⭕️فلسفه نوصدرایی و تمدن‌سازی نوین اسلامی
✍...حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی

#متن_منتخب
#فلسفه_نوصدرایی
#تمدن‌سازی_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی

🔸1- #تمدن نمی‌تواند بدون برداشت عمیق و درست از #هستی و #انسان، و مناسبات انسان و هستی، به خلق یک نظم اجتماعی تازه رو بیاورد؛ ازاین‌رو، هر تمدنی، ضعیف یا قوی، مثبت با منفی، یک پشتوانه فکری و یک فلسفه دارد و تمدن نوین اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ به بیان دیگر، تمدن‌ها، آینه تفکری هستند که در درون آن زیست می‌کنند و یا به آن تکیه زده‌اند. البته این آینه در مقام عمل، همچون یک منشور، این تفکر را به‌صورت متکثر نشان می‌دهد، چراکه نه‌تنها برداشت همه از این #فلسفه یکسان نیست، این فلسفه در هر پدیده‌ای به شکل متفاوت ظهور و بروز دارد.

🔸2- #تمدن_نوین_اسلامی به‌دلیل بهره‌مندی از پسوند اسلامی و متعلَّق آن که انسان است، باید نسبتش را با حقایق اسلامی چه در عالم شهود و چه در عالم غیب و سیر از مبدأ به معاد و از همه مهم‌تر، جوهر انسان، به‌روشنی مشخص کند و ساختمان خود را بر روی محکمات اندیشه‌ای ناشی از این نسبت‌سنجی‌ها بنا کند؛ و #فلسفه_اسلامی خاصه فلسفه نوصدرایی از ظرفیت لازم برای ایجاد پی‌ساخت‌های ساختمان رفیع تمدن نوین اسلامی بهره‌مند است.

🔸3- علی الاصول، تمدن نوین اسلامی به دنبال تقلید از تمدن‌های دیگر و قراردادن انسان در همه مسیر و غایت فعلیِ تمدن‌های بشری نیست؛ ازاین‌رو، طبیعی است به دنبال ترسیم #حیات_معقولِ اسلامی و همچنین، چگونگی تحقق آن در این عالم باشد که طبعاً این کار بدون تکیه‌زدن به یک فلسفه قوی نظیر #فلسفه_نوصدرایی که همسویی آن با وحی تاحدّ زیادی محرز است، ممکن نیست، هرچند سایر علوم همچون فقه نیز در این مسیر دارای نقش مشخصی هستند.

🔸4- مواجهه تمدن نوین اسلامی با #تمدن‌های_رقیب و به‌چالش‌کشیدن آنها به‌طور طبیعی با هجمه‌های فکری متقابل و سنگینِ فکری به تمدن نوین اسلامی همراه خواهد بود و اگر تمدن نوین اسلامی از یک قدرت فکری‌ـ‌فلسفی قوی با قلمرویی باز مانند فلسفه نوصدرایی بهره‌مند نباشد، براثر این هجمه‌ها متلاشی خواهد شد.

🔸5- به جز هجمه‌های فکریِ بیرونی به تمدن نوین اسلامی، ورود ناخالصی‌ها به تمدن نوین اسلامی و سوق‌دادن این تمدن به آنچه می‌توان از آن به انحرافات و کج‌روی‌ها و یا تحجرمآبی‌های لطمه‌زننده تعبیر کرد، مستلزم استوار‌کردن یک فلسفه قوی و درعین‌حال آزاد و مستقل، در #جامعه_اسلامی است و بنابر آنچه گذشت، فلسفه نوصدرایی می‌تواند چنین نقشی را ایفا کند و جالب است که برخی از مخالفت‌ها با گسترش فلسفه اسلامی نیز به‌خاطر همین سختگیری‌های فلسفه و جمع‌کردن بساط #بدعت‌ها و تفسیر به رأی‌های کاسب‌کارانه‌ای است که در ساحت دینداری مشاهده می‌شود.

🔺بنابر آنچه عرض کردم، ما برای ورود در مسیر شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی به یک #فلسفه_قوی، زنده، و همسو با #وحی نیاز مبرم داریم و این فلسفه لااقل تا به امروز #فلسفه_نوصدرایی است؛ هر چند نباید این نکته را ازنظر دور داشت که شکل‌گیری و تکامل تمدن نوین اسلامی به سهم خود در رشد و شکوفایی فلسفه نوصدرایی و حتی ایجاد زمینه لازم برای خلق یک فلسفه با بنیان‌های قوی‌تر، اثرگذار است؛ بنابراین، خدمت فلسفه و #تمدن_نوین_اسلامی را باید خدمتی متقابل قلمداد کرد.

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

ا---------------------------------------------ا

🔻لینک کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» در پیام‌رسان‌های #ایتا و #سروش:

1- ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami
2- سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

⭕️تمدن‌های برجسته و دو عنصر کلیدی اثرگذاری و فراگیری
🔻درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(6)

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی

🔸هر تمدنی لزوماً برجسته، #اثرگذار و #فراگیر نیست؛ به‌بیان دیگر، ممکن است بتوان در طول تاریخ خیلی از جوامع را صاحب تمدن برشمرد اما این تمدن‌ها از برجستگی و آثار فراگیر بهره‌مند نباشند. در حقیقت، خیلی از تمدن شناسان، #قانون، #نظم و #حکومت را سه مؤلفه اصلی تمدن معرفی می کنند اما واضح است که برجسته و اثرگذار شدن و به تبع آن، ماندگاری یک #تمدن، به عنصر یا مؤلفه ای فراتر از این سه مؤلفه نیاز دارد که ما تلاش می کنیم درباره آن بحث و بررسی کنیم.

🔸بعضی‌ها این عنصر را درجات عالی #شهرنشینی و #سازماندهی_اجتماعی معرفی می‌کنند؛ به بیان دیگر، معتقدند تمدنی برجسته، اثرگذار و فراگیر است که نظم اجتماعی پیچیده‌تر، دقیق‌تر و کارآمدتری داشته‌باشد و این #نظم_اجتماعی، در درجات عالی شهرنشینی خود را نشان دهد. به نظر می‌رسد تأكيد بر روی #نظم_پیچیده، تأکید بجایی است؛ در واقع، یکی از نشانه‌های تمدن، توانایی جامعه برای ایجاد «نظمِ کارآمد» در پیچیده‌ترین عرصه‌ها است. اما محصور کردن این نظم در امور مادی و یا جلوه‌گر کردن آن صرفاً در شهرنشینی (در هر سطحی)، نمی‌تواند سعادت بخش تلقی شود.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 24 و 25.
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

ا---------------------------------------------ا

🔻لینک کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» در پیام‌رسان‌های #ایتا و #سروش:

1- ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami
2- سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

⭕️مواجه‌ی متفاوت با علم و دانش در مسیحیت و اسلام

#متن_منتخب
#اسلام_و_مسیحیت
#تاریخ_علم_و_فلسفه

🔸از هنگامی که امپراطوران روم به #مسیحیت گرویدند و عقاید کلیسا را به عنوان آراء و عقاید رسمی ترویج نمودند بنای مخالفت را با حوزه‌های فکری و علمی آزاد گذاشتند تا اینکه سرانجام #ژوستی_نین امپراطور روم شرقی در سال ۵۲۹ میلادی دستور تعطیل دانشگاه‌ها و بستن مدارس آتن و اسکندریه را صادر کرد و دانشمندان از بیم جان متواری شدند و به دیگر شهرها و سرزمین‌ها پناه بردند و بدین ترتیب مشعل پر فروغ #علم و #فلسفه در قلمرو امپراطوری روم خاموش گشت.

🔸مقارن این جریان قرن ششم میلادی در گوشه دیگری از جهان بزرگترین حادثه تاریخ به وقوع پیوست و شبه جزیره عربستان شاهد ولادت، بعثت و هجرت #پیامبر_بزرگوار اسلام (ص) گردید که پیام هدایت الهی را از جانب خداوند متعال به گوش هوش جهانیان فرو خواند و در نخستین گام مردم را به فراگیری علم و دانش فرا خواند و بالاترین ارج و منزلت را برای خواندن، نوشتن و آموختن قائل گردید و پایه #بزرگترین_تمدن‌ها و #بالنده‌ترین_فرهنگ‌ها را در جهان پی‌ریزی کرد و پیروان خود را به آموختن علم و حکمت از آغاز تا پایان زندگی (من المهد الى اللحد) و از نزدیکترین تا دورترین نقاط جهان (و لو بالصين) و به هر بها و هزینه‌ای (و لو بسفک‌المهج و خوض‌اللجج) تشویق نمود.

🔸نهال برومند #فرهنگ_اسلامی که به دست توانای #رسول_خدا(ص) غرس شده بود در پرتو اشعه حیات بخش #وحی_الهی و با تغذیه از مواد غذایی فرهنگ‌های دیگر رشد یافت و به بار نشست و مواد خام اندیشه‌های انسانی را با معیارهای صحیح الهی جذب کرد و آنها را در کوره انتقاد سازنده به عناصر مفید تبدیل نمود و در اندک مدتی بر همه فرهنگ‌های جهان سایه گستر گردید.

🔸مسلمانان در سایه تشویق‌های #رسول_اکرم(ص) و جانشینان معصومش به فراگیری انواع علوم پرداختند و مواریث علمی يونان و روم و ایران را به زبان عربی ترجمه کردند و عناصر مفید آنها را جذب و با تحقیقات خودشان تکمیل نمودند و در بسیاری از رشته‌های علوم مانند جبر مثلثات هیات مناظر و مرایا و فیزیک و شیمی به اکتشافات و اختراعاتی نائل گردیدند.

🔹#منبع:
کتابِ آموزش فلسفه/ جلد اول؛
اثر استاد محمدتقی مصباح یزدی،
صفحه 28 و 29.

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

ا---------------------------------------------ا

🔻لینک کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» در پیام‌رسان‌های #ایتا و #سروش:

1- ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami
2- سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

⭕️ولایت فقیه محور تمدن‌سازی اسلامی در عصر غیبت است (#بخش_اول)
🔻گفت‌وگو با حجت الاسلام ملک زاده

#گفت‌وگو
#ولایت_فقیه_و_تمدن‌سازی
#حجت‌الاسلام_محمدحسین_ملک‌زاده

🔻#سوال:
🔹چه ارتباطی بین ولایت ‌فقیه و تمدن سازی اسلامی وجود دارد؟ نقش ولایت‌ فقیه در این راستا چیست؟

🔻#پاسخ:
🔸برای ورود به بحث #تمدن‌سازی_اسلامی ما چند گزاره و مطلب را باید به ‌عنوان مقدماتی ذکر کنیم که بحث تمدن‌سازی اسلامی به ویژه در عصر غیبت بر آن‌ها تکیه دارد. نخست این‌که پیش‌تر #جامعیت_اسلام و #نفی_سکولاریسم را پذیرفته باشیم و به صورت ویژه بدانیم و در باورمان باشد که اسلام یک دین و مکتب تمدن‌ساز است؛ به این معنا که این دین به همه ساحت‌های بشر توجه دارد. همچنین این توجه افزون بر تاکید بر حفظ عمق و اصالت با نگاهی هماهنگ و منسجم و متناسب با تحولات و مقتضیات زمان و مکان همه لایه‌های زندگی انسان را در برگرفته است. طبیعتاً بحثی در حوزه #فلسفه_دین و مشخصاً مبتنی بر دیدگاهی است که ما در دین اسلام داریم. بدون هیچ شکی ما با تعریفی که از دین اسلام داریم. این دین را یک دین تمدن‌ساز می‌دانیم. لکن تمدن‌سازی در این دوران با موانع جدی مواجه است.

🔸موانع اصلی تمدن‌سازی اسلامی در عصر حاضر عمدتاً دو مورد است که بیش از بقیه موارد به چشم می‌آید:
#نخست، زندگی در عصر غیبت و عدم دسترسی مستقیم به امام معصوم(ع) و عدم راهبری ظاهری بشر به‌ وسیله حجت کامل الهی. #دوم، زندگی در زمانه‌ای که تمام ساختارها و سیستم‌های اجتماعی بشر گرفتار مدرنیسم و سکولاریسم است. برای این‌که بتوانیم بر این دو مانع غلبه کنیم در مورد مانع اول چاره‌جویی و راه‌حلی که در مکتب اسلام و اهل‌بیت(ع) برای آن پیش بینی‌شد، پناه بردن به نائبان عام امام زمان(عج) است که این مطلب در اندیشه #ولایت_فقیه تبلور پیدا می‌کند و در باب مانع دوم طبیعتاً با قیام مجتهدان در طراز تمدن‌سازی اسلامی که در بعد نرم‌افزاری از رهگذر رویکرد اجتماعی و حکومتی و #نظام‌سازی_اسلامی و تأسیس علم و هنر اسلامی به انجام می‌رسد می‌توانیم بر مانع دوم غلبه پیدا کنیم.

🔸[در این حالت] نکته‌ای که بوجود می‌آید این است که طبعاً تمدنی که به ‌عنوان #تمدن_اسلامی تا پیش از ظهور و با رهبری و هدایت اسلام‌شناسان و مجتهدان برپا می‌گردد، نسبت به #تمدن_اسلامی_مهدوی دارای نقص و نقیصه‌های فراوانی خواهد بود، اما با منطق حجیت و رویکرد تکلیف گرایانه و انجام وظیفه به‌قدر مقدور و به میزان میسور همین میزان نیز مطلوب خواهد بود و پیشران جامعه بشری به سوی #عصر_ظهور و زمینه‌ساز ظهور مهدی موعود (عج) هست.

🔸نکته بسیار مهمی که اینجا وجود دارد این هست که وقتی از ولایت ‌فقیه سخن می‌گوییم، در واقع ولایت فقیه محور تمدن سازی اسلامی و مقوم آن در عصر غیبت معصومین(ع) است. نمی‌خواهیم بگوییم که شرط تحقق تمدن اسلامی وجود ولایت‌ فقیه است اما جزء #شروط_اصلی و #مقومات تمدن‌سازی اسلامی در عصر غیبت بدون شک ولایت‌ فقیه است. البته منظور از ولایت‌ فقیه #نهاد_ولایت‌فقیه است که در رأس آن شخص اسلام ‌شناس عادل، مدیر، مدبر، شجاع و باسط الید قرار گرفته است.


ا-------------------------------------------ا

🔻کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» را در پیام‌رسان‌های زیر دنبال کنید:

#ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami

#بله↙️
http://ble.im/tamadone_novine_islami

#سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

#تلگرام↙️
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢فلسفه سیاسی اسلامی در تاریخ و تمدن و فرهنگ اسلامی بالیده است

#گفت‌وگو
#فلسفه_سیاسی_اسلامی
#حجت‌الاسلام_احمدرضا_یزدانی‌مقدم

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

📌حجت الاسلام دکتر احمدرضا یزدانی مقدم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
منظور از فلسفه سیاسی اسلامی آن فلسفه‌ای است که در تاریخ و تمدن و فرهنگ اسلامی پیدا شده و بالیده است. مطمئناً این فلسفه از متون دینی تأثیر پذیرفته و بهره‌مند شده است. چنانکه فلسفه یونان یا فلسفه غرب یا فلسفه در هر تاریخ و تمدن دیگری از فرهنگ و تمدن و داشته‌های آن تمدن تأثیر پذیرفته و بهره گرفته است.

📌از نظر تاریخی پیامبران الهی انسان‌ها را به عقل و عقل‌ورزی و استدلال و برهان فراخوانده‌اند، لذا از این نظر دین بر فلسفه تقدم دارد و در واقع فلسفه حاصل آموزه‌های وحیانی است.

🔹متن کامل را در لینک زیر بخوانید:
https://goo.gl/TZhsrb

ا—-------------------------------—ا

💢میشل فوکو و نسبت او با انقلاب اسلامی ایران
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

🔸کانالِ به‌سوی تمدن نوین اسلامی در ایام چهل سالگی انقلاب، طی (7 شماره) یادداشت‌ و مطالبی را تحت عنوان «میشل فوکو و انقلاب 57» منتشر کرد. هدف این بود تا بتوانیم بازخوانی داشته باشیم از اندیشه و نظرات #میشل_فوکو دربارۀ انقلاب اسلامی ایران.
به منظور دسترسی علاقه‌مندان به مطالب این (7 شماره)، عنوان و لینک‌ آنها در این صفحه مجدداً تقدیم می‌گردد:

1- ایرانِ شاهنشاهی و انقلابی ناشناخته!
✍#نوشتۀ: جواد بهروزفخر
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2874

2- رویکرد فلسفی میشل فوکو؛ دلیل علاقۀ او به انقلاب اسلامی
✍ #نوشتۀ: محمود خاتمی
🖋#ترجمۀ: محمد ملاعباسی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2878

3- انقلابی با دستان خالی! ترجمۀ فصل ۱۹ از کتاب زندگی‌نامه میشل فوکو
✍#نوشتۀ: دیدیه اریبون
🖋#ترجمۀ: حسین درخشان
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2880

4- بهای دسترسی به حقیقت چیست؟ گزارشی از کتاب «هرمنوتیک سوژه درسگفتارهای میشل فوکو در کلژدوفرانس»
✍#نوشتۀ: محمد ملاعباسی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2882

5- ميشل فوكو و تحيّر فلسفی - جامعه شناختی در تبيين انقلاب اسلامی
✍#نويسنده: احسان شاكری
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2890

6- فوکو چه چیزی به ما می‌آموزد که در تحلیل جهان امروزمان هنوز به کار می‌آید؟
✍#نویسنده: محمد ملاعباسی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2899

7- یادداشت‌های فوکو از انقلاب ایران در کتابِ «ایرانیها چه رویایی در سر دارند؟»
✍#نویسنده: علی نیلی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2906

🔻کلیدواژه‌ها:
#تاریخ_معاصر #تاریخ_سیاسی #انقلاب_اسلامی #میشل_فوکو #نظریه‌های_انقلاب #فلسفه_انقلاب_اسلامی

ا-----------------------------------ا
@tamadone_novine_islami

تنها فلسفه می‌تواند زندگی خصوصی و اجتماعی آدمیان را سامان بخشد. بنابر این آدمیان وقتی از بدبختی رهایی خواهند یافت که یا فیلسوفان راستین زمامداران جامعه شوند، یا کسانی زمام امور جامعه را به دست‌دارند به فلسفه روی آورند و در آن به اندازۀ کافی تعمق کنند.
(افلاطون، نامۀ هفتم)

#فلسفه
#حکمت
#افلاطون
#تفکر_و_تعقل
@tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(6)

🔻اثرگذاری و فراگیری دو عنصر کلیدی در خصوص تمدن‌های برجسته (1)

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی


🔸نکته دیگر اینکه، هر تمدنی لزوماً برجسته، اثرگذار و فراگیر نیست؛ به‌بیان دیگر، ممکن است بتوان در طول تاریخ خیلی از جوامع را صاحب تمدن برشمرد اما این تمدن‌ها از برجستگی و آثار فراگیر بهره‌مند نباشند. در حقیقت، خیلی از تمدن شناسان، قانون، نظم و حکومت را سه مؤلفه اصلی تمدن معرفی می کنند اما واضح است که برجسته و اثرگذار شدن و به تبع آن، ماندگاری یک تمدن، به عنصر یا مؤلفه ای فراتر از این سه مؤلفه نیاز دارد که ما تلاش می کنیم درباره آن بحث و بررسی کنیم.

🔸بعضی‌ها این عنصر را درجات عالی شهرنشینی و سازماندهی اجتماعی معرفی می‌کنند؛ به بیان دیگر، معتقدند تمدنی برجسته، اثرگذار و فراگیر است که نظم اجتماعی پیچیده‌تر، دقیق‌تر و کارآمدتری داشته‌باشد و این نظم اجتماعی، در درجات عالی شهرنشینی خود را نشان دهد. به نظر می‌رسد تأكيد بر روی نظم پیچیده، تأکید بجایی است؛ در واقع، یکی از نشانه‌های تمدن، توانایی جامعه برای ایجاد «نظمِ کارآمد» در پیچیده‌ترین عرصه‌ها است. اما محصور کردن این نظم در امور مادی و یا جلوه‌گر کردن آن صرفاً در شهرنشینی (در هر سطحی)، نمی‌تواند سعادت بخش تلقی شود.

🔸برخی دیگر مانند جان استوارت میل، این عنصر را ترقی و پیشرفت توصیف می‌کنند. البته از نظر او، این ترقی و پیشرفت، خود محتاج یک مؤلفه دیگر است و آن، سازوکاری است که بتواند بین اعضای جامعه صلح و دوستی برقرار کند چراکه بدون وجود صلح، همکاری اتفاق نمی‌افتد و بدون همکاری، ترقی و پیشرفت حاصل نمی‌شود. البته ما اصل این حرف را قبول داریم اما سؤال این است که چه چیزی می‌تواند مولد صلح پایدار باشد؟ چه چیزی می‌تواند منشأ همکاری‌های حقیقی باشد؟ آیا قرارداد اجتماعی یا اصالت سود و نفع، قدرت ایجاد صلح پایدار با همکاری حقیقی میان اعضای جامعه را دارد یا خیر؟ به نظر می‌رسد که اینها، یعنی قرارداد اجتماعی و رویکردهای منفعت گرایانه که نمی‌توانند خارج از چهارچوب نسبیّت معنا شوند، قادر به برقراری صلح و دوستی پایدار و یا همکاری های حقیقی نیستند؛ از این رو، بشر به عنصری نیاز دارد که بتواند از جایگاه یک امر متعالی و فرابشری، زمینه‌های شکل‌گیری صلح و همکاری را مهیا کند، این عنصر دین است که در جلسات بعدی به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 26 - 24.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢درس‌گفتارهای فلسفه تمدن نوین اسلامی(7)

🔻اثرگذاری و فراگیری دو عنصر کلیدی در خصوص تمدن‌های برجسته (2)

#درس‌گفتارها
#گزیده‌ی_کتاب
#فلسفه_تمدن_نوین_اسلامی
#حجت‌الاسلام_دکتر_رضا_غلامی


🔸از طرفی، بعضی دیگر مانند هابز، مؤلفه اصلی در شکل‌گیری تمدن‌های برجسته، اثرگذار و فراگیر را توسعه سیاسی و سبک زندگی معرفی می‌کنند که البته طبعاً منظور، توسعه سیاسی و سبک زندگی مدرن و غربی است. با این دیدگاه، جوامع متمدن به جوامعی اطلاق می‌شود که نُرم‌های غربی را به صورت یکپارچه پذیرفته باشند؛ در این منظر، هر جامعه‌ای غیر از این جوامع، متمدن محسوب نمی‌شوند حتی اگر به برخی اصول مانند مردم‌سالاری پایبند باشند؛ از طرف دیگر، باید دید توسعه سیاسی یا سبک زندگی بدون سایر مناسبات اجتماعی چقدر در #تمدن‌سازی با توفیق روبه‌رو خواهند بود؟ چیزی که امروز در جوامع غربی با عنوان سطحی شدن اندیشه و فرهنگ و یا خالی شدن اقتصاد از فرهنگ قابل بحث و بررسی است.

🔸برخی نیز مانند دورکیم و مارس موس، این عنصر را محیط اخلاقی معرفی می‌کنند که سازنده یک کل واحد باشد. با این‌حال، مشخص نیست عنصر اخلاقی در شرایطی که با نسبیّت گره خورده و فاقد تکیه‌گاه محکمی چون عقل فطری است، چگونه می‌تواند یک کل واحد را تشکیل دهد و این كل واحد تا کجا از خود صیانت خواهد کرد؟

🔸افراد دیگری مانند آنتونی پاکدن این مؤلفه را بروز آزادانه استعدادها یا همان تحقق آزادی توصیف می‌کنند. به یقین آزادی در شکل‌گیری #تمدن نقش منحصر به فردی دارد اما واقعیت‌ها نشان میدهد آزادی بدون اخلاق و عدالت نمی‌تواند دوام و بقای خود را تضمین کرده و منجر به ظهور اَنواعی از استبداد و خودکامگی نشود؛ از این رو، خیلی مهم است تا با قبول اصالت عدالت، مدلی از آزادی ارائه شود که با اخلاق و عدالت قابل جمع باشد. آنچه مسلم است، مدل‌هایی که امروزه با اهتمام نظریه‌پردازانی نظیر جان رالز به منظور مواجهه با چالش بی‌عدالتی در غرب ظاهراً درپی پیوند آزادی و عدالت ارائه شده است نتوانسته توفیقی در این جهت داشته باشد و همچنان اخلاق و عدالت را قربانی آزادی می‌کند.

🔸همچنین، افرادی مانند گالینگوود بر روی #حقوق_مدنی تأکید دارند؛ حقوقی که از نظر او، بدون تهدید، اجبار فیزیکی و حتى اجبار اخلاقی، اعضای جامعه را به سمت قانع کردن هم در رقابت آزادانه سوق دهد. چه بسا منظور گالینگوود از حقوق مدنی، همان قرارداد اجتماعی باشد که مبتنی بر منافع سیال اعضای جامعه شکل می‌گیرد؛ در واقع او می‌خواهد بگوید که مؤلفه کلیدی، رقابت آزادانه است اما رقابت آزادانه بدون حقوق مدنی با این مختصات، منتفی است. حال باید پرسید که این حقوق با تکیه‌گاه ضعیف و جوهر سیالی که دارد چگونه تضمین کننده رقابت آزادانه خواهد بود.

🔸در هر حال، به نظر می‌رسد اگر عنصر اصلی برجسته، اثرگذار و فراگیرشدن یک تمدن را ترقی و پیشرفت بدانیم، به بیراهه نرفته‌ایم؛ در واقع عامل اصلی حیات و پویایی یک جامعه و به‌حرکت در آوردن آن به سمت مقصد، پیشرفت است اما بحث بر سر این است که اولاً، منظور از ترقی و پیشرفت چیست؟ و ثانياً، این پیشرفت چه لوازمی دارد؟ شاید بتوان مفاهیمی مانند امنیت، صلح، همکاری، آزادی، اخلاق و حتی عدالت را ذیل پیشرفت و با عنوان لوازم این پیشرفت بررسی کرد.
#ادامه_دارد...

🔹منبع:
کتابِ "فلسفه تمدن نوین اسلامی"
درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی
صفحه 26 و 27.

ا—--------------------------—ا
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

🔺 #فلسفه_اندیشیدن...

🔹ما، چرا و چگونه می‌اندیشیم؟

🔸فلسفه اندیشیدن، یعنی تفکر برای یافتن پاسخ پیرامون چیستی، چرایی و چگونگی اندیشیدن.

@tamadone_novine_islami