‍‍ ‍‍ بنامِ حق

🔷🔸مسئولیت روشنفکر در زمانهٔ عسرت

🖋 احسان شریعتی


🔷دوستان! «بحران» چندجانبهٔ «معیشتی» امروز میهن ما را از دو منظر می‌توان تحلیل کرد:
از درون، بحرانِ جاری محصولِ تجمیع و تراکمِ ناکامیِ سیاست‌گذاری‌های کلانِ دولت‌ها در نظام‌های سابق و لاحق در سدهٔ گذشته است، در امرِ طرح‌افکنیِ بنیادینِ راهِ ‌رشدی موزون و توسعه‌ای پایدار. این بحران، امروزه، در همهٔ زمینه‌ها از زیست-بوم گرفته تا اوضاع بی‌ریختِ فرهنگی، حقوقی، سیاسی، و بالأخص اقتصادی، به درجهٔ حاد خویش رسیده است.
🔹از برون اما، راست‌ترین جناحِ سرمایه‌سالاریِ نواستعماری جهانی‌ قصد دارد به بهانهٔ مهارساختن توسعه‌طلبی حکومت ایران در منطقه، با محاصرهٔ کشور و فشار بر مردمِ ایران و تحمیل نوعی شرایط شبه‌جنگی، استیلا و سوداگری خویش را در خاورمیانه (و بويژه در برابر چین و روسیه) بگسترد. انواع اقتدارگرایی، محافظه‌کاری و عوام‌گرایی در جهان در اتحادی سلبی با و دربرابرِ هم، به تقویتِ یکدیگر می‌کوشند.
🔹برآیندِ این دو مبنای درونی و شرایط خارجی، اوضاعِ نابسامانی‌ است که شاهد آنیم و روندِ این مسیر، اگر به‌شکل عاجل آسیب‌شناسی نگردد و اگر با همّتی جمعی و جبهه‌ای برای «نجات» ملی چاره‌جویی نشود، سرزمین ما را خطر ورود به دورانی از فروپاشی بی‌بدیل تهدید خواهدکرد.
🔹راه برون‌رفت از این بحران، در پیش گرفتنِ راهبردی دیگر است که ما آن‌را اصلاح‌گری بنیادین و خشونت‌پرهیز می‌نامیم، راه سومی در میان و در برابرِ دو مشیِ اصلاحات حکومتی از بالا و انقلابات براندازانه از پایین.
عمده‌ترین ضرورتِ مرحلهٔ کنونی، طرح‌افکندنِ نوعی «گفتگو» یا دیالوگِ ملی و مدنی است، خطاب به افکار عمومی مردم و به‌منظورِ اتمامِ حجّت. گفتگو پیرامونِ رهیافتِ برون‌رفت از بحران، به گونه‌ای علمی (و نه الزاما به‌زبان تخصصی) و عملی (و نه نظرورزانه) در مسیر رهایی و تحققِ اهدافِ دیرینهٔ مردم ایران از صدر مشروطه تا کنون، همچون توسعه، آزادی و عدالت.
🔹وظیفهٔ اخلاقیِ روشنفکرانِ «گونا‌گون» جامعهٔ ما اینک جر این نیست که قدم به صحنه بگذارند و رویارویِ قدرت (های داخلی و خارجی) حقیقت را بگویند و در محکمهٔ تاریخِ امروزِ ایران و جهان «شهادت» دهند، یا پیام آگاهی و گواهی‌بخش خود را ابلاغ کنند.

۸ آبان ۱۳۹۷
اربعین قیام حسینی

#بحران
#گفتگو
#جبهه_نجات_ملی
#اصلاحگری

✳️ این یادداشت در ارتباط با نامه‌ی در دست انتشار جمعی از فعالان دانشجویی خطاب به روشنفکران و فعالان اجتماعی و به درخواست نویسندگان و امضاکنندگان نامه نوشته‌ شده است لینک آدرس گروه جهت جمع اوری امضا 👇👇

https://t.me/joinchat/BYOia0gJ7ycKtFARw2N1Dg


✅ @Dr_ehsanshariati

🔷🔸گفتگو با دکتر احسان شریعتی در حوزه روشنفکری و کنش اجتماعی


🔸نامه دانشجویان، حاوی سه نکته کلیدی بود: یکی خطاب آنان به روشنفکران، دوم تشریح اینکه ما وارد مرحله تازه‌ای شده‌ایم که نیاز به استراتژی جدیدی داریم و سوم، اینکه روشنفکران به صورت شخصی چه پروژه‌ای برای مواجهه با وضعیت فعلی جامعه دارند. من سخن خودم را از نکته آخر شما آغاز می‌کنم. وظایف من به عنوان یک روشنفکر چیست؟ در ابتدا باید محدوده توان خودم را مشخص کنم و به قول رواقیون، میان آنچه در توان و اراده من است، با آنچه خارج از توان و اراده من است تفاوت قائل شوم. آنچه که خارج از اراده من است را باید تحمل کنم (مانند زندانی‌ای که زندان را تحمل می‌کند) ولی آنچه در اراده محدود من هست را می‌توانم تغییر دهم. یکی از اشکالات ما این بود که در گذشته تصور می‌کردیم هر کاری بخواهیم و اراده کنیم می‌توانیم انجام دهیم. اما تجربه انقلاب‌ها و سایر تحولات سیاسی نشان داد که این گونه نیست و علیرغم مبارزه‌های فراوان و خون‌های داده شده، باز هم بسیاری از کژی‌ها و ناراستی‌ها بازتولید شد. لذا ما هنوز به بسیاری از مطالبات اولیه خود، مانند عدالتخانه و حاکمیت قانون دست پیدا نکرده‌ایم. باید راه تازه‌ای را در پیش بگیریم و افق آینده خود را مشخص کنیم. چون مردم لزوماً درک روشنی از آینده ندارند. آنها معمولاً حال را با گذشته مقایسه می‌کنند.

🔹 بدی‌های گذشته را فراموش می‌کنند و خوبی‌ها در یادشان می‌ماند و نوستالژی ایجاد می‌شود. وظیفه روشنفکر و دانشجو این است که اتوپیا را به جامعه نشان دهد و در جهت تحقق آن بکوشد. در حال حاضر، دموکراسی یا حاکمیت قانون و [ارزش‌هایی از این نوع] برای ما نوعی اتوپیا محسوب می‌شود و ما جز در دوره‌های کوتاهی که در استبداد شکاف به وجود آمده، آن را تجربه نکرده‌ایم. اکنون که از یک سو دولت ضعیف است و از سوی دیگر خود دولتمردان مخالف وضع موجود هستند، وظیفه و مسئولیت ما چیست؟

#مسئولیت_اجتماعی
#روشنفکری
#گفتگو
#احسان_شریعتی

✳️ @ForgottenResponsibility


✅ @Dr_ehsanshariati


📌برای مطالعه کامل متن به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید

https://telegra.ph/کنش-گفتگوهایی-با-روشنفکران-کنش-گفتگو-سوم-احسان-شریعتی-12-05

🔷🔆پژواک اندیشه

📌یادداشت ذیل دریافتی از مخاطبین گرامی جهت انعکاس در کانال قرار می گیرد.



🔷🔸شریعتی، امتداد پروژه فکری - سیاسی راه سید جمال اسد آبادی و یک احیاگر دینی به شمار می آید


🖌 علی آزاد

🔸من نمی دانم چرا هر شخصیت فکری و نو اندیش دینی را که بعد از انقلاب می خواهند معرفی کنند و بزرگتر از شریعتی جلو بدهند، دیوار شریعتی را کوتاه می کنند و بر دیوار او می چسبانند از بازرگان گرفته تا مطهری و طالقانی و سروش و.... البته این بزرگان در جایگاه نو اندیشان دینی صاحب مقام ونقش بودند و هستند. به نظرم می رسد اگر اینطور بود که شریعتی امتداد پروژه فکری_ سیاسی متفکری دیگری می بود، کانون فکر مذهبی انقلاب به بزرگان دیگر نزدیک بود و از همین نقطه ,معلم انقلاب بودند. و شعار " معلم شهیدم جای تو خالی " سراغ این بزرگان نیز می رفت. دستگاه منطق معلمی شریعتی تشابهات فکری با دیگر اندیشمندان دارد اما در واقع شمایل درک دینی که معلم شهید پرچم داری اش را به عهده گرفته است. آشکارا به فهم جامعه شناسه و معرفت دینی خود او باز می‌گردد و او بود ایدئولوژی اندیشی و انقلابگری را به متن دین پیشنهاد داد. بازرگان در پی آشتی دادن بخش هایی از دین بود که در قرآن با افکار لیبرال مطابقت دارد. در همان روزگار نحله نواندیش دینی به معنای خاصش، دریافت اولیه اش را از جریان سازی ‌شریعتی در ایران استوار کرد.، وام می گیرد.شریعتی هر آنچه از سنت گرایی دینی از طریق آداب و رسوم و فرهنگ گذشته، دینداران رسیده بود همه باورها و رسوم را مورد بازبینی قرار داد تا برداشت های غیر عقلانی را از آن بزداید و دین را به زبان روز و با استنباط ها و استدلال های تازه معرفی کرد.

🔹بدون هیچ تردیدی می شود اذعان کرد
شریعتی امتداد پروژه فکری_سیاسیِ بازرگان و هیچ یک از روشنفکران و نو اندیشان دینی نبود است. شریعتی سبک مبارزاتی شیعه را تعریف می‌کند.خصوصیات مبارزات زیرزمینیِ و مسلحانه انقلاب های جدید در سنت های آن جمع و قابل مقایسه نیست و درس بزرگ عاشورا را آموزش شیوه‌های مقاومت در مقابله با حکومت های جور"و نفی مشروعیت آنها می‌داند.

🔸نظام فکری شریعتی با نظام فکری تمام متفکران انقلابی تفاوت دارد. پروژه تفکر شریعتی "عرفان، برابری، آزادی" هنوز بعد پنج دهه مرجعیت خودش را در میان نواندیشان و نسل جوان جویای حقیقت دارد.
در جامعۀ ما ظهور گفتمان " اسلام سیاسی" به حیث یک مفهوم در عرصه‌های فلسفی، جامعۀ شناسی، انسان شناسی، سیاست، دین، زبان، به عرصه‌‎های رنگ و بوی گفتمان سازی شریعتی ربط دارد.

🔹روشنفکران ایران چه با شریعتی مخالف باشند چه موافق ، بیش از چهار دهه است سایه سنگین گفتمان شریعتی بر اندیشه ها و آرای-شان سنگینی می کند و از زیر شعاع او بیرون آمده اند. اندیشمندان مختلفی همچون حمید عنایت جامعه شناس معاصر نقش مهمی برای شریعتی در اسلام سیاسی قایل است. شریعتی در کتاب "پدر مادر ما متهم هستیم" می گوید؛ روشنفکران
به من می گویند حیف تو که اسلام سنتی را تبدیل به ایدولوژی کردی؛
و گر نه میان ما بت می شدی، وی می گوید من نه در میان روشنفکران و نه در میان روحانیت سنتی جایگاهی ندارم هر دو گروه مرا می کوبند.

🔸اشتباه بخشی از نو اندیشان ایران این است که شریعتی را ایدئولوگ نظام معرفی می کنند در حالیکه اگر شریعتی ایدوئولگ نظام بود توسط بخش حاکمیت به حاشیه رانده نمی شد.
به اعتقاد نگارنده، شریعتی در واقع امتداد پروژه فکری- سیاسی راه سید جمال اسدآبادی و اقبال لاهوری و محمد عبده به شمار می آید و یک احیاگر دینی بود و شوربختانه افکار و آرای او هنوز در میان روشنفکران و اندیشمندان سنجش نشده است.

#پژواک_اندیشه
#نقد
#گفتگو
#دیدگاه
#علی_آزاد
#اکنون_ما_شریعتی

🆔 @Shariati40

🔷🔸شریعتی در پی سوسیالیسم دموکراتیک معنوی و دموکراسیِ رادیکال بود!

📌گفتگوی دکتر احسان شریعتی با مجله نسیم بیداری که در شماره ۸۸ این مجله به چاپ رسیده است.


🔸«در واپسین دوران اندیشه شریعتی، یعنی زمانی که «عرفان، برابری، آزادی» را مطرح می‌کند، این آزادی‌خواهی و دموکراسی، رادیکال می‌شود؛ یعنی سوسیالیسم و دموکراسی‌خواهی، رادیکال می‌شود. اصلا نخستین سخنران اولین «جمعیت حقوق بشر ایران» دکتر شریعتی بود. درواقع وارد یک فاز جدیدی از تفکر سیاسی شد که به دلیل دیکتاتوری در آن زمان تأکید بر دموکراسی داشت.»

🔹در تاریخ فکری دموکراسی سه منبع برای این آرمان ذکر می‌کنند:
یکی یونان و تجربه دموکراسی آتنی تا... ارسطو است؛
و دیگر توحید ابراهیمی که انقلابی به پا می‌کند و می‌گوید همه در برابر خدا مساوی هستند. یونانی‌ها قائل به تبعیض طبیعی بودند؛ یعنی عده‌ای به «طبع» برده زاده می‌شوند و عده‌ای ارباب، همانگونه که عده‌ای زشت و عده‌ای زیبا هستند؛ ولی در توحید همه تفاوت‌های نژادی، قبیله‌ای، جنسی ..، در برابر خدا از بین می‌رود. این انقلابی است که به فکر تساوی همگانی آدمیان و تحقق دموکراسی جدید کمک می‌کند؛
و اما در دوره جدید، در نهایت سومین منبع، «حقوق طبیعی» است.»

🔸«وقتی دموکراسی به ایران یا کشورهای اسلامی می‌آید می‌تواند ویژگی‌های خاص خودش را بگیرد، و البته وقتی می‌گوییم جمهوری مشخص است که چه نظامی است؛ مشکل اما این است که وقتی می‌گوییم «ایرانی و اسلامی» این صفت‌ها آیا کارکرد متفاوت حقوقی و نهادین هم ایجاد می‌کنند یا خیر؟ چنانکه پس از انقلاب در قانون اساسی اصل «ولایت مطلقه فقیه» اضافه شد و نوعی دوگانگی میان دو سیستم سیاسی جمهوری و ولایی پدیدار شد! »



📎 برای خواندن کامل متن گفتگو به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید

#گفتگو
#مجله_نسیم_بیداری
#احسان_شریعتی


✅ @Dr_ehsanshariati


https://telegra.ph/شریعتی-خواستار-دموکراسی-رادیکال-بود-01-29

‍‍ ‍‍ 🔷🔆از جنبش ارشاد تاسقفی برای گفتگو

🖋کمال اسعدی

🔸سکانس اول جنبش ارشاد

🔆اواخر بهمن ماه ۵ روز از ۲۲ بهمن ماه گذشته است کنار خیابان شریعتی ، دقیقا درمحل حسینیه ارشاد که صدای سخنرانی ها آتشین دکتر علی شریعتی در سالن خود به یاد دارد شاهد رخ دادی دیگر بود از ورود پیکر پوران شریعت رضوی به محل حسینیه ارشاد ممانعت به عمل آمد و اجازه وداع با نیمه دیگر شریعتی داده نمی شود این رخ داد دقیقا بعد از چهل سالگی انقلاب و جنبش ۵۷ بود که جنبش آگاهی بخش ارشاد نقشی محوری در بیان و ترسیم آرمان های تاریخی ملت ایران بود که در گلوگاه تاریخ این کشور همچنان به بغضی پرفشار و ترکیده نشده تبدیل گشته است و هنوز همان جنبش آگاهی بخش به دنبال راهی برای طرح افکنی آرمان های جامعه ایران می باشد ، در ذهن دنبال نکته ای می گردم ، یادم آمد شریعتی معلم انقلاب است اما کدام انقلاب ، انقلاب محقق نشده یا انقلاب .... آری برای همین خط قرمز است ، شریعتی اهل گفت وشنود بود اهل میزگرد حتی در دهه های بعد از نبودنش مورد نقد های طوفانی بود گوشی برای شنیدن داشت ،حال چرا درهای ارشاد بسته می شود؟ آیا این نشانه ای از بسته شدن در های گفتگو که تنها راه حل جامعه ای که در بحران ها فراوان می باشد هست؟ آیا فشاری که پشت درب های بسته جامعه می باشد حس نمی شود؟آیا رابطه بین جامعه و حاکمیت مثل رابطه دوفرد می باشد که فردی گوش های خود را گرفته به حدی که صدایی نمی شنود و فریاد می زند وفرد مقابل هم فقط فریاد می زند؟ آیا شنیدن صدای دیگری به این حد درد ناک شده است؟

🔹سکانس دوم سقفی برای گفتگو

🔆 چند روز از حادثه ارشاد می گذرد کانون توحید مراسم یادبود پوران خانم است تصاویر را به دقت نگاه می کنم همه جریانات سیاسی و فرهنگی زیر یک سقف جمع شدند آری این بار هم شریعتی هست که همه را به گرد خود جمع می کند آری شریعتی در دهه نود هم حرف دارد و نگران آینده ایران است به همین دلیل سقفی می شود برای گفتگو و کنار هم قرار دادن خانواده های مختلف سیاسی و فرهنگی ، آری شریعتی خط قرمز است برای کسانی که از گفتگو و نقد منافع شان از دست می رود نان روزشان را از شکاف در جامعه درمی آورند و به دنبال جزیره کردن جامعه می باشند. شاید شریعتی در اواخر دهه نود عبور جامعه از تنگنا و این شرایط سخت را در راه حل گفتگو می بیند که پوران را فرامی خواند تا در همچین مراسمی بتواند تمام افراد از سلایق متفاوت را کنار هم قرار بدهد بله این فقط از شریعتی برمی آید که انسجام برای شرایط سخت جامعه به وجود بیاورد. بله بازگشت به شریعتی این بار از راه گفتگو با دغدغه حفظ ایران می گذرد . حال این خانواده های سیاسی وفرهنگی هستند که درب های حسینیه های ارشاد خود را بدون هیچ ترسی از نیروهای مخالف گفتگو باز کنند و اختلافات یک دیگر را برای نجات ایران حل کنند وبا نگاهی راهبردی به عبور از این شرایط سخت توافق کنند.

#اکنون_ما_شریعتی
#یادداشت
#گفتگو
#حسینیه_ارشاد
🆔 @Shariati40

‍‍ ‍‍ ‍‍ 🔷🔸🎙 در آیین «شب هادی خانیکی _ مسافر گفت وگو» که عصر سه شنبه 14 اسفند ماه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد . احسان شریعتی در این نشست حضور پیدا کردند و بر سه برهه از زندگی دکتر خانیکی اشاره پرداختند. که محورها به صورت زیر آمده است و همچنین فایل صوتی به پیوست می باشد.


🔹برهه اول، در آستانهٔ انقلاب است که با او به عنوان یک چریک مجاهد، برغم همدلی‌ها، دیالوگ انتقادی پیرامون متدلوژی و استراتژی و تاکتیک داشتیم: این که تقلیل بحران‌ها به مسئلهٔ سیاسی و به تغییر حکومت‌ها و نظام‌ها و دولت‌ها، حلال همه مشکلات تاریخی ما نیست، چنانکه بعدها هم دیدیم که تمام معضلات با انقلاب حل نشد، بلکه نیاز به اصلاح ساختارها و فرهنگ دارد و این ‌از جمله تفاوت‌های معروف میان مشی آگاهی‌بخش شریعتی و مشی مسلحانهٔ مجاهدین بود.

🔸 در دوره اصلاحات که خانیکی را در مقام یک شخصیت استراتژ جبههٔ اصلاح‌طلب بازمی‌یابیم، و باز دیالوگ انتقادی بر سر این‌ که اصلاحات باید اساسی، ساختاری و بنیادین باشد وگرنه نوعی سازش‌گری به نفع جبهه محافظه‌کار خواهد بود.

🔹برههٔ سوم زندگی هادی خانیکی به‌عنوان یک پژوهشگر به گفت‌وگوگری اجتماعی فرامی‌خواند میان دانشگاه، جامعه، دولت، و رسانه‌ها و در این مقطع و موضوع نیز اشتراک و اختلاف نظر ما اینست که معتقدیم دیالوگ و گفت‌وگو، به تنهایی حلال مشکلات نیست، زیرا در جنگ امروز که جنگ به رسمیت‌‌شناختن‌ یا ارج‌شناسی است، هدف گفتگوگری از یک مسیر و میدان مبارزه می‌گذرد و تا حریف قدر و قامت و قدرت حریف و طرف مقابل را برای گفت‌وگو به‌رسمیت نشناسد، لذا یکی از شروط گفت‌وگو تناسب قوا است وگرنه گفت‌وگویی آغاز نمی‌شود.

#هادی_خانیکی
#گفتگو
#سخنرانی

✅ @Dr_ehsanshariati

📼 فایل صوتی سخنرانی 👇👇