#پندآموز:

اگرچه دل به کسی داد، جانِ ماست هنوز
به جانِ او که دلم بر سرِ وفاست هنوز ...
#سعدی

📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾

#سعدی_گلستان_بخش_هشتم(در آداب سخن گفتن.)


پنجه با شیر زدن و مشت با شمشیر،
کار خردمندان نیست.

جنگ و زورآوری مکن با مست
پیش سرپنجه در بغل نه دست.


📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾

#زیبایی‌های_زبان_پارسی :
بسیاری از واژگان فارسی هستند که امروزه
ديگر به‌کار نمی‌روند، و هستند و در گذشته
هم بودند و در نوشتار کهن جايگاه ويژه‌ی
خود را داشتند.
اگر در فرهنگستان‌ها خواندن رسانه‌ها
(روزنامه، هفته نامه و ماهنامه ها)،
بیشتر و بالاتر برود،
به‌جای «واژه‌سازی»، «واژه‌يابی» گسترش یابد،
و گنجينه‌هايی از واژگان نژاده و ایرانیِ پارسی پیدا خواهد شد که هم بسیار خوش اهنگ‌اند
و هم بسیاری از اين واژگانی که ساخته می‌شود، زیباترند.
برای نمونه به چندی از اين واژگان و کاربرد
آنها در سروده‌ها و نوشته‌های کهن نمار(اشاره) می‌شود تا خودتان داوری بفرمایید و ببینيد
آن‌ که از یاد رفته‌اند زيباتر است
يا آن‌که امروزه بهره‌برداری می‌کنيم:
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
🔆 ۱- ره‌نامه= نقشه گیتاشناسی(جغرافيا.)
ز خاقان بپرسيد کاين شهر کيست
به «ره‌نامه» در، نام اين شهر چيست ؟
#نظامی.

🔆 ۲- گرمابه زدن= حمام رفتن.
گرمابه زد و لباس پوشيد
آرام گرفت و باده نوشيد
#نظامی.

🔆 ۳- خموشانه= حق‌السکوت.
خواجه امير را «خموشانه» داد
و زبان گويای او را ساکت کرد.
تاريخ اولجايتو
سد ِ دگر به «خموشانه» می‌دهم رشوت
نه بهر من، ز برای خدای را زنهار.
#انوری

🔆 ۴- پُرسه= تعزيت.
وارث ديگر ندارم ای محبت‌پيشگان
چون بميرم پُرسه‌ی پروانه و بلبل کنيد
#سالک يزدی.

🔆 ۵- خشک‌بند= پانسمان.
جراحان را حاضر گردانيد
تاجراحات را «خشک‌بند» کردند.
#تاريخ ابن بی‌بی، ص ۱۹۹

🔆 ۶- شب‌خانه= آسايشگاه فقرا در شب. جايی که بزرگان و شاهان برای تنگدستان می‌ساختند تا شب را در آنجا به‌سر برند.
بنا کرد و نان داد و لشکر نواخت
شب از بهر درويش «شب‌خانه» ساخت.
#سعدی

🔆 ۷- زاده= سن و سال
مردی جوان و «زاد»ش، زير چهل وليکن
سنگين چو سنگ پيری، ديرينه و معمر
#فرخی

🔆 ۸- دوده= آل، تبار
همه مرز ايران پر از دشمن است
به هر «دوده»ای ماتم و شيون است
#فردوسی_بزرگ.

🔆 ۹- آژير= آگاه، هوشيار
سپه را نگهدار و «آژير »باش
شب و روز با ترکش و تير باش
#فردوسی_بزرگ.

🔆 ۱۰- آسمانه= سقف اتاق
تا همی آسمان توانی ديد
آسمان بين و «آسمانه» مبين
#عماره.

🔆 ۱۱- بريزيدن= ريزريز شدن، متلاشی شدن
آن مردگان در آن چهار ديوار بماندند
ساليان بسيار و جمله «بريزيدند» و خاک شدند.
ترجمه‌ی تفسير #طبری.

🔆 ۱۲- جنابه= همزاد، دوقلو، دو کودک که به ‌يک‌بار از مادر زاده شوند.
دوقلو واژه‌ای ترکی است و درآمیخته از:
«دوق، دوغ، دُغ» به چم زادن و «لو» که؛
نشانه وابستگی در تُرکی است.
جای اندوه بسيار است که رسانه‌های گروهی گسترده و نام‌آور امروز هم به نادرستی واژه‌ی «دو» را شمارگان فارسی «۲» می‌پندارند
و بر پایه آن واژگان سه‌قلو ، چهارقلو ، پنج‌قلو،
و ... را هم می‌سازند.!
قصه چه کنم که در ره عشق
با محنت و غم «جنابه» زاديم.

⚠️ نوشتن به:#پارسی_پاک.
ب‌ه✍: #سیــاه_منـصـور.


📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾

💫

دوست آن باشد که گیرد دست دوست

در پریشان‌حالی(هالی) و درماندگی

#سعدی
#چکامه_پارسی

#واژگان_پارسی:
#بخش_چهار‌سد_و_سی_و_هشتم:

۴۳۸

⚠️#فرزندان_ایران:
نخستین سازندگان کاخ زبان فارسی،
که سرایندگان سده‌ی چهارم کوچاری و فرارفت می‌باشند،
بنیادی نهاده‌اند که از آن پس،
هرکس دیگر آمده‌است،
بر روی آن دیواری و بامی ساخته و آن پی دیرین را ویران نکرده‌است....!
گاهی برخی بزرگان ما شیرین‌کاری کرده‌اند؛
مانند#سعدی، در نظم کمتر و در نثر بیشتر، واژگان تازه از زبان تازی گرفته‌است،
و هرآینه به بزرگان هیچ خرده نمی‌توان گرفت. کسی که به پایه‌ی سعدی برسد و در آسمان بلندِ سخن‌پردازی پرواز کند،
از وی پذیرفته است.
#فردوسی نیز، تا اندازه‌ای، مانند سعدی است
و بلکه ازآن‌سوی‌تر افتاده و برخی واژه‌ها را در سخن خود به کار برده که از زبان(های) باستانی ایرانی گرفته‌است
و در زمانه‌ی وی به کار نمی‌رفته،
آن‌هم از این روی بوده که فردوسی برگردان یا نوشتارهای پهلویِ خدای‌نامه را به چکامه و سروده آورده‌است.!
🖍برگرفته از: #سعید_نفیسی. مقالهٔ «آئین فارسی‌نویسی»، در: پژوهش‌های ایران‌شناسی، نامواره‌ی دکتر #محمود_افشار، تهران: بنیاد.

۱- بجای واژه تازی «اقصی نقاط دنیا»
می‌توان واژه پارسی «سرتاسر جهان» را بکار برد.

۲- بجای واژه بیگانه انگلیسی «تِم»
می‌توان واژه پارسی«زمینه، مایه» را بکار برد.

۳- به جای واژه تازی «متفق»
می‌توان واژگان پارسی «همدست، همسو، هم اندیشه» را بکار برد.

۴- بجای واژه تازی «مستجاب الدعوه»
می توان واژه پارسی «برآوره‌کام» را بکار برد.

۵- بجای واژه تازی «ماخذ»
می‌توان واژگان پارسی «بُن، بُن‌مایه، ریشه، سرچشمه» را بکار برد.

۶- بجای واژه تازی «مُصِر»
می‌توان واژه پارسی «پافشاری» را بکار برد.

۷- بجای واژه تازی «کافی»
می‌توان واژگان پارسی «بسنده، بایسته، بس» را بکار برد.

۸- بجای واژه بیگانه «دسیسه»
می‌توان واژگان پارسی «ترفند- نیرنگ»
را بکار برد.

۹- بجای واژه تازی «معصیت»
می‌توان واژگان پارسی «گناه، گناهکاری» را بکار برد.

۱۰- به جای واژه تازی «حرص»
می‌توان واژگان پارسی «آز، فزون‌خواهی» را بکار برد.

۱۱- به جای واژه تازی «تعجب»
می‌توان واژگان پارسی«شگفت داشتن، شگفتی» را بکار برد.

۱۲- بجای واژه تازی «جد، جده»
می‌توان واژگان پارسی «پدر بزرگ، نیاکان» را بکار برد.

۱۳- بجای واژه تازی «ادویه»
می‌توان واژگان پارسی «داروها، چاشنی، بوی افزا» را بکار برد.

۱۴- بجای واژه بیگانه «مُلَیَن»
می توان واژگان پارسی «نرم کننده، نرم گرداننده، نرمش‌دهنده» را بکار برد .

۱۵- بجای واژه تازی«جمعاً»
می توان واژه پارسی «رووی‌هم‌رفته» را بکار برد.

۱۶- به جای واژه تازی «مرتبط»
می‌توان واژگان پارسی «پیوسته، درپیوند» را بکار برد.

۱۷- بجای واژه ناهم‌گون پارسی و تازیِ
«روز بخیر»
می‌توان واژه پارسی  «روزخوش» را بکار برد .

۱۸- بجای واژه بیگانه «آتو»
می‌توان واژه پارسی «شاه‌برگ‌» را بکار برد.

۱۹- بجای واژه تازی «عامیانه»
می‌توان واژه پارسی «تودگانه، همگانی» را بکار برد.

۲۰- واژگان پارسی «الگو، انگاره، برنامه، نمودار»
بجای واژگان تازی «طرح، نقشه»


⚠️پارسی‌گویی دشمنی با زبان‌های دیگر نیست تازه این که،
کوششی خردمندانه برای پاسداری از زبان کشور ما است.


🖍ب‌ه ✍:
#سیــاه_منـصـور.


@FARZANDAN_PARSI.
🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅🦅

🔍#نکته‌های_ویرایشی:


#مجید.!
«معنی»، «یعنی» و ...
واژه‌هایی بیگانه‌ هستند که می‌توانیم جایگزین پارسی آنها را به‌کار ببریم:

معنا/معنی= (پارسی تازی‌شده)، مانَک، ماناک، مانی، آرِش، چَم.

بی‌معنی= بی‌خود، بی‌مایه، بی‌چم.

به معنی= به چمِ، به ماناکِ، به مانیِ.

به‌تمام‌معنا/معنی= بی‌کم‌وکاست.

هم‌معنی= هم‌چَم، هم‌آرِش.

معنی‌دار= چَمیک، چمدار، مانَـکدار، آرِشدار.

معنی کردن= چمیدن.

یعنی= برابر، می‌شود، همان، هم‌چمِ، به‌چمِ.

معنوی= (پارسی تازی‌شده)، مانَکی، ماناکی، آرِشی، مینوی، مینوییک.
ِ
💥نمونه:
#مولوی؛
۱. معنی«الترک راحة» گوش کن
بعد از آن جام بلا را نوش کن=
مانکِ«واهشتن آسان» گوش کن
زان سپس جام گزند را نوش کن.

استاد سخن #سعدی؛
۲. همه عالم گر این صورت ببینند
کس این معنی نخواهد کرد مفهوم=
همه گیتی گر این رخساره ببینند.
کس این آرِش نخواهد کرد دریافت.

#فردوسی_بزرگ؛
۳. بدان در مراد جم آن ماه بود
هم آن ماه معنی‌ش دریافت زود=
بدان آرزوی جم آن ماه بود.
هم آن ماه مانی‌ش دریافت زود.

#ادیب_صابر؛
۴. گر سخن را قیمت از معنی پدید آید همی
معنوی باید سخن، چه تازی و چه پهلوی=
گر سخن را ارزش از آرش پدید آید همی
مینوی باید سخن، چه تازی و چه پهلوی.

۵. سیستم یعنی سامانه = سیستم به‌چم/هم‌چم سامانه است.
سیستم برابر/همان سامانه است.
سیستم می‌شود سامانه.

#پارسی_پاک.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آرمان «هر ایرانی نژاده و نیک‌اندیش» پالایش زبان پارسی و والایش فرهنگ ایرانی ست.

📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
        🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅

🗓 #رووزشمار_ایرانی:

☀️ رووز #آدینه.= #ناهید_شید؛
  ۰۱ 🐃اردیبهشت 🌖ماه #راستی_و_درستی.

🌞 ۲۵۸۲= #هخامنشی.
🌞 ۱۴۱۰۲= #اهوورایی.
🌞 ۷۰۴۵= #میترایی_آریایی.
🌞 ۳۷۶۱= #زرتشتی.
☀️ ۱۴۰۲= #خورشیدی.  ✴ ۰۱ / ۰۲ / ۱۴۰۲  ✴
🌞 ۱۳۹۰= #یزدگردی.
🌞 ۱۵۹۱= #دیلمی.
🌞 ۲۷۲۲= #کووردی.
🌞۲۰۲۳= #ترسایی....

🔻روویدادهای امرووز؛🔻

🗓 رووز بزرگداشت استاد سخن #سعدی بر هنرمندان و دووستانش گرامی‌باد.


📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
        🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅

📚 📖 🖌
📚 📖 🖍


🌱 یکم #اردیبهشت_ماه برابر با:

🖌📖 روز بزرگداشت؛
خداوندگار ادب و شهسوار سخن،
«#سعدی_بزرگ» و جاودانه،

🖍📖 روز پرواز فرزند سرافراز؛
«ملک‌الشعرای بهار»
سخن‌سرایی که مهر به میهن را به چامه کشید.


🖊📖‌ روز پرواز فرزند آب و آیینه؛
«سهراب سپهری»، فرزند آب و خرد و روشنی را گرامی می‌داریم و به روان مینوی‌شان درود می‌فرستیم.


🌸 نمونه‌هایی از چامه‌های پارسی؛

👳‍♂استاد سخن: #سعدی_بزرگ،

👨‍⚕ فرزند سربلند ایران: #ملک‌الشعرای_بهار.

👨‍⚖فرزند آب و آیینه: #سهراب_سپهری؛

🖌📖دریغا که بی ما بسی روزگار
بروید گل و بشکفد نوبهار

بسی تیر و دی ماه و اردیبهشت
برآید که ما خاک باشیم و خشت
🌲 استاد سخن: #سعدی_بزرگ.


🖍📖امروز نه کس ز عشق آگه چو من است
کز شکر عشقم همه شیرین‌سخن است

در هر مژه‌ی من به ره خسرو عشق
نیروی هزار تیشه‌ی کوهکن است.
🌳 #بهار


🖊📖 پشت لبخندی پنهان هر چیز
روزنی دارد دیوار زمان

که از آن چهره‌ی من پیداست
چیزهایی هست که نمی‌دانم

می‌دانم سبزه‌ای را بکنم خواهم مرد.
🪴 #سهراب_سپهری


#چکامه_پارسی؛


📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾

این داستان برداشتی ست از گلستان #سعدی:

سگ به دریای هفت گانه بشوی
که چون تر شد پلید تر باشد

خر عیسی گرش به مکه برند
چون بیاید هنوز خر باشد.
استاد سخن #سعدی.

یکی از وزیران پسری نادانی داشت.
اوو را نزد یکی از دانشمندان فرستاد؛
تا از اوو دانش بیامووزد و دانا شود.
پس از چندی که به سرگرم به آمووختن دانش شد.
دانشمندی که او را دانش می آموخت به پدرش پیغام داد که این پسرت دانا که نمی‌شود هیچ،
مرا هم دیوانه کرده است.!

این داستان گوشه‌ی چشمی به نهاد و سرشت بد کسی و چیزی دارد.
استاد #سعدی در چامه بالا به زیبایی می‌گووید اگر خر عیسی پیامبر به مکه رود زمانی که بازگردد همان خر است و هیچ پیشرفنی در یادگیری نخواهد داشت.


📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾

🔍#نکته‌های_ویرایشی:

به‌جای واژه‌ی بیگانه‌ی «امکان» می‌توان گفت:
شایش، شایندگی، شایمندی.
شاید بودن، شدن، شدنی.
دست‌یافتن، دست‌دادن.
توانایی، آسان‌بودن.

💥نمونه:
این کار امکان ندارد= این کار شدنی نیست، نشاید.

اگر امکان داشت= اگر شدنی بود.
اگر دست داد.
اگر شد.

امکان خرید اتومبیل به‌صورت آنلاین=
شایندگی خرید خودرو به‌گونه‌ی همگاه.
شایش خرید همگاهِ خودرو.

#سعدی؛
کنونت که امکان گفتار هست= کنونت که شایش به گفتار هست.
اکنون که شایمندی، توانایی گفتن داری.

#پارسی_پاک.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آرمان «هر ایرانی نژاده و نیک‌اندیش» پالایش زبان پارسی و والایش فرهنگ ایرانی ست.


📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾🦅🌾

یڪم اردیبهشت رووز بزرگداشت استاد سخن: #سعدی_شیرازے گرامے باد.


سعدے وابستہ بہ جهان دیرووز و امرووز است سخن اوو هیچگاہ ڪهنہ نمی‌شود.
#ادوین_آرنولد.


ساز و آواز
"جراحتِ جدایی"
استاد #محمدرضاشجریان

خبرت خراب تر ڪرد
جراحتِ جدایی
چو خیالِ آبِ روشن
ڪہ بہ تشنہ گان نمایی
بشدے و دل ببردیِ و
بہ دستِ غم سپردے
شب و روز در خیالے و
ندانمت ڪجایی؟
تو جفایِ خود بڪردے و
نہ من نمے توانم
ڪہ جفا ڪنم، ولیڪن،
نہ تو لایقِ جفایے
چہ ڪنند اگر تحمّل
نڪنند زیر دستان
تو هر آن ستم ڪہ خواهی
بڪنے ڪہ پادشاهے
من از آن گذشتم اے یار
ڪہ بشنوم نصیحت
برو اے فقیہ و با ما
مفروش پارسایی.....

استاد سخن: #سعدی
#مناسبت #فرهنگ #تاریخ.

📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🌾🦅🌾🦅🌾🦅

مورچگان را چو بوَد اتفاق
شیر ژیان را بدرانند ‌پوست!

«#سعدی_بزرگ»🌹


📘🖌@FARZANDAN_PARSI.💡
🦅🌾🦅🌾🦅🌾