جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.82K subscribers
67 photos
20 videos
1 file
651 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓
دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۱۱ | یازدهمین مکث:
«دروغ می‌گویم، پس هستم!»

⟩⟩ ۱ـ حدود ۱۰ روز است که از آغاز #اعتراضات آبان ۹۸ سپری شده و اینک مشاهده می‌شود که به رغم برقراری آرامش صوری، #جامعه ملتهب است. این اعتراضات دارای یک «علت نزدیک» و مجموعه «علت‌های دور» بود. علت نزدیکش گران‌شدن نرخ #بنزین است که به درستی بر اساس فهم عامه، گران‌شدن بنزین، گران‌ترشدن اقلام دیگر را به دنبال دارد؛ چنان‌که در همان روزهای نخست شخصاً این گرانی را در چند نوبت در افزایش نرخ تردد ماشین‌های درون‌شهری تجربه کردم و این حکایت ادامه خواهد داشت.

⟩⟩ ۲ـ به‌راستی، شلیک مستقیم به #معترضان که حدود دویست کشته و صدها مجروح به جای گذاشت و عمدتاً به قشرهای آسیب‌پذیر تعلق داشت حکایت از چه می‌کند؟ اجازه دهید یک محاسبه‌ی سرانگشتی در خصوص افزایش نرخ بنزین به مثابه جرقه‌ای به بشکه‌ی باروت خشم محرومان داشته باشم. با فرض وجود ۲۰میلیون خودرو و مصرف روزانه‌ی ۱۰۰میلیون لیتر بنزین، هر خودرو به طور متوسط ۵ لیتر در روز مصرف دارد که قبلاً ۵هزار تومان خریداری می‌شد اما اینک با احتساب سهمیه‌ی ۲ لیتر در روز و ۳ لیتر خرید آزاد روی هم ۱۲هزار تومان پرداخت، تفاوت درآمدی ناشی از فروش بنزین به یک خودرو ۷هزار تومان در روز برای #دولت است. بنابراین دولت به ازای ۲۰میلیون خودرو در طول یک ماه، مبلغی معادل ۴۲۰۰میلیارد تومان درآمد جدید کسب می‌کند اما پرداختی حدود ۵۰هزار تومان به ۶۰میلیون نفر معادل ۳۰۰۰میلیارد تومان است و در این میان ۱۲۰۰میلیارد تومان به جیب دولت می‌رود حال آن‌که: 

⟩ الف: همه‌ی دولت‌مردان از صدر تا ذیل موکداً گفتند که حتی «یک» ریال از این مازاد درآمد به جیب دولت نمی‌رود.

⟩ ب: با گران‌شدن نرخ اقلام مصرفی که از همان هفته‌ی پیش آغاز شد و همه‌ی ما تجربه کردیم این یارانه‌ی معیشتی نه تنها خنثی می‌شود بل‌که به زودی شرایط معیشتی سخت‌تر از گذشته خواهد شد و دریافت یارانه‌ی معیشتی برای یک خانوار ۳نفره برابر «یک باک بنزین در ماه» کاملاً بی‌اثر خواهد شد. 

⟩ پ: به‌زودی شاهد خواهیم بود که از تعداد ۶۰میلیون دریافت‌کننده‌ی یارانه‌ی معیشتی به دلایل مختلف کاسته‌ خواهد شد و در پی آن درآمد دولت از محل فروش آزاد بنزین، افزون می‌شود.

⟩⟩ ۳ـ حال بازگردیم و با خود اندیشه کنیم که آیا این همه خشم و خروش و خون متعاقب رخ‌داد افزایش نرخ بنزین و نتایج احتمالی آن از سوی محرومان، «صرفاً» برای دفاع از یک استدلال و برداشت ساده و درست بود یا علاوه بر آن، دردهای دیگری را «#محرومان» فریاد زدند؟ در «مکث»‌های بعدی از این واقعه سخن خواهم گفت اما در «مکث یازدهم» یادآور می‌شوم که در یک #بی‌نظمی_اجتماعی که جناح‌های گوناگون داخل در #قدرت اعم از راست و چپ، دست در دست هم به دروغ‌گویی روی می‌آورند و برای دفاع از مواضع ناصحیح خود دست به اسلحه در مقابل #مردم بی‌دفاع می‌برند «نشاید» که با شرکت در انتخابات اسفند ۹۸ به تقویت ناکارآمدی اجتماعی، مدد رسانده شود.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ #شطحیات_اجتماعