«تپه‌های پوشیده از برف بهرام در فصل بهار»
—----------------------------------------
https://goo.gl/Bmxbj8
هنگامی که این عکس گرفته می‌شد، نیمکره‌ی شمالی سیاره‌ی #بهرام (مریخ) فصل بهار را می‌گذراند. این عکس را فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا در۲۱ می ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۲۱ به وقت محلی بهرام و به کمک دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالای خود (هایراز) گرفته. در زمستان، بارش بی‌وقفه‌ی برف و باران تلماسه‌های بهرام سپیدپوش کرده، ولی بر خلاف زمین، این برف و یخ نه از آب، بلکه از جنس دی‌اکسید کربن یخ‌زده است، چیزی که به نام یخ خشک نیز شناخته می‌شود.

با تابش آفتاب بهاری بر این یخ‌های گذرا (شفاف)، لایه‌های یخ زیرشان که با شن و ماسه آمیخته شده گرم می‌شود و فرآیند #فرازش (تصعید) برابشان رخ می‌دهد. این آزادسازی گاز به لایه‌ی یخ بالایی فشار آورده، و یا شکست لایه‌ی رویی یخ، آزاد می‌شود. این گازها شن‌های تیره‌ را هم با خود بالا می‌آورند، چیزی که به پیدایش نقش و نگارهایی زیبا می‌انجامد. روی سطح ناهموار میان تپه‌ها، یخ پشت برجستگی‌های کوچک پناه گرفته و سیت نخورده می‌ماند.

درباره‌ی این فرآیند اینجا بخوانید:
🔴 شیارهای روی سیاره سرخ می توانند دستاورد دی اکسید کربن باشند نه آب! (https://goo.gl/qW16FH)

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/Mars-dry-ice.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«سیاره کیوان به رنگ آبی و طلایی»
—-------------------------------

تصویری از سیاره‌ی #کیوان (زحل) که اینجا می‌بینید تقریبا نمایی از این غول حلقه‌دار را نشان می‌دهد که اگر خودمان آنجا بودیم به چشم می‌دیدیم [یعنی به رنگ‌های طبیعی است-م]. این عکس در مارس ۲۰۰۶ توسط #فضاپیمای_کاسینی که هنوز در مدار این سیاره است گرفته شده.

اینجا حلقه‌های شکوهمند کیوان تنها مانند خط عمودی نازکی دیده می‌شوند، ولی ساختار پیچیده‌شان را می‌توانیم درسایه‌ی تاریکی که از آنها در سمت چپ تصویر افتاده به خوبی ببینیم.

ماه فواره‌دار کیوان، انسلادوس که تنها ۵۰۰ کیلومتر قطر دارد، اینجا مانند یک برجستگی در صفحه‌ی حلقه‌ها دیده می‌شود.

نیمکره‌ی شمالی کیوان تا اندازه‌ای آبی به نظر می‌رسد که دلیلش همان چیزیست آسمان زمین را آبی کرده: مولکول‌های هوای هر دو سیاره (در نقاط بی‌ابر)، نور آبی را بهتر از نور سرخ می‌پراکنند. ولی اگر به دقت به ابرهای این سیاره نگاه کنیم، رنگ طبیعی ابرهای آن که طلایی است به چشممان نمایان می‌شود.

هنوز روشن نیست که چرا "جنوب" کیوان به همین رنگ آبی دیده نمی‌شود- ولی یک انگاره اینست که ابرهای آن در فرازای (ارتفاع) بالاتری جای دارند. همچنین نمی‌دانیم که چرا ابرهای کیوان به رنگ طلایی دیده می‌شوند.

ماه آینده، فضاپیمای کاسینی ماموربتش به گرد کیوان را با شیرجه ای تماشایی به درون جو این سیاره به پایان خواهد برد.
#apod
https://goo.gl/doZ2v4
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/SaturnBlueGold.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«کوچک ولی پراهمیت»
—------------------—

در این عکسِ #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا، یک کهکشان کوتوله به نام ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ در #صورت_فلکی_اژدها را می‌بینیم. فاصله‌ی این کهکشان از زمین حدود ۴۴ میلیون سال نوریست، یعنی در همسایگی راه شیری جای دارد. به لطف همین نزدیکی به ما، ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ هدفی عالی برای بررسی کهکشان‌های کوتوله است.

ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ به داشتن جرمی حدود یک صدم راه شیری، یک کهکشان کوتوله‌ی به نسبت انبوه و چگال به شمار می‌آید. این کهکشان به دلیل شمار به نسبت کمِ ستارگانش به عنوان یک #کهکشان_کوتوله رده‌بندی شده، ولی بازوهای مارپیچی شل و ولش باعث شده در رده‌های کهکشان‌های مارپیچی میله‌ای نیز گنجانده شود. این ساختار که در این عکس نمایانست، کهکشان را مانند چرخ‌دنده‌ای به هم ریخته نشان می‌دهد.

ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ با وجود کوچکی‌اش، به دلیل نزدیک بودن به زمین از پشت تلسکوپ‌های به نسبت کوچک نیز دیده می‌شود، حتی به کوچکی تلسکوپی که نخستین بار در سال ۱۸۰۱، ویلیام هرشل به کمکش آن را دید.

اخترشناسان هنگامی که به سراغ کهکشان‌های کوتوله‌ای مانند ان‌جی‌سی ۵۹۴۹ می‌روند، با شگفتی‌های کیهانی بسیاری روبرو می‌شوند. برای نمونه، این که پراکندگی #ماده‌_تاریک در کهکشان‌های کوتوله بسیار گیج‌کننده است (مساله‌ی "هاله‌ی تیزه‌ای" یا مساله‌ی تیزه-مرکز)، و این که شبیه‌سازی‌های ما از کیهان پیش‌بینی می‌کند که کهکشان‌های کوتوله باید بسیار پرشمارتر از چیزی که پیرامونمان می‌بینیم باشند ("مساله‌ی کهکشان کوتوله" یا "ماهواره‌های گمشده").

#کهکشان_مارپیچی
https://goo.gl/whxLKP
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/NGC5949.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«شب و روز تاریک در سیاره شازده کوچولو»
—------------------------------------------------

در زمان خورشیدگرفتگی کلی هفته‌ی گذشته چه روی داد؟

این تصویر سرتاسری آسمان که به روش "سیاره‌ی کوچک" گرفته شده، یک پیوند دیجیتالی از نماهاییست که در شب و روز همگی از یک نفطه گرفته شده‌اند.

در این سراسرنمای ۳۶۰ در ۱۸۰ درجه‌ای، شمال و جنوب به ترتیب در پایین و بالای تصویر جای دارند و خاور (شرق) و باختر هم در چپ و راست.

در مدت چهار ساعت شب پیش از #خورشیدگرفتگی، رد ستارگان که دستاورد چرخش زمین است به گرد قطب شمال آسمان ثبت شده‌اند.

در روزِ خورشیدگرفتگی، هر ۱۵ دقیقه یک بار، از طلوع تا غروب (نیمه‌ی بالای چارچوب)، عکسی از خورشید گرفته شده که چند تا از آنها درست همزمان با خورشیدگرفتگی کامل بوده.

همه‌ی این نماها سپس به شیوه‌ی دیجیتالی به یک تصویر که دقیقا در زمان خورشیدگرفتگی ثبت شده بوده پیوسته‌اند. در آن عکس، تاج درخشان خورشید به گرد قرص تاریک ماه نو (بالا، چپ) و سیاره‌ی ناهید (بالا) همزمان دیده می‌شوند.

درخت میان تصویر، زیر دوربین، یک "صنوبر داگلاس" است. این عکس‌ با یک برنامه‌ریزی دقیق از دریاچه‌ی Magone در اورگان آمریکا گرفته شده.

#apod #شازده_کوچولو

https://goo.gl/gGshu7
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/LittlePrince-planet.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«شب و روز تاریک در سیاره شازده کوچولو»

توضیح عکس در این پست:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2927

عکسی که فضاپیمای مدارگرد شناسایی ماه (ال‌آراو) در زمان خورشیدگرفتگی ۲۱ اوت ۲۰۱۷، از سایه‌ی ماه بر روی خاک آمریکا گرفت.
توضیح در اینپست:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2930
@onestar_in_sevenskies

«چشم‌انداز خورشیدگرفتگی، این بار از کنار خود ماه»
—---------------------------------------------—

در روز ۲۱ اوت، فضاپیمای مدارگرد شناسایی ماه که در آن هنگام داشت از فراز "سمت پیدا"ی ماه می‌گذشت، رویش را به زمین برگرداند و نگاهی به قرص کامل و روشن آن انداخت.

چنان چه پیش‌بینی شده بود، دوربین زاویه بسته‌ی این فضاپیما توانست عکسی پُروضوح از سیاره‌ی خوبمان با لکه‌ی تیره‌ی سایه‌ی ماه که داشت با سرعت حدود ۲۴۰۰ کیلومتر بر ساعت از روی خاک آمریکا می‌گذشت بگیرد.

در واقع، در ساعت ۱:۲۵:۳۰ به وقت منطقه‌ی مرکزی (CDT)، هاپکینزویل کنتاکی در مرکز سایه‌ی ماه جای داشت. در آن جا، قرص ماه نو در آسمانی صاف و بی‌ابر، به مدت ۲ دقیقه و ۴۰ ثانیه طور کامل قرص خورشید را پوشانده و یک #خورشیدگرفتگی کامل برای مردم آنجا پدید آورده بود.
#apod
https://goo.gl/1bNonA
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/LunarShadow.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«پرواز از درون سایه ماه، در فراز ۴۵ هزار پایی»
—---------------------------------------------

در روز ۲۱ اوت، سایه‌ی تیره‌ی ماه از روی خاک کشور آمریکا، از اورگان تا کارولینای جنوبی گذشت.

کسانی که در مسیر این گرفتگی از ساحل تا ساحل بودند، یک #خورشیدگرفتگی کامل را دیدند و این رویداد را به گسترده‌ترین رویداد آسمانی تاریخ تبدیل کردند.

ولی سایه‌ی ماه که به سوی خاور می‌رفت، پیش از رسیدن به خشکی از روی آب‌های اقیانوس آرام شمالی گذشت.

این تصویر دیدنی در فاصله‌ی ۴۰۰ کیلومتری ساحل اورگان و در میان سایه‌ی ماه، از فاصله‌ی ۴۵۰۰۰ پایی و از فراز ابرهایی که آسمان اقیانوس آرام شمالی را پوشانده بودند گرفته شده. این عکس با وجود کوتاه‌تر بودن گرفتِ کامل، این رویداد را پیش از رسیدن به خاک اصلی آمریکا ثبت کرده.

خورشیدِ تاریک شده چندان از افق بالاتر نبود. رنگ‌هایی زیبا در راستای افق باختری دیده می‌شد که بالاتر از آن، جای خود را به آسمان صاف و سیاه پوش‌سپهری (استراتوسفری) که در سایه‌ی ماه فرو رفته می‌دهد.

عکس از : #بابک_تفرشی
#apod
https://goo.gl/TWBZTQ
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/EclipseTafreshi.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«نخستین سفیران زمین در کهکشان راه شیری ۴۰ ساله شدند»
—----------------------------------------------

فضاپیماهای #وویجر ۱ و ۲ که در سال ۱۹۷۷ برای بررسی بخش بیرونی سامانه‌ی خورشیدی راهی فضا شدند، اکنون پیرترین کاوشگرهای فعال و دورترین فضاپیماها از سیاره‌ی زمینند.

وویجر ۲ که حدود ۱۶ میلیارد کیلومتر از خورشید دور شده، اکنون به لبه‌ی هورسپهر رسیده؛ #هورسپهر یا هلیوسفر پهنه‌ای از فضاست که فلمروی بادهای خورشید و میدان مغناطیسی آنست.

وویجر ۱ هم که نخستین سفیر انسان‌ها در کهکشان راه شیریست، بیش از ۱۹ میلیارد کیلومتر از خورشید دور شده و با بیرون رفتن از هورسپهر، اکنون در دل فضای میان‌ستاره‌ای به پیش می‌رود.

در روز ۵ سپتامبر، چهلمین سالگرد آغاز سفر وویجرها به سوی ستارگان را به همراه ناسا جشن می‌گیریم.

#apod
https://goo.gl/tkn6Zg
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/Voyager.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«آیا انرژی تاریک با گذشت زمان تغییری می‌کند؟»
—------------------------------------------—

* دانشمندان به این فکر افتاده‌اند که شاید "نیروی" اسرارآمیزی که به گسترش کیهان شتاب می‌دهد، در گذر زمان تغییر می‌کند.

چندیست که یک درگیری علمی بر سر یک پرسش کوچک ولی چشمگیر در اندازه‌گیر ی‌های نرخ گسترش (انبساط) کیهان به راه افتاده. نرخ کنونی که به نام ثابت هابل (H0- بخوانید: اچ-هیچ) شناخته می‌شود، پیوندی میان سرخگراییِ (انتقال به سرخ) طیف نور یک جرم و فاصله‌ی فیزیکی‌اش تعریف می‌کند. همچنین سن و اندازه، و همچنین چگالی لازم برای این که کیهان از دید هندسی تخت باشد را بیان می‌کند. [۱].

کوتاه سخن، این ثابت یک عدد به نسبت مهم است.
@onestar_in_sevenskies
#گسترش_کیهان یکی از بزرگ‌ترین یافته‌های سده‌ی ۲۰ بود. ولی با گذشت حدود یک سده، دانشمندان هنوز درباره‌ی نرخ کنونی آن به پاسخی قطعی نرسیده‌اند. کسانی که از تابش زمینه‌ی ریزموج کیهان برای این سنجش بهره می‌برند، این نرخ را حدود ۶۵ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک اندازه گرفته‌اند (km/s/Mpc، هر مگاپارسک هم‌ارز ۳.۲۶ میلیون سال نوریست). ولی آنهایی که از ابرنواخترها و اجرام کیهانیِ نزدیک‌تر کمک می‌گیرند، به نرخی حدود ۷۳ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک رسیده‌اند [نمودار را ببینید].

این اختلاف یادآور جدال دیگری در اواخر سده‌ی بیستم است که در آن، گروهی پشتیبان حدود ۵۰ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک بودند و گروهی دیگر پشتیبان حدود ۱۰۰ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک. پژوهش‌های دقیق وندی فریدمن از دانشگاه شیکاگو، و همکارانش به کمک تلسکوپ فضایی هابل به این جنگ و ستیز پایان داد.
@onestar_in_sevenskies
اختلاف کنونی تنها می‌تواند مربوط به پژوهش‌ها و انگاشت‌ها باشد (حتی چه بسا زیر سر یک پوچی کیهانی). با این وجود فریدمن یادآوری می‌کند که بخشی از راه حل جدال پیشین، این کشف تاریخی بود که در نیمه‌ی گذشته‌ی تاریخ جهان، گسترش کیهان شتاب پیدا کرده. چیزی به نام "انرژی تاریک" تعریف شد که به این شتاب دامن می‌زند. اگرچه هنوز از چیستیِ #انرژی_تاریک چیزی نمی‌دانیم، ولی دیدگاه پرطرفدار اینست که آن را گونه‌ای انرژی در سرشتِ خودِ فضا بدانیم. اگر چنین باشد، با گسترش فضا، انرژی تاریک هم با آن افزایش می‌یابد و به جای آن که رقیق شود، چگالی‌اش دست نخورده می‌ماند.

آیا فیزیک نوین هم می‌تواند پشت درگیری کنونی باشد؟

گونگ-بو ژائو از آکادمی علوم چین و دانشگاه پورتسمورث بریتانیا، به همراه همکارانش به یافتن پاسخ این پرسش بر آمدند. آنها به بررسی این پرداختند که آیا این ناسازگاری تازه می‌تواند زیر سر یک "انرژی تاریکِ تغییرپذیر" باشد؟ انرژی تاریکی که نه تنها چگالی‌اش با گذشت زمان تغییر می‌کند، بلکه خودش هم به همین شیوه‌ی دگرگونی چگالی، با گذشت زمان تغییر می‌کند.

به زبان ریاضی، اگر ...

ادامه ی مطلب در پست یعد 👇👇👇👇👇👇👇

ادامه پست پیشین 👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

... به زبان ریاضی، اگر چگالی انرژی تاریک ثابت بماند، معادله‌ی حالتش (w) برابر با ۱- خواهد بود. در این صورت این معادله‌ی حالت، ثابت کیهان‌شناسی خواهد شد: لامبدا (Λ) در الگوواره‌ی "ماده‌ی تاریک سرد لامبدا" (لامبدا-سی‌دی‌ام، ΛCDM)، نام رسمی چارچوب کیهان‌شناسی امروزی ما. مشاهدات کمابیش، از این مقدار پشتیبانی می‌کنند. اگر w بیشتر از ۱- باشد (برای نمونه، ۰.۹-) چگالی انرژی تاریک با گسترش کیهان به آهستگی کاهش خواهد یافت. و اگر w کمتر از ۱- باشد، چگالی انرژی تاریک با گسترش کیهان افزایش خواهد یافت.

کاری که گروه ژائو کردند بررسی این بود که آیا امکان دارد این معادله‌ی حالت در واقع ثابت نباشد و با گذشت زمانِ کیهان تغییر کرده و دامنه‌ای از wها پیدا کند؟ آنها با روی هم گذاشتن مشاهدات دیگران، محتاطانه این انگاشت را بررسی کردند تا ببینند مجموع داده‌هایشان چه نوع کیهانی را توصیف می‌کند.
@onestar_in_sevenskies
در پژوهشنامه‌ی این گروه که روز ۲۸ اوت در نشریه‌ی نیچر آسترونومی انتشار یافته، نتیجه گرفته شده که مشکل اندازه‌های گوناگون H0 را می‌توان با در نظر گرفتن یک انرژی تاریکِ پویا حل کرد، انرژی تاریکی که معادله‌ی حالتش از ۱- کمتر و بیشتر می‌شود. ولی طرفداری اندکی که راه حل آنها در این پژوهش دارد، از دید آماری به اندازه‌ی کافی نیرومند نیست که بتوان آن را پاسخ درست و قطعی دانست.

خوشبختانه داده‌های بیشتر می‌تواند گره از این راز بگشاید. این دانشمندان به پیمایش "دستگاه طیف‌سنج انرژی تاریک" (دی‌ئی‌اس‌ال) می‌کند که از سال ۲۰۱۸ به هدف پدید آوردن یک نقشه‌ی سه بعدی از کیهان آغاز به کار خواهد کرد.

🔴 توضیح تصویر:
در این نمودار برخی از اندازه‌های ثابت کیهانی (نرخ گسترش کیهان) نشان داده شده. اینجا سه مقدار را می‌بینیم که با بهره از سنجش زمینه‌ی ریزموج کیهان به دست آمده (سمت چپ نمودار)، و چهار مقدار که با بررسی اجرام "نزدیک" به دست آمده (سمت راست نمودار). مقدارهای نشان داده شده در اینجا نتیجه‌ی پایه‌ی هر پژوهش هستند؛ هر یک از آنها می‌تواند با ترکیب اطلاعات چند دسته داده، دقیق‌تر شود.https://goo.gl/gbrmxQ

—------------------------------------------
یادداشت:
۱] این مطلب را بخوانید: * ساختار کیهان ما چه شکلی دارد؟ (https://goo.gl/j6RVGB)

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/DarkEnergy.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

گسترش (انبساط) کیهان حدود ۱۴ میلیارد سال پیش، با مهبانگ (انفجار بزرگ) آغاز شد. پس از گسترشی ناگهانی و کوتاه‌مدتی که به نام پندام (تورم) شناخته می‌شود، نرخ گسترش کیهان کمتر شد و سپس چند میلیارد سال بعد (برآوردها گوناگون است)، با چیره شدن انرژی تاریک بر گرانش، این گسترش شتاب گرفت.
https://goo.gl/Wppzfy

برداشت هنری یک شهروند-دانشمند از تصویر لکه‌ی سرخ بزرگ مشتری در یکی از عکس‌های فضاپیمای جونو، به سبک کلود مونه، نقاش دریافتگر (امپرسیونیست) فرانسوی.
@onestar_in_sevenskies

«بیگانگان در حال دزدیدن آب‌های زمین!»
—------------------------------------

بر فراز این آب‌ها چه خبر است؟

تصویری که اینجا می‌بینید یکی از بهترین تصاویریست که تاکنون از یک تنوره‌ی دریایی گرفته شده، گونه‌ای پیچند (توفان پیچنده) که بر فراز آب رخ می‌دهد.

تنوره‌های دریایی ستون‌های چرخانی از هوای نمدار (مرطوب) و بالارونده هستند که معمولا روی آب‌های گرم پدید می‌آیند. آنها می‌توانند به اندازه‌ی پیچندهای روی زمین (تورنادوها) خطرناک باشند و می‌توانند به سرعت‌هایی بیش از ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت نیز برسند.

برخی از این تنوره‌ها دور از سامانه‌های توفانی و حتی در هوای به نسبت آرام پدید می‌آیند. تنوره‌های دریایی می‌توانند به نسبت شفاف باشند و تنها به خاطر الگوی نامعمولی که روی آب پدید می‌آورند دیده شوند.

این تصویر در اوایل ژوییه‌ی ۲۰۱۳، نزدیک خلیج تامپا در فلوریدا ثبت شد. اقیانوس اطلس در نزدیکی خلیج تامپا بی‌شک یکی از فعال‌ترین مناطق دنیا برای تنوره‌های دریایی است و سالانه صدها مورد در آن پدید می‌آید.

به گمان برخی از مردم، #تنوره‌ های دریایی مسئول شماری از ناپدید شدن‌هایی‌اند که در مثلث برمودا رخ می‌دهد.

#apod #توفان
https://goo.gl/J8UbBY
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/waterspout.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«هابل نخستین نشانه‌ها از وجود احتمالی آب در سیاره‌های تراپیست-۱ را یافت»
—------------------------------------------------------------------—

* در ۲۲ فوریه‌ی ۲۰۱۷، اخترشناسان خبر یافته شدن هفت #سیاره‌_فراخورشیدی (یا فراسیاره) هم‌اندازه‌ی زمین پیرامون یک ستاره‌ی کوتوله‌ی فراسرد به نام تراپیست-۱ در فاصله‌ی ۴۰ سال نوری را اعلام کردند. بدین ترتیب تراپیست-۱ به عنوان یک سامانه‌ی سیاره‌ای با بیشترین شمار سیاره‌های زمین‌سان که تاکنون یافته شده شناخته شد.

در پی این کشف، یک گروه بین‌المللی از دانشمندان به رهبری اخترشناس سوییسی، ونسان بوریه از رصدخانه‌ی دانشگاه ژنو، با بهره از تصویربردار طیفی تلسکوپ فضایی (STIS) در #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا، میزان پرتوی فرابنفش دریافتی هر یک از سیاره‌های این سامانه را بررسی کردند.

بوریه می‌گوید: «تابش فرابنفش نقش مهمی در دگرگونی جو سیاره‌ها دارد. همان گونه که در هوای سیاره‌ی خودمان، پرتوهای فرابنفش خورشید مولکول‌ها را می‌شکند، پرتوی فرابنفش ستاره‌ها نیز می‌تواند مولکول‌های بخار #آب در جو فراسیاره‌ها را بشکند و اکسیژن و هیدروژن آزاد کند.»

فرابنفشِ کم‌انرژی در فرآیندی به نام نورکافت، مولکول‌های آب را می‌شکند ولی فرابنفشِ پرانرژی (پرتوی XUV) و پرتوهای X لایه‌ی بالایی جو یک سیاره را داغ کرده و باعث می‌شوند اکسیژن و هیدروژنی که در فرآیند نورکافت تولید شده بوده بگریزند.

گاز هیدروژن به دلیل سبک بودنش می‌تواند از جو سیاره جدا شده، و از همین رو توسط تلسکوپ هابل پیرامون سیاره شناسایی شود، و مانند یک نشانگر احتمالی برای بخار آب جَوی به کار رود [۱]. میزان پرتوی فرابنفش دیده شده‌ای که از ستاره‌ی تراپیست-۱ گسیلیده می‌شود، به ما می‌گوید که این سیاره‌ها احتمالا مقدار هنگفتی از آب را در درازنای تاریخشان از دست داده‌اند.

این به ویژه در مورد دو سیاره‌ی درونی سامانه، تراپیست-۱بی و تراپیست-۱سی صدق می‌کند که از همه بیشتر انرژی فرابنفش دریافت می‌کنند. ژولین دووی، یکی از نویسندگان پژوهش از ام‌آی‌تی آمریکا می‌گوید: «سنجش‌های ما نشان می‌دهند که "گریز جوی" می‌تواند نقشی مهم در فرگشت این سیاره‌ها داشته باشد.»

درونی‌ترین سیاره‌های تراپیست-۱ می‌توانند به اندازه‌ی بیش از ۲۰ برابر آب‌های اقیانوس‌های زمین را در ۸ میلیارد سال گذشته از دست داده باشند. ولی سیاره‌های بیرونیِ سامانه، از جمله سیاره‌های ئی، اف، و جی که در کمربند زندگی (منطقه‌ی زیست‌پذیر) سامانه جای دارند، می‌بایست آب بسیار کمتری از دست داده باشند، که یعنی احتمالا مقداری آب بر روی سطحشان نگه داشته‌اند [۲]. نرخ برآورد شده‌ی دسترفت آب و همجنین نرخ آزادسازی ژئوفیزیکی آب هم از این دیگاه پشتیبانی می‌کنند که بیرونی‌ترین و بزرگ‌ترین سیاره‌ها آب‌هایشان را نگه داشته‌اند. ولی با داده‌ها و تلسکوپ‌های کنونی نمی‌توان به نتیجه‌ای قطعی درباره‌ی محتوای آب سیاره‌های سامانه‌ی تراپیست-۱ رسید.

بوریه در پایان می‌گوید: «اگرچه سنجش‌های ما نشان می‌دهند که سیاره‌های بیرونی بهترین نامزدها برای جستجوی آب به کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب در آینده خواهند بود، ولی همچنین نشان می‌دهند که برای تعیین سرشت سیاره‌های #تراپیست_۱ و توان زیست‌پذیریشان، نیازمند بررسی‌های نظری و رصدهای تکمیلی در همه‌ی طول موج‌ها هستیم.»

پژوهشنامه‌ی این دانشمندان درین باره در نشریه‌ی آسترونومیکال جورنال منتشر شده.

—------------------------------------------
یادداشت‌ها:
۱] این بخش یک جو به نام برون‌سپهر یا اگزوسفر شناخته می‌شود. برون‌سپهر زمین به طور عمده از هیدروژن و اندکی هلیوم، دی اکسید کربن، و اکسیژن اتمی تشکیل شده.

۲] بر پایه‌ی سنجش‌ها، هر یک از این سه سیاره می‌تواند به اندازه‌ی کمتر از ۳ برابر آب‌های اقیانوس‌های زمین از دست داده باشد.
https://goo.gl/bt9C7e
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/TRAPPIST.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

پویانمایی از گردش هر هفت سیاره‌ی زمین‌سان پیرامون ستاره‌ی تراپیست-۱ در صورت فلکی شکارچی.
در این باره، این مطلب هم دیدنیست:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/2579
@onestar_in_sevenskies

https://goo.gl/KApX1s
در اکتبر ۲۰۱۱، رصدخانه‌ی خورشیدی و هلیوسفری ناسا (SOHO) رویدادی را ثبت کرد که در آن، درست همزمان با فرو رفتن یک دنباله‌دار در خورشید، یک فوران تاجی (CME ) در آن سوی خورشید رخ داد.
دلیل این همزمانی هنوز کشف نشده هر چند که به احتمال بسیار جیزی بیش از یک تصادف نبوده است.

🔹قرص خورشید در مرکز این دایره‌ی تیره است و جایگاهش با دایره‌ی سفید نشان داده شده🔹

مطلب کامل در این باره را می‌توانید اینجا بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2011/10/blog-post_2674.html

@onestar_in_sevenskies

«نمای حلقه‌های کیوان از درون آنها»
—-------------------------------

حلقه‌های سیاره‌ی کیوان (زحل) از روی خود سیاره چه نمایی دارد؟

#فضاپیمای_کاسینی ناسا با نزدیک شدن به پایان ماموریتش، دارد یک چنین دیدگاه بی‌سابقه‌ای را برای بشر فراهم می‌کند.

تا پیش از ورود به مدارهای #پایان_بزرگ، چیزی که کاسینی می‌دید تنها نمای حلقه‌های باشکوه سیاره از بیرون به درون بود. در این تصویر پویای (متحرک) چشمگیر، چارچوب پیوست چیزی را نشان می‌دهد که کاسینی به هنگام پیمودن مدارهای تازه‌اش می‌بیند. طرح این مدارها هم در تصویر زمینه دیده می‌شود.

در آغاز پویانمایی، ساختار پیچیده‌ی حلقه‌ها را می‌بینید و در پایان هم نازک بودنِ حلقه‌ها نمایان می‌شود که مانند یک برگ کاغذ است. عکس‌هایی که این پویانمایی از پیوند آنها درست شده، همگی در روز ۲۰ اوت گرفته شده‌اند.

کاسینی تنها چند مدار دیگر پیرامون #کیوان باید بپیماید تا به واپسین گام ماوریتش برسد: شیرجه‌ای یکراست به درون این سیاره‌ی غول‌پیکر در روز ۱۵ سپتامبر.

#apod
https://goo.gl/gtbLe8
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/rings.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«عکسی تازه از دیداری که ۳۸ سال پیش انجام شد»
—-------------------------------

این لکه‌ها روی #مشتری چه هستند؟

بزرگ‌ترین لکه، درست سمت راست مرکز، لکه‌ی سرخ بزرگ است- یک سامانه‌ی توفانی غول‌آسا که چندین سده است بر این سیاره می‌وزد و گویا ۳۲۵ سال پیش، جیووانی کاسینی هم به آن اشاره کرده بود. هنوز به دلیل سرخی آن پی برده نشده.

لکه‌ی پایین، سمت چپ، یکی از ماه‌های بزرگ مشتری است: اروپا.

عکس‌هایی که کاوشگر #وویجر در سال ۱۹۷۹ گرفته بود از انگاره‌ای پشتیبانی می‌کنند که می‌گوید اروپا اقیانوسی زیرزمینی [از آب] دارد و بنابراین جای خوبی برای جستجوی زمدگی فرازمینی است.

ولی آن لکه‌ی سیاه در بالا، سمت راست چارچوب چیست؟

این سایه‌ی یکی دیگر از ماه‌های بزرگ مشتری است: آیو. وویجر ۱ پی برد که آیو آن چنان فعالیت‌های آتشفشانی دارد که هیچ دهانه‌ی برخوردی‌ای روی سطحش نمی‌توان یافت.

این تصویر از پیوند ۱۶ تصویر در بایگانی عکس‌های وویجر ۱ از دیدارش با مشتری درست شده که به تازگی باز-پردازش شده‌اند.

چهل سال پیش در چنین روزی، ۵ اوت ۱۹۷۷، وویجر ۱ زمین را ترک کرد و راهی یکی از بزرگ‌ترین کاوش‌های سامانه‌ی خورشیدی در تاریخ فضا شد.

#apod
https://goo.gl/ackT2e
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/JupiterVoyager.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«آیا این گونه‌ تازه‌ای از آذرخش‌هاست؟»
—-------------------------------------
https://goo.gl/s6Pp9j
* تا همین ۳۰ سال پیش، دانشمندان هیچ خبر نداشتند که در جو بالایی زمین هم #آذرخش پدید می‌آید، ولی در سال ۱۹۸۹، پژوهشگران دانشگاه مینه‌سوتا یکی از آنها را بر نوار ویدیو ضبط گردند و بدن ترتیب وجودشان آشکار شد.

اکنون گونه‌های بسیاری از این آذرخش‌ها تایید شده: شبح‌ها، اِلف‌ها، فواره‌های غول‌آسا، و کوتوله‌ها (گنوم‌ها). این "پدیده‌های درخشان گذرا" (#TLE ها، تی‌ال‌ئی‌ها) بالای ابرهای تندری پدید می‌آیند و به جای این که مانند آذرخش‌های معمولی پایین بیایند، رو به بالا، به سوی فضا می‌روند.

در ۱۴ اوت ۲۰۱۷، ستاره‌شناس آماتور، توماس اشکرافت چیزی را ثبت کرد که شاید گونه‌ی تازه‌ای از شبح‌ها باشد. اشکرافت می‌گوید: «من سرگرم تصویربرداری از دسته‌ای از شبح‌‌ها بر فراز ابرهای توفانی در باختر اوکلاهما بودم که دیدم چیزی از پشت دسته‌ی اصلی شبح‌ها رو به بالا کمانه کشید.» این تصویر نمایی از ویدیوی او است که این پدیده‌ی ناشناخته هم در آن ثبت شده.

این چه بود؟ کارشناسان هم درست نمی‌دانند.

پژوهشگر آذرخش‌ها، اسکار ون‌در ولد از دانشگاه پلی‌تکنیک کاتالونیا می‌گوید این می‌تواند یک "ترول" (troll) باشد- گونه‌ای از تی‌ال‌ئی‌ها که گاهی زیر شبح‌ها پدیدار می‌شوند، شاخه‌هایی که زیر دسته‌های درخشان شبح‌ها آویخته‌اند و به بالا می‌خزند. ون‌در ولد می‌گوید: «من ترول‌های بسیاری را ثبت کرده‌ام، ولی هرگز چنین مورد کمانی‌ شگفت‌آوری را ندیده‌ام. این به راستی نمایشی استثنایی دارد.»

یوژف بور از بنیاد پژوهش زمین‌سنجی و ژئوفیزیکی مجارستان می‌گوید این شاید گونه‌ای از "فواره‌های غول‌آسا" باشد. فواره‌های غول‌آسا هم مانند شبح‌ها نیرومند و درخشانند. یک انگاره‌ی کارآمد اینست که نخست شبح‌های سرخِ درون این عکس پدید آمدند و ابری با بار مثبت بر فراز ابر به جا گذاشتند. در پی آن یک فواره‌ی غول‌آسا پدید آمد که آن هم سرشار از بار مثبت بود و در مسیرش رو به بالا، به گرد ابر مثبت کمانه زد [مثبت مثبت را دفع می‌کند- م].»

[یک فواره‌ی غول‌آسا را اینجا ببینید: * یک پدیده کمیاب درخشان در آسمان چین (https://goo.gl/mbJLfd)]

یا شاید هم چیزی بی‌سابقه باشد.

والتر لیونز، رییس پیشین انجمن هواشناسی آمریکا که بیننده‌ی درازمدت شبح‌ها بوده می‌گوید: «حتی با گذشت حدود ۳۰ سال از کشف شبح‌ها، هنوز چیزهای تازه‌ای می‌بینیم. من در این سال‌ها هزاران شبح‌ دیده‌ام، ولی تنها چند تایشان ساختاری کمانی مانند این داشته- پس این گونه‌ای بسیار کمیاب است.»

اشکرافت که پیوسته آسمان پیرامون رصدخانه‌ی شخصی‌اش در نیومکزیکو را در جستجوی پدیده‌های شگفت‌انگیز و ناشناخته می‌کاود می‌گوید: «نمی‌دانم نام آنها را چه بگذارم، ولی می‌خواهم چشمم را برای یافتن نمونه‌های بیشتر باز نگه دارم.»

🔹ویدیوی این رویداد را هم می‌توانید در پست بعدی ببینید🔹

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/TLE.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies