‍‍ ‍‍ 🔷🔆دانشجو و امر سیاسی

🖋سوسن شریعتی


🔸 در ۱۶ آذر ۱۳۳۲، ۴ ماه پس از کودتای مرداد و برکناری دولت دکتر مصدق و دو روز قبل از ورود معاون رئیس‌جمهور آمریکا به ایران، سه دانشجو در راهروهای دانشکده فنی دانشگاه تهران به ضرب گلوله‌های گارد ارتش شاهنشاهی کشته می‌شوند. علت حضور نیروهای نظامی در دانشگاه وجود تحرکات دانشجویی در طی ماه‌های پس از کودتا در اعتراض به تمدید قرارداد نفت با شرکت انگلیسی و به دنبال پخش خبر ورود نیکسون به ایران است. برای نظام شاهنشاهی مسجل است که اتفاقی خواهد افتاد و به‌قصد پیشگیری به استقبال آن می‌رود. تمسخر سربازان توسط دو دانشجو و دستگیری آن‌ها در وسط کلاس درس علی‌رغم اعتراض استاد و دانشجویان و زنگ‌هایی که زودتر از موعد به صدا درمی‌آیند موجب خروج ناگهانی و تهاجمی دانشجویان از کلاس‌ها و شعارهای پیاپی در کریدور دانشکده فنی می‌شود و مواجهه خونین با نیروهای ارتش را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. در این رویارویی محتوم، «قندچی، بزرگ‌نیا و شریعت رضوی» با سرنیزه سربازان و ۶۸ گلوله‌ای که در شرق و غرب کریدور بر دانشجویان می‌بارد بر خاک می‌افتند.

🔹تا انقلاب ایران تنها متولی 16 آذر حافظه غیررسمی اپوزیسیون است که می‌کوشد برای تاریخ رسمی کشور رقیب بتراشد. پس از انقلاب ایران، این روز وارد تقویم رسمی می‌شود و متولیان متعددی پیدا می‌کند؛ میراثی که بر سر مصداق‌های آن اجماع نیست حتی بر سر اطلاق نام شهید برای آن سه «آذر اهورایی».

🔸 این روز نمادین طی شصت‌وشش سالی که از واقعه می‌گذرد مدام در پی کشف مصداق‌های جدید برای مشروعیت خود بوده است؛ قبل از انقلاب و پس از آن؛ حکومت شاهنشاهی و جمهوری اسلامی. موضوع این بوده و هست: نسبت سیاست و دانشگاه. یا بهتر است بگوییم دانشجو و امر سیاسی.

🔹تلاش نظام شاهنشاهی از فردای واقعه تا پایان حکومت پهلوی ممنوع کردن این روز به‌مثابه نماد بوده است. از لحظه خاکسپاری این ممنوعیت برقرار می‌شود و هرگونه یا درآوری این روز طی سه دهه ممنوع اعلام می‌شود.

🔸عملا تا جنبش خرداد در سال ۱۳۷۶، از همین رو دولت‌های دهه ۶۰ به این روز بی‌اعتنا ماندند و بی‌تردید علت آن را باید در فضای یک‌دست‌شده سیاسی در دهه ۶۰ و در ایام جنگ دانست. تا پایان دهه شصت و اوایل هفتاد برای قدرت حاکم این پرسش مرکزی هنوز پاسخ روشنی نیافته بود: نسبت سیاست و محیط‌های دانشجویی. دولت‌های برآمده از انقلاب نمی‌توانستند پرداختن به پرسش‌گری سیاسی از سوی دانشجو را ممنوع بدانند.

🔹 اما آنچه باعث شده است دولت‌های پس از انقلاب علی‌رغم تردیدهای سال‌های آغازین و بدبینی نسبت به ماهیت و گرایش سیاسی سه شهید دانشگاه بالاخره این روز را مشروعیت ببخشند، رسمیت بخشیدن به یکی از روایت‌های سیاسی متأثر از این روز از میان روایت‌های چندگانه است.

🔹از زمان دولت نهم یا دهم بود که موضوع تعویض سنگ‌قبرها به دلیل فرسوده بودنشان شنیده می‌شد.

🔸 از سال ۱۳۹۴ سنگ‌قبرهای قدیمی جای خود را به سنگ مرمرهای مرغوب سیاه-خاکستری و متحدالشکل و همگی مزین به مهروموم بنیاد شهید داده‌اند.

🔹 متحدالشکل شدن قبور شهدایی که به ادوار مختلف تاریخ سیاسی تعلق دارند اگرچه ظاهراً این حسن را دارد که قدرت سیاسی دیگر بر اساس دوری یا نزدیکی آن شهید به گفتمان مسلط امتیاز نمی‌دهد اما با خود تبعیض تکان‌دهنده‌ای را دارد: کشته‌شده‌ها در راه وطن دو دسته‌اند آن‌ها که شهید محسوب می‌شوند و آن‌ها که تلف شدگانند! مهر بنیاد شهید شامل بسیاری از کشته‌شدگان زمان شاه که بر علیه امپریالیزم و «سگ زنجیری‌اش» جنگیدند نمی‌شود.

🔸 به نظر می‌رسد که پاسخ جمهوری اسلامی به پرسش محتوم و تاریخی «نسبت دانشجو و سیاست» شصت‌وشش سال پس از کشته شدن سه دانشجو در کریدور دانشکده فنی این است: متولی گری برای روز ۱۶ آذر از طریق به رسمیت شناختن شهدای دانشگاه همچون شهید مبارزات ضد استکباری. به عبارتی پرداختن به سیاست برای دانشجو آری اما عمدتاً سیاست دشمنان خارجی. شصت‌وشش سال بعد از واقعه ۱۶ آذر ۱۳۳۲ ما همچنان دستخوش این پارادوکسیم: چگونه می‌توان نخبگانی تربیت کرد هوشیار، حساس به «ما»ی مدنی، شکوفا و پرسشگر و ماندگار در خاک وطن، در اندیشه «ایران فردا» بی‌آنکه بخزد در خویش و ببرد از غیر؛ بی‌آنکه در خاطره جوانی‌اش نشانی از ستاره باشد و تضییق و تعلیق و... .
گرامی باد ۱۶ آذر، شصت‌وشش سال بعد... تا سالی دیگر...


#یادداشت
#دانشجو
#سوسن_شریعتی
#اکنون_ما_شریعتی

🆔 @Shariati40

🔷🔸دانشجو و امر سیاسی

🖋سوسن شریعتی

🔆 مجله ایران فردا سال ۱۳۹۷

🔸در 16 آذر 1332، 4 ماه پس از کودتای مرداد و برکناری دولت دکتر مصدق و دو روز قبل از ورود معاون رئیس جمهور آمریکا به ایران، سه دانشجو در راهروهای دانشکده فنی دانشگاه تهران به ضرب گلوله های گارد ارتش شاهنشاهی کشته می شوند. علت حضور نیروهای نظامی در دانشگاه وجود تحرکات دانشجویی در طی ماه های پس از کودتا در اعتراض به تمدید قرارداد نفت با شرکت انگلیسی و به دنبال پخش خبر ورود نیکسون به ایران است. برای نظام شاهنشاهی مسجل است که اتفاقی خواهد افتاد و به قصد  پیشگیری به  استقبال آن می رود. تمسخر سربازان توسط دو دانشجو و دستگیری آنها در وسط کلاس درس علی رغم اعتراض استاد و دانشجویان و زنگ هایی که زودتر از موعد به صدا در می آیند موجب خروج ناگهانی و  تهاجمی دانشجویان از کلاس ها و شعارهای پیاپی در  کریدور دانشکده فنی می شود و مواجهه خونین با نیروهای ارتش را اجتناب ناپذیر می کند. در این رویارویی محتوم ،" قندچی، بزرگ نیا و شریعت رضوی" با سرنیزه سربازان و  68 گلوله ای که در شرق و غرب کریدور بر دانشجویان می بارد برخاک می افتند.

🔹نیروهای سیاسی اپوزیسیون نظام شاهنشاهی و عمدتا کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج کشور با بزرگداشت های سالانه و ذکر مدام نام سه شهید دانشگاه طی سه دهه(سی-چهل-پنجاه) موفق می شوند علیه سیاست فراموشی نظام،  16 آذر 1332 را  بدل  به یکی از روزهای نمادین تقویم سیاسی حافظه جمعی ایرانی سازند و تحویل نظام بر آمده از انقلاب دهند. تا انقلاب ایران تنها متولی  16آذر حافظه غیر رسمی اپوزیسیون است که می کوشد برای تاریخ رسمی کشور  رقیب بتراشد. پس از انقلاب ایران، این روز وارد تقویم رسمی می شود و  متولیان متعددی پیدا می کند؛ میراثی که بر سر مصداق های آن اجماع نیست حتی بر سر اطلاق نام شهید برای آن سه «آذر اهورایی».

🔸 این روز نمادین طی شصت و شش سالی که از واقعه می گذرد  مدام در پی کشف مصداق های جدید برای مشروعیت خود بوده است؛  قبل از انقلاب و پس از آن؛ حکومت شاهنشاهی و جمهوری اسلامی:   شصت و شش سال است که  هر سال و در چنین روزی جامعه مدنی از یک سو و دولت های پیاپی از خود و از یکدیگر می پرسند آیا این  سیاست(قدرت)بود که در این روز به حریم دانشگاه تجاوز کرد یا این دانشجو یان بودند که پا از حریم خود بیرون گذاشتند و به سیاست دخالت کردند؟ آیا این سیاست است که نباید استقلال دانشگاه را به پرسش بگیرد یا برعکس پرسش از قدرت، وظیفه دانشگاه نیست؟ اعتراض دانشجویان به وابستگی دولت به قوای خارجی بود؟ به سرکوب گری سیاسی بود؟  و قس علیهذا و بر همین اساس است که 16 آذر مدام نماد این می شود یا آن: علیه امپریالیزم، علیه حکومت شاهنشاهی، علیه استبداد. موضوع این بوده و هست: « نسبت سیاست و دانشگاه. یا بهتر است بگوییم دانشجو و امر سیاسی.

🔸پل ریکور از سه گرفتاری برای حافظه و امر یادآوری نام می برد: 1-منع شدن 2-دستکاری شدن-3- فرمایشی شدن؛ وقتی نگذاشته شود به یاد بیاوری؛ وقتی آنچه را قرار است به یاد بیاوری مدیریت شود و دست آخر هنگامی که امر یادآوری فرمایشی شود:  به یاد بیآور آنچه توسط متولی خواسته می شود، صلاح دانسته می شود و دست آخر امر می شود.

📌ادامه متن به لینک زیر یا گزینه instant view مراجعه شود

https://bit.ly/3pqgR0J

#امر_سیاسی
#دانشجو
#شانزده_آذر
#یادداشت
#ایران_فردا
#سوسن_شریعتی
🆔@Shariati40

🔷🔸حراست از حریم دانشگاه

🖋احسان شریعتی

🔸حادثه‌ی فجیع محاصره و یورش به دانشگاه شریف توسط نیروی نظامی موسوم به «لباس شخصی‌ها» و بازداشت شماری از دانشجویان شرافتمند، یادآور رخدادهای تلخ و شوم تاریخ دانشگاه، مانند حمله به کوی دانشگاه تهران در ۱۸ تیر ۱۳۷۸، بود و نشان داد که مسئولین از تاریخ درس معکوس آموخته اند و همان شیوه‌های فاجعه‌بار را بار دیگر به‌شکل مسخره‌آمیزی تکرار و توجیه می‌کنند.

🔹اگر ‌معنای پذیرش «روز دانشجو» در تقویم رسمی (۱۶ آذر از پی کودتای ۱۳۳۲)، دفاع از حریم مقدس دانشگاه و محکومیت تجاوز نیروی نظامی به صحن آن باشد، ورود نیروی شبه‌نظامی «غیررسمی» به‌لحاظ حقوقی به‌مراتب شوم‌تر و آفت‌بارتر است زیرا در اینجا «مسئولیت» به انبوهی از خودسران خیره‌سر حواله و در میان آنها تقسیم می‌شود.

🔸رشد مبارزه و بلوغ جامعه‌ی مدنی ما پس از طی یک سده از تلاش‌ها‌ و جنبش‌ها در راه آزادی و استقلال، عدالت و توسعه، دیگر چنین پدیده‌ و شیوه‌های شوم و زشتی را نمی‌پذیرد و آن‌ را تحقیر و توهین تلقی و محکوم می‌کند: تعدی به موقعیت و منزلت «دانشگاه»، به‌مثابه‌ی جایگاه و قرارگاه دانش، و به «دانشجو» در مقام حامل آگاهی و پیشروترین قشر اجتماع و نیروی جوان و سالم و سازنده‌ی آن.

🔹هم از این‌رو، طبیعی است که این روزها شاهد گسترش موج اعتراضات و اعتصابات دانشجویان و استادان در دانشگاه‌های کشور باشیم و مسئولیت خلاء پاسخ‌گویی حقوقی و گفتگوی مدنی با دانشجویان متوجه مسئولین وزارت علوم و ریاست دانشگاه‌هاست که به‌جای «حراست» از این نهاد شریف آن‌را به حصار و اسارت هراسناک مبدل ساخته‌اند.

🔸به‌عنوان یک مدرس سابق دانشگاه و همراه و همصدا با همه‌ی استادان شریف دانشگاه‌های کشور، به نوبه‌ی خود ضمن اعتراض و ابراز انزجار از تشبث به چنین شیوه‌ها و اعمال ننگینی، آزادی فوری و بلاقید تمامی دانشجویان شریف بازداشت‌شده را درخواست میکنیم و آن‌را شرط نخست استمرار درست و سالم و امن کار دانشگاه‌های کشور، در مقام قرارگاه دانش و آموزش و پژوهش برای دانشجویان، می‌دانیم.

#دانشگاه
#دانشجو
#دانشگاه_شریف
#جنبش_دانشجویی
#زن_زندگی_آزادی
#یادداشت
#احسان_شریعتی


✅ @Dr_ehsanshariati

🔴دانشجو و امر سیاسی!

🔶سوسن شریعتی

🔹بازنشر از ایران فردا

@iranfardamag

◾️در ۱۶ آذر ۱۳۳۲، ۴ ماه پس از کودتای مرداد و برکناری دولت دکتر مصدق و دو روز قبل از ورود معاون رئیس‌جمهور آمریکا به ایران، سه دانشجو در راهروهای دانشکده فنی دانشگاه تهران به ضرب گلوله‌های گارد ارتش شاهنشاهی کشته می‌شوند. علت حضور نیروهای نظامی در دانشگاه وجود تحرکات دانشجویی در طی ماه‌های پس از کودتا در اعتراض به تمدید قرارداد نفت با شرکت انگلیسی و به دنبال پخش خبر ورود نیکسون به ایران است. برای نظام شاهنشاهی مسجل است که اتفاقی خواهد افتاد و به‌قصد پیشگیری به استقبال آن می‌رود. تمسخر سربازان توسط دو دانشجو و دستگیری آن‌ها در وسط کلاس درس علی‌رغم اعتراض استاد و دانشجویان و زنگ‌هایی که زودتر از موعد به صدا درمی‌آیند موجب خروج ناگهانی و تهاجمی دانشجویان از کلاس‌ها و شعارهای پیاپی در کریدور دانشکده فنی می‌شود و مواجهه خونین با نیروهای ارتش را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. در این رویارویی محتوم، «قندچی، بزرگ‌نیا و شریعت رضوی» با سرنیزه سربازان و ۶۸ گلوله‌ای که در شرق و غرب کریدور بر دانشجویان می‌بارد بر خاک می‌افتند.

🔷تا انقلاب ایران تنها متولی ۱۶ آذر حافظه غیررسمی اپوزیسیون است که می‌کوشد برای تاریخ رسمی کشور رقیب بتراشد. پس از انقلاب ایران، این روز وارد تقویم رسمی می‌شود و متولیان متعددی پیدا می‌کند؛ میراثی که بر سر مصداق‌های آن اجماع نیست حتی بر سر اطلاق نام شهید برای آن سه «آذر اهورایی».

◾️این روز نمادین طی شصت‌وشش سالی که از واقعه می‌گذرد مدام در پی کشف مصداق‌های جدید برای مشروعیت خود بوده است؛ قبل از انقلاب و پس از آن؛ حکومت شاهنشاهی و جمهوری اسلامی. موضوع این بوده و هست: نسبت سیاست و دانشگاه. یا بهتر است بگوییم دانشجو و امر سیاسی.

🔷 تلاش نظام شاهنشاهی از فردای واقعه تا پایان حکومت پهلوی ممنوع کردن این روز به‌مثابه نماد بوده است. از لحظه خاکسپاری این ممنوعیت برقرار می‌شود و هرگونه یا درآوری این روز طی سه دهه ممنوع اعلام می‌شود.

◾️عملا تا جنبش خرداد در سال ۱۳۷۶، از همین رو دولت‌های دهه ۶۰ به این روز بی‌اعتنا ماندند و بی‌تردید علت آن را باید در فضای یک‌دست‌شده سیاسی در دهه ۶۰ و در ایام جنگ دانست. تا پایان دهه شصت و اوایل هفتاد برای قدرت حاکم این پرسش مرکزی هنوز پاسخ روشنی نیافته بود: نسبت سیاست و محیط‌های دانشجویی. دولت‌های برآمده از انقلاب نمی‌توانستند پرداختن به پرسش‌گری سیاسی از سوی دانشجو را ممنوع بدانند.

🔷 اما آنچه باعث شده است دولت‌های پس از انقلاب علی‌رغم تردیدهای سال‌های آغازین و بدبینی نسبت به ماهیت و گرایش سیاسی سه شهید دانشگاه بالاخره این روز را مشروعیت ببخشند، رسمیت بخشیدن به یکی از روایت‌های سیاسی متأثر از این روز از میان روایت‌های چندگانه است.

◾️ از زمان دولت نهم یا دهم بود که موضوع تعویض سنگ‌قبرها به دلیل فرسوده بودنشان شنیده می‌شد.

🔷 از سال ۱۳۹۴ سنگ‌قبرهای قدیمی جای خود را به سنگ مرمرهای مرغوب سیاه-خاکستری و متحدالشکل و همگی مزین به مهروموم بنیاد شهید داده‌اند.

◾️ متحدالشکل شدن قبور شهدایی که به ادوار مختلف تاریخ سیاسی تعلق دارند اگرچه ظاهراً این حسن را دارد که قدرت سیاسی دیگر بر اساس دوری یا نزدیکی آن شهید به گفتمان مسلط امتیاز نمی‌دهد اما با خود تبعیض تکان‌دهنده‌ای را دارد: کشته‌شده‌ها در راه وطن دو دسته‌اند آن‌ها که شهید محسوب می‌شوند و آن‌ها که تلف شدگانند! مهر بنیاد شهید شامل بسیاری از کشته‌شدگان زمان شاه که بر علیه امپریالیزم و «سگ زنجیری‌اش» جنگیدند نمی‌شود.

🔷به نظر می‌رسد که پاسخ جمهوری اسلامی به پرسش محتوم و تاریخی «نسبت دانشجو و سیاست» هفتاد سال پس از کشته شدن سه دانشجو در کریدور دانشکده فنی این است: متولی گری برای روز ۱۶ آذر از طریق به رسمیت شناختن شهدای دانشگاه همچون شهید مبارزات ضد استکباری. به عبارتی پرداختن به سیاست برای دانشجو آری اما عمدتاً سیاست دشمنان خارجی. هفتاد سال بعد از واقعه ۱۶ آذر ۱۳۳۲ ما همچنان دستخوش این پارادوکسیم: چگونه می‌توان نخبگانی تربیت کرد هوشیار، حساس به «ما»ی مدنی، شکوفا و پرسشگر و ماندگار در خاک وطن، در اندیشه «ایران فردا» بی‌آنکه بخزد در خویش و ببرد از غیر؛ بی‌آنکه در خاطره جوانی‌اش نشانی از ستاره باشد و تضییق و تعلیق و... .

🔶گرامی باد ۱۶ آذر، هفتاد سال بعد... تا سالی دیگر...



#16_آذر
#ایران_فردا
#روز_دانشجو
#سوسن_شریعتی
#دانشجو_و_امر_سیاسی


https://cutt.ly/SwPLJVHW
🔺لینک مطلب در ایران فردا

https://t.me/iranfardamag/1099

http://t.me/iranfardamag