«عکسی که نقطه برخورد کاوشگر اسکیاپارلی به سطح بهرام را نشان می‌دهد»
—------------------------------------------------------—
https://goo.gl/tsTM1y

فضاپیمای مدارگرد شناسایی بهرام ناسا نشانه‌های تازه‌ای را روی سطح سیاره‌ی سرخ دیده که گویا مربوط به سطح‌نشین اروپایی اسکیاپارلی است. کاوشگری که در روز ۱۹ اکتبر، فرودی ناموفق بر روی بهرام داشت.

در عکس تازه‌ای که این مدارگرد گرفته یک نقطه‌ی روشن به چشم می‌خورد که می‌تواند چتر نجات اسکیاپارلی باشد، و همچنین یک نفطه‌ی تیره‌ی بزرگ‌تر که در اثر برخورد کاوشگر پدید آمده. پیشران‌های اسکیاپارلی پبش از زمان برنامه‌ریزی شده خاموش شدند و به همین خاطر، مدت بسیار بیشتری را در حالت سقوط آزاد گذراند.

این عکس به کمک دوربین زمینه‌ی (CTX) مدارگرد شناسایی بهرام گرفته شده و در این پویانمایی با عکس دیگری که در می ۲۰۱۶ گرفته بود مقایسه شده.

در چارچوب بالایی هم نمای گسترده‌ای از این منطقه را می‌بینیم.

این تصویر را در اندازه‌ی بزرگ‌تر (۹.۸ مگابایت) در این پیوند ببینید:
https://goo.gl/RiJKI7

#اسکیاپارلی #بهرام #مریخ #مدارگرد شناسایی بهرام

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
https://1star-7skies.blogspot.com/2016/10/blog-post_33.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me: @onestar_in_sevenskies

«سنگ‌های تراش خورده در سیاره سرخ»
—------------------------------------------
https://goo.gl/lRlo4e
در این تصویر سطحی شیاردار با تپه‌های کشیده در گوداله‌های مدوزا (#Medusae_Fossae) روی سیاره‌ی بهرام (مریخ) را می‌بینیم که در اثر فرسایش بادی یک سنگ ریزدانه توسط باد پدید آمده.

این ساختارها که به نام "کَلوت" (#yardang) شناخته میشوند، همتراز با جهت غالب باد هستند. جهت این باد هم می‌بایست مدت‌های درازی بدون تغییر مانده بوده که توانسته این ساختارهای بزرگ-مقیاس را تراشیده و سنگِ روبازی که اکنون می‌بینیم را به وجود آورد. کلوت‌ها نه تنها شدت و جهت بادهای تاریخی را نشان می‌دهند، بلکه چیزی از خود سنگ میزبان را نیز آشکار می‌کنند. با دقت در این عکس، نبودِ تخته‌سنگ‌ها یا خرده سنگ‌ها، به ویژه در راستای شیب صخره‌ها و جرزهای کلوت به چشمان می‌آید.

این نبودِ خرده سنگ‌ و همچنین اندازه‌ی کلوت‌ها به ما می‌گویند که سنگ میزبان تنها از به هم چسبیدن سستِ ریگِ بسیار #ریزدانه (گرانول) و شکل دادن ته‌نشست‌هایی به ضخامت ده‌ها متر یا بیشتر تشکیل شده. چنین ته‌نشست‌هایی می‌توانسته از انباشت‌ گسترده‌ی خاکستر آتشفشانی، غبار جوی، یا توده‌های ماسه‌‎ی نرمی که باد آورده بوده به جا مانده باشند. پس از مدتی، این ته‌نشست‌ها به هم چسبیده و یکپارچه شدند و این نقش‌برجسته‌های چشمگیر و صخره‌های نمایان را ساختند.

این عکس در روز ۲۸ ژوئن ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۲۵ به وقت محلی بهرام و به کمک دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالای فضاپیمای مدارگرد شناسایی بهرام ناسا (هایرایز، HiRISE) گرفته شده.

#کلوت #ته‌نشست #نقش‌برجسته #گوداله‌های_مدوزا #بهرام #مریخ #HiRISE #مدارگرد_شناسایی_بهرام
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_23.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«بیگانه‌ترین چشم انداز روی سیاره سرخ»
—-------------------------------------
https://goo.gl/RhEqVQ
در بسیاری از چشم‌اندازهای سطح #بهرام (مریخ) ساختارهایی همانند ساختارهایی که روی زمین می‌بینیم وجود دارد، مانند دره‌های رودخانه‌ای، پرتگاه‌ها، یخچال‌ها و آتشفشان‌ها.

با این وجود سکه‌ی بهرام یک روی بیگانه، با چشم‌اندازهایی که برای زمینیان ناآشناست نیز دارد. این تصویر یکی از همین مناطق شگفت‌آور در قطب جنوب بهرام را نشان می‌دهد. این کلاهک قطبی از یخ‌های دی اکسید کربن (#یخ_خشک) تشکیل شده که به طور طبیعی روی زمین پدید نمی‌آیند. چاله‌های دایره‌ای، سوراخ‌هایی در این لایه‌ی یخ خشکند که در درازنای یک سال بهرامی به اندازه‌ی چند متر گسترش می‌یابند.

با یخ زدن مستقیم #دی_اکسید_کربن موجود در هوای بهرام و بارش آنها به شکل برف، یخ خشک به طور پیوسته بر این چشم‌انداز افزوده می‌شود. این گونه فرآیند یخ زدن و بارش یخ خشک، امکان پایین آمدن دمای سطح را تا رسیدن به نقطه‌ی شبنم در ۱۳۰- سانتیگراد محدود می‌کند. هیچ جای سیاره‌ی سرخ نمی‌تواند از این سردتر شود و از همین رو این چشم‌انداز را می‌توان شگرف‌ترین و جالب‌ترین چشم‌انداز نه تنها روی زمین، بلکه روی خود بهرام دانست.

این عکس را فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا به کمک دوربین هایرایز خود (#HiRISE) گرفته.

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/dry-ice.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«رشد عنکبوت‌ها در سیاره بهرام»
—------------------------------—
https://goo.gl/zVZ6Bj

این پنج تصویر که با بهره از دوربین هایراز (#HiRISE) #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا (MRO) گرفته شده‌اند، ویژگی‌هایی سطحی را روی بهرام نشان می‌دهند که با گذشت زمان بزرگ‌تر شده و ساختارشان هم پیچیده‌تر می‌شود. به باور دانشمندان، این ویژگی‌ها همگی دستاورد گرم شدن یخ‌های فصلی دی‌اکسید کربنی هستند که در زمستان، بخش گسترده‌ای از سطح بهرام نزدیک قطب جنوب آن را می‌پوشانند.

به گفته‌ی پژوهشگران، این عکس‌های پیاپی فرآیند رشد و گسترش گونه‌ای از ویژگی‌های سطح #بهرام (مریخ) که به نام ویژگی‌های "عنکبوت-مانند" (#araneiform) شناخته می‌شوند را "از آغاز" نشان می‌دهند. این رشته نماها به ترتیبِ زمان و گستردگیِ میدان دید دوربین از بالا-چپ و به شکل یک شیار با یک گودی آغاز می‌شوند [نوزاد عنکبوت] و در ادامه دسته‌ای از "عنکبوت‌ها" را پدید می‌آورند (پایین-راست). هر تصویر دارای یک خط مقیاس به یکای متر است. [در حقیقت نمای بالا-چپ، بخش کوچک‌تری از سطح، با تنها یک #عنکبوت را نشان می‌دهد و پایین-سمت راست، بیشترین سطح را با چندین عنکبوت در بر دارد.]

در این عکس‌ها همچنین "بادبزن‌های" تیره‌ای دیده می‌شود که از همان فرآیند گرم شدن یخ‌های #دی‌اکسید_کربن ریشه می‌گیرند. یخ دی‌اکسید کربن که به نام #یخ_خشک هم شناخته می‌شود به طور طبیعی روی زمین پدید نمی‌آید. ولی در زمستان‌های بهرام ورقه‌هایی از آن سطح مناطقی نزدیک هر دو قطب را می‌پوشاند، از جمله مناطق جنوبگان که در این تصاویر می‌بینیم.

این #بادبزن‌ های تیره به هنگام هر بهار در این مناطق پدیدار می شوند.

در بهار، آفتاب به درون ورقه‌ی یخی نفوذ کرده و با گرم کردن سطح زیرین، باعث می‌شود بخشی از دی‌اکسید کربن‌های زیر ورقه‌ها به گاز تبدیل شود (#فرازش یا #تصعید). این گاز که زیر ورقه‌ی یخ به دام افتاده، آنقدر فشارش بالا می‌رود که سرانجام تَرَکی در ورقه‌ درست می‌کند. با شکل‌گیری ترک، گاز با فشار آزاد می‌شود و با خود ذرات خاک و شن را هم بیرون می‌راند. این نه تنها باعث فرسایش سطح می‌شود، بلکه با رها شدن ذرات در هوا و سپس فرود آمدن بر سطح در مسیر باد، این بادبزن‌های تیره‌ی بهاری را هم می‌سازد.

—------------------------
* ویدیویی که در پست بعدی 👇🏼👇🏼خواهید دید از پیوند سه عکس درست شده و روند رشد یکی از "عنکبوت‌های" بهرام را در درازنای سه سال نشان می‌دهد.

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/spider.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«تصویر زمین و ماه از سیاره بهرام»
—---------------------------------------------------—
https://goo.gl/iTTah1
* در این تصویر چشم‌انداز زمین و ماهش را از مدار سیاره‌ی #بهرام (مریخ) می‌بینیم.

این تصویر از همگذاری بهترین عکس کره‌ی ماه و بهترین عکس زمین از میان چهار دسته عکسی که فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالای خود (هایراز، #HiRISE) گرفته بود درست شده.

تصویر زمین جداگانه و پیش از همگذاری با عکس ماه پردازش شده بود تا ماه به اندازه‌ی کافی روشن در عکس بیفتد. ماه بسیار تیره تر از زمین است و اگر با همان مقدار نوردهی زمین از آن عکس گرفته شود به سختی دیده می‌شود. ولی این نمای پیوندی "جایگاه" و بزرگی دو جرم نسبت به یکدیگر را درست نشان داده. فاصله‌ی زمین و ماه حدود ۳۰ برابر قطر زمین است. ولی اینجا فاصله‌ی میان این دو جرم به دلیل #ژرفانمایی (پرسپکتیو) کمتر از چیزی که واقعا هست به نظر می‌رسد.

هایراز این عکس‌ها را در سه باند طول موج گرفته: فروسرخ، سرخ، و آبی-سبز. هر یک از این باندها در اینجا به ترتیب به رنگ‌های سرخ، سبز، و آبی نشان داده شده‌اند. بنابراین اینجا هم مانند عکس‌های ماهواره‌ی لندست (Landsat)، پوشش گیاهی زمین به رنگ سرخ دیده می‌شود. بخش سرخ‌فام در میانه‌ی زمین کشور استرالیا است. آسیای جنوب خاوری هم به رنگ سرخ‌ نزدیک بالا‌ی زمین دیده می‌شود، و جنوبگان (قاره‌ی قطب جنوب) هم لکه‌ی سفیدرنگ در پایین-چپ است. دیگر مناطق روشنی که دیده می‌شوند ابرهای زمینند.

این عکس‌ها به منظور #واسنجی (کالیبریزاسیون) دوربین هایراز گرفته شده بودند زیرا #بازتابندگی طیفی سمت پیدای کره‌ی ماه (سمت نزدیک به زمین) بسیار خوب شناخته شده است. در زمان گرفتن عکس‌ها، بهرام حدود ۲۰۵ میلیون کیلومتر از زمین فاصله داشت.

عکس پیشین هایراز از ماه و زمین را می‌توانید در این پیوند ببینید: https://goo.gl/xzqEIm

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/HiRISE.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«عکسی که ۱۳ سال پس از فرود خودروی فرصت روی مریخ، از جایگاه فرود آن گرفته شده»
—-------------------------------------------------------------------------

فضاپیمای مدارگرد شناسایی بهرام ناسا (ام‌آراو) عکس تازه‌ای از بستر فرود خودروی اپورچونیتی (#فرصت) در دهانه‌ی عقاب، که بیش از ۱۳ سال پیش در آن فرود آمد و تاکنون ۴۴ کیلومتر نیز از آن دورتر شده گرفته است.

در روز ۲۵ ژانویه‌ی سال ۲۰۰۴ به وقت جهانی، خودروی اپورچونیتی با کیسه‌ی هوای خود بر کف دهانه‌ی ۲۲ متری عقاب در سیاره‌ی #بهرام (مریخ) فرود آمد و پس از چند بار بالا جهیدن، در میان آن آرام گرفت.

در عکس تازه‌ای که #مدارگرد_شناسایی_بهرام روز ۸ آوریل ۲۰۱۷ با دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالای خود (هایراز، HiRISE) گرفته، دهانه‌ی ایگل و چتر نجات و پوسته‌ی پشتی اپورچونیتی در نزدیکی آن دیده می‌شود.

این نخستین عکس هایرایز از دهانه‌ی ایگل است. مدارگرد شناسایی بهرام بیش از دو سال پس از فرود اپورچونیتی وارد مدار بهرام شد. یکی از نخستین عکس‌های هایراز در سال ۲۰۰۶، اپورچونیتی را بر لبه‌ی یک دهانه‌ی بسیار بزرگ‌تر نشان می‌داد، دهانه‌ی ویکتوریا در حدود ۶ کیلومتری جنوب جایگاه فرود.

دهانه‌ی عقاب در بالا، سمت تصویر تازه دیده می‌شود. عملیات فرود خودرو با جدا شدن آن از سکوی فرودش پایان یافت. چتر نجات و پوسته‌ی پشتی هم پایین، سمت چپ تصویر دیده می‌شوند.

دهانه‌های پرشماری که در جای جای این چشم‌انداز گسترده دیده می‌شوند شادی و هیجان دانشمندان ماموریت در پی فرود یکراستِ کنجکاوی در #دهانه‌_عقاب در سال ۲۰۰۴ را به یادمان می‌آورد. با بیرون آمدن خودرو از پوسته و فرستادن نخستین عکسش از محیط پیرامون، نخستین دیدگاه نمای نزدیک از سنگ‌های ته‌نشستی (رسوبی) بهرام در لبه‌ی دهانه‌ی عقاب را برای دانشمندان فراهم کرد.

#اپورچونیتی پس از جدایی از دستگاه‌های فرود و بررسی دهانه‌ی عقاب، پیش از ترک دهانه، نگاهی به چشم‌انداز پشت سرش انداخت و راه درازش را در پیش گرفت. این خودرو پس از ۱۳ سال، هنوز هم فعال و پرکار است.
https://goo.gl/eCvelx
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/04/Opportunity.html
—-------------------------------------------------

تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«گودال شگفت‌انگیز در قطب جنوب مریخ»
—---------------------------------—

این عکسِ مدارگرد شناسایی بهرام (ام آراو) در اواخر تابستانِ نیمکره‌ی جنوبی #بهرام (مریخ) گرفته شده، بنابراین خورشید در پایین آسمان بوده و از همین رو پستی و بلندی‌های کوچک سطح سیاره در عکس‌های مداری بهتر و برجسته‌تر دیده می‌شوند.

اینجا چاله‌های کم‌ژرفای بسیاری را می‌بینیم که در #کلاهک_قطبی سیاره که از یخ دی‌اکسید کربن است پدید آمده‌اند و چشم‌اندازی به نام "زمینه‌ی پنیر سوییسی" را در این کلاهک درست کرده‌اند. یک سازند دایره‌ای ژرف‌تر هم دیده می‌شود که تا درون خاک نفوذ کرده. این می‌تواند یک #دهانه‌_برخوردی باشد و یا شاید هم یک چاله‌ی فرونشستی (collapse pit).

تصویری که اینجا می‌بینید هر پیکسلش هم‌ارز ۵۰ سانتیمتر است. [در اندازه‌ی اصلی تصویر، هر پیکسل نماینده‌ی ۴۹.۷ سانتیمتر (با دسته‌بندی ۲ در ۲) است و اجسامی به پهنای ۱۴۹ سانتیمتر پیدا هستند.] شمال، بالای تصویر است.

#مدارگرد_شناسایی_بهرام
https://goo.gl/dZ4K8s
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/MRO.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«تپه‌های سیاه در سیاره سرخ»
—-------------------------

تلماسه‌ها (تپه‌های شنی) در سرتاسر سیاره‌ی #بهرام (مریخ) دیده می‌شوند ولی یکی از گروه‌های بزرگ آنها را می‌توان در نیمکره‌ی جنوبی این سیاره، درست در باختر حوضه‌ی برخوردی هلاس، در ناحیه‌ی هلسپونت یافت. در این ناحیه، چندین دسته از سازندهای تلماسه‌ای تیره‌رنگ به چشم می‌خورد که هم درون گودی‌هایی مانند دهانه‌ها گرد آمده‌اند و هم در دشت‌های بیرون از دهانه‌ها.

تصویری که می‌بینید بخش میانی یک میدان تلماسه‌ای گسترده را نشان می‌دهد که به طور عمده از تلماسه‌های هلالی به نام "برخان" تشکیل شده. در این عکس، سمت شیبدار و آفتاب‌گرفته‌ی تلماسه‌ها که بادپناه نام دارد، سمت رو به بادِ #تلماسه، و جهت جابجایی آن را نشان می‌دهد. تلماسه‌های باریک و بلند دیگری که در تصویر دیده می‌شود به نام تلماسه‌های "سیف" شناخته و در جاهای دیگری نزدیک خاور دیده می‌شوند [سیف (seif) واژه‌ای تازی و به معنای شمشیر است.].

این عکس را #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا (ام‌آراو) به کمک دوربین هایراز خود (HiRISE) گرفته. شمال رو به بالای چارچوب، و هر پیکسل تصویر در اندازه‌ی اصلی هم‌ارز ۲۵.۵ سانتیمتر است .
https://goo.gl/3N9CNM
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/MarsDones.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«تپه‌های پوشیده از برف بهرام در فصل بهار»
—----------------------------------------
https://goo.gl/Bmxbj8
هنگامی که این عکس گرفته می‌شد، نیمکره‌ی شمالی سیاره‌ی #بهرام (مریخ) فصل بهار را می‌گذراند. این عکس را فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا در۲۱ می ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۲۱ به وقت محلی بهرام و به کمک دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالای خود (هایراز) گرفته. در زمستان، بارش بی‌وقفه‌ی برف و باران تلماسه‌های بهرام سپیدپوش کرده، ولی بر خلاف زمین، این برف و یخ نه از آب، بلکه از جنس دی‌اکسید کربن یخ‌زده است، چیزی که به نام یخ خشک نیز شناخته می‌شود.

با تابش آفتاب بهاری بر این یخ‌های گذرا (شفاف)، لایه‌های یخ زیرشان که با شن و ماسه آمیخته شده گرم می‌شود و فرآیند #فرازش (تصعید) برابشان رخ می‌دهد. این آزادسازی گاز به لایه‌ی یخ بالایی فشار آورده، و یا شکست لایه‌ی رویی یخ، آزاد می‌شود. این گازها شن‌های تیره‌ را هم با خود بالا می‌آورند، چیزی که به پیدایش نقش و نگارهایی زیبا می‌انجامد. روی سطح ناهموار میان تپه‌ها، یخ پشت برجستگی‌های کوچک پناه گرفته و سیت نخورده می‌ماند.

درباره‌ی این فرآیند اینجا بخوانید:
🔴 شیارهای روی سیاره سرخ می توانند دستاورد دی اکسید کربن باشند نه آب! (https://goo.gl/qW16FH)

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/08/Mars-dry-ice.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«رگه‌های تیره سطح مریخ: آب روان یا شن روان؟ »
—---------------------------------------------

* پژوهش‌های تازه نشان می‌دهد رگه‌های تیره‌رنگ روی تپه‌های سیاره‌ی بهرام که گمان می‌رفت در اثر سرازیر شدن آب‌های بیرون زده از زیر سطح پدید آمده‌اند (اینجا: https://goo.gl/qCcnKh)، در حقیقت جریان خاک و ریزدانه‌های شنی هستند که به پایین تپه‌ها می‌لغزند و ردهایی تیره‌رنگ پدید می‌آورند.

ادامه‌ی بررسی این رگه‌های تیره‌ی فصلیِ پرسش‌برانگیز با یکی از دوربین‌های پرقدرت فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا (ام‌آراو) نشان می‌دهد که این رگه‌ها تنها روی بلندی‌هایی پدید می‌آیند که شیب رویه‌ی بادپناه‌شان به آن اندازه هست که دانه‌های شن خشک بتوانند به شیوه‌ای که دیده شده از آن رو به پایین سرازیر شوند.

این یافته‌ها که گزارش‌شان در نشریه‌ی نیچر جئوساینس منتشر شده‌ نشان می‌دهند که می‌گوید که بر خلاف آنچه گمان می‌رفت، در این بخش‌ها به اندازه‌ی کافی آب مایع برای رشد جانداران ذره‌بینی وجود ندارد. ولی این که دقیقا چگونه این جریان‌های پرشمار آغاز می‌شوند و کم کم درازتر می‌شوند هنوز نامعلوم است. نویسنده‌های گزارش چند پیشنهاد ارایه داده‌اند از جمله وجود مقدار اندکی آب که به گفته‌ی آنها، همین هم باعث پدید آمدن نمک‌های هیدراته‌ای شده که در برخی از این جاها شناسایی شده‌اند.

این پدیده‌ها از زمان یافته شدن‌شان در سال ۲۰۱۱ (اینجا: https://goo.gl/mcF2Rw) تاکنون، از این که شاید نشانه‌ی آب مایع شور روی سیاره‌ای خشک باشند بسیار توجه‌برانگیز بوده و به بحث‌های بیشماری دامن زده‌اند. اینها رگه‌های تیره‌ای هستند که در فصل‌های گرم به آهستگی رو به پایین کشیده می‌شوند، سپس در زمستان ناپدید شده و سال بعد دوباره پدید می‌آیند. روی زمین، تنها جیزی که با این رفتار می‌شناسیم آب نشتی است، ولی این که چگونه در محیط خشک بهرام پدید می‌آیند هنوز یک راز است.
@onestar_in_sevenskies
هزاران مورد از این ویژگی‌ها که "رگه‌های بازآینده‌ی سراشیبی" یا آراس‌آی (#RSL) نام گرفته‌اند، در بیش از ۵۰ نقطه‌ی سراشیب سنگی، از استوا تا نیمه‌ی راه قطب‌ها شناسایی شده‌اند.

کالین داندس از مرکز علوم اخترزمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی آمریکا در فلگستف آریزونا می‌گوید: «ما گمان می‌کردیم آراس‌آی‌ها جریان‌های احتمالی آب مایعند، ولی بیشتر به چیزی که از شن خشک انتظار می‌رود می‌مانند. شناخت تازه‌ی ما از پدیده‌ی آراس‌آی تاییدیست بر شواهد دیگری که نشان می‌دهند بهرام امروزه جایی بسیار خشک است.»

داندس نویسنده‌ی اصلی این گزارش است که بر پایه‌ی عکس‌های گرفته شده با دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالا (هایراز) در فضاپیمای ام‌آراو نوشته شده. بخشی از این داده‌ها مدل‌هایی سه‌بعدی از شیب سرازیری‌هاست که با بهره از یک جفت عکس، برای برجسته‌سازی درست شده. داندس و دیگر نویسندگان ۱۵۱ نمونه‌ی آراس‌ال را در ۱۰ نقطه‌ی بهرام بررسی کردند.

تقریبا همه‌ی آراس‌آل‌ها در دامنه‌هایی با شیب بیش از ۲۷ درجه دیده شده‌اند. هر یک از این جریان‌ها روی بخش‌هایی از دامنه به پایان می‌رسند که "زاویه‌ی نشست" تغییرپذیر آنها با زاویه‌ای که برای شن‌های خشک فروریزنده‌ از تلماسه‌های زمین و بهرام دیده شده همخوانی دارد. اگر #آب مایع بود، به سادگی می‌توانست تا بخش‌های کم‌شیب‌تر تپه پایین بیاید.

سربازرس هایرایز، آلفرد مک‌ایون از دانشگاه آریزونا در توسان، و یکی از نویسندگان گزارش می‌گوید: «آراس‌ال‌ها تا دامنه‌های کم‌شیب‌تر پایین نمی‌آیند، و درازایشان چنان رابطه‌ی تنگاتنگی با زاویه‌ی نشست تغییرپذیر دارد که نمی‌تواند تنها یک همرویدادی اتفاقی باشد.»

رگه‌های فصلی تیره به عنوان ...

ادامه در پست بعد 👇👇👇👇

«دامنه‌های سطح مریخ لایه‌های بسیار بزرگی از یخ را زیر سطح آن آشکار کردند»
—------------------------------------------------------------------------
https://goo.gl/Qsc9td
* بر پایه‌ی پژوهشی تازه، ته‌نشست‌های بزرگی از آب یخ‌زده درست زیر سطح برخی از مناطق سیاره‌ی بهرام پنهان شده است.

این ورقه‌های نویافته به نظر می‌رسد از چند لایه‌ی مجزا تشکیل شده‌اند، و بنابراین می‌توانند در بررسی تاریخچه‌ی آب و هوای سیاره‌ی سرخ کمک چشمگیری به دانشمندان کنند. این یخ در برخی جاها تنها چند پا (فوت) از خاک سطحی سیاره فاصله دارد، یعنی می‌تواند برای کاوشگرانی که در آینده به این سیاره می‌روند ذخیره‌ای دسترس‌پذیر از یخ باشد.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، کالین داندس از مرکز علوم اخترزمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی آمریکا در فلگستف آریزونا می‌گوید: «من با فناوری استخراج منابع (معدن‌کاوی) آشنایی ندارم، ولی این می‌تواند برای کسانی که با آن آشنا هستند خبر سودمندی باشد.»

داندس و همکارانش عکس‌هایی که فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا (ام‌آراو) در مدت چند سال با دوربین علمی تصویربرداری با وضوح بالای خود (هایراز) گرفته بود را بررسی کردند و هشت جایگاه (منطقه) را شناسایی کردند که فرسایش در آنها باعث شده بود یخچال‌هایی بیرون بزنند. برخی از این لایه‌های یخچالی تا بیش از ۱۰۰ متر زیر سطح سیاره ادامه دارند.

این جایگاه‌ها دامنه‌های شیبدار رو به قطبی در عرض‌های میانی بهرام، میان ۵۵ تا ۶۰ درجه از استوای سیاره در هر دو نیمکره هستند. در این مناطق یخ‌دار دهانه‌های [برخوردی] کمی دیده می‌شود که به گفته‌ی پژوهشگران، نشان می‌دهد این مناطق از دید زمین‌شناختی بسیار جوانند.

داندس می‌گوید جالب اینجاست که گمان می‌رود محور چرخش سیاره که نسبت به صفحه‌ی مدارش کج است، در چند میلیون سال گذشته راویه‌اش به اندازه‌ی بسیاری -از ۱۵ تا ۳۵ درجه- تغییر کرده است. (کجی یا انحراف مداری سیاره‌ی بهرام اکنون حدود ۲۵ درجه است- زمین ۲۳.۵ درجه.)

این احتمال می‌رود که زمانی که این زاویه بسیار بوده، قطب‌ها بسیار گرم شدند- با کج‌تر شدن محور سیاره، قطب‌ها هم کج شدند و جهتشان بیش از پیش رو به خورشید شد، و بنابراین پراکندگی یخ ها هم به سوی میانگان سیاره (عرض‌های میانی) تغییر کرد. داندس می‌گوید: «پس چیزی که احتمالا داریم می‌بینیم گواه چیزیست که در گذشته رخ داده.»

پژوهشگران پیش از این از وجود یخ، آن هم به مقدار بسیار زیر سطح #بهرام آگاه بودند. برای نمونه، همین تازگی رادار زیرسطحی کم‌ژرفای مدارگرد شناسایی بهرام (شاراد) در پهنه‌ای به گستردگی ایالت نیومکزیکو لایه‌ای از یخ زیر سطح سیاره پیدا کرد. [اینجا خواندید: * کشف ورقه یخی بسیار گسترده درست زیر سطح بهرام (https://goo.gl/EaVD89)].

گفتنی‌ست که سطح‌نشین فینیکس ناسا هم در سال ۲۰۰۸، با کندن و نمونه‌برداری از جایی نزدیک قطب شمال سیاره مقداری یخ یافت، ولی این که آیا این یخ بخشی از یک ورقه‌ی بزرگ بوده یا نه را نمی‌دانیم. ولی به گفته‌ی داندس، بررسی این داده‌های تازه‌ی دوربین هایرایز دیدگاه دقیق‌تری درباره‌ی چنین انباشست‌هایی به پژوهشگران می‌دهد.

وی می‌گوید: «... اینها برونزَدهای برهنه‌ی خوبی هستند که درباره‌ی ساختار سه‌بعدی این یخ‌ها به ما آگاهی‌هایی می‌دهند، از جمله این که این ورقه‌های یخ از ژرفای کمی زیر سطح آغاز می‌شوند، و همچنین لایه‌های ظریفی دارند.»

گژارش این دانشمندان در شماره‌ی ۱۱ ژانویه‌ی نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/Mars-buried-ice.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«سنگ‌چین‌های شمال مریخ»
—---------------------—

این عکس در اصل برای دنبال کردن حرکت تلماسه‌های نزدیک قطب شمال سیاره‌ی #بهرام (مریخ) گرفته شده ولی آنچه در زمینه‌ی میان آنها دیده می‌شود هم کم از شگفتی ندارد!

این سطح نوارهای تیره و روشنی دارد که از بالا چپ به پایین راست تصویر کشیده شده‌اند. در نوارهای تیره، دسته‌هایی از تخته‌سنگ دیده می‌شود که در فاصله‌هایی تقریبا منظم ریخته شده‌اند. [در تصویر دوم بهتر دیده می‌شود]

چه چیزی این کپه‌های سنگی را دسته‌بندی کرده؟

در شمالگان سیاره‌ی زمین، سنگ‌ها می‌توانند در فرآیندی به نام "کوژ یخبندانی" یا "بالازدگی یخبندانی" (frost heave) دسته‌بندی شوند. در این فرآیند، یخ زدن‌ها و آب‌شدن‌های چندین باره‌ی زمین سنگ‌ها را به سطح می‌آورد و در کپه‌ها، نوارها، یا حتی دایره‌هایی دسته‌بندی می‌کند. این چرخه‌ی دمایی روی زمین یک سال به درازا می‌کشد، ولی سیاره‌ی سرخ سال بسیار بلندتری دارد و از همین رو این فرآیند در آن بسیار بیشتر زمان می‌برد.

این عکس‌ها را فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام (ام‌آراو) به کمک دوربین هایراز خود (HiRISE) گرفته. هر پیکسل تصویر نخست هم‌ارز ۲۵ سانتیمتر است و اجرامی به بزرگی ۹۶ سانتیمتر در آن به خوبی دیده می‌شوند. شمال چشم‌انداز بالای تصویر است.
https://goo.gl/Jc8Miw
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/MarsFrostHeave.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«نمای روشن از لبه یکی از دهانه‌های مریخ»
—---------------------------------------------—

این تصویر باکیفیت که از فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا (ام‌آراو) دریافت شده بخشی از دهانه‌ی گراتری روی سیاره‌ی #بهرام (مریخ) را نشان می‌دهد.

این دهانه که در منطقه‌ی گوداله‌های ممنونیا جای دارد، یک دهانه‌ی رگه‌ای به پهنای ۶.۹ کیلومتر است، یعنی ویژگی‌های خطی شعاعی دارد که از مرکزش به بیرون از آن کشیده شده‌اند و نمایی مانند پره‌های چرخ‌های یک دوچرخه دارند. این رگه‌ها از مواد روشن‌تری درست شده که در اثر برخوردی که دهانه را پدید آورد، از زیر سطح بیرون زده و پرتاب شده بودند.

مهندس ناسا، کوین گیل این عکس را با بهره از داده‌های دوربین هایراز (HiRISE) فضاپیمای ام‌آراو درست کرده.

#دهانه_برخوردی
https://goo.gl/UZjM3R
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/GratteriCrater.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«ردی که از بهمن خاک روی مریخ به جا مانده»
-----------------------------------------

این عکس را فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا (ام‌آراو) به کمک دوربین هایراز خود گرفته و یک دهانه‌ی برخوردی تازه‌ی تقریبا ده ساله را روی سطح #بهرام (مریخ) نشان می‌دهد. این برخورد به پدید آمدن یک رگه‌ی تیره‌ی بلند روی یک سراشیبی انجامیده است.

آن شهاب‌واره‌ی برخوردگر با برخورد و انفجارش نه تنها این دهانه را به جا گذاشت، بلکه سطح این بلندی را هم ناپایدار کرد و بهمنی از خاک روی آن به راه انداخت. خود دهانه تنها ۵ متر قطر دارد، ولی درازای رگه‌ای که درست کرده ۱ کیلومتر است! (تصویر دوم را ببینید)

رگه‌های سراشیبی زمانی پدید می‌آیند که خاک خشک مانند بهمنی سرازیر می‌شود و نوارهای تیره‌ای بر روی سطح خاکی تپه‌های بهرام به جا می‌گذارد. در سمت چپ تصویر هم یک رگه‌ی رنگ‌باخته که از یک بهمن کهن‌تر به جا مانده دیده می‌شود.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/06/MarsAvalanche.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«رگه تیره چندشاخه روی مریخ»
------------------------------

هیچ کس به طور دقیق نمی‌داند چه چیزی این رگه‌ها را روی سطح بهرام (مریخ) پدید آورده. نظریه‌های گوناگونی برای آن پیشنهاد شده، مانند بهمن خاک، تکه‌های یخ خشک که همزمان با لغزیدن به پایین، والایش (تصعید) پیدا می‌کنند، و جریان آب مایع.

چیزی که پیداست اینست که این رگه‌ها در خاک روشن سطح پدید می‌آیند و یک لایه‌ی زیرین که تیره‌تر است را نمایان می‌کنند.

نمونه‌های دیگری از این رگه‌ها در این سال‌ها روی #بهرام دیده و به تصویر کشیده شده. این رگه‌ها یکی از کم‌شمار ویژگی‌های سطح سیاره‌ی سرخند که ظاهرشان به طور فصلی تغییر می‌کند.

نکته‌ی جالب اینست که رگه‌های بزرگ‌تر هر چه در سراشیبی پایین‌تر می‌روند به رگه‌هایی کوچک‌تر بخش می‌شوند.

این عکس را فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام ناسا (ام‌آراو) که در مدار این سیاره است چند ماه پیش به کمک دوربین هایرایز خود (HiRISE) گرفته بود. این روزها یک توفان گرد و خاک سراسری دارد بیشتر سطح بهرام را در می‌نوردد.
#apod
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/ap180718.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky