«عکسی که برای نخستین بار شکل‌گیری سه ستاره نزدیک به هم را نشان می‌دهد»
—---------------------------------------------------------------------—
https://goo.gl/VLWHEE
اخترشناسان برای نخستین بار یک قرص غبارآلود از مواد را پیرامون یک ستاره‌ی جوان دیده‌اند که دارد تکه تکه می‌شود تا یک سامانه‌ی #چندستاره‌ای بسازد. این عکس از داده‌های تازه‌ی آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما، #ALMA) در شیلی به دست آمده و این فرآیند را در زمان رخ دادن آشکار کرده‌ است!

ستارگان در ابرهای گاز و غبار کیهانی شکل می‌گیرند. مواد تنُک درون این ابرها در اثر گرانش به هم نزدیک شده و توده‌هایی می‌سازند؛ این توده‌ها کم کم با فشرده‌تر شدن، هسته‌هایی چگال پدید می‌آورند که به نوبه‌ی خود مواد بیشتری را به سوی خود می‌کشند. این فرآیند که #برافزایش مواد نام دارد، به شکل‌گیری یک قرص چرخان پیرامون آن هسته که در واقع ستاره‌ای جوان شده می‌انجامد، و ستاره به آرامی مواد درون این قرص را فرو کشیده و می‌بلعد. سرانجام این ستاره‌ی جوان آنقدر پرجرم می‌شود که دما و فشار مرکزش به اندازه‌ی مورد نیاز برای آغاز کردن #همجوشی_هسته‌ای می‌رسد.

ستارگانی که هیچ همدمی ندارند (مانند خورشید خودمان) به اندازه‌ای که در گذشته می‌پنداشتیم رایج نیستند. در واقع، حدود نیمی از ستارگان درون #کهکشان_راه_شیری دستکم یک همدم دارند، و برخی از آنها بسیار هم اجتماعی‌اند! پژوهش‌های گذشته نشان داده که ستارگان درون سامانه‌های چندستاره‌ای یا به هم نزدیکند (به فاصله‌ی حدود ۵۰۰ یکای کیهانی)، یا به اندازه‌ی چشمگیری دورترند (بیش از ۱۰۰۰ یکای کیهانی). هر یکای کیهانی یا یکای اخترشناسی (#AU) هم‌ارز فاصله‌ی زمین تا خورشید است.

دانشمندان با توجه به چنین فاصله‌های متفاوتی به این نتیجه رسیدند که فرآیند شکل‌گیری سامانه‌های چندستاره‌ای می‌بایست دو سازوکار اصلی داشته باشد: یا ابر مواد به شکل ناپایدار و ناهماهنگ می‌رُمبد و هسته‌های چگال جدا از هم برای ستارگان تازه می‌سازد، یا قرص چرخان پیرامون ستاره‌ای "که از پیش وجود داشته"، تکه تکه می‌شود و به همان روش قبلی ستارگانی تازه پدید می‌آورد.

سامانه‌هایی که فاصله‌ی بیشتری میان ستارگانشان است به احتمال بسیار با فرآیند نخست پدید می‌آیند (چنان چه پژوهش‌های رصدی هم نشان داده)، ولی سامانه‌های چندستاره‌ای جمع و جور به روش دوم ساخته می‌شوند (که تاکنون شواهد برای این فرآیند چندان کافی نبوده).

اکنون داده‌های تازه‌ی آلما شواهد دیداری مورد نیاز برای این نتیجه‌گیری را فراهم کرده است. این تصویر همان فرآیند دوم را نشان می‌دهد که دارد در سامانه‌ی سه-ستاره‌ای L1448 IRS3B رخ می‌دهد. این سه ستاره هنوز غرق در پوشش ابر غبار زاینده‌شان بوده و حریصانه سرگرم فروکشیدن مواد از قرص پیرامون به سوی خودند [هنوز پیش‌ستاره‌ هستند]. در این تصویرِ آلما به روشنی می‌بینیم که این قرص یک ساختار مارپیچی دارد، پدیده‌ی ویژه‌ای که نشانگر #ناپایداری_گرانشی است.

سامانه‌‌ی #L1448_IRS3B حدود ۷۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در راستای صورت فلکی #برساووش دیده می‌شود.

#ستاره‌زایی
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_39.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«دیده شدن شراره نیرومند در یک کوتوله سفید برای نخستین بار»
—------------------------------------------------------—
https://goo.gl/xTaH3k
* دانشمندان دانشگاه آکسفورد برای نخستین بار شراره‌هایی از گاز را مشاهده کرده‌اند که با سرعت باورنکردنی از یک سامانه‌ی دوتایی کوتوله‌ی سفید بیرون می‌زند. دیدن چنین فعالیتی برای نخستین بار، نشان می‌دهد که شناخت کنونی ما از رفتار و عادت‌های ستارگان و توانایی‌های آنها هنوز کاستی دارد.

شراره‌های تند (rapid flares) که دگرگونی‌هایی بی‌اندازه نیرومند و سریع در روشنایی یک ستاره هستند زمانی رخ می‌دهند که ستاره به طور ناگهانی مقدار بسیار هنگفتی انرژی آزاد کند. چنین رفتاری -البته با انرژی کمتر- در خورشید خودمان هم دیده شده که در آن، در یک بازه‌ی زمانی کوتاه انرژی مغناطیسی آزاد شده و شراره‌های خورشیدی پدید می‌آید. این فعالیت نامعمول که در طول موج‌های رادیویی در اس‌اس-ماکیان (SS Cyg) که یکی از درخشان‌ترین ستارگان متغیر در #صورت_فلکی_ماکیان است دیده شده، دانش کنونی ما از برافزایش گاز و تولید شراره در این ستارگان را به چالش می‌کشد.

نواخترهای کوتوله -اجرامی مانند اس‌اس-ماکیان که در آنها یک ستاره‌ی معمولی خورشیدسان به گرد یک کوتوله‌ی سفید می‌چرخد- به دلیل رفتار فورانی تکرارشونده و سطح پایینشان (یک برون‌ریزی) به خوبی شناخته شده‌اند، ولی هرگز دیده نشده بود رفتاری در اندازه‌ی شراره‌های تند از خود نشان دهند.

برون‌ریزی‌ها پیش از این در کوتوله‌های سفید، ستارگان نوترونی و حتی سیاهچاله‌های غول‌پیکر درون کهکشان‌های گوناگون دیده شده بودند. این اجرام به طور عمده با نیروی گرانش، گازهای ستاره‌ی همدمشان را به سوی خود کشیده و از راه برافزایش می‌مکند. این ستارگان هر از گاهی بخشی از این گاز را به شکل فواره‌هایی به بیرون پرتاب می‌کنند، یعنی آن را به شکل یک تک-باریکه‌ی مخروطی‌شکلی بیرون می‌ریزند.

در فوریه‌ی ۲۰۱۶ که رفتار اس‌اس ماکیان برای نخستین بار دیده شد، به عنوان یک برون‌ریزی نامعمول در نظر گرفته شد، ولی بررسی‌های تلسکوپی بعدی پرده از وجود شراره‌های تند و شگفت‌انگیز آن برداشت. فریبنده‌ترین و نامنتظره‌ترین رفتار در طول موج‌های رادیویی و در پایان برون‌ریزی دیده شد، زمانی که یک شراره‌ی "غول‌پیکر" رخ داد. این #شراره که کمتر از ۱۵ دقیقه زمان برد، دارای انرژی‌ای بیش از یک میلیون برابر نیرومندترین شراره‌های خورشید بود (اوج چگالی شار آن نزدیک به ۲۰ میلیون یانسکی (mJy) بود). سطح داده‌های رادیوییِ دریافت شده از این شراره برای سامانه‌های نواختر کوتوله بی‌سابقه بود و با داده‌های رادیویی که از یک فواره انتظار می‌رفت همخوانی داشت.

دکتر کونال مولی، پژوهشگر اخترفیزیک در دانشگاه آکسفورد و رهبر این پژوهش می‌گوید: «بسیاری از چشمگیرترین پژوهش‌های اخترفیزیکی بر پایه‌ی بررسی اس‌اس ماکیان بوده. آخرین آنها -دیده شدن یک شراره‌ی رادیویی سریع و درخشان در پایان یک برون‌ریزی- بسیار نامعمول است و نشان می‌دهد که چه بسا فیزیک ناشناخته‌ای در آن نقش داشته باشد. چشمداشت ما دیدن شراره‌های آهسته‌ی مربوط به ناپایداری ستاره بود ولی به جایش فعالیت‌های تند و سریع و مخروطی‌شکلی دیدیم که در آن، انرژی هنگفتی در بازه‌ی زمانی تنها ده دقیقه آزاد شد. چنین چیزی را هرگز در یک سامانه‌ی #نواختر کوتوله ندیده بودیم.»

«در آینده، نظریه‌پردازان باید به کمک رصدگران به جستجوی پاسخی برای این شراره‌های تند درون اس‌اس ماکیان بپردازند تا شناخت کاملی از فرآیند #برافزایش گاز و پس‌زنی گاز در سامانه‌های کوتوله‌ی سفید- به ویژه نواخترهای کوتوله به دست آورند؛ پژوهش‌های همانندی هم باید بر روی سامانه‌های اخترفیزیکی دیگر انجام شود.»

اس‌اس ماکیان در بیش از صد سالی که از یافته شدنش می‌گذرد مورد پژوهش‌های گسترده‌ی اخترشناسان بوده. این ستاره همچنان به فراهم آوردن بینش‌های تازه درباره‌ی فرآیندهای فیزیکی مربوط به سامانه‌های دوتایی کوتوله‌ی سفیدی ادامه می‌دهد، از جمله همین فرآیندهایی که توسط گروه دکتر مولی شناسایی شده.

دکتر مولی و گروهش در آکسفورد اکنون سرگرم بررسی‌های بیشتر بوده و می‌خواهند بدنه‌ای از رویدادهای قطعی درباره‌ی رفتارهای نواخترهای کوتوله بسازند و تعیین کنند که آیا این سامانه‌ها به راستی توانایی پدید آوردن فواره‌های نیرومند را دارند یا نه.

#ستاره_متغیر
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/SSCyg.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«جدول زمانی تازه برای شکل‌گیری منظومه خورشیدی»
—-------------------------------------------------

* اخترشناسان یک جدول زمانی تازه برای سامانه‌ی خورشیدی پدید آورده‌اند که می‌تواند برای تعیین تاریخ تولد غول‌های گازی مشتری و کیوان به ما کمک کند.

حدود ۴.۶ میلیارد سال پیش، ابر چرخانی از گاز هیدروژن و غبار به نام "سحابی خورشیدی" در خود فرورُمبید و آغازگر پیدایش خورشید شد. سپس مواد باقیمانده از این رویداد بزرگ گرد هم آمدند و در فرآیندی به نام برافزایش هسته‌* سیاره‌ها را ساختند.

بر پایه‌ی یک پژوهش تازه، مشتری و کیوان به احتمال بسیار در ۴ میلیون سالِ نخستِ پیدایش #سامانه‌_خورشیدی پدید آمدند. بنجامین وایس، استاد علوم سیاره‌ای در ام‌آی‌تی و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «این یافته تایید دیگری برای نظریه‌ی #برافزایش_هسته‌ است.»

یکی از راه‌ها برای آگاهی از آن دوران، بررسی شهاب‌سنگ‌هاییست که آن زمان ساخته شدند. هنگامی که یک سنگ مغناطیسی داغ در یک #میدان_مغناطیسی قرار می‌گیرد، الکترون‌های درون آن سنگ مانند قطب‌نماهایی کوچک هم‌تراز می‌شوند. با سرد شدن سنگ، جهت‌گیری الکترون‌هایش در آن حفظ می‌شود.

وایس و نویسنده‌ی اصلی پژوهش، هائوپی وانگ دانشجوی پسادکترای ام‌آی‌تی، جهت‌گیری‌های مغناطیسی در چهار #شهاب‌سنگ به نام انگریت را بررسی کردند. این شهاب‌سنگ‌ها که امروزه کمیابند، در زمان‌های گوناگون بر زمین افتاده بوده و در برزیل، آرژانتین، جنوبگان، و صحرای بزرگ آفریقا یافته شده‌اند. این گونه از سنگ‌های آسمانی مانند یک نشانگر خوب برای شناخت محیط کیهانی در زمان پیدایش سامانه‌ی خورشیدی رفتار می‌کنند.

وایس می‌گوید #سحابی_خورشیدی در زمان خودش یک میدان مغناطیسی چشمگیر و اساسی پدید آورد که به نوبه‌ی خود در شهاب‌سنگ‌هایی که آن زمان ساخته شدند ثبت شده. با این حال به گفته‌ی وی، گرچه این چهار انگریت در ۳.۸ میلیون سال پس از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی پدید آمدند، ولی پژوهشگران تنها اندکی یا شاید بشود گفت هیچ مغناطیدگی باقی‌مانده‌ای در کهن‌ترین آنها نیافته‌اند. نبودِ مغناطش (مغناطیدگی) نشان می‌دهد که گازها و پسماندهای سحابی خورشیدی تا آن زمان دیگر پخش و پراکنده شده بوده‌اند؛ و بنابراین ساختار بزرگ-مقیاس سامانه‌ی خورشیدی، از جمله مشتری و کیوان می‌بایست تا آن هنگام بنیان گذاشته باشند.

وایس به اسپیس دات کام گفت: «سامانه‌های ستاره‌ای از رمبش و چگالش یک سحابی گازی پدید می‌آیند. ما برآورد درست و دقیقی از دوره‌ی زندگی سحابی باستانی خورشیدی و میدان مغناطیسی آن انجام داده‌ایم. ما دریافته‌ایم که سحابی خورشیدی و میدان مغناطیسی آن ۳.۸ میلیون سال پس از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی پخش و پراکنده شده بوده‌اند.»

به گفته‌ی این پژوهشگران، یافته‌های آنها برآورد دقیق‌تری از طول عمر سحابی خورشیدی انجام می‌دهد و بنابراین به دانشمندان در تعیین زمان و چگونگی شکل‌گیری دیگر سیاره‌ها در سامانه‌ی خورشیدی کمک می‌کند. این پژوهش در شماره‌ی ۹ فوریه‌ی نشریه‌ی ساینس منتشر شده.

وانگ در بیانیه‌ای از سوی ام‌آی‌تی گفت: «از آنجایی که طول عمر سحابی خورشیدی تاثیری کلیدی بر جایگاه پایانی کیوان و مشتری داشته، پس در پیدایش زمین در زمان‌های بعد، و همچنین بر پیدایش دیگر سیاره‌های سنگی نیز اثر گذاشته.»

این پژوهشگران می‌خواهند دیگر نمونه‌های سیارکی باستانی که توسط فضاپیماهای هایابوسا-۲ و اوسیریس-رکس ناسا گردآوری و در اوایل دهه‌ی ۲۰۲۰ به زمین آورده خواهد شد را نیز بررسی کنند.

وایس به اسپیس دات کام گفت: «برنامه‌ی من سنجش مواد که در این دو ماموریت به زمین آورده خواهد شد است؛ این مواد احتمالا پیشینه‌هایی از سحابی خورشیدی در زمان‌ها و جاهایی را در خود دارند که با آنچه تاکنون در شهاب‌سنگ‌ها دیده‌ایم تفاوت دارد.»
—------------------------------------------
یادداشت:
* دو نظریه برای شکل‌گیری #کیوان و #مشتری وجود دارد: ۱) برافزایش هسته که یک فرآیند دو-مرحله‌ای است و در آن، تکه‌های سنگ با چسبیدن به یکدیگر یک هسته‌ی سنگی برای این دو سیاره ساختند و سپس با برافزایش انبوه گاز، آنها را تبدیل به غول گازی کردند. ۲) نظریه‌ی دیگر که به نام رُمبش گرانشی نامیده می‌شود می‌گوید این غول‌های گازی همزمان با خورشید و به روشی همانند خورشید پدید آمدند.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/SolarNebula.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«برخی از پیرترین ابرسیاهچاله‌ها می‌توانند از رُمبش ابرستارگان پدید آمده باشند»
—------------------------------------------------------------------

* احتمالا کهن‌ترین ابرسیاهچاله‌های کیهان در دوران نوزادی‌شان هم بزرگ بوده‌اند. اگر چنین باشد، این می‌تواند وجود این هیولاها در یک میلیارد سال نخست پس از مهبانگ که به تازگی دیده شده‌‌اند را توجیه کند.

ساخته شدن ابرسیاهچاله‌ها (سیاهچاله‌های ابرپرجرم) زمان درازی می‌بَرَد، از همین رو انتظار دیدن شمار بسیاری از آنها در روزگار آغازین کیهان را نداریم. هر چه بیشتر ابرسیاهچاله‌های باستانی پیدا می‌کنیم، احتمال این که آنها هم به روش ابرسیاهچاله‌های امروزی شکل گرفته باشند، یعنی با بلعیدن گاز و غبار [که فرآیندی آرام و زمان‌بر است] کمتر می‌شود.

مارکو آیِلو از دانشگاه کلمسون در کارولینای جنوبی می‌گوید: «ممکن است چند سیاهچاله‌ای وجود داشته باشد که به مدتی بسیار دراز، با بالاترین نرخ ممکن برافزایش انجام دهند، ولی همه‌ی آنها این گونه نیستند.»

ولی به طور کلی ستارگان می‌توانند سریع‌تر از سیاهچاله‌ها بر جرم خود بیافزایند. جوزف اسمیت از آزمایشگاه ملی لوس آلاموس در نیومکزیکو به همراه همکارانش می‌گویند این می‌تواند وجود ابرسیاهچاله‌ها در روزگار جوانی کیهان را توضیح دهد.

اگر یک ستاره به جرم حدود ۱۰۰ هزاربرابر خورشید برُمبد، می‌تواند بی‌درنگ یک سیاهچاله‌ی بزرگ پدید آورد [چنین ستاره‌ی هیولایی می‌تواند وجود داشته باشد ولی بر پایه‌ی نسبیت عام، ناپایدار است و می‌رمبد و یک #سیاهچاله به بزرگی ۱۰۰ برابر خورشید می‌سازد- منبع: ۱ و ۲]. این سیاهچاله می‌تواند با خوردن گازهای سرد، با روندی آرام و با طمانینه رشد کرده و در همان یک میلیارد سال نخست کیهان، به جرم یک میلیارد برابر خورشید برسد.

اسمیت و همکارانش پرجزییات‌ترین شبیه‌سازی‌ برای این سناریوی "رمبش مستقیم" تا به امروز را انجام دادند. در این شبیه‌سازی، همین سیاهچاله‌هایی که امروزه می‌بینیم، و همچنین گازهای یونیده پیرامون آنها و نرخ ستاره‌زایی کهکشان میزبانشان پدید آمد.

اسمیت می گوید: «نتایج دیگر نشان دادند که می‌توان جرم بسیاری به دست آورد- ولی سیاهچاله‌ها چیزی بیش از جرمند. ما نشان داده‌ایم که می توانیم چندین ویژگی دیگر که به طور مستقل دیده شده‌اند را با یکدیگر همخوان کنیم.»

تاکنون اخترشناسان هیچ ستاره‌ی هیولاپیکری [supermassive star یا SMS] را در روزگار آغازین کیهان به طور مستقیم ندیده‌اند. ولی اگر چنین اَبَرستارگانی وجود داشته باشند، تلسکوپ فضایی جیمز وب که سال آینده راهی فضا می‌شود، توانایی دیدنشان را خواهد داشت.

با این همه، رُمبش مستقیم هنوز یک احتمال است. نظریه‌های دیگر، مانند ادغام سیاهچاله‌های کوچک همچنان اعتبار دارند، و پژوهشگران نیز هنوز به درستی نمی‌دانند که واقعا چند سیاهچاله در کیهان آغازین وجود داشته.

پریاموادا ناتاراجان از دانشگاه ییل می‌گوید: «به گمان ما بیشتر سیاهچاله‌های بزرگ آغاز کیهان از رمبش مستقیم پدید آمده بودند، ولی شمار کمتری هم می‌توانسته‌اند از راه‌های دیگر پدید آمده باشند.»

#رمبش_گرانشی #برافزایش

—---------------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/SMS.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«نگاهی به رقص گرانشی در ابرهای ستاره‌ساز»
—------------------------------------------

* حرکت‌های چرخشی در ابرهایی از گاز سرد و چگال، برای نخستین بار بینشی فعال از این به دانشمندان داده که گرانش چگونه هسته‌هایی فشرده (که ستارگان از آنها پدید می‌آیند) را در فضای میان‌ستاره‌ای می‌سازد. این یافته‌ها در روز ۶ ژوییه توسط گوئن ویلیامز از دانشگاه کاردیف در نشست ملی اخترشناسی در دانشگاه هال ارایه شد.

ویلیامز توضیح می‌دهد: «ما چندیست که می‌دانیم ساختارهای ابری رشته‌ای و پرغبار در سرتاسر محیط میان‌ستاره‌ای کهکشان راه شیری وجود دارد. همچنین می‌دانیم که چگال‌ترینِ این رشته‌ها تکه تکه شده و بسته‌های فشرده‌ای از گاز سرد می‌سازند که سپس زیر گرانش خودشان می‌رُمبند و هر یک ستارگانی می‌سازند. ولی این که چنین چیزی دقیقا چگونه رخ می‌دهد هنوز ناشناخته مانده.»

اس‌دی‌سی۱۳ یک شبکه‌ی ابری چشمگیر از چهار رشته است که در یک کانون مرکزی به هم می‌رسند و جرمی هم‌ارز هزاران خورشید را در بر دارد. اکنون مشاهداتی که ویلیامز و همکارانش در دانشگاه کاردیف و دانشگاه منچستر به کمک آرایه‌ی بسیار بزرگ کارل جانسکی (جی‌وی‌ال‌ای) و تلسکوپ گرین بنک (جی‌بی‌تی) انجام داده‌اند، تاثیرهای گرانش بر گاز آمونیاکی که در اس‌دی‌سی۱۳ در حرکت است را نشان می‌دهد.

مواد از رشته‌های پیرامون کشیده شده و در هسته‌هایی که در این ساختار ابری دیده می‌شود برافزوده (انباشته) می‌شوند و در این فرآیند، انرژی پتانسیل گرانشی را به انرژی جنبشی تبدیل می‌کنند. در دو سوم این هسته‌ها که هنوز ستاره‌ای نساخته‌اند، حرکت‌های شدیدی در گاز دیده می‌شد.

ویلیامز می‌گوید: «به باور ما، همین فرآیندها در منطقه‌ی پیوند رشته‌ها نیز در جریانست- جایی که هم گسترده‌ترین جنبش‌های گازی و هم پرجرم‌ترین هسته‌ها در آن وجود دارد. ما همچنین گمان می‌کنیم شیب تندِ #برافزایش در مرکز کانون باعث انباشتگی مواد و ساخته شدن هسته‌های بزرگ شده. بنابراین، یافته‌های ما نشان می‌دهد که این گونه رشته‌های میان‌ستاره‌ای و سامانه‌های کانونی نشانگر جایگاه‌هایی ویژه و ممتاز برای پیدایش بزرگ‌ترین ستارگان کهکشان هستند.»

#رمبش

🔴توضیح عکس:
چپ: تصویر ‌سه رنگ اس‌دی‌سی۱۳ [هر رنگ یک دسته طیف را نشان می‌دهد]. چهار بازوی رشته‌ای تیره به خوبی دیده می‌شوند.
راست: نقشه‌ی تازه و پُروضوح اس‌دی‌سی۱۳ که رد گاز چگال آمونیاک درونی را آشکار کرده و هسته‌هایی که در راستای رشته‌ها پدید آمده‌اند را نشان می‌دهد.
https://goo.gl/5NGzLH
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/07/SDC13.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies