جشنهای ماهانه ایرانیمان
#جشن_تیرگان
فلسفه #جشن_تيرگان
تيرگان يکی از جشنهای ايرانیست که در روز تير از ماه تير برگزار میشود.
اين روز برابر است با سيزدهم تير در گاهشمار ايران باستان که هر ماه آن دارای ۳۰روز بوده و با دهم تير در گاهشمار خورشیدی برابر شده است.
جشن تيرگان آیین آبريزان نیز نامیده میشود. جشنی شاداب از ستايش آب است.
در استورهها و افسانهها پيدايش اين جشن را به پيروزی آب بر خشکسالی در زندگی نسبت میدهند.
در یشتها و استورههای ایرانی آمده که «تيشتر» ستاره باران برای آبياری زمين و گياهان به دريای فراخکرت رفت تا آب برگيرد و به آسمان ببرد و به سان(:شکل) باران بر زمين بباراند. ولی در ميان راه «اَپوش»، ديو خشکسالی، سد راهش میشود تا نگذارد آب به زمين برساند. سه شبانه روز ميان اين دو جنگ درمیگيرد که سرانجام «تيشتر» شکست میخورد. تيشتر، بار ديگر به دريای فراخکرت میرود و پس از برداشتن آب دوباره با آپوش درگير میشود ولی در اين نبرد تيشتر پيروز میشود و آب را به آسمان میبرد و زندگی و سرسبزی و شادابی را به جهان برمیگرداند.
داستان ديگری که به تيرگان پيوند داده میشود داستان آرش کمانگير استوره ملی ايرانيان است. در شاهنامه فردوسی آمده است که فريدون دارای سه پسر به نامهای ايرج، سلم، و تور بوده است. او در پايان زندگی، سرزمين گسترده خود را ميان فرزندانش بخش کرد. بهگونها که، سرزمين ايران را به ايرج، روم را به سلم، و توران را به تور بخشيد. سلم و برادر بزرگش تور، بر برادر کوچکتر خود رشک(حسد) میبرند و ايرج را با نيرنگ میکشند تا شايد سرزمين ايران را بدست آورند. ولی فريدون پس از مرگ فرزندش ايران را به #منوچهر نوه #ايرج بخشيد.
جنگی که ميان منوچهر پادشاه ايران و افراسياب فرمانروای توران در میگيرد، سالها به درازا میکشد.
منوچهر که از سوی افراسياب در مازندران به تنگنا افتاد پس از چند روز پايداری سرانجام نمايندگانی برای سازش نزد افراسياب فرستاد. پس از گفتگوها برآن شدند که برای گزينش مرز ايران و توران از سپاه ايران تيراندازی برگزيده شود تا با انداختن تير از مازندران بهسوی خورآسان، هر جا که تير فرود آيد آنجا مرز ايران و توران گردد.
آرش پهلوان استورهای سپاه ايران که در تيراندازی پر آوازه بود، برای اينکار برگزيده شد و برای انداختن تير از کوه البرز بالا رفت.
آرش میدانست که پهنای کشور ايران به نيروی بازو و پرش تير او بسته است و بايد همه جان و توان خود را در اين راه بگزارد. آرش از بلندای کوه دماوند زه کمان را کشيد و تير را چنان پرتاب کرد که پيکر بیجان وی بر زمين افتاد. تير پرتاب شده از بامداد تا نيمروز در آسمان در پرواز بود و از کوهها و دشتها گذشت تا سرانجام در کنار رود آمودريا(جيحون) بر تنه ی درخت گردويی بزرگ نشست و آنجا مرز ايران و توران گرديد. به همين روی آرش را آرش کمانگير میگويند و اين رويداد بزرگ هر ساله در تيرگان پاس داشته میشود.
از ویژگیهای جشن تیرگان آیینهایی است که نیاکان ما از دیرباز برپا داشتهاند.
یکی از آنها آیین آبریزان است.
این جشن در کنار آبها، همراه با تراداد(:سنتها) وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیشرو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی آبریزگان یا آبپاشان یاد شده است.
در آیین آبریزان جوانان و کوچکترها بیشتر به شادی می پردازند و هرگونه که میسر باشد با پاشیدن اندکی آب بر یکدیگر از خُنکی آب برخوردار میشوند.
«ابوریحان بیرونی» و «گردیزی» در زینالاخبار ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی کیخسرو را نیز در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمه دانستهاند.
یکی دیگر از آیینهای این جشن فالکوزه است که زرتشتیان به آن(چکُ دولَه) میگویند.
پیش از جشن تیرگان دوشیزهای را برمیگزینند و کوزهی سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که دوله نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانهی آن میاندازد آنگاه «دوله» را نزد همهی کسانی که میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد میبرد و در آنجا میگذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همهی کسانی که در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد.
#جشن_تیرگان
فلسفه #جشن_تيرگان
تيرگان يکی از جشنهای ايرانیست که در روز تير از ماه تير برگزار میشود.
اين روز برابر است با سيزدهم تير در گاهشمار ايران باستان که هر ماه آن دارای ۳۰روز بوده و با دهم تير در گاهشمار خورشیدی برابر شده است.
جشن تيرگان آیین آبريزان نیز نامیده میشود. جشنی شاداب از ستايش آب است.
در استورهها و افسانهها پيدايش اين جشن را به پيروزی آب بر خشکسالی در زندگی نسبت میدهند.
در یشتها و استورههای ایرانی آمده که «تيشتر» ستاره باران برای آبياری زمين و گياهان به دريای فراخکرت رفت تا آب برگيرد و به آسمان ببرد و به سان(:شکل) باران بر زمين بباراند. ولی در ميان راه «اَپوش»، ديو خشکسالی، سد راهش میشود تا نگذارد آب به زمين برساند. سه شبانه روز ميان اين دو جنگ درمیگيرد که سرانجام «تيشتر» شکست میخورد. تيشتر، بار ديگر به دريای فراخکرت میرود و پس از برداشتن آب دوباره با آپوش درگير میشود ولی در اين نبرد تيشتر پيروز میشود و آب را به آسمان میبرد و زندگی و سرسبزی و شادابی را به جهان برمیگرداند.
داستان ديگری که به تيرگان پيوند داده میشود داستان آرش کمانگير استوره ملی ايرانيان است. در شاهنامه فردوسی آمده است که فريدون دارای سه پسر به نامهای ايرج، سلم، و تور بوده است. او در پايان زندگی، سرزمين گسترده خود را ميان فرزندانش بخش کرد. بهگونها که، سرزمين ايران را به ايرج، روم را به سلم، و توران را به تور بخشيد. سلم و برادر بزرگش تور، بر برادر کوچکتر خود رشک(حسد) میبرند و ايرج را با نيرنگ میکشند تا شايد سرزمين ايران را بدست آورند. ولی فريدون پس از مرگ فرزندش ايران را به #منوچهر نوه #ايرج بخشيد.
جنگی که ميان منوچهر پادشاه ايران و افراسياب فرمانروای توران در میگيرد، سالها به درازا میکشد.
منوچهر که از سوی افراسياب در مازندران به تنگنا افتاد پس از چند روز پايداری سرانجام نمايندگانی برای سازش نزد افراسياب فرستاد. پس از گفتگوها برآن شدند که برای گزينش مرز ايران و توران از سپاه ايران تيراندازی برگزيده شود تا با انداختن تير از مازندران بهسوی خورآسان، هر جا که تير فرود آيد آنجا مرز ايران و توران گردد.
آرش پهلوان استورهای سپاه ايران که در تيراندازی پر آوازه بود، برای اينکار برگزيده شد و برای انداختن تير از کوه البرز بالا رفت.
آرش میدانست که پهنای کشور ايران به نيروی بازو و پرش تير او بسته است و بايد همه جان و توان خود را در اين راه بگزارد. آرش از بلندای کوه دماوند زه کمان را کشيد و تير را چنان پرتاب کرد که پيکر بیجان وی بر زمين افتاد. تير پرتاب شده از بامداد تا نيمروز در آسمان در پرواز بود و از کوهها و دشتها گذشت تا سرانجام در کنار رود آمودريا(جيحون) بر تنه ی درخت گردويی بزرگ نشست و آنجا مرز ايران و توران گرديد. به همين روی آرش را آرش کمانگير میگويند و اين رويداد بزرگ هر ساله در تيرگان پاس داشته میشود.
از ویژگیهای جشن تیرگان آیینهایی است که نیاکان ما از دیرباز برپا داشتهاند.
یکی از آنها آیین آبریزان است.
این جشن در کنار آبها، همراه با تراداد(:سنتها) وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیشرو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی آبریزگان یا آبپاشان یاد شده است.
در آیین آبریزان جوانان و کوچکترها بیشتر به شادی می پردازند و هرگونه که میسر باشد با پاشیدن اندکی آب بر یکدیگر از خُنکی آب برخوردار میشوند.
«ابوریحان بیرونی» و «گردیزی» در زینالاخبار ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی کیخسرو را نیز در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمه دانستهاند.
یکی دیگر از آیینهای این جشن فالکوزه است که زرتشتیان به آن(چکُ دولَه) میگویند.
پیش از جشن تیرگان دوشیزهای را برمیگزینند و کوزهی سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که دوله نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانهی آن میاندازد آنگاه «دوله» را نزد همهی کسانی که میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد میبرد و در آنجا میگذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همهی کسانی که در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد.
امروز پنجشنبه، دهم تیر ماه، روز تیر از ماه تیر(تشتریا) به سال۳۷۵۹ مزدیسنی است.
امروز روز خجستهایست.
امروز #جشن_تیرگان، یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍ #گرگانی
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
امروز روز خجستهایست.
امروز #جشن_تیرگان، یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍ #گرگانی
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
امروز پنجشنبه، دهم تیر ماه، روز تیر از ماه تیر(تشتریا) به سال۳۷۵۹ مزدیسنی است.
امروز روز خجستهایست.
امروز #جشن_تیرگان، یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
تیر آرش در کمانم
نام ایران بر زبان
قلهها در زیر پایم
کهکشانها آشیانم
چون سیاوش پاک پاکم
همچو رستم پهلوانم
کاوهام، آزاده مَردَم
تار و پود کاویانم
من ز ماد و از هخایم
از ارشک و ساسانیانم
مازیارم، بابکم من
رهبر آزادگانم
جشن یلدا، جشن نوروز
هم سده هم تیرگانم
زاده پاک اهورا
از نژاد آریایم.
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians 🔥
امروز روز خجستهایست.
امروز #جشن_تیرگان، یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
تیر آرش در کمانم
نام ایران بر زبان
قلهها در زیر پایم
کهکشانها آشیانم
چون سیاوش پاک پاکم
همچو رستم پهلوانم
کاوهام، آزاده مَردَم
تار و پود کاویانم
من ز ماد و از هخایم
از ارشک و ساسانیانم
مازیارم، بابکم من
رهبر آزادگانم
جشن یلدا، جشن نوروز
هم سده هم تیرگانم
زاده پاک اهورا
از نژاد آریایم.
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians 🔥
#جشن_نيلوفر🌸
بهانه شادی ايرانيان باستان در آغاز تابستان.
دستكم تا میانه سده چهارم، روز ششم از ماه تير «خردادروز» در گاهشمار #زرتشتيان، در اوايل تابستان و همزمان با شكفته شدن #گل_نيلوفر، #ايرانيان باستان جشنی برگزار ميكردند به نام #جشن_نيلوفر. این جشن بنا بر گاهشمار خورشیدی، سوم #تیر محسوب میشود.
در اين روز شستوشو و تبرک و تقدس آب، معمول است. اين روز به احتمال زياد مقدمهی #جشن_تيرگان بوده و حتا براساس نوشتهای كه در اين زمينه در فرهنگ لغتنامه دهخدا با اشاره به «برهان قاطع» ابوريحان بيرونی آمده، در اين روز هر حاجتی كه از پادشاه خواسته شود، برآورده ميشود. نیلوفر نماد ایزد بانوی آناهیتا است که #بانوی_آب، زایندگی و باروری است.
گل نیلوفر ( #نیلوفر_آبی، لوتوس، #سوسن خاوری) از مهمترین گیاهانی است که در #ایران_باستان ارج و قرب زیادی داشت. تا جایی که نقش آن را روی نقش برجستههای #تخت_جمشید و حتا روی سکهها هم میبینیم. بر اساس کتاب بُندَهش، گل نیلوفر متعلق به ایزدبانوی آناهیتا است و از طرف دیگر نماد #پاکی و نیالودگی به شمار میرود.
گل #نيلوفر يک بدنهی بلند با رنگ ارغوانی دارد. اين گل در اوايل تابستان هر روز صبح شكوفه میدهد و هر عصر از بين میرود.
با اینکه جشن نیلوفر دیگر برگزار نمیشود اما در برخی از جاهای ایران مانند #فراهان، #محلات و #خمین جشنی به نام جشن اول تابستانی یا به زبان خودشان اول تووستونی هست. البته زمان این جشن روز ۱۳ تیر ماه است و به جشن #آب_پاشونک هم معروف است. این جشن که به مناسبت آغاز تابستان است با رفتن به دشت و بیابان و پاشیدن آب به همدیگر برگزار میشود.
#پاينده_باد_ايران
✍ #كورش_سالارى استاد تاريخ و مدرس تاريخ ايران.
@persianzoroastrians🔥
بهانه شادی ايرانيان باستان در آغاز تابستان.
دستكم تا میانه سده چهارم، روز ششم از ماه تير «خردادروز» در گاهشمار #زرتشتيان، در اوايل تابستان و همزمان با شكفته شدن #گل_نيلوفر، #ايرانيان باستان جشنی برگزار ميكردند به نام #جشن_نيلوفر. این جشن بنا بر گاهشمار خورشیدی، سوم #تیر محسوب میشود.
در اين روز شستوشو و تبرک و تقدس آب، معمول است. اين روز به احتمال زياد مقدمهی #جشن_تيرگان بوده و حتا براساس نوشتهای كه در اين زمينه در فرهنگ لغتنامه دهخدا با اشاره به «برهان قاطع» ابوريحان بيرونی آمده، در اين روز هر حاجتی كه از پادشاه خواسته شود، برآورده ميشود. نیلوفر نماد ایزد بانوی آناهیتا است که #بانوی_آب، زایندگی و باروری است.
گل نیلوفر ( #نیلوفر_آبی، لوتوس، #سوسن خاوری) از مهمترین گیاهانی است که در #ایران_باستان ارج و قرب زیادی داشت. تا جایی که نقش آن را روی نقش برجستههای #تخت_جمشید و حتا روی سکهها هم میبینیم. بر اساس کتاب بُندَهش، گل نیلوفر متعلق به ایزدبانوی آناهیتا است و از طرف دیگر نماد #پاکی و نیالودگی به شمار میرود.
گل #نيلوفر يک بدنهی بلند با رنگ ارغوانی دارد. اين گل در اوايل تابستان هر روز صبح شكوفه میدهد و هر عصر از بين میرود.
با اینکه جشن نیلوفر دیگر برگزار نمیشود اما در برخی از جاهای ایران مانند #فراهان، #محلات و #خمین جشنی به نام جشن اول تابستانی یا به زبان خودشان اول تووستونی هست. البته زمان این جشن روز ۱۳ تیر ماه است و به جشن #آب_پاشونک هم معروف است. این جشن که به مناسبت آغاز تابستان است با رفتن به دشت و بیابان و پاشیدن آب به همدیگر برگزار میشود.
#پاينده_باد_ايران
✍ #كورش_سالارى استاد تاريخ و مدرس تاريخ ايران.
@persianzoroastrians🔥
امروز آدینه،
دهم تیر ماه،
روز تیر از ماه تیر(تشتریا)
به سال۳۷۶۰ مزدیسنی است.
امروز که روز خجستهایست، #جشن_تیرگان، یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍ #گرگانی
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
دهم تیر ماه،
روز تیر از ماه تیر(تشتریا)
به سال۳۷۶۰ مزدیسنی است.
امروز که روز خجستهایست، #جشن_تیرگان، یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍ #گرگانی
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
جشنهای ماهانه ایرانیمان
#جشن_تیرگان
فلسفه #جشن_تيرگان
تيرگان يکی از جشنهای ايرانیست که در روز تير از ماه تير برگزار میشود.
اين روز برابر است با سيزدهم تير در گاهشمار ايران باستان که هر ماه آن دارای ۳۰روز بوده و با دهم تير در گاهشمار خورشیدی برابر شده است.
جشن تيرگان آیین آبريزان نیز نامیده میشود. جشنی شاداب از ستايش آب است.
در استورهها و افسانهها پيدايش اين جشن را به پيروزی آب بر خشکسالی در زندگی نسبت میدهند.
در یشتها و استورههای ایرانی آمده که «تيشتر» ستاره باران برای آبياری زمين و گياهان به دريای فراخکرت رفت تا آب برگيرد و به آسمان ببرد و به سان(:شکل) باران بر زمين بباراند. ولی در ميان راه «اَپوش»، ديو خشکسالی، سد راهش میشود تا نگذارد آب به زمين برساند. سه شبانه روز ميان اين دو جنگ درمیگيرد که سرانجام «تيشتر» شکست میخورد. تيشتر، بار ديگر به دريای فراخکرت میرود و پس از برداشتن آب دوباره با آپوش درگير میشود ولی در اين نبرد تيشتر پيروز میشود و آب را به آسمان میبرد و زندگی و سرسبزی و شادابی را به جهان برمیگرداند.
داستان ديگری که به تيرگان پيوند داده میشود داستان آرش کمانگير استوره ملی ايرانيان است. در شاهنامه فردوسی آمده است که فريدون دارای سه پسر به نامهای ايرج، سلم، و تور بوده است. او در پايان زندگی، سرزمين گسترده خود را ميان فرزندانش بخش کرد. بهگونها که، سرزمين ايران را به ايرج، روم را به سلم، و توران را به تور بخشيد. سلم و برادر بزرگش تور، بر برادر کوچکتر خود رشک(حسد) میبرند و ايرج را با نيرنگ میکشند تا شايد سرزمين ايران را بدست آورند. ولی فريدون پس از مرگ فرزندش ايران را به #منوچهر نوه #ايرج بخشيد.
جنگی که ميان منوچهر پادشاه ايران و افراسياب فرمانروای توران در میگيرد، سالها به درازا میکشد.
منوچهر که از سوی افراسياب در مازندران به تنگنا افتاد پس از چند روز پايداری سرانجام نمايندگانی برای سازش نزد افراسياب فرستاد. پس از گفتگوها برآن شدند که برای گزينش مرز ايران و توران از سپاه ايران تيراندازی برگزيده شود تا با انداختن تير از مازندران بهسوی خورآسان، هر جا که تير فرود آيد آنجا مرز ايران و توران گردد.
آرش پهلوان استورهای سپاه ايران که در تيراندازی پر آوازه بود، برای اينکار برگزيده شد و برای انداختن تير از کوه البرز بالا رفت.
آرش میدانست که پهنای کشور ايران به نيروی بازو و پرش تير او بسته است و بايد همه جان و توان خود را در اين راه بگزارد. آرش از بلندای کوه دماوند زه کمان را کشيد و تير را چنان پرتاب کرد که پيکر بیجان وی بر زمين افتاد. تير پرتاب شده از بامداد تا نيمروز در آسمان در پرواز بود و از کوهها و دشتها گذشت تا سرانجام در کنار رود آمودريا(جيحون) بر تنه ی درخت گردويی بزرگ نشست و آنجا مرز ايران و توران گرديد. به همين روی آرش را آرش کمانگير میگويند و اين رويداد بزرگ هر ساله در تيرگان پاس داشته میشود.
از ویژگیهای جشن تیرگان آیینهایی است که نیاکان ما از دیرباز برپا داشتهاند.
یکی از آنها آیین آبریزان است.
این جشن در کنار آبها، همراه با تراداد(:سنتها) وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیشرو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی آبریزگان یا آبپاشان یاد شده است.
در آیین آبریزان جوانان و کوچکترها بیشتر به شادی می پردازند و هرگونه که میسر باشد با پاشیدن اندکی آب بر یکدیگر از خُنکی آب برخوردار میشوند.
«ابوریحان بیرونی» و «گردیزی» در زینالاخبار ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی کیخسرو را نیز در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمه دانستهاند.
یکی دیگر از آیینهای این جشن فالکوزه است که زرتشتیان به آن(چکُ دولَه) میگویند.
پیش از جشن تیرگان دوشیزهای را برمیگزینند و کوزهی سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که دوله نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانهی آن میاندازد آنگاه «دوله» را نزد همهی کسانی که میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد میبرد و در آنجا میگذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همهی کسانی که در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد.
👇ادامهاش👇
#جشن_تیرگان
فلسفه #جشن_تيرگان
تيرگان يکی از جشنهای ايرانیست که در روز تير از ماه تير برگزار میشود.
اين روز برابر است با سيزدهم تير در گاهشمار ايران باستان که هر ماه آن دارای ۳۰روز بوده و با دهم تير در گاهشمار خورشیدی برابر شده است.
جشن تيرگان آیین آبريزان نیز نامیده میشود. جشنی شاداب از ستايش آب است.
در استورهها و افسانهها پيدايش اين جشن را به پيروزی آب بر خشکسالی در زندگی نسبت میدهند.
در یشتها و استورههای ایرانی آمده که «تيشتر» ستاره باران برای آبياری زمين و گياهان به دريای فراخکرت رفت تا آب برگيرد و به آسمان ببرد و به سان(:شکل) باران بر زمين بباراند. ولی در ميان راه «اَپوش»، ديو خشکسالی، سد راهش میشود تا نگذارد آب به زمين برساند. سه شبانه روز ميان اين دو جنگ درمیگيرد که سرانجام «تيشتر» شکست میخورد. تيشتر، بار ديگر به دريای فراخکرت میرود و پس از برداشتن آب دوباره با آپوش درگير میشود ولی در اين نبرد تيشتر پيروز میشود و آب را به آسمان میبرد و زندگی و سرسبزی و شادابی را به جهان برمیگرداند.
داستان ديگری که به تيرگان پيوند داده میشود داستان آرش کمانگير استوره ملی ايرانيان است. در شاهنامه فردوسی آمده است که فريدون دارای سه پسر به نامهای ايرج، سلم، و تور بوده است. او در پايان زندگی، سرزمين گسترده خود را ميان فرزندانش بخش کرد. بهگونها که، سرزمين ايران را به ايرج، روم را به سلم، و توران را به تور بخشيد. سلم و برادر بزرگش تور، بر برادر کوچکتر خود رشک(حسد) میبرند و ايرج را با نيرنگ میکشند تا شايد سرزمين ايران را بدست آورند. ولی فريدون پس از مرگ فرزندش ايران را به #منوچهر نوه #ايرج بخشيد.
جنگی که ميان منوچهر پادشاه ايران و افراسياب فرمانروای توران در میگيرد، سالها به درازا میکشد.
منوچهر که از سوی افراسياب در مازندران به تنگنا افتاد پس از چند روز پايداری سرانجام نمايندگانی برای سازش نزد افراسياب فرستاد. پس از گفتگوها برآن شدند که برای گزينش مرز ايران و توران از سپاه ايران تيراندازی برگزيده شود تا با انداختن تير از مازندران بهسوی خورآسان، هر جا که تير فرود آيد آنجا مرز ايران و توران گردد.
آرش پهلوان استورهای سپاه ايران که در تيراندازی پر آوازه بود، برای اينکار برگزيده شد و برای انداختن تير از کوه البرز بالا رفت.
آرش میدانست که پهنای کشور ايران به نيروی بازو و پرش تير او بسته است و بايد همه جان و توان خود را در اين راه بگزارد. آرش از بلندای کوه دماوند زه کمان را کشيد و تير را چنان پرتاب کرد که پيکر بیجان وی بر زمين افتاد. تير پرتاب شده از بامداد تا نيمروز در آسمان در پرواز بود و از کوهها و دشتها گذشت تا سرانجام در کنار رود آمودريا(جيحون) بر تنه ی درخت گردويی بزرگ نشست و آنجا مرز ايران و توران گرديد. به همين روی آرش را آرش کمانگير میگويند و اين رويداد بزرگ هر ساله در تيرگان پاس داشته میشود.
از ویژگیهای جشن تیرگان آیینهایی است که نیاکان ما از دیرباز برپا داشتهاند.
یکی از آنها آیین آبریزان است.
این جشن در کنار آبها، همراه با تراداد(:سنتها) وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیشرو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی آبریزگان یا آبپاشان یاد شده است.
در آیین آبریزان جوانان و کوچکترها بیشتر به شادی می پردازند و هرگونه که میسر باشد با پاشیدن اندکی آب بر یکدیگر از خُنکی آب برخوردار میشوند.
«ابوریحان بیرونی» و «گردیزی» در زینالاخبار ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی کیخسرو را نیز در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمه دانستهاند.
یکی دیگر از آیینهای این جشن فالکوزه است که زرتشتیان به آن(چکُ دولَه) میگویند.
پیش از جشن تیرگان دوشیزهای را برمیگزینند و کوزهی سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که دوله نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانهی آن میاندازد آنگاه «دوله» را نزد همهی کسانی که میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد میبرد و در آنجا میگذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همهی کسانی که در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد.
👇ادامهاش👇
جشنهای ماهانه
#جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
🔰سنتها و آیینهای جشن تیرگان.
✅آبپاشی:
این جشن در کنار آبها، همراه با مراسمی وابسته با آب و آبپاشی و آرزوی بارش باران در سال پیش رو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام همگانی «آبریزگان» یا «آبپاشان» یا «سر شوران» یاد شدهاست. در گزشته «تیرگان» روز بزرگداشت نویسندگان و گاه به «روز آرش شیواتیر» منسوب شدهاست. ابوریحان بیرونی و گردیزی در «زینالاخبار» ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی یعنی «کیخسرو» را در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمهای دانستهاند.
✅فال کوزه:
یکی دیگر از مراسم این جشن مانند بسیاری از جشنهای ایرانی «فال کوزه»(چکُ دولَه) میباشد. روز پیش از جشن تیرگان، دوشیزهای را برمیگزینند و کوزه سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که «دوله» نام دارد، او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن میاندازد آنگاه دوله را نزد همه کسانیکه میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چکدولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورت میبرد و در آنجا میگزارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه کسانیکه در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد. در این فالگیری بیشتر بانوان شرکت میکنند و سال خوردگان با آوایی بلند به نوبت سروده میخوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خود را درون دوله میبرد و یکی از چیزها را بیرون میآورد، بدینگونه صاحب آن جسم متوجه میشود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بود است.
✅دستبند تیر و باد:
در آغاز جشن پس از خوردن شیرینی، بندی بهنام «تیر و باد» که از هفت ریسمان به هفت رنگ گوناگون بافته شدهاست بدست میبندند و در باد روز از تیرماه (پس از ۹روز) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشتبام به باد میسپارند تا آرزوها و خواستههایشان را بهعنوان پیامرسان بههمراه ببرد. اینکار با خواندن شعر زیر انجام میشود:👇👇
#جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
🔰سنتها و آیینهای جشن تیرگان.
✅آبپاشی:
این جشن در کنار آبها، همراه با مراسمی وابسته با آب و آبپاشی و آرزوی بارش باران در سال پیش رو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام همگانی «آبریزگان» یا «آبپاشان» یا «سر شوران» یاد شدهاست. در گزشته «تیرگان» روز بزرگداشت نویسندگان و گاه به «روز آرش شیواتیر» منسوب شدهاست. ابوریحان بیرونی و گردیزی در «زینالاخبار» ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی یعنی «کیخسرو» را در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمهای دانستهاند.
✅فال کوزه:
یکی دیگر از مراسم این جشن مانند بسیاری از جشنهای ایرانی «فال کوزه»(چکُ دولَه) میباشد. روز پیش از جشن تیرگان، دوشیزهای را برمیگزینند و کوزه سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که «دوله» نام دارد، او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن میاندازد آنگاه دوله را نزد همه کسانیکه میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چکدولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورت میبرد و در آنجا میگزارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه کسانیکه در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد. در این فالگیری بیشتر بانوان شرکت میکنند و سال خوردگان با آوایی بلند به نوبت سروده میخوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خود را درون دوله میبرد و یکی از چیزها را بیرون میآورد، بدینگونه صاحب آن جسم متوجه میشود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بود است.
✅دستبند تیر و باد:
در آغاز جشن پس از خوردن شیرینی، بندی بهنام «تیر و باد» که از هفت ریسمان به هفت رنگ گوناگون بافته شدهاست بدست میبندند و در باد روز از تیرماه (پس از ۹روز) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشتبام به باد میسپارند تا آرزوها و خواستههایشان را بهعنوان پیامرسان بههمراه ببرد. اینکار با خواندن شعر زیر انجام میشود:👇👇
امروز شنبه،
دهم تیر ماه،
روز تیر از ماه تیر(تشتریا)
به سال۳۷۶۱ مزدیسنی است.
امروز که روز خجستهایست، #جشن_تیرگان یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان و جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍️ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍️ #گرگانی
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤️
@persianzoroastrians🔥
دهم تیر ماه،
روز تیر از ماه تیر(تشتریا)
به سال۳۷۶۱ مزدیسنی است.
امروز که روز خجستهایست، #جشن_تیرگان یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
#جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
#جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان و جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍️ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍️ #گرگانی
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤️
@persianzoroastrians🔥
جشنهای ماهانه ایرانیان
#جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
@persianzoroastrians🔥
#جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
@persianzoroastrians🔥
#جشن_ملی_میهنی #تیرگان_گرامی_باد💚🤍❤️
✅ امروز شنبه، دهم تیر ماه، روز تیر از ماه تیر(تشتریا) به سال۳۷۶۱ مزدیسنی است.💚
✅ امروز شنبه، یکی از بزرگترین از جشنهای ایرانیمان #جشن_تیرگان را در پیشرو داریم.🤍
✅ امروز شنبه، دهم تیر ماه که روز تیر از ماه تیر میباشد #جشن_تیرگان را برگزار میکنیم.❤️
✅ #جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.💚
✅ #جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است. 🤍
✅ #جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایران است.❤️
تیر آرش در کمانم
نام ایران بر زبان
قلهها در زیر پایم
کهکشانها آشیانم
چون سیاوش پاک پاکم
همچو رستم پهلوانم
کاوهام آزاده مردم
تار و پود کاویانم
من ز ماد و از هخایم
از ارشک ساسانیانم
مازیارم بابکم من
رهبر آزادگانم
جشن یلدا جشن نوروز
هم سده هم تیرگانم
زاده پاک اهورا
از نژاد آریایم.
🔥
#جشن_تیرگان_خجسته_و _شاد_باد
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
✅ امروز شنبه، دهم تیر ماه، روز تیر از ماه تیر(تشتریا) به سال۳۷۶۱ مزدیسنی است.💚
✅ امروز شنبه، یکی از بزرگترین از جشنهای ایرانیمان #جشن_تیرگان را در پیشرو داریم.🤍
✅ امروز شنبه، دهم تیر ماه که روز تیر از ماه تیر میباشد #جشن_تیرگان را برگزار میکنیم.❤️
✅ #جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.💚
✅ #جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است. 🤍
✅ #جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایران است.❤️
تیر آرش در کمانم
نام ایران بر زبان
قلهها در زیر پایم
کهکشانها آشیانم
چون سیاوش پاک پاکم
همچو رستم پهلوانم
کاوهام آزاده مردم
تار و پود کاویانم
من ز ماد و از هخایم
از ارشک ساسانیانم
مازیارم بابکم من
رهبر آزادگانم
جشن یلدا جشن نوروز
هم سده هم تیرگانم
زاده پاک اهورا
از نژاد آریایم.
🔥
#جشن_تیرگان_خجسته_و _شاد_باد
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
#جشن_تیرگان💛
#آرش_کمانگير💙
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
✳️جشنهای ماهانه
✅ #جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
🔰سنتها و آیینهای جشن تیرگان.
✅آبپاشی:
این جشن در کنار آبها، همراه با مراسمی وابسته با آب و آبپاشی و آرزوی بارش باران در سال پیش رو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام همگانی «آبریزگان» یا «آبپاشان» یا «سر شوران» یاد شدهاست. در گزشته «تیرگان» روز بزرگداشت نویسندگان و گاه به «روز آرش شیواتیر» منسوب شدهاست. ابوریحان بیرونی و گردیزی در «زینالاخبار» ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی یعنی «کیخسرو» را در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمهای دانستهاند.
✅فال کوزه:
یکی دیگر از مراسم این جشن مانند بسیاری از جشنهای ایرانی «فال کوزه»(چکُ دولَه) میباشد. روز پیش از جشن تیرگان، دوشیزهای را برمیگزینند و کوزه سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که «دوله» نام دارد، او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن میاندازد آنگاه دوله را نزد همه کسانیکه میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چکدولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورت میبرد و در آنجا میگزارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه کسانیکه در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد. در این فالگیری بیشتر بانوان شرکت میکنند و سال خوردگان با آوایی بلند به نوبت سروده میخوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خود را درون دوله میبرد و یکی از چیزها را بیرون میآورد، بدینگونه صاحب آن جسم متوجه میشود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بود است.
✅دستبند تیر و باد:
در آغاز جشن پس از خوردن شیرینی، بندی بهنام «تیر و باد» که از هفت ریسمان به هفت رنگ گوناگون بافته شدهاست بدست میبندند و در باد روز از تیرماه (پس از ۹روز) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشتبام به باد میسپارند تا آرزوها و خواستههایشان را بهعنوان پیامرسان بههمراه ببرد. اینکار با خواندن شعر زیر انجام میشود:👇
✅ #جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
🔰سنتها و آیینهای جشن تیرگان.
✅آبپاشی:
این جشن در کنار آبها، همراه با مراسمی وابسته با آب و آبپاشی و آرزوی بارش باران در سال پیش رو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام همگانی «آبریزگان» یا «آبپاشان» یا «سر شوران» یاد شدهاست. در گزشته «تیرگان» روز بزرگداشت نویسندگان و گاه به «روز آرش شیواتیر» منسوب شدهاست. ابوریحان بیرونی و گردیزی در «زینالاخبار» ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی یعنی «کیخسرو» را در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمهای دانستهاند.
✅فال کوزه:
یکی دیگر از مراسم این جشن مانند بسیاری از جشنهای ایرانی «فال کوزه»(چکُ دولَه) میباشد. روز پیش از جشن تیرگان، دوشیزهای را برمیگزینند و کوزه سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که «دوله» نام دارد، او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانه آن میاندازد آنگاه دوله را نزد همه کسانیکه میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چکدولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورت میبرد و در آنجا میگزارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همه کسانیکه در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه، دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد. در این فالگیری بیشتر بانوان شرکت میکنند و سال خوردگان با آوایی بلند به نوبت سروده میخوانند و دختر در پایان هر شعر، دست خود را درون دوله میبرد و یکی از چیزها را بیرون میآورد، بدینگونه صاحب آن جسم متوجه میشود که شعر خوانده شده مربوط به نیت، خواسته و آرزوی او بود است.
✅دستبند تیر و باد:
در آغاز جشن پس از خوردن شیرینی، بندی بهنام «تیر و باد» که از هفت ریسمان به هفت رنگ گوناگون بافته شدهاست بدست میبندند و در باد روز از تیرماه (پس از ۹روز) این بند را باز کرده و در جای بلندی مانند پشتبام به باد میسپارند تا آرزوها و خواستههایشان را بهعنوان پیامرسان بههمراه ببرد. اینکار با خواندن شعر زیر انجام میشود:👇
✅ فلسفه #جشن_تيرگان
تيرگان يکی از جشنهای ايرانیست که در روز تير از ماه تير برگزار میشود.
اين روز برابر است با سيزدهم تير در گاهشمار ايران باستان که هر ماه آن دارای ۳۰روز بوده و با دهم تير در گاهشمار خورشیدی برابر شده است.
جشن تيرگان آیین آبريزان نیز نامیده میشود. جشنی شاداب از ستايش آب است.
در استورهها و افسانهها پيدايش اين جشن را به پيروزی آب بر خشکسالی در زندگی نسبت میدهند.
در یشتها و استورههای ایرانی آمده که «تيشتر» ستاره باران برای آبياری زمين و گياهان به دريای فراخکرت رفت تا آب برگيرد و به آسمان ببرد و به سان(:شکل) باران بر زمين بباراند. ولی در ميان راه «اَپوش»، ديو خشکسالی، سد راهش میشود تا نگذارد آب به زمين برساند. سه شبانه روز ميان اين دو جنگ درمیگيرد که سرانجام «تيشتر» شکست میخورد. تيشتر، بار ديگر به دريای فراخکرت میرود و پس از برداشتن آب دوباره با آپوش درگير میشود ولی در اين نبرد تيشتر پيروز میشود و آب را به آسمان میبرد و زندگی و سرسبزی و شادابی را به جهان برمیگرداند.
داستان ديگری که به تيرگان پيوند داده میشود داستان آرش کمانگير استوره ملی ايرانيان است. در #شاهنامه فردوسی آمده است که #فريدون دارای سه پسر به نامهای #ايرج، #سلم، و #تور بوده است. او در پايان زندگی، سرزمين گسترده خود را ميان فرزندانش بخش کرد. بهگونهای که، سرزمين ايران را به ايرج، روم را به سلم، و توران را به تور بخشيد. سلم و برادر بزرگش تور، بر برادر کوچکتر خود رشک(حسد) میبرند و ايرج را با نيرنگ میکشند تا شايد سرزمين ايران را بدست آورند. ولی #فريدون پس از مرگ فرزندش ايران را به #منوچهر نوه ايرج بخشيد.
جنگی که ميان منوچهر پادشاه ايران و #افراسياب فرمانروای توران در میگيرد، سالها به درازا میکشد.
منوچهر که از سوی افراسياب در مازندران به تنگنا افتاد پس از چند روز پايداری سرانجام نمايندگانی برای سازش نزد افراسياب فرستاد. پس از گفتگوها برآن شدند که برای گزينش مرز ايران و توران از سپاه ايران تيراندازی برگزيده شود تا با انداختن تير از مازندران به سوی خورآسان، هر جا که تير فرود آيد آنجا مرز ايران و توران گردد.
آرش پهلوان استورهای سپاه ايران که در تيراندازی پر آوازه بود، برای اينکار برگزيده شد و برای انداختن تير از کوه البرز بالا رفت.
آرش میدانست که پهنای کشور ايران به نيروی بازو و پرش تير او بسته است و بايد همه جان و توان خود را در اين راه بگزارد. آرش از بلندای کوه دماوند زره کمان را کشيد و تير را چنان پرتاب کرد که پيکر بیجان وی بر زمين افتاد. تير پرتاب شده از بامداد تا نيمروز در آسمان در پرواز بود و از کوهها و دشتها گذشت تا سرانجام در کنار رود آمودريا(جيحون) بر تنه ی درخت گردويی بزرگ نشست و آنجا مرز ايران و توران گرديد. به همين روی آرش را آرش کمانگير میگويند و اين رويداد بزرگ هر ساله در تيرگان پاس داشته میشود.
از ویژگیهای جشن تیرگان آیینهایی است که نیاکان ما از دیرباز برپا داشتهاند.
یکی از آنها آیین آبریزان است.
این جشن در کنار آبها، همراه با تراداد(:سنتها) وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیشرو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی آبریزگان یا آبپاشان یاد شده است.
در آیین آبریزان جوانان و کوچکترها بیشتر به شادی می پردازند و هرگونه که میسر باشد با پاشیدن اندکی آب بر یکدیگر از خُنکی آب برخوردار میشوند.
«ابوریحان بیرونی» و «گردیزی» در زینالاخبار ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی #کیخسرو را نیز در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمه دانستهاند.
یکی دیگر از آیینهای این جشن فالکوزه است که زرتشتیان به آن(چکُ دولَه) میگویند.
