جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.93K subscribers
68 photos
21 videos
1 file
680 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓 دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۱۳ | سیزدهمین مکث:
«دانشگاهیان بی‌خاصیت»

انتشار این «مکث‌»ها از شهریورماه آغاز شد و در هر دوشنبه تا اسفندماه یک «مکث» برای شرکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ نوشته خواهد شد.

⟩⟩ حوادث ناگوار و خونین آبان ۹۸ نشان داد که «مکث»های نگاشته‌شده‌ی قبلی نزدیک به واقعیت است! اینک «مکث» سیزدهم.

۱ـ آقای #حسن_روحانی در ۱۷ آذر ۹۸ در سخن‌رانی‌اش در مجلس به هنگام تقدیم لایحه‌ی بودجه سال ۹۹ گفت: «اخیراً #مقام_معظم_رهبری، دستوری به شورای عالی مجازی کشور داده‌اند که در حال پی‌گیری است». باید پرسید «این دستور چیست؟!»

۲ـ آقای حسن روحانی پس از دو روز تأخیر به مناست روز دانش‌جو در ۱۸ آذر در دانش‌گاه فرهنگیان خطاب به دانش‌جویان حرف‌هایی زدند که «می‌خوانیم» و «می‌گوییم»:

ـ گفت: «#دولت باید نقد شود چون اگر نقد نشود احتمال انحراف دارد. نقد #دانشجو باید بی‌محابا و در عین حال بامحتوا باشد».

ـ می‌گوییم: «ای دانشجو و دانشگاهی، تو هر چه دلت می‌خواهد بگو و بدان که به رغم حرف‌های زیادی که زده‌ای، #حاکمیت به مسیر انحرافی خودش ادامه داده‌ و گوش نداده است.»

ـ گفت: «در ۷ سال گذشته موفق بودم در روز دانش‌جو در یکی از دانش‌گاه‌های کشور سخنان #دانشجویان را بشنوم. از طرح بیان روشن، شفاف و نقادانه‌ی دانش‌جو نسبت به دولت خوش‌حال می‌شوم و این آزادی بیان جزء افتخارات #انقلاب_اسلامی است».

ـ می‌گوییم: «آقای روحانی در ۷ سال گذشته و همه‌ی حاکمیت در دهه‌های گذشته تظاهر کرده‌اند که نسبت به حرف‌های تو کنش‌گر دانش‌گاهی خوش‌حال شده‌اند اما در خفا نقشه کشیده‌اند که با تعبیه‌ی فیلترهای مختلف، تو را به راه راست هدایت کنند! بله #آزادی_بیان جزء افتخارات انقلاب اسلامی است اما آن آزادی بیانی که #حاکمیت_شیعی تعریف کرده است که در نهایت اگر اهل اطاعت نباشی سر از #زندان یا طرد در خواهی آورد.»

۳ـ آقای حسن روحانی به عنوان #رئیس_جمهور در سخن‌رانی فوق‌الذکر ۳۱ بار از واژه‌ی «#اظهار_نظر» و «#نقد» استفاده کرد و داشتم فکر می‌کردم که آیا این عدد ۳۱ با اختلاف عددی سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۹۸ به میزان ۳۱ نسبتی دارد؟ به یاد داریم که در تیر ماه ۱۳۶۷ و پس از یک سال تأخیر، قطع‌نامه‌ی شورای امنیت سازمان ملل در خصوص پایان‌بخشیدن به جنگ ایران و عراق مورد پذیرش ایران قرار گرفت که از آن به عنوان «نوشیدن جام زهر» یاد می‌شود. چه رابطه‌ای است بین آغاز سازندگی و روند «پس‌زدن» دانش‌جویان و دانش‌گاهیان طی ۳۱ سال اخیر؟!

۴ـ آزموده را آزمودن خطا است. به نظر نمی‌رسد شکل‌گیری دوباره‌ی مجلس شورای اسلامی‌ای که محلی از اِعراب ندارد قرین به صلاح باشد زیرا همواره حاکمیت، #مجلس را مصادره‌به‌مطلوب کرده است و عملاً وجود و عدم مجلس در کنترل بحران‌ها، خنثی بوده است. بسا، عدم شرکت در #انتخابات_مجلس موجب انتقال پیامی باشد که طی ۳۱ سال دانش‌جویان و دانش‌گاهیان نتوانستند به گوش حاکمیت برسانند.

۵ـ باز می‌گردم و «بند ۱‌» در ابتدای این نوشته را مرور می‌کنم. شاید بتوانیم اینک حدس بزنیم که موضوع چیست!

۶ـ حال که می‌توان «بند ۵» را نگاشت پس شاید بتوان گفت که اینک «#اصلاح‌طلبان_حکومتی» با ثبت‌نام در زمره‌ی کاندیداهای انتخابات مجلس به همراه #اصول‌گرایان، «مانع» انتقال پیام نوین به حاکمیت هستند؛ زیرا با تهییج احساسات #مردم در برخی شهر‌ها و دامن‌زدن به انتخابات تحت فرماندهی #شورای_نگهبان #قانون_اساسی با نظارت حذفی استصوابی و ایضاً شعله‌ورساختن «انتخاب مبتنی بر معیارهای قبیله‌ای در شهرهای کوچک‌تر»، به آرمان تحول‌جویانه‌ی دانش‌گاهیان اگر نگوییم «خیانت»، می‌توان گفت که «پشت» کرده‌اند.

«اگر با نگاه من هم‌سو هستید لطفاً بازنشر کنید.»

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ تقابل ارزشی و مرگ مشارکت دانش‌جویان

🗓 شنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۹

📻 گفت‌وگوی نیمه‌تمام(!) رادیو فرهنگ #صداوسیما با #احمد_بخارایی و غلام‌رضا غفاری درباره‌ی بی‌میلی و کاهش مشارکت #دانشجویان در #دانشگاه به مناسبت روز #دانشجو | پخش‌شده در برنامه‌ی نقد امروز ، شنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۹

🎧 پخش گفت‌وگو: بخارایی | کل برنامه (و متأسفانه اجازه داده نشد گفت‌و‌شنود به پایان رسانده‌شود!)

🖋 بخش‌هایی از گفته‌ی من درباره‌ی احساس تقابل ارزشی دانشجویان با فضای دانشگاه‌ها و #جامعه در آستانه‌ی #۱۶آذر و #روز_دانشجو:

… وقتی سخن از #دانش‌گاه و #مشارکت_دانشجویی می‌رود علاوه بر جنبه‌ی علمی، جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی مشارکت برجسته می‌شود پس در این‌جا با مفاهیمی مانند #توسعه‌ی_فرهنگی هم مواجهیم. توسعه‌ی فرهنگی شاخص‌هایی دارد که مهم‌ترین آن ها دو مورد: #آزادی_بیان و #تعامل_فرهنگی است. در جامعه‌ی ما این دو عنصر با یک علامت سؤال جدی مواجه است…

… طبیعی است که نگاه من #جامعه‌‌شناس #منتقد باید با نگاه رسمی، متفاوت باشد …

… در جامعه‌ی ما به تعامل فرهنگی، برچسب #تهاجم_فرهنگی زده می‌شود و راه بر تعامل بسته‌ است پس توسعه‌ی فرهنگی هم بی‌معنا است …

… اگر آزادی بیان تهدید و تحدید شود نمی‌توان سخن از توسعه‌ی فرهنگی در دانش‌گاه و مشارکت دانش‌جویان زد …

… دانش‌جویان ما الآن زندانی هستند. ...

… در تحقیقات به نتایج وحشتناکی رسیده شده. از دانش‌جویان کاردانی تا دکترا تحقیق شده و حدود ۹۵ درصد از روحیه‌ی مشارکت‌جویی قابل قبولی برخوردار نبوده‌اند. ۸۰ درصدشان فایده‌ای در مشارکت دانش‌جویی نمی‌بینند. ۸۰ درصدشان در حد زیاد و متوسط احساس وجود #تقابل_ارزشی در دانش‌گاه می‌کنند. ۹۳ درصدشان احساس بیگانگی اجتماعی دارند. من تعجب می‌کنم از آقای دکتر غلام‌رضا غفاری (جامعه‌شناس و معاون اجتماعی ـ فرهنگی وزارت علوم که در گفت‌و‌شنود رادیویی حاضر بودند) که گویا با شنیدن این آمار با پدیده‌ی نوینی مواجه شده‌اند! تازه می‌خواهم بگویم به دلیل وجود فضای #اطلاعاتی - #امنیتی در دانش‌گاه‌ها باید ضریب ویژه‌ای به این آمار زد و بسا فراتر از این ارقام باشد! این‌که حدود ۸۰ درصد دانش‌جویان احساس تقابل ارزشی با فضای حاکم بر دانش‌گاه کنند آفت‌رسان به #مشارکت‌طلبی دانش‌جویی است …

… چه‌گونه می‌توان در این شرایط به تعامل عناصر فرهنگ‌ها و نگرش‌های متنوع امید بست؟ …

… اگر توسعه‌ی فرهنگی را به دو بخش ایستا و پویا تقسیم کنیم، بخش ایستایش به معنای توزیع فرصت‌ها و امکانات فرهنگی برای همه‌ی دانش‌جویان در دانش‌گاه‌ها است. آیا واقعاً چنین است؟ بخش پویای توسعه‌ی فرهنگی هم به معنای ایجاد تغییر و تحول در عناصر #فرهنگ به منظور انطباق با نیازهای زمانه است …

… آیا روند حاکم بر دانش‌گاه‌ها جز به قصد تقویت عناصر سنتی و مقابله با عناصر تحول‌جو است؟ …

… از دانش‌جویانی که احساس تقابل ارزشی با فضای دانش‌گاه می‌کنند چگونه می‌توان انتظار مشارکت داشت و اگر مشارکت نباشد از دانش‌گاه جز پوسته چه می‌ماند؟ …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ نظام سیاسی در جامعه‌ی فروپاشیده، "دغدغه‌مندی" افراد را تبدیل به "غر زدن" می‌کند. چرا؟

🗓 پنج‌شنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی آفتاب یزد درباره‌ی سطح دغدغه‌مندی شهروندان در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی و سید جواد میری | منتشرشده در شماره‌ی ۵۹۴۲، شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش
بخش‌هایی از گفته‌‌ی احمد بخارایی در این مصاحبه:

… بدترین حالت برای جامعه‌ی ما، روی آوردن اعضای #جامعه به #غرزدن و #منفی‌بافی است که نشان از «#فروپاشی_اجتماعی» در جامعه‌ی ما دارد …

… «منفی‌بافی» پی‌آمد «غر زدن»‌های بی‌حاصلی است که وقتی افراد در یک جامعه نسبت به «دغدغه‌مندی»های‌شان پاسخ نگیرند اتفاق می‌افتد …

… «غر زدن» دارای چهار عنصر مفهومی است: #نارضایتی، #اعتراض، #خشم و #آهسته_سخن‌گفتن. بنابراین «غر زدن» پی‌آمد #نارضایتی_اجتماعی است که در آن «#سرمایه_اجتماعی» به بازی گرفته شده است یعنی از سرمایه‌ی اجتماعی به عنوان «ابزار»، و نه «هدف» توسط #نظام_سیاسی استفاده می‌شود …

… «#دغدغه‌مندی» که ناشی از اذهان معطوف به لزوم اصلاحات در جامعه به نفع همگان است وقتی به «#مطالبه‌گری» تبدیل می‌شود اما پاسخ نمی‌گیرد و گاه در نطفه خفه می‌شود آرام‌آرام تبدیل به «غر زدن» می‌شود …

... آدم‌های دغدغه‌مند، «#فردیت‌گرا» هستند نه «#فردگرا»، یعنی با خود گفت‌و‌شنود می‌کنند در ضمن این‌که در جمع حضور دارند. فردیت‌گرایی یکی از حلقه‌های مفقوده در جامعه‌ی ما در مسیر تحولات و تغییرات اجتماعی است …

… در «سطح خرد»، اگر دغدغه‌مندی یک #زن از سوی شوهرش فهم نشود تبدیل به غر زدن می‌شود. در «سطح میانه»، اگر تربیت و فضای لازم برای بروز و ظهور دغدغه‌مندی #دانش‌آموزان یا #دانش‌جویان از سوی نهادهای #آموزشی تدارک دیده نشود، اثر منفی‌اش در سطح خرد بازتولید می‌شود. در «سطح کلان»، ساختارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که در مصداق‌بخشیدن و تحقق «دغدغه‌مندی» بر اساس رویکرد «#برساخت‌گرایی» (#Reconstructionism) مسئولند اگر به ذهن‌ها و گروه‌ها و نهادها اجازه‌ی بروز دغدغه‌های‌شان را ندهند این آفت از طریق سطح میانی به سطح خرد منتقل می‌شود و می‌بینید که صدای زن به گوش شوهر در خانه و نیز صدای پدر و مادر به فرزندان‌شان نمی‌رسد …

… ساختارها نقش کلیدی دارند. اگر در نظام سیاسی، #مشارکت واقعی اعضای جامعه (نه به صورت #بسیج_توده‌ای و نه به صورت گله‌ی گوسفند با هدایت چوپان) به صورت دیالکتیکی و سنتز‌آفرین شکل نگیرد الگوهای رفتاری قبلی بازتولید می‌شوند و جامعه به سمت #فروپاشی بیش‌تر سوق پیدا می‌کند …

… نظام سیاسی در ایران مانع شکل‌گیری «#زبان»ی مبتنی بر جملات کوتاه و قابل فهم برای همه شده است زیرا زبان‌های غنایی و حماسی و هیجانی را می‌پسندد …

| فایل شنیداری

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
#درنگ | دانش‌جویان را چه شده است؟!👆

| آدینه ۲۶ آذر ۱۴۰۰

#دانشجو #دانشجویان #جنبش_دانشجویی

| دیدگاه شما:👇
https://t.me/drbokharaei

| Instagram | YouTube | Site |
| سلامت اجتماعی در تب ۴۰درجه: لزوم تشکل نیروهای «عدالت‌خواه» در داخل

| شنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۱

| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «شرق» با احمد بخارایی در تحلیل شدت و برخورد با #اعتراضات_اجتماعی پیرامون شعار: «#زن_زندگی_آزادی» | منتشرشده در ۱۹ آبان ۱۴۰۱

| متن اولیه‌ی مصاحبه (منتشر نشده):👇
https://docs.google.com/document/d/1sp46wIaIRGwyCyUmD5c85YbKhzCMQ3S9/view

برای باز کردن موارد زیر ممکن است لازم باشد فیلترشکن خاموش شود.
| نمایش گزارش منتشر شده (نسخه‌ی چاپی):👇
https://www.sharghdaily.com/بخش-پی-دی-اف-روزنامه-245/861015-پنجشنبه-آبان-شمار

| نمایش گزارش منتشر شده (ساده):👇
https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-860986

#احمد_بخارایی: گفت‌و‌گویی با روزنامه‌ی شرق داشتم که تاکنون فایل شنیداری‌اش به دستم نرسیده اما متن اولیه‌ی این مصاحبه را این‌جا ملاحظه می‌کنید که حدود ۳۰درصد از مطالب اصلی امکان انتشار نداشت. می‌توان متن منتشره در روزنامه را با متن اولیه مقایسه کرد. البته از کنش‌گری متعهدانه‌ی اهالی مطبوعات صمیمانه تشکر می‌کنم و متوجه هستم که با چه موانع اطلاعاتی ـ امنیتی مواجه هستند. در این گفت‌‌و‌گو به این موضوعات پرداخته‌شد:

۱ـ «#سلامت_اجتماعی» در تب ۴۰درجه،
۲ـ عناصر فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مندرج در #اعتراضات دو ماه اخیر،
۳ـ رخ‌نمایی «#وحدت_نسلی» و کاهش #شکاف_نسلی،
۴ـ رخ‌نمایی دو امر متضاد در کف خیابان‌ها از سوی جوانان: اعتماد به نفس و رفتارهای «واکنشی»!،
۵ـ وجود سه وجه زمانی: گذشته، حال و آینده از چهار زاویه: «فاعلیت، شکل، محتوا و کارکرد» در تحلیل رفتار کلامی خشن #جوانان و #دانشجویان،
۶ـ شکل و فرم کلام خشونت‌بار دانش‌جویان در هم‌سویی با شکل و فرم حضور، رفتار و لباس خشن و خوف‌ناک گارد‌های انتظامی مقابله‌کننده،
۷ـ عدم امکان شکل‌گیری گفتمان بین #نظام_حکم‌رانی و مردم به دو علت: «اعتقاد به مبنای #مشروعیت نظام از سوی خدا و نه مردم» و «تلقی تشویش‌گری اذهان عمومی در صورت تحلیل جامعه‌شناختی لایه‌های پنهان آسیب‌زا در جامعه‌ی ولایی»،
۸ـ لزوم تداوم روند #مطالبه‌گری_اجتماعی به منظور عدم بازگشت نظام حکم‌رانی به مواضع قبلی‌اش،
۹ـ لزوم شکل‌گیری #دیالکتیک پویا در درون نظام حکم‌رانی و وجوب تشکل و جدیت نیروهای «عدالت‌خواه» که بیرون از نظام حکم‌رانی یا در حاشیه‌ی تصمیم‌سازی‌ها بوده‌اند به منظور ایجاد اصلاحات اساسی و تحول،
۱۰ـ جمله‌ی آخر در این مصاحبه: «روش‌های خشونت‌بار مقابله با معترضان از سوی نظام حکم‌رانی که منجر به اتخاذ مواضع خشونت‌بار از سوی معترضین نیز خواهد‌ شد به نفع آینده‌ی جامعه نخواهد بود و نگران رخ‌داد مسائلی هستیم که پس از #انقلاب ۵۷ اتفاق افتاد و همه به جان هم افتادند»!

⚠️ بازپخش پست‌ها، مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |