‍ ‍ درباره باغ فین بیشتربدانیم...👇

#باغ_فین_کاشان، نام یک باغ ایرانی است که #حمام_فین نیز در آن قرار دارد. مکان نامبرده جایی است که ناصرالدین‌شاه، در سال ۱۸۵۲ میلادی صدراعظم خود #امیرکبیر را در آن به قتل رساند. سابقه و قدمت باغ فین و بناهای آن به دوره صفویه بازمی‌گردد.

وسعت باغ بالغ بر ۲۳ هزار مترمربع و شامل یک حیاط مرکزی است که به وسیله دیوار، بارو و برجهای استوانه شکل محصور شده‌است. در مقایسه با بسیاری از باغ‌های ایرانی مشابه، باغ فین با آب قابل توجهی آب‌رسانی می‌شود. این باغ تاریخی یکی از پربازدیدترین مکان‌های گردشگری در استان اصفهان است به قسمی که عنوان پربازدیدترین اثر تاریخی این استان در نوروز ۱۳۹۷ را به دست آورد.

برخی منابع تاریخی قدمت این باغ را به دوران سلطنت آل‌بویه می‌رسانند. به استناد این منابع، زلزله مهیب سال ۱۵۷۳ میلادی باعث تخریب کلی باغ شد. بقایای باغی در چند صد متری باغ فین (باغ نو) موجود است که به باغ کهنه معروف است.

باغ کهنه در دوره ایلخانان مغول بیشترین گسترش را یافته بوده‌است.به هرحال ساختمان باغ فین فعلی به دوران شاه عباس بزرگ نسبت داده شده و میراث فرهنگی ایران طراح باغ را غیاث‌الدین جمشید کاشانی می‌داند. با این وجود منابع دانشگاهی طراح باغ را شیخ بهایی معرفی می‌کنند.

منبع:
https://fa.m.wikipedia.org/wiki/باغ_فین

🌹☘🌹☘🌹

t.me/tarikhdartarazoo 🏛

#حمام_فین

یکی از مشهورترین و دیدنی ترین جاهای کاشان حمام فین در باغ فین کاشان است. این حمام قدیمی به خاطرقتل میرزا تقی‌خان امیرکبیر صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار در ۲۰ دی ۱۲۳۰ هجری خورشیدی مشهور است.

درقسمت جنوبی باغ فین دو حمام وجود دارد که به حمام کوچک و بزرگ معروف است، #حمام_کوچک از آثار دوره #صفویه و همراه با بنای اولیه باغ فین ساخته شده‌است. #حمام_بزرگ در دوران #قاجاریه به وسیله فتحعلی شاه ساخته شده‌است.

حمام بزرگ مخصوص امرا و حمام کوچک اختصاص به استفاده خدام داشته‌است. این حمام در سال ۱۳۸۲ در فهرست میراث جهانی ثبت شد.

t.me/tarikhdartarazoo 🏛

#حمام_فین

یکی از مشهورترین و دیدنی ترین جاهای کاشان حمام فین در باغ فین کاشان است. این حمام قدیمی به خاطرقتل میرزا تقی‌خان امیرکبیر صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار در ۲۰ دی ۱۲۳۰ هجری خورشیدی مشهور است.

درقسمت جنوبی باغ فین دو حمام وجود دارد که به حمام کوچک و بزرگ معروف است، #حمام_کوچک از آثار دوره #صفویه و همراه با بنای اولیه باغ فین ساخته شده‌است. #حمام_بزرگ در دوران #قاجاریه به وسیله فتحعلی شاه ساخته شده‌است.

حمام بزرگ مخصوص امرا و حمام کوچک اختصاص به استفاده خدام داشته‌است. این حمام در سال ۱۳۸۲ در فهرست میراث جهانی ثبت شد.

t.me/tarikhdartarazoo 🏛

‍ 🔴 حمام فین، ۲۸ امرداد، خرداد ۸۸


«مشکلاتی که موجب سقوط سلسله‌ قاجاریه گردید، با شکل دیگر، ولی با همان محتوا، دولت پهلوی را نیز ساقط کرد. آن مشکلات به همان محتوی با تغییراتی در شکل در حال حاضر دست از گریبان جمهوری اسلامی برنمی‌دارد و بسیار جدی تر هم شده است»(۱).

این جملات بخشی از کتاب "جامعه شناسی نخبه کشی" مرحوم #علی_رضاقلی است. مرحوم رضا قلی وقتی این سطور را می نگاشت دهه‌ی شصت بود و نه دوم خردادی حادث شده بود و نه جنبش سبزی رخ داده بود. هنوز ابتدای کار جمهوری اسلامی بود. اما چون به ساختار های کلان اجتماعی و اقتصادی نگاه می کرد، جمهوری اسلامی راجدا از قاجار و پهلوی نمی دید. او در این کتاب با فراست تمام به ساختارهای معیوبی اشاره می کند که به بازتولید استبداد می انجامد : «در جایی که جرم تنها متوجه مجرم است، یعنی یک رابطه‌ علت و معلولی ساده بین جرم و مجرم برقرار می گردد، به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که کیفیت مبارزه با جرم چگونه خواهد بود و آن از میان برداشتن مجرم است. ولی چون بستر اصلی جرم در جامعه به طور کامل فعال است، پی در پی از تولید انبوه جنایات کوتاهی نمی کند. آنچه در دویست ساله اخیر در ایران گذشته ... بدین صورت بوده که بعد از هرمبارزه و درگیری مستمر به قصد سقوط استبداد، استبداد تازه نفس تری جایگزین آن شده است»(۲).

🔹 ساختار کلان اجتماعی اقتصادی حاکم بر ایران در بیش از دویست سال گذشته عامل شکل گیری ساختار های سیاسی فاسد و ناکارآمدی شده که تاب نگهداری مصلحان و اصلاح طلبان داخل حکومتی را هم نداشته است. فساد چنان بر جان حاکمیت ها رسوخ کرده که شاهین اقبال دوام خود را نیز از شانه‌ پرانده اند. اگر قاجاریه قدر مصلحانی چون قائم مقام فرهانی و امیرکبیر یا حتی میرزا حسین خان سپهسالار را می‌دانست و تن به اصلاحات می داد، اولین نتیجه اش دوام سلسله‌ی قاجار در کنار توسعه و پیشرفت و استقلال ایران بود. آن دستی که در زندان قزوین، کتاب #یک_کلمه را آنقدر بر سر کارگزار مصلح و دلسوزی چون میرزا یوسف خان #مستشارالدوله کوبید تا علیل و نابینا شود، دست گزمه ای قجری بود که از آستین ساختاری معیوب و فاسد بیرون آمده بود. تا نشان دهد اصلاحات ممنوع.

🔹 دودمان پهلوی نیز گرچه از پایه دست‌نشانده ی غرب مهاجم و تازه نفس بود اما چنانچه با مصلحانی چون #محمدمصدق چنان نمی کرد که کرد و در برابر اصلاحات اقدام به حبس و حصر و زندان و کودتا نمی نمود، احتمال اینکه بر دوام خود بیفزاید فراوان بود. مصدقی که برای تاکید روش اصلاحی و نه براندازانه‌ی خود پس از قیام سی تیر سوگند نامه ای پشت قرآن می‌نویسد و برای شاه می‌فرستد که خلاف قانون اساسی عمل نخواهد کرد و اگر قانون نقض شود سِمَت ریاست جمهوری را نخواهد پذیرفت. سوگندی که حتی پس از شکست کودتا در ۲۵ امرداد به آن پایبند بود و زیر بار شعار جمهوریت نرفت. اما این ساختار فاسد بود که نقض قانون می‌کرد و با کودتا و ارعاب و دخالت خارجی، تن به اصلاحات نمی‌داد.

🔹 گویی پیش بینی مرحوم رضاقلی در مورد مشکلات ساختاری جمهوری اسلامی هم درست بوده و این نظام نیز دچار چنان وضعیتی شده است که تاب #اصلاحات_درونی را هم ندارد. نه خرداد ۷۶ را به رسمیت می شناسد و نه خرداد ۸۸ را. با امثال بازرگان و منتظری و خاتمی و کروبی و میرحسین موسوی همان می شود که با قائم مقام و امیرکبیر و مصدق شده است. وقتی در سالگرد کودتای ۲۸ امرداد، مصلحی چون میرحسین موسوی در حصر خانگی است و هنگامی که از درون حصر چند خطی در نقد سیاست های اصحاب قدرت می نویسد، اشخاصی که شهره به فسادند بیشترین برآشفتگی و واکنش را نشان می دهند، یعنی همچنان، در بر همان پاشنه ای می چرخد که در #حمام_فین کاشان و ظهر ۲۸ امرداد چرخیده است.

۱-جامعه شناسی نخبه کشی ص ۱۷۳
۲-همان ص ۱۲۴


✍ #مصطفی_محب_کیا


t.me/tarikhdartarazoo 🏛

خبر قتل امیرکبیر چگونه به اطلاع عموم رسید؟؟

#قتل_میرزامحمدتقی_خان(امیر کبیر) روز ۱۷ ربیع الاول ۱۲۶۸ هجری قمری روی داد.

شش روز بعد روزنامه وقایع اتفاقیه در تاریخ ۲۳ ربیع الاول ۱۲۶۸ خورشیدی خبر از وخامت حال امیر و «ناخوشی» او به دلیل #ورم_پاوصورت !!! داد و نهایتا، ۲۰ روز بعد از قتل او به صورت کوتاه در روزنامه نوشته شد  که میرزا تقی خان هیجدهم ربیع الاول در کاشان، وفات یافته است.
دو خبر روزنامه  پس از مرگ امیر را که اولی، در صدد آماده سازی افکار عمومی برای پذیرش این رویداد و دومی، اصل خبر درگذشت او است، پیش روی دارید
با این توضیح که حکومت وقت ناصرالدین شاه که با صدراعظم خود دچار عناد شده بود، در هیچکدام نخواست مسئولیت مرگ امیرکبیر را به گردن بگیرد.

حال آنکه قتل او از طریق بریدن رگ دست امیر در #حمام_فین کاشان توسط مزدوران رژیم و با فرمان و دستخط خود شاه صورت گرفته بود.
خبر نخست روزنامه وقایع اتفاقیه که شش روز بعد از قتل امیرکبیر منتشر شد، چنین است:
« کسانی که با میرزا تقی خان حساب و معامله داشتند بجهت تفریغ حساب خودشان، به اجازه و نوشته مرخصی اولیای دولت علیه روانۀ فین شده بودند..
از قراری که آن آدمها مذکور داشتند و خود میرزا تقی خان هم کاغذ به خط خودش نوشته بود، این روزها به شدت ناخوش است.

غلامی از غلامان عالی جاه جلیل خان یوزباشی هم که شب یکشنبه نوزدهم این ماه از فین وارد دارالخلافه شدند،مذکور داشت ، که امیر احوال خوشی ندارد و صورت و پایش تا زانو وَرَم کرده است...

موافق این اخبار چنین معلوم می شود که خیلی ناخوش باشد و می گویند از زیادی جبن و احتیاطی که دارد، قبول مداوا هم نمی کند و هیچ طبیبی را بر خود راه نمی‌دهد.»

مدتی بعد روزنامه وقایع اتفاقیه در تاریخ پنجشنبه هفتم ربیع الثانی سنۀ ۱۲۶۸ یعنی ۲۰ روز بعد از واقعه قتل، متن کوتاه ذیل را اعلام می کند:

« میرزا تقی خان که سابقا امیر نظام و شخص اول این دولت بود، شب شنبه هیجدهم ماه ربیع الاول در کاشان وفات یافته است!..»

t.me/tarikhdartarazoo 🏛

‍ عاقبتِ بدِ تاج بخش ها در ایران...


اصطلاح کینگ مِیکِر(Kingmaker)  به معنی تاج بخش، شاه ساز، سلطان ساز و ... به کسی گفته می شود که در انتخاب پادشاه و شخص اول مملکت، نقش اساسی و موثری بازی کند...
کینگ میکرها یا #شاه_سازها در ایران عاقبت بخیر نشده اند و پایان خوبی نداشته اند، مثالهای عدیده ای می توان از تاریخ ایران ذکر کرد ، اما تنها به چند مورداخیراکتفا می کنم.

#عباس_میرزا وقتی در بستر مرگ بود در مشهد، #قائم_مقام_فراهانی را به امام هشتم قسم داد كه در به سلطنت رسيدن پسرش #محمدميرزا كمك كند والبته قائم مقام نیز سنگ تمام گذاشت، چرا که وقتى، #فتحعلى _شاه درگذشت جنگى عريض و طويل براى كسب قدرت در بين فرزندان او در گرفت، حوادث تلخى كه هميشه در ايران پس از مرگ سلاطين رخ داده است.

قائم مقام، تلاش‏هاى جان فرسايى را براى به تخت نشاندن محمد ميرزا آغاز كرد اما پس از تثبیت قدرت محمدشاه، در ژوئن ۱۸۳۵ (۱۲۱۴ خورشیدی) ، قائم مقام بوسيله پيشخدمتى از طرف شاه احضار شده و بدستورش، دستمالی در حلق او فرو برده و خفه اش مى ‏سازند.
مشابه همین اتفاق بر سر #امیرکبیر می آید، او نیز در به تخت نشاندن #ناصرالدین شاه جوان، نهایت تلاش اش را کرد اما کمتر از چهار سال پس از به تخت نشستن ناصرالدین شاه، به دستور وی در #حمام_فین کاشان کشته شد.

اما بارزترین نمونه «تاجبخش» کُشی در دوره #رضاشاه رخ داد یعنی کشتن #تیمورتاش.
تیمورتاش یک تاجبخش تمام عیار بود او تلاش زیادی برای بقدرت رساندن و تبدیل رضاخان به رضاشاه کرد، هم در مجلس چهارم و پنجم در عزل قاجاریه و روی کار آوردن سلسله پهلوی نهایت تلاش خود را کرد و هم در مراسم تاجگذاری رضاشاه که تصویری معنی دار از او وجود دارد که تاج شاهی را در سینی بدست دارد و حامل تاج کیانی اوست.
برعکس رضاشاه که بیش از حد زمخت، خشن و بیسواد بود، تیمورتاش شیک پوش، خوش تیپ، مدرن، تحصیلکرده و مسلط به زبانهای روسی، فرانسوی، آلمانی وانگلیسی...بود. بخاطر همین، چنان جایگاهی داشت که رضاشاه می گفت: 👈«حرف تیمور حرف من است».

تیمورتاش #وزیردربار و دومين فرد قدرتمند ایران محسوب می شد، اما در قاموس دیکتاتورها، نفر دوم یا سوم وجود ندارد، بقول امیر عباس #هویدا: «تنها یک نفر وجود دارد» و آن خود دیکتاتور است!

چنین بود که بزودی افول ستاره اقبال تیمورتاش فرا رسید، در اول دی ۱۳۱۱خورشیدی طبق معمول، تيمورتاش به وزارت دربار رفت اما نامه ای بدستش دادند که در آن نوشته بود«از اين پس، سمتی در دربار نداريد»...

دیگر از اینجا تا روزی که #پزشک_احمدی بر سینه اش نشست چندان فاصله ای نبود، اثر دندانِ تیمورتاش بر مچِ دستِ جلادش نشان می دهد که  لحظات جان کندنِ تاجبخش، وحشتناک و به سختی گذشته است...!

اما به #محمدرضاشاه و برخوردش با #فضل_الله_زاهدی که می رسیم باز برخورد دیکتاتور با شخص دوم یا تاجبخش اش تکرار می گردد! شاه پس از پیروزی کودتا به محض بازگشت از رُم، در نخستین دیدارش با هندرسون(سفیر امریکا) گفت که از کابینه‌ی زاهدی راضی نیست...!
چون دیگر خفه کردن، کشتن در حمام یا آمپولِ پزشک احمدی ...کهنه شده بود پس راهی مدرن انتخاب کرد: محترمانه از ژنرال زاهدی خواست که استعفا دهد و آنوقت، ژنرال را بعنوان سفیر به #ژنو فرستاد.
خیلی تابلو است! یک ژنرال ارتشی که نه زبان خارجی بلد است و نه از اصول دیپلماسی کوچکترین اطلاع دارد میشود سفیر ایران و آن هم در ژنو...!
اما اینها مهم نیست مهم این بود که او باید از ایران دور باشد...

ممکن است هزاران علت برای حذف تاجبخش ها تراشیده شود اما اینها مهم نیستند. از منظر روانشناختیِ یک دیکتاتور که حکومتش مشروعیت ندارد، قضیه ساده است:
چون وجودِ تاجبخش، #موی_دماغ است، چون مثل دیگران کرنش بلد نیست، چون مدعی است و بالاتر از تمامی اینها، هر لحظه ممکن است فیلش یاد هندوستان کند و «سوء ظن» که بیماری رایج تمامی دیکتاتورهاست:
چرا که، آنکه تاج را بخشیده از همه بیشتر آن تاج را تهدید می کند و چه تضمینی است که بفکر باز پس گرفتن آن تاج نیفتد...!
... واین حکایت تلخ همچنان درتاریخ ایران ادامه دارد...!!!

✍ #علی_مرادی_مراغه_ای

t.me/tarikhdartarazoo 🏛

۱۸ دیماه (وبه روایت دیگر ۲۰ دی)سالگرد قتل #امیرکبیر...

میرزا تقی خان امیرکبیر درحدودسال ۱۱۸۷ش در روستای هزاره #اراک دیده به جهان گشود.
اوپس از طی مراحل پیشرفت وترقی علمی وسیاسی در عصر سلطنت ناصرالدین شاه به مقام صدارت عظمی نائل شد.
امیرکبیر در دوره ۴ ساله صدارت منشاء خدمات بسیاری بود.

اصلاح امور مالی،سروسامان دادن به اوضاع قشون ،تلاش در جهت رواج خودکفایی ملی، تاسیس موسسات آموزشی مانند مدرسه #دارالفنون ،بی اعتنایی به خواسته ها ومداخلات قدرت‌های خارجی وقطع ایادی استعمارگران روس وانگلیس از جمله قدامات وی می باشد.

چنین اقداماتی باعث شد برخی از درباریان بویژه مادر ناصرالدین شاه که منافع خودرا درخطر می دیدند شروع به بدگویی ازاو نزد شاه کردند.
سرانجام ،این تحریکات موثر واقع شد وشاه امیر را از صدارت خلع کرد، و وی را درمسئولیت فرماندهی قشون باقی گذاشت.
اندکی بعد اورا به حکومت کاشان منصوب و گسیل کردند.
سرانجام در روز ۱۸ دیماه سال ۱۲۳۰ این صدر اعظم باکفایت ودلسوز در ۴۳ سالگی با حکم شاه در #حمام_فین بقتل رسیدو پیکرش در #کربلا به خاک سپرده شد.

t.me/tarikhdartarazoo 🏛