Forwarded from (محمد رحمانیفر) Bitik
جادههای رضاخانی یا ادامه پروژه قاجاری
🖊#محمد_رحمانی_فر
📝اهتمام #رضاشاه به امر راهسازی قابل انکار نیست. با این حال، مقایسه فعالیتهای راهسازی دوره وی با دوران #قاجار بدون در نظر گرفتن کلیه جوانب این امر به همان اندازه غیر منطقی است که کسی بخواهد فعالیتهای راهسازی در دوره قاجار را با دوران #صفویه یا #زندیه مقایسه کند.
📝 به عنوان مثال، به گواه اسناد تاریخی، در دوره صفویه، که اتفاقاً یکی از باشکوهترین دورانهای تاریخی ایران محسوب میشود، تردد در اغلب مسیرهای مواصلاتی کشور فقط با اسب و قاطر و شتر امکانپذیر بود و استفاده از گاری و درشکه در این مسیرها به هیچ وجه مقدور نبود(1). تا جایی که به باور مورخان، در دوران جنگهای #صفوی و #عثمانی، ارتش صفویه هم، حداقل در شهری همچون #تبریز ، توپهای جنگی در اختیار داشت ولی شرایط حمل آنها به جبهههای نبرد فراهم نبود(2).
📝در واقع، همچون اکثر مظاهر مدرنیته، رد پای احداث جادههای مدرن را نیز باید در دوران قاجار و مخصوصاً دوره پادشاهی #ناصرالدین_شاه جستجو کرد. ناصرالدین شاه که علاقه زیادی به سفر داشت به خوبی از وضعیت راههای ایران و فرنگ باخبر بود (3) و شاید هم از اینرو بود که در بسیاری از سفرهای خود یک مهندس راه را نیز با خود همراه میکرد و به همین خاطر هم بود که به تاسیس #وزارت_فوائد_عامه مبادرت ورزید و امور مربوط بر احداث راه، پل و راهداری را به وزارتخانه مذکور محول نمود.
📝به زعم پژوهشگران، اولین اقدامات اساسی در حوزه راهسازی در دوره ناصرالدین شاه صورت پذیرفت و شاه قاجار با واگذاري امتيازات راهسازي به كـشورهاي روسيه و انگلستان، سعي داشت جاده هايي با كيفيت مناسب در ايران به وجود آورد . علاوه بر كشورهاي خارجي، دولتمردان داخلي نيز با استفاده از نفوذ خـود، از ناصـرالدين شـاه امتيازات راهسازی كسب میكردند.
📝از جمله مهمترين امتيازاتي كه در زمينـه راه و راه آهن در دوره قاجاريه به اروپاييان داده شد، امتيازات مربوط به راه آهن و تعمير و توسـعه راهها در شمال و جنوب بود . مهمترين اين امتيازات، واگذاري امتيازنامههاي راه آهن حرم عبدالعظيم، تراموا، راه خوزستان، راه آهن دكويل و راه فيمابين دارالسلطنه تبريز و دارالخلافـه تهران بودنـد . اين امتيازها نشان ميدهد دولت قاجار تمركز ويژهاي بر روي مسئله جاده داشته است . تـا اوايل دوره ناصرالدين شاه فقط هشت جاده اصلي شوسه در ايران وجود داشته است، ولـي اين آمار در هنگام وقوع انقلاب مشروطيت به شدت افزايش يافت(4). البته، این اقدامات فقط در خصوص راههای بین شهری نبود، بلکه با تاکید شخص ناصرالدینشاه در دوران حکومت وی برای نخستین بار خیابانهای #تهران سنگفرش گردید و این امر از کوچه های «ارگ» آغاز گشت(5).
📝بد نیست در پایان این مطلب کوتاه اشارهای هم داشته باشم به رساله محمد حسن خان #اعتمادالسلطنه مترجم دربار ناصری و مسؤول ابنیه سلطنتی در باب راهسازی تحت عنوان "قانون تسهیل ساختن طرق و شوارع" (6) که هر چند به اذعان برخی از پژوهشگران، در زمان خودش اجرایی نشد ولی نباید فراموش کرد که تحریر چنین قانونی از سوی شخصی که روابط بسیار نزدیکی با ناصرالدینشاه داشت و حتی پیش از اینکه رسماً از سوی وی به مقام وزارت منصوب شود، یکی از ملازمان و مشاوران مورد توجه خاقان قاجار بود، بیانگر اهمیت موضوع راهسازی در دربار ناصرالدین شاه قاجار میباشد. امری که اعتمادالسلطنه در روزنامه خاطراتش هم بارها بدان اشاره کرده است(7).
📜منابع:
1- Iran and the World in the Safavid age, Edited by Willem Floor and Edmund Herzig, P.212
2- اورتا عصرلرده تبریز شهرینین تاریخی، سید آغا عوناللهی، انتشارات یاران،
3- پژوهشنامه تاریخ، سال یازدهم، شماره44، بررسی حمل ونقل در دوران قاجار، شیرین شریفی و...
4- مطالعات تاریخ فرهنگی، سال سوم، شماره دهم، تبیین و بررسی امتیازنامه راه شوسه تهران به قم در دوره ناصرالدین شاه، مهدي وزين افضل، حسين اسماعيلي نصرآبادي
5- «روزنامه وقایع اتفاقیه». شماره 36، مورخ پنجشنبه سیزدهم ذیحجه 1267 هجری قمری
6- رسائل اعتمادالسلطنه، تدوین میرهاشم محدث، انتشارات اطلاعات، صص 377-386
7- روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه، انتشارات امیرکبیر، ذیل ماده راه و راهآهن، صفحات متعدد
t.me/BitkEvi
🖊#محمد_رحمانی_فر
📝اهتمام #رضاشاه به امر راهسازی قابل انکار نیست. با این حال، مقایسه فعالیتهای راهسازی دوره وی با دوران #قاجار بدون در نظر گرفتن کلیه جوانب این امر به همان اندازه غیر منطقی است که کسی بخواهد فعالیتهای راهسازی در دوره قاجار را با دوران #صفویه یا #زندیه مقایسه کند.
📝 به عنوان مثال، به گواه اسناد تاریخی، در دوره صفویه، که اتفاقاً یکی از باشکوهترین دورانهای تاریخی ایران محسوب میشود، تردد در اغلب مسیرهای مواصلاتی کشور فقط با اسب و قاطر و شتر امکانپذیر بود و استفاده از گاری و درشکه در این مسیرها به هیچ وجه مقدور نبود(1). تا جایی که به باور مورخان، در دوران جنگهای #صفوی و #عثمانی، ارتش صفویه هم، حداقل در شهری همچون #تبریز ، توپهای جنگی در اختیار داشت ولی شرایط حمل آنها به جبهههای نبرد فراهم نبود(2).
📝در واقع، همچون اکثر مظاهر مدرنیته، رد پای احداث جادههای مدرن را نیز باید در دوران قاجار و مخصوصاً دوره پادشاهی #ناصرالدین_شاه جستجو کرد. ناصرالدین شاه که علاقه زیادی به سفر داشت به خوبی از وضعیت راههای ایران و فرنگ باخبر بود (3) و شاید هم از اینرو بود که در بسیاری از سفرهای خود یک مهندس راه را نیز با خود همراه میکرد و به همین خاطر هم بود که به تاسیس #وزارت_فوائد_عامه مبادرت ورزید و امور مربوط بر احداث راه، پل و راهداری را به وزارتخانه مذکور محول نمود.
📝به زعم پژوهشگران، اولین اقدامات اساسی در حوزه راهسازی در دوره ناصرالدین شاه صورت پذیرفت و شاه قاجار با واگذاري امتيازات راهسازي به كـشورهاي روسيه و انگلستان، سعي داشت جاده هايي با كيفيت مناسب در ايران به وجود آورد . علاوه بر كشورهاي خارجي، دولتمردان داخلي نيز با استفاده از نفوذ خـود، از ناصـرالدين شـاه امتيازات راهسازی كسب میكردند.
📝از جمله مهمترين امتيازاتي كه در زمينـه راه و راه آهن در دوره قاجاريه به اروپاييان داده شد، امتيازات مربوط به راه آهن و تعمير و توسـعه راهها در شمال و جنوب بود . مهمترين اين امتيازات، واگذاري امتيازنامههاي راه آهن حرم عبدالعظيم، تراموا، راه خوزستان، راه آهن دكويل و راه فيمابين دارالسلطنه تبريز و دارالخلافـه تهران بودنـد . اين امتيازها نشان ميدهد دولت قاجار تمركز ويژهاي بر روي مسئله جاده داشته است . تـا اوايل دوره ناصرالدين شاه فقط هشت جاده اصلي شوسه در ايران وجود داشته است، ولـي اين آمار در هنگام وقوع انقلاب مشروطيت به شدت افزايش يافت(4). البته، این اقدامات فقط در خصوص راههای بین شهری نبود، بلکه با تاکید شخص ناصرالدینشاه در دوران حکومت وی برای نخستین بار خیابانهای #تهران سنگفرش گردید و این امر از کوچه های «ارگ» آغاز گشت(5).
📝بد نیست در پایان این مطلب کوتاه اشارهای هم داشته باشم به رساله محمد حسن خان #اعتمادالسلطنه مترجم دربار ناصری و مسؤول ابنیه سلطنتی در باب راهسازی تحت عنوان "قانون تسهیل ساختن طرق و شوارع" (6) که هر چند به اذعان برخی از پژوهشگران، در زمان خودش اجرایی نشد ولی نباید فراموش کرد که تحریر چنین قانونی از سوی شخصی که روابط بسیار نزدیکی با ناصرالدینشاه داشت و حتی پیش از اینکه رسماً از سوی وی به مقام وزارت منصوب شود، یکی از ملازمان و مشاوران مورد توجه خاقان قاجار بود، بیانگر اهمیت موضوع راهسازی در دربار ناصرالدین شاه قاجار میباشد. امری که اعتمادالسلطنه در روزنامه خاطراتش هم بارها بدان اشاره کرده است(7).
📜منابع:
1- Iran and the World in the Safavid age, Edited by Willem Floor and Edmund Herzig, P.212
2- اورتا عصرلرده تبریز شهرینین تاریخی، سید آغا عوناللهی، انتشارات یاران،
3- پژوهشنامه تاریخ، سال یازدهم، شماره44، بررسی حمل ونقل در دوران قاجار، شیرین شریفی و...
4- مطالعات تاریخ فرهنگی، سال سوم، شماره دهم، تبیین و بررسی امتیازنامه راه شوسه تهران به قم در دوره ناصرالدین شاه، مهدي وزين افضل، حسين اسماعيلي نصرآبادي
5- «روزنامه وقایع اتفاقیه». شماره 36، مورخ پنجشنبه سیزدهم ذیحجه 1267 هجری قمری
6- رسائل اعتمادالسلطنه، تدوین میرهاشم محدث، انتشارات اطلاعات، صص 377-386
7- روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه، انتشارات امیرکبیر، ذیل ماده راه و راهآهن، صفحات متعدد
t.me/BitkEvi
Forwarded from (محمد رحمانیفر) Bitik
👑فتحعلی شاه قاجار، خاقان دشمنستیز یا پادشاه کاخنشین
🖊#محمد_رحمانی_فر
📝تاریخنگاری ایرانی برای ترسیم شخصیتی اسطورهای از رضاخان، باید تصویری آکنده از سیاهی و تباهی از دوران #قاجار ارائه مینمود تا به نسلهای آینده بباوراند که #رضاخان همچون همای سعادت از دل تاریکی بیرون آمد و انوار رحمت خویش را بر کشور فلکزده #ایران گسترانید! بر همین اساس است که شما هیچ نکته مثبتی در خصوص هیچ یک از سلاطین قاجاری در نوشتههای چنین تاریخنگارانی پیدا نمیکنید. زیرا لازمه اسطوره شدن رضاخان این بود که تا زمان ظهور وی! هیچ نقطه روشنی در تاریخ این مرز و بوم وجود نداشته باشد.
📝تاریخنگاری ایرانی همواره از چکمههای رضاخان با افتخار یاد کرده است. چکمههایی که حتی یک بار هم گرد و غبار جبهههای نبرد با بیگانگان را به خود ندیدند و حتی هجوم همهجانبه روسیه و انگلستان به خاک کشور در شهریور 1320 هم نتوانست برق این چکمههای همایونی! را زایل سازد. در سوی دیگر ماجرا، تاریخنگاری ایرانی که هیچ وقعی به واقعیات تاریخی نمینهد، در برابر نماد #چکمه ، از نماد #حرمسرا برای خاقانهای ترک قاجاری استفاده میکند. تو گویی این سلاطین در سراسر عمر خویش جز عیش و نوش هیچ کار دیگری انجام ندادهاند.
📝#فتحعلی_شاه_قاجار پادشاهی است که تاریخنگاری ایرانی همواره وی را نماد خوشگذرانی معرفی کردهاست. در تمام فیلمها و سریالهای تلویزیونی ساختهشده در این کشور، وی حتی در بحبوحه جنگهای #قاجار و #روس ، برای یک بار هم که شده پایش را از تهران و در واقع حرمسرای ملوکانه بیرون نمیگذارد. تاریخنگاری ایرانی به دنبال این است که گناه تمامی ناکامیهای جنگ را به پای وی بنویسد.
📝تاریخنگاری ایرانی میخواهد بگوید خاقانهای #ترک جز عیاشی کار دیگری بلد نبودند. چنانچه، در سریال #روشنتر_از_خاموشی هم در کمال حیرت، همین ترفند را در مورد #شاه_عباس_صفوی نیز به کار برده و سعی کرده بود به مخاطب القا نماید که وی حتی در بحبوحه جنگ با #عثمانی هم تنها به فکر عیش و نوش بوده است و این فرماندهان بودهاند که سرنوشت جنگ را رقم زدهاند!
📝تاریخنگاری ایرانی کاری به حقایق و وقایع تاریخی ندارد. بلکه میخواهد تاریخ را آنگونه که خود میخواهد عرضه نماید. برای همین هم هست که در هیچ یک از آثار قلمی، صوتی و تصویری آنها هیچ نشانی از حضور فتحعلیشاه قاجار در صحنههای جنگ نمیبینیم. در حالی که قطعاً یکی از دلایل انتخاب وی از سوی آقا محمدخان قاجار برای ولایتعهدی، رشادتهای وی در صحنههای نبرد از جمله در فتح کرمان، بم و... بود. فراموش نکنیم که آقا محمدخان، برادران و برادرزادههای متعددی داشت و قطعاً در نبردهای گستردهای که در آستانه تاسیس امپراتوری قاجار به وقوع پیوسته بود، کارآیی آنها را محک زده بود.
📝خبر سقوط #گنجه زمانی به فتحعلی شاه قاجار رسید که وی تازه به فتح قلعه #مشهد نائل آمده بود و هنوز به #تهران مراجعت نکرده بود. به همین خاطر هم برای جلوگیری از فوت وقت، #عباس_میرزا را با سپاهی گران روانه #آذربایجان ساخت و البته خودش هم در اسرع وقت با اردوی خویش راهی صحنه نبرد شد.
📝در حالی که #سیسیانوف از فتح گنجه، که البته با خیانت #ارامنه به وقوع پیوسته بود، آن چنان سرمست غرور شده بود که به تزار روس وعده تسخیر سراسر #ممالک_ایران با همان سپاه تحت امرش را داده بود، رشادتهای قشون قاجار و البته حضور فتحعلیشاه قاجار و تدابیر وی مانع سقوط #ایروان گردید و شاه قاجار پس از تحکیم مواضع و سر و سامان دادن به امور به علت فرا رسیدن فصل سرما به پایتخت بازگشت تا فتح گنجه را در فرصتی مناسب رقم زند.
📝اسناد تاریخی حکایت از آن دارد که با شروع سال جدید فتحعلی شاه قاجار بر آن بود که شخصاً عازم نبرد با روسها شود ولی اصرار بیش از اندازه عباس میرزا مانع از آن شد. با وجود این، فتحعلیشاه شخصاً فرماندهان جنگ را تعیین و محل استقرار آنها را مشخص کرد. البته، با تمامی این تدابیر، وی در اثنای نبرد، شخصاً در عرصه نبرد حاضر شد و در #قرهباغ اردو زد تا فرماندهی جنگ را از نزدیک هدایت کند...
🔖پ ن: به راستی در برابر این همه #وقاحت مورخان و فیلمسازان ایرانی در #تحریف_تاریخ این سرزمین چه میتوان گفت؟!
📜منبع: مآثر سلطانیه، نوشته عبدالرزاق دنبلی خویی[وقایع نویس دوره قاجار]، انتشارات اطلاعات، چاپ اول، صص 92-114
t.me/BitkEvi
🖊#محمد_رحمانی_فر
📝تاریخنگاری ایرانی برای ترسیم شخصیتی اسطورهای از رضاخان، باید تصویری آکنده از سیاهی و تباهی از دوران #قاجار ارائه مینمود تا به نسلهای آینده بباوراند که #رضاخان همچون همای سعادت از دل تاریکی بیرون آمد و انوار رحمت خویش را بر کشور فلکزده #ایران گسترانید! بر همین اساس است که شما هیچ نکته مثبتی در خصوص هیچ یک از سلاطین قاجاری در نوشتههای چنین تاریخنگارانی پیدا نمیکنید. زیرا لازمه اسطوره شدن رضاخان این بود که تا زمان ظهور وی! هیچ نقطه روشنی در تاریخ این مرز و بوم وجود نداشته باشد.
📝تاریخنگاری ایرانی همواره از چکمههای رضاخان با افتخار یاد کرده است. چکمههایی که حتی یک بار هم گرد و غبار جبهههای نبرد با بیگانگان را به خود ندیدند و حتی هجوم همهجانبه روسیه و انگلستان به خاک کشور در شهریور 1320 هم نتوانست برق این چکمههای همایونی! را زایل سازد. در سوی دیگر ماجرا، تاریخنگاری ایرانی که هیچ وقعی به واقعیات تاریخی نمینهد، در برابر نماد #چکمه ، از نماد #حرمسرا برای خاقانهای ترک قاجاری استفاده میکند. تو گویی این سلاطین در سراسر عمر خویش جز عیش و نوش هیچ کار دیگری انجام ندادهاند.
📝#فتحعلی_شاه_قاجار پادشاهی است که تاریخنگاری ایرانی همواره وی را نماد خوشگذرانی معرفی کردهاست. در تمام فیلمها و سریالهای تلویزیونی ساختهشده در این کشور، وی حتی در بحبوحه جنگهای #قاجار و #روس ، برای یک بار هم که شده پایش را از تهران و در واقع حرمسرای ملوکانه بیرون نمیگذارد. تاریخنگاری ایرانی به دنبال این است که گناه تمامی ناکامیهای جنگ را به پای وی بنویسد.
📝تاریخنگاری ایرانی میخواهد بگوید خاقانهای #ترک جز عیاشی کار دیگری بلد نبودند. چنانچه، در سریال #روشنتر_از_خاموشی هم در کمال حیرت، همین ترفند را در مورد #شاه_عباس_صفوی نیز به کار برده و سعی کرده بود به مخاطب القا نماید که وی حتی در بحبوحه جنگ با #عثمانی هم تنها به فکر عیش و نوش بوده است و این فرماندهان بودهاند که سرنوشت جنگ را رقم زدهاند!
📝تاریخنگاری ایرانی کاری به حقایق و وقایع تاریخی ندارد. بلکه میخواهد تاریخ را آنگونه که خود میخواهد عرضه نماید. برای همین هم هست که در هیچ یک از آثار قلمی، صوتی و تصویری آنها هیچ نشانی از حضور فتحعلیشاه قاجار در صحنههای جنگ نمیبینیم. در حالی که قطعاً یکی از دلایل انتخاب وی از سوی آقا محمدخان قاجار برای ولایتعهدی، رشادتهای وی در صحنههای نبرد از جمله در فتح کرمان، بم و... بود. فراموش نکنیم که آقا محمدخان، برادران و برادرزادههای متعددی داشت و قطعاً در نبردهای گستردهای که در آستانه تاسیس امپراتوری قاجار به وقوع پیوسته بود، کارآیی آنها را محک زده بود.
📝خبر سقوط #گنجه زمانی به فتحعلی شاه قاجار رسید که وی تازه به فتح قلعه #مشهد نائل آمده بود و هنوز به #تهران مراجعت نکرده بود. به همین خاطر هم برای جلوگیری از فوت وقت، #عباس_میرزا را با سپاهی گران روانه #آذربایجان ساخت و البته خودش هم در اسرع وقت با اردوی خویش راهی صحنه نبرد شد.
📝در حالی که #سیسیانوف از فتح گنجه، که البته با خیانت #ارامنه به وقوع پیوسته بود، آن چنان سرمست غرور شده بود که به تزار روس وعده تسخیر سراسر #ممالک_ایران با همان سپاه تحت امرش را داده بود، رشادتهای قشون قاجار و البته حضور فتحعلیشاه قاجار و تدابیر وی مانع سقوط #ایروان گردید و شاه قاجار پس از تحکیم مواضع و سر و سامان دادن به امور به علت فرا رسیدن فصل سرما به پایتخت بازگشت تا فتح گنجه را در فرصتی مناسب رقم زند.
📝اسناد تاریخی حکایت از آن دارد که با شروع سال جدید فتحعلی شاه قاجار بر آن بود که شخصاً عازم نبرد با روسها شود ولی اصرار بیش از اندازه عباس میرزا مانع از آن شد. با وجود این، فتحعلیشاه شخصاً فرماندهان جنگ را تعیین و محل استقرار آنها را مشخص کرد. البته، با تمامی این تدابیر، وی در اثنای نبرد، شخصاً در عرصه نبرد حاضر شد و در #قرهباغ اردو زد تا فرماندهی جنگ را از نزدیک هدایت کند...
🔖پ ن: به راستی در برابر این همه #وقاحت مورخان و فیلمسازان ایرانی در #تحریف_تاریخ این سرزمین چه میتوان گفت؟!
📜منبع: مآثر سلطانیه، نوشته عبدالرزاق دنبلی خویی[وقایع نویس دوره قاجار]، انتشارات اطلاعات، چاپ اول، صص 92-114
t.me/BitkEvi
💢 یک بام و دو هوای #نمایندگان_کرد مجلس‼️
▪️ آقای محمدقسيم #عثمانی که به بهانه دلایل انسانی در مجلس به #اردوغان ناسزا می گوید همان کسی است که در سال 91، با فوريت طرح تسريع بازسازی مناطق زلزلهزده #قره_داغ آذربایجان شرقی مخالفت کرد.
البته این #سکوت، فقط به کشتار مسلمانان غیرکرد خلاصه نشده بلکه تاکنون هیچ عکس العمل قابل توجهی از این برادران در محکومیت عملیات های #تروریستی و حملات گروه های #تجریه_طلب و مخالف نظام مانند #پژاک و #کومله به شهروندان و مرزبانان کشورمان شاهد نبوده ایم.
▪️جالب اینکه آقای محمدقسیم عثمانی که الان به خاطر حملات ترکیه به شمال سوریه گریبان چاک می کند، در زلزله ارسباران که بیش از ۳۰۰ نفر از شهروندان عادی آذربایجانی قربانی یک حادثه طبیعی شده بودند با طرح دو فوریتی بازسازی مناطق زلزله زده #مخالفت کرده و به عنوان مخالف این طرح سخنرانی هم می کند...
🔺 ادامه این یادداشت در👇
majles-azarbaijan.com/
به کانال گله جه گین یولو بپیوندید 🔰🔰
@Galajayinyolu
▪️ آقای محمدقسيم #عثمانی که به بهانه دلایل انسانی در مجلس به #اردوغان ناسزا می گوید همان کسی است که در سال 91، با فوريت طرح تسريع بازسازی مناطق زلزلهزده #قره_داغ آذربایجان شرقی مخالفت کرد.
البته این #سکوت، فقط به کشتار مسلمانان غیرکرد خلاصه نشده بلکه تاکنون هیچ عکس العمل قابل توجهی از این برادران در محکومیت عملیات های #تروریستی و حملات گروه های #تجریه_طلب و مخالف نظام مانند #پژاک و #کومله به شهروندان و مرزبانان کشورمان شاهد نبوده ایم.
▪️جالب اینکه آقای محمدقسیم عثمانی که الان به خاطر حملات ترکیه به شمال سوریه گریبان چاک می کند، در زلزله ارسباران که بیش از ۳۰۰ نفر از شهروندان عادی آذربایجانی قربانی یک حادثه طبیعی شده بودند با طرح دو فوریتی بازسازی مناطق زلزله زده #مخالفت کرده و به عنوان مخالف این طرح سخنرانی هم می کند...
🔺 ادامه این یادداشت در👇
majles-azarbaijan.com/
به کانال گله جه گین یولو بپیوندید 🔰🔰
@Galajayinyolu