#نثریمیزین_دیلی
#همت_شهبازی
حؤرمتلی یازاریمیز #ناصر_منظوری جنابلاری‌نین “ #فرهنگ_جامعه” درگیسینده “ #دیل_و_رومان” باشلیقلی موصاحیبه‌سینی اوخودوقدا بیر قونویا منجه چوخ گؤزل و یئرلی-یاتاقلی توخونموشدور. آذربایجان دیلچی‌لیینده " #ادبی_دیل" ایله “ #لهجه” مسئله‌سینی قارشی‌قارشییا قویماق و بونلاردان ایکی تضادلی آنلاییش یاراتماق مسئله‌سینی. یعنی دیلچی‌لییمیز بو ایکی مسئله‌نی بیر بیری ایله یاناشی قوشالاشدیرماقدانسا، بونلاری بیر بیریندن فرقلی آنلاییشدا و هر بیریسینی باشقا بیر جیغیردا آخماسی‌نین طرفینی توتور. بونو بیز داها چوخ آذربایجان جمهوریتینده گئدن ادبیات گئدیشاتیندا سئزه‌رک عینی مسئله اورادان ایستر ایسته‌مز بیزه ده ائینه‌می‌آخیر. دیلین بوتون قابلیت‌لری نثرده اؤزونو بروزه وئریر. #نثر یازیلاریندا گئدن پروسئسده، دیالئکت و یا « #فردیناند_دو_سوسور»ون دیلی ایله دئسک “ #نیطق”، اوبراز قازانیر.
دیلچی متخصص‌لرین دانیشیغی ایله سیراوی و ساوادسیز بیر آدامین دانیشیغیندا فرق گؤرموروک. بورادا حکم سورن، بو دیلچی‌لرین دیلی ایله دئسک یالنیز “ادبی دیل”دیر. دیلده، یک نسق‌لیک حاکیمدیر. تحصیل سیستئمینده استانداردلاشان هر بیر آنلاییش عینی ایله دانیشیقدا دا حاکیمدیر.
حؤرمتلی عالیم گؤزل بیر مقاما توخونور:
“یئنی دیلچی‌لیک‌ده آنجاق، دیل، «أدبی دیل» و اونون ضیددی اولان "لهجه"یه بؤلونمور بلکه، أصلینده، دیلین ایچینده باشقا بیر دیل یوخدور کی اونون آدی «ادبی دیل» اولسون. بئله بیر آدین اؤزو ذِهنی جایدیریر.”
بو دوشونجه‌نی ادبیاتیمیزدا و دیلیمیزده اؤرنک‌لرله بلکه ده آرتیق آچیقلاماق اولاردی. آنجاق قیسا آچیقلاماسیندان من بئله بیر نتیجه چیخاریرام کی:
وورغولادیغیم کیمی دیلین بوتون قابلیت‌لری نثرده اؤزونو گؤستریر. #نثریمیز ایسه، “ادبی دیل” آدیندا دئییلن بیر پروسئسین “یک‌نسق‌لیک” چرچیوه‌سینده دوستاق قالیر. دیل آزاد و سربست دئییل. استانداردلاشمیش (قراردادی، کلیشه‌ای) و شرطی‌لنمیش چرچیوه‌دن دیشاری آیاق باسدیقدا ایسه ادبی دیل قایغی‌کئش‌لری داها دوغروسو منظوری جنابلاری‌نین دیلی ایله دئسک “ #فیلولوقلار” طرفیندن سوچلانیر.
آنجاق من نثریمیزده دیلی آزادجا استفاده ائدن و یئنی نثریمیزه تاثیر بوراخان ایکی ایلکین یازارلاریمیزی یعنی #میرزه_فتحعلی_آخوندزاده ایله #میرزه_جلیل_محمدقلیزاده‌نی مقایسه ائتمکله اؤرنک گؤسترمک ایستیرم. آخوندزاده یئنی اوسلوب یاراتماق اوچون بوتون جهدلرینی ائدیر. آنجاق او، چاغداش نثریمیزده تحصیل دیلی‌نین سووئرنلییی‌نین یئرینه، #کلاسیک ادبیاتین قراماتیکاسی (نحو) دوستاغیندان چیخا بیلمیر. یعنی #چاغداش_نثریمیزی تحصیل دیلی بوخولاییر. آخوندزاده‌نین نثر دیلینی ایسه کلاسیک ادبیاتین قراماتیکاسی. او هر نه قدر دیلده یوموشاق سؤزلر و عبارت‌‌لر ایشلتسه ده، یئنه ده دیلی راحات بوراخا بیلمیر. دیل قراماتیکانین و آزاجیق دا کلاسیک ادبیاتین نئجه دئیرلر کاتیب‌لیک یا منشیانه دیلیندن کنارا چیخا بیلمیر.
میرزه جلیل ده ایسه مسئله ترسینه‌دیر. او، دیلی سربست بوراخیر. دیل ایسته‌دییی آخاریندا آخیر. دقیقلیکله دئسک: میرزه جلیلین یازدیغی نثرین و یاراتدیغی دیلی ایچه‌ریسینده باشقا بیر دیل یوخدور. یعنی او، آخوندزاده و چاغداش ناثیرلر کیمی‌دیلی ادبی دیل و دانیشیق دیلینه بؤلمه‌ییر. بونلارین هر ایکیسی بیر دیل اوسلوبو کیمی‌تاملیق داشییر. بوتؤولوک وار بو دیلده. دیلین بوتون سس آخارلاری، ایسته‌دییی کیچیک آرخلارا، ایسته‌دییی بؤیوک دنیزلره هئچ بیر تضییق و مانع اولمادان جیغیر آچیر. بو تصوورده میرزه جلیلین نثری سانکی بیر آزاد و سربست کولک کیمی‌دیر؛ هر بیر باجادان (منفذدن) داخیل اولوب سربست گزمه‌یه چالیشیر.
موغان - 1396.11.1
http://ishiq.net/?p=20543
https://telegram.me/dusharge
#همت_شهبازی
حؤرمتلی یازاریمیز #ناصر_منظوری جنابلاری‌نین “ #فرهنگ_جامعه” درگیسینده “ #دیل_و_رومان” باشلیقلی موصاحیبه‌سینی اوخودوقدا بیر قونویا منجه چوخ گؤزل و یئرلی-یاتاقلی توخونموشدور. آذربایجان دیلچی‌لیینده " #ادبی_دیل" ایله “ #لهجه” مسئله‌سینی قارشی‌قارشییا قویماق و بونلاردان ایکی تضادلی آنلاییش یاراتماق مسئله‌سینی. یعنی دیلچی‌لییمیز بو ایکی مسئله‌نی بیر بیری ایله یاناشی قوشالاشدیرماقدانسا، بونلاری بیر بیریندن فرقلی آنلاییشدا و هر بیریسینی باشقا بیر جیغیردا آخماسی‌نین طرفینی توتور. بونو بیز داها چوخ آذربایجان جمهوریتینده گئدن ادبیات گئدیشاتیندا سئزه‌رک عینی مسئله اورادان ایستر ایسته‌مز بیزه ده ائینه‌می‌آخیر. دیلین بوتون قابلیت‌لری نثرده اؤزونو بروزه وئریر. #نثر یازیلاریندا گئدن پروسئسده، دیالئکت و یا « #فردیناند_دو_سوسور»ون دیلی ایله دئسک “ #نیطق”، اوبراز قازانیر.
دیلچی متخصص‌لرین دانیشیغی ایله سیراوی و ساوادسیز بیر آدامین دانیشیغیندا فرق گؤرموروک. بورادا حکم سورن، بو دیلچی‌لرین دیلی ایله دئسک یالنیز “ادبی دیل”دیر. دیلده، یک نسق‌لیک حاکیمدیر. تحصیل سیستئمینده استانداردلاشان هر بیر آنلاییش عینی ایله دانیشیقدا دا حاکیمدیر.
حؤرمتلی عالیم گؤزل بیر مقاما توخونور:
“یئنی دیلچی‌لیک‌ده آنجاق، دیل، «أدبی دیل» و اونون ضیددی اولان "لهجه"یه بؤلونمور بلکه، أصلینده، دیلین ایچینده باشقا بیر دیل یوخدور کی اونون آدی «ادبی دیل» اولسون. بئله بیر آدین اؤزو ذِهنی جایدیریر.”
بو دوشونجه‌نی ادبیاتیمیزدا و دیلیمیزده اؤرنک‌لرله بلکه ده آرتیق آچیقلاماق اولاردی. آنجاق قیسا آچیقلاماسیندان من بئله بیر نتیجه چیخاریرام کی:
وورغولادیغیم کیمی دیلین بوتون قابلیت‌لری نثرده اؤزونو گؤستریر. #نثریمیز ایسه، “ادبی دیل” آدیندا دئییلن بیر پروسئسین “یک‌نسق‌لیک” چرچیوه‌سینده دوستاق قالیر. دیل آزاد و سربست دئییل. استانداردلاشمیش (قراردادی، کلیشه‌ای) و شرطی‌لنمیش چرچیوه‌دن دیشاری آیاق باسدیقدا ایسه ادبی دیل قایغی‌کئش‌لری داها دوغروسو منظوری جنابلاری‌نین دیلی ایله دئسک “ #فیلولوقلار” طرفیندن سوچلانیر.
آنجاق من نثریمیزده دیلی آزادجا استفاده ائدن و یئنی نثریمیزه تاثیر بوراخان ایکی ایلکین یازارلاریمیزی یعنی #میرزه_فتحعلی_آخوندزاده ایله #میرزه_جلیل_محمدقلیزاده‌نی مقایسه ائتمکله اؤرنک گؤسترمک ایستیرم. آخوندزاده یئنی اوسلوب یاراتماق اوچون بوتون جهدلرینی ائدیر. آنجاق او، چاغداش نثریمیزده تحصیل دیلی‌نین سووئرنلییی‌نین یئرینه، #کلاسیک ادبیاتین قراماتیکاسی (نحو) دوستاغیندان چیخا بیلمیر. یعنی #چاغداش_نثریمیزی تحصیل دیلی بوخولاییر. آخوندزاده‌نین نثر دیلینی ایسه کلاسیک ادبیاتین قراماتیکاسی. او هر نه قدر دیلده یوموشاق سؤزلر و عبارت‌‌لر ایشلتسه ده، یئنه ده دیلی راحات بوراخا بیلمیر. دیل قراماتیکانین و آزاجیق دا کلاسیک ادبیاتین نئجه دئیرلر کاتیب‌لیک یا منشیانه دیلیندن کنارا چیخا بیلمیر.
میرزه جلیل ده ایسه مسئله ترسینه‌دیر. او، دیلی سربست بوراخیر. دیل ایسته‌دییی آخاریندا آخیر. دقیقلیکله دئسک: میرزه جلیلین یازدیغی نثرین و یاراتدیغی دیلی ایچه‌ریسینده باشقا بیر دیل یوخدور. یعنی او، آخوندزاده و چاغداش ناثیرلر کیمی‌دیلی ادبی دیل و دانیشیق دیلینه بؤلمه‌ییر. بونلارین هر ایکیسی بیر دیل اوسلوبو کیمی‌تاملیق داشییر. بوتؤولوک وار بو دیلده. دیلین بوتون سس آخارلاری، ایسته‌دییی کیچیک آرخلارا، ایسته‌دییی بؤیوک دنیزلره هئچ بیر تضییق و مانع اولمادان جیغیر آچیر. بو تصوورده میرزه جلیلین نثری سانکی بیر آزاد و سربست کولک کیمی‌دیر؛ هر بیر باجادان (منفذدن) داخیل اولوب سربست گزمه‌یه چالیشیر.
موغان - 1396.11.1
http://ishiq.net/?p=20543
https://telegram.me/dusharge
ایشیق
نثریمیزین دیلی / همت شهبازی - ایشیق
نثریمیزین دیلی همت شهبازی حؤرمتلی یازاریمیز ناصر منظوری جنابلاری‌نین “فرهنگ جامعه” درگیسینده “دیل و رومان” باشلیقلی موصاحیبه‌سینی اوخودوقدا بیر قونویا منجه چوخ گؤزل و یئرلی-یاتاقلی توخونموشدور. آذربایجان دیلچی‌لیینده «ادبی دیل« ایله “لهجه” مسئله‌سینی قارشی‌قارشییا…