🔰« دوم خرداد، کنش‌جمعی ایرانیان برای گفتن نه! »


🔵 بسیار دشوار است ۲۶ سال پس‌از دوم خرداد ۱۳۷۶ و در شرایط امروز کشور و مطالبات گروه‌های مختلف مردم، از آن رخداد سخنی گفته شود. اما برای درک درست آن‌چه در جامعه‌ی امروز ایران می‌گذرد، این نگاه و واکاوی؛ ضروری بنظر می‌رسد. اکنون در دوم خرداد سال ۱۴۰۲ و پس‌از گذشت بیش‌از چهاردهه از انقلاب سال ۱۳۵۷ و گذشت حدود سه دهه از رخداد دوم خرداد سال ۱۳۷۶، برای تحلیل جامعه، حاکمیت، حوادث و اعتراضات سال‌های ۱۳۷۸ تا امروز؛ و تبیین اتفاقات و پدیده‌های اجتماعی در طول این مدت، به‌ویژه وضعیت کشور در اعتراضات اخیر موسوم به جنبش #زن‌زندگی‌آزادی؛ گریزی از نقد و نگاه به این مقطع مهم از زیست سیاسی_اجتماعی ایرانیان وجود ندارد.

🔷 برخی‌از ویژگی‌های رخداد سیاسی_اجتماعی #دوم_خرداد ۱۳۷۶ را می‌توان چنین برشمرد:
۱- شکل‌گیری #کنش‌جمعی ایرانیان
۲- کنشی با نگاه و رویکرد سوژه‌محور
۳- کنشی جمعی با #مهارت_نه‌گفتن به جریان رسمی و قدرتمند حاکمیت 
۴- اعلام رسا و آشکار عمومی برای خواست همگانی و ایجاد گفتمانی جدید
۵- صف‌بندی آشکار مناسبات قدرت دربرابر خواست عمومی مردم برای تغییر
۶- حضور آشکار نیروهای #نظامی سپاه پاسداران و بسیج برای جلوگیری از این کنش‌جمعی 
۷- حضور آشکار #گروه‌های_فشار سیاسی، شبه‌نظامی، و ایدوئولوژیک برای جلوگیری از این کنش‌جمعی
۸- استفاده‌ی آشکار از #مساجد به‌عنوان پایگاه‌های اجتماعی نهاد دین و طبقه‌ی روحانیت برای رویارویی با کنش‌جمعی مردم
۹- اقبال مردم از مخالفت با خواست حاکمیت
۱۰- همراهی جریان #تکنوکرات و دانشگاهیان با این کنش‌جمعی
۱۱- حضور طبقه‌ی متوسط جامعه‌‌ی آن‌روز در گفتن نه به حاکمیت با پیوستن به کنش‌جمعی
۱۲- همراهی و همگرایی منتقدین داخلی نظام مانند ملی‌گرایان و نهضت آزادی در کنش‌جمعی مردم
۱۳- برای نخستین‌بار و برخلاف جهت معمول، همگامی کاندیدای ریاست‌جمهوری با معیارها و مطالبات عمومی مردم
۱۴- برای نخستین بار، دادن فرصت تغییر و تحولات اساسی مسالمت‌آمیز و بدون خشونت ازسوی مردم به حاکمیت ازطریق اصلاحات
۱۵- افزایش همبستگی اجتماعی عمومی و بروز آن
۱۶- افزایش و بروز نشاط اجتماعی عمومی از نقش داشتن در ایجاد تغییر و تحول در جامعه
۱۷- ایفای نقش گسترده‌ی سیاسی_اجتماعی  نوجوانان
۱۸- افزایش #امید_اجتماعی عمومی برای توان نه‌گفتن
۱۹- ایجاد باور عمومی به توان مطالبه‌گری و مقاومت مدنی بدون خشونت
۲۰- ادامه‌ی اعتراضات و مطالبات سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ کوی طلاب مشهد و اسلام‌شهر تهران در کنش‌جمعی بدون خشونت انتخاباتی

💢 در برابر این ویژگی‌ها، اکنون و پس‌از گذشت ۲۶ سال از آن‌چه که می‌توانست دستاوردهای مهم انگاشته شود و از‌آن درجهت توسعه‌یافتگی متوازن و پایدار جامعه و ایجاد زیست فردی و عمومی توأم با عزت و رفاه و عدالت و آرامش و آزادی، بهره‌برداری شود؛ امروز با این پرسش‌ها روبرو هستیم:
۱- چرا اندک زمانی پس‌از آن رخداد عظیم مردمی و کنش‌جمعی سترگ، بحران‌های مخرب و ویران‌گر نشاط و امید اجتماعی عمومی؛ بدون هیچ مخالفتی ازسوی حاکمیت، آغاز شد و با شدت به پیش رفت؟
۲- چرا نه حاکمیت و نه آن‌چه باعنوان اصلاح‌طلبی و جریان منتسب به آن وجود و ظهور یافت؛ از این ظرفیت مدنی تحول‌خواه و بدون خشونت، بهره‌برداری نکرد؟
۳- چرا نه‌تنها از این ظرفیت بهره‌برداری نشد، بلکه چهره‌ی آن‌را، آلوده و کدر و مغشوش نمودند؟
۴- آیا رقابت‌های ستیزه گونه‌ی جناحی در #مناسبات_قدرت، ارزشی والاتر و بالاتر از ایرانی آرام و بانشاط و پرامید و قابل‌احترام در روابط جهانی و منطقه‌ای داشت؟
۵- اگر پاسخ مثبت است، چرا #فروپاشی_اجتماعی همراه با بی‌اعتمادی و ناامیدی عمومی و اعتراض گسترده‌ نسبت ‌به حاکمیت در جامعه‌ای امروز را به دشمنان و جاسوسان نسبت می‌دهیم؟
۶- چرا پس‌از انواع دهن‌کجی به خواست عمومی مطالبات دوم خرداد و بی‌مهری و ستم و بی‌عدالتی به مردم، ظهور و بروز یک کنش‌جمعی مسالمت‌آمیز دیگر در خرداد ۱۳۸۸، از ایرانیان تحول‌خواه سلب شد و اندک اعتماد و امید به #تحول‌خواهی نیز رو به افول رفت؟
۷-  و پرسشی بسیار مهم و خطرناک که در شرایط کنونی قوت یافته، آیا این نوع کنش‌جمعی مسالمت‌آمیز و مدنی و بدون خشونت؛ واقعا می‌تواند تغییر و تحولی در این جامعه ایجاد کند؟

👈 ایران امروز و اعتراضات و نارضایتی‌های پس‌از واقعه‌ی فجیع کوی دانشگاه سال ۱۳۷۸ تا مطالبات و اعتراضات عمومی اخیر، بیش‌از هر عامل دیگری پیامد نادیده‌انگاری #نه_بزرگ و #مسالمت‌آمیز ایرانیان تحول‌خواه از روزهای آغازین پس‌از پیروزی انقلاب سال ۱۳۵۷ تا کنش‌جمعی بدون خشونت و مدنی گسترده‌ی دوم خرداد سال ۱۳۷۶ و #انحراف و #حذف و #سرکوب کنش‌گران آن و ایده‌آل‌ها و مطالبات مطرح شده در آن رخدادهاست.
خودکرده را تدبیر نیست...

✍️ فریبا نظری
دوم خرداد ۱۴۰۲

#زن‌زندگی‌آزادی
#کنش‌گر_باشیم

https://t.me/Sociologyofsocialgroups