Каб вясна прыйшла — трэба яе паклікаць.
Нашыя традыцыі на эміграцыі:
https://www.youtube.com/live/GS96UhBr7T4?feature=share

#Доўгушаў #гаёўкі #традыцыя #культура #танцы #сьпевы #гуканьне_вясны

🥧 ПЛЯЦКА

Вывучаем матчыну мову разам 🤗

— Ці актуальная ідэя дзяржаўнасьці адной беларускай мовы?
— Ці прасоўваюць беларускасьць дзьвюхмоўныя інфармацыйныя праекты?
— Ці "страляюць у свой народ" тыя беларусы, што гавораць па-расейску?
На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста на канале Свабода Premium адказвае гісторык і грамадзкі дзяяч Цімафей Акудовіч.

https://youtu.be/RI42mu-JukY
* * *
Как вовлечь русскоговорящих в белорусскость? Предложения Тимофея Акудовича

— Актуальна ли идея государственности одного белорусского языка?
— Продвигают ли двуязычные информационные проекты белорусскость?
— "Стреляют ли в свой народ" беларусы, говорящие по-русски?
На эти вопросы Юрия Дракохруста на канале Свабода Premium отвечает историк и общественный деятель Тимофей Акудович.

____________________
Праграма Цімафея Акудовіча ВУСЫ СКАРЫНЫ — https://www.youtube.com/playlist?list=PLCZLJLaNHoJKINbdRXyT6xr5KlVHKCNqW

#мова #адраджэньне #дзяржава #Беларусь #палітыка

Сябры, заўтра ў нядзелю 19 сакавіка сустракаемся на традыцыйны нядзельны мітынг супраць акупацыі Беларусі і салідарнасці з Украінай.

📆 Нядзеля 19 сакавіка
🕘 12:00
📍 Плошча Вінцэса Кудзіркі/ Vinco Kudirkos aikštė

Сябры, у нядзелю 19 сакавіка каманда ULegend пры падтрымцы «Нашай Нівы» запрашае вас на квэст «Нашаніўскія легенды» па беларускіх мясцінах Вільні, прысвечаны дзеячам Нашаніўскай пары і Беларускай Народнай Рэспублікі.

Колькасць удзельнікаў каманды — ад 1 да 6 чалавек. Рэгіструе каманду капітан.
Калі вы не маеце каманды, рэгіструйцеся і прыходзьце! Непасрэдна перад пачаткам квэсту вы зможаце далучыцца да іншай каманды.
Удзел бясплатны, але данаты вітаюцца.

✔️Зарэгістравацца для ўдзелу ў квэсце можна тут.
🚀 Пачатак у 14:00 у Базыльянскіх мурах (Вільня, Aušros Vartu, 7)
🥳 Пасля заканчэння квэсту а 17-й гадзіне вас чакаюць выніковая вечарына і ўзнагароджванне пераможцаў.

Сачыце за навінамі ў нашых сацсетках:
Тэлеграм-канал | Інстаграм

Вітаю!
Я — Вольга, аўтарка экскурсій «На рагу Скарыны і Каліноўскага» і «З Мінска ў Беларусь» і гарадскога квэста «Нашаніўскія легенды», які адбудзецца 19 сакавіка ў Вільні.

Што ж да маіх экскурсій — я расказваю пра месцы, якія ведаю і да якіх маю сантымент з дзяцінства. «На рагу Скарыны і Каліноўскага» — гэта экскурсія па мінскім мікрараёне «Усход-1», у якім я жыла з дзяцінства, а «З Мінска ў Беларусь» прыводзіць у адзін з найстарэйшых гарадоў Беларусі — Заслаўе, з якім я знаёмая амаль усё сваё жыццё.

Я зрабіла сваё хобі — захапленне вандроўкамі і беларускай гісторыяй — сваёй другой прафесіяй і паспяхова прайшла атэстацыю як экскурсавод.

Гэта дзіўна, але я выглядаю як мясцовы жыхар нават у тых гарадах, куды я сама прыехала ўсяго на пару дзён. Людзі часта падыходзяць да мяне на вуліцы і пытаюцца дарогу.

Сёння я адкрываю для сябе і сяброў віленскія цікавосткі.

Рэгістрацыя на квест «Нашаніўскія легенды» скончыцца заўтра ў 23:59. Паспейце зарэгістравацца!

#каляндар #сакавік
19 сакавіка — Гэты дзень у ГІСТОРЫІ
(Частка 1)

Міжнародны дзень кліента
а ў Лібіі — Гадавіна перамогі над Кадафі

* * *
— 19 сакавіка 1612 г. нарадзілася Соф’я Слуцкая, княгіня, праваслаўная дзяячка.

— 19 сакавіка 1895 г. нарадзіўся Тамаш Грыб, палітык, публіцыст, удзельнік нацыянальна-вызвольнага й сацыялістычнага руху пач. ХХ ст., дзяяч даваеннай эміграцыі ў Літве й Чэхаславаччыне.

— 19 сакавіка 1900 г. нарадзіўся Севярын Віславух, польскі гісторык, дасьледчык гісторыі Беларусі.

— 19 сакавіка 1921 г. нарадзіўся Язэп Юхо, беларускі правазнаўца, гісторык права.

— 19 сакавіка 1931 г. нарадзіўся Генадзь Кісялёў, беларускі літаратуразнаўца.

† † †
— 19 сакавіка 1747 г. памерла Катажына Апалінская, каралева Польшчы й вялікая княгіня літоўская, княгіня Лятарынгіі й Бару.

— 19 сакавіка 1887 г. памёр Юзаф Ігнацы Крашэўскі, польскі пісьменьнік беларускага паходжаньня, аўтар найбольшай колькасьці выдадзеных кніг у гісторыі польскай літаратуры.

— 19 сакавіка 2005 г. памёр Арсень Скаруліс, беларускі палітычны актывіст, юрыст, абаронца ў шматлікіх палітычных працэсах 1996–2000 гадоў.

_____
— 19 сакавіка 1917 г. Часовы ўрад Расеі прызнаў незалежнасьць Фінляндыі.

— 19 сакавіка 1918 г. Рада БНР прыняла палажэньне аб вярхоўнай уладзе БНР. Абвяшчалася, што ніводзін закон ня будзе мець сілы без зацьвярджэньня яго Радай.

— 19 сакавіка 1919 г. адбылося першае пасяджэньне Цэнтральнай беларускай рады Горадзеншчыны — каардынацыйнага цэнтру беларускіх палітычных і грамадзкіх арганізацыяў краю.

— 19 сакавіка 1922 г. адбылася першая навуковая купалаўская канфэрэнцыя (вечарына, прысьвечаная 40-годзьдзю зь дня нараджэньня паэта, які адбыўся ў БДУ).

— 19 сакавіка 1944 г. Чырвоная армія вызваліла вялізны лягер сьмерці «Азарычы», але шмат вязьняў памерлі і пасьля вызваленьня ад зьнясіленьня, тыфусу ці падарваліся на мінах. Пасьля вызваленьня людзям загадалі не выходзіць зь лягеру — тэрыторыя за калючым дротам была замінаваная. Але многія адважыліся ісьці (бо дома былі малыя дзеці) і падарваліся.

— 19 сакавіка 1958 г. адбылося адкрыцьцё першага пасяджэньня Эўрапарлямэнту.

— 19 сакавіка 1992 г. Вярхоўны Савет прыняў пастанову аб стварэньні самастойных Узброеных сілаў Рэспублікі Беларусь.

— 19 сакавіка 2006 г. адбыліся трэція прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі. Пасля абвяшчэньня перамогі Аляксандра Лукашэнкі дзясяткі тысяч чалавек, нязгодных з вынікамі галасаваньня, выйшлі на цэнтральную плошчу ў Менску — пачатак масавых пратэстаў, якія ўвайшлі ў гісторыю пад назваю «Плошча-2006» і «Плошча Каліноўскага».
(Падрабязьней у відэа: "Плошча 2006: пратэст, які расьцягнуўся на 7 дзён" https://youtu.be/eUj6BTcMT0Y
і д/ф пра менскія падзеі пасля выбараў 2006 года "ПЛОШЧА | ПЛОЩАДЬ КАЛИНОВСКОГО" https://youtu.be/L97M6G8-Lhc )

— 19 сакавіка 2017 г. у Баранавічах на чарговы марш «недармаедаў» пад назваю «Народны сход» выйшлі паўсотні чалавек, але бязь лідэраў і мэгафона — арганізатараў загадзя затрымалі, у прыватнасьці быў затрыманы сябра БНФ Мікалай Чарнавус. У Слоніме затрыманы актывіст Партыі БНФ, адзін з арганізатараў «Маршу недармаедаў» Віктар Марчык. У акцыі пратэсту супраць дэкрэту №3 у Слоніме ўзялі ўдзел каля 300 чалавек. Старшыня Слонімскага райвыканкаму гадзіну размаўляў зь «недармаедамі» і абяцаў «вырашыць праблемы кожнага ў індывідуальным парадку падчас асабістых прыёмаў».

— 19 сакавіка 2017 г. апублікаваная заява з патрабаваньнем адстаўкі міністра ўнутраных спраў Шуневіча, прынятая 18 сакавіка на Сойме партыі БНФ «з нагоды аднаўленьня практыкі масавых затрыманьняў, зьбіцьця ды адміністрацыйных арыштаў удзельнікаў мірных акцыяў пратэсту ў Беларусі».

— 19 сакавіка 2018 г. Расея пачала ракетныя і артылерыйскія вучэньні ў некалькіх рэгіёнах, уключаючы самаабвешчаныя Абхазію, Паўднёвую Асэтыю, анэксаваны Крым і вобласьці, прылеглыя да ўкраінскай мяжы.

— 19 сакавіка 2019 г. партал Tut.by паведаміў, што дасьледнікі Віленскага ўнівэрсытэту на 95% ідэнтыфікавалі парэшткі кіраўніка паўстаньня 1863–1864 гадоў Кастуся Каліноўскага.

(Заканчэньне далей)

#каляндар #сакавік
19 сакавіка — Гэты дзень у ГІСТОРЫІ
(Частка 2. Заканчэньне)

— 19 сакавіка 2019 г. у Казахстане пасьля 30 гадоў ва ўладзе падаў у адстаўку Нурсултан Назарбаеў, які кіраваў дзяржаваю яшчэ з савецкага часу. Ён займаў пасаду даўжэй за ўсіх постсавецкіх прэзыдэнтаў. Але, як меркаваў Аркадзь Дубноў, расейскі экспэрт у пытаньнях Цэнтральнай Азіі і Казахстану, Назарбаеў проста «будзе кіраваць краінай зь іншага кабінэту», бо застанецца фактычным кіраўніком.

— 19 сакавіка 2020 г. Беларусь заставалася апошняй краінай рэгіёну без карантынных захадаў. І ўжо больш за 36 гадзін Міністэрства аховы здароўя не паведамляла пра колькасьць выпадкаў каранавірусу ў Беларусі, а Лукашэнка на адмысловай нарадзе назваў сытуацыю з каранавірусам «псыхозам», ды раздаў парады лячыць каранавірус сухой лазьняй, мыць рукі гарэлкаю і «ўнутр 100 грамаў» (пры тым што насамрэч гарэлка недастаткова эфэктыўная для ачышчэньня рук і зусім неэфэктыўная супраць вірусаў у арганізьме). Больш падрабязна тут -- https://www.svaboda.org/a/30496779.html
— студэнткі зрабілі акцыю за карантын каля лінгвістычнага ўнівэрсытэту ў Менску. Яны заклікалі далучыцца да студэнцкай забастоўкі і патрабаваньня ўвесьці карантын ва ўнівэрсытэтах.
— у Менску затрымалі анархіста Міколу Дзядка, аўтара тэлеграм-каналу ўзаемадапамогі беларусаў падчас пандэміі каранавірусу (https://t.me/dapamogabel).
— у беларускіх абменьніках чэргі і праблемы з валютай, пераважна з далярамі. Нацбанк патлумачыў, што наяўнай валюты мала, бо абмежаваныя авіязносіны з ЗША. Беларусь стала лідэрам у інфляцыі ў постсавецкім рэгіёне — за студзень-люты цэны ў краіне павялічыліся на 1,87%.
— прадпрымальнікі з Аб’яднаньня «Пэрспэктыва» запрасілі ва ўрада хоць бы мінімальнымі захадамі падтрымаць індывідуальных прадпрымальнікаў на фоне нэгатыўнага ўплыву на эканоміку пандэміі каранавірусу. Раней з заклікам да ўладаў зьвярнулася i Рэспубліканская канфэдэрацыя прадпрымальніцтва.
— нафтавыя цэны на мінімуме — 25 даляраў за барэль на Лёнданскай біржы. Экспарт нафтапрадуктаў зь Беларусі абваліўся ў студзені амаль на 70%.
— кіраўнік праваслаўнай царквы Сусьветны патрыярх Варфаламей загадаў усім цэрквам і манастырам Канстантынопальскага патрыярхату спыніць з прычыны эпідэміі каранавірусу ўсе службы і абрады прынамсі да канца сакавіка.
— увечары ўлады Італіі паведамілі пра чарговы сумны рэкорд: 5322 новыя выпадкі інфікаваньня вірусам COVID-2019 і 427 новых выпадкаў сьмерці.

Пра падзеі 19 сакавіка 2021 г. чытайце
https://www.svaboda.org/z/16621/2021/3/19

Пра падзеі 19 сакавіка 2022 г. чытайце
https://www.svaboda.org/z/16621/2022/3/19

. . .

КУТОК

Вывучаем матчыну мову разам 🤗

#каляндар #сакавік
20 сакавіка — Гэты дзень у ГІСТОРЫІ
(Частка 1)

* * *
— 20 сакавіка 1862 г. нарадзіўся Адам Багдановіч, беларускі этнограф, фальклярыст, гісторык, бацька паэта Максіма Багдановіча.

— 20 сакавіка 1884 г. нарадзіўся Лявонці Стасевіч, праваслаўны сьвятар, рэпрэсаваны ў БССР.

— 20 сакавіка 1889 г. нарадзіўся Часлаў Родзевіч, беларускі тэатральны і грамадзкі дзяяч. Актор і інжынэр, выкладчык, камісар і навуковец. Арыштаваны ОГПУ БССР 18 ліпеня 1930 г. i высланы ў Саратаў тэрмінам на 5 гадоў, дзе і загінуў.

— 20 сакавіка 1896 г. нарадзіўся Мойшэ Кульбак, беларускі габрэйскі пісьменьнік, ахвяра сталінскіх рэпрэсіяў.

— 20 сакавіка 1898 г. нарадзіўся Язэп Здановіч, музыказнаўца-фальклярыст, зьбіральнік песьняў Берасьцейшчыны.

— 20 сакавіка 1916 г. нарадзілася Ніна Абрамчык, беларуская грамадзка-палітычная дзяячка ў Беларусі, Нямеччыне і Францыі, пісьменьніца, паэтка, фальклярыстка. Жонка Міколы Абрамчыка.

— 20 сакавіка 1952 г. нарадзіўся Алесь Емяльянаў, паэт, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1980–1990-х.

— 20 сакавіка 1977 г. нарадзіўся Вадзім Дзевятоўскі, беларускі кідальнік молата. Пасьля таго, як зазнаў зьдзекі ў ізалятары на Акрэсьціна ў жніўні 2020 году, публічна адрокся Лукашэнкі як прэзыдэнта і сыйшоў з пасады старшыні Беларускай федэрацыі лёгкай атлетыкі.

† † †
— 20 сакавіка 1440 г. у выніку змовы ў Троках забілі вялікага князя Жыгімонта Кейстутавіча.

— 20 сакавіка 1876 г. памёр Януар Сухадольскі, беларускі жывапісец-баталіст.

— 20 сакавіка 1922 г. памёр ад сухотаў Алесь Бурбіс, беларускі палітычны і грамадзкі дзяяч.

— 20 сакавіка 1976 г. памёр Уладзімер Дубоўка, беларускі паэт, празаік, перакладчык, крытык, вязень Гулагу.

— 20 сакавіка 1999 г. памёр Мікола Трухан, тэатральны рэжысэр.

— 20 сакавіка 2010 г. памёр Кастусь Тарасаў, пісьменьнік, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1980-х — пач. ХХІ ст.

— 20 сакавіка 2020 г. памёр Уладзімер Калачык, былы старшыня калгаса-мільянэра «Сьветлы шлях» на Маладачаншчыне. Адзін з самых пасьпяховых за савецкім часам беларускіх гаспадарнікаў і рэфарматараў сельскай гаспадаркі, уваходзіў у склад прэзыдыюму Савету калгасьнікаў СССР. Герой сацыялістычнай працы, да якога Машэраў прылятаў раіцца на гэлікоптэры. (Падрабязьней — https://www.svaboda.org/a/kalacyk/30499866.html)

_____
— 20 сакавіка 1531 г. Юры Радзівіл заступіў на пасаду гетмана вялікага літоўскага.

— 20 сакавіка 1585 г. кароль і вялікі князь Стэфан Баторы надаў Вяліжу Магдэбурскае права і герб.

— 20 сакавіка 1767 г. для ўраўнаньня правоў каталікоў і некаталікоў зь ініцыятывы расейскага ўраду была створана Слуцкая канфэдэрацыя. Вынікам канфэдэрацыі было ўраўнаньне ў Рэчы Паспалітай правоў праваслаўных і пратэстантаў з каталікамі.

— 20 сакавіка 1919 г. урад БНР выехаў з Горадні ў Бэрлін.

— 20 сакавіка 1933 г. каля Мюнхэну нацысты збудавалі першы ў Трэцім Райху канцэнтрацыйны лягер Дахаў, першымі ягонымі вязьнямі былі прадстаўнікі нямецкае апазыцыі.

— 20 сакавіка 1988 г. у Менску на месцы Менскага замчышча адбыўся мітынг у абарону гістарычнага Верхняга гораду і супраць будаўніцтва станцыі мэтро «Няміга».

— 20 сакавіка 1992 г. Савет міністраў Рэспублікі Беларусь ухваліў Пастанову «Аб стварэньні Ўзброеных сілаў Рэспублікі Беларусь».

— 20 сакавіка 1995 г. у Полацку выйшаў першы нумар грэка-каталіцкае газэты «Царква».

(Заканчэньне далей)