#نخل گردانی ، آیینی در فرهنگ عزاداری حسینی مردم #یزد🔴

نخل برداری ، مراسمی باشکوه و مورد استقبال است که در ایام #محرم در اکثر شهر و روستاهای ایران از جمله؛ جنوب #خراسان، #دامغان، #سمنان، #خمین، نواحی #قم، #زواره، #کاشان، #ابیانه، #خور و #بیابانک، #نایین، #اردستان و ... برگزار می شود.
نخل ، سازه ای چوبی و غول پیکر است که به نحوی نماد #تابوت امام #حسین (ع) می باشد و بزرگترین و قدیمی ترین نخل های کشور در استان یزد بویژه #تفت، #مهریز، #زارچ و #یزد قرار دارند که نخل برداری و عزاداری این چند شهر در ماه محرم نیز جزو باشکوه ترین و شورانگیزترین #مراسم _ایران و جهان به شمار می رود. در واقع، نخل به نماد عزاداری در یزد تبدیل شده است. همچنین در تمام آبادی های این استان، یک یا چند نخل امام حسین(ع) نیز وجود دارد. این نخل ها در طول سال در مقابل حسینیه های شهر نگهداری می شوند و تا پایان ایام #محرم و #صفر نیز به شکل سیاه پوش دوباره به محل خود باز می گردند.
مراسم عزاداری امام حسین (ع) و نخل برداری از ویژگی های منحصر به فرد ایام محرم و عزاداری در یزد می باشد. این مراسم، آنچنان پُر شور و باشکوه برگزار می شود که علاوه بر مردم سراسر ایران، بلکه بسیاری از توریستهای کشورهای خارجی نیز برنامه سفر خود را به گونه ای تنظیم می کنند تا در روز #عاشورا در یزد باشند.

__________
@drhadiansarii

#مراسم نخل برداری #یزد
شهر تاریخی یزد ، در قدیم دو نخل بسیار بزرگ داشته که یکی از آنها، در میدان #امیرچخماق و دیگری در میدان شهید #بهشتی( مجاهدین سابق) نگهداری می شده است و هر ساله #آذین بندی نخل را با همکاری مردم و حتی زرتشتیان از روز پنجم ماه #محرم، شروع و تا ظهر عاشورا ادامه می دادند.
اصولا، مراسم تزیین و آماده سازی نخلها برای ایام محرم توسط فراخوان اهل محل یا آبادی صورت می گرفت و رسم داشتند که چند روز پیش از آغاز محرم، آیین هایی را برای گردآوری این کمکهای مردمی انجام دهند. مردم نیز از یک تکه طناب گرفته تا پارچه های گران قیمت، #خنجر، #دشنه، #چراغ، #آیینه، #زنگوله، #سپر و سایر #زیورآلات، برای آذین بندی هرچه باشکوه تر نخل کمک کرده و به میدان های محل تحویل می دادند. حتی #درخت هم وقف می کردند تا در زمان کهنسالی درخت از چوب آن برای #مرمت نخل استفاده شود.
در شهر جهانی یزد از ظهر روز #عاشورا ، عزاداران دسته ‌دسته‌ به قصد عزاداری و همکاری در نخل گردانی به میدان ‌های یزد می‌روند. انبوه مردم نیز از کوچک و بزرگ، تمام فضای میدان ‌ها و پشت بام ‌های اطراف را پُر کرده تا حدی که رفت و آمد از میان آنها بسیار دشوار می باشد.
در روز عاشورا ، شور و غوغایی وصف ناپذیر به وجود می‌آید. #امام _حسین(ع) کشته شده و باید پیکرش را بر دوش گرفت. مردم؛ آشفته‌ حال، پا برهنه و گریه کنان، به سمت نخل می‌دوند. مردان جوان و تنومند به زیر نخل رفته و سر دستگیره ‌ها را بر بالشتک ‌های پارچه‌ای روی شانه ‌های خود قرار می دهند. تعداد نخل‌ گردانان هم، به بزرگی و وزن نخل بستگی دارد. بچه ‌ها نیز خود را از بین چوب بست وسط به بالا رسانده و با کشیدن طنابها، زنگ های بزرگ و پرطنین را به صدا در می‌ آورند.
رسم جالب دیگری که این اواخر در برخی مناطق رواج پیدا کرده است؛ تهیه نخل کوچکی برای نوجوانان می‌ باشد تا آن را پیشاپیش نخل بزرگ به حرکت درآورند و به عظمت و شکوه نخل برداری بیفزایند. البته این امر، آنها را برای رفتن به زیر نخل بزرگ در سالهای آینده نیز آماده می کند و تمرین خوبی برایشان می شود.
سپس سردسته نخل‌ کشان با صدای بلند،« #خبردار» می‌ گوید و زمان شروع حرکت نخل را اعلام می کند. جوانان نخل ‌بردار نیز با دومین هشدار سردسته خود، نخل را از زمین بلند می‌کنند و آن لحظه است که اشک از چشمان هزاران عزادار جاری و #آه و #ناله از دلشان بر می خیزد. این نخل عظیم و باشکوه، همراه با فریاد« یا حسین‌» بر روی شانه جوانان همچون کشتی بر روی دریای موّاج به حرکت در می ‌آید و می چرخد و می چرخد و می چرخد...
این بزرگ هیکل عرفانی، توسط یک مرد سیاهپوش که بر روی چوب بست جبهه پیشین نخل نشسته یا چند قدم جلوتر از نخل می رود، هدایت می شود و یک یا دو نفر سیاهپوش دیگر، در تمام مسیر حرکت #نخل، #قرآن و #چاووشی خوانده و سنج می‌زنند. گروه اصلی #سنج‌زن نیز با عَلم‌کشان و بیرق‌داران، جلوتر از نخل گردانان حرکت کرده و به همراه آن دو سیاه پوش، سنج می‌زنند.
یکی از روضه‌ خوان ‌ها هم در حالی که دستار از سر برداشته و صورتش برافروخته است، رو به نخل، عقب عقب می رود و ذکر مصیبت می‌ خواند. نخل، آرام آرام حرکت می‌کند. برق #آفتاب سوزان بر آیینه‌ ها، شمشیرها و پولک‌ ها می‌تابد و آنها را در این داغ شریک می کند. با حرکت نخل ، #پارچه ‌ها و #دستمال های رنگارنگ و منگله‌ های آویخته بر آن، به لرزه و جنبش در می آیند.

پس از گرداندن نخل ، در غروب عاشورا به برگزاری مراسم #شام غریبان پرداخته و در پایان مراسم، نخل را به جایگاه خود در میدان یا #حسینیه برمی‌گردانند. سپس، بابای نخل یا نخل بند و متولی نخل ، زیورهای #نفیس و ارزشمند نخل را باز کرده و به خانه برده و تا محرم سال بعد از آنها نگهداری می‌کند. البته پوشش سیاه نخل‌ ها، تا آخر محرم یا صفر همچنان باقی می ماند و باز نمی شود.

___________
@drhadiansarii

نمایی زیبا از سقف گنبد مسجد جامع #یزد

مسجد جامع کبیر یزد، یکی از شاهکارهای تاریخی ایران بوده که در هر گوشه و کنار آن، یادگارهایی از دوران گوناگون برجای مانده‌است. تاریخچه و ساخت #مسجد جامع از دوران پیش از #اسلام آغاز شده و پایان کار آن به دهه اخیر برمیگردد.این مسجد یکی از زیباترین مساجد دورهٔ #تیموری است که از نظر کاشی‌کاری، سَردَر رفیع، مناره ها و کتیبهٔ آن در عداد زیباترین شاهکارهای معماری قرن نهم هجری قمری می‌باشد. ارتفاع مناره‌های ۴۸متراست و گرچه ساختمان اصلی مسجد را به قبل از دورة تیموری نسبت می‌دهند ولی ساختمان فعلی بر طبق کتیبه‌های موجود نشان می‌دهد که در دورهٔ تیموری بنا گردیده‌است. کتیبه‌های مسجد یکی به خطّ #کوفی آجری و دیگری به خطّ ثلث سفید بر روی کاشی لاجوردی است. در متن کتیبه سَردَرْ، نام شاهرخ تیموری و سلطان #جهانشاه و تاریخ ۸۶۱ هجری قمری خوانده می‌شود. دردوران پیش از اسلام درمکان کنونی مسجد جامع، احتمالاً آتشکده #ساسانی برپابوده که تا دوران پس از اسلام نیز دوام داشته‌است.بنای کنونی مسجد با وسعتی حدود ۱۰٬۰۰۰ مترمربّع مشتمل بر سَردَر ورودی و جلوخان، صحن وسیع، رواقهای جانبی صحن، ایوان، گنبدخانه و شبستانهای طرفین آن، شبستان بزرگ ستون‌دار، کتابخانه، تزیینات غنیّ و زیبا و کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های تاریخی و غیر تاریخی است.خاورشناسی به نام ماکسیم سیرو اعتقاد دارد نخستین مسجدی که به جای آتشکده، به نام مسجد #عتیق شکل گرفته، مربوط به سده‌های اولیه اسلام است. قدیمی‌ترین تاریخی که برای انجام فعالیت‌های مذهبی-اسلامی، در بخشی از فضای کنونی مسجدجامع یزد ذکر می‌شود، متعلق به نیمه دوم قمری است. احداث مسجدجامع را نیز مربوط به نیمه دوم سده سوم قمری، درزمان حکومت «#عمرولیث» و در عصر #صفاریان یا قبل از سلاجقه می‌دانند، مسجدی که در ترسیم ماکسیم سیرو دارای انحراف #قبله بود. درسده چهارم قمری، #مسجدجامع یزد در حومه #شهر قرار داشته، که در واقع در کنار آتشکده #زرتشتی بنا شده بود.

………………………
@drhadiansarii

✅ سنگ‌نوشته‌های کهن #قرآن در توران‌پشت: بازنمودی از فرهنگ #تصوف

توران پشت نام ناحیه ای است کهن که امروزه بر اساس تقسیمات کشوری از توابع شهرستان #تفتِ استان یزد به شمار می رود. از جمله آثار تاریخی توران پشت باید سنگ نوشته هایی را نام برد که در کنار جاده مال رو، در نزدیکی روستای دره گازه قرار گرفته اند. با بازخوانی متن این سنگ نوشته ها آشکار گردید که قدمت کهن ترین آن ها به نیمه ی اول سدۀ 3ق باز می گردد. بررسی خطوط این کتیبه ها نشان می دهد که در نمونه های قدیم تر ویژگی های خط #کوفی با دقت بیشتری رعایت شده و رفته رفته با گذر زمان، ویژگی های این نوع خط کم رنگ تر دیده می شود. به غیر از #آیات قرآنی مضامین دیگری همچون اسماء الهی و #شعر فارسی نیز بر این کتیبه ها به چشم می خورد. در بخش هایی از این مقاله، در صدد پاسخ به این پرسش بوده ایم که نگارندگان این سنگ نوشته ها با کدام طرز تلقی این نوشته ها را از خود به یادگار گذاشته اند؟ که با تحلیل مضامین به کار رفته در این سنگ نوشته ها، مشخص شد این مضامین نزد متصوفه از اهمیت زیادی برخوردار بوده اند.

توران پشت نام یکی از روستاهای کهن در شهرستان تفت واقع در استان #یزد است که آثار تاریخی موجود در این روستا نشان می دهد حیات در این روستا از زمان #ساسانیان یا #هخامنشیان وجود داشته است.

این روستا در فاصله ۶۰ کیلومتری شهرستان #تفت و ۷۵ کیلومتری مرکز استان #یزد قرار دارد و عده ای نام آن را برگرفته از توران دخت ساسانی می دانند که به مرور زمان تغییر یافته و به توران پشت مشهور شده است.

توران پشت از یک سمت به کوه محصور شده و از سمت دیگر چشم اندازی از دشت دارد و یکی از روستاهایی است که گرچه در طول سالهای گذشته جمعیت خود را از دست داده اما هنوز خانواده های بسیاری در آن زندگی می کنند.
توران پشت، قبرستانی تاریخی و کهن است و #کتیبه هایی که به عنوان سنگ #قبر در قدیم استفاده می شده، در واقع سنگ هایی است که با خط کوفی روی آن حکاکی شده است. : بر سر تپه های مشرف به این روستا، چهار #بقعه _گنبدواره به نام های #شیخ جنید، #چهل دختران، #سید گل سرخ و #پیرمراد وجود داشته که دو بقعه تخریب شده و اکنون فقط بقعه های شیخ #جنید که در واقع آرامگاه ابن ابی #طاهر است و بقعه #چهل دختران پابرجا هستند و اطراف این گنبدها نیز قبرستانی است داستانهای جالبی نیز از #دفن اموات در این قبرستان روایت می کنند.
گنبد و محراب شیخ جنید توران پشت مزین به آیاتی از #قرآن مجید با رنگ #آبی _لاجوردی است و قبرستان این روستای تاریخی که در ارتفاع بلندتری از سطح روستا قرار گرفته، دارای دو قسمت قدیم و جدید است.


_____________
@drhadiansarii

آیا میدانید که #ریس جمهور #اسرائیل یک یهودی ایرانی تبار هست و اقوام و خانواده اش در شهر #یزد هستند..

تاریخ حضور یهودیان در #ایران به بیش از سه هزار سال پیش بازمی‌گردد و مهاجرت‌های اجباری یهودیان به #آشور، #بابل و بخش‌های غربی و مرکزی ایران در طی چند دوره متوالی.
 یهودیان در طول تاریخ با دیگر ایرانیان ارتباط تنگاتنگ فرهنگی و دینی داشتند

بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ موجی از مهاجرت در میان یهودیان ایران آغاز شد و جمعیت و ۸۰ تا ۱۰۰ هزار نفری آنان به مرور کاهش یافت و اکنون به کمتر از ۲۵۰۰۰ نفر رسیده‌است.
بیشتر مهاجران یهودی ایرانی که بعد از انقلاب ایران را ترک کردند در #کالیفرنیا و نیویورک در #آمریکا ساکن شدند و گروهی نیز در اسرائیل و اروپا.

ریس جمهور اسرائیل یک یهودی ایرانی تبار هست و هم چنین بخش مهمی از جمعیت محلهٔ اعیان‌نشین لوس آنجلس را کلیمیان ایرانی‌تبار تشکیل می‌دهند.

بیش از نیمی از یهودیان باقی‌مانده در ایران در #تهران ساکن اند و مابقی در شهرهایی چون #شیراز و #اصفهان و شمار اندکی در #یزد و #همدان و دیگر مناطق پراکنده‌اند.


………………………………………
@drhadiansarii

مسجد امیرچخماق {یزد؛ دومین #مسجد مهم یزد

این مسجد که امروزه در ضلع جنوبی میدان #امیرچخماق واقع شده، در دوره قاجاریه خارج از حصار شهر قرار داشته است و سال اتمام آن هم در کتیبه مسجد که به خط «محمد حکیم» از برجسته‌ترین ثلث نویسان قرن ۹ هـ.ش نوشته شده، سال ۸۴۱ هـ.ق (۸۱۶ هـ.ش) ثبت گردیده است.
مسجد امیرچخماق یزد ازنظر زیبایی، وسعت و اهمیت؛ دومین مسجد پس از مسجد جامع یزد به شمار می‌رود.

داستان ساخت مسجد امیرچخماق، چنین ذكر شده است: «امیر جلال‌الدین چخماق» حاكم #یزد در دوره تیموری، در دومین سفر خود به یزد با همت همسرش «ستی فاطمه خاتون» بنای این مسجد را پایه‌ریزی کرده و ساخت آن را استادان، کاشی‌سازان و ثلث‌نویسان در طول ۲۰ سال با رنج و مشقت زیاد تمام کرده‌اند. جالب است بدانید که بخشی از مخارج مسجد و دیگر بناهای مجموعه امیرچخماق، از موقوفات رشیدی _قدیمی‌ترین موقوفه ثبت‌شده استان یزد_ تأمین شده است.

مسجد امیرچخماق یزد (مسجدجامع نو) دارای دو #شبستان زمستانی و تابستانی است که در قسمت تابستانی آن (بالای #محراب)، یک بادگیر بسیار زیبا قرار دارد. شبستان زمستانی مسجد هم در سوی دالان ورودی ساخته شده که نور آن، با سنگ مرمر تأمین می‌شود. مسجد، همچنین یک مأذنه مستطیل شکل آجری نیز دارد که بر ورودی ضلع شرقی مسجد مشرف می‌باشد.
یکی از ویژگی‌های مهم معماری مسجد، فقدان #مناره می‌باشد که درباره علت آن، دو نوع روایت بیان شده است: به نظر برخی، مساجدی که در قدیم توسط #بانوان ساخته می‌شده، مناره نداشته و بعضی دیگر، آن را نشانه وحدت دانسته‌اند تا دو مذهب شیعه و سنی بتوانند از این مسجد استفاده کنند؛ چراکه مساجد اهل سنت تک مناره و مساجد شیعیان دو مناره می‌باشد.
اين مسجد هفتاد سال پيش از زوران #صفويان و در دوران امير شاهرخ تيمورى بنا گرديده است.

بخشی از سردر ایوان مسجد، مزین به کاشی معرق است و کتیبه‌هایی در کاشی‌های معرق از سمت راست و چپ آن وجود دارد.
محراب مسجد، پوشیده از نقوش معرق و مقرنس است و در وسط آن، یک سنگ #مرمر بسیار زیبا وجود دارد كه شکوه هنر کاشی‌کاری اسلامى _ ایرانى را به نمایش گذاشته است؛ این شکوه، در گنبد مسجد امیرچخماق که با کاشی‌های سبز مزین به خط زیبای كوفى پوشیده شده، بیشتر نمایان می‌شود.
ويژگى هاى بسيارى در اين مسجد گرد آمده است كه همه نشان از قدرت و هنرنمايى هنرمندان ايرانى در قرن هستم هجرى است.
شما را به بازديد از اين گنجينه هنر دعوت مى نمايم.


___________
@drhadiansarii

مسجد ریگ

مسجد #ریگ یا مسجد #دارالشفای مجومرد در استان #یزد قرار دارد. بدلیل مدفون شدن در زیر ریگ ها به نام #مسجد ریگ مشهور شده است. در دهه شصت با خاکبرداری از مسجد بقایای #محراب و مزار پارسایی از #قرن هشتم از زمان حاکمیت #تیموریان کشف شد. بر گرد #مزار شیخ قبور دیگری بود که احتمالا مریدان وی باشد.
مزار شیخ مزین به صلوات کبیره است. صلوات شامل درود و تحیت برحضرت خدیجه سلام الله علیها است. نام و القاب مبارک حضرت #حجت بصورت “الحجه القائم محمد المهدی” مزار شیخ را متبرک نموده است.
محرم الحرام سال ۸۷۸قمری
این مسجد به قرن نهم هجری باز می گردد.

اولین محل زرتشتی‌نشین تهران

زَرْتُشْتْ یا #زَرْدُشْتْ که در اَوِستا زَرْتُشْت اِسْپیتْمان یا زَرْتُشْت اِسْپیتْمِه نیز نامیده شده است، #رهبر و اصلاح‌گر دینی، فیلسوف و شاعر ایرانی بود. او به پیروانش آموخت که هستی میدان نبرد نیروهای خیر و شر است و انسان آزاد است جایگاه خود در این مبارزه را برگزینند.
اولین #محله‌ زرتشتی‌نشین #تهران در محدوده خیابان سی تیر شکل می‌گیرد. #ارباب جمشید جمشیدیان و ارباب کیخسرو شاهرخ دو تن از بزرگان زرتشتی بودند که در شکل‌گیری اولین محله زرتشتیان تهران نقش اساسی داشتند.

نصرالله حدادی، #تهران‌پژوه، درباره حضور اقلیت زرتشتی در تهران قدیمی می‌گوید: «ارباب جمشید تلاش کرد تا شغل قدیمی زرتشتیان که #کشاورزی بود را به #تجارت تغییر بدهد. در ابتدا فقط مردان خانواده را از شهرهای #یزد و #کرمان برای کار در تجارت‌خانه خود به تهران آورد، اما به مرور زمان شرایطی را فراهم کرد تا کارکنانش در محدوده منزل و باغ او سکونت یابند. در نتیجه اولین #محله زرتشتی‌نشین در اطراف منزل ارباب جمشید، بین خیابان #لاله‌زار و #فردوسی فعلی، شکل می‌گیرد که هنوز هم آن خیابان را به نام خیابان ارباب جمشید می‌شناسند. همچنین در همین اراضی زرتشتیان است که اولین #مدرسه مدرن زرتشتیان جمشید جم، مدرسه فیروز بهرام و #آتشکده آدریان تهران شکل می‌گیرد.»

اولین مهاجر زرتشتی به تهران از اجداد ارباب کیخسرو شاهرخ بود که همراه با آقا محمدخان #قاجار به این شهر آمد.
اولین زرتشتیان تهران برای شغل باغبانی در #دربار و به وسیله درباریان به تهران آورده شدند.


هادى انصارى