⚡️ «پیۊ»، «پی»، «پۊ»، «فۊ»، «فؤ»، «فی»، «فیۊ» در گۊیشهای مختلف گیلکی به معنیِ فوت است.
معمولا همراه با دو فعل می‌آید.

۱- پیۊ زأن
به معنیِ فوت کردن
مثال: چراغه پیۊ بزن (چراغو فوت کن)

۲- پیۊ دؤگۊدن
به معنیِ در چیزی فوت کردن
مثال: بادکنکه پیۊ دؤکۊن (تو بادکنک فوت کن/ یا بادکنکو بادش کن)

#gilaki_vaje
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

گیلکی فعل:
⚪️ چکأگیتن | دکشأدأن | سیللی زئن
به فارسی: سیلی زدن

جۊمله مئن:
🔵 پئر وچه' چکأگیت/ دکشأدأ/سیللی بزأ.
(پدر به پسر سیلی زد)


(أمره کامنتان ٚ دل بنویسین ای فعل شیمی ور چۊجۊر واگؤئه بۊنه.)
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

یه دؤنه ترکیبی فعل:
⚪️ دۊز گنسن /duz gǝnǝsǝn/

مثال: أمی خؤنه' دۊز بگنسه
دۊز بگنسه = دۊز بزئه
(فارسی: خانه ما رؤ دزد زده)
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

🔰 چند مثال از فعل گیلکی «رچأگیتن» به معنیِ «راست ؤ ریس کردن، درست کردن» در جمله:

🔵 تی بیجاره رچأگیر بیستۊم نیشاس ٚ ره آدم دأری (مزرعه‌ات رؤ درست کن (یا آماده کن) ۲۰ام برای نشا کارگر داری)
🔵 فایل ٚ متن رئه بۊمأبؤ هدأم حسین رچأگیره.
(متن فایل بهم ریخته بۊد دادم حسین درست کنه)
🔵 احمد باغه خۊبجۊر رچأگیته.
(احمد باغؤ خۊب درست کرده)
🔵 وام خأسم نادر مره رچأگیت.
(وام می‌خواستم نادر برام جور کرد)
🔵 أمی مئنأ خراب بؤ حسین أمی مئنأ رچأگیت.
(میانه‌مون خراب بود. حسین میانه‌مون رو درست کرد)
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

گیلکی فعل:
💆 دسأسئن /dǝsasen/
معنی: نوازش کردن، ماساژ دادن
مثال: تی خاخۊرئه‌ی ٚ سرکۊله دسأسین
(خواهرتؤ نوازش بده/ دلشؤ بدست بیار)

«دسأسئن» یک فعل مرکبه: دس+أ+سئن
ماضی: دسأسئه (نوازش داد)
مضارع: دسأسینه (نوازش می‌ده)
أمر: دسأسین‌ / نهی: دسأنِسین
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

همانطور که در پست پیشین مشاهده کردید؛ «مال» در گونه‌های تبری از زبان گیلکی به معنای رد و اثر به کار می‌رود که در گونه‌های گیلانی به صورت «ماله» در ترکیباتی مانند «دس ٚماله، پاماله ؤ...» حضۊر دارد.

شکل دیگری از این واژه به فرم «مرزه» درهمین معنا یا در اصطلاح «مرزه دکفتن: باقی ماندن رد و اثر» در گویش‌های حوزه‌ی فومنات به کار می‌رود که به صورت ایرانی اولیه‌ی بازسازی شده‌ی آن (*Hmarz) نزدیک‌تر است.
همچنین از این ریشه؛ با معنای «مالیدن»، جزو مۊشتۊ در ترکیب «مۊشتۊ سنگ» ؤ فعل «مالستن» نیز در گیلکی مشتق شده و در‌گویش‌های مختلف مستعمل‌اند(همگی از هنداروپایی اولیه *H2merg-).

"تکمیلی":
در گونه‌های تبری صورت‌های «ماله و مالکا» نیز مورد استفاده‌اند.(سید مقداد 🙏🏼)

#gilaki_vaje
#vaje_shenasi
#tarkibi_felan

@gilaki_learning

⚡️خۊش گۊدن
ای ترکیبی فعل ٚمعنی یه کس یا یه چی' علاقه پیدا گۊدن هیسه.

🔻جۊمله مئن:
🔵 ماکان خۊ همسایه لاکۊ' خۊش بؤگۊدئه.
🔵 مۊ بؤگۊتم هنگیر ولی زأرا هی گردن‌شرف' خۊش بؤگۊده بؤ.
(🙏 سرگالش)
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

⚡️-رج دربمۊئن/ رچ درهمان
- رج دربیاردن / رچ درهوردن

🔻جۊمله مئن:
🔵 خدا ونه امه کار' رج دربیاره.
🔵 بگۊته بؤن ۱۰ سال انتقالی هگیته نتۊنه اما یه نفر خاس رشت اجی بؤشۊن ساری این ٚکار رچ دربۊما.

(🙏 سید مقداد)
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

⚡️ فعل ترکیبی «اش ائؤدن» در گیلکی به معنی «له کردن» است. احتمالا قسمت اول این فعل همریشه با «آش» به معنی «آسیاب» در گۊیش سؤرانی زبان کۊردی باشد. احتمال دیگر این است که «له کردن» به غذای «آش» تشبیه شده باشد. مقایسه کنید با «تره گۊدن» که این فعل هم به معنی له کردن استفاده می‌شود.
#tarkibi_felan
@gilaki_learning

دۊتته ترکیبی فعل یته مفهۊم ٚ همرأ:
⚪️ وامؤن دأن
⚪️ أنگیز دأن
معنی: شباهت دادن

جۊمله مئن:
🔵 لاکئه خۊ مأره وامؤن دنه./ لاکئه خۊ مأره أنگیز دنه (یعنی دختره به مادرش شباهت میده)

هیجۊر گیلکی مئن «مؤنسن (ف: شبیه بودن)» ؤ «واشؤؤن (ف: به‌کسی رفتن)» دره که هی مفهۊمه دأرن... اینه بئینین 👇
https://t.me/gilaki_learning/539
#tarkibi_felan
@gilaki_learning