👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.15K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«رقص سایه‌ای عجیب پیرامون یک ستاره»
—---------------------------------------—
https://goo.gl/Ur87QN
* به گزارش گروهی از پژوهشگران، سایه‌ی متحرک شگفت‌آوری بر روی قرص گاز و غبار پیرامون یک ستاره‌ی جوان و نزدیک افتاده که احتمال می‌رود نشانگر وجود یک #سیاره‌_فراخورشیدی ناپیدا در این قرص باشد.

این پژوهشگران پس از بررسی عکس‌هایی که در مدت ۱۸ سال از ستاره‌ی "تی‌دبلیو-مار باریک" (#TW_Hydrae) گرفته شده بود متوجه این سایه شدند. این ستاره‌ی تقریبا ۱۸ میلیون ساله، با فاصله‌ی ۱۹۲ سال نوری از زمین در #صورت_فلکی_مار_باریک جای دارد. این عکس‌ها که توسط تلسکوپ فضایی هابل ناسا گرفته شده‌اند نشان می‌دهند که این سایه هر ۱۶ سال یک بار به گرد قرص که حدود ۶۶ میلیارد کیلومتر پهنا دارد می‌چرخد.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، جان دبس از بنیاد علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور می‌گوید: «این نخستین قرصی است که عکس‌های بسیاری از آن در چنین بازه‌ی زمانی بلندی گرفته شده، و از همین رو به ما اجازه می‌دهد تا این پدیده‌ی شگفت‌انگیز را ببینیم. این ما را امیدوار می‌کند که چه بسا این گونه پدیده‌های سایه‌ای در سامانه‌های ستاره‌ای جوان به نسبت رایج باشند.»

به گفته‌ی دبس و همکارانش، یک سیاره‌ی پنهان بهترین توضیح برای این سایه است. البته اگر چنین باشد، خود این دنیای بیگانه نیست که دارد سایه می‌اندازد؛ بلکه گرانش آن بخش درونی قرص گاز و غبار را تاب داده و کج کرده، و دارد جلوی نور ستاره برای رسیدن به بخش‌های بیرونی را می‌گیرد.

محاسبه‌های این دانشمندان نشان داده که این سیاره حدود ۱۶۰ میلیون کیلومتر از ستاره‌ی تی‌دبلیو مار باریک فاصله دارد -تقریبا برابر با فاصله‌ی زمین تا خورشید. این فاصله کمتر از آنست که هابل یا دیگر تلسکوپ‌های کنونی بتوانند به طور مستقیم از سیاره عکس بگیرند (سیاره‌هایی که تا این اندازه‌ به ستاره‌ی میزبانشان نزدیکند در نور خیره‌کننده‌ی آن گم می‌شوند).

پژوهشگران افزودند که این سیاره‌ی احتمالی می‌بایست حدود پنج برابر سنگین‌تر از مشتری باشد تا بتواند چنین تغییری در بخش درونی قرص پدید آورد.

به گفته‌ی اعضای گروه، این یافته‌ها که در نشست روز شنبه، ۷ ژانویه‌ی ۲۰۱۷ در ۲۲۹مین نشست انجمن اخترشناسی آمریکا در گریپواین تگزاس ارایه شد، روشی نوین و امیدبخش برای شکار سیاره‌های نوزاد در بخش‌های درونی قرص‌های پیرامون ستارگان جوان برای ما فراهم می‌کند. [در همین زمینه:🔺 ۶ روش برای یافتن سیاره های فراخورشیدی (https://goo.gl/OTRAeM)]

دبس می‌گوید: «چیزی که مایه‌ی شگفتیست اینست که با بررسی ناحیه‌ی بیرونی قرص و با سنجش حرکت، جایگاه و رفتار یک سایه، می‌توانیم چیزهایی درباره‌ی یک بخش نادیدنیِ قرص بیاموزیم. این پژوهش به ما نشان می‌دهد که حتی این قرص‌های پهناور، که بخش‌های درونیشان را نمی‌توانیم ببینیم، پویا هستند و به شیوه‌های آشکارپذیری که فکرش را هم نمی‌کردیم دگرگون شده و تغییر می‌کنند.»

