🟢🟢« جامعه‌شناسی صلح، جنگ، و تضاد اجتماعی »/بخش دوم و پایانی


🔵 با احترام به انتخاب عنوان و تلاش گروه جامعه‌شناسی صلح برای پرداختن و پررنگ‌تر نمودن گفتمان صلح و رواداری در برابر جنگ و کشمکش اجتماعی، باخود گمان کردم که مبادا به دلیل آن‌که درمیان انبوهی از عوامل ایجاد کننده و تشدید کننده‌ی تضاد اجتماعی و کشمکش بر سر بدست‌آوردن عاملیت یا قدرت در جامعه هم‌چون #ایدئولوژی، خرده‌فرهنگ‌های #تبعیض و #نابرابری، #انسداد_سیاسی_و_اجتماعی، #عدم_آگاهی، #نبود_رسانه‌های_آزاد به‌عنوان رکن چهارم #دموکراسی، و #آرمان‌گرایی_افراطی؛ محاصره شده و از #توسعه‌ی پایدار و همه‌جانبه محروم مانده‌ایم، ترجیح می‌دهیم صلح را بیاموزیم و جنگ را انکار کنیم، یا جنگ را بکاویم و حتی آن‌را مقدس بدانیم؟

🔺🔺 این‌ پرسش‌ها، محل گفتگو و مباحثات مهمی است و هرکدام ظرفیت آن‌را دارد که در پژوهشی مستقل یا در نشست‌های تخصصی بین‌رشته‌ای با حضور اندیشمندان علوم انسانی و بالینی؛ واکاوی و مورد بحث قرارگیرد.
نگارنده در پایان‌نامه‌ی هرسه دوره‌ی تحصیلی خود به سراغ حوزه‌ی جامعه‌شناسی جنگ به‌طور آمیخته با حوزه‌های سیاسی، ادبیات، احساسات، فرهنگی و گروه‌های اجتماعی؛ رفته و در این تجارب زیسته‌ی پژوهشی و آموزشی خود به نتایجی رسیده است که آن‌ها را با احترام به مدیران و اعضای گرانقدر گروه جامعه‌شناسی صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران، تقدیم می دارد:

۱- جنگ پدیده‌ی میرایی نیست، کهن‌ترین جنگ‌ها و منازعات بشری همانند پدیده‌ای موجود و زنده بر بر‌‌هم‌کنشی و معادلات سیاسی اجتماعی جوامع و انسان‌های عصر کنونی؛ تاثیرگذار است.

۲- تضادهای اجتماعی که محور خشونت‌ورزی‌ها و درگیری‌های کلان بشری چون جنگ‌های داخلی و برون‌مرزی در گستره‌ی منطقه‌ای و جهانی است، مبارزه‌ و تنشی دائمی و مستمر بر سر کسب منابع، ارزش‌ها، مناسبات قدرت، همراه با اراده و عزم آسیب‌رسانی، نابودی و حذف طرفین کشمکش است.

۳- بدون شناخت تضادهای اجتماعی افراد، گروه‌ها، و جوامع در سطوح خرد، میانه و کلان؛ پرداختن به نتیجه‌ی آن یعنی خشونت‌ورزی و منازعات کلان؛ ناقص و نادرست است.

۴- شناخت و تفسیر صلح و راه‌های دست‌یابی بدان در تمامی سطوح خرد تا کلان؛ وابسته به بررسی و شناخت هم‌زمان جنگ و ریشه‌های تضاد و کشمکش عاملان آن‌است.

۵- احساسات روادارانه و به دنبال آن کنش‌های صلح‌مدارانه و آشتی‌جویانه در دل جنگ و منازعه، وجود دارد و نیازمند کاووش‌گرانی است که آن‌ها را بیابند و توصیف و تبیین و تفسیر نمایند.

۶- تاریخ زیست بشر از دیرباز تاکنون، میدان احساسات و کنش‌های خشونت‌ورزانه، کشاکش‌طلبانه، روادارانه و آشتی‌جویانه بوده‌است. از همین‌رو جداسازی، نادیده‌انگاری و محو کامل یکی از دو پدیده‌ی جنگ و صلح، ممکن یا مقرون به واقعیت نیست.

۷- هرگاه در جنگ‌های گذشته‌ی تاریخ و امروز جهان دقت و تفکر کنیم، با گروه‌ها و قبایل و دولت‌ها و حکومت‌ها و جوامعی روبرو می‌شویم که درپی کسب عاملیت یا قدرت بوده و هستند، با یکدیگر تضاد منافع دارند، و در کشمکشی طولانی و گاه چند نسل؛ به‌دنبال حذف یا نابودی و محو یکدیگرند. نمی‌توان و نباید از هیچ وجهی از این سه‌‌ضلعی جنگ، صلح، و کشمکش‌های اجتماعی؛ صرف‌نظر کرد. این سه ضلعی در یک فرآیند، قابل بررسی و مطالعه هستند.

🔸🔸۸ - پیشنهاد می‌کنم نام گروه صلح به « گروه تخصصی جامعه‌شناسی صلح، جنگ و تضاد اجتماعی »؛ بازبینی و تغییر یافته و مطالعات بین‌رشته‌ای نیز بر هر دو حوزه‌ی جنگ و صلح و زمینه‌های تضاد و کشمکش اجتماعی مرتبط به‌ آن‌ها تمرکز یابد.

✳️ سربازان و کنش‌گران جنگ‌ها، همراه همیشگی بشر در دوره‌های زندگی او هستند؛ حتی اگر دیگر زنده نباشند. آن‌ها اثر خود را بر تاریخ و اذهان آدم‌های پس‌از خود بجا گذاشته‌اند.
✏️محسن مطلق در «به جاي مقدمه» كتاب خاطرات خود به‌عنوان کنش‌گر جنگ هشت‌ساله‌ی ایران و عراق، چنین می‌گوید:
« اگر پژوهش‌گر و محقق جنگ نباشيم، بعيد است كه گذرمان به اين گوشه دنج و خلوت بيفتد، اما اگر افتاد، بدانيد كه درحال مرور تاريخ هستيد... بچه هاي جنگ، همسايه هاي ديروز و امروز نبودند. آن ها همسايگان قرن ها قرن خواهند بود» (جاده هاي خلوت جنگ*، ۱۳۸۶).

✍️ فریبا نظری
۲۲ مهر ۱۴۰۲
برابر با هشتمین روز از جنگ فلسطین و اسرائیل ، اکتبر سال ۲۰۲۳ میلادی



*جاده‌های خلوت جنگ، محسن مطلق، انتشارات سوره مهر، ۱۳۸۶، نامزد انتخاب کتاب سال ۱۳۸۷

#جامعه‌شناسی_صلح_جنگ_و_تضاداجتماعی
#رواداری
#خشونت‌پرهیزی
#خشونت‌ورزی
#تضاداجتماعی
#محسن‌مطلق
#جاده‌های_خلوت_جنگ


https://t.me/Sociologyofsocialgroups