دمکراتیزاسیون و اصلاح ساختار در شیلی!

سعید مدنی
@iranfardamag

🔴 اخبار تظاهرات دوسال اخیر در شیلی چندان مورد توجه صاحب نظران و رسانه ها در ایران قرار نگرفت.در نتیجه تظاهرات اخیرا اصلاحات ساختاری با همه پرسی برای تغییر قانون اساسی آغاز شد و مردم شیلی با رأی موافق ۷۸ درصد به آن رأی داده و نتیجه را جشن گرفتند.

🔴 همه‌پرسی در مورد قانون اساسی شیلی یک سال پس از اعتراض‌های وسیع مردم به شرایط اقتصادی کشور برگزار شد. در ماه‌های اکتبر و نوامبر ۲۰۱۹ شیلی شاهد اعتراض‌هایی بود که با تظاهرات دانش‌آموزان دبیرستانی دراعتراض به افزایش هزینه‌های حمل و نقل عمومی آغاز شد و با مشارکت کارگران و دیگر اقشار مردم، به‌زودی به اعتصاب عمومی منجر شد. در آن زمان، سباستین پینیه‌را، رئیس‌جمهور حکومت دست‌راستی شیلی که خود از میلیاردرهای معروف این کشور است برای مقابله با اعتراض‌های مردمی به اعلام حکومت نظامی متوسل شد و با اینکه در اثر سرکوب نیروهای پلیس ده‌ها تن کشته و زخمی و صدها تن بازداشت شدند، تظاهرات ادامه یافت تا جایی که حکومت مجبور به عقب‌نشینی و لغو افزایش هزینه حمل و نقل عمومی شد.

🔴 چند ماه بعد نیز، در ژوئیه ۲۰۲۰ اقدام حکومت در کاهش ۱۰درصدی حقوق بازنشستگی با اعتراض‌های مردمی روبه‌رو و این بار هم دولت مجبور به عقب‌نشینی شد. رأی اکثریت برای تغییر قانون اساسی شیلی در واقع به معنی دست ‌رد زدن مردم این کشور به نظام سیاسی اقتصادی مستقر در این کشور و بازتاب خواست عمیق آنان برای ایجاد تغییرات ریشه‌ای و ساختاری بود. این همه‌پرسی در شرایطی برگزار شد که یک درصد از جمعیت شیلی ۲۶.۵ درصد از ثروت این کشور را در اختیار دارد و سهم نیمی از جمعیت تنها ۲.۱ درصد از همین ثروت است.

🔴 اما برای شناخت علت و ماهیت تحولات شیلی به ویژه دگرگونی های اخیر چاره ای جز مرور تحولات این کشور از حکومت نظامیان تا امروز نیست. با وجود همه تشابهات و تفاوتها جامعه ایران و شیلی، فرایند دمکراسی سازی در شیلی درس های بسیاری برای فعالان سیاسی در ایران دارد و به آنها می‌اموزد که ساده سازی استراتژی های تغییر به دو سویه رفرمیسم(اصلاح طلبی) و انقلاب(براندازی) چقدر ممکن است آنها را به خطا وادارد. این خطاهای نظری نظریه پردازان اصلاح طلب را به مفهوم سازی های بی پشتوانه و روزمره گی حداقلی و حداکثری گرفتار کرده است. حداکثری ـ حداقلی خواندن تغییر تنها در درون استراتژی ها معنا و مفهوم می‌یابد و نه میان استراتژی ها.

🔴 رفرمیسم، انقلاب و دمکراتیزاسیون استراتژی های ماهیتا متفاوتی هستند که بر اساس تحلیل های متفاوت از شرایط تجویز میشوند. هر سه استراتژی را باید به رسمیت شناخت و پس از آن درباره قوت و ضعف یا امکان موفقیت یا احتمال شکست آنها بحث کرد. آموزه های تحولات در شیلی تا حدود زیادی میتواند این نقاط افتراق سه استراتژی را روشن کند.

🔴 دیکتاتوری نظامی ژنرال آگوستینو پینوشه پس از کودتا علیه دولت ملی آلنده حکومت مستبد نظامی خود را در سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۹۰ بر مردم این کشور تحمیل کرد. پینوشه برای مشروعیت بخشیدن به کودتا و دیکتاتوری در شیلی ، بحران اقتصادی در دوران سالوادور آلنده را بهانه قرار داد و مدعی شد خواهان بازسازی شیلی است. رژیم دیکتاتور پینوشه با سرکوب احزاب سیاسی و تعقیب فعالان سیاسی ، اجتماعی و حقوق بشر در سطح جهانی به عنوان رژیمی منفور شناخته شد. در زمان حاکمیت پینوشه بیش از ۳۰۰۰ نفر اعدام یا ناپدید شدند و ده‌ها هزار تن دیگر در زندان‌ها به زیر شکنجه رفتند. از ابتدای کودتا تا نوامبر ۱۹۷۳ تنها نزدیک به ۴۰۰۰ زندانی سیاسی در استادیوم عمومی سانتیاگو نگهداری می‌شدند. از این تعداد ۱۸۵۰ نفر اعدام و ۱۳۰۰ نفر دیگر ناپدید شدند.

🔴 پس از کودتا دیکتاتوری نظامی حیات سیاسی و اقتصادی شیلی را در دست گرفت. دو سال بعد از کودتا پینوشه دست به رفرم‌هایی اقتصادی مبتنی بر سیاست تعدیل اقتصادی زد که کاملا بر خلاف سیاست‌های آلنده بود. این رفرم‌ها توسط یک تیم اقتصادی که در آمریکا تحصیل کرده بودند و بعد ها به "پسرهای شیکاگو" معروف شدند، طراحی و به اجرا درآمد. اصلاحات اقتصادی در ابتدا با تحسین بین‌المللی رو به رو شدند. میلتون فریدمن در ۱۹۸۲ در نیوزویک در باره‌ی معجزه شیلی نوشت. نخست‌وزیر بریتانیا مارگارت تاچر پینوشه را به خاطر ایجاد اقتصادی شکوفا و آزاد ستود و سیاهه حقوق بشری نظامیان را کم‌اهمیت نشان داد و چپ سازمان یافتهی بین‌المللی را به خاطر انتقام جویی محکوم کرد.


ادامه در لینک زیر :
https://bit.ly/3mcAYfV


#آلنده
#شیلی
#پینوشه
#سعید_مدنی
#اصلاح_ساختار

https://t.me/iranfardamag