Forwarded from دورنما
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔅ما هنوز قرآن را نخوانده‌ایم
گفتاری از یوسف الصدیق
✍️ ترجمۀ #نرگس_طوافی
نسخۀ کامل ویدئو (۱۳ دقیقه) در:
✔️ آپارات دورنما ✔️ یوتوب دورنما
🔹این ویدئو بخشی از گفت‌وگویی بلند با یوسف الصدیق، فیلسوف و متفکر تونسی، است که در ۲۰۱۶ منتشر شده است. الصدیق رویکردی فلسفی و انسان‌شناختی به قرآن دارد و در این ویدئو به برخی نظراتش در باب تمایز قرآن و مصحف و نقد نهاد رسمی تفسیر اشاره می‌کند. او با وام‌گیری تعبیر «رویداد» از آلن بَدیو، پیامبر اسلام را رویدادی بزرگ و نقطۀ‌عطفی در تاریخ بشر می‌داند. او می‌گوید افلاطون‌گراییِ عمیقی در قرآن هست و نمونه‌هایی از مضامین مشترک قرآن با «جمهوری» افلاطون را نشان می‌دهد و اصرار دارد که این امر منافاتی با وحیانی‌بودن قرآن ندارد. الصدیق از یک‌سو به برخی مضامین قرآن هم‌چون برده‌داری و نوع مواجهه با زنان توجه می‌دهد که امروزه بايد کنار بگذاریم و موضع‌مان را دربارۀ آنها مشخص کنیم، و از سوی دیگر، به برخی آیات انسان‌شناسانۀ قرآن اشاره می‌کند که حتی امروزه توجه برخی فیلسوفان بزرگ فرانسوی را به خود جلب کرده‌اند.
#یوسف_الصدیق
#دورنما_ببینیم
@doornamaa
گفتاری از یوسف الصدیق
✍️ ترجمۀ #نرگس_طوافی
نسخۀ کامل ویدئو (۱۳ دقیقه) در:
✔️ آپارات دورنما ✔️ یوتوب دورنما
🔹این ویدئو بخشی از گفت‌وگویی بلند با یوسف الصدیق، فیلسوف و متفکر تونسی، است که در ۲۰۱۶ منتشر شده است. الصدیق رویکردی فلسفی و انسان‌شناختی به قرآن دارد و در این ویدئو به برخی نظراتش در باب تمایز قرآن و مصحف و نقد نهاد رسمی تفسیر اشاره می‌کند. او با وام‌گیری تعبیر «رویداد» از آلن بَدیو، پیامبر اسلام را رویدادی بزرگ و نقطۀ‌عطفی در تاریخ بشر می‌داند. او می‌گوید افلاطون‌گراییِ عمیقی در قرآن هست و نمونه‌هایی از مضامین مشترک قرآن با «جمهوری» افلاطون را نشان می‌دهد و اصرار دارد که این امر منافاتی با وحیانی‌بودن قرآن ندارد. الصدیق از یک‌سو به برخی مضامین قرآن هم‌چون برده‌داری و نوع مواجهه با زنان توجه می‌دهد که امروزه بايد کنار بگذاریم و موضع‌مان را دربارۀ آنها مشخص کنیم، و از سوی دیگر، به برخی آیات انسان‌شناسانۀ قرآن اشاره می‌کند که حتی امروزه توجه برخی فیلسوفان بزرگ فرانسوی را به خود جلب کرده‌اند.
#یوسف_الصدیق
#دورنما_ببینیم
@doornamaa
Forwarded from دورنما
#گلچین_چهار_فصل_دورنما (۱۲)
▪️خاستگاه و آغاز اسلام
ویدئوهایی از اسلام‌پژوهان غربی
🔹در طی فصل‌های چهارگانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام از مشهورترین اسلام‌پژوهان غربی برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. شما هم این ویدئوها را ـ اگر دیدید و پسندیدید ـ به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.
۱. آثار غیرمسلمانان در دورۀ آغازین
گفتاری از رابرت هیلند (۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۲. کعبه در تحولات اوایل اسلام
گفتاری از جرالد هاوتینگ (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۳. دیدسکالیا، قرآن و سنت فقهی مسلمانان
گفتاری از هولگر زلنتین (۱۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۴. فتوحات عرب‌ها و تدبیرهای به‌کاررفته در آنها
گفتاری از رابرت هیلند (۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۵. اسلام واقعاً از چه زمانی آغاز شد؟
گفتاری از فرد دانر (۷ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۶. جنبش مؤمنان پیش از شکل‌گیری اسلام
گفتاری از فرد دانر (۱۰ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۷. قرآن متن ادبی دوران باستان متأخر
گفتاری از آنگلیکا نویورت (۱۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۸. تصویر حواریون عیسی در قرآن
گفتاری از گابریل رینولدز (۱۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۹. واژۀ حنیف و پیچیدگی معناشناسی قرآن
گفتاری از نیکلای ساینای (۱۲ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۰. مکتب‌های قرآن‌پژوهی در غرب
گفتاری از هولگر زلنتین (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۱. خوانش سریانی-آرامی قرآن
گفتاری از کریستف لوکسنبرگ (۲۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
✔️ از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایب کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.
#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم
@doornamaa
▪️خاستگاه و آغاز اسلام
ویدئوهایی از اسلام‌پژوهان غربی
🔹در طی فصل‌های چهارگانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام از مشهورترین اسلام‌پژوهان غربی برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. شما هم این ویدئوها را ـ اگر دیدید و پسندیدید ـ به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.
۱. آثار غیرمسلمانان در دورۀ آغازین
گفتاری از رابرت هیلند (۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۲. کعبه در تحولات اوایل اسلام
گفتاری از جرالد هاوتینگ (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۳. دیدسکالیا، قرآن و سنت فقهی مسلمانان
گفتاری از هولگر زلنتین (۱۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۴. فتوحات عرب‌ها و تدبیرهای به‌کاررفته در آنها
گفتاری از رابرت هیلند (۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۵. اسلام واقعاً از چه زمانی آغاز شد؟
گفتاری از فرد دانر (۷ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۶. جنبش مؤمنان پیش از شکل‌گیری اسلام
گفتاری از فرد دانر (۱۰ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۷. قرآن متن ادبی دوران باستان متأخر
گفتاری از آنگلیکا نویورت (۱۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۸. تصویر حواریون عیسی در قرآن
گفتاری از گابریل رینولدز (۱۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۹. واژۀ حنیف و پیچیدگی معناشناسی قرآن
گفتاری از نیکلای ساینای (۱۲ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۰. مکتب‌های قرآن‌پژوهی در غرب
گفتاری از هولگر زلنتین (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۱. خوانش سریانی-آرامی قرآن
گفتاری از کریستف لوکسنبرگ (۲۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
✔️ از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایب کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.
#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم
@doornamaa
Telegram
دورنما
دورنما سرنامی است برای "دریچه‌ای به واکاوی رهیافت‌های نو در مطالعات اسلام".
ارتباط با ما:
@fatemeh_abbasi61
صفحات دورنما در فضای مجازی:
https://zil.ink/doornamaa
ارتباط با ما:
@fatemeh_abbasi61
صفحات دورنما در فضای مجازی:
https://zil.ink/doornamaa
Forwarded from دورنما
▪️اسلام و حکومت سکولار
گفتار ویدئویی عبدالله احمد نعیم
🔻عبدالله احمد نعیم (متولد ۱۹۴۶)، متفکر سودانی‌ـ‌امریکایی و از پیروان اندیشۀ محمود محمد طه (اعدام‌شده در ۱۹۸۵)، اکنون استاد حقوق دانشگاه اِموری است و کتاب «اسلام و حکومت سکولار: مذاکره دربارۀ آیندۀ شریعت» (انتتشارات دانشگاه هاروارد، ۲۰۰۸) از مهم‌ترین تألیفات او به شمار می‌آید. نعیم در این گفتار ویدئویی در قالب برنامۀ «فِیث کُمپلکس» (۲۰۰۹) به پرسش‌های ژاک برلینربلاو، استاد دانشگاه جرج‌تاون، دربارۀ این کتاب و به‌طورکلی موضوع اسلام و سکولاریسم پاسخ می‌دهد.
(یادآوری: پیش‌تر کتاب «الرسالة الثانیة من الاسلام» از محمود محمد طه و کتاب «به سوی اصلاحات اسلامی» از عبدالله احمد نعیم را در دورنما معرفی کرده بودیم.)
🔻مهم‌ترین گفته‌های نعیم در ویدئو:
🔹قوانین شریعت نمی‌تواند عین کلام خدا باشد، چون کلام خدا را انسان‌ها فهم و تفسیر می‌کنند. امر الهی زمانی‌که وارد آگاهی انسان می‌شود دیگر نمی‌تواند الهی بماند. ما به‌عنوان انسان باید مراد خدا را بفهمیم و ممکن است دربارۀ چیستی مراد خدا با هم اختلاف‌نظر داشته باشیم. معتقدم وحی الهی امری نهایی و پایان‌یافته است اما مأموریت انسان در تفسیر و کاربست آن امری دائم و ضروری است.
🔹من مسلمانی عامل به شریعت‌ام، اما حکومت سکولار را برای امکان تحقق جامعۀ دینی ترجیح می‌دهم. من، به‌عنوان یک مسلمان، از حکومت سکولار - نه جامعۀ سکولار - حمایت می‌کنم.
🔹حکومت به‌عنوان نهادی سیاسی در تاریخ تمدن اسلامی از شریعت به‌عنوان بدنۀ قوانین دینی همواره جدا بوده و حکومت اسلامی همواره نهادی سیاسی بوده است نه دینی. ورود گروه‌‌ها و نهادهای حکومتی به اجرای شریعت و اخلاقیات به تخریب اخلاق منجر می‌شود. بنابراین، سکولاریسم به معنای جدایی دین و حکومت برای جوامع مسلمانان موضوع جدیدی نیست و همواره در طول تاریخ وجود داشته است.
🔹پروژۀ فکری من نسبت به اندیشۀ مارتین لوتر دایرۀ انسانی گسترده‌تری دارد. اندیشۀ لوتر یک تجربۀ خاص کاملاً اروپایی است که به کار من در میان مسلمانان کمکی نمی‌کند. اما با دیدگاه کلی او موافق‌ام و معتقدم هم حکومت دین را فاسد می‌کند و هم دین حکومت را. اگرچه تاجایی‌که ما انسان‌ها حکومت را کنترل می‌کنیم و آن را ابزار خود قرار می‌دهیم، وجود حکومت لازم و ضروری است.
🔹دگراندیش بودن به‌‌معنای تمایل به ایستادن و سخن‌گفتن در برابر جریان گفتمان غالب است. ما به این صدا نیاز داریم و من امیدوارم که شجاعت و آزادی انجام این کار را داشته باشم. مشکلی ندارم با این‌که من را دگراندیش بخوانند، البته تا زمانی‌که کسی به این دلیل اقدام به قتل من نکند.
🔹به‌جای قرار ملاقات با احمدی‌نژاد، ترجیح می‌دهم با روشن‌فکران یا فعالان حقوق بشر ایرانی ملاقات کنم و مطمئن‌ام با آنها گفت‌وگوی سازند‌ه‌تری خواهم داشت. ملاقات با رهبران کشورهای اسلامی باید در جامعهٔ مدنی و مردمی صورت بگیرد نه در نهادهای حکومتی، چون این مسئله بیشتر به انسان و جامعه مرتبط است و آن‌جاست که اتفاقات واقعی رخ می‌دهند.
🔹به‌عنوان یک مسلمان، در حکومتی سکولار می‌توانم مطابق با شریعت و بر اساس باور اصیل و اختیار آزاد خود به‌تنهایی یا در اجتماع مسلمانان دیگر زندگی کنم، و این تنها راه معتبر برای مسلمانِ واقعی بودن است. ایمان به اسلام یا هر دین دیگر منطقاً نیازمند امکان بی‌ایمانی است، زیرا ایمان اگر با اجبار صورت گیرد، هیچ ارزشی ندارد. اگر من نتوانم بی‌ایمان باشم، قادر نخواهم بود ایمان داشته باشم.
🔻 دیدن ویدئو در آپارات | یوتوب
#عبدالله_احمد_نعیم
#اسلام_و_حکومت_سکولار
#اسلام_و_سکولاریسم
#دورنما_ببینیم
@doornamaa
گفتار ویدئویی عبدالله احمد نعیم
🔻عبدالله احمد نعیم (متولد ۱۹۴۶)، متفکر سودانی‌ـ‌امریکایی و از پیروان اندیشۀ محمود محمد طه (اعدام‌شده در ۱۹۸۵)، اکنون استاد حقوق دانشگاه اِموری است و کتاب «اسلام و حکومت سکولار: مذاکره دربارۀ آیندۀ شریعت» (انتتشارات دانشگاه هاروارد، ۲۰۰۸) از مهم‌ترین تألیفات او به شمار می‌آید. نعیم در این گفتار ویدئویی در قالب برنامۀ «فِیث کُمپلکس» (۲۰۰۹) به پرسش‌های ژاک برلینربلاو، استاد دانشگاه جرج‌تاون، دربارۀ این کتاب و به‌طورکلی موضوع اسلام و سکولاریسم پاسخ می‌دهد.
(یادآوری: پیش‌تر کتاب «الرسالة الثانیة من الاسلام» از محمود محمد طه و کتاب «به سوی اصلاحات اسلامی» از عبدالله احمد نعیم را در دورنما معرفی کرده بودیم.)
🔻مهم‌ترین گفته‌های نعیم در ویدئو:
🔹قوانین شریعت نمی‌تواند عین کلام خدا باشد، چون کلام خدا را انسان‌ها فهم و تفسیر می‌کنند. امر الهی زمانی‌که وارد آگاهی انسان می‌شود دیگر نمی‌تواند الهی بماند. ما به‌عنوان انسان باید مراد خدا را بفهمیم و ممکن است دربارۀ چیستی مراد خدا با هم اختلاف‌نظر داشته باشیم. معتقدم وحی الهی امری نهایی و پایان‌یافته است اما مأموریت انسان در تفسیر و کاربست آن امری دائم و ضروری است.
🔹من مسلمانی عامل به شریعت‌ام، اما حکومت سکولار را برای امکان تحقق جامعۀ دینی ترجیح می‌دهم. من، به‌عنوان یک مسلمان، از حکومت سکولار - نه جامعۀ سکولار - حمایت می‌کنم.
🔹حکومت به‌عنوان نهادی سیاسی در تاریخ تمدن اسلامی از شریعت به‌عنوان بدنۀ قوانین دینی همواره جدا بوده و حکومت اسلامی همواره نهادی سیاسی بوده است نه دینی. ورود گروه‌‌ها و نهادهای حکومتی به اجرای شریعت و اخلاقیات به تخریب اخلاق منجر می‌شود. بنابراین، سکولاریسم به معنای جدایی دین و حکومت برای جوامع مسلمانان موضوع جدیدی نیست و همواره در طول تاریخ وجود داشته است.
🔹پروژۀ فکری من نسبت به اندیشۀ مارتین لوتر دایرۀ انسانی گسترده‌تری دارد. اندیشۀ لوتر یک تجربۀ خاص کاملاً اروپایی است که به کار من در میان مسلمانان کمکی نمی‌کند. اما با دیدگاه کلی او موافق‌ام و معتقدم هم حکومت دین را فاسد می‌کند و هم دین حکومت را. اگرچه تاجایی‌که ما انسان‌ها حکومت را کنترل می‌کنیم و آن را ابزار خود قرار می‌دهیم، وجود حکومت لازم و ضروری است.
🔹دگراندیش بودن به‌‌معنای تمایل به ایستادن و سخن‌گفتن در برابر جریان گفتمان غالب است. ما به این صدا نیاز داریم و من امیدوارم که شجاعت و آزادی انجام این کار را داشته باشم. مشکلی ندارم با این‌که من را دگراندیش بخوانند، البته تا زمانی‌که کسی به این دلیل اقدام به قتل من نکند.
🔹به‌جای قرار ملاقات با احمدی‌نژاد، ترجیح می‌دهم با روشن‌فکران یا فعالان حقوق بشر ایرانی ملاقات کنم و مطمئن‌ام با آنها گفت‌وگوی سازند‌ه‌تری خواهم داشت. ملاقات با رهبران کشورهای اسلامی باید در جامعهٔ مدنی و مردمی صورت بگیرد نه در نهادهای حکومتی، چون این مسئله بیشتر به انسان و جامعه مرتبط است و آن‌جاست که اتفاقات واقعی رخ می‌دهند.
🔹به‌عنوان یک مسلمان، در حکومتی سکولار می‌توانم مطابق با شریعت و بر اساس باور اصیل و اختیار آزاد خود به‌تنهایی یا در اجتماع مسلمانان دیگر زندگی کنم، و این تنها راه معتبر برای مسلمانِ واقعی بودن است. ایمان به اسلام یا هر دین دیگر منطقاً نیازمند امکان بی‌ایمانی است، زیرا ایمان اگر با اجبار صورت گیرد، هیچ ارزشی ندارد. اگر من نتوانم بی‌ایمان باشم، قادر نخواهم بود ایمان داشته باشم.
🔻 دیدن ویدئو در آپارات | یوتوب
#عبدالله_احمد_نعیم
#اسلام_و_حکومت_سکولار
#اسلام_و_سکولاریسم
#دورنما_ببینیم
@doornamaa
Harvard University Press
Islam and the Secular State — Harvard University Press
What should be the place of Shari‘a—Islamic religious law—in predominantly Muslim societies of the world? In this ambitious and topical book, a Muslim scholar and human rights activist envisions a positive and sustainable role for Shari‘a, based on a profound…
Forwarded from دورنما
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#گفت‌وگو_با_اسلام‌پژوهان (۹)
#گزیدۀ_گفت‌وگو
☀️انسان‌شناسی دین در جامعۀ شیعی ایران
گفت‌وگو با #دیوید_تورفیل
به میزبانی فاطمه مصلح‌زاده
▪️نسخۀ کامل مصاحبه (۵۶ دقیقه) در:
✔️ آپارات دورنما ✔️ یوتوب دورنما
🔹تورفیل در گفت‌وگوی اختصاصی‌اش با دورنما - که گزیده‌ای از آن را می‌بینید - از تجربهٔ تحقیق میدانی در ایران با موضوع مناسک و آیین‌های شیعی و نیز ویژگی‌های رویکرد انسان‌شناسانه و مردم‌نگارانه به دین و اهمیت مطالعۀ تاریخ ادیان گفته است.
🔹تورفیل در ویدئوی گزیدۀ بالا از موضوع و روش پژوهشی رسالۀ دکتری‌اش؛ فایدۀ مطالعۀ مقایسه‌ای ادیان به‌مثابۀ ابزاری برای شناخت خود از طریق شناخت دیگران؛ تأثیر صداقت و عدم‌تظاهر در پژوهش میدانیِ مردم‌نگارانه؛ لازمۀ نگاه انسان‌شناختی به دین یعنی توجه به زندگی عادی روزمرۀ مردم به‌جای تمرکز بر اندیشه و عقاید آنان؛ و همچنین توجه به «اسلام زیسته» به‌عنوان عامل تحریک احساسات و عواطف انسانی سخن می‌گوید.
#انسان‌شناسی_دین
#مناسک_شیعی
#دورنما_ببینیم
@doornamaa
#گزیدۀ_گفت‌وگو
☀️انسان‌شناسی دین در جامعۀ شیعی ایران
گفت‌وگو با #دیوید_تورفیل
به میزبانی فاطمه مصلح‌زاده
▪️نسخۀ کامل مصاحبه (۵۶ دقیقه) در:
✔️ آپارات دورنما ✔️ یوتوب دورنما
🔹تورفیل در گفت‌وگوی اختصاصی‌اش با دورنما - که گزیده‌ای از آن را می‌بینید - از تجربهٔ تحقیق میدانی در ایران با موضوع مناسک و آیین‌های شیعی و نیز ویژگی‌های رویکرد انسان‌شناسانه و مردم‌نگارانه به دین و اهمیت مطالعۀ تاریخ ادیان گفته است.
🔹تورفیل در ویدئوی گزیدۀ بالا از موضوع و روش پژوهشی رسالۀ دکتری‌اش؛ فایدۀ مطالعۀ مقایسه‌ای ادیان به‌مثابۀ ابزاری برای شناخت خود از طریق شناخت دیگران؛ تأثیر صداقت و عدم‌تظاهر در پژوهش میدانیِ مردم‌نگارانه؛ لازمۀ نگاه انسان‌شناختی به دین یعنی توجه به زندگی عادی روزمرۀ مردم به‌جای تمرکز بر اندیشه و عقاید آنان؛ و همچنین توجه به «اسلام زیسته» به‌عنوان عامل تحریک احساسات و عواطف انسانی سخن می‌گوید.
#انسان‌شناسی_دین
#مناسک_شیعی
#دورنما_ببینیم
@doornamaa
Forwarded from دورنما
#خیلی_دور_خیلی_نزدیک (۹)
▪️سنگلجی، اسلام آغازین و دنیای مدرن*
نوشتۀ #محمد_فضل‌هاشمی
🔹در پی جهانی‌شدن مدرنیته، اندیشه‌‌های جدید در عرصه‌های گوناگون نظام‌های حاکم در کشورهای اسلامی را به چالش کشیدند. بسیاری از متفکران مسلمان به دنبال پاسخ به این پرسش بودند که چرا مسلمانان در مقایسه با اروپا عقب مانده‌اند؟ پیش‌روی‌های قدرت‌های استعماری توازن قدرت نظامی و سیاسی را به زیان کشورهای مسلمان تغییر داده بود. در چنین شرایطی، متفکران مسلمان پیشنهادهای مختلف خود را برای پاسخ به این چالش‌ها و حل این بحران‌ها در کشورهای مسلمان ارائه کردند. برخی می‌خواستند زمان را به ابتدای اسلام برگردانند و برخی دیگر در پی ارائۀ تفسیرهای جدیدی از متون اساسی اسلام بودند. انتخاب سنگلجی اما ترکیبی از الگوها بود. او مجذوب ایدۀ آرمان‌شهری اسلام آغازین شد و تفسیرهایی جدید بر مبنای این ایده‌آل ارائه کرد. هم‌زمان، او می‌خواست تفسیرهایش را با چالش‌های عقلانیت مدرن سازگار کند و این امر موجب شد جنبه‌هایی از کلام شیعی را که در تضاد با عقلانیت مدرن می‌دید کنار بگذارد.
🔹سنگلجی نوعی گفت‌وگوی انتقادیِ درونی با سنت رایج شیعی انجام داد. از منظر کلامی-تاریخی، حمله‌های شدید او به مفاهیم اعتقادی و مناسک امامیه نسبت به مسائلی بود که در بحث‌های عمومی مسلمانان در دورۀ میان دو جنگ جهانی رواج داشتند. تفکر سنگلجی گواهی روشن از تأثیر تفکر وهابی و سلف‌گرایانه بود. او نقدی درونی ارائه کرد که برخی کاستی‌ها و تناقض‌ها در سنت کلامی امامیه را برجسته می‌کرد. اگرچه او آماج انتقادهای گسترده، تهدید به تکفیر و تهدید به مرگ قرار گرفت، اما هرگز از مواضع خود عقب‌نشینی نکرد. نقد درون‌دینیِ او در نهایت راهنمایی برای موجی از صداهای انتقادی و نقدهای درون‌دینیِ جدید بر سنت کلامی رایج در امامیه بود. ایده‌های سنگلجی در آثار چند تن از متفکران امامیه ریشه دوانید و منجر به پیدایش سنت‌های فکری جدید در کلام امامیه شد. بخشی از این تأثیر تمایل به بازگشت به سنت توحیدی در اسلام و دوری از تصورات خرافی و شرک‌آمیز بود؛ سنگلجی همچنین به تعریفی جدید از عقلانیت در کلام امامیه کمک کرد که مرزبندی دقیقی با تفکر فلسفی و عرفانی داشت. او همچنین در پی شکستن سنت کلامی‌ای بود که بر اساس تکرار تفسیرهای نسل‌های پیشین متکلمان امامیه ساخته شده بود. از دیگر نتایج اندیشۀ سنگلجی ظهور تفکر سیاسی رادیکال بود. طرف‌داران این سنت فکری رادیکال تفسیرهای کاملاً جدیدی از قرآن و سنت ارائه کردند و با الهام از ایدئولوژی‌های چپ رادیکال مؤمنان را ترغیب کردند تا از طریق اسلحه و انقلاب اجتماعی، جامعۀ بی‌طبقۀ توحیدی بسازند.
🔹سنگلجی می‌خواست محتوا و روش‌شناسی سنت غالب کلامی در شیعۀ امامیه را تغییر دهد. این امر از طریق گفت‌وگوی انتقادی درونی با سنت کلامی رایج شیعی محقق می‌شد. تحولی که سنگلجی بخشی از آن بود، به‌وضوح نوعی تحول سنت‌های دینی است، سنت‌هایی ـ که به تعبیر مک‌اینتایر ـ در طول زمان از طریق گفت‌وگوی پیوسته دربارۀ معنا، هدف و میانجی‌گریِ همیشگی‌شان ساخته شده‌اند. به‌گفتۀ او، این اختلاف‌نظرها در چارچوب نقاط عزیمت مشترک سنت را می‌توان نشانه‌ای از «حیات» و «تناسب» آن سنت توصیف کرد.
🔹تفکر سنگلجی و افراد الهام‌گرفته از او آشکارا نشان‌دهندۀ واکنش‌های شیعۀ امامیه به جهانی‌شدن مدرنیته است. از ویژگی‌های این متفکران این است که بر اساس تصویری پیش‌ساخته از شکل اصیل و معتبر اسلام، به دنبال ارائۀ راه‌حل‌هایی برای این چالش‌ها بودند. این گروه طیف وسیعی از مواضع را نمایندگی می‌کردند و در ساخت مستمر سنت در امامیه عمیقاً مشارکت داشتند و دربارۀ معنا، هدف و میانجی‌گری سنت در شیعۀ امامیه گفت‌وگو می‌کردند. کار این گروه به‌خوبی گواه بر «حیات» سنت بود، زیرا مجال زیادی به نقد درون‌دینی می‌داد. اما این‌که آیا تفکر آنها «متناسب» هم بود یا نه، مسئلۀ دیگری است. آنها به چالش‌هایی معاصر پاسخ می‌دادند که اعتقادات‌شان را تا حد زیادی متزلزل کرده بود، اما در جدا کردن خود از تصور آرمان‌شهری از اسلام آغازین دچار مشکل بودند. نتیجۀ این امر آن بود که ایده‌های آنان از بسیاری جهات با نوعی آرمان‌شهرگرایی مبهم درآمیخته بود.
* انتخاب عنوان متن از دورنماست و این متن خلاصه‌ای است از ترجمۀ بخش نتیجه‌گیریِ کتاب «سلف‌گرایی شیعی؟»:
Mohammad Fazlhashemi, Shi'ite Salafism?, Palgrave Series in Islamic Theology, Law, and History, Cham: Palgrave Macmillan, 2022, pp.159-161.
#شریعت_سنگلجی
#سلف‌گرایی_شیعی
#دورنما_ببینیم
#رسانۀ_مستقل_اسلام‌پژوهی
@doornamaa
▪️سنگلجی، اسلام آغازین و دنیای مدرن*
نوشتۀ #محمد_فضل‌هاشمی
🔹در پی جهانی‌شدن مدرنیته، اندیشه‌‌های جدید در عرصه‌های گوناگون نظام‌های حاکم در کشورهای اسلامی را به چالش کشیدند. بسیاری از متفکران مسلمان به دنبال پاسخ به این پرسش بودند که چرا مسلمانان در مقایسه با اروپا عقب مانده‌اند؟ پیش‌روی‌های قدرت‌های استعماری توازن قدرت نظامی و سیاسی را به زیان کشورهای مسلمان تغییر داده بود. در چنین شرایطی، متفکران مسلمان پیشنهادهای مختلف خود را برای پاسخ به این چالش‌ها و حل این بحران‌ها در کشورهای مسلمان ارائه کردند. برخی می‌خواستند زمان را به ابتدای اسلام برگردانند و برخی دیگر در پی ارائۀ تفسیرهای جدیدی از متون اساسی اسلام بودند. انتخاب سنگلجی اما ترکیبی از الگوها بود. او مجذوب ایدۀ آرمان‌شهری اسلام آغازین شد و تفسیرهایی جدید بر مبنای این ایده‌آل ارائه کرد. هم‌زمان، او می‌خواست تفسیرهایش را با چالش‌های عقلانیت مدرن سازگار کند و این امر موجب شد جنبه‌هایی از کلام شیعی را که در تضاد با عقلانیت مدرن می‌دید کنار بگذارد.
🔹سنگلجی نوعی گفت‌وگوی انتقادیِ درونی با سنت رایج شیعی انجام داد. از منظر کلامی-تاریخی، حمله‌های شدید او به مفاهیم اعتقادی و مناسک امامیه نسبت به مسائلی بود که در بحث‌های عمومی مسلمانان در دورۀ میان دو جنگ جهانی رواج داشتند. تفکر سنگلجی گواهی روشن از تأثیر تفکر وهابی و سلف‌گرایانه بود. او نقدی درونی ارائه کرد که برخی کاستی‌ها و تناقض‌ها در سنت کلامی امامیه را برجسته می‌کرد. اگرچه او آماج انتقادهای گسترده، تهدید به تکفیر و تهدید به مرگ قرار گرفت، اما هرگز از مواضع خود عقب‌نشینی نکرد. نقد درون‌دینیِ او در نهایت راهنمایی برای موجی از صداهای انتقادی و نقدهای درون‌دینیِ جدید بر سنت کلامی رایج در امامیه بود. ایده‌های سنگلجی در آثار چند تن از متفکران امامیه ریشه دوانید و منجر به پیدایش سنت‌های فکری جدید در کلام امامیه شد. بخشی از این تأثیر تمایل به بازگشت به سنت توحیدی در اسلام و دوری از تصورات خرافی و شرک‌آمیز بود؛ سنگلجی همچنین به تعریفی جدید از عقلانیت در کلام امامیه کمک کرد که مرزبندی دقیقی با تفکر فلسفی و عرفانی داشت. او همچنین در پی شکستن سنت کلامی‌ای بود که بر اساس تکرار تفسیرهای نسل‌های پیشین متکلمان امامیه ساخته شده بود. از دیگر نتایج اندیشۀ سنگلجی ظهور تفکر سیاسی رادیکال بود. طرف‌داران این سنت فکری رادیکال تفسیرهای کاملاً جدیدی از قرآن و سنت ارائه کردند و با الهام از ایدئولوژی‌های چپ رادیکال مؤمنان را ترغیب کردند تا از طریق اسلحه و انقلاب اجتماعی، جامعۀ بی‌طبقۀ توحیدی بسازند.
🔹سنگلجی می‌خواست محتوا و روش‌شناسی سنت غالب کلامی در شیعۀ امامیه را تغییر دهد. این امر از طریق گفت‌وگوی انتقادی درونی با سنت کلامی رایج شیعی محقق می‌شد. تحولی که سنگلجی بخشی از آن بود، به‌وضوح نوعی تحول سنت‌های دینی است، سنت‌هایی ـ که به تعبیر مک‌اینتایر ـ در طول زمان از طریق گفت‌وگوی پیوسته دربارۀ معنا، هدف و میانجی‌گریِ همیشگی‌شان ساخته شده‌اند. به‌گفتۀ او، این اختلاف‌نظرها در چارچوب نقاط عزیمت مشترک سنت را می‌توان نشانه‌ای از «حیات» و «تناسب» آن سنت توصیف کرد.
🔹تفکر سنگلجی و افراد الهام‌گرفته از او آشکارا نشان‌دهندۀ واکنش‌های شیعۀ امامیه به جهانی‌شدن مدرنیته است. از ویژگی‌های این متفکران این است که بر اساس تصویری پیش‌ساخته از شکل اصیل و معتبر اسلام، به دنبال ارائۀ راه‌حل‌هایی برای این چالش‌ها بودند. این گروه طیف وسیعی از مواضع را نمایندگی می‌کردند و در ساخت مستمر سنت در امامیه عمیقاً مشارکت داشتند و دربارۀ معنا، هدف و میانجی‌گری سنت در شیعۀ امامیه گفت‌وگو می‌کردند. کار این گروه به‌خوبی گواه بر «حیات» سنت بود، زیرا مجال زیادی به نقد درون‌دینی می‌داد. اما این‌که آیا تفکر آنها «متناسب» هم بود یا نه، مسئلۀ دیگری است. آنها به چالش‌هایی معاصر پاسخ می‌دادند که اعتقادات‌شان را تا حد زیادی متزلزل کرده بود، اما در جدا کردن خود از تصور آرمان‌شهری از اسلام آغازین دچار مشکل بودند. نتیجۀ این امر آن بود که ایده‌های آنان از بسیاری جهات با نوعی آرمان‌شهرگرایی مبهم درآمیخته بود.
* انتخاب عنوان متن از دورنماست و این متن خلاصه‌ای است از ترجمۀ بخش نتیجه‌گیریِ کتاب «سلف‌گرایی شیعی؟»:
Mohammad Fazlhashemi, Shi'ite Salafism?, Palgrave Series in Islamic Theology, Law, and History, Cham: Palgrave Macmillan, 2022, pp.159-161.
#شریعت_سنگلجی
#سلف‌گرایی_شیعی
#دورنما_ببینیم
#رسانۀ_مستقل_اسلام‌پژوهی
@doornamaa
Forwarded from دورنما
#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۷)
#ویدئو #گفتارهای_منتخب
▪️خاستگاه و آغاز اسلام
ویدئوهایی از اسلام‌پژوهان غربی
🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام از مشهورترین اسلام‌پژوهان غربی برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. این ویدئوها را اگر پسندیدید، به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.
۱. آثار غیرمسلمانان در دورۀ آغازین
گفتاری از رابرت هیلند (۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۲. کعبه در تحولات اوایل اسلام
گفتاری از جرالد هاوتینگ (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۳. دیدسکالیا، قرآن و سنت فقهی مسلمانان
گفتاری از هولگر زلنتین (۱۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۴. فتوحات عرب‌ها و تدبیرهای به‌کاررفته در آنها
گفتاری از رابرت هیلند (۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۵. اسلام واقعاً از چه زمانی آغاز شد؟
گفتاری از فرد دانر (۷ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۶. جنبش مؤمنان پیش از شکل‌گیری اسلام
گفتاری از فرد دانر (۱۰ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۷. قرآن متن ادبی دوران باستان متأخر
گفتاری از آنگلیکا نویورت (۱۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۸. تصویر حواریون عیسی در قرآن
گفتاری از گابریل رینولدز (۱۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۹. واژۀ حنیف و پیچیدگی معناشناسی قرآن
گفتاری از نیکلای ساینای (۱۲ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۰. مکتب‌های قرآن‌پژوهی در غرب
گفتاری از هولگر زلنتین (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۱. خوانش سریانی-آرامی قرآن
گفتاری از کریستف لوکسنبرگ (۲۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۲. رسمی‌سازی قرآن به‌دست عثمان انجام شد یا عبدالملک؟
گفتاری از استیون شومیکر (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۳. اسلام آغازین در بافت سیاسی دوران باستان متأخر
گفتاری از گارث فاودن (۱۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
🔻از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایب کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.
#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم
@doornamaa
#ویدئو #گفتارهای_منتخب
▪️خاستگاه و آغاز اسلام
ویدئوهایی از اسلام‌پژوهان غربی
🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام از مشهورترین اسلام‌پژوهان غربی برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. این ویدئوها را اگر پسندیدید، به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.
۱. آثار غیرمسلمانان در دورۀ آغازین
گفتاری از رابرت هیلند (۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۲. کعبه در تحولات اوایل اسلام
گفتاری از جرالد هاوتینگ (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۳. دیدسکالیا، قرآن و سنت فقهی مسلمانان
گفتاری از هولگر زلنتین (۱۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۴. فتوحات عرب‌ها و تدبیرهای به‌کاررفته در آنها
گفتاری از رابرت هیلند (۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۵. اسلام واقعاً از چه زمانی آغاز شد؟
گفتاری از فرد دانر (۷ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۶. جنبش مؤمنان پیش از شکل‌گیری اسلام
گفتاری از فرد دانر (۱۰ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۷. قرآن متن ادبی دوران باستان متأخر
گفتاری از آنگلیکا نویورت (۱۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۸. تصویر حواریون عیسی در قرآن
گفتاری از گابریل رینولدز (۱۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۹. واژۀ حنیف و پیچیدگی معناشناسی قرآن
گفتاری از نیکلای ساینای (۱۲ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۰. مکتب‌های قرآن‌پژوهی در غرب
گفتاری از هولگر زلنتین (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۱. خوانش سریانی-آرامی قرآن
گفتاری از کریستف لوکسنبرگ (۲۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۲. رسمی‌سازی قرآن به‌دست عثمان انجام شد یا عبدالملک؟
گفتاری از استیون شومیکر (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
۱۳. اسلام آغازین در بافت سیاسی دوران باستان متأخر
گفتاری از گارث فاودن (۱۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب
🔻از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایب کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.
#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم
@doornamaa