💠بسمِ‌الله‌ِ‌الرَّحمن‌الرَّحیم💠

🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری(29)

⭕️فصل دوم/منظومه مفاهیم و شبکه عناصر تمدنی(12)
✔️۱- دقت مفهومی به «تمدن» با پسوند «اسلامی»(11)

🔸1-1- زبان، خانه وجود(7)
مثال دیگر؛ اگر بدون دقت های مفهومی از لفظ «#ایدئولوژی_اسلامی» استفاده کنیم، باز هم دچار این آشفتگی زبانی خواهیم شد. #ایدئولوژی، مفهوم خاصی است که ریشه در #معرفت‌شناسی خاص جهان مدرن دارد. #ایده در معنای رایج و مصطلح آن، چیزی جز تصورات و اندیشه‌های ذهنی بشر نیست. این معنا حداقل با از قرن هفدهم به بعد مقبولیت یافته است. «ایده» به علاوه «لوژی»، ترکیبی است که نخستین بار در پایان قرن هجدهم، بعد از انقلاب فرانسه رواج یافته؛ یعنی در سال ۱۹۷۶ بود که #دوتراسی آن را به کاربرد. مراد دوتراسی از ایدئولوژی، علم #ایده‌شناسی يا علم مطالعه ایده‌ها بود. یک چیزی شبیه معرفت‌شناسی واپیستمولوژی، اما #مارکس ایدئولوژی را به معنای #معرفت و #اندیشه کاذبی به کاربرد که طبقه حاکم برای وضعیت موجود تولید کرده‌اند. #کارل_مانهایم بعد از مارکس هم ایدئولوژی را درباره مجموعه عقاید ناظر به وضع موجود به‌کار برد.

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 57.


ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

👆🏼👆🏼👆🏼

🔸کتابِ «نظریه سیاسی شهید سید محمدباقر صدر» از جدیدترین آثار به زبان فارسی درباره اندیشه و سیره #شهید_صدر است. نویسنده در این کتاب از بررسی زندگی شخصی و زندگینامه او عبور کرده و فقط به حیات سیاسی او پرداخته است. نویسنده به این منظور ابتدا به معرفی مختصر شخصیت وی و پس از آن به موضوع اصلی می‌پردازد.

🔸نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب خود که در سال ۱۹۹۱ در لس آنجلس تحریر کرده، اینطور نوشته است:
«آثار #شهید_صدر طیفی گسترده از موضوعات علمی را دربر می‌گیرد که این ویژگی او را در میان فعالان اسلامی خاورمیانه به شهرت می‌رساند… فکر می‌کنم نحوه نگارش و تحقیقات علمی او تا اواخر دهه پنجاه [میلادی] هنوز ناپخته بود؛ یعنی تا زمانی که او ترجمه عربی آثار اندیشمندان بزرگ غرب مانند #مارکس، #هگل، #روسو، #لاک و دیگران را مطالعه کرد و از قصور دانشمندان و اندیشمندان اسلامی معاصر نسبت به مسائل سیاسی #امت_اسلام آگاه شد. وی از همانجا تصمیم گرفت تا این خلأ را پر کند؛ شهید صدر در پی این تصمیم، #نظریه_سیاسی اسلامی استواری مبتنی بر اصول فکری صحیح به #مکتب_اسلام و کسانی که تحت تاثیر اندیشه‌های سیاسی غرب قرار گرفته بودند ارائه کرد و از رهگذر رویکرد پژوهشی و ژرفنای اندیشه خود، نظریات سیاسی غرب را به چالش کشید.»

🔸این #کتاب جزو نخستین پایان‌نامه‌های دانشگاهی درباره شخصیت تأثیرگذار اسلامی به شمار می‌آید. این کتاب پایان‌نامه «طالب عزیز حمدانی» برای دریافت مدرک دکترای رشته فلسفه علوم سیاسی از #دانشگاه_یوتای ایالات متحده آمریکاست و ارائه نظریه سیاسی #شهید_صدر را محور اصلی خود قرار داده است و نویسنده در نگارش این پایان‌نامه از نظرات و راهنمایی‌های طالب الرفاعی، آیت الله عبدالهادی الفضلی، آیت الله سید کاظم حایری و آیت الله شهید سید محمدباقر حکیم بهره برده است. این پایان‌نامه ابتدا به زبان انگلیسی نگارش یافته و در سال ۱۹۹۱ در قالب کتاب منتشر و در سال ۲۰۰۶ پس از ترجمه به زبان عربی مجدداً منتشر و سپس به قلم شیوا و روان خانم اسماء خواجه‌زاده به فارسی ترجمه شده است.

🔹برای تهیه این کتاب می‌توانید با شماره تلفنِ ۰۲۵۳۷۷۴۶۹۹۲ یا سایت اینترنتی Bookroom.ir تماس بگیرید.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی (112)

⭕️فصل سوم/فاصله جامعه‌سازی تا تمدن‌زایی

🔻جایگاه اراده آدمی در زایش‌های تمدنی (5)


#پاورقی
#تمدن_اسلامی‌
#جستارهای_نظری

🔸۲- ۲) مارکسیسم
نگرش دوم نگرش جریان‌های مارکسیستی است که از مارکس و انگلس شروع شد. #فروید، #مارکوزه ، #آدورنو، #هابرماس و... به گونه‌های مختلفی این سنت فکری را ادامه دادند. در این نگرش بازهم علم انباشتی قلمداد می‌شود و باز هم خطی رشد می‌کند. این افراد میان علوم اجتماعی و طبیعی تفکیک قائل شده و علوم طبیعی را علوم دقیقه و علم اجتماعی را سرشار از ارزش‌گذاری و جهت‌گیری سیاسی و اقتصادی می‌دانند.

🔸در این نگرش، مساله اصلی تضاد طبقاتی و استثمار توده‌های مردمی و کارگری توسط طبقه حاکم و نخبگان سیاسی و علمی است ، در واقع مارکسیست‌ها علم را خنثی تلفی می‌کنند و تنها به روابط تولید و مصرف اشکال دارند. آنها بر این باورند که طبقه حاکم با تولید یک ایدئولوژی آرام کننده، جایگاه خود را تثبیت می‌کنند. ایدئولوژی توجیه‌گر فاصله طبقاتی و توجیه‌کننده عملکرد سیاسی و اقتصادی طبقه حاکم است. گرامشی نخبگان را توجیه‌گر نظام سیاسی و روابط تولید می‌داند، لذا ایدئولوژی و دین افیون توده‌ها قلمداد می‌شود و مانع از خودآگاهی انسان‌ها خواهد شد #مارکس بر این باورست که وقتی خودآگاهی توده‌های کارگری افزایش یافت، جامعه کارگری علیه نظام سرمایه‌داری قیام کرده و دولت کمونیستی برقرار می‌کنند. در این نگاه، اراده انسان‌ها قبل از #انقلاب_پرولتاریایی، مقهور روابط سلطه و #نظام_سرمایه‌داری است.

🔸آگاهی کاذبی که توسط حاکمان ترویج می‌شود، آدمی را به «شیء» تبدیل کرده و مانع از شکوفایی اراده انسانی در تحقق تمدن مطلوب مارکسیستی خواهد شد. در نگرش مارکسیستی، اراده انسانی عامل اصلی ساختن تمدن‌هاست. لکن در جامعه سرمایه‌داری ، اراده و نقش توده‌ها و کارگران تحریف شده و در خدمت اراده طبقه حاکم و سرمایه‌دار قرار گرفته است. با آگاهی بخشی و بیداری طبقات محروم و برملا شدن روابط تولید، خودآگاهی اجتماعی در طبقات تحت سلطه ایجاد می‌شود و زمینه تحول و انقلاب فراهم می‌گردد. هدف نهایی این دیدگاه در مرحله #تمدن‌سازی ، ظهور یک دولت بدون طبقه و جامعه خالی از قشربندی برای عدالت و مساوات اجتماعی است. این نگرش آرمانی و عجیب ، امروزه حتی در غرب طرف‌داری ندارد و متروک واقع شده است.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 121 و 122.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami