جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
📜#اصلی‌ترین_مسئله‌ی_جامعه‌ی_ایران چهار نگاه از سوی چهار شخصیت باقی، مدنی، نگهدار و مهاجرانی حدود یک و نیم سال قبل در آبان ۱۳۹۶ به ذهنم رسید که یک رشته گفت‌وشنود چالشی با بزرگان #سیاست و اندیشه‌ورزی در مورد این پرسش داشته باشم: «اصلی‌ترین مسئله در جامعه‌ی…
| اصلی‌ترین مسئله‌ی جامعه‌ی ایران |
| Iran Main Problem |


👈 بخش ۴: گفت‌وشنود با عطاءالله مهاجرانی

🗓 چهارشنبه ۸ آبان ۱۳۹۸

حدود دو سال قبل در آبان ۱۳۹۶ به ذهنم رسید که یک رشته گفت‌وشنود چالشی با بزرگان #سیاست و اندیشه‌ورزی در مورد این پرسش داشته باشم: «#اصلی‌ترین_مسئله‌ی_جامعه‌ی_ایران چیست؟ (در جامعه‌ی کنونی)». نگفتم «مسئه‌ی اجتماعی» تا مصاحبه‌شونده فارغ از قید «اجتماعی» بنا به زعم خود «اصلی‌ترین مسئله» را بیان و طبقه‌بندی کند.

گفت‌وشنود آغازین با آقای عمادالدین باقی، دومین با آقای سعید مدنی و سومین با آقای فرخ نگهدار بود که پخش شدند. در همان اقامت کوتاهی که در لندن داشتم موفق شدم با آقای #عطاءالله_مهاجرانی هم گفت‌و‌شنودی داشته باشم؛ ایشان در سن ۲۶ سالگی نماینده‌ی مردم در مجلس اول شد و بعد، معاون حقوقی و پارلمانی آقایان #میرحسین_موسوی و #هاشمی_رفسنجانی و بالاخره وزیر مستعفی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره‌ی اول ریاست جمهوری جناب #محمد_خاتمی بود و اینک در لندن به سر می‌برد. آقای مهاجرانی در این گفت‌و‌شنود بیان کرد که مهم‌ترین مسآله در ایران، «عدم رعایت قانون» است. بر این اساس، نظر ایشان با پرسش‌های زیر به چالش کشیده‌شد:

پرسش‌های #احمد_بخارایی:

#انقلاب، شبیه کودتا در سطح وسیع است و در انقلاب‌ها، جهان فرهنگی و معرفتی، دفعتاً تغییر نمی‌کند. در انقلاب ما «امر و نهی» مطرح شد و این با موضوع #مشارکت و نظارت و ارزیابی در جهان مدرن، تعارض داشت، اینک چه‌گونه شما معتقدید که قانون در نظام ما کارامد است؟

به ساختار حقوقی و #قانون_اساسی به عنوان یک امر «خوب» اشاره کردید حال آن‌که وقتی به چهار دهه‌ی قبل نگاه می‌کنیم می‌بینیم که در یک حلقه‌ی معیوب گرفتار شده‌ایم مانند اختیارات #شورای_نگهبان و روند انتخابات که تبعیض و نابرابری اجتماعی را دامن زده است و بخش عمده‌ای از نیروهای لایق به مجلس‌ها راه نیافتند و نمایندگانی به مجالس رفتند که نتوانستند ساختار حقوقی را اصلاح کنند. چه‌گونه معتقدید این قوانین خوب بوده اند؟

این نظام اساساً مبتنی بر قانون‌شکنی است زیرا «انقلاب» یعنی قانون‌شکنی! چه‌گونه می‌خواهیم تبعات این روند مانند خشونت و بی‌کاری و روسپی‌گری را متوقف کنیم؟

ما نمی‌توانیم کنش‌گران اجتماعی مانند استاد دانش‌گاه یا پزشک را به عنوان یک جزیزه، مستقل از ساختارها در نظر بگیریم. چه‌گونه امکان‌پذیر است که در آینه‌ی ساختارهای معیوب، تصویر درستی از کنش‌گران اجتماعی ترسیم شود؟

ما در طول سال‌های گذشته نتوانستیم در خصوص یک موضوع ساده و بدیهی یعنی گفت‌و‌شنود مستقیم با آمریکا به نتیجه‌ی مشخص و واضح برسیم. ایا این به ساختار سیاسی مربوط نمی‌شود؟

شما می‌گویید به رغم اتحاد سه‌جانبه‌ی #اسرائیل و #عربستان و #آمریکا، ایران از اقتدار و امنیت و چهره‌ی درخشان در دنیا برخوردار است و همه معتقدند آقای #خامنه‌ای دارای نگاه استراتژیک و دارای افق بلند است. چه‌گونه است که فکر می‌کنید ایران فقط از داخل ممکن است آسیب‌پذیر باشد؟

⟩⟩ توجه: آقای مهاجرانی در این گفت‌وشنود در دو سال قبل به ذکر استحکام #نظام_سیاسی و آسیب‌ناپذیری آن در ایران پرداختند و در همان‌جا من تاکید کردم که نظام سیاسی در ایران بسا از جوانب دیگر آسیب‌پذیر باشد. امروز پس از گذشت دو سال، با توجه به تحریم و شکستگی اقتصادی و وجود گسست اجتماعی، بیش‌تر مشخص می‌شود که ایشان و دیگر سیاست‌مداران معطوف به نظام تا چه حد از واقع‌بینی برخوردارند!

👇 با اشاره روی تصویر پایین بدون بیرون‌آمدن از تلگرام یا یک‌راست از YouTube تماشا کنید. (برای اتصال از ایران روشن‌بودن فیلترشکن الزامی است و پراکسی تلگرام کفایت نمی‌کند)

بخش ۱: عمادالدین باقی 👉

بخش۲: سعید مدنی 👉

بخش۳: فرخ نگهدار 👉

🎞 همه‌ی بخش‌ها را در imp.dr-bokharaei.com تماشا کنید.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| کدام‌یک: "حماسه‌ی مشارکت" یا "حماسه‌ی عدم مشارکت" در انتخابات مجلس!؟

| شنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۲

| #احمد_بخارایی: قبل از #انتخابات گفته بودم نرخ #مشارکت حدود ۴۰‌درصد خواهد بود که مستنداتش در کانال تلگرامی‌ام موجود است و اینک چنان شد که پیش‌بینی شده بود. حال اگر بپذیریم که درصد قابل توجهی از رأی دهنده‌ها در شهرستان‌ها وارد رقابت قومی و قبیلگی شده بودند و لزوماً مشارکت آنان به معنای تأیید روند کنونی نظام #حکم‌رانی نیست و نیز اگر بپذیریم که درصد قابل توجهی از رأی‌ها به واسطه‌ی ترس از #عدم_مشارکت و ثبت نشدن کد ملی است بنابراین خوش‌بینانه حدود ۳۵ درصد واجدان اعطای رأی در #انتخابات_مجلس مشارکتی داشتند که کم‌و‌بیش روند کنونی را تأیید می‌کنند.

یادمان باشد که این انتخابات کاملاً متمایز از انتخابات گذشته بود زیرا از همه‌ی اهرم‌های دینی و سیاسی برای جلب مشارکت از سوی عناصر درجه یک #نظام_سیاسی بهره برده شده بود و گویی یک رأی‌گیری برای تثبیت یا #مخالفت با #نظام_اسلامی است.

بنا بر آن‌چه گذشت، اکثریت بالا یعنی حدود ۶۵ درصد مردم نسبت به نظام سیاسی انتقادات زیربنایی دارند و این رویه را قابل تداوم نمی‌دانند. این مسئله‌ی کوچکی نیست و شاید بتوان گفت: "حماسه‌ی عدم مشارکت!"
آقای #خامنه‌ای در سال ۸۰ گفته بودند که مشارکت ۴۰درصدی در انتخابات "مایه‌ی ننگ" است و نشان‌گر عدم #اعتماد مردم به #حاکمیت و نداشتن #اعتبار نظام سیاسی و نبود امید مردم است، اینک و بر این اساس در مورد مشارکت ۳۵ درصدی در انتخابات #مجلس چه می‌توان گفت؟!

توجه: آن‌ها که #رأی نداده‌اند لزوما "#برانداز" نیستند اما قطعاً "#تحول‌جو" هستند. "#تحول‌جویی" با تغییر "ماهیت ساختارها" در کنار افزایش سطح آگاهی مردم، شدنی است.
#حاکمیت، چشم‌ها و گوش‌هایش را باز کند تا معترضان به سمت "#براندازی" متمایل نشوند!

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها: 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| نظام حکم‌رانی پاسخ بگوید!

| دوشنبه ۱۴ اسفند ۱۴۰۲

| #احمد_بخارایی: نتایج #انتخابات_مجلس بنا به پیش‌بینی قبلی‌مان دقیقاً همان شد. اینک بر #نظام_سیاسی است که این نتایج را تحلیل کند. تعداد زیاد #رأی باطله و مثلاً رأی به "#صادق_بوقی" در رشت، مسئله‌ی کوچکی نیست. هم‌وزن بودن تعداد آرای باطله در تهران نسبت به آرای نفر نخست منتخب، مسئله‌ی پیش‌پاافتاده‌ای نیست! پایین‌ترین سطح #مشارکت در #انتخابات #مجلس در ۴۵ سال اخیر و نیز بنا به گفته‌ی آقای #خامنه‌ای در سال ۱۳۸۰، "مایه‌ی ننگ" بودن، موضوع کوچکی نیست.

چرا رئیس دفتر ایشان می‌گوید حضور پرشور مردم در انتخابات مجلس، لبیک به آقای خامنهای‌ست؟ چرا واقعیت را کتمان می‌کند؟
چرا و ده‌ها چرای دیگر …

#حاکمیت چشم‌ها و گوش‌هایش را باز کند. مجلسی که نماینده‌ی اولش در تهران حدود ۸ درصد آرای واجدان اعطای رأی را کسب کرده فاقد #مشروعیت به نظر می‌رسد.

تا زمان باقی است به "#تحول‌جویی" اندیشه کنیم و الا مردم آرام آرام به سمت اندیشه‌ی "#سرنگونی" پیش خواهند رفت.
بیدار شویم!

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| گریزناپذیری «تحول‌جویی» در ایران (۴)

⟩⟩ #عدالت‌‌خواهی"، پاشته آشیل "#تحول‌جویی"!


| سه‌شنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۳

| #احمد_بخارایی: آقای #خامنه‌ای در دیدار با دانشجویان در ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ اشاره داشتند به این‌که عدالت، یعنی توزیع برابر فرصت‌ها به گونه‌ای که فارغ از فاصله‌ی طبقاتی باشد و #عدالت، قربانی #اختلاف_طبقاتی نشود.
به نظر می‌رسد کلیت این تعریف درست است اما توجه داشته باشیم که وجود "#فاصله_طبقاتی" گاه بسیاری با "عدالت"، تعارض دارد و اگر در یک #جامعه فاصله‌ی طبقاتی، تعمیق شود دیگر نمی‌توان سخن از عدالت گفت و دیگر "توزیع برابر فرصت‌ها" بی‌معنا می‌شود.
آقای خامنهای در ذکر مثالی برای "عدالت" به امکان پاسخ‌گویی افراد در فضای مجازی نسبت به انتقادهای وارد شده به آنها اشاره داشت. پس از نشست مذکور شنیده شد که منظور ایشان اتهامات وارده به آقایان #محمدباقر_قالی‌باف و #کاظم_صدیقی است و چون پاسخ نداده‌اند پس منتقدان دچار "بی‌عدالتی" شده‌اند.

دو موضوع:
۱ـ امروزه فضای مجازی در اختیار همگان است و مطمئناً خود این افراد قبل از کاربران در جریان اتهامات خود قرار گرفته‌اند و اگر سکوت می‌کنند صحت اتهام، تقویت می‌شود زیرا: سکوت، علامت رضاست!

۲ـ در #جامعه_مدنی وقتی اعضای جامعه #مطالبه‌گری و #انتقاد می‌کنند مانند آن‌چه در خصوص اموال و ثروت آن دو نفر گفته‌شده، این وظیفه‌ی #قوه_قضائیه است که به جای موعظه اخلاقی از سوی رئیس‌ش، تحقیق و اطلاع‌رسانی صورت پذیرد تا اگر اتهامات، ناروا و ناعادلانه بوده از متهمان دفاع و اعاده‌ی حیثیت شود.

بنابراین طرح انتقادها و برچسب اتهام‌ها مصداق "بی‌عدالتی" نیست بلکه نزدودن ابهام و سکوت و صرف موعظه‌ی اخلاقی و دعوت مردم به سکوت و تسلیم، عین "بی‌عدالتی" است!

شعار محوری "تحول‌جویان" عبارت از "عدالت‌طلبی" است!

| یادداشت‌های پیشین «گریزناپذیری تحول‌جویی»:
https://t.me/dr_bokharaei/811

https://t.me/dr_bokharaei/817

https://t.me/dr_bokharaei/818

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ دعوت اصلاح‌طلبان به مشارکت در انتخابات ریاست‌‌جمهوری، موجب «آگاهی‌ستیزی» در جامعه!

| دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳

⟩⟩ مناظره میان احمد بخارایی و محمود صادقی به میزبانی «عبدی مدیا» | برگزار شده در ۲۵ خرداد ۱۴۰۳

| پیش‌پرده:👇
https://t.me/AbdiMedia/49958

| پخش مناظره:👇
https://www.youtube.com/watch?v=mJoGtfMm228

| #احمد_بخارایی: حدود دو ساعت و نیم با دکتر #محمود_صادقی #اصلاح‌طلب و نماینده‌ی اسبق مجلس گفت‌وشنود چالشی داشتم. ایشان به عنوان عضوی در #جبهه‌ی_متحد_اصلاح‌طلبان، مدافع #مشارکت در #انتخابات به نفع آقای #مسعود_پزشکیان بودند و من مخالف #مشارکت_ایجابی و مدافع «#کنش‌گری_سلبی»! در این #مناظره به این موضوعات پرداختم:

۱ـ تحلیل ا#نتخابات_ریاست‌جمهوری ۸ تیر ۱۴۰۳ از چهار منظر: علت فاعلی، علت صوری، علت محتوایی و علت غایی.

۲ـ در تبیین «#علت_فاعلی» به تاریخ گذشته و سه موضوع اشاره کردم شامل:
الف ـ مسیر ناخوشایند #نظام_سیاسی که «#فروپاشی_اجتماعی» و بحران #مشروعیت_سیاسی را تشدید کرده،
ب ـ پدیده‌ی «انتصاخابات» در چیدمان نامزدها در انتخابات گذشته مجلس و #ریاست‌جمهوری،
پ ـ رخ‌نمایی یک «#رفراندوم» در آخرین #انتخابات_مجلس در اسفند ۱۴۰۲ با #عدم_مشارکت حدود ۶۰ درصد شهروندان.

۳ـ در توضیح «#علت_صوری» با استناد به شعارها و مواضع تبلیغاتی شش نامزد کنونی، «عدم تمایز معنادار» بین آن‌ها را متذکر شدم.

۴ـ در تحلیل «#علت_محتوایی» به چهار مؤلفه اشاره کردم شامل:
الف ـ هم‌گونی اندیشه‌ای کاندیداها بر اساس حرکت روی ریل‌های کاشته‌شده‌ی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی،
ب ـ عدم توجه نامزدها به نقش ساختارها در رخ‌دادهای نامطلوب و آسیب‌رسان،
پ ـ تشدید روند «#آگاهی‌ستیزی» در جامعه از سوی نامزدهای ریاست‌جمهوری،
ت ـ عدم نگاه کارشناسانه و عمیق به پدیده‌های نامیمونی مانند: #شکاف_طبقاتی وحشتناک، اقتصاد «نفت‌خور»، تشدید روند #فروپاشی_اجتماعی، زندانیان مظلوم سیاسی، حدود هشت میلیون #مهاجر و فراری دور از وطن و …

۵ ـ در ترسیم «#علت_غایی» به سه موضوع اشاره کردم شامل:
الف ـ تمام شش نامزد، چشم‌اندازی از آینده‌ی متفاوت از گذشته ندارند،
ب ـ در جهت تمدید نقش نیروهای اطلاعاتی ـ امنیتی و نقش مطلق #رهبری در آینده، موضع تثبیتی دارند،
پ ـ موضع متفاوت و واضحی نسبت به #سیاست_خارجی ندارند.

۶ـ در چه جامعه‌ای، «انتخابات» کم‌رنگ است؟ در جامعه‌ی «غیر مدرن»ی که اعمال زور به شکل حداکثری و گسترده در جریان است و نیز به جای پدیده: #دولت ـ #ملت، پدیده: #حاکمیت ـ #امت، شکل می‌گیرد و حاکمیت، الهی است نه «ملی» و نیز ملاک #مشروطیت، کاریزمای مذهبی است و نه «#قانون» و هم‌چنین قدرت، «شخصی» است و نظام بوروکراسی‌اش، «باندی» و به جای «#شهروند»، «#رعیت» حضور دارد.

۷ـ کلی‌گویی آقای مسعود پزشکیان در بیان ۳ اصل (مسئولیت‌پذیری، دست‌یابی به هدف، پاسخ‌گویی) و ۵ استراتژی خود که همه‌ی نامزدها نیز در این کلی‌گویی‌ها هم‌سان هستند.

۸ـ جبهه‌ی متحد #اصلاح‌طلبان به جنگ با «#آگاهی_اجتماعی» برخاسته‌اند زیرا اجازه نمی‌دهند با «کنش‌گری سلبی» اعضای #جامعه، شرط لازم برای «آگاهی اجتماعی» یعنی «گفت‌وگوی درونی در افراد» شکل گیرد و نیز مانع می‌شوند تا شرط کافی «آگاهی‌یابی» یعنی عطف توجه و نظر شهروندان به «مصادیق» به جای «مفاهیم» تحقق یابد چرا که در شرایط گذشته در ایران با دعوت تکراری «انتخاب بین بد و بدتر»، جامعه را سطحی و ناآگاه و «کلی نگر»، نگه داشته‌اند.

۹ـ مشارکت نسبی آقای مسعود پزشکیان طی ۵ دوره‌ی نمایندگی‌شان در #مجلس و ارتقا به سطح نایب‌رییس اولی مجلس در روند «فروپاشی اجتماعی».

۱۰ـ طرح ۳ پرسش از آقای #خامنه‌ای:
الف‌ـ چرا بدون واسطه و فارغ از فضای امنیتی و گزینشی با منتقدان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، دیدار و گفت‌و‌شنود نمی‌کنند؟
ب ـ آیا «#عدالت‌خواهی» جزو ارکان انقلاب ۱۳۵۷ نبود و اگر بود چرا #جامعه با شکاف ناخوشایند طبقاتی و #تبعیض مواجه است؟
پ ـ چرا این‌قدر آمار #زندانیان_سیاسی و #اعدام زیاد است و چرا برخوردهای خشونت‌بار با منتقدان صورت می‌گیرد؟

لطفاً ویدئوی مناظره را ملاحظه و نقد فرمایید. سپاس

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ بیدارباش #تحول‌جویان!

| یک‌شنبه ۷ امرداد ۱۴۰۳

| #احمد_بخارایی: امروز حکم #ریاست‌جمهوری #مسعود_پزشکیان تنفیذ شد. در این مراسم دو نکته در صحبت‌های #رئیس‌جمهور برجسته بود:

۱ـ اشاره به لزوم « تغییر» و مطالبه‌ی مردم برای تغییرات.

۲ـ اشاره به «#تحول‌خواهان» پس از #اصول‌گرایان و #اصلاح‌طلبان.

عزیزان من، «#مقاومت_مدنی» شما تا بدین‌جا و در مرحله‌ی شعار رئیس‌جمهور به بار نشسته است. شما در مقابل اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان ایستادید و با #عدم_مشارکت در #انتخابات در چارچوب «مقاومت مدنی» پیام‌تان را رساندید و ظاهراً به گوش والیان رسیده است.

در ادامه‌ی مراسم، آقای #خامنه‌ای هم نرم و هم‌گون صحبت کرد و خبری از شعارهای تند نبود و به عنوان مثال، مسئله‌ی #غزه را از آن جهت مهم دانست که یک موضوع بین‌المللی است نه «اسلامی»!

به نظر می‌رسد تاکتیک «مقاومت مدنی» تا بدین‌جا پاسخ خود را در گام نخست گرفته است اما حداقل ده گام دیگر باقی است تا مفهوم «تغییر»، جنبه‌ی عملیاتی پیدا کند. پس هم‌چنان با تاکتیک «مقاومت مدنی»، مسیر ادامه پیدا خواهد کرد تا روند #مطالبه‌گری جدی، موجب باز شدن گوش سنگین #نظام_حکم‌رانی شود.

https://t.me/dr_bokharaei

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |