گمان می‌رود آب و هوایی معتدل با دماهایی میان یخبندان ۶۰- و دلپذیر ۲۰+ درجه‌ی سانتیگراد داشته باشد.

این می‌تواند بدین معنی باشد که اگر اقیانوس‌ها و دریاهایی روی آن باشد، زندگی هم می‌تواند در آنها جوانه بزند. ولی بهترین خبر برای زیست‌پذیری راس ۱۲۸بی اینست که میزبانش ستاره‌ای آرام است. مانند بسیاری از سیاره‌های فراخورشیدی که تاکنون یافته‌ایم، این سیاره هم در مداری تنگ به گرد یک کوتوله‌ی سرخ کم‌نور و سرد در #صورت_فلکی_دوشیزه می‌گردد، با فاصله‌ای ۲۰ برابر کمتر از فاصله‌ی زمین و خورشید.

منطقه‌ی زیست‌پذیر برای یک کوتوله‌ی سرخ معمولا بسیار نزدیک به ستاره است (منطقه‌ی زیست‌پذیر کمربند دمایی باریکی پیرامون یک ستاره است که سیاره‌ها در آن می‌توانند آب مایع روی سطحشان داشته باشند، بدون آن که یخ بزند یا بخار شود). از آنجایی که کوتوله‌های سرخ فوران‌های مرگباری از پرتوهای فرابنفش و X دارند، می‌توانند خطرناک باشند. سیاره‌های نزدیک به بیشتر کوتوله‌های سرخ می‌توانند به شدت زیر پرتوهای زیانبار باشند و از همین رو بسیاری از اخترشناسان تردید دارند که زندگی روی آنها امکان‌پذیر باشد، حتی اگر در کمربند زندگی پیرامون ستاره جای داشته باشند.

ولی ستاره‌ی میزبان راس ۱۲۸بی بسیار آرام‌تر از کوتوله‌های سرخ معمولی است. حتی با این که مدار این سیاره بسیار به ستاره نزدیک است، ولی پرتوهایی که از آن دریافت می‌کند تنها حدود ۱.۳۸ برابر زمین است.

لنگش ستاره
شرایط بر روی پروکسیما قنطورس بی، نزدیک‌ترین فراسیاره‌ای نسبت به زمین که در منطقه‌ی زیست‌پذیر ستاره‌اش جای دارد، گویا ملایمت کمتری دارد. ستاره‌ی آن، پروکسیما قنطورس هم یک کوتوله‌ی سرخ است ولی به طور منظم فوران‌هایی از پرتوها و ذرات باد ستاره‌ای به بیرون می‌دمد که به اندازه‌‌ای نیرومند هستند که بتوانند جو یک سیاره‌ی نزدیکش را از آن جدا کنند.

زاویه بونفیل از دانشگاه گرنوبل فرانسه و رهبر گروه پژوهشی که این کشف را انجام دادند می‌گوید به نظر می‌رسد در همسنجی با پروکسیما قنطورس و بسیاری از دیگر کوتوله‌های سرخ، «راس ۱۲۸ ستاره‌ی بسیار آرام‌تریست، و بنابراین سیاره‌هایش هم می‌توانند نزدیک‌ترین زیستگاه‌های مناسبی که می‌شناسیم باشند.» مقاله‌ی این دانشمندان به زودی در نشریه‌ی "استرونومی اند استروفیزیکز" منتشر خواهد شد.

راس ۱۲۸بی نه تنها توان زیست‌پذیری‌اش بیش از پروکسیما قنطور بی است، بلکه دارد رو به زمین می‌آید. به گفته‌ی این پژوهشگران، تا حدود ۷۹۰۰۰ سال دیگر راس ۱۲۸بی نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید، و بنابراین راس ۱۲۸بی نزدیک‌ترین فراسیاره (#سیاره_فراخورشیدی) به ما خواهند بود.

راس ۱۲۸بی با یک دستگاه سیاره‌یاب بر روی تلسکوپ ۳.۶ متری رصدخانه‌ی جنوبی اروپا در لاسیا، شیلی یافته شد. این دستگاه با نام "سیاره‌یاب دقت بالا با بهره از سرعت شعاعی" (هارپز، HARPS) به جستجوی لنگش‌های اندک در حرکت‌های یک ستاره می‌پردازد که در اثر کشاکش گرانشی میان ستاره و سیاره‌هایش پدید آمده باشد. اخترشناسان با این خوانش‌ها می‌توانند جرم و مدار یک سیاره را برآورد کنند.

با این که راس ۱۲۸بی به عنوان یک سیاره‌ی معتدل در نظر گرفته شده، ولی اخترشناسان هنوز به درستی نمی‌دانند در چه جایی نسبت به به منطقه‌ی زیست‌پذیر ستاره جای دارد. از آنجایی که این سیاره در مدارش، از میان ما و ستاره‌اش نمی‌گذرد، بررسی دقیق‌تر آن برای یافتن این پرسش کار دشواریست.

این می‌تواند یک آبادی برای زندگی باشد. شاید هم دوزخی مانند ناهید، یا برهوتی یخ‌زده بدون امکان آب مایع سطحی.
https://goo.gl/HgXLdt
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Ross128b.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«هوش مصنوعی در یافتن هشت سیاره بیگانه به گرد یک ستاره به ناسا کمک کرد»
—-------------------------------------------------------------------------

* دانشمندان ماموریت کپلر ناسا هشتمین سیاره‌ی فراخورشیدی را هم برای یک ستاره‌ی دوردست یافته‌اند. با این کشف، این را می‌توان نخستین سامانه‌ی سیاره‌ایِ یافته شده‌ای دانست که شمار سیاره‌‌هایش برابر با سیاره‌های سامانه‌ی خورشیدی است.

میزبان این سیاره‌ها، ستاره‌ای به نام کپلر-۹۰ است که یک ستاره‌ی رشته‌ی اصلی رده‌ی جی، بزرگ‌تر و داغ‌تر از خورشید است و با فاصله‌ی ۲۵۰۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی اژدها جای دارد.

از این میان، تازه‌ترینِ این سیاره‌ها، کپلر-۹۰آی کوچک‌ترین آنهاست و یک سیاره‌ی احتمالا سنگی، یک سوم بزرگ‌تر از زمین است که دمایش به بیش از ۴۲۰ درجه‌ی سانتیگراد می‌رسد.

پل هرتز، مدیر اخترفیزیک در مرکز فرماندهی ناسا در واشنگتن دی‌سی می‌گوید: «کپلر-۹۰ با داشتن بیشترین شمار سیاره‌های شناخته شده، با سامانه‌ی خودمان برابری می‌کند.»

پژوهشگرانی که با تلسکوپ سیاره‌یاب کپلر کار می‌کنند زمانی کپلر-۹۰آی را یافتند که از کارشناسان هوش مصنوعی در گوگل برای همکاری در بررسی داده‌های این تلسکوپ فضایی دعوت کردند.

تلسکوپ کپلر برای شکار سیاره‌های بیگانه از روش "گذر" بهره می‌گیرد، یعنی مشاهده‌ی سایه‌ای که سیاره به هنگام گذر از میان ما و ستاره، روی ستاره می‌اندازد؛ در زمان این گذر، این تلسکوپ کاهش اندکی را در نور ستاره ثبت می کند که برای سیاره‌ای به اندازه‌ی زمین و ستاره‌ای خورشیدسان می‌تواند تنها ۰.۰۱% باشد.

کپلر تا به امروز ۱۵۰ هزار ستاره را رصد کرده و بیش از ۴۰۰۰ جرم نامزد سیاره یافته که حدود ۲۳۰۰ تای آنها تایید شده‌اند. اخترشناسان اکنون بر این گمانند که هر یک از ستارگان آسمان دستکم دارای یک سیاره است.

دانشمندان ماموریت کپلرناسا می‌دانستند که سیاره‌های بیشتر در داده‌های این تلسکوپ پنهان شده که به دلیل سیگنال‌های بسیار ضعیفشان، یافتنشان دشوار است. اینجا بود که پژوهشگران #هوش_مصنوعی گوگل دست به کار شدند. کریستوفر شالو، پژوهشگر گوگل یک شبکه‌ی عصبی درست کرد و چیزی که باید برای گذر سیاره‌های احتمالی دیده شود را به آن اموزش داد، و از این راه توانست در جستجوی سیاره‌های پنهان در داده‌های کپلر از ۶۵۰ ستاره به ناسا کمک کند.

در این جستجو دو سیاره‌ی تازه پیرامون دو ستاره‌ی متفاوت یافته شد: همین کپلر-۹۰آی، و سیاره‌ای دیگر به نام کپلر-۸۰جی، سیاره‌ی ششمِ یک ستاره. اکنون دانشمندان برآنند تا [از این راه]، همه‌ی ۱۵۰ هزار ستاره‌ای که کپلر رصد کرده را در جستجوی سیاره‌های تازه‌ای که تاکنون پنهان بوده‌اند بررسی کنند. پژوهشنامه‌ای درباره‌ی این یافته‌ها در نشریه‌ی آسترونومیکال جورنال منتشر خواهد شد.

سوزانه ایگرین، اخترفیزیکدان دانشگاه آکسفورد که در این پژوهش شرکت نداشت می‌گوید: «چیزی که احتمالا از همه هیجان‌انگیزتر است اینست که آنها می‌توانند سیاره‌هایی را بیابند که تاکنون نادیده مانده بودند، و این نشان می‌دهد که سیاره‌های بیشتری در راه یافته شدن با این روش در انتظار ماست.»

اوایل امسال، دانشمندان کپلر خبر از کشف ۲۱۹ نامزد سیاره‌ای دیگر دادند که از میان آنها، ۱۰ سیاره به نظر می‌رسد هم‌اندازه و هم‌دمای زمین باشند.

#سیاره_فراخورشیدی #تلسکوپ_کپلر
https://goo.gl/e7Z5ZM
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/Kepler-90i.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«سیاره‌ای که ویژگی‌هایش یکی از دیگری ناهنجارست»
—------------------------------------------------
https://goo.gl/E846ih
در سال ۲۰۱۵ مطلبی را منتشر کردیم با این عنوان:
🔹 کشف یک سیاره بیگانه که جو خود را مانند دُم یک دنباله دار پشت سرش کشیده
[اینجا خواندید: (https://goo.gl/T3PiJh)]

اکنون به نظر می‌رسد این فراسیاره که گلیزه ۴۳۶بی (GJ 436b) نام دارد و هم‌جرم نپتون است، از آن چه به نظر می‌رسید هم شگفت‌انگیزتر است.

اخترشناسان از پیش فهمیده بودند که این فراسیاره‌ (#سیاره‌_فراخورشیدی) دارد تبخیر می شود. در سال ۲۰۱۵، گروهی از پژوهشگران یک دُم گازی دنباله‌دارمانند را دیده بودند که با گردش گلیزه ۴۳۶بی دور ستاره‌ی میزبان کوچک و کم‌نورش، پشت سرش کشیده شده.

اکنون بر پایه‌ی پژوهشی تازه، چیز ناهنجار دیگری هم درباره‌ی این فراسیاره وجود دارد: مدار آن بسیار کشیده (بیضی) است و در صفحه‌ی قطبی ستاره جای دارد- شیوه‌ی "بهنجار" (معمول) شیوه‌ایست که در مورد هر هشت سیاره‌ی شناخته شده‌ی سامانه‌ی خورشیدی دیده می‌شود و در آن، مدار سیاره‌ها نزدیک به دایره‌ای است و در صفحه‌ی استوایی خورشید جای دارد.

ونسان بوریه، اخترشناس دانشگاه ژنو سوییس، و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش می‌گوید: «نیروهای کشندی سهمگینی بر این فراسیاره وارد می‌شود زیرا به اندازه‌ای باورنکردنی به ستاره‌اش نزدیک است، تنها ۳ درصد فاصله‌ی زمین-خورشید.» گفتنی است این فراسیاره ۴.۸ میلیون کیلومتر از ستاره‌اش فاصله دارد و در تنها ۲.۶ روز زمینی آن را دور می زند.

بوریه می‌افزاید: «این ستاره یک کوتوله‌ی سرخ است که عمری دراز دارد. نیروهای کشندی‌ای که این ستاره بر سیاره‌اش وارد می‌کند می‌بایست تاکنون مدار آن را دایره‌ای کرده باشد، ولی این گونه نشده.»

بوریه و همکارانش پس از بررسی طیفی عکس‌های گلیزه ۴۳۶بی که ۳۳ سال نوری از زمین دور است و در #صورت_فلکی_شیر (اسد) دیده می‌شود به این موضوع پی بردند. این رصدها به کمک دو دستگاه انجام شده بود: "سیاره‌یاب دقت بالا با بهره از سرعت شعاعی" (هارپز، HARPS) در رصدخانه‌ی لاسیای رصدخانه‌ی جنوبی اروپا در شیلی، و هارپز-ان (HARPS-N، هارپز برای نیمکره‌ی شمالی) در رصدخانه‌ی صخره‌ی بچه‌ها در جزایر قناری.

بررسی این پژوهشگران همچنین نشان می دهد که گلیزه ۴۳۶بی همیشه هم دم ویژه‌اش را نداشته. این دنیای بیگانه احتمالا زمانی بسیار از ستاره‌اش دورتر بوده ولی به احتمال بسیار توسط یک سیاره‌ی هنوز ناشناخته در همین سامانه به درون هل داده شده بوده.

بوریه می‌گوید: «هدف بعدی ما شناسایی سیاره‌ی اسرارآیزیست که این خانواده‌ی سیاره‌ای را به هم ریخته.»

گزارش این دانشمندان در روز دوشنبه، ۱۸ دسامبر در نشریه‌ی نیچر منتشر شد.

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/GJ436b.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«محیط مرگبار پیرامون تپ‌اخترها هم می‌توان زندگی کرد، ولی به یک شرط!»
—------------------------------------------------------—
https://goo.gl/KJS2bP

* اخترشناسان برای نخستین بار شرایط دوام آوردن یک سیاره‌ی زیست‌پذیر پیرامون یک تپ‌اختر را بررسی و تعیین کرده‌اند.

تپ‌اخترها از شگرف‌ترین و کم‌شناخته شده‌ترین اجرام کیهانند. این هسته‌های ستاره‌ای که به بزرگی یک شهرند، نه تنها به فشردگی کوه اورست که در یک کوله‌پشتی جا شده هستند، بلکه می‌توانند به سرعت یک فرفره بچرخند. افزون بر این، تپ‌اخترها به دلیل میدان مغناطیسی بی‌اندازه نیرومند، و چرخش خودشان و این میدان، میدان‌هایی الکتریکی پدید می‌آورند که الکترون‌ها و پروتون‌ها را به سوی قطب‌های‌ آنها کشانده و باریکه‌های الکترومغناطیسی بی‌اندازه پرانرژی‌ای پدید می‌آورند که از این قطب‌ها بیرون می‌زند.

این موج پرتوهای مرگبار (و فوران ذرات نابودگر) باعث می‌شوند حتی فکر کردن به زندگی نزدیک این ستارگان هم خنده‌دار باشد. ولی، برای نخستین بار، اخترشناسان شرایطی که برای ادامه‌ی زیست‌پذیری یک فراسیاره در محیط خشن و مرگبار پیرامون یک تپ‌اختر نیازست را شناسایی کده‌اند. و گویا تنها چیزی که نیازست یک جو است- البته یک جو بسیار (بسیار) ضخیم و چگال.

پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که منطقه‌ی زیست‌پذیر یک تپ‌اختر (منطقه‌ای که آب روی سطح سیاره می‌توانند به حالت مایع بماند) می‌تواند به اندازه‌ی مدار زمین پیرامون خورشید باشد. ولی تاکید کردند که سیاره باید یک ابَرزمین با جَوی تا یک میلیون بار ضخیم‌تر از جو زمین باشد.

نخستین مورد تایید شده از یک #سیاره‌_فراخورشیدی به سال ۱۹۹۲ بر می‌گردد، هنگامی که چند سیاره‌ی زمین‌سان به گرد تپ‌اختر پی‌اس‌آر_بی۱۲+۱۲۵۷، در فاصله‌ی ۲۳۰۰ سال نوری زمین و در صورت فلکی دوشیزه شناسایی شد. اکنون می‌دانیم که دستکم سه فراسیاره‌ی سنگی به گرد این تپ‌اختر که به نام لیچ (lich) هم شناخته می‌شود می‌چرخند که دو تای آنها ابَرزمینند (هر یک با جرمی نزدیک به چهار برابر زمین). ولی آیا هیچ یک از آنها می‌تواند به راستی زیست‌پذیر باشد؟

🔹پیش از این درباره‌ی این سه سیاره که به نام های پولترگایست، دراگ، و فوبیتر نامیده شده‌اند خوانده بودید: * مردگان متحرک فضا (https://goo.gl/Bk8uxW)🔹

از آنجایی که یک #تپ‌اختر در واقع گونه‌ای ستاره‌ی نوترونی‌ست -هسته‌ی رُمبیده‌ی یک ستاره‌ی بزرگِ "مرده"- دیگر گرمایی از راه واکنش‌های گرماهسته‌ای در درونش تولید نمی‌شود. به دلیل همین نبودِ یک چشمه‌ی پایدار انرژی در آنها، پژوهشگران باید راه دیگری برای آن که پی‌اس‌آر_بی۱۲+۱۲۵۷ بتواند سیاره‌هایش را برای رساندن به دماهای مناسب آب مایع سطحی گرم کند بیابند.

اخترشناسان، الساندرو پاترونو از دانشگاه لیدن و بنیاد ASTRON، و میکل کاما از دانشگاه‌های لیدن و کمبریج با بهره از داده‌های پرتو ایکس رصدخانه‌ی پرتو X چاندرا، میزان انرژی آزاد شده از این تپ‌اختر در طیف پرتو ایکس را اندازه گرفتند. آنها بر پایه‌ی داده‌های چاندرا دریافتند که میزان انرژی پرتو ایکسِ دریافتیِ دو سیاره‌ی ابرزمین پیرامون این تپ‌اختر برای مایع نگه داشتن آب سطحی بسنده می‌کند، البته اگر جَوی بی‌اندازه چگال داشته باشند.

به نوشته‌ی این گزارش، اگر سیاره‌ای پیرامون پی‌اس‌آر_بی۱۲+۱۲۵۷ دارای جَوی به اندازه‌ی کافی ضخیم و چگال باشد، می‌تواند پرتوهای مرگبار ایکس و ذرات پرسرعت این تپ‌اختر را درآشامیده (جذب کرده) و به تابش فروسرخ که زیان کمتری دارد تبدیل کند- این تابش فروسرخ همان چیزیست که به نام گرما نیز می‌شناسیم. هر چند که این جو به اندازه‌ای انبوه و چگال است که شرایط روی سطح سیاره مانند شرایط در ژرفای درازگودال ماریانا، ژرف‌ترین جای اقیانوس‌های زمین خواهد بود.

پاترونو می‌گوید: «بر پایه‌ی محاسبه‌های ما، دمای سیاره‌ها [پیرامون تپ‌اخترها] می‌تواند برای بودن آب مایع سطحی مناسب باشد. ولی هنوز نمی‌دانیم که آیا این دو ابرزمین یک جو مناسبِ بی‌اندازه چگال دارند یا نه.»

شمار برآوردی تپ‌اخترها تنها در کهکشان راه شیری حدود ۲۰۰ هزارتاست، بنابراین بررسی چگونگیِ پیدایش و همچنین رفتار سیاره‌های پیرامون این اجرام کار بیهوده‌ای نیست. اخترشناسان می‌خواهند در پژوهش‌های آینده از آرایه‌ی آلما در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا برای جستجوی قرص‌های غبار پیرامون تپ‌اخترهای دیگر کمک بگیرند تا به رازهای پیدایش فراسیاره‌های تپ‌اختر-گَرد پی ببرند.
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/PSRB1257-12.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«سیاره‌های تراپیست-۱ ده‌ها برابر زمین آب دارند»
—------------------------------------------—

از زمان یافته شدنِ هفت #سیاره‌_فراخورشیدی هم‌اندازه‌ی زمین در سامانه‌ی تراپیست-۱ تاکنون دانشمندان به شدت در تلاش برای بهتر شناختنِ این سیاره‌های فریبنده که تنها ۴۰ سال نوری از زمین فاصله دارند بوده‌اند. اکنون با بهره از داده‌های به دست آمده از تلسکوپ های فضایی و زمینی، دیگر تراپیست-۱ را از هر سامانه‌ی سیاره‌ای بیگانه‌ای بهتر می‌شناسیم.

بر پایه‌ی پژوهشنامه‌ی تازه‌ای که در نشریه‌ی استرونومی اند استروفیزیکز منتشر شده، داده‌های تلسکوپ‌های فضایی اسپیتزر و کپلر ناسا بهترین تصویر از همنهش و ساختار این سیاره‌ها را به ما می‌دهند. دانشمندان با بهره از رصدهای تلسکوپی، چگالی‌های این سیاره‌ها را با دقتی بی‌سابقه اندازه گرفتند و سپس با وارد کردن این مقادیر در شبیه‌سازی‌های پیچیده به این نتیجه رسیدند که همه‌ی این سیاره‌ها به طور عمده سنگی‌اند. افزون بر آن، برخی از آنها تا ۵ درصد جرمشان را #آب تشکیل داده، یعنی ۲۵۰ برابر آب‌های اقیانوس‌های زمین.

این که آب روی سیاره‌های #تراپیست_۱ در چه حالتی است بستگی به میزان گرمایی دارد که از ستاره‌ی مادریشان -یک ستاره‌ی کوتوله‌ی فراسرد- دریافت می‌کنند. آنها که به ستاره نزدیک‌ترند به احتمال بیشتر، آب را به حالت بخار در جَوشان دارند، ولی آنها که دورترند آب یخ‌زده روی سطحشان دارند. تراپیست-۱ئی سنگی‌ترین سیاره از هفت سیاره است ولی احتمال می‌رود دارای آب مایع باشد.

چگونگی جو این سیاره‌ها همچنین از این نظر مهم است که می‌تواند درباره‌ی امکان حضور آب مایع روی سطحشان به ما آگاهی دهد- آب مایع ماده‌ای کلیدی برای زیست‌پذیری [از گونه‌ی زندگی زمینی] است. تلسکوپ فضایی هابل ناسا اکنون شش سیاره از هفت سیاره‌ی تراپیست-۱ را رصد کرده و یافته‌هایش درباره‌ی چهار تای آنها در نشریه‌ی نیچر استرونومی منتشر شده است. بر پایه‌ی پژوهش نخست، هابل نشان داده که دستکم سه تا از این سیاره‌ها (دی، ئی، و اف) به نظر نمی‌رسد جو پف‌آلود پُرهیدروژنی مانند غول‌های گازی سامانه‌ی خورشیدی داشته باشند. هیدروژن یک گاز گلخانه‌ای است و می‌تواند این سیاره‌ها را داغ و زیست‌ناپذیر کند.

در سال ۲۰۱۶ هم هابل نشانه‌ای از جو هیدروژنی در سیاره‌های سی و دی نیافته بود. آن یافته‌ها و همچنین یافته‌های تازه بیشتر نشانگر جَوهایی مانند زمین، ناهید و بهرام‌اند. برای تعیین محتوای هیدروژن جوِ سیاره‌ی "جی" رصدهای بیشتری نیازست.

هر دو پژوهش راه را برای تلسکوپ جیمز وب ناسا که در سال ۲۰۱۹ راهی فضا خواهد شد هموار می‌کنند. تلسکوپ جیمز وب جو این سیاره‌ها را با دقت بیشتری رصد کرده و به جستجوی گازهای سنگین‌تری مانند دی‌اکسید کربن، متان، آب و اکسیژن خواهد پرداخت. وجود چنین موادی می‌تواند نشانه‌هایی از وجود زندگی، یا زیست‌پذیری این سیاره‌ها به ما بدهد.

****
در این تصویر، نمودار مقایسه‌ی جرم و انرژی دریافتی هفت سیاره‌ی تراپیست-۱، با چهار سیاره‌ی درونی سامانه‌ی خورشیدی را می‌بینید
https://goo.gl/zQMwoZ
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/trappist-1.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«هنرنمایی یک سیاره نوزاد»
—------------------------

در منطقه‌ی ستاره‌زایی جوان مارافسای، ۴۱۰ سال نوری دورتر از خورشید، #قرص_پیش‌سیاره‌ای افسون‌کننده‌ای به نام ای‌اس ۲۰۹ دارد به آرامی دارد دگردیسی پیدا می‌کند. این تصویر شگفت‌انگیز به کمک تلسکوپ قدرتمند #آلما گرفته شده و الگوی نامعمولی از حلقه‌ها و شکاف‌ها را در غبار پیرامون یک ستاره‌ی جوان نشان می‌دهد.

قرص‌های پیش‌سیاره‌ای صفحه‌های فشرده و چرخانی از گاز و غبارند که گرداگرد ستارگان نوزاد دیده می‌شوند. این قرص‌ها موادی را در بر دارند که روزی به سیاره‌ها، ماه‌ها، و اجرام کوچک دیگری تبدیل خواهند شد. سامانه‌ی درون این عکس با داشتن سنی کمتر از یک میلیون سال، بسیار جوان است ولی از هم‌اکنون دو شکاف آشکار دارد در قرص آن پدید می‌آید.

شکاف بیرونی پهن و ژرف است و غبار بسیار کمی در آن مانده. به باور اخترشناسان یک سیاره‌ی غول‌پیکر، تقریبا به اندازه‌ی کیوان در این شکاف است و آن را از غبار پاک کرده. ولی فاصله‌ی آن از ستاره‌ی مرکزی حدود ۸۰۰ دقیقه‌ی نوریست، بیش از سه برابر فاصله‌ی نپتون و خورشید!

این سیاره همچنان که در مسیرش پیش می‌رود، غباری که در راهش است را در لبه‌های بیرونی مدارش انباشته و شکاف را به گونه‌ی فزاینده‌ای پاکیزه‌تر و آشکارتر می‌کند.

شکاف باریک‌تر و غبارآلود درونی می‌تواند توسط یک سیاره‌ی کوچک‌تر پدید آمده باشد، ولی اخترشناسان این احتمال هیجان‌انگیز را نیز پیش کشیده‌اند که در واقع هر دو شکاف دستاورد همان سیاره‌ی بزرگ بیرونی‌اند.

دور بودن این سیاره‌ی کیوان‌مانند از ستاره‌ی مرکزی پرسش‌های فریبنده‌ای را درباره‌ی پیدایش سیاره‌ها در لبه‌های قرص‌های پیش‌سیاره‌ای، به ویژه در زمان‌بندی‌های کوتاه در پی آورده است.

#سیاره_فراخورشیدی
https://goo.gl/qMAoqN
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/AS209.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کشف سیاره‌ای بیگانه از نوع سیاره‌های "گلوله توپ"»
—------------------------------------------------

* دانشمندان یک #سیاره‌_فراخورشیدی سنگین فلزی را یافته‌اند که نمونه‌ی هم‌اندازه‌ی زمینِ سیاره‌ی تیر است. این فراسیاره‌ی نویافته می‌تواند رازهایی را درباره‌ی ریشه و تاریخچه‌ی سیاره‌ی #تیر آشکار کند.

پژوهش‌های گذشته نشان داده بود که زمین، ناهید و بهرام (مریخ) هسته‌هایی فلزی دارند که تنها حدود یک سوم جرمشان را تشکیل می‌دهد. ولی تیر سیاره‌ای عمدتا فلزی است که هسته‌ی فلزی‌اش حدود دو سوم جرم آن را ساخته.

دلیل این همه تفاوت میان تیر و همتایان سنگی‌اش موضوع گفتگوهای بسیاری بوده. اکنون پژوهشگران نمونه‌ی بیگانه‌ی تیر را یافته‌اند که می‌تواند در بهتر شناختن تاریخ این درونی‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی به آنها کمک کند.

دانشمندان سه سیاره که به گرد ستاره‌ی کوتوله‌ی نارنجی کی۲-۲۲۹ می‌گردند را بررسی کردند. این ستاره کمی کوچک‌تر و سردتر از خورشید ماست و با فاصله‌ی ۳۳۹ سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی دوشیزه جای دارد. دانشمندان روی سیاره‌ی کی۲-۲۲۹بی (K2-229b) تمرکز کردند که فاصله‌اش از ستاره، حدود یک صدم فاصله‌ی زمین تا خورشید است (۱۰۰ بار نزدیک‌تر).

پژوهشگران پی بردند که سمت روزِ کی۲-۲۲۹بی به دماهای سوزانی در اندازه‌ی ۲۰۵۸ درجه‌ی سلسیوس می‌رسد. سیاره‌ی تیر که فاصله‌اش از خورشید ۲.۶ بار نزدیک‌تر از زمین است، دمای سمت روزش به تنها حدود ۴۲۷ درجه‌ی سلسیوس می‌رسد.

دانشمندان لنگش‌های تکرارشونده‌ در حرکت ستاره‌ی کی۲-۲۲۹ را که نشانگر کشش گرانشی کی۲-۲۹۹بی بود بررسی کردند. از آنجایی که میدان گرانشی یک سیاره به جرمش بستگی دارد، پژوهشگران جرم کی۲-۲۲۹بی که درونی‌ترین سیاره‌ی این سامانه است را حدود ۲.۹ برابر جرم زمین برآورد کردند (جرم سیاره‌ی تیر تنها حدود ۵.۵ درصد جرم زمین است.)

دانشمندان هنگامی که کی۲-۲۹۹بی از دیدگاه زمین، از جلوی ستاره‌اش می‌گذشت آن را بررسی کردند و دریافتند که قطرش تنها حدود ۱.۱۶۵ برابر قطر زمین است. روی هم رفته، این فراسیاره حدود ۶۰ درصد چگال‌تر از زمینست.

پژوهشگران با فرض این که کی۲-۲۹۹بی هم مانند زمین و دیگر سیاره‌های سنگی سامانه‌ی خورشیدی هسته‌ای فلزی دارد، برآورد کردند که هسته‌ی آن احتمالا کمی بیش از دو سوم جرمش را تشکیل داده. بنابراین کی۲-۲۹۹بی را می‌توان سیاره‌ای از گونه‌ی سیاره‌های "گلوله‌ی توپ" مانند سیاره‌ی تیر دانست.

یکی از نویسندگان این پژوهش، واردان ادیب‌کیان، از بنیاد اخترفیزیک و علوم فضایی در پورتوی پرتغال به اسپیس دات کام گفت: «تقریبا همه‌ی سیاره‌های کوچک و کم‌جرمی که تا امروز دیده‌ایم دارای همنهشی بسیار همانند زمین بوده‌اند، و ما کم کم داشتیم به این نتیجه می‌رسیدیم که همنهش ساختاری زمین یک همنهش رایج و معمول است و سیاره‌ی تیر تنها یک استثناست. ولی اکنون می‌بینیم که استثناهای دیگری هم هست، و اگر شمار این "استثناها" بیشتر شود، آنها را هم می‌توان ساختارهای رایج دانست.»

سرشت فلزی سنگین کی۲-۲۹۹بی به احتمال بسیار تفاوت شدیدی با همنهش شیمیایی ستاره‌اش دارد. به گفته‌ی پژوهشگران، این نشان می‌دهد که کی۲-۲۹۹بی احتمالا در گذر زمان دگرگونی‌های شدیدی را از سر گذرانده. چه بسا پوسته‌ی اصلی و بخشی از گوشته‌اش به دلیل نزدیکی باورنکردنی به ستاره، در اثر گرما و میدان مغناطیسی آن تبخیر شده، یا شاید هم دچار برخورد سهمگینی شده بوده که بخش بزرگی از لایه‌های بیرونی‌اش را از آن جدا کرده.

همانندی‌های تیر و کی۲-۲۲۹بی می‌تواند نشانگر تاریخ احتمالا یکسان آنها باشد. از همین رو پژوهشگران می‌گویند آگاهی بیشتر درباره‌ی کی۲-۲۲۹بی می‌تواند شناخت ما از ریشه و تاریخ فرگشت تیر و دیگر سیاره‌های از این دست را بالا ببرد.

ادیب‌کیان می‌گوید: «گروه ما و چندین گروه دیگر به شدت در تلاش برای یافتن سامانه‌های دیگری مانند این هستیم تا بتوانیم به نتیجه‌ای استوار درباره‌ی ریشه‌ی تیر و فرا-تیرها دست یابیم.»
https://goo.gl/bWHaLc
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/K2-229b.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«فردا جانشین کپلر راهی فضا می‌شود»
—----------------------------------

تلسکوپ بعدی ناسا برای شکار سیاره‌های فراخورشیدی دارد برای پرتاب آماده می‌شود. این فضاپیما که "ماهواره‌ی پیمایش فراسیاره‌های گذرنده" (تِس، TESS) نام دارد بر پایه‌ی برنامه، در روز ۱۶ آوریل با یک موشک فالکون ۹ راهی فضا خواهد شد.

#تس جانشین تلسکوپ فضایی کپلر که انتظار می‌رود تا پایان امسال سوختش به پایان برسد می‌شود. کپلر تاکنون بیش از ۵۰۰۰ نامزد فراسیاره یافته که حدود نیمی از آنها تایید شده‌اند. تس می‌تواند گستره‌ای ۳۵۰ برابر میدان کپلر را بکاود و انتظار می‌رود تنها در دو سال نخست ماموریتش حدود ۲۰ هزار فراسیاره را بیابد.

تس وارد مداری در فاصله‌ی تقریبا یک دوم فاصله‌ی زمین و ماه می‌شود و از همین رو حدود دو ماه زمان می‌برد تا در مدارش جای بگیرد و دوربین‌هایش را بیازماید. پژوهشگر اصلی این ماموریت، جورج ریکر از بنیاد فناوری ماساچوست (ام‌آی‌تی) می‌گوید: «پس از آن [پس از جایگیری در مدار و آزمایش دوربین‌ها] سیلی از داده‌ها سرازیر خواهد شد.»

چشم به آسمان
تس هم از همان روش کپلر برای یافتن سیاره‌ها بهره می‌گیرد- روش #گذر. در این روش، اُفت‌هایی که در پی گذشتن یک سیاره از میان یک ستاره و تلسکوپ در نور ستاره رخ می‌دهد بررسی می‌شود. هر چه این افت نور بیشتر تکرار شود نشانگر سریع‌تر بودن چرخش فراسیاره به گرد ستاره‌ی میزبانش خواهد بود، و اندازه‌ی این کاهش نور هم درباره‌ی بزرگی فراسیاره به ما خواهد گفت.

بر خلاف کپلر که به رصد ستارگان دوردست در یک منطقه‌ی کوچک آسمان می‌پردازد، تس ستاره‌های نزدیک‌تر در منطقه‌ای گسترده‌تر -۸۵ درصد آسمان- را خواهد کاوید. این تلسکوپ برای رصد ستارگان کوچک‌تر و خنک‌تر که به طور عمده نور سرخ می‌گسیلند بهینه‌ شده.

ریکر می‌گوید: «۹۰ درصد از ستارگان کهکشان راه شیری در این طول موج‌های سرخ نور می‌گسیلند، و همچنین به نظر می‌رسد شمار سیاره‌هایشان بیشتر از شمار سیاره‌های ستارگانی مانند خورشید است، به ویژه سیاره‌های هم‌اندازه‌ی زمین. طبیعت واقعا دارد می‌گوید "اینجا را نگاه کنید، اینجا را نگاه کنید" و ما هم دقیقا می‌خواهیم همین کار را بکنیم.»

از آنجایی که این ستارگان [ستارگانی که تس خواهد یافت] بسیار به ما نزدیکند و سیاره‌های بسیاری هم دارند، هدف‌هایی آرمانی برای تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) خواهند بود. جیمز وب که برای پرتاب در سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده به بررسی جو فراسیاره‌ها و جستجوی شناسه‌های زیستی در آنها خواهد پرداخت، کاری که تنها برای ستارگانِ به نسبت نزدیک شدنی است.

#سیاره_فراخورشیدی
https://goo.gl/4c2MAK
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/TESS.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کشف قرص‌های پیش‌سیاره‌ای بسیار گوناگون پیرامون ستارگانی جوان»
—------------------------------------------------------------—

* قرص‌های گوناگونی از غبار به گرد شماری از ستاره‌های جوان و نزدیک به زمین دیده شده‌ که می‌توانند پرورش‌دهنده‌ی سیاره‌های فراخورشیدی تازه‌ای باشند.

عکس‌های تازه‌ای که تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال تی) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (اسو) در شیلی با بهره از "دستگاه پژوهش طیفی-قطبشی فراسیاره‌ها با پادسانی بالا"ی خود (اسفیر، SPHERE) گرفته طیف گسترده‌ای از قرص‌های گوناگون غبار را با جزییاتی بی‌سابقه نشان می‌دهند.

این قرص‌ها به گِرد ستارگان جوانی در نزدیکی زمین دیده شده‌اند و دربردارنده‌ی گاز، غبار، و خرده‌سیاره‌هایی هستند که با پیوستن به هم می‌توانند سیاره‌هایی بسازند. این قرص‌ها بسیار متنوعند و اندازه، شکل، و ساختار گوناگونی دارند.

نمایندگان اسو می‌گویند: «این قرص‌ها اندازه و شکل بسیار گوناگونی دارند- برخی از آنها دارای حلقه‌هایی درخشانند، برخی دارای حلقه‌های تیره، و برخی هم حتی نمایی مانند همبرگر دارند. آنها همچنین بسته به زاویه‌ای که از چشم‌انداز زمین دارند بسیار متفاوت دیده می‌شوند- از دایره‌ی رونما (قرصش رو به ما است) گرفته تا قرص‌هایی باریک که تقریبا از لبه دیده می‌شوند (لبه‌نما).»

بسیاری از ستارگانِ یافته شده که با قرصی از آوارهای سنگی در بر گرفته شده‌اند در گام ستارگان "تی گاوی" یا تی ثوری (T Tauri) هستند، یعنی هنوز بسیار جوانند -با سنی کمتر از یک میلیون سال- و درخشش‌های گوناگونی دارند. این ستارگان از ۲۳۰ تا ۵۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارند و از این نظر ستارگانی به نسبت نزدیکند.

با وجود این نزدیکی، بررسی قرص‌های پیش‌سیاره‌ای پیرامون این ستارگان دشوارست زیرا نور خود ستارگان اغلب از نوری که از قرص‌هایشان بازتابیده بیشتر است. ولی پژوهشگران توانسته‌اند با بهره از دستگاه "اسفیر" که جلوی نور ستارگانِ نزدیک را می‌گیرد و منطقه‌ی پیرامونشان را نمایان می‌کند جزییات خوبی را در این قرص‌ها ببینند.

قرص‌های غبار پیرامون ستارگان جوان از نخستین هد‌ف‌ها برای پژوهشند زیرا به باور دانشمندان اینها مناطقی هستند که سیاره‌ها می‌توانند در دلشان ساخته شوند. بنابراین بررسی آنها می‌تواند به شناخت بهتر از فرآیند پیدایش سیاره‌ها و همچنین یافتن سرنخ‌هایی درباره‌ی نخستین روزهای سامانه‌ی خورشیدی خودمان در بیش از ۴ میلیارد سال پیش کمک کند.

#سیاره_فراخورشیدی
توضیح تصویر:
🔹🔹عکس زیبا و پرجزییاتی که تلسکوپ بسیار بزرگ با بهره از دستگاه SPHERE خود از قرص غبار پیرامون ستاره‌ی جوان "آی‌ام گرگ" گرفته
https://goo.gl/N44uGe
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/exoplanets.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
« برای نخستین بار عنصر هلیوم در جو یک سیاره فراخورشیدی شناسایی شد»
—------------------------------------------------------------------—
https://goo.gl/grzXnL
اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی #هابل توانسته‌اند عنصر هلیوم را در جو فراسیاره‌ی وسپ-۱۰۷بی (WASP-107b) شناسایی کنند. برای نخستین بارست که این عنصر در جو یک سیاره‌ی بیرون از سامانه‌‌ی خورشیدی یافته می‌شود. این کشف سودمندیِ طیف فروسرخ در بررسی جو گسترده‌ی فراسیاره‌ها را می‌نمایاند و همچنین نشان می‌دهد که کاوش هوای دستکم برخی از فراسیاره‌ها بدون یک تلسکوپ فضایی ویژه‌ی این کار نیز شدنی است.

جسیکا اسپیک، رهبر این پژوهش از دانشگاه اکستر بریتانیا می‌گوید: «هلیوم پس از هیدروژن، دومین عنصر فراوان در کیهان است. این عنصر همچنین یکی از اجزای اصلی سیاره‌های مشتری و کیوان در سامانه‌ی خودمانست. ولی تا به امروز، با وجود جستجوهای انجام شده برای آن، در هیچ فراسیاره‌ای دیده نشده بود.»

این کار با بررسی طیف #فروسرخ در جو وسپ-۱۰۷بی انجام شد [۱]. پژوهش‌های گذشته با بررسی طیف‌های فرابنفش و نور دیدنی (مریی) انجام شده بود؛ بنابراین مورد وسپ-۱۰۷بی نشان می‌دهد که جو فراسیاره‌ها را در طول موج‌های بلندتر هم می‌شود بررسی کرد.

اسپیک می‌گوید: «سیگنال نیرومند هلیومی که ما دیدیم نشان‌دهنده‌ی یک روش تازه برای بررسی لایه‌های بالایی جو فراسیاره‌ها و در طیف گسترده‌تری از سیاره‌هاست. روش‌های کنونی که در آنها از طول موج فرابنفش بهره گرفته می‌شود محدود به نزدیک‌ترین فراسیاره‌هاست. ما می‌دانیم که در لایه‌های بالای جو زمین هلیوم وجود دارد و این ترفند تازه می‌تواند به ما در شناخت جو فراسیاره‌های هم‌اندازه‌ی زمین -که با فناوری کنونی بسیار دشوار است- هم کمک کند.»

وسپ-۱۰۷بی یکی از کم‌چگالی‌ترین سیاره‌های شناخته شده است: با این که بزرگی‌اش به اندازه‌ی مشتریست، ولی جرمش تنها ۱۲ درصد آنست. این فراسیاره حدود ۲۰۰ سال نوری از زمین دور است و کمتر از ۶ روز زمان می‌برد تا به گرد ستاره‌ی میزبانش بجرخد.

مقدار هلیوم ردیابی شده در جو وسپ-۱۰۷بی به اندازه‌ای فراوانست که جو بالایی‌اش می‌بایست تا هزاران کیلومتر در فضا گسترده شده باشد. همچنین، این نخستین بارست که یک جو گسترده در طول موج‌های فروسرخ یافته می‌شود.

از آنجایی که جو این سیاره بسیار گسترده شده، دارد مقدار چشمگیری از گازهای جوَش را از دست می‌دهد و در فضا آزاد می‌کند- هر ۱ میلیارد سال، چیزی میان حدود ۰.۱ تا ۴ درصد از جرم کل هوایش [۲].

[گفتنی است چنین جوهای گسترده‌ای تاکنون تنها برای سه فراسیاره دیده شده؛ یکی از آنها، فراسیاره‌ی گلیزه ۴۳۶بی است که درباره‌اش خوانده بودید: * کشف یک سیاره بیگانه که جو خود را مانند دُم یک دنباله‌دار پشت سرش کشیده (https://goo.gl/eoYgxZ)- م]

از سال ۲۰۰۰ به این سو، پیش‌بینی شده بوده که هلیوم می‌بایست یکی از آسان‌ترین گازها برای شناسایی در سیاره‌های غول‌پیکر باشد، ولی جستجوها تا به امروز بی‌نتیجه بوده.

دیوید سینگ، یکی از نویسندگان این پژوهش در پایان می‌گوید: «روش تازه‌ی ما، و همچنین کمک تلسکوپ‌های آینده مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب، به ما امکان خواهد داد تا جو فراسیاره‌ها را با دقتی بیش از همیشه بررسی کنیم.»

—------------------------------------------
یادداشت‌ها:
۱] سنجش جو یک #فراسیاره زمانی انجام می‌شود که سیاره از دیدگاه ما، از جلوی ستاره‌ی میزبانش بگذرد. درصد کوچکی از نور ستاره از درون جو سیاره می‌گذرد و یک اثر انگشتِ دیدارپذیر در طیف نور ستاره به جا می‌گذارد. هر چه مقدار یک عنصر در این جو بیشتر باشد، اثر انگشتش بهتر دیده می‌شود.

۲] پرتوهای ستاره تاثیری چشمگیر بر نرخ دسترفتِ جو سیاره‌اش می‌گذارد. ستاره‌ی وسپ-۱۰۷ ستاره‌ای از رده‌ی K و به شدت فعال است و به این دسترفت کمک می‌کند. جو سیاره با درآشامیدن (جذب) پرتوهای ستاره، گرم می‌شود و در نتیجه گسترده شده و با سرعت بیشتری به فضا می‌گریزد.

#سیاره_فراخورشیدی

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/WASP-107b.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«زندگی روی "ماه‌های" فراخورشیدی»
-----------------------------------

* همه‌ی ما درباره‌ی جستجوی زندگی روی سیاره‌های فراخورشیدی شنیده‌ایم، ولی درباره‌ی زندگی روی ماه‌هایشان چه؟

پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید و دانشگاه کویینزلند جنوبی بیش از ۱۰۰ سیاره‌ی غول‌پیکر را شناسایی کرده‌اند که اگر ماه‌هایی (قمرهایی) داشته باشند آن ماه‌ها می‌توانند #زیست‌پذیر باشند. پژوهش آنها می‌تواند راهنمای ساخت تلسکوپ‌هایی باشد که توانایی یافتن این گونه ماه‌ها و جستجوی شناسه‌های زیستی (ردپای زیستی) در جو آنها را داشته باشند. گزارش این دانشمندان روز ۱۳ ژوئن در نشریه‌ی آستروفیزیکال جورنال منتشر شده است.

از سال ۲۰۰۹ که فضاپیمای #کپلر ناسا راهی آسمان شد تاکنون هزاران #سیاره‌_فراخورشیدی (فراسیاره) یافته شده. یکی از هدف‌های اصلی کپلر یافتن سیاره‌هاییست که در منطقه‌ی زیست‌پذیر یا "کمربند زندگی" پیرامون ستارگان جای دارند، یعنی فاصله‌ای که دما در آن نه چندان داغ و نه چندان سرد باشد به گونه‌ای که آب بتواند به حالت مایع روی سطح بماند، شرایطی که شاید مناسب زندگی از گونه‌ی زمینی باشد.

سیاره‌های سنگی (زمین‌سان) هدف اصلی جستجوی زندگی هستند زیرا برخی از آنها می‌توانند از نظر جو و زمین‌شناسی مانند زمین خودمان باشند. یک جای دیگر برای یافتن زندگی، غول‌های گازی‌ مشتری‌سان است، البته نه خودشان، بلکه اگر در منطقه‌ی زیست‌پذیر پیرامون ستاره باشند، ماه‌هایشان می‌تواند زیست‌پذیر باشد. کپلر در درازنای ماموریتش شمار بسیاری از این سیاره‌ها را یافته.

استفن کین از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید می‌گوید: «تاکنون ۱۷۵ ماه به گرد هشت سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی خودمان شناخته شده. بیشتر این ماه‌ها به گرد غول‌های گازی مشتری و کیوان می‌چرخند؛ این دو سیاره در منطقه‌ی زیست‌پذیر خورشید نیستند ولی شاید در سامانه‌های دیگر این گونه نباشد. افزودن ماه‌های فراخورشیدی (فراماه‌ها) به هدف‌هایمان برای کاوش زیست فرازمینی دامنه‌ی جستجویمان را بسیار گسترش خواهد داد.»

این ۱۲۱ #غول_گازیِ یافته شده که در #منطقه‌_زیست‌پذیر هستند، شعاعشان بیش از سه برابر شعاع زمین است و انتظار می‌رود هر یک چندین فراماه بزرگ داشته باشد.

به گمان دانشمندان، فراماه‌ها می‌توانند شرایطی حتی بهتر از زمین داشته باشند، زیرا نه تنها از ستاره‌ی مرکزی سامانه، بلکه از پرتوهای بازتابیده از سیاره‌ی میزبانشان نیز انرژی دریافت می‌کنند. گفتنی‌ست تا امروز وجود هیچ فراماهی تایید قطعی نشده.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/06/exomoon.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«زادگاه سیاره‌های پنهان»
------------------------

در این عکس که با بهره از آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) گرفته شده "ام‌دبلیوسی ۷۵۸" را می‌بینیم، یک ستاره‌ی جوان که دارد به بزرگسالی نزدیک می‌شود [ستاره‌ی پیشا-رشته‌ی اصلی] و با حلقه‌هایی پیچیده و نامنظم از غبار کیهانی، که سه تا از آنها اینجا دیده می‌شود در بر گرفته شده. این حلقه‌ها برخلاف معمول، دایره‌ی کامل نبوده و بیشتر پیکره‌ای بیضی دارند- و بنابراین آنها نخستین نمونه‌ی یافته شده از یک قرص پیش‌سیاره‌ای ذاتا بیضوی به کمک آلما است.

حلقه‌های بیرونی و درونی هر کدام یک توده‌ی روشن دارند که مانند کمان‌هایی زردفام دیده می‌شود. همچنین بازوهایی مارپیچی در دل غبارها، و نیز یک حفره‌ی درونی تهی و بدون غبار که اندکی برون‌مرکز است هم در آن به چشم می‌خورد. همه‌ی اینها ویژگی‌هایی هستند که خبر از سیاره‌هایی نادیده می‌دهند. سیاره‌ها در فرآیند پیدایش خود با قرص غبار پیرامون ستاره برهم‌کنش گرانشی انجام داده و ساختارهایی ویژه‌ و گویا در آن پدید می‌آورند. بنابراین اخترشناسان با دیدن سامانه‌ای مانند ام‌دبلیوسی ۷۵۸ نه تنها می‌توانند به وجود احتمالیِ سیاره‌هایی پنهان پی ببرند، بلکه جرم آنها، جایگاهشان، و مدارشان را نیز برآورد کنند.

این یک نمونه‌ی شگفت‌انگیز از توانایی #آلما در یافتن فراسیاره‌هاست. بهره گرفتن از این رصدخانه برای پژوهش چنین قرص‌های غباری به دانشمندان امکان می‌دهد تا نخستین گام‌های ساخته شدن سیاره‌ها را به هدف شناخت چگونگی پیدایش و دگرگونی این سامانه‌های جوان بررسی کنند. آگاهی بیشتر درباره‌ی سامانه‌های سیاره‌ای در کیهان می‌تواند به ما در شناخت چگونگی پیدایش سامانه‌ی خورشیدی، و روندی که در درازنای چند میلیارد سال پیموده تا خانه‌ی کیهانی امروز ما شود یاری رساند.

سامانه‌ی ام‌دبلیوسی ۷۵۸ با فاصله‌ی ۵۰۰ سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی #گاو دیده می‌شود.
#سیاره_فراخورشیدی

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/MWC758.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«جرم اسرارآمیزی که نه ستاره است و نه سیاره»
---------------------------------------------

* جرم سرگردانی در فاصله‌ی ۲۰ سال نوری زمین با #میدان_مغناطیسی بی‌اندازه نیرومند و باورنکردنی‌اش اخترشناسان را به شگفتی واداشته.

پژوهشگران میدان مغناطیسی این جرم بیش از ۲۰۰ برابر نیرومندتر از مشتری اندازه گرفته‌اند؛ بر پایه‌ی داده‌های ناسا، میدان مغناطیسی خود مشتری چیزی میان ۱۶ و ۵۴ برابر زمینست. این جرم به نام "سیمپ جی۰۱۳۶۵۶۶۳+۰۹۳۳۴۷۳" (SIMP J01365663+0933473) نامیده شده و این که چگونه می‌تواند میدان مغناطیسی‌ای به این نیرومندی را نگه‌دارد و همچنین شفق‌هایی چشمگیر پدید بیاورد هنوز روشن نیست.

نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، اخترفیزیکدان ملودی کائو از دانشگاه ایالتی آریزونا می‌گوید: «این جرم چیز هیجان‌انگیزیست زیرا بررسی سازوکارِ (مکانیسمِ) دینام مغناطیسی‌اش می‌توانند بینشی تازه درباره‌ی کارکرد همین سازوکار در فراسیاره‌ها -سیاره‌هایی بیرون از سامانه‌ی خورشیدی- به ما بدهد.»

البته به جز سازوکار مغناطیسی، از زمان یافته شدن این جرم در سال ۲۰۱۶ تاکنون پرسش‌های بسیاری درباره‌ی آن بی‌پاسخ مانده- انبوهی از رازهای ناگشوده.

این جرم چیزیست که دانشمندان به نام #کوتوله‌_قهوه‌ای می‌شناسند. این کوتوله‌ها که لقب "ستارگان ناکام" بر آنها گذاشته شده از سیاره‌ها بزرگ‌ترند ولی به اندازه‌ی کافی بزرگ نیستند که بتوانند مانند ستارگان، همجوشی هیدروژن به راه بیاندازند. مرز میان این دو هنوز مورد بحث و گفتگوست، ولی دانشمندان مایلنداین مرز را چیزی نزدیک به ۱۳ برابر جرم مشتری بدانند.

دانشمندان در آغاز فکر می‌کردند سیمپ جی۰۱۳۶۵۶۶۳+۰۹۳۳۴۷۳ یک کوتوله‌ی قهوه‌ای پیر و بسیار بزرگ است. ولی بررسی‌های بیشتر نشان داد که با سن ۲۰۰ میلیون سال، به نسبت جوان است، و جرمش هم تنها ۱۲.۷ برابر مشتریست. همچنین دانشمندان در آن هنگام نشان دادند که این جرم سیاره‌ای سرگردانست و به گرد هیچ ستاره‌ای نمی‌گردد.

کائو می‌گوید: «این جرم درست روی مرز میان سیاره‌ها و کوتوله‌های قهوه‌ای یا "ستارگان ناکام" است و شگفتی‌هایی دارد که می‌توانند به ما در شناخت فرآیندهای مغناطیسیِ هم در ستارگان و هم در سیاره‌ها کمک کند. به گمان ما این سازوکارها نه تنها در کوتوله‌های قهوه‌ای، بلکه در غول‌های گازی و همچنین سیاره‌های سنگی هم می‌توانند رخ دهند.»

چیزی که بیش از همه در پژوهش تازه دانشمندان را به هیجان آورده اینست که بخشی از آن بر پایه‌ی داده‌های رادیویی از شفق‌های این جرم انجام شده- این نشان می‌دهد که شاید بتوانیم در آینده فراسیاره‌های تازه‌ای را از روی شفق‌هایشان پیدا کنیم.

گزارش این دانشمندان در شماره‌ی ۳۱ ژوییه‌ی نشریه‌ی آسترونومیکال جورنال منتشر شده.

🔷 این تصویر یک برداشت هنریست🔷

#سیاره_فراخورشیدی

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/08/SIMP.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«سریع‌ترین ستاره آسمان یک سیاره هم دارد!»
------------------------------------------

* درست ۶ سال نوری دورتر، دومین ستاره‌ی نزدیک به زمین، و سریع‌ترین ستاره‌ی آسمان شب میزبان یک ابرزمین یخ‌زده است.

این ستاره که "ستاره‌ی بارنارد" نام دارد یک #کوتوله‌_سرخ پیر است که اگرچه با چشم نامسلح به سختی دیده می‌شود، ولی به دلیل این که بیشترین سرعت جابجایی‌ را در آسمان شب دارد، از دیرباز نگاه اخترشناسان را به خود کشیده است. سرعت آن نسبت به خورشید حدود ۵۰۰ هزار کیلومتر بر ساعت است و در هر ۱۸۰ سال، به اندازه‌ی قطر قرص ماه کامل در آسمان سیاره‌ی زمین جابجا می‌شود.

اکنون اخترشناسان می‌گویند این ستاره میزبان یک فراسیاره (#سیاره‌_فراخورشیدی) به بزرگی ۳.۲ برابر زمین است (یک ابرزمین). گزارش تازه‌ترین یافته‌های این دانمنمدان در شماره‌ی ۱۴ نوامبر نشریه‌ی نیچر منتشر شده است.

یک گروه از پژوهشگران عضو پروژه‌های Red Dots و CARMENES، که هر دو برنامه‌هایی با هدف جستجوی سیاره‌ها پیرامون کوتوله‌های سرخ نزدیک زمینند، به کمک چندین گونه تلسکوپ این فراسیاره که "ستاره‌ی بارنارد بی" نام گرفته را یافتند. گروه "رد داتز" همچنین در کشف سیاره‌های پیرامون نزدیک‌ترین سیاره به زمین، یعنی پروکسیما قنطورس، نیز همکاری داشت.

ابرزمین یخ‌زده
فراسیاره‌ی "ستاره‌ی بارنارد بی" چند تفاوت عمده با زمین دارد. این #فراسیاره در هر ۲۳۳ روز یک بار ستاره‌اش را دور می‌زند که بسیار کمتر از دوره‌ی زمین، ولی بیشتر از بسیاری از فراسیاره‌های یافته شده تا به امروزست. این سیاره همچنین بسیار نزدیک‌تر به ستاره‌اش است تا زمین به خورشید- تنها یک چهارم فاصله‌ی زمین-خورشید. ولی با وجود این نزدیکی، انرژی دریافتی از ستاره‌اش تنها ۲ درصد انرژی دریافتی زمین از خورشید است. این بدین معناست که اگرچه این فراسیاره به ستاره‌اش نزدیک است، ولی باز هم دمای سطحش در اندازه‌ایست که آب روی آن یخ می‌زند، چیزی حدود ۱۷۰ درجه‌ی سانتیگراد زیر صفر [بیرون از منطقه‌ی زیست‌پذیر ستاره].

این فراسیاره‌ی نویافته هنوز ناشناخته‌های بسیاری دارد. یوهانا تاسکه از بنیاد دانش کارنگی و نویسنده‌ی اصلی پژوهش می‌گوید: «به نظر من راز بزرگ این فراسیاره اینست که نمی‌دانیم آیا جَوی دارد یا نه. اگر دارای جو باشد، این جو می‌تواند دمای سطحش را بالاتر ببرد.»

یافتن سیاره‌ی بارنارد
این پژوهشگران برای یافتن سیاره‌ی ستاره‌ی بارنارد بی از اثر دوپلر بهره جستند. اگر یک سیاره به گرد ستاره‌ای بچرخد، کشش گرانشی‌اش باعث می‌شود ستاره سر جایش کمی وول بخورد. در این وول خوردن، هنگامی که ستاره به سوی زمین می‌آید، طول موج نورش کوتاه‌تر می‌شود (پدیده‌ی آبیگرایی) و هنگامی که از ما دور می‌شود، طول موجش بلندتر می‌شود (سرخگرایی).

یکی از دستگاه‌هایی که این پژوهشگران با آن کار کردند طیف‌نگار هارپز (HARPS) در تلسکوپ ۳.۶ متری اِسو در شیلی بود که برای سنجش همین اثرهای سیاره روی ستاره‌ی بارنارد به کار رفت.

ولی این هم کار آسانی نبود. در سالیان گذشته، بارها ادعاهایی مشکوک درباره‌ی سیاره‌ی پیرامون ستاره‌ی بارنارد مطرح شده بود، و از همین رو دانشمندان در این پژوهش تازه برای جلوگیری از تکرار تاریخ بسیار دقت کردند.

ایگناسی ریباس، رهبر گروه می‌گوید: «ما از مشاهدات هفت دستگاه گوناگون که سنجش‌هایی به درازی ۲۰ سال را در بر داشتند بهره گرفتیم.»

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/11/Barnardstar-planet.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky