« #سورگون» بؤیوک بیر « #رومان»دیر
یازان: #همت_شهبازی
“ #قارا_چوخا” اثری عنعنه‌وی رئاليستي حئكايه‌لردن سئچيلير. بونونلا بئله قاراچوخا حئكايه‌سيني نثريميزده ايلك #مدرن حئكايه كيمي ده تانيماق اولار. چونکو كاراکتئرجه اوبراز یاراتماماق یؤنه‌لیشی و اوخوجونون رئال حئکایه قایدالارینا آلیشدیغی (عادت ائتدییي) اؤزللیک‌لره قاتیلماسی و ایکینجی شخص عوضلییی دیلی (زبان دوم شخص) ایله سؤیله‌نیلمه‌سی بو حئکایه‌نی رئالیزمدن قیراراق اونو مدرن و بعضن ده “ذئهنین آخیشقان” (جریان سیال ذهن) اوسلوبونا یاخینلاشدیریر. چونکو حئکایه‌نین باش‌كاراكتئری “ایلقار عمی” اؤزونون گیزلی دویغولارینا مراجعت ائدیر....
نثریمیزین قیتلیق چاغیندا مرحوم #صباحی اؤزلویونده رئال نثریمیزین تمل داشینی قویدوغو کیمی، “ #منظوری” ده تکلیینده رئال – مدرن آراسیندا کی بوتون بوشلوقلاری دولدورور...
#آذربایجان_نثرینده بوشلوقلارین درین و آجیناجاقلی اولدوغو نتیجه‌سینده بعضن بوتون بوشلوقلاری دولدورماق بیر یازارین اوزرینه و بعضن ( #صالح_عطایی‌نین منیم آدلاریم اثرینی نظره آلین) کئچمیش اوسلوبلاری سینامادان اَن یئنی اوسلوبدا یازماق بیزیم نثریمیزین پایینا دوشور. بو مسئله بلکه ده دونیا ادبیاتی‌نین اَن ماراقلی و تایسیز موضوعلاریندان بیری‌دیر. آذربایجان چاغداش نثرینده 200 ایل بوندان قاباقکی یازی اوسلوبلاري (سبک) ایله یاناشی، اَن یئنی اوسلوبلار دا ایشله‌نیلمکده‌دیر. بو باخیمدان نثریمیزین طالعی بیر یاندان آجیناجاقلی، باشقا یؤندن ایسه تک-توک اوغورلو یارادیجیلیقلارینا گؤره گووه‌نیلمه‌لی‌دیر.
رئال حئکایه‌لره آلیشمیش (عادت ائتمیش) اوخوجوموز، “ #قارا_چوخا” حئکایه‌سینی منیمسه‌یه بیلمه‌یه‌جک. چونکو رئال حئکایه‌لرده: اولایلار (حادثه)، ائدیم‌لر (عمل داستانی)، دانیشیقلار و صحنه‌جیک‌لر اونون گئدیشاتینی قاوراییر، حال‌بوکی “قارا چوخا”دا اصلینده اولایلار یوخ حددینده‌دیر. چونکو بوتون اولایلار، باش‌كاراكتئرین اؤزنل (سوبیئکتیو، ذئهنی) و شخصی داورانیشلاریندا گیزله‌نیر و اوخوجو یالنیز اونون داخیلینی اوداق (مرکز) توتاراق اؤز قایغی‌کئش‌لییی ایله حئکایه‌نی ایزلمه‌لی‌دیر. بورادا كاراكتئرلر و اولایلار سمبولیک اولاراق قارشی قارشییا دورور. قارشی دورماق ایسه، رئال حئکایه‌لرین اؤنملی اؤزللییندن‌دیر. چونکو اوخوجو اونلاری قارشی قارشییا قویماقلا حئکایه‌نین آنلاییشلارینی آچیقلاییر: #تحکیه‌چی (=راوی) ایله ایلقار، کیملیک (هویت) آنلاییشی ایله کیملیک‌سیز (بی‌هویتی) آنلاییشی، سورگون موضوعسونون ایکی يؤنلو آنلاییشی‌نین قارشیلاشماسی (بونلاری آچیقلایاجاغیق)، گولناز ایله سیرتیق قیز و ...
باشقا بیر یؤندن كاراكتئرلرین دانیشیغی و حئکایهچیلیک یؤندمی (شیوه روایت داستان) بو حئکایه‌نی رئال حئکایه‌لردن آییریر. بورادا كاراكتئرلرین دانیشیغی آزاجیق دا اولسا بئله، حئکایه كاراكتئری‌نین ايچسل و اؤزنل دونياسيندا دوستاق اولاراق قالیر و ائله محض بو باخیمدان بو حئکایه‌نی #مدرن بیر حئکایه کیمی قاوراماق اولور. چونكو ایلقارین ايچسَل دانیشیقلاریندان سونرا، تحکیه‌چب و یا خود اونون “کؤلگه‌سی”، كاراكتئرین اؤزنل اولان بعضی قارانلیقلارینا آیدینلیق گتیریر. ایلقار دانیشاندا او قدر اؤزونه قاپیلیر کی: سانکی تحکیه‌چی اونون کاناریندا دئییل و اونونلا دانیشماییر. چونكو ایلقار اؤزو بیلمه‌دن ایچ عالمینی عکس ائتدیرمه‌یه باشلاییر و بونا اؤزو ده اعتیراف ائدیر:
“بو باغریمدا قالاقلانان سؤزلر دای منه بیر روح اولوب، جانیمدا آهیللانیب ... باغریما جوغ آتیب جالقالانیب، سارماشیب ...” (ص 76)
“قارا چوخا” حئکایه‌سینی رئال حئکایه‌لردن آییران باشقا بیر عامیل، تحکیه‌چی ایله اونون “کؤلگه”سی و عمومیتله حئکایهچیلیک (داستانپردازی) اوسلوبونون گئدیشاتي‌دیر. دوغرودور بو كاراكتئرلری بیربیریندن آییرماق چوخ دا چتین دئییل، آنجاق بو ایکی كاراكتئرین یارانیشی و بعضن اونلارین بیربیریله عینی‌لشمه‌سی اوخوجونو آزاجیق دا اولسا دوشوندورور. اونلارین عینی‌لشمه‌سی بیر او قدر ده مرکب اولماماسینا باخمایاراق، اوخوجونو گئرچک بیر حئکایه اوخوماسیندان اوزاقلاشدیریر.
حئکایه‌ده ایکینجی شخص عوضلییی دیلیندن (“سن” دیلیندن) یارارلانماسینا گؤره، “تحکیه‌چی” جوتله‌شیر. آنجاق هر حالدا اونلار بیر نؤقطه‌ده بیرلشیرلر؛ بئله‌کی تحکیه‌چي بعضن مجهول بیر دیل ایله دانیشیر. قاراچوخانين دئييم طرزي‌نين مجهول‌لوغونو " #ميخائيل_باختين"ين ايره‌لي سوردويو بير قونو ايله آچيقلاماق ايسته‌ييرم. باختينه گؤره، سؤزجوك‌لرين ايكي‌باشلي ايشله‌يي [كاركرد] واردير. بو ايشلك سؤزجويون اصيل آنلامي ايله ايلگيده اولماقلا ياناشي قارشي طرفي اولان دينله‌ييجي ايله ايلگيده اولدوغونا گؤره ده بير منطيقي سؤيلم [گفتمان] يارادير. باشقا سؤزله بوتون سؤزجوك‌لر "باشقالاريلا" ايليشكيده اولاراق "بيريسيني" يانسيدير.
@dusharge
آردینی اوخویون 👇👇
یازان: #همت_شهبازی
“ #قارا_چوخا” اثری عنعنه‌وی رئاليستي حئكايه‌لردن سئچيلير. بونونلا بئله قاراچوخا حئكايه‌سيني نثريميزده ايلك #مدرن حئكايه كيمي ده تانيماق اولار. چونکو كاراکتئرجه اوبراز یاراتماماق یؤنه‌لیشی و اوخوجونون رئال حئکایه قایدالارینا آلیشدیغی (عادت ائتدییي) اؤزللیک‌لره قاتیلماسی و ایکینجی شخص عوضلییی دیلی (زبان دوم شخص) ایله سؤیله‌نیلمه‌سی بو حئکایه‌نی رئالیزمدن قیراراق اونو مدرن و بعضن ده “ذئهنین آخیشقان” (جریان سیال ذهن) اوسلوبونا یاخینلاشدیریر. چونکو حئکایه‌نین باش‌كاراكتئری “ایلقار عمی” اؤزونون گیزلی دویغولارینا مراجعت ائدیر....
نثریمیزین قیتلیق چاغیندا مرحوم #صباحی اؤزلویونده رئال نثریمیزین تمل داشینی قویدوغو کیمی، “ #منظوری” ده تکلیینده رئال – مدرن آراسیندا کی بوتون بوشلوقلاری دولدورور...
#آذربایجان_نثرینده بوشلوقلارین درین و آجیناجاقلی اولدوغو نتیجه‌سینده بعضن بوتون بوشلوقلاری دولدورماق بیر یازارین اوزرینه و بعضن ( #صالح_عطایی‌نین منیم آدلاریم اثرینی نظره آلین) کئچمیش اوسلوبلاری سینامادان اَن یئنی اوسلوبدا یازماق بیزیم نثریمیزین پایینا دوشور. بو مسئله بلکه ده دونیا ادبیاتی‌نین اَن ماراقلی و تایسیز موضوعلاریندان بیری‌دیر. آذربایجان چاغداش نثرینده 200 ایل بوندان قاباقکی یازی اوسلوبلاري (سبک) ایله یاناشی، اَن یئنی اوسلوبلار دا ایشله‌نیلمکده‌دیر. بو باخیمدان نثریمیزین طالعی بیر یاندان آجیناجاقلی، باشقا یؤندن ایسه تک-توک اوغورلو یارادیجیلیقلارینا گؤره گووه‌نیلمه‌لی‌دیر.
رئال حئکایه‌لره آلیشمیش (عادت ائتمیش) اوخوجوموز، “ #قارا_چوخا” حئکایه‌سینی منیمسه‌یه بیلمه‌یه‌جک. چونکو رئال حئکایه‌لرده: اولایلار (حادثه)، ائدیم‌لر (عمل داستانی)، دانیشیقلار و صحنه‌جیک‌لر اونون گئدیشاتینی قاوراییر، حال‌بوکی “قارا چوخا”دا اصلینده اولایلار یوخ حددینده‌دیر. چونکو بوتون اولایلار، باش‌كاراكتئرین اؤزنل (سوبیئکتیو، ذئهنی) و شخصی داورانیشلاریندا گیزله‌نیر و اوخوجو یالنیز اونون داخیلینی اوداق (مرکز) توتاراق اؤز قایغی‌کئش‌لییی ایله حئکایه‌نی ایزلمه‌لی‌دیر. بورادا كاراكتئرلر و اولایلار سمبولیک اولاراق قارشی قارشییا دورور. قارشی دورماق ایسه، رئال حئکایه‌لرین اؤنملی اؤزللییندن‌دیر. چونکو اوخوجو اونلاری قارشی قارشییا قویماقلا حئکایه‌نین آنلاییشلارینی آچیقلاییر: #تحکیه‌چی (=راوی) ایله ایلقار، کیملیک (هویت) آنلاییشی ایله کیملیک‌سیز (بی‌هویتی) آنلاییشی، سورگون موضوعسونون ایکی يؤنلو آنلاییشی‌نین قارشیلاشماسی (بونلاری آچیقلایاجاغیق)، گولناز ایله سیرتیق قیز و ...
باشقا بیر یؤندن كاراكتئرلرین دانیشیغی و حئکایهچیلیک یؤندمی (شیوه روایت داستان) بو حئکایه‌نی رئال حئکایه‌لردن آییریر. بورادا كاراكتئرلرین دانیشیغی آزاجیق دا اولسا بئله، حئکایه كاراكتئری‌نین ايچسل و اؤزنل دونياسيندا دوستاق اولاراق قالیر و ائله محض بو باخیمدان بو حئکایه‌نی #مدرن بیر حئکایه کیمی قاوراماق اولور. چونكو ایلقارین ايچسَل دانیشیقلاریندان سونرا، تحکیه‌چب و یا خود اونون “کؤلگه‌سی”، كاراكتئرین اؤزنل اولان بعضی قارانلیقلارینا آیدینلیق گتیریر. ایلقار دانیشاندا او قدر اؤزونه قاپیلیر کی: سانکی تحکیه‌چی اونون کاناریندا دئییل و اونونلا دانیشماییر. چونكو ایلقار اؤزو بیلمه‌دن ایچ عالمینی عکس ائتدیرمه‌یه باشلاییر و بونا اؤزو ده اعتیراف ائدیر:
“بو باغریمدا قالاقلانان سؤزلر دای منه بیر روح اولوب، جانیمدا آهیللانیب ... باغریما جوغ آتیب جالقالانیب، سارماشیب ...” (ص 76)
“قارا چوخا” حئکایه‌سینی رئال حئکایه‌لردن آییران باشقا بیر عامیل، تحکیه‌چی ایله اونون “کؤلگه”سی و عمومیتله حئکایهچیلیک (داستانپردازی) اوسلوبونون گئدیشاتي‌دیر. دوغرودور بو كاراكتئرلری بیربیریندن آییرماق چوخ دا چتین دئییل، آنجاق بو ایکی كاراكتئرین یارانیشی و بعضن اونلارین بیربیریله عینی‌لشمه‌سی اوخوجونو آزاجیق دا اولسا دوشوندورور. اونلارین عینی‌لشمه‌سی بیر او قدر ده مرکب اولماماسینا باخمایاراق، اوخوجونو گئرچک بیر حئکایه اوخوماسیندان اوزاقلاشدیریر.
حئکایه‌ده ایکینجی شخص عوضلییی دیلیندن (“سن” دیلیندن) یارارلانماسینا گؤره، “تحکیه‌چی” جوتله‌شیر. آنجاق هر حالدا اونلار بیر نؤقطه‌ده بیرلشیرلر؛ بئله‌کی تحکیه‌چي بعضن مجهول بیر دیل ایله دانیشیر. قاراچوخانين دئييم طرزي‌نين مجهول‌لوغونو " #ميخائيل_باختين"ين ايره‌لي سوردويو بير قونو ايله آچيقلاماق ايسته‌ييرم. باختينه گؤره، سؤزجوك‌لرين ايكي‌باشلي ايشله‌يي [كاركرد] واردير. بو ايشلك سؤزجويون اصيل آنلامي ايله ايلگيده اولماقلا ياناشي قارشي طرفي اولان دينله‌ييجي ايله ايلگيده اولدوغونا گؤره ده بير منطيقي سؤيلم [گفتمان] يارادير. باشقا سؤزله بوتون سؤزجوك‌لر "باشقالاريلا" ايليشكيده اولاراق "بيريسيني" يانسيدير.
@dusharge
آردینی اوخویون 👇👇
#بوغاناق رومانیندا #باخیش_بوجاغی و #شعور_آخینی
یازان: #همت_شهبازی
-بوغاناق (مولفی مرحوم #محمد_ملک‌نژاد) رومانی، رومانین ایلکینده باش اوبرازینی بوغاناغا، بورولغانا سالدیغی کیمی ائله ایلک آندان دا سیرلی تحکیه‌سی ایله، سئحیرلی ایفاده اوسلوبو ایله اوخوجوسونو دا بورولغانا سالیر. بورولغان اوخوجونو اؤز ایچینه چکیر عینی ایله باش اوبرازینی اؤز ایچینه چکدییی کیمی.
#بوغاناق رومانیندا #تحکیه‌چی (راوی)، زامان ماشینی کیمی‌دیر. زاماندان زامانا درحال سیاحته چیخان بیر تحکیه‌چی گئدیب چاتدیغی زامان کسیمینده اؤزونو چوخ راحات حیس ائدیر.
اوچ نسلین #تحکیه (روایت) موضوعسو اولان بوغاناق رومانی، اؤزونون تحکیه‌چیسینی ایکینجی نسیلده یعنی اورتا نسیلده احاطه ائدیر. تحکیه‌چی مصطفی یا ماتانین دیلی ایله دئسک میسدانا اثرین باش‌قهرمانی اولاراق اثرین ایچینده اشتراک ائدیر. بئله تحکیه‌چییه، قهرمان تحکیه‌چی (راوی قهرمان) دئییلیر. قهرمان تحکیه‌چییه، مداخیله‌چی تحکیه‌چی(راوی مداخله‌گر) ده دئییلیر. یعنی بوتون سوژئت بویو، یا دقیق دئسک تحکیه بویو، تحکیه ماجرالاریندا اؤزو ده اثرین قهرمانی یا کاراکتئری اولاراق اشتراک ائدن کاراکتئره مداخیله‌چی قهرمان دئییلیر. مداخیله‌چی قهرمان، یازارین یئرینه اوتوراراق اونون یئرینه سوژئت‌لری سؤیله‌ییر.
اثرین بوتون بؤلومونده، اصیل یازیچی تحکیه چرچیوه‌سیندن کناردا قالاراق اونون رولونو «من‌تحکیه‌چی» (راوی اول شخص) اولان باش قهرمان یئرینه یئتیریر. بو تحکیه واسیطه‌سی ایله اوخوجو، مؤلفی اونودور. بونون باشقا کاراکتئرلرده، من‌تحکیه‌چی بئینینده آخان دیلی ایله تانیش اولور. روماندا بیر یئرده مؤلفین تحکیه‌ده اولان حضورونو بیلیریک: او دا رومانین سون بؤلومودور. بو بؤلومده مؤلف، اؤزونون اساس کاراکتئری اولان «من‌تحکیه‌چی مصطفی»نی، اونون ساییقلاماقدا اولماسینی، یوخو ایله کابوسلار گؤردویونو، روحی سارسینتی‌لارینی اوخوجو ایله بؤلوشدویو حالدا، بو کاراکتئر حاقدا باخیش بوجاغی بیلدیردییی زاماندا گؤروروک. بو بؤلوم ایسه اوچونجو شخص دیلی ایله سؤیله‌نیلن بیر بؤلومدور.
بئله‌لیکله اثرده اوچ #باخیش_بوجاغیندان (زاویه دید) استفاده ائدن یازیچی اونون تحکیه اوسلوبوندا باجاریقلی بیر یازیچی اولماسیندان خبر وئریر. اثرده باخیش بوجاغی اوچ‌لشیر:
الف) واسیطه‌سیز ایچ‌مونولوق (تک‌گویی درونی مستقیم)
ب) واسیطه‌لی ایچ‌مونولوق (تک‌گویی درونی غیرمستقیم)
ج) اوچونجو شخص دیلی
رومانین اساس بؤلومو #بیرینجی_باخیش_بوجاغی ایله سؤیله‌نیلیر. اصلینده بوغاناقدا اولان مونولوق حادثه‌لر، سوژئت‌لر باش اوبرازین (من‌تحکیه‌چی‌نین) ایچ دانیشیقلاری واسیطه‌سی ایله اوخوجویا چاتدیریلیر. بو ایچ دانیشیقلار بعضا همان آندا یعنی روایت زامانیندا اولایلاشان حادثه و یا داورانیشلار اوزرینده‌دیر. اؤرنک اوچون تحکیه‌چی اؤز حیات یولداشینی خسته‌خانادا یانیندا گؤره‌رکن ایچینده دانیشدیغی سؤزلر همان لحظه‌یه عایددیر. آنجاق بو آنا عاید اولان دانیشیقدا بیردن بیره کئچمیشی ده بو سوژئت‌لره قاتدیقدا اونون مونولوقو خاطیره سایاغی اولور. چونکی کئچمیشه قاییدیر. بعضی حاللاردا ایسه اونون دانیشیق و مونولوقونون زامانی بللی دئییل. عمومیتله مونولوق چوخ شاخه‌لی بیر باخیش بوجاغی‌دیر. اونون ایچینده هر ایش گؤرمک اولار. کیچیک بیر ائپیزودیک دانیشیقلا باخیش بوجاغینی دییشدیرمک اولار. ائلاستیک بیر ماهیتی وار. بوغاناق بوتون بو باخیش بوجاقلارینی سیناییر. اونون مونولوق‌لاری واسیطه‌سیزدیر. بونا گؤره ده بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیله‌نیلیر؛ و بوتون بو سبب‌لره گؤره، اثرین « #شعور_آخینی» (جریان سیال ذهن) اوسلوبوندا یازیلماسینا چوخلو شاهیدلر گتیرمک اولار. یازیچی بو اوسلوبدان استفاده ائدرکن نئچه مقصدی قارشیسینا قویور:
1. رومان، شعور آخینی اوسلوبا مخصوص اولان بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیله‌نیله‌رک یازیچی بونونلا دا ایچ‌مونولوقلو اوبرازلار یاراتماغا جان آتیر. بونونلا او متن‌آلتی دیالوقلار یاراتماقدا دا اوغورلو گؤرونور.
2. یوخاریدا دئدییمیزه اساسلاناراق یازیچی بو اوسلوبو سئچمکله، باش قهرمان و کاراکتئرین داخیلی توققوشمالارینی، خاراکتئرینی، ایچ‌چالخینتی‌لارینی، روحی سارسینتی‌لارینی اورتایا قویور.
3. بو اوسلوب واسیطه‌سی ایله زامان، خطی‌لیکدن چیخیر. اثری بیر غیرخطی تحکیه اوسلوبو ایله ایزله‌ییریک.
4. ایچ‌مونولوقدا بیز کاراکتئرین شعور آخینیندا چات (گسست) گؤروروک. اونلارین چوخو بیر بیری‌نین آردی آردینا گلمیر ظاهرا ییغجام اولمایان جومله‌لر ایشله‌نیلیر. کلمه‌لر بیر چوخ حالدا یاری ایشله‌نیر. یا جومله‌لر کامیل اولمادان یاریدا بوراخیلیر. (بونلارین هامیسینا بو روماندا نمونه‌لر وار).
آردی وار 👇👇
@dusharge
👇👇🌱🌿
Ardi var
یازان: #همت_شهبازی
-بوغاناق (مولفی مرحوم #محمد_ملک‌نژاد) رومانی، رومانین ایلکینده باش اوبرازینی بوغاناغا، بورولغانا سالدیغی کیمی ائله ایلک آندان دا سیرلی تحکیه‌سی ایله، سئحیرلی ایفاده اوسلوبو ایله اوخوجوسونو دا بورولغانا سالیر. بورولغان اوخوجونو اؤز ایچینه چکیر عینی ایله باش اوبرازینی اؤز ایچینه چکدییی کیمی.
#بوغاناق رومانیندا #تحکیه‌چی (راوی)، زامان ماشینی کیمی‌دیر. زاماندان زامانا درحال سیاحته چیخان بیر تحکیه‌چی گئدیب چاتدیغی زامان کسیمینده اؤزونو چوخ راحات حیس ائدیر.
اوچ نسلین #تحکیه (روایت) موضوعسو اولان بوغاناق رومانی، اؤزونون تحکیه‌چیسینی ایکینجی نسیلده یعنی اورتا نسیلده احاطه ائدیر. تحکیه‌چی مصطفی یا ماتانین دیلی ایله دئسک میسدانا اثرین باش‌قهرمانی اولاراق اثرین ایچینده اشتراک ائدیر. بئله تحکیه‌چییه، قهرمان تحکیه‌چی (راوی قهرمان) دئییلیر. قهرمان تحکیه‌چییه، مداخیله‌چی تحکیه‌چی(راوی مداخله‌گر) ده دئییلیر. یعنی بوتون سوژئت بویو، یا دقیق دئسک تحکیه بویو، تحکیه ماجرالاریندا اؤزو ده اثرین قهرمانی یا کاراکتئری اولاراق اشتراک ائدن کاراکتئره مداخیله‌چی قهرمان دئییلیر. مداخیله‌چی قهرمان، یازارین یئرینه اوتوراراق اونون یئرینه سوژئت‌لری سؤیله‌ییر.
اثرین بوتون بؤلومونده، اصیل یازیچی تحکیه چرچیوه‌سیندن کناردا قالاراق اونون رولونو «من‌تحکیه‌چی» (راوی اول شخص) اولان باش قهرمان یئرینه یئتیریر. بو تحکیه واسیطه‌سی ایله اوخوجو، مؤلفی اونودور. بونون باشقا کاراکتئرلرده، من‌تحکیه‌چی بئینینده آخان دیلی ایله تانیش اولور. روماندا بیر یئرده مؤلفین تحکیه‌ده اولان حضورونو بیلیریک: او دا رومانین سون بؤلومودور. بو بؤلومده مؤلف، اؤزونون اساس کاراکتئری اولان «من‌تحکیه‌چی مصطفی»نی، اونون ساییقلاماقدا اولماسینی، یوخو ایله کابوسلار گؤردویونو، روحی سارسینتی‌لارینی اوخوجو ایله بؤلوشدویو حالدا، بو کاراکتئر حاقدا باخیش بوجاغی بیلدیردییی زاماندا گؤروروک. بو بؤلوم ایسه اوچونجو شخص دیلی ایله سؤیله‌نیلن بیر بؤلومدور.
بئله‌لیکله اثرده اوچ #باخیش_بوجاغیندان (زاویه دید) استفاده ائدن یازیچی اونون تحکیه اوسلوبوندا باجاریقلی بیر یازیچی اولماسیندان خبر وئریر. اثرده باخیش بوجاغی اوچ‌لشیر:
الف) واسیطه‌سیز ایچ‌مونولوق (تک‌گویی درونی مستقیم)
ب) واسیطه‌لی ایچ‌مونولوق (تک‌گویی درونی غیرمستقیم)
ج) اوچونجو شخص دیلی
رومانین اساس بؤلومو #بیرینجی_باخیش_بوجاغی ایله سؤیله‌نیلیر. اصلینده بوغاناقدا اولان مونولوق حادثه‌لر، سوژئت‌لر باش اوبرازین (من‌تحکیه‌چی‌نین) ایچ دانیشیقلاری واسیطه‌سی ایله اوخوجویا چاتدیریلیر. بو ایچ دانیشیقلار بعضا همان آندا یعنی روایت زامانیندا اولایلاشان حادثه و یا داورانیشلار اوزرینده‌دیر. اؤرنک اوچون تحکیه‌چی اؤز حیات یولداشینی خسته‌خانادا یانیندا گؤره‌رکن ایچینده دانیشدیغی سؤزلر همان لحظه‌یه عایددیر. آنجاق بو آنا عاید اولان دانیشیقدا بیردن بیره کئچمیشی ده بو سوژئت‌لره قاتدیقدا اونون مونولوقو خاطیره سایاغی اولور. چونکی کئچمیشه قاییدیر. بعضی حاللاردا ایسه اونون دانیشیق و مونولوقونون زامانی بللی دئییل. عمومیتله مونولوق چوخ شاخه‌لی بیر باخیش بوجاغی‌دیر. اونون ایچینده هر ایش گؤرمک اولار. کیچیک بیر ائپیزودیک دانیشیقلا باخیش بوجاغینی دییشدیرمک اولار. ائلاستیک بیر ماهیتی وار. بوغاناق بوتون بو باخیش بوجاقلارینی سیناییر. اونون مونولوق‌لاری واسیطه‌سیزدیر. بونا گؤره ده بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیله‌نیلیر؛ و بوتون بو سبب‌لره گؤره، اثرین « #شعور_آخینی» (جریان سیال ذهن) اوسلوبوندا یازیلماسینا چوخلو شاهیدلر گتیرمک اولار. یازیچی بو اوسلوبدان استفاده ائدرکن نئچه مقصدی قارشیسینا قویور:
1. رومان، شعور آخینی اوسلوبا مخصوص اولان بیرینجی شخص دیلی ایله سؤیله‌نیله‌رک یازیچی بونونلا دا ایچ‌مونولوقلو اوبرازلار یاراتماغا جان آتیر. بونونلا او متن‌آلتی دیالوقلار یاراتماقدا دا اوغورلو گؤرونور.
2. یوخاریدا دئدییمیزه اساسلاناراق یازیچی بو اوسلوبو سئچمکله، باش قهرمان و کاراکتئرین داخیلی توققوشمالارینی، خاراکتئرینی، ایچ‌چالخینتی‌لارینی، روحی سارسینتی‌لارینی اورتایا قویور.
3. بو اوسلوب واسیطه‌سی ایله زامان، خطی‌لیکدن چیخیر. اثری بیر غیرخطی تحکیه اوسلوبو ایله ایزله‌ییریک.
4. ایچ‌مونولوقدا بیز کاراکتئرین شعور آخینیندا چات (گسست) گؤروروک. اونلارین چوخو بیر بیری‌نین آردی آردینا گلمیر ظاهرا ییغجام اولمایان جومله‌لر ایشله‌نیلیر. کلمه‌لر بیر چوخ حالدا یاری ایشله‌نیر. یا جومله‌لر کامیل اولمادان یاریدا بوراخیلیر. (بونلارین هامیسینا بو روماندا نمونه‌لر وار).
آردی وار 👇👇
@dusharge
👇👇🌱🌿
Ardi var