کانال نو اندیشی دینی کیان
5.11K subscribers
4.18K photos
824 videos
1.64K files
6.53K links
با رویکرد نواندیشی دینی hesamtaha53@yahoo.com
Download Telegram
Forwarded from دورنما
#گلچین_چهار_فصل_دورنما (۱۲)

▪️خاستگاه و آغاز اسلام
ویدئوهایی از اسلام‌پژوهان غربی

🔹در طی فصل‌های چهارگانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام از مشهورترین اسلام‌پژوهان غربی برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. شما هم این ویدئوها را ـ اگر دیدید و پسندیدید ـ به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.


۱. آثار غیرمسلمانان در دورۀ آغازین
گفتاری از رابرت هیلند (۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۲. کعبه در تحولات اوایل اسلام
گفتاری از جرالد هاوتینگ (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۳. دیدسکالیا، قرآن و سنت فقهی مسلمانان
گفتاری از هولگر زلنتین (۱۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۴. فتوحات عرب‌ها و تدبیرهای به‌کاررفته در آنها
گفتاری از رابرت هیلند (۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۵. اسلام واقعاً از چه زمانی آغاز شد؟
گفتاری از فرد دانر (۷ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۶. جنبش مؤمنان پیش از شکل‌گیری اسلام
گفتاری از فرد دانر (۱۰ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۷. قرآن متن ادبی دوران باستان متأخر
گفتاری از آنگلیکا نویورت (۱۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۸. تصویر حواریون عیسی در قرآن
گفتاری از گابریل رینولدز (۱۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۹. واژۀ حنیف و پیچیدگی معناشناسی قرآن
گفتاری از نیکلای ساینای (۱۲ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۱۰. مکتب‌های قرآن‌پژوهی در غرب
گفتاری از هولگر زلنتین (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۱۱. خوانش سریانی-آرامی قرآن
گفتاری از کریستف لوکسنبرگ (۲۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب


✔️ از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایب کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.


#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
Forwarded from دورنما
📃 از مطالعهٔ اسلام به مشاهدهٔ مسلمانان
مروری بر کتاب #دنیل_وریسکو

✍️ #فاطمه_مصلح‌زاده

درآمد
دنیل وریسکو (متولد ۱۹۵۱) انسان‌شناس و مردم‌نگار امریکایی است که به‌عنوان مشاور امور توسعه در خاورمیانه و جهان اسلام نیز فعالیت می‌کند و در تحقیقاتش به‌ویژه بر کشور یمن تمرکز دارد. از ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۴ استاد انسان‌شناسی در دانشگاه هافسترا در نیویورک بوده و مدتی نیز مدیریت بخش خاورمیانه را در انجمن انسان‌‌شناسی امریکا به‌عهده داشته است. در حال حاضر، استاد محقق در دانشگاه قطر و مدیر مؤسسهٔ امریکایی مطالعات یمن است. وریسکو در کتاب «اسلامِ پرابهام» (Islam Obscured, 2005)، که عنوان آن را با اشاره به کتابِ کلاسیکِ کلیفورد گیرتز، «اسلامِ عیان» (Islam Observed, 1968)، انتخاب کرده، رتوریکِ بازنمایی‌ها و برخوردهای انسان‌شناسانه با اسلام را در دوره‌های مختلف بررسی می‌کند. چنانکه خود در مقدمه نوشته،‌ به‌جای آنکه کتابی جامع و حجیم دربارهٔ تاریخ مطالعات انسان‌شناسانه در جهان اسلام بنویسد،‌ تصمیم گرفته چهار کتاب تأثیرگذار را، از برجسته‌ترین نویسندگانی که در این موضوع قلم‌زده‌اند، انتخاب کند و با بررسی آن‌ها در بافت تحلیلی‌شان تصویری نسبتاً جامع از روند تحولات در این حوزه برای خواننده ترسیم کند. این چهار کتاب شامل «اسلامِ عیان» اثر کلیفورد گیرتز، «جامعهٔ اسلامی» (۱۹۸۱) اثر ارنست گِلنر، «فراتر از حجاب» (۱۹۷۵) نوشتهٔ فاطمه مرنیسی و «کشف‌کردن اسلام» (۱۹۸۸) اثر اکبر احمد است. وریسکو معتقد است این‌ چهار کتاب بیش‌ترین خواننده را در بین کتاب‌های انگلیسی‌زبان دربارهٔ انسان‌‌شناسی اسلام در دهه‌های اخیر داشته‌اند و بنابراین می‌توان آن‌ها را به‌عنوان آثار مرجع برای بررسی روندها و تحولات در این حوزه در نظر گرفت.

✔️ مطالعۀ متن کامل و دانلود فایل مقاله

#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
Forwarded from دورنما
بدن‌مندی_و_مناسکی‌شدن_دین_در_ایران_معاصر.pdf
298.9 KB
🔹بدن‌مندی و مناسکی‌شدن دین در ایران معاصر
مروری بر کتاب «زیست شیعی» اثر دیوید تورفیل/ ترجمۀ شهاب‌الدین عودی

✍️ #فاطمه_عباسی

🔻بریده‌ای از مقاله
تورفیل در این تحقیق نشان می‌دهد که منابع اطلاعاتی در تلاش‌‍‌اند تا با استفاده از «مناسک مذهبی» زندگی‌شان را در مسیر تقوا و پیشرفت معنوی قرار دهند. از نگاه او، آنان با توسعهٔ اشکال گوناگونی از مناسک مذهبی سعی دارند از وسوسه‌های دنیوی، به‌ویژه تمایلات جنسی، مصون بمانند. آنها با دوری از فضای اجتماعی، ارتقای معنوی خود با مرگ‌آگاهی، شرکت در مجالس روضه و مراسم عبادی می‌کوشند تقوای خود را حفظ کنند. نویسنده در ادامه از اصطلاح «بدن‌مندی» استفاده می‌کند. بدن‌مند کردن بدین معناست که شیعه‌بودن نه‌تنها مبتنی برآموزه‌ها، باورهای دینی، جهان‌بینی و تبلیغات اسلامی است، بلکه تجربه‌ای است که مستقیم با بدن در ارتباط است. از نظر او، مسلمان‌بودن «بدن‌مند کردن ایده‌آل اسلامی از تقواست».

#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
#گفت‌وگو_با_اسلام‌پژوهان (۱۰)
#گزیدۀ_گفت‌وگو
#گزیدۀ_متنی

▪️در جست‌وجوی عدالت جنسیتی با فمینیسم اسلامی
در گفت‌‌وگو
با زیبا میرحسینی

🔅
بخشی از مهم‌ترین گفته‌های زیبا میرحسینی در این مصاحبه از این قرارند:

🔹
سؤالی که برای من به‌عنوان یک زن و به‌عنوان یک مسلمان مطرح بود، این بود که جایگاه امر مقدس در قوانین کجاست. همیشه به ما گفته شده بود که این قوانین مقدس و الهی‌اند و امر مقدس یا قوانین شریعت با عدالت همراه است، ولی در عمل که قوانین فقهی است، هیچ نوع عدالتی در آن نبود. بعد از تحقیق در ایران و مراکش متوجه شدم که هیچ چیزِ مقدس و اخلاقی در این قوانین نیست، این قوانین هم مثل هر قانون دیگری است که براساس روابط قدرت و مردسالاری تنظیم شده‌‌اند.

🔹در دیدگاه سنتی، مفهوم جنسیت و برابری، آن‌طوری که ما امروزه می‌فهمیم، اصلاً وجود ندارد. با علمای نمایندۀ این دیدگاه هم درحقیقت من نمی‌توانستم صحبت کنم. آن‌ها چیزی می‌گفتند و من چیز دیگری می‌گفتم. زبان مشترک نداشتیم. چون از دو جهان متفاوت آمده بودیم. به‌نظر من، خیلی از آن علما هنوز در قرن سیزدهم یا چهاردهم میلادی بودند و تمام تصورات‌شان یک تصورات تئوریک نظری از رابطهٔ زن و مرد بود. مفهوم جنسیت، آن‌طوری که ما می‌فهمیم، اصلاً در ذهن‌شان وجود نداشت، چه برسد به برابری.

🔹وقتی در قم کار تحقیقی انجام می‌دادم، آن‌جا بود که واقعاً فمینیست اسلامی شدم، چون دیگر نمی‌خواستم فقط یک تماشاگر باشم. نمی‌خواستم فقط تحقیق کنم و بفهمم، بلکه می‌خواستم یک بازیگر هم باشم. علت اساسی‌اش هم این اختلاف زبانی، دنیایی و زمانی است که بین فقها و زنان امروز هست و ما دوباره احتیاج داریم به کسانی که هم زبان فقه را بفهمند و هم زبان فمینیسم را بفهمند.

🔹در دههٔ نود میلادی، مجلهٔ «زنان» در ایران درآمد که واقعاً زنانی بودند که در اوایل انقلاب خیلی به جمهوری اسلامی امید داشتند و فعال سیاسی بودند، مثل خانم رهنورد، خانم شرکت، خانم اعظم طالقانی و زنان بسیار مهمی که بعداً به این نتیجه رسیدند که نه! این اسلامی که به‌عنوان اسلام حکومتی و سیاسی دارد اجرا می‌شود، این تفسیر از اسلام نه‌تنها به‌نفع زن نیست، بلکه ضدشان است و به‌نوعی فمینیسم می‌تواند راهگشا باشد.

🔹فمینیسم اسلامی به‌نوعی فرزند ناخواستهٔ اسلام سیاسی است. در دوره‌ای اسلام سیاسی به‌قدری غالب شده بود، به‌قدری فضاهای آکادمیک، فضاهای ذهنی و فضای همه چیز را پر کرده بود که اگر شما می‌گفتید اسلامی، همه فکر می‌کردند منظور اسلام سیاسی است. من هم موافق اسلام سیاسی نبودم اما موافق اسلام بودم، چون به‌نظر من، دین همیشه یک وجه اجتماعی خیلی مؤثری دارد و پیوند خیلی از ما، اصلاً بند ناف ما، با فقه بسته شده‌است.

🔹قوانین خانواده هنوز ریشه‌شان در فقه است. مشروعیت‌شان را از فقه می‌گیرند. بنابراین، در تمام جهان اسلام، باید از فقه سنتی مشروعیت‌زدایی شود و ما احتیاج به یک فقه جدید داریم یا احتیاج به یک بازاندیشی جدید داریم و خیلی از زن‌ها دارند این کار را انجام می‌دهند.

🔹قرآن هیچ تعریفی از عدالت نداده، ولی مردم را به‌سوی عادل‌بودن دعوت کرده. بنابراین، تعریف ما از عدالت همیشه زمان‌مند است. در زمان نزول قرآن، عدالت شامل برابری جنسیتی نمی‌شد. در قرآن آیاتی هست که هرطور تفسیر کنید، نمی‌توانید از آن‌ها برابری جنسیتی را دربیاورید، ولی عدالت را می‌توانید. قرآن درواقع انسان‌ها را از بی‌عدالتیِ آن زمان به عدالتِ آن زمان برده است، نه به یک عدالت جاودانی یا مثلاً عدالت دورهٔ مدرن.

🔹وجود عدالت در قرآن و اسلام یک پیش‌فرض اعتقادی است. شما این را می‌پذیرید و از یک جایی شروع می‌کنید، ولی اگر بخواهید از اینجا شروع کنید که نه، اصلاً در اسلام عدالت نیست، به راه دیگری می‌روید، ولی با این پیش‌فرض می‌شود شروع کرد. درست است که در قرآن آیاتی هست حاکی از برابری زن و مرد حتی برابری حقوقی، اما می‌توانیم آیاتی هم پیدا کنیم که این طور نباشند. این تنش یک چیز مثبت است. باعث می‌شود قرآن یا دین برای هر زمانی فهمیده شود و پویا باشد.

🔹تنها چیزی که ما می‌توانیم از متن مقدس بگیریم، فقط یک فهم است. ما همیشه در دریایی از فهم‌ها زندگی می‌کنیم، آن که غالب می‌شود فهمی است که قدرت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پشت آن است، و فمینیسم اسلامی می‌کوشد این فهم مردسالار را از درون به چالش بکشد و یک بدیل دیگر به‌عنوان فهم برابرطلبانه ایجاد کند.


✔️ نسخۀ کامل این مصاحبه را در حساب‌های دورنما دنبال کنید:
🔻نسخۀ متنی در تارنما | تلگرام
🔻نسخۀ صوتی در شنوتو | کست‌باکس
🔻نسخۀ تصویری در آپارات | یوتوب


#زیبا_میرحسینی
#فمینیسم_اسلامی
#برابری_جنسیتی
#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
#معرفی_کتاب
#معرفی_نویسنده

🔹خشم مقدس یا چالش دین‌داری و خشونت
مروری بر «کشتزارهای خون: دین و تاریخِ خشونت» اثر #کارن_آرمسترانگ

✍️ #سپیده_نصرتی
بنیاد دائرةالمعارف اسلامی

درآمد
کارن آرمسترانگ (ز. ۱۹۴۴) پژوهشگر و نویسندۀ مشهور بریتانیایی با اصالت ایرلندی است. او در جوانی ابتدا به صومعه پیوست اما پس از مدتی از کاتولیکی محافظه‌کار به مسیحیِ مؤمنِ لیبرالی با گرایش عرفانی تغییر مسلک داد. او پس از فارغ‌التحصیلی از آکسفورد، به‌عنوان معلم،‌ نویسندۀ مستقل و مجری برنامه‌های مستند تلویزیونی به کار خود ادامه داد و به نوشتن و انتشار آثاری در زمینهٔ بررسی مقایسه‌ای و تاریخ ادیان، به‌ویژه در سنت ابراهیمی، پرداخت. او در آثار خود برای معرفی مؤلفه‌های اخلاقی مشترک ادیان و دستیابی به زندگی صلح‌آمیز در جهان می‌کوشد، هرچند منتقدانش او را به خوش‌بینی، کلی‌نگری و داشتن رویکرد اعتذاری در برابر بنیادگرایی اسلامی متهم کرده‌اند. برخی از آثار او به فارسی نیز ترجمه و چاپ شده‌اند، ازجمله:‌ «تاریخ خداباوری: ۴۰۰۰ سال جست‌و‌جوی یهودیت،‌ مسیحیت و اسلام» (۱۳۸۵)؛ «بنیادگرایی: پیکار در راه خدا در یهودیت،‌ مسیحیت و اسلام» (۱۳۹۶)؛ و «محمد، پیامبری برای زمانهٔ ما» (۱۳۹۶). در «کشتزارهای خون: دین و تاریخ خشونت» (۲۰۱۴)، آرمسترانگ با بررسی رابطۀ میان دین و خشونت در تاریخ بشر، از حدود ۱۶۰۰ پیش از میلاد تاکنون،‌ توضیح می‌دهد که خشونت مسئله‌ای چندجانبه و محصول عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. او با رویکردی همدلانه و مقایسه‌ای، انگیزۀ خشونت را در هر یک از ادیان جهان بررسی می‌کند تا نشان دهد ادیان چگونه به‌رغم برخی جنبه‌های خشونت‌آمیز، آموزه‌ها و جنبش‌های اخلاقی را توسعه دادند تا با خشونت و ستمگری مقابله، و شفقت و برابری و عدالت را ترویج کنند.

🔻مطالعۀ متن کامل و دانلود فایل مقاله

#مقالۀ_مروری
#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
#معرفی_کتاب
#معرفی_نویسنده

🔹اسلام: گویشی بومی یا زبانی جهانی؟
مروری بر «اسلام زیسته: دینی عامیانه در سنتی جهان‌وطنی» اثر #کوین_راینهارت

✍️ #محسن_فیض‌بخش
هم‌بنیان‌گذار مجموعۀ انعکاس

درآمد

کِوین راینهارت استاد مطالعات ادیان با تخصص در مطالعات اسلامی است. او با پیشینهٔ مطالعات خاورمیانه به سراغ رشتهٔ مطالعات ادیان رفت، در ۱۹۸۶ دکتری‌اش را در همین رشته از دانشگاه هاروارد دریافت کرد و از همان زمان تا کنون در کالج دارتموث امریکا مشغول به تدریس است. یکی از موضوعات مورد علاقهٔ راینهارت اخلاق اسلامی بوده که در رساله‌اش با عنوان «پیش از وحی: منابع معرفت اخلاقی نزد مسلمانان»، زیر نظر ویلفرد کنتول اسمیت، به آن پرداخته است. به‌علاوه، او در برهه‌های مختلف در مصر، ترکیه، یمن و مراکش زیسته و اینک نیز درحال همکاری در پروژه‌هایی در قطر و ترکیه است. مرور آخرین کتاب او، «اسلام زیسته: دینی عامیانه در سنتی جهان‌وطنی» (۲۰۲۰)، موضوع این جستار است. در این کتاب، راینهارت به پرسش بزرگ و اساسی «اسلام چیست؟» می‌پردازد؛ پرسشی که در دو دههٔ گذشته اسلام‌پژوهان زیادی، به‌ویژه در سنت اسلام‌پژوهی غربی، به آن پرداخته‌ و کوشیده‌اند پاسخی جامع و درخور برای آن بیابند. راینهارت نیز به‌نوبهٔ خود کوشیده است دیدگاهی متمرکز بر اندیشهٔ اسلامِ زیسته ارائه کند. او با وام‌گرفتن از مفهوم «زبان کوینه»‌ در کنار «گویش‌های محلیِ» یک زبان، می‌خواهد پاسخی برای این سؤال بیابد که چگونه دینی با گستردگی اسلام بدون داشتن نهادی مرکزی مانند کلیسا و سلسله‌مراتب روحانیت می‌تواند همچنان از پس قرن‌ها هویتی یکسان را حفظ کند به‌شیوه‌ای که مسلمانان در سراسر جهان خود را متعلق به «تشکیلات معنوی» یکسانی بدانند.

🔻مطالعۀ متن کامل و دانلود فایل مقاله

#مقالۀ_مروری
#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
Forwarded from دورنما
#معرفی_کتاب
#معرفی_نویسنده

▪️زیست مسلمانانه در جهان پسامدرن
مروری بر کتاب «مسلمانان پیشرو» ویراستۀ #امید_صفی

✍️ #حمید_مازیار

درآمد

کتاب «مسلمانان پیشرو: در باب عدالت، جنسیت و کثرت‌گرایی» (۲۰۰۳) یکی از جدی‌ترین تلاش‌های فکریِ چند دههٔ اخیر است در راه جمع زیست مسلمانانه با مشارکت فعال در ساخت انسان‌محورانهٔ جهان پسامدرن. این مجموعه مقالات در اصل پاسخی است از جانب گروهی از مسلمانان پرورده در سنت آکادمیک مطالعات اسلام در غرب به فاجعهٔ یازده سپتامبر و فجایعی که در پاسخ به آن رخ دادند. اما محتوای کتاب هم گزارش و هم مجموعهٔ مهمی از تأملات دربارهٔ وضعیت اسلام در بافتار جهانی در آغاز قرن بیست‌ویکم میلادی است. گردآورندهٔ کتاب، امید صفی، استاد گروه مطالعات آسیا و خاورمیانه در دانشگاه دوک امریکاست. در این کتاب، او گفتارهای گروهی از اسلام‌پژوهان آکادمیک را گردآورده که درست به نقطهٔ اتصال پژوهش‌های انتقادی و سنت‌های اسلامی پرداخته‌اند. وجه اشتراک اصلی نویسندگان فصل‌های این کتاب، علاوه بر تعلق به سنت و فرهنگ اسلامی، برآمدن و آموزش دانشگاهی و فکری‌شان در فضای مطالعاتی علوم انسانی و اجتماعی در دانشگاه‌های غربی است. می‌توان گفت که این پیوند میان فهم انتقادی آکادمیک از اسلام از موضع بیرونی و دغدغهٔ زیست مسلمانانه از موضع درونی بر محور دو بن‌مایه شکل گرفته است. نخست، شکل‌دهی عاملیت مسلمانانه در وضعیت پسا‌مدرن یعنی ارائهٔ فهمی از اسلام که نه‌تنها اجازهٔ پذیرش مفاهیم اساسیِ جهان پسامدرن را می‌دهد بلکه حکم به مشارکت در شکل‌دادن به این جهان می‌کند. و دیگر،‌ دغدغهٔ نمایندگی به‌معنای ترغیب مسلمانان به دست‌برداشتن از واکنش‌های انفعالی، مدافعه‌گرانه، و هویت‌گرایانه به بازنمایی‌های اسلام در رسانه و فضای عمومی و به‌دست‌گرفتن ابتکار عمل در بازنمایی و روایت اسلام با همهٔ تکثر فرهنگی‌اش به‌عنوان یکی از عوامل سازندهٔ زیست انسانی پسامدرن.

🔻مطالعۀ متن کامل و دانلود فایل مقاله

#مقالۀ_مروری
#دورنما_بخوانیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
#گزیدۀ_مقاله

🔹شریعت قرآنی و سنت‌های دینی باستان متأخر
   
(مروری بر «شریعت پس از اسرائیل: از بایبل تا قرآن» اثر هولگر زلنتین)

✍️ #ایمان_تاجی

   برخی از بخش‌های مهم مقاله از این قرارند:

🔻قرآن خود را جزو غیراسرائیلیان می‌شمارد و هویت غیراسرائیلی خود را با اسماعیل، پسر ابراهیم، گره می‌زند. از این منظر، احکام اعمال‌شده برای غیراسرائیلیان تا زمان قرآن در میان قوم‌‌ها و فرقه‌های مذهبی ساری و جاری بوده‌اند. در نتیجه، زلنتین معتقد است با قراردادن قرآن در بستر دنیای باستان متأخر و پی‌گیریِ دیگر سنت‌های آن دوران، نظیر یهودیت ربانی و مسیحیت، می‌توان پیوستگی فرهنگ شرعیِ آن دوران را به خوبی مشاهده کرد.

🔻ادیان ابراهیمی دوران باستان متأخر همگی سیاههٔ مشخص و مشترکی از قوانین شرعی را برای کسانی که غیراسرائیلی (جِنتیل) می‌پنداشته‌اند، وضع کرده‌اند که هدف از آن‌ها حفاظت و حمایت غیراسرائیلیان از «ناپاکی‌های حرام» بوده است. اسرائیلیان یا بنی‌اسرائیل همان اعقاب دوازده فرزند یعقوب پسر اسحاق‌اند. کتاب زلنتین حاوی چهار فصل است و هر فصل بخشی از قوانین فقهی مرتبط با طهارت یا ناپاکی را در متون یهودی، مسیحی و قرآن بررسی می‌کند.

🔻بررسی‌های زلنتین نشان می‌دهد که هم متون ربانی و هم مسیحی شباهت‌های بسیاری از جهت فهرست قوانین شرعی با یکدیگر دارند، هرچند که تفاوت‌هایی را نیز در این میان ـ به دلیل رویکرد متفاوت این دو گروه در تفسیر متن ـ می‌توان یافت. ازجمله‌ اینکه در تفسیر ربی‌ها مصرف گوشت مردار برای غیریهودیان آزاد است و آن‌ها اصلاً مخاطب قوانین مربوط به ناپاکی‌های دوره‌ای نیستند. اما اعمال رسولان به‌روشنی گوشت مردار را برای همه حرام اعلام کرده و جا را برای اِعمال قوانین ناپاکی‌های دوره‌ای برای غیریهودیان باز گذاشته است.

🔻زلنتین زمینهٔ چهار تحریم قرآنی یعنی خون، مردار، گوشت قربانی‌شده برای بت‌ها و خوک را بررسی می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که قرآن از لحاظ فقهی قوانین موجود در عربستان دربارۀ خوردنی‌ها را نپذیرفته و به‌جای آن خود را به گروه گسترش‌دهندگان مسیحی نزدیک کرده است. او معتقد است اگرچه پیوستگی عمیقی میان قرآن و متون قبلی وجود دارد، قرآن با ایجاد تفاوت‌هایی در قوانین شرعی در پی ساختن هویت جدیدی برای خود و پیروانش بوده است.

🔻قرآن حتی در ترتیب ذکر افرادی که ازدواج با آنان حرام است شباهت زیادی با بخشی از سفر لاویان دارد. البته همانند دیگر قوانین شرعیِ ذکرشده در فصول قبل، قرآن همچنان استقلال خود را حفظ کرده و فهرست آن با عهد عتیق تفاوت‌هایی نیز دارد. مثلاً ازدواج با زنِ برادر یا زنِ عمو در قرآن تحریم نشده است، درحالی‌که ازدواج با برادرزاده یا خواهرزاده، مادر یا خواهر رضاعی به فهرست ازدواج‌های ممنوع اضافه شده است.

🔻قوانین مربوط به ازدواج در بایبل بیشتر مربوط به تحریم‌های ازدواج در اقوام نَسبی است. در قرآن اما ازدواج با نزدیکان در خانواده‌ها‌ی نَسبی و سببی در کنار هم آمده است. نظیر این رویکرد قرآن را می‌توان در برخی متون مسیحی در دوران باستان متأخر یافت که در آن‌ها برخی ازدواج‌ها در نزدیکان سببی نیز وارد فهرست تحریم شده‌اند. زلنتین معتقد است قرآن بدین طریق به‌سمت نوعی تساوی جنسیتی حرکت کرده و فهرست ازدواج‌های ممنوع را به هر دو طرفِ مرد و زن تعمیم داده است، درحالی‌که در بایبل این تحریم‌ها به اقوام نسبیِ طرف مرد محدود می‌شود.

🔻 در لسان قرآن هرگونه تجاوز از قوانین مرتبط با ناپاکی‌های حرام منجر به «رِجس» می‌شود. همچنین در قرآن رجس با شیطان پیوند وثیقی دارد. درواقع شیطان است که خواهان رجس در انسان‌هاست و موجب ناپاکی‌های حرام می‌شود. این همراهی شیطان با گناه و ناپاکی‌های حرام را در عهد عتیق و متون مسیحی دوران باستان متأخر نیز می‌توان یافت.


✔️ نسخۀ کامل مقاله را دریافت کنید:
       نسخۀ متنی | نسخۀ صوتی


▪️نیز برای آگاهی بیشتر دربارۀ این موضوع مشاهدۀ دو ویدئوی زیر از هولگر زلنتین قابل توصیه‌اند:

۱. گفتاری دربارۀ موضوع کتاب «فرهنگ شرعی قرآن» و متن دیدسکالیا، که پیش‌تر همراه با زیرنویس فارسی در دورنما منتشر شده است (این‌جا).

۲. گفتاری دربارۀ کتاب «شریعت پس از اسرائیل»، که به‌تازگی به‌همت مؤسسۀ شیعی المهدی در بیرمنگام منتشر شده است (این‌جا).


#هولگر_زلنتین
#شریعت_اسلامی
#قرآن_و_بایبل
#دوران_باستان_متأخر

@doornamaa
Audio
#پادکست

#خیلی_دور_خیلی_نزدیک (۱۰)

🔅 بازخوانی روایت‌های گسترش اسلام
گفت‌وگوی زهیر میرکریمی
با خداداد رضاخانی

🔹این گفت‌وگو پنج‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ به‌صورت زنده از صفحۀ اینستاگرام دورنما پخش شده است.

✔️ این پادکست را در حساب کاربری #رادیو_دورنما در اپلیکیشن‌های معتبر پادکست‌خوان نظیر کست‌باکس و شنوتو هم می‌توانید بشنوید.

#خداداد_رضاخانی
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۱)
#مقاله #پادکست

▪️مسئلۀ زن در جهان اسلام معاصر
مروری بر آثار محققان و نواندیشان مسلمان

🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، برخی از مهم‌ترین آثار محققان و نواندیشان مسلمان دربارۀ مسائل زنان (به عربی یا انگلیسی) را برگزیدیم و مقاله‌هایی مروری همراه با نسخۀ صوتی در معرفی آنها منتشر کردیم. حجم هر مقاله حدود دوهزاروپانصد کلمه و زمان هر پادکست کمتر از سی دقیقه است. این مقاله‌ها و پادکست‌ها را ـ اگر پسندیدید ـ لطفاً به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.

۱. نخستین رویکردهای روشنفکران مسلمان به مسئلۀ زن
مروری بر کتاب «المرأة الجدیدة» از قاسم امین
خواندن متن | شنیدن پادکست

۲. زنان مسلمان در آغاز راه تجدد
مروری بر کتاب «السفور و الحجاب» از نظیره زین‌الدین
خواندن متن | شنیدن پادکست

۳. روایت کودکیِ دختری در اندرونی
مروری بر کتاب «زنان بر بال‌های رویا» از فاطمه مرنیسی
خواندن متن | شنیدن پادکست

۴. روایت‌های تفسیرگران از حدود حجاب در قرآن
مروری بر مقالۀ «تفسیر قرآن و هنجارهای حجاب زنان» از والری هافمن
خواندن متن | شنیدن پادکست

۵. حجاب، واجب دینی یا شعار سیاسی؟
مروری بر کتاب «حقیقة‌الحجاب و حجیةالحدیث» از محمد سعید عشماوی
خواندن متن | شنیدن پادکست

۶. بازخوانی متون تشریعی مربوط به زنان
مروری بر مقالۀ «حقوق زنان در اسلام» از نصر حامد ابوزید
خواندن متن | شنیدن پادکست

۷. بازخوانی مسئلهٔ تعدد زوجات و قوّامیت
مروری بر کتاب «نحو اصول جدیدة للفقه الاسلامی» از محمد شحرور
خواندن متن | شنیدن پادکست

۸. رهاسازی قرآن از خوانش‌های مردسالارانه
مروری بر کتاب «زنان مؤمن در اسلام» از اسما بارلاس
خواندن متن | شنیدن پادکست

۹. آیا تفسیر فمینیستی قرآن نیازمند بازنگری است؟
مروری بر کتاب «حاشیه‌های فمینیستی قرآن» از عایشه هدایت‌الله
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۰. از فقه کثرت‌گرا تا فقه اقتدارگرا
مروری بر کتاب «سخن‌گفتن به نام خدا» از خالد ابوالفضل
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۱. نظریهٔ تشریع تدریجی و حقوق زنان در اسلام
مروری بر کتاب «زنان ما در شریعت و جامعه» از طاهر حداد
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۲. سفر «جنسیت» به خاورمیانه
مروری بر کتاب «فمینیسم در اسلام: هم‌گرایی‌های دینی و سکولار» از مارگو بدران
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۳. فمینیسم غربی و نجات زن مسلمان
مروری بر کتاب «آیا زنان مسلمان به نجات نیازمندند؟» از لیلا ابولُغد
خواندن متن | شنیدن پادکست


✔️ برای تسهیل در دسترسی مخاطبان، مقاله‌ها به «تارنمای دورنما» و پادکست‌ها به «نرم‌افزار شنوتو» ارجاع شده‌اند. فایل‌های متنی و صوتیِ مقاله‌ها اما در کانال تلگرام و پادکست‌خوان‌های مشهور نظیر کست‌باکس و اپل‌پادکستز نیز در دسترس‌اند.

#دورنما_بخوانیم
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۲)
#مقاله #پادکست

▪️در باب خاستگاه و آغاز اسلام
مروری بر آثار اسلام‌پژوهان غربی

🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، برخی از مهم‌ترین آثار محققان غربی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام را برگزیدیم و مقاله‌هایی مروری همراه با نسخۀ صوتی در معرفی آنها منتشر کردیم. حجم هر مقاله حدود دوهزارو‌پانصد کلمه و زمان هر پادکست حدود سی دقیقه است. این مقاله‌ها و پادکست‌ها را ـ اگر پسندیدید ـ به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.


۱. اسلام آغازین از نگاه دیگران
مروری بر کتاب «دیدن اسلام آن‌گونه که دیگران دیده‌اند» از رابرت هیلند
خواندن متن | شنیدن پادکست

۲. قصۀ غرانیق از نگاه نخستین مسلمانان
مروری بر کتاب «پیش از راست‌کیشی» از شهاب احمد
خواندن متن | شنیدن پادکست

۳. مفهوم شرک از جدل تا تاریخ
مروری بر کتاب «انگارۀ بت‌پرستی و پیدایی اسلام» از جرالد هاوتینگ
خواندن متن | شنیدن پادکست

۴. زمینه و زمانۀ متن قرآن
مروری بر کتاب «قرآن: درآمدی تاریخی‌ـ‌انتقادی» از نیکلای ساینای
خواندن متن | شنیدن پادکست

۵. زردشتیان و مسلمانان در سده‌های نخست اسلامی
مروری بر کتاب «ستیز و سازش» از جمشید چوکسی
خواندن متن | شنیدن پادکست

۶. کاوشی تجدیدنظرطلبانه در خاستگاه اسلام
مروری بر کتاب «نقاط تلاقی با اسلام» از یهودا نوو و جودیت کورن
خواندن متن | شنیدن پادکست

۷. فتوحات عربی‌‌−‌اسلامی از نگاه دیگران
مروری بر کتاب «فی سبیل‌ الله» از رابرت هُیلند
خواندن متن | شنیدن پادکست

۸. از جنبش مؤمنان تا جامعۀ مسلمانان
مروری بر کتاب «محمد و مؤمنان» از فرِد دانر
خواندن متن | شنیدن پادکست

۹. نقدی بر دیدگاه تجدیدنظرطلبان دربارۀ خاستگاه اسلام
مروری بر مقالۀ «اسلام در بستر عربی آن» از فرانسوا دوبلوا
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۰. نظریۀ تأثیرپذیری قرآن از منابع یهودی
مروری بر کتاب « یهودیت و اسلام» از آبراهام گایگر
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۱. بازخوانی متن قرآن بر اساس سنت بایبلی
مروری بر کتاب «قرآن و زیرمتن بایبلی آن» از گابریل سعید رینولدز
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۲. آبراهام گایگر و آغاز اسلام‌پژوهی در غرب
مروری بر مقالۀ «شرق‌شناسی و پژوهش آبراهام گایگر» از آرون هیوز
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۳. آیین‌ها و باورهای پاگانی در گذار به اسلام
مروری بر کتاب «بازمانده‌هایی از فرهنگ دوران جاهلی» از ادوارد وسترمارک
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۴. مفهوم آخرالزمان در نخستین سال‌های برآمدن اسلام
مروری بر کتاب «آخرالزمان حکومتی: فرجام‌شناسی حکومتی در دوران باستان متأخر و اسلام آغازین» از استیون شومیکر
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۵. شریعت قرآنی و سنت‌های دینی باستان متأخر
مروری بر کتاب «شریعت پس از اسرائیل: از بایبل تا قرآن» اثر هولگر زلنتین
خواندن متن | شنیدن پادکست


✔️ برای تسهیل در دسترسی مخاطبان، مقاله‌ها به «تارنمای دورنما» و پادکست‌ها به «نرم‌افزار شنوتو» ارجاع شده‌اند. فایل‌های متنی و صوتیِ مقاله‌ها اما در کانال تلگرام و پادکست‌خوان‌های مشهور نظیر کست‌باکس و اپل‌پادکستز نیز در دسترس‌اند.

#دورنما_بخوانیم
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۴)
#مقاله #پادکست

▪️چالش‌های مسلمانان در دنیای جدید
مروری بر آثار نواندیشان و اسلام‌پژوهان

🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، برخی از مهم‌ترین آثار محققان غربی در موضوع چالش‌های مسلمانان در دنیای جدید را برگزیدیم و مقاله‌هایی مروری همراه با نسخۀ صوتی در معرفی آنها منتشر کردیم. حجم هر مقاله حدود دوهزارو‌پانصد کلمه و زمان هر پادکست حدود سی دقیقه است. این مقاله‌ها و پادکست‌ها را ـ اگر پسندیدید ـ لطفاً به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.


۱. بازسازی مفاهیم سیاسی بر مبنای قرآن
مروری بر مقالۀ «قرآنی‌سازی گفتار مذهبی-سیاسی» از فرد دانر
خواندن متن | شنیدن پادکست

۲. رسالت اسلام در دنیای معاصر
مروری بر کتاب «الرسالة الثانیة من الاسلام» از محمود محمد طه
خواندن متن | شنیدن پادکست

۳. اﺻﻼح ﺣﻘﻮق اﺳﻼﻣﯽ در ﭘﺮﺗﻮ ﻧﻈﺮﯾﮥ نسخ ﻣﻌﮑﻮس
مروری بر کتاب «به سوی اصلاحات اسلامی» از عبدالله احمد نعیم
خواندن متن | شنیدن پادکست

۴. بازخوانی چند مفهوم سیاسی و اجتماعی در قرآن
مروری بر کتاب «مفاهیم قرآنیة» از محمد احمد خلف‌الله
خواندن متن | شنیدن پادکست

۵. دیالکتیک دین و سیاست
مروری بر کتاب «المحنة» از فهمی جدعان
خواندن متن | شنیدن پادکست

۶. جدال دین و سیاست در دوران فتنه
مروری بر کتاب «الفتنة» از هشام جعیط
خواندن متن | شنیدن پادکست

۷. دیالکتیک دین و قدرت
مروری بر کتاب «دین و قدرت» از محمد شحرور
خواندن متن | شنیدن پادکست

۸. شریعت سنگلجی: مصلح کبیر یا رهبر گم‌شدگان؟
مروری بر کتاب «اصلاحات شیعی در ایران» از علی رهنما
خواندن متن | شنیدن پادکست

۹. گذار از عقل‌گرایی به حدیث‌گرایی در جهان اسلام
مروری بر کتاب «من اسلام القرآن الی اسلام الحدیث» از جرج طرابیشی
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۰. فروخُفتن عقل و برآمدن معجزه
مروری بر کتاب «المعجزة أو سبات العقل فی الاسلام» از جرج طرابیشی
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۱. تلقی‌ها از پیامبر در ادوار گوناگون اسلامی
مروری بر مقالۀ «محمد در تلقی عامه» از ارل وو
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۲. عیسای مسلمانان نماد هم‌زیستی ادیان
مروری بر کتاب «انجیل به روایت مسلمانان» از طریف خالدی
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۳. از مطالعهٔ اسلام به مشاهدهٔ مسلمانان
مروری بر کتاب «اسلام پُرابهام: بیان بازنمایی انسان‌شناسانه» نوشتۀ دنیل وریسکو
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۴. زیست مسلمانانه در جهان پسامدرن
مروری بر کتاب «مسلمانان پیشرو: در باب عدالت، جنسیت و کثرت‌گرایی» از امید صفی
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۵. خشم مقدس یا چالش دین‌داری و خشونت
مروری بر کتاب «کشتزارهای خون: دین و تاریخِ خشونت» از کارن آرمسترانگ
خواندن متن | شنیدن پادکست

۱۶. اسلام: گویشی بومی یا زبانی جهانی؟
مروری بر کتاب «اسلام زیسته: دینی عامیانه در سنتی جهان‌وطنی» از کِوین راینهارت
خواندن متن | شنیدن پادکست


✔️ برای تسهیل در دسترسی مخاطبان، مقاله‌ها به تارنما و پادکست‌ها به شنوتو ارجاع شده‌اند. فایل‌های متنی و صوتیِ مقاله‌ها اما در کانال تلگرام و پادکست‌خوان‌های مشهور نظیر کست‌باکس و اپل‌پادکستز نیز در دسترس‌اند.

#دورنما_بخوانیم
#دورنما_بشنویم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa
Forwarded from دورنما
#گلچین_پنج_فصل_دورنما (۷)
#ویدئو #گفتارهای_منتخب

▪️خاستگاه و آغاز اسلام
ویدئوهایی از اسلام‌پژوهان غربی

🔹در طی فصل‌های پنج‌گانۀ دورنما، گفتارهای ویدئوییِ کوتاهی دربارۀ خاستگاه و آغاز اسلام از مشهورترین اسلام‌پژوهان غربی برگزیدیم و همراه با ترجمه و زیرنویس فارسی منتشر کردیم. این ویدئوها را اگر پسندیدید، به دیگرانی پیش‌نهاد کنید.

۱. آثار غیرمسلمانان در دورۀ آغازین
گفتاری از رابرت هیلند (۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۲. کعبه در تحولات اوایل اسلام
گفتاری از جرالد هاوتینگ (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۳. دیدسکالیا، قرآن و سنت فقهی مسلمانان
گفتاری از هولگر زلنتین (۱۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۴. فتوحات عرب‌ها و تدبیرهای به‌کاررفته در آنها
گفتاری از رابرت هیلند (۴ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۵. اسلام واقعاً از چه زمانی آغاز شد؟
گفتاری از فرد دانر (۷ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۶. جنبش مؤمنان پیش از شکل‌گیری اسلام
گفتاری از فرد دانر (۱۰ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۷. قرآن متن ادبی دوران باستان متأخر
گفتاری از آنگلیکا نویورت (۱۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۸. تصویر حواریون عیسی در قرآن
گفتاری از گابریل رینولدز (۱۵ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۹. واژۀ حنیف و پیچیدگی معناشناسی قرآن
گفتاری از نیکلای ساینای (۱۲ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۱۰. مکتب‌های قرآن‌پژوهی در غرب
گفتاری از هولگر زلنتین (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۱۱. خوانش سریانی-آرامی قرآن
گفتاری از کریستف لوکسنبرگ (۲۱ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۱۲. رسمی‌سازی قرآن به‌دست عثمان انجام شد یا عبدالملک؟
گفتاری از استیون شومیکر (۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

۱۳. اسلام آغازین در بافت سیاسی دوران باستان متأخر
گفتاری از گارث فاودن (۱۸ دقیقه)
مشاهده در آپارات | یوتوب

🔻از طریق دنبال‌کردن یا سابسکرایب کانال آپارات یا کانال یوتوب دورنما می‌توانید به نسخۀ کامل همۀ ویدئوهای ما (شامل ده‌ها گفتار و گفت‌وگو) دسترسی داشته باشید و از انتشار ویدئوهای جدید ما به‌سرعت مطلع شوید.

#دورنما_ببینیم
#با_دورنما_بمانیم

@doornamaa