🔴توضیح این عکس:
🔺این عکس‌ها که توسط تلسکوپ هابل و به فاصله یک سال گرفته شده‌اند، سایه‌ای را نشان می‌دهند که دارد در جهت پادساعتگرد دور یک قرص گاز و غبار پیرامون ستاره‌ی جوان تی‌دبلیو مار باریک می‌چرخد. در دو عکس بالایی یک روشنی نایکنواخت در قرص دیده می‌شود. دو تصویر پایینی از پردازش همان دو عکس بالا درست شده‌اند و این سایه را بهتر آشکار کرده‌اند.

#قرص_پیش‌سیاره‌ای #تلسکوپ_هابل
—---------------------------------------—
درباره‌ی این ستاره پیش از این خوانده بودید:
🔺کشف نخستین قرص یخ فراخورشیدی (https://goo.gl/ztj1Vl)
🔺ستاره ای که از سن مادر شدنش گذشته ولی هنوز سیاره می سازد (https://goo.gl/aPMJ0q)

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/TWHydrae.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
«شیرجه یک گرازماهی از چشم تلسکوپ هابل»
—---------------------------------------------
https://goo.gl/kKcOsn
چه بلایی دارد سر این کهکشان مارپیچی می‌آید؟

کهکشانی بالایی در این تصویر که ان‌جی‌سی ۲۹۳۶ نام دارد، زمانی برای خودش یک #کهکشان_مارپیچی معمولی بود، می‌چرخید و ستاره می‌ساخت و خلاصه سرش به کار خودش بود. ولی از بد روزگار، چند صد میلیون سال پیش وارد حریم گرانشی یک کهکشان بیضی‌گون غول‌پیکر به نام ان‌جی‌سی ۲۹۳۷ شد (کهکشان پایینی) و شیرجه‌ای رو به آن را آغاز کرد.

ان‌جی‌سی ۲۹۳۶ که به دلیل شکلش به نام کهکشان گرازماهی نامیده شده نه تنها دارد خم می‌شود، بلکه در اثر برهم‌کنش گرانشی نزدیک، دارد از ریخت می‌افتد. یک منطقه‌ی ستاره‌فشان پر از ستارگان آبی‌فام جوان پوزه‌ی گرازماهی را در سمت راست تشکیل داده و مرکز درخشانش هم مانند چشم آن به نظر می‌رسد.

این دو کهکشان که با هم به نام آرپ ۱۴۲ نیز شناخته می‌شوند، از دید برخی مانند پنگوئنی هستند که دارد از تخمش مراقبت می‌کند. رگه‌های پیچیده‌ی غبار تیره و جریان‌های ستارگان آبی و درخشان رو به پایین این پنگوئن کشیده شده‌اند.

این تصویرِ آرپ ۱۴۲ سال گذشته توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل گرفته شد ولی اینجا با پردازشی نو می‌بینید که جزییاتی بی‌سابقه را در آن نمایان کرده.

آرپ ۱۴۲ حدود ۳۰۰ میلیون سال نوری از ما فاصله دارد و جالب این که از شانس، در #صورت_فلکی_مار_آبی (مار باریک) جای گرفته.

این دو کهکشان به احتمال بسیار تا حدود یک میلیارد سال دیگر به هم پیوسته و یک کهکشان بزرگ‌تر را پدید خواهند آورد.

#برخورد_کهکشانی #apod
#صورت_فلکی_مار_باریک
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
www.1star7sky.com/2017/02/Porpoise.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«زیبارویی که اهل محله ما نیست»
—---------------------------

بیرون از مرزهای گروه محلی کهکشان‌ها، در فاصله‌ای نزدیک به ۲۲ میلیون سال نوری زمین و در صورت فلکی جنوبی چندسرِ مارآبی (مار باریک)، کهکشانی به نام ان‌جی‌سی ۳۶۲۱ جای دارد.

بازوان پیچیده‌ی این جزیره‌ی باشکوه کیهانی با انبوهی از خوشه‌های ستاره‌ای آبی‌فام، مناطق ستاره‌زایی سرخ‌فام، و رگه‌های تیره‌ی غبار آراسته شده‌اند. با این همه، ان‌جی‌سی ۳۶۲۱ برای اخترشناسان تنها یک #کهکشان_مارپیچی زیبا که از روبرو دیده می‌شود نیست. برخی از ستارگان درخشان این کهکشان به عنوان شمع‌های استاندارد برای برآورد فاصله‌های فراکهکشانی و مقیاس کیهان به کار گرفته شده‌اند.

این تصویر زیبای ان‌جی‌سی ۳۶۲۱ یک همگذاری از داده‌های تلسکوپ‌های فضایی و زمینی است و بازوهای گشاده‌ی این کهکشان را نشان می‌دهد که از مرکز پرنور آن بیرون زده و در فضایی به پهنای حدود ۱۰۰ هزار سال نوری گسترده شده‌اند.

ستارگان کهکشان خودمان با تیزی‌های پراش، و همچنین کهکشان‌های بسیار دورتر هم در جای جای این چشم‌انداز رنگین پراکنده‌اند.
#صورت_فلکی_مار_آبی #صورت_فلکی_مار_باریک

#apod https://goo.gl/J6Ng35
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/NGC3621.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«آنچه هابل از سرچشمه امواج گرانشی دید»
—-------------------------------------

در تاریخ ۱۷ اوت ۲۰۱۷، رصدخانه ی تداخل لیزری امواج گرانشی (لیگو یا لایگو) و تداخل‌سنج ویرگو هر دو با هم هشدار یک رویداد امواج گرانشی به نام GW170817 را دادند [۱]. حدود دو ثانیه پس از دریافت امواج گرانشی، تلسکوپ اینتگرال سازمان فضایی اروپا (INTEGRAL) و تلسکوپ فضایی پرتوگامای فرمی ناسا هم یک انفجار پرتو گامای زودگذر را در همان راستا مشاهده کردند.

در شب بعد از کشف آغازین، ناوگانی از تلسکوپ‌ها جستجو برای شکار سرچشمه‌ی این رویداد را آغاز نمودند، و آن را در یک کهکشان بیضیگون به نام ان‌جی‌سی ۴۹۹۳، در فاصله‌ی ۱۳۰ میلیون سال نوری در #صورت_فلکی_مار_باریک یافتند. یک نقطه‌ی روشن در جایی که پیش‌تر چیزی نبود دیده می‌شد و همین آغازگر یکی از بزرگ‌ترین کارزارهای رصد چند-تلسکوپی تا به امروز شد؛ یکی از تلسکوپ‌های این کارزار، #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا بود.

گروه‌های گوناگونی از دانشمندان، تا بیش از دو هفته پس از هشدار #امواج_گرانشی، تلسکوپ هابل را برای رصد ان‌جی‌سی ۴۹۹۳ به کار گرفتند. توانایی هابل در تصویربرداری با وضوح بالا به آنها کمک کرد تا نخستین مورد اثبات رصدی یک "کیلونواختر"، همتای دیداری (مریی) ادغام دو جرم بی‌اندازه چگال که به احتمال بسیار دو ستاره‌ی نوترونی بودند را انجام دهند [۲]. چنین ادغام‌هایی نخستین بار ۳۰ سال قبل پیش‌بینی شده بود ولی این نخستین بار بود که به گونه‌ای استوار دیده و تایید می‌شدند [۳]. این نه تنها نزدیک‌ترین چشمه‌ی امواج گرانشی دریافت شده تا به امروز بود، بلکه نزدیک‌ترین رویداد انفجار پرتوگاما که تاکنون دیده شده نیز بود.

اندرو لیوِن از دانشگاه وارویک که رهبر یکی از گروه‌های رصد با تلسکوپ هابل در این کارزار بود می‌گوید: «تا دیدم همزمان با آشکارسازی لایگو و ویرگو یک انفجار پرتوگاما هم دیده شده از جا پریدم. زمانی که پی بردم گویا پای ستارگان نوترونی در میان بوده از این هم بیشتر شگفت‌زده شدم. ما مدت‌ها در انتظار چنین فرصتی بودیم.»
@onestar_in_sevenskies
هابل عکس‌هایی در طیف دیدنی (مریی) و فروسرخ از کهکشان ان‌جی‌سی ۴۹۹۳ گرفت که در آنها یک جرم درخشانِ تازه در آن دیده می‌شد، چیزی درخشان‌تر از یک نواختر ولی کم‌سوتر از یک ابرنواختر. عکس‌ها نشان می‌دادند که این جرم در مدت ۶ روز - از ۲۲ تا ۲۸ اوت- پس از رصدهای هابل، به اندازه‌ی چشمگیری کم‌نور شد. دانشمندان همچنین با بهره از توانایی‌های طیفی هابل نشانه‌هایی از موادی یافتند که داشتند با سرعت یک پنجم سرعت نور از این "کیلونواختر" پس‌زده می‌شدند.

نیال تنویر، استاد دانشگاه لیستر و رهبر یکی دیگر از گروه‌های رصدی هابل می‌گوید: «من شگفت‌زده شدم از این که دیدم رفتار کیلونواختر تا این اندازه با پیش‌بینی‌ها همخوانی داشت. این اصلا مانند ابرنواخترهای شناخته شده نبود...»

ربط دادن کیلونواخترها و فوران‌های پرتوگاما به ستارگان نوترونی تا امروز کار دشواری بود، ولی رصدهای پرجزییات بسیاری که پس از آشکارسازی رویداد امواج گرانشیِ GW170817 در چندین طول موج انجام شد سرانجام مهر تاییدی بر ارتباط میان آنها زد.

لیون می‌گوید: «طیف این کیلونواختر دقیقا مانند چیزی بود که فیزیکدانان نظری برای ادغام دو #ستاره‌_نوترونی پیش‌بینی کرده بودند. این طیف بی‌هیچ تردیدی این جرم را به سرچشمه‌ی امواج گرانشی ربط می‌داد.»
@onestar_in_sevenskies
طیف‌های فروسرخی که هابل دریافت کرد در چندین جا ناهمواری‌های گسترده داشت که خبر از پیدایش برخی از سنگین‌ترین عنصرهای طبیعت را می‌داد. این داده‌ها می‌تواند به یک پرسش دیرپای دیگر نیز پاسخ دهد: ریشه‌ی عنصرهای شیمیایی سنگینی مانند طلا و پلاتین [۴]. در فرآیند ادغام دو ستاره‌ی نوترونی، شرایط برای پیدایش این عنصرها مناسب به نظر می‌رسد.

این رصدها پیامدهای بسیار چشمگیری دارند. تنویر می‌گوید: «این کشف پنجره‌ای تازه در اخترشناسی گشوده که در آن می‌توانیم داده‌های امواج الکترومغناطیسی و داده‌های امواج گرانشی را با هم بیامیزیم. ما آن را اخترشناسی "چند پیام‌رسان" (multi-messenger) نامیده‌ایم- ولی تا امروز این گونه اخترشناسی برایمان یک رویا بوده.»

لیون در پایان می‌گوید: «اکنون دیگر اخترشناسان تنها به نور یک جرم نگاه نمی‌کنند (کاری که صدها سالست انجام می‌دهیم)، بلکه به آن گوش هم می‌دهند. امواج گرانشی اطلاعاتی تکمیلی برای اجرامی فراهم می‌کنند که بررسی آنها تنها از راه امواج الکترومغناطیسی بسیار دشوار است. بنابراین همراهی امواج الکترومغناطیسی و گرانشی با هم به اخترشناسان در بررسی و شناخت برخی از افراطی‌ترین رویدادهای جهان هستی کمک خواهد کرد.»

... ادامه در پست بعد 👇👇👇👇👇