پیش از جشن تیرگان دوشیزهای را برمیگزینند و کوزهی سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که دوله نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانهی آن میاندازد آنگاه «دوله» را نزد همهی کسانی که میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد میبرد و در آنجا میگذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همهی کسانی که در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد.
👇ادامهاش👇
تيرگان يکی از جشنهای ايرانیست که در روز تير از ماه تير برگزار میشود.
اين روز برابر است با سيزدهم تير در گاهشمار ايران باستان که هر ماه آن دارای ۳۰روز بوده و با دهم تير در گاهشمار خورشیدی برابر شده است.
جشن تيرگان آیین آبريزان نیز نامیده میشود. جشنی شاداب از ستايش آب است.
در استورهها و افسانهها پيدايش اين جشن را به پيروزی آب بر خشکسالی در زندگی نسبت میدهند.
در یشتها و استورههای ایرانی آمده که «تيشتر» ستاره باران برای آبياری زمين و گياهان به دريای فراخکرت رفت تا آب برگيرد و به آسمان ببرد و به سان(:شکل) باران بر زمين بباراند. ولی در ميان راه «اَپوش»، ديو خشکسالی، سد راهش میشود تا نگذارد آب به زمين برساند. سه شبانه روز ميان اين دو جنگ درمیگيرد که سرانجام «تيشتر» شکست میخورد. تيشتر، بار ديگر به دريای فراخکرت میرود و پس از برداشتن آب دوباره با آپوش درگير میشود ولی در اين نبرد تيشتر پيروز میشود و آب را به آسمان میبرد و زندگی و سرسبزی و شادابی را به جهان برمیگرداند.
داستان ديگری که به تيرگان پيوند داده میشود داستان آرش کمانگير استوره ملی ايرانيان است. در #شاهنامه فردوسی آمده است که #فريدون دارای سه پسر به نامهای #ايرج، #سلم، و #تور بوده است. او در پايان زندگی، سرزمين گسترده خود را ميان فرزندانش بخش کرد. بهگونهای که، سرزمين ايران را به ايرج، روم را به سلم، و توران را به تور بخشيد. سلم و برادر بزرگش تور، بر برادر کوچکتر خود رشک(حسد) میبرند و ايرج را با نيرنگ میکشند تا شايد سرزمين ايران را بدست آورند. ولی #فريدون پس از مرگ فرزندش ايران را به #منوچهر نوه ايرج بخشيد.
جنگی که ميان منوچهر پادشاه ايران و #افراسياب فرمانروای توران در میگيرد، سالها به درازا میکشد.
منوچهر که از سوی افراسياب در مازندران به تنگنا افتاد پس از چند روز پايداری سرانجام نمايندگانی برای سازش نزد افراسياب فرستاد. پس از گفتگوها برآن شدند که برای گزينش مرز ايران و توران از سپاه ايران تيراندازی برگزيده شود تا با انداختن تير از مازندران به سوی خورآسان، هر جا که تير فرود آيد آنجا مرز ايران و توران گردد.
آرش پهلوان استورهای سپاه ايران که در تيراندازی پر آوازه بود، برای اينکار برگزيده شد و برای انداختن تير از کوه البرز بالا رفت.
آرش میدانست که پهنای کشور ايران به نيروی بازو و پرش تير او بسته است و بايد همه جان و توان خود را در اين راه بگزارد. آرش از بلندای کوه دماوند زره کمان را کشيد و تير را چنان پرتاب کرد که پيکر بیجان وی بر زمين افتاد. تير پرتاب شده از بامداد تا نيمروز در آسمان در پرواز بود و از کوهها و دشتها گذشت تا سرانجام در کنار رود آمودريا(جيحون) بر تنه ی درخت گردويی بزرگ نشست و آنجا مرز ايران و توران گرديد. به همين روی آرش را آرش کمانگير میگويند و اين رويداد بزرگ هر ساله در تيرگان پاس داشته میشود.
از ویژگیهای جشن تیرگان آیینهایی است که نیاکان ما از دیرباز برپا داشتهاند.
یکی از آنها آیین آبریزان است.
این جشن در کنار آبها، همراه با تراداد(:سنتها) وابسته با آب و آب پاشی و آرزوی بارش باران در سال پیشرو همراه بوده و همچون دیگر جشنهایی که با آب در پیوند هستند، با نام عمومی آبریزگان یا آبپاشان یاد شده است.
در آیین آبریزان جوانان و کوچکترها بیشتر به شادی می پردازند و هرگونه که میسر باشد با پاشیدن اندکی آب بر یکدیگر از خُنکی آب برخوردار میشوند.
«ابوریحان بیرونی» و «گردیزی» در زینالاخبار ناپدید شدن یکی از جاودانان ایرانی #کیخسرو را نیز در این روز و پس از شستشوی خود در آب چشمه دانستهاند.
یکی دیگر از آیینهای این جشن فالکوزه است که زرتشتیان به آن(چکُ دولَه) میگویند.
پیش از جشن تیرگان دوشیزهای را برمیگزینند و کوزهی سفالی سبز رنگ دهان گشادی به او میدهند که دوله نام دارد. او این ظرف را از آب پاکیزه پر میکند و یک دستمال سبز ابریشمی را بر روی دهانهی آن میاندازد آنگاه «دوله» را نزد همهی کسانی که میبرد که آرزویی در دل دارند و میخواهند در مراسم «چک دولَه» شرکت کنند و آنها جسم کوچکی مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند اینها در آب دوله میاندازند. سپس دختر دوله را به زیر درختی همیشه سبز چون سرو یا مورد میبرد و در آنجا میگذارد. در روز جشن تیرگان و پس از مراسم آبریزان، همهی کسانی که در دوله جسمی انداختهاند و نیت و آرزویی داشتنهاند در جایی گردهم میآیند و دوشیزه دوله را از زیر درخت به میان جمع میآورد.
👇ادامهاش👇
جشنهای ماهانه ایرانیان
#جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
@persianzoroastrians🔥
#جشن_تيرگان
تیرگان یکی از جشنهای ملیمان که به ثبت ملی نیز رسیده در روز تیر از ماه تیر در دهم تیرماه برگزار میشود.
سیزدهمین روز از ماه تیر این جشن در گرامیداشت تیشتَر (ستاره بارانآور در فرهنگ ایرانی) است و در روز تیر از ماه تیر برگزار میشود.
از دیدگاه تاریخی، جشن تیرگان روز کمانکشیدن پهلوان ایرانی بهنام آرش و پرتاب تیر از فراز البرز کوه بودهاست که در روایت تشتر یشت پس از نبرد میان ایرانیان و تورانیان رخ دادهاست و سرزمین ایران از دشمن بازپس گرفته شدهاست.
همچنین جشن تیرگان بهگفته ابوریحان بیرونی در کتاب آثارالباقیه، روز بزرگداشت جایگاه نویسندگان در ایران باستان بودهاست.
در فراهان جشن تیرگان در یکم ماه تیر برگزار میشود و این آیین بهنام جشن تیرگان به ثبت ملی نیز رسیدهاست.
در مازندران نیز جشن تیرگان با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم آبانماه برگزار میشود.
ارامنه اصفهان این جشن را در روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
انجمن کوهنوردان ایران هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دماوند برگزار میکنند.
جشن تیرگان همه ساله در کوه دماوند، آمل و همه ساله بدست ایرانیان زرتشتی در شهرهای تهران، یزد، کرمان، میبد، اردکان، بم، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز و روستاهای زرتشتی نشین و اروپا و آمریکا در روز دهم تیر برگزار میشود.
«بهار مختاریان» بر این باور است که جشن تیرگان در اصل جشن رستاخیز تابستانی در یکم تیرماه بودهاست. آنچه که اکنون در فراهان بازمانده است.
بنابر سالنامه یکپارچه باورهای ایران این جشن در روز دهم تیرماه در گاهشمار کنونی ایران قرار دارد.
«موبد کورش نیکنام» برگزاری جشنها با استفاده از گاهشماریهای سنتی با ماههای ۳۰روزه را بیتوجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشنها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماههای ۳۱روزه را یادآور شدهاست.
«جلیل دوستخواه» پژوهشگر ایرانشناس در زمینه زمان جشنهای ایرانی و از جمله جشن تیرگان آوردهاست:
«بازهم میبینیم که نویسندگان برخی از این نوشتارها، با نادیده گرفتن زمینههای استورگی نامگزاری این جشن و پژوهشهای کسانی همچون بیرونی دربارهی زمان برگزاری آن و تنها به دستآویز ۳۱روزه بودن ۶ماه نخست سال در گاهشمار کنونی، روز دهم تیرماه را زمان این جشن میانگارند. اما درست و بنیادین و برابر با یادگارهای فرهنگی کهن، آن است که مانند نیاکانمان، سیزدهم تیرماه (تیرروز از ماه تیر) را جشن تیرگان بدانیم و با خجستگی برگزاریم. زمان درست جشنهای دوازدهگانه، بدین سامان است».
@persianzoroastrians🔥
#جشن_ملی_میهنی #تیرگان_گرامی_باد💚🤍❤️
✅ امروز یکشنبه، دهم تیر ماه، روز تیر از ماه تیر(تشتریا) به سال۳۷۶۲ مزدیسنی است💚
✅ امروز
یکی از بزرگترین از جشنهای ایرانیمان #جشن_تیرگان را در پیشرو داریم🤍
✅ امروز دهم تیر ماه که روز تیر از ماه تیر میباشد #جشن_تیرگان را برگزار میکنیم❤️
✅ #جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است💚
✅ #جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است🤍
✅ #جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایران است❤️
تیر آرش در کمانم
نام ایران بر زبان
قلهها در زیر پایم
کهکشانها آشیانم
چون سیاوش پاک پاکم
همچو رستم پهلوانم
کاوهام آزاده مردم
تار و پود کاویانم
من ز ماد و از هخایم
از ارشک ساسانیانم
مازیارم بابکم من
رهبر آزادگانم
جشن یلدا جشن نوروز
هم سده هم تیرگانم
زاده پاک اهورا
از نژاد آریایم.
🔥
#جشن_تیرگان_خجسته_و _شاد_باد
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
#جشن_تیرگان💧
#آرش_کمانگير🏹
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
✅ امروز یکشنبه، دهم تیر ماه، روز تیر از ماه تیر(تشتریا) به سال۳۷۶۲ مزدیسنی است💚
✅ امروز
یکی از بزرگترین از جشنهای ایرانیمان #جشن_تیرگان را در پیشرو داریم🤍
✅ امروز دهم تیر ماه که روز تیر از ماه تیر میباشد #جشن_تیرگان را برگزار میکنیم❤️
✅ #جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است💚
✅ #جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان جشنی شاداب در ستايش آب است🤍
✅ #جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایران است❤️
تیر آرش در کمانم
نام ایران بر زبان
قلهها در زیر پایم
کهکشانها آشیانم
چون سیاوش پاک پاکم
همچو رستم پهلوانم
کاوهام آزاده مردم
تار و پود کاویانم
من ز ماد و از هخایم
از ارشک ساسانیانم
مازیارم بابکم من
رهبر آزادگانم
جشن یلدا جشن نوروز
هم سده هم تیرگانم
زاده پاک اهورا
از نژاد آریایم.
🔥
#جشن_تیرگان_خجسته_و _شاد_باد
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
#جشن_تیرگان💧
#آرش_کمانگير🏹
#ایران_زمین💚🤍❤
@persianzoroastrians🔥
✅ امروز یکشنبه،
دهم تیر ماه،
روز تیر از ماه تیر(تشتریا)
به سال۳۷۶۲ مزدیسنی است.
✅ امروز که روز خجستهایست، #جشن_تیرگان یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
✅ #جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
✅ #جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان و جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍️ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍️ #گرگانی
#جشن_تیرگان💧
#آرش_کمانگير🏹
#ایران_زمین💚🤍❤️
@persianzoroastrians🔥
دهم تیر ماه،
روز تیر از ماه تیر(تشتریا)
به سال۳۷۶۲ مزدیسنی است.
✅ امروز که روز خجستهایست، #جشن_تیرگان یکی از #جشنهای_ماهانه مهم #ایرانیمان را پیشرو داریم.
✅ #جشن_تیرگان یادآور فداکاری و جانبازی #آرشها در راستای پاسداشت خاک مهرانگیز #ایرانزمین کهن پرگهر اهوراییمان است.
✅ #جشن_تيرگان جشن پيروزی آب و ترسالی بر خشکسالی است.
#جشن_تيرگان جشن آب پاشانک و آیین آبریزان و جشنی شاداب در ستايش آب است.
#جشن_تیرگان_فرخنده_و_همایون_باد
🔥
من از تخمهی نامور آرشم
چو جنگآورم آتش سرکشم.
چو آرش که بردی به فرسنگ تیر
چو پیروزگر قارن شیر گیر
بزرگان که از تخم آرش بدند
سبکبار و جنگی و چابک بدند
از آن زخم آن پهلو آتشی
که سامیش گرزست و تیر آرشی
دو فرزند او هم گرفتار شد
برو تخمه آرشی خوار شد
جوان بیهنر سخت ناخوش بود
اگر چند فرزند آرش بود.
✍️ #فردوسی(شاهنامه)
ز ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب
همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری
که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری.
✍️ #گرگانی
#جشن_تیرگان💧
#آرش_کمانگير🏹
#ایران_زمین💚🤍❤️
@persianzoroastrians🔥