گیلکی زوان ٚ آمۊجش
⚡️ چند واژهٔ گیلکی که با مصوت «ۋ ü» همراه‌اند: بۋر (=خاکستر) دۋر (ف: دۊر) انگۋشت (ف: انگشت) انگۋر (ف: انگۊر) تندۋر (ف: تنۊر) پۋتار (=مۊرچه) پۋشه (ف: سۊت) زۋکه (ف: زۊزه) رۋجه (=غذای رۊزانه سگ) گۋلله (ف: گلۊله) مۋچه (=بۊسه) تۋج (=یه‌جۊر میوه؛ به) تۋش (=اخم…
⚡️خانۊم حوا حاج عیدی در پایان‌نامه و رساله خؤد بر رۊی گۊیش دیباجی (از گۊیشهای مرزی گیلکی در استان سمنان) کار کرده‌اند.

تحقیقات ایشان وجۊد مصوت گرد پیشین افراشته high front rounded «ۋ ü» در گۊیش دیباجی را برای ما رؤشن کرد که پیشتر در گۊیشهای شرقی زبان گیلکی به این وضۊح پیدایش نکرده بۊدیم.
کلمات تلفظ شده:

🔵 تلۋ (در گۊیشهای دیگر تلۊ، تؤلۊ، تالؤ، تلی به معنی خار)
🔵 مۋ (در گۊیشهای دیگر می ؤ مۊ)
🔵 مۋم (در گۊیشهای دیگر میم ؤ مۊم)

💡طبق گفته ایشان این مصوت در نسل جدید گۊیشوران دیباجی کمرنگ شده و در بعضی مناطق چهارده به «ی» ؤ در بعضی به «ۊ» تبدیل شده است که بر حدس ما مبنی بر وجۊد این مصوت در گیلکی اولیه صحه می‌گذارد... با وجۊد اینکه گۊیشهای مرزی گیلکی در بعضی از فاکتؤرها از زبانهای بیگانه اثر گرفته‌اند اما در مواردی هم صۊرتهای اصیلی از گیلکی را حفظ کرده‌اند که گاهی در گۊیشهای دیگر دیده نمی‌شوند!
(🙏 مائده)
#guyesh_shenasi
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
چنده من هاکنم ستاره شمار چنده من هرسم پرچیم ٚکنار انده هرسامه شیشک بۊرده مار مه یار مست ٚخۊئه نبۊنه ویشار #فؤلکلؤر @gilaki_learning
⚡️ «هۊاستان» دئباری وؤتان ٚمئن توقف ٚمفهۊم ٚوأسر بۊمئه. احتمالا شرقی گۊیشان ٚهرسسائن انی هین هیسه ؤ یته غیراشتقاقی «ر» پیشوند ٚپسی بۊمئه. هۊ/فۊ/خۊ/ه/ف پیشوند گیلکی دل «جیر ٚسمت» ٚمفهۊم' فعل' اضافه کۊنه.
👇ای پۊست ان بئینین:
https://t.me/gilaki_learning/2158

(🙏 مائده، حامد)
#debari_motun
#guyesh_shenasi
#gilaki_fel
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
📚 #گیلکی_قصصه 🍃بازأری ٚ نؤن زۊمسؤن ٚ یؤ سرما هیته خئه آدم ٚ دؤرؤنی مئن بۊشۊن. اي دۊنیا  مئن هر جا گه بچرخی ، هنده تی وطن تر یدانؤشۊن . هیته پیچ خؤری اۊ قدیم ٚ آدمئن  با اۊشنی کردار رفتار، اۊ  تنگ ٚ گؤلِئن ، اۊشنی گب گبن تر یاد هئه .تۊ خئی نشئی امما نۊدؤنم…
⚡️ ریپلای بؤگۊدهٓ پۊستی «پۋشهٓ‌گأردنی» پۋشه همرا یته آهنگ' زئأن هیسه. هین ٚقیاس ٚسر تاتایی مئن ٚ «گلو گاردنئن» انی یته ترانه' آواج ٚهمرا خؤندن وا ببۊن.
تاتایی عربی جۊمله «یغرد بملی شدقیه» هیسه که گیلکی دل «گلو گاردنن بلمالمی وی هر دو لاموز» وگاردنئه بؤبه.
«لمالم» هۊ مشت ؤ سرشن هیسه که ایسه ان یه پاره گۊیشان ٚدل دره. لاموز انی ایمرۊجی گۊیشان مئنی لامیزه، لمبۊز، لمپۋس هیسه؛ هۊ جا هیسه دیم اجی که اۊن' وا دگۊده شأئه یا دهن' پیلا نواله دبؤر جئؤر هنه.
#debari_motun
#gilaki_vaje
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
⚡️ حداقل در گۊیشهای غربی زبان گیلکی در کنار فعل پیشوندی «دۊبؤن/دبؤن/دۊبأن» به معنی «وجۊد داشتن و در جایی بۊدن» فعل «دۊبؤستن/دبؤستن» هم وجۊد دارد که معنی «وارد شدن و داخل شدن» می‌‌دهد. 💡 در واقع فعل ساده «دۊبؤن» به معنی «وجۊد داشتن ؤ در جایی بۊدن»، «بئؤن» است…
🌈 آبیئن، وبؤن
خۊبیئن، فۊبؤن

🔹 جۊبؤن: ته دؤهۊن' شکر آره.
🔹 دارستۊن: ته دؤهۊن' شکر آجه.
🔹 اشکور: تی دهن' شکر وره.

🔹جۊبؤن: زمین' ولگ خۊره.
🔹رشت: زمین' ولگ فۊجه.
🔹پاشاکی: زمین' ولگ فره.

🎤 آقای دؤکتؤر علیزاده جۊبؤنی.
#guyesh_shenasi
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
💡این فعل از ریشه بازسازی شده sta* یا steh* در زبان فرضی هندؤارۊپایی اۊلیه و همریشه با فعل «ایستادن» در فارسی و «stand» در اینگیلیسی است. همانطؤر که در مثالها آمده صورتی که در رۊدبارها (پیلارۊدبار ؤ المۊت) استفاده می‌شود با «ش» است.مصدر پیشوندی «ویریشتن» در…
💫 آدم ونه خاش ٚدست' خاش ٚزۊندی سر بیئله ؤ وستئه.

💡 هپیرا پۊلامله مئن وستائن ٚمصدر دئه‌گۊیشانی پرسائن، ورسأن، ویرشتن ؤ... مؤعادل هیسه!
چره جالیب هیسه؟ چۊن شرقی گۊیشان ٚمئن ای پیشوند کمرنگ بؤبه یؤ ای فعل ٚمئن دره. ایمه بی «ر» دره یؤ یته نشؤنه هیسه که «ر» دئه‌گۊیشان ٚمئن میانجی‌ئه.
#gilaki_fel
#guyesh_shenasi
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
💫 گلوا* بیارده دشتوا وئینه. (*مرکزی یؤ غربی گۊیشان ٚمئن «گیلوا» گؤن 📘ضرب‌المثلهای آملی / یحیی جوادی آملی) #masalan @gilaki_learning
⚡️در گۊیش جلگه شرق استان گیلان مثل گۊیش آمل، در حالت مضارع اخباری «ر» ریشه گاهی حذف می‌شود. به نمۊنه‌های زیر توجه کنید:

آمل / رۊدسر
وئینه / بئنه (به فارسی میبرد)
گینه / گینه (میگیرد)
خئینه / خؤنه (می‌خؤرد)
#guyesh_shenasi
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
⚡️در گۊیش جلگه شرق استان گیلان مثل گۊیش آمل، در حالت مضارع اخباری «ر» ریشه گاهی حذف می‌شود. به نمۊنه‌های زیر توجه کنید: آمل / رۊدسر وئینه / بئنه (به فارسی میبرد) گینه / گینه (میگیرد) خئینه / خؤنه (می‌خؤرد) #guyesh_shenasi @gilaki_learning
آمل / رۊدسر

خئیمه / خؤنم
خئینی / خؤنی
خئینه / خؤنه
خئیمی / خؤنیم
خئیننی / خؤنین
خئیننه / خؤنن

مرکزی گۊیشان ٚمئن، اۊشانی که هسایین‌ساج «ن»' دأرن، هر شیشته صیغه وأسر ای «ن»' هورن؛ شرقی گۊیشان ٚوأسر اما اولی گئلان ٚره هسایین‌ساج «ن» دنئه.

💡 شرقی گۊیشان ٚمئن اخر هسایین بۊنه «ن» ٚهمرا دۊرۊس ابۊن انی اول گئلان ٚره بۊنه‌یی «ن» کهه:

آمل / رۊدسر

دۊممه / دؤنم
دۊننی / دؤنی
دۊننه / دؤنه
دۊممی / دؤنیم
دۊننی / دؤنین
دۊننه / دؤنن
(🙏 سیامک)
#guyesh_shenasi
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
Voice message
⚡️ اۊته که آقای علیزاده امره بؤگۊتن پیلارۊدبار ٚمئن حداقل امبۊ ؤ راجین (جعلی چاگۊدأن راجعۊن 😏) ٚرۊستائان ٚمئن «ۋ ü» مصوت یه پاره واجهٓ‌کان ٚتلفظ ٚمئن دره.
🎤 آقای محمد میرزایی راجینی
بۋر
مۋش
انگۋر
#guyesh_shenasi
@gilaki_learning
گیلکی زوان ٚ آمۊجش
Voice message
⚡️تا ایسه گیلکی مئن استان/هیسأن/ایسأن ٚاصلی مصدر اجی ای پیشوندی فعلان' دؤنیم:
۱- دئیسأن: یه چی مئن هیسأن
۲- هرسائن/ هۊاستان: توقف گۊدن
۳- وااستان: دس وگیتن
۴- هااستان: سر گیتن، بأس بئؤن، اسئن
۵- ویریشتن/ ورسأن: راس ابؤن، پا ایسأن

👇ای لینک ان بئینین
https://t.me/gilaki_learning/4462

شمۊ دئه چی ویشتر دؤنین؟
#gilaki_fel
@gilaki_learning