جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
| تبدیل شدن مسئله‌ی «حجاب» به یک مسئله‌ی کاملاً امنیتی و سیاسی و پی‌آمدهای مواجهه‌ی حاکمیت با آن در جامعه‌ی ایرانی!

| پنج‌شنبه ۲۷ اردی‌بهشت ۱۴۰۳

| گفت‌وگوی پایگاه خبری ـ تحلیلی «امتداد» (ارگان حزب اتحاد ملت) با احمد بخارایی درباره‌ی مواجهه‌ی ساختار سیاسی با حجاب و پوشش زنان و دختران

| نمایش گزارش:👇
https://t.me/emtedadnet/88359

| #احمد_بخارایی: اگر متوجه شویم که نوع مواجهه‌ی #نظام_سیاسی ما با پدیده‌ی #حجاب، چه نوع پدیده‌ای است از عوامل و علل این نوع مواجهه تا پی‌آمدهای آن برای ما روشن خواهد شد. 

🔹نوع مواجهه‌ی نظام سیاسی ما با پدیده حجاب، یک مواجهه‌ی شکلی، صوری و سطحی است. به نظر می‌رسد؛ پیش‌فرض نظام سیاسی این است که بحث حجاب هم به مانند عبور و مرور در خیابان‌ها و سر چهارراه‌ها خواهد بود تا یک روز با وضع قانونی، رنگ‌های چراغ راهنمایی و حدود جریمه را با گماشتن یک مامور مشخص کرده و رفت و آمد در آن را به این صورت کنترل کنند. 

🔹حال آن‌که، اساساً مسئله‌ای که جنبه‌ی #ایدئولوژیک، محتوایی و اعتقادی دارد را نمی‌توان آن را به مانند مالیات یا مقررات راهنمایی و رانندگی به شکل قانون درآورد. به همین دلیل هم، عملاً قابلیت اجرا نداشته و آن دسته از کسانی هم که آن را رعایت نکنند، قانون‌شکن، تلقی نمی‌شوند. این خطا، خطا از مبدأ ـ یعنی نظام سیاسی ـ است. 

🔹می‌توان به مسئله‌ی حجاب از دو منظر کنش و واکنش در #جامعه نگاه کرد. از منظر کنشی، این‌گونه است که فرد، نوع حجاب خود را انتخاب می‌کند. از باب واکنش، وقتی راه اعتراضات و اظهار نظرها در جامعه بسته شود، واکنش‌های مختلفی از جانب اقشار مختلف صورت می‌گیرد.

🔹از این جهت، رعایت نکردن آن نوع حجابی که مدنظر نظام سیاسی بوده، نوعی واکنش در راستای ابراز نظر افراد در جامعه‌ی کنونی ما تلقی می‌شود. فرد با رها کردن موهای خود، تلاش دارد تا #اعتراض خود را به سایر جنبه‌های نظام سیاسی ابراز کند. جنبه‌هایی که بخش عمده‌ی آن، #اقتصاد و #معیشت است. 

🔹وقتی مسئله جنبه‌ی واکنشی یافته و در مقابل آن، باز شاهد برخوردهای پلیسی و امنیتی هستیم، برعکس گفته آقای #رادان که گفته مسئله‌ی حجاب، نه یک مسئله‌ی امنیتی که یک مسئله‌ی فرهنگی است، اتفاقاً نوع مواجهه و رفتارهایی که این روزها در خصوص مسئله‌ی حجاب در کشور در حال وقوع است، نشان می‌دهد که این مسئله یک مسئله‌ی کاملاً امنیتی و سیاسی است. 

🔹مگر می‌توان یک مسئله‌ی فرهنگی، اجتماعی را با پلیسی که البسه ضدگلوله بر تن کرده و #خشونت به خرج می‌دهد، حل کرد؟ وقتی در مقابل این واکنش جامعه، واکنش‌های تندتری از حکومت سر بزند، مطمئن باشید که این کینه به نفرت بیشتری بدل شده و به افزایش رویارویی‌ها منجر خواهد شد. 

🔹اگر یک انسان، مستعد حجاب هم باشد با این رفتارها به سمت بی‌حجابی سوق پیدا می‌کند. آنچه مسلم است، این مسائل از مشکلات جدی در حوزه‌ی معیشت گرفته تا تنگ‌نظری‌ها تا نوع مقابله با آزادی‌خواهان که خواستار رعایت شهروندی حقوق خود هستند ـ که نمونه‌ی بارز آن، #توماج_صالحی است ـ و موارد متعدد دیگر زیر پوست شهر در حال وقوع است. 

🔹البته به هر دلیلی که حکم #اعدام او صادر شده و هر آن‌چه که وجود دارد، صدور چنین حکمی، یک کار مضحک، غیر قانونی، غیر شرعی و ضد حقوق بشری بوده است. 

🔹وقتی مجموع این رفتارها از سوی نظام سیاسی با جامعه صورت می‌گیرد، خروجی آن، همین خواهد بود که کینه‌ها بیش‌تر شده و به نفرت بدل می‌شود. به هر میزان هم که شاهد افزایش نفرت در جامعه باشیم، از میزان گفت‌وگو کاسته و بر دوقطبی شدن اجتماع ایرانی افزوده خواهد شد. نهایتاً نیز، این خشونت است که در این جامعه بروز کرده و جلوه‌گر می‌شود. 

⚠️ بازپخش پست‌ها در هرجا، مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| ۱۰ ماه پیش گفتم و امروز شاهدش هستیم!

| یک‌شنبه ۳۰ اردی‌بهشت ۱۴۰۳

| گفت‌وگوی پایگاه خبری تحلیلی دیدار نیوز با احمد بخارایی درباره‌ی حجاب | منتشرشده در دوشنبه ۲۳ امرداد ۱۴۰۲

| نمایش گزارش:👇
https://www.didarnews.ir/fa/news/154165
| پخش ویدئو:👇(پخش در پایین پست)
https://youtu.be/1uXa4CwiUaE

#احمد_بخارایی: حدود ۱۰ ماه پیش در مرداد ۱۴۰۲ گفت‌و‌گویی داشتم با «سایت دیدار نیوز» در خصوص «#لایحه_عفاف_و_حجاب» که در آن زمان به تازگی تدوین و به مجلس ارجاع شده بود. در آن مصاحبه به نکاتی اشاره کردم که امروز پس از گذشت ۱۰ ماه در کف خیابان‌ها شاهدش هستیم. فرصت نشد این متن دیداری را در کانال تلگرامی‌ام منتشر کنم که اینک تقدیم می‌شود. در این گفت و‌گو به محورهای شانزده‌گانه‌ی زیر اشاره کردم:
۱ـ تحلیل «لایحه عفاف و حجاب» با ذکر مجازات‌های مطرح شده در آن از جریمه و حبس از درجه ۴ تا درجه ۲ تا ممنوع‌الخروجی!
۲ـ پیش‌بینی به نتیجه نرسیدن قانون #حجاب_اجباری که «امنیتی ـ سیاسی» خواهد شد و بیش از پیش دین، لباس قهری به تن خواهد کرد!
۳ـ آبشخور تفکرات دین‌خویانه‌ی سیاسی که به جای «دین انسانی و اجتماعی» به «انسان و اجتماع دینی» با محوریت تفسیر صاحب قدرت و ثروت می‌پردازد!
۴ـ پیش‌بینی مقابله‌ی فیزیکی با مدافعان #حجاب_اختیاری و شکل‌گیری روند «حجاب‌ستیزی»!
۵ـ نگاه دینی حاکمیت، مبتنی بر «نیاز‌ و درخواست‌سازی کاذب در جامعه» به جای «پاسخ‌گویی به نیازها و درخواست‌های واقعی جامعه»!
۶ـ بوی گند و آزاردهنده‌ی «#اقتصاد_دینی» و #بانکداری_اسلامی با اخذ بهره‌ی سالانه‌ی بیش از ۶۰درصد در برخی وام‌ها!
۷ـ «بن‌بست ایدئولوژیک»!
۸ـ سه وجه دین‌داری شامل: «باور، گرایش و رفتار» و تقلیل دین‌داری حکومتی به سطح رفتارهای دینی در چارچوب تفسیر صاحب قدرت و ثروت!
۹ـ «تضاد» میان الگوهای دین‌خویانه‌ی حکومتی با الگوهای فرهنگ عمومی!
۱۰ـ «#فروپاشی_اجتماعی» به گونه‌ای که حتی پس از دوران حیات #جمهوری_اسلامی گریبان جامعه را خواهد گرفت مانند شخص افسرده و نومید که به سهولت به حالت عادی باز نمی‌گردد!
۱۱ـ ضعف فکری و تحلیلی «قاضیان دادگاه‌ها» و عملکرد ناخوشایند زندان‌بانان و ناکارآمدی نمایندگان مجلس!
۱۲ـ «تقدیرگرایی»، ضد توسعه!
۱۳ـ لزوم احترام به علم و تخصص و حیثیت دیگران به عنوان «شروط لازم توسعه»!
۱۴ـ لزوم آگاهی «#اپوزیسیون» و نیز عناصر داخلی #نظام_سیاسی از ریشه‌های فکری موجود و واقعیات پنهان #جامعه!
۱۵ـ پیش‌بینی تشدید آسیب‌رسانی به جامعه با عملیاتی شدن لایحه عفاف و #حجاب و تشدید «بحران گروه مرجع»!
۱۶ـ دعوت از #رهبر انقلاب به مناظره در موضوع «حجاب» در چهارچوب «#دین_اجتماعی»!

⚠️ بازپخش پست‌ها در هرجا، مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| سیاست‌های اجتماعی زیر سایه‌ی تاریک معیشت!

| دوشنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۳

| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «آرمان امروز» با احمد بخارایی درباره‌ی نسبت سیاست‌های اجتماعی با ساختار و رویکردهای سیاسی | منتشرشده در ۱۲ خرداد ۱۴۰۳

| نمایش گزارش:👇
https://www.armandaily.ir/?p=47441

| #احمد_بخارایی: زمانی که از سیاست‌ها و #مطالبات_اجتماعی برای چهارسال می‌خواهیم صحبت و آن را مرور کنیم، با مسائل اجتماعی مواجه خواهیم شد. امروزه وقتی می‌گویم «#مسائل_اجتماعی»، #فقر، #بی‌کاری، #اعتیاد، #طلاق و … در ذهن ما تداعی می‌شود یا موضوعی نظیر #فرار_مغز‌ها و #مهاجرت افراد غیر نخبه به میان می‌آید. همان‌طور که شاهد هستیم در این مسائل اجتماعی، موضوعات سیاسی و اقتصادی وجود دارد. زمانی ما از فقر و بی‌کاری سخن می‌گوییم عمدتاً مسائل اقتصادی و آن‌جایی که از مهاجرت صحبت می‌کنیم رنگ و بوی سیاسی به خود می‌گیرد، به نحوی که مدیریت کلان، در اداره‌ی جامعه و در بسیاری از موضوعات کارکرد لازم و مناسب را ندارد. بنابراین چهار #خرده‌نظام فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در یک #جامعه، در هم تنیده هستند و یک #نظام_اجتماعی متشکل از این چهار خُرده‌نظام است. ما نمی‌توانیم این‌ها را از یک‌دیگر جدا کنیم و فقط به شکل انتزاعی و در ذهن، قابل تفکیک هستند. این چهار خُرده‌نظام یک برون‌داد دارند و آن چیزی است که ما شاهد آن هستیم؛ مثلاً در حوزه‌ی نظام #آموزش_و_پرورش و دانشگاه‌ها شاهد بحران #گروه_مرجع هستیم، به این معنا که فاصله‌ی قابل توجهی میان #دانش‌آموز و #دانش‌جو با معلم و استاد دانشگاه به وجود می‌آید و طبیعتاً به کم‌میلی در تحصیل می‌انجامد و کارکرد‌های آشکار و پنهان که باید یک #نظام_آموزشی داشته باشد را نخواهند داشت. یا در #نظام_رفاه_اجتماعی که در هر کشوری ضرورت است و در کشور‌های #سوسیال_دموکرات و حتی در کشور‌هایی که در ذهن ما با عنوان #سرمایه‌داری نظیر آلمان و انگلیس وجود دارند، یک نظام #سوسیال_دموکراسی وجود دارد و محوریت #عدالت به شکل کم‌رنگ، اما در بحث #سوسیالیسم مورد توجه است و #دموکراسی، بعد از سوسیالیسم مطرح می‌شود.

«شما در این کشور‌ها شاهد هستید که یک فرد ممکن است ۷۰ درصد درآمد خود را #مالیات بدهد تا #شکاف_طبقاتی افزایش پیدا نکند» ولی وقتی از شکاف طبقاتی و اختلاف بین طبقات به عنوان یک موضوع اجتماعی صحبت می‌شود، ریشه در تبعیض، پی‌آمدها و خروجی‌های ناخوشایندی برای جامعه دارد و ماهیت آن اقتصادی است. از این‌رو ماهیت اقتصادی زمانی سامان پیدا می‌کند که #نظام_سیاسی، تکلیف خود را روشن کرده باشد با مسأله‌ی #ثروت و #سرمایه، پس نیازمند سیاست‌گذاری کلان در حوزه‌ی سیاسی (که طبیعتاً یک نوع سوسیالیستی است) خواهد بود که هر نوع مالکیت را می‌خواهد از سطح خرد تا کلان محترم بشمارد، پس به #اختلاف_طبقاتی مانند جامعه‌ی ما دامن‌زده می‌شود. امروزه شاهد هستیم که ۹۰ درصد ثروت و سرمایه در اختیار ۱۰ درصد از جامعه‌ی ما است. در هر جامعه‌ای جرائم، #آسیب‌های_اجتماعی و ناهنجاری‌ها، خروجی و پی‌آمد وجود #تبعیض است. در این شرایط [شرایط تبعیض] افراد در جامعه احساس فقر می‌کنند. خود فقر ممکن است به تنهایی به #جرم ختم نشود، اما احساس فقر ناشی از وجود تبعیض، افراد را به سوی جرم سوق می‌دهد و بی‌علت نیست در جامعه‌ی ما اینقدر زندانی و پرونده در دادگاه وجود دارد. بنابراین آن نظام جامع رفاهی نیز به مسائل کلان بازمی‌گردد، بنابراین مسائل و سیاست‌های اجتماعی ما بدون شک ارتباط تنگاتنگی با مسائل سیاسی دارند و در هر جامعه‌ای نظام سیاسی، تعیین‌کننده‌ی اصلی است. ما به مسائل عدیده‌ی اجتماعی از هر زاویه‌ای که نگاه کنیم از منظومه‌ی فکری نظام سیاسی ریشه می‌گیرد و برای #انتخابات آینده نیز یک کاندیدا برای آن حوزه‌ی سیاسی تعریف می‌شود. به عنوان مثال افرادی برای انتخابات ثبت نام کرده‌اند که سوابق‌شان نشان می‌دهد که اختلاف معناداری با #اصلاح‌طلبان و اعتدالیون حکومتی ندارند، این افراد نمی‌توانند جلوی ناکارآمدی‌های اقتصادی و سیاسی بایستند. در این شرایط نمی‌توان انتظار داشت که مسائل اجتماعی سامان پیدا کند.

شما در شعار‌ها و مناظره‌های انتخاباتی دیده‌اید و باز هم خواهید دید که کاندیدا‌ها نسبت به مسائل اجتماعی موضعی ندارند و عمدتاً شعار‌های کلی و غیر قابل عملیاتی اقتصادی و معیشتی می‌دهند. مثلاً تاکنون کدام کاندیدای #ریاست‌جمهوری از #عدالت_اجتماعی یا شکاف طبقاتی در جامعه و لزوم رفع آن‌ها سخن گفته است؟ متأسفانه درک لازم را ندارند در حالی که مسائل و مشکلات اصلی و ساختاری در جامعه‌ی ما جنبه‌ی اجتماعی دارند و لازم است نگاه جامعه‌شناسانه داشت.

⚠️ بازپخش در هرجا، مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست انجام شود.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ دعوت اصلاح‌طلبان به مشارکت در انتخابات ریاست‌‌جمهوری، موجب «آگاهی‌ستیزی» در جامعه!

| دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳

⟩⟩ مناظره میان احمد بخارایی و محمود صادقی به میزبانی «عبدی مدیا» | برگزار شده در ۲۵ خرداد ۱۴۰۳

| پیش‌پرده:👇
https://t.me/AbdiMedia/49958

| پخش مناظره:👇
https://www.youtube.com/watch?v=mJoGtfMm228

| #احمد_بخارایی: حدود دو ساعت و نیم با دکتر #محمود_صادقی #اصلاح‌طلب و نماینده‌ی اسبق مجلس گفت‌وشنود چالشی داشتم. ایشان به عنوان عضوی در #جبهه‌ی_متحد_اصلاح‌طلبان، مدافع #مشارکت در #انتخابات به نفع آقای #مسعود_پزشکیان بودند و من مخالف #مشارکت_ایجابی و مدافع «#کنش‌گری_سلبی»! در این #مناظره به این موضوعات پرداختم:

۱ـ تحلیل ا#نتخابات_ریاست‌جمهوری ۸ تیر ۱۴۰۳ از چهار منظر: علت فاعلی، علت صوری، علت محتوایی و علت غایی.

۲ـ در تبیین «#علت_فاعلی» به تاریخ گذشته و سه موضوع اشاره کردم شامل:
الف ـ مسیر ناخوشایند #نظام_سیاسی که «#فروپاشی_اجتماعی» و بحران #مشروعیت_سیاسی را تشدید کرده،
ب ـ پدیده‌ی «انتصاخابات» در چیدمان نامزدها در انتخابات گذشته مجلس و #ریاست‌جمهوری،
پ ـ رخ‌نمایی یک «#رفراندوم» در آخرین #انتخابات_مجلس در اسفند ۱۴۰۲ با #عدم_مشارکت حدود ۶۰ درصد شهروندان.

۳ـ در توضیح «#علت_صوری» با استناد به شعارها و مواضع تبلیغاتی شش نامزد کنونی، «عدم تمایز معنادار» بین آن‌ها را متذکر شدم.

۴ـ در تحلیل «#علت_محتوایی» به چهار مؤلفه اشاره کردم شامل:
الف ـ هم‌گونی اندیشه‌ای کاندیداها بر اساس حرکت روی ریل‌های کاشته‌شده‌ی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی،
ب ـ عدم توجه نامزدها به نقش ساختارها در رخ‌دادهای نامطلوب و آسیب‌رسان،
پ ـ تشدید روند «#آگاهی‌ستیزی» در جامعه از سوی نامزدهای ریاست‌جمهوری،
ت ـ عدم نگاه کارشناسانه و عمیق به پدیده‌های نامیمونی مانند: #شکاف_طبقاتی وحشتناک، اقتصاد «نفت‌خور»، تشدید روند #فروپاشی_اجتماعی، زندانیان مظلوم سیاسی، حدود هشت میلیون #مهاجر و فراری دور از وطن و …

۵ ـ در ترسیم «#علت_غایی» به سه موضوع اشاره کردم شامل:
الف ـ تمام شش نامزد، چشم‌اندازی از آینده‌ی متفاوت از گذشته ندارند،
ب ـ در جهت تمدید نقش نیروهای اطلاعاتی ـ امنیتی و نقش مطلق #رهبری در آینده، موضع تثبیتی دارند،
پ ـ موضع متفاوت و واضحی نسبت به #سیاست_خارجی ندارند.

۶ـ در چه جامعه‌ای، «انتخابات» کم‌رنگ است؟ در جامعه‌ی «غیر مدرن»ی که اعمال زور به شکل حداکثری و گسترده در جریان است و نیز به جای پدیده: #دولت ـ #ملت، پدیده: #حاکمیت ـ #امت، شکل می‌گیرد و حاکمیت، الهی است نه «ملی» و نیز ملاک #مشروطیت، کاریزمای مذهبی است و نه «#قانون» و هم‌چنین قدرت، «شخصی» است و نظام بوروکراسی‌اش، «باندی» و به جای «#شهروند»، «#رعیت» حضور دارد.

۷ـ کلی‌گویی آقای مسعود پزشکیان در بیان ۳ اصل (مسئولیت‌پذیری، دست‌یابی به هدف، پاسخ‌گویی) و ۵ استراتژی خود که همه‌ی نامزدها نیز در این کلی‌گویی‌ها هم‌سان هستند.

۸ـ جبهه‌ی متحد #اصلاح‌طلبان به جنگ با «#آگاهی_اجتماعی» برخاسته‌اند زیرا اجازه نمی‌دهند با «کنش‌گری سلبی» اعضای #جامعه، شرط لازم برای «آگاهی اجتماعی» یعنی «گفت‌وگوی درونی در افراد» شکل گیرد و نیز مانع می‌شوند تا شرط کافی «آگاهی‌یابی» یعنی عطف توجه و نظر شهروندان به «مصادیق» به جای «مفاهیم» تحقق یابد چرا که در شرایط گذشته در ایران با دعوت تکراری «انتخاب بین بد و بدتر»، جامعه را سطحی و ناآگاه و «کلی نگر»، نگه داشته‌اند.

۹ـ مشارکت نسبی آقای مسعود پزشکیان طی ۵ دوره‌ی نمایندگی‌شان در #مجلس و ارتقا به سطح نایب‌رییس اولی مجلس در روند «فروپاشی اجتماعی».

۱۰ـ طرح ۳ پرسش از آقای #خامنه‌ای:
الف‌ـ چرا بدون واسطه و فارغ از فضای امنیتی و گزینشی با منتقدان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، دیدار و گفت‌و‌شنود نمی‌کنند؟
ب ـ آیا «#عدالت‌خواهی» جزو ارکان انقلاب ۱۳۵۷ نبود و اگر بود چرا #جامعه با شکاف ناخوشایند طبقاتی و #تبعیض مواجه است؟
پ ـ چرا این‌قدر آمار #زندانیان_سیاسی و #اعدام زیاد است و چرا برخوردهای خشونت‌بار با منتقدان صورت می‌گیرد؟

لطفاً ویدئوی مناظره را ملاحظه و نقد فرمایید. سپاس

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |