«عکسی که برای نخستین بار شکل‌گیری سه ستاره نزدیک به هم را نشان می‌دهد»
—---------------------------------------------------------------------—
https://goo.gl/VLWHEE
اخترشناسان برای نخستین بار یک قرص غبارآلود از مواد را پیرامون یک ستاره‌ی جوان دیده‌اند که دارد تکه تکه می‌شود تا یک سامانهی #چندستاره‌ای بسازد. این عکس از داده‌های تازه‌ی آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما، #ALMA) در شیلی به دست آمده و این فرآیند را در زمان رخ دادن آشکار کرده است!
ستارگان در ابرهای گاز و غبار کیهانی شکل می‌گیرند. مواد تنُک درون این ابرها در اثر گرانش به هم نزدیک شده و توده‌هایی می‌سازند؛ این توده‌ها کم کم با فشرده‌تر شدن، هسته‌هایی چگال پدید می‌آورند که به نوبه‌ی خود مواد بیشتری را به سوی خود می‌کشند. این فرآیند که #برافزایش مواد نام دارد، به شکل‌گیری یک قرص چرخان پیرامون آن هسته که در واقع ستاره‌ای جوان شده می‌انجامد، و ستاره به آرامی مواد درون این قرص را فرو کشیده و می‌بلعد. سرانجام این ستاره‌ی جوان آنقدر پرجرم می‌شود که دما و فشار مرکزش به اندازه‌ی مورد نیاز برای آغاز کردن #همجوشی_هسته‌ای می‌رسد.
ستارگانی که هیچ همدمی ندارند (مانند خورشید خودمان) به اندازه‌ای که در گذشته می‌پنداشتیم رایج نیستند. در واقع، حدود نیمی از ستارگان درون #کهکشان_راه_شیری دستکم یک همدم دارند، و برخی از آنها بسیار هم اجتماعی‌اند! پژوهش‌های گذشته نشان داده که ستارگان درون سامانه‌های چندستاره‌ای یا به هم نزدیکند (به فاصله‌ی حدود ۵۰۰ یکای کیهانی)، یا به اندازه‌ی چشمگیری دورترند (بیش از ۱۰۰۰ یکای کیهانی). هر یکای کیهانی یا یکای اخترشناسی (#AU) هم‌ارز فاصله‌ی زمین تا خورشید است.
دانشمندان با توجه به چنین فاصله‌های متفاوتی به این نتیجه رسیدند که فرآیند شکل‌گیری سامانه‌های چندستاره‌ای می‌بایست دو سازوکار اصلی داشته باشد: یا ابر مواد به شکل ناپایدار و ناهماهنگ می‌رُمبد و هسته‌های چگال جدا از هم برای ستارگان تازه می‌سازد، یا قرص چرخان پیرامون ستاره‌ای "که از پیش وجود داشته"، تکه تکه می‌شود و به همان روش قبلی ستارگانی تازه پدید می‌آورد.
سامانه‌هایی که فاصله‌ی بیشتری میان ستارگانشان است به احتمال بسیار با فرآیند نخست پدید می‌آیند (چنان چه پژوهش‌های رصدی هم نشان داده)، ولی سامانه‌های چندستاره‌ای جمع و جور به روش دوم ساخته می‌شوند (که تاکنون شواهد برای این فرآیند چندان کافی نبوده).
اکنون داده‌های تازه‌ی آلما شواهد دیداری مورد نیاز برای این نتیجه‌گیری را فراهم کرده است. این تصویر همان فرآیند دوم را نشان می‌دهد که دارد در سامانهی سه-ستاره‌ای L1448 IRS3B رخ می‌دهد. این سه ستاره هنوز غرق در پوشش ابر غبار زاینده‌شان بوده و حریصانه سرگرم فروکشیدن مواد از قرص پیرامون به سوی خودند [هنوز پیش‌ستاره هستند]. در این تصویرِ آلما به روشنی می‌بینیم که این قرص یک ساختار مارپیچی دارد، پدیده‌ی ویژه‌ای که نشانگر #ناپایداری_گرانشی است.
سامانهی #L1448_IRS3B حدود ۷۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در راستای صورت فلکی #برساووش دیده می‌شود.
#ستاره‌زایی
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_39.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—---------------------------------------------------------------------—
https://goo.gl/VLWHEE
اخترشناسان برای نخستین بار یک قرص غبارآلود از مواد را پیرامون یک ستاره‌ی جوان دیده‌اند که دارد تکه تکه می‌شود تا یک سامانهی #چندستاره‌ای بسازد. این عکس از داده‌های تازه‌ی آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما، #ALMA) در شیلی به دست آمده و این فرآیند را در زمان رخ دادن آشکار کرده است!
ستارگان در ابرهای گاز و غبار کیهانی شکل می‌گیرند. مواد تنُک درون این ابرها در اثر گرانش به هم نزدیک شده و توده‌هایی می‌سازند؛ این توده‌ها کم کم با فشرده‌تر شدن، هسته‌هایی چگال پدید می‌آورند که به نوبه‌ی خود مواد بیشتری را به سوی خود می‌کشند. این فرآیند که #برافزایش مواد نام دارد، به شکل‌گیری یک قرص چرخان پیرامون آن هسته که در واقع ستاره‌ای جوان شده می‌انجامد، و ستاره به آرامی مواد درون این قرص را فرو کشیده و می‌بلعد. سرانجام این ستاره‌ی جوان آنقدر پرجرم می‌شود که دما و فشار مرکزش به اندازه‌ی مورد نیاز برای آغاز کردن #همجوشی_هسته‌ای می‌رسد.
ستارگانی که هیچ همدمی ندارند (مانند خورشید خودمان) به اندازه‌ای که در گذشته می‌پنداشتیم رایج نیستند. در واقع، حدود نیمی از ستارگان درون #کهکشان_راه_شیری دستکم یک همدم دارند، و برخی از آنها بسیار هم اجتماعی‌اند! پژوهش‌های گذشته نشان داده که ستارگان درون سامانه‌های چندستاره‌ای یا به هم نزدیکند (به فاصله‌ی حدود ۵۰۰ یکای کیهانی)، یا به اندازه‌ی چشمگیری دورترند (بیش از ۱۰۰۰ یکای کیهانی). هر یکای کیهانی یا یکای اخترشناسی (#AU) هم‌ارز فاصله‌ی زمین تا خورشید است.
دانشمندان با توجه به چنین فاصله‌های متفاوتی به این نتیجه رسیدند که فرآیند شکل‌گیری سامانه‌های چندستاره‌ای می‌بایست دو سازوکار اصلی داشته باشد: یا ابر مواد به شکل ناپایدار و ناهماهنگ می‌رُمبد و هسته‌های چگال جدا از هم برای ستارگان تازه می‌سازد، یا قرص چرخان پیرامون ستاره‌ای "که از پیش وجود داشته"، تکه تکه می‌شود و به همان روش قبلی ستارگانی تازه پدید می‌آورد.
سامانه‌هایی که فاصله‌ی بیشتری میان ستارگانشان است به احتمال بسیار با فرآیند نخست پدید می‌آیند (چنان چه پژوهش‌های رصدی هم نشان داده)، ولی سامانه‌های چندستاره‌ای جمع و جور به روش دوم ساخته می‌شوند (که تاکنون شواهد برای این فرآیند چندان کافی نبوده).
اکنون داده‌های تازه‌ی آلما شواهد دیداری مورد نیاز برای این نتیجه‌گیری را فراهم کرده است. این تصویر همان فرآیند دوم را نشان می‌دهد که دارد در سامانهی سه-ستاره‌ای L1448 IRS3B رخ می‌دهد. این سه ستاره هنوز غرق در پوشش ابر غبار زاینده‌شان بوده و حریصانه سرگرم فروکشیدن مواد از قرص پیرامون به سوی خودند [هنوز پیش‌ستاره هستند]. در این تصویرِ آلما به روشنی می‌بینیم که این قرص یک ساختار مارپیچی دارد، پدیده‌ی ویژه‌ای که نشانگر #ناپایداری_گرانشی است.
سامانهی #L1448_IRS3B حدود ۷۵۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در راستای صورت فلکی #برساووش دیده می‌شود.
#ستاره‌زایی
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_39.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«پروکسیما قنطورس دور همدم‌هایش می‌گردد!»
—---------------------------------------------------
https://goo.gl/uiftCj
* قنطورسی‌ها چه خانواده‌ی خوشبختی هستند! به گفته‌ی اخترشناسان، این سه ستاره که نزدیک‌ترین ستارگان به سامانهی خورشیدی‌اند همگی دور هم می‌چرخند. این یافته به بحث‌هایی یک سده‌ای پایان داد.
از این سه، نزدیک‌ترین ستاره #پروکسیما_قنطورس است، یک #کوتوله_سرخ که تنها ۴.۲۴ سال نوری از زمین فاصله دارد. این ستاره در ماه اوت، زمانی که دانشمندان پی بردند میزبان یک سیاره‌ی هم‌جرم زمین و با دمای احتمالا مناسب برای آب مایع سطحی است به شدت خبرساز شد.
[خواندید: * کشف نزدیک‌ترین سیاره زیست‌پذیر پیرامون نزدیک‌ترین ستاره (https://goo.gl/S5IsdQ)]
پس از آن، و در فاصله‌ی ۴.۳۷ سال نوری زمین، دو ستاره‌ی درخشان به نام‌های #آلفا_قنطورس اِی و بی جای دارند. این دو هر ۸۰ سال یک بار همکدیگر را دور می‌زنند و به ترتیب رنگی زرد و نارنجی دارند. از دید چشم نامسلح، این دو با هم به شکل سومین ستاره‌ی درخشان آسمان شب دیده می‌شوند.
برخلاف آنها، پروکسیما قنطورس کم‌نورتر از آنست که بدون تلسکوپ دیده شود و از همین رو تا سال ۱۹۱۵ کسی از وجودش آگاه نبود.
از آن هنگام تاکنون، اخترشناسان فکر این را می‌کردند که پروکسیما قنطورس به گرد آلفا قنطورس ای و بی بچرخد- ولی نتوانسته بودند اثباتش کنند.
اگر پروکسیما قنطورس در بند این دو ستاره بود، پس می‌بایست با سرعتی برابر با آنها در فضا جابجا می‌شد وگرنه از بند گرانش این جفت رها شده و می‌گریخت. فاصله‌ی پروکسیما و جفت آلفا قنطورس ۱۳۰۰۰ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید (یکای کیهانی یا #au) است.
سرعت‌های دقیق
در چند سال گذشته، شکارچیان سیاره توانایی این را یافته‌اند که با بررسی جابجایی‌های بسیار جزیی که یک سیاره‌ی کوچک، مانند سیاره‌ای که در مدار پروکسیما قنطورس است، در حرکت ستاره‌اش پدید می‌آورد و آن را نسبت به ما دور و نزدیک می‌کند، سرعت‌هایی بی‌اندازه دقیق را اندازه بگیرند.
پی‌یر کروِلا از رصدخانه‌ی پاریس در فرانسه می‌گوید: «به همین دلیل است که اکنون توانسته‌ایم به وجود یک پیوند گرانشی میان پروکسما و جفت آلفا قنطورس پی ببریم.»
افزون بر آن، این پژوهش برای نخستین بار مدار پروکسیما را آشکار می‌کند. این ستاره هر ۵۵۰ هزار سال یک بار مداری بیضی را می‌پیماید. پروکسیما در نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش، ۴۳۰۰ یکای کیهانی از همدم‌هایش فاصله دارد؛ در دورترین نقطه‌ی مدارش هم به فاصله‌ی ۱۳۰۰۰ یکای کیهانی می‌رسد، یعنی همین جایی که اکنون هست.
کروِلا و همکارانش برای اندازه‌گیری دقیق سرعت‌ها باید اثرهای بسیار ریزی که بیشتر رصدگران نادیده می‌گیرند را هم در نظر می‌گرفتند . برای نمونه، فوتون‌ها با گریختن از گرانش ستاره انرژی از دست می‌دهند و طول موجشان اندکی به سرخی می‌گراید. از سوی دیگر، سطح ستاره‌ها برآمده شده و فوتون‌هایشان کمی به آبی می‌گراید.
پس از تصحیح این اثرها، این دانشمندان نتیجه گرفتند که سرعت پروکسیما قنطورس در فضا تنها ۲۷۰ متر بر ثانیه با سرعت همدمهای درخشانش تفاوت دارد- نصف سرعتی که برای گریز از چنگ گرانش آنها نیاز است. پس این سه ستاره به طور قطع یک سه‌تایی مداری هستند.
گزارش این پژوهش در تارنمای arXiv منتشر شده.
#سرخگرایی #آبیگرایی
🔹توضیح تصویر: کوتوله‌ی سرخِ پروکسیما قنطورس در سمت راستِ همدمهای درخشانش
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/Proxima-Centauri.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
—---------------------------------------------------
https://goo.gl/uiftCj
* قنطورسی‌ها چه خانواده‌ی خوشبختی هستند! به گفته‌ی اخترشناسان، این سه ستاره که نزدیک‌ترین ستارگان به سامانهی خورشیدی‌اند همگی دور هم می‌چرخند. این یافته به بحث‌هایی یک سده‌ای پایان داد.
از این سه، نزدیک‌ترین ستاره #پروکسیما_قنطورس است، یک #کوتوله_سرخ که تنها ۴.۲۴ سال نوری از زمین فاصله دارد. این ستاره در ماه اوت، زمانی که دانشمندان پی بردند میزبان یک سیاره‌ی هم‌جرم زمین و با دمای احتمالا مناسب برای آب مایع سطحی است به شدت خبرساز شد.
[خواندید: * کشف نزدیک‌ترین سیاره زیست‌پذیر پیرامون نزدیک‌ترین ستاره (https://goo.gl/S5IsdQ)]
پس از آن، و در فاصله‌ی ۴.۳۷ سال نوری زمین، دو ستاره‌ی درخشان به نام‌های #آلفا_قنطورس اِی و بی جای دارند. این دو هر ۸۰ سال یک بار همکدیگر را دور می‌زنند و به ترتیب رنگی زرد و نارنجی دارند. از دید چشم نامسلح، این دو با هم به شکل سومین ستاره‌ی درخشان آسمان شب دیده می‌شوند.
برخلاف آنها، پروکسیما قنطورس کم‌نورتر از آنست که بدون تلسکوپ دیده شود و از همین رو تا سال ۱۹۱۵ کسی از وجودش آگاه نبود.
از آن هنگام تاکنون، اخترشناسان فکر این را می‌کردند که پروکسیما قنطورس به گرد آلفا قنطورس ای و بی بچرخد- ولی نتوانسته بودند اثباتش کنند.
اگر پروکسیما قنطورس در بند این دو ستاره بود، پس می‌بایست با سرعتی برابر با آنها در فضا جابجا می‌شد وگرنه از بند گرانش این جفت رها شده و می‌گریخت. فاصله‌ی پروکسیما و جفت آلفا قنطورس ۱۳۰۰۰ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید (یکای کیهانی یا #au) است.
سرعت‌های دقیق
در چند سال گذشته، شکارچیان سیاره توانایی این را یافته‌اند که با بررسی جابجایی‌های بسیار جزیی که یک سیاره‌ی کوچک، مانند سیاره‌ای که در مدار پروکسیما قنطورس است، در حرکت ستاره‌اش پدید می‌آورد و آن را نسبت به ما دور و نزدیک می‌کند، سرعت‌هایی بی‌اندازه دقیق را اندازه بگیرند.
پی‌یر کروِلا از رصدخانه‌ی پاریس در فرانسه می‌گوید: «به همین دلیل است که اکنون توانسته‌ایم به وجود یک پیوند گرانشی میان پروکسما و جفت آلفا قنطورس پی ببریم.»
افزون بر آن، این پژوهش برای نخستین بار مدار پروکسیما را آشکار می‌کند. این ستاره هر ۵۵۰ هزار سال یک بار مداری بیضی را می‌پیماید. پروکسیما در نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش، ۴۳۰۰ یکای کیهانی از همدم‌هایش فاصله دارد؛ در دورترین نقطه‌ی مدارش هم به فاصله‌ی ۱۳۰۰۰ یکای کیهانی می‌رسد، یعنی همین جایی که اکنون هست.
کروِلا و همکارانش برای اندازه‌گیری دقیق سرعت‌ها باید اثرهای بسیار ریزی که بیشتر رصدگران نادیده می‌گیرند را هم در نظر می‌گرفتند . برای نمونه، فوتون‌ها با گریختن از گرانش ستاره انرژی از دست می‌دهند و طول موجشان اندکی به سرخی می‌گراید. از سوی دیگر، سطح ستاره‌ها برآمده شده و فوتون‌هایشان کمی به آبی می‌گراید.
پس از تصحیح این اثرها، این دانشمندان نتیجه گرفتند که سرعت پروکسیما قنطورس در فضا تنها ۲۷۰ متر بر ثانیه با سرعت همدمهای درخشانش تفاوت دارد- نصف سرعتی که برای گریز از چنگ گرانش آنها نیاز است. پس این سه ستاره به طور قطع یک سه‌تایی مداری هستند.
گزارش این پژوهش در تارنمای arXiv منتشر شده.
#سرخگرایی #آبیگرایی
🔹توضیح تصویر: کوتوله‌ی سرخِ پروکسیما قنطورس در سمت راستِ همدمهای درخشانش
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/Proxima-Centauri.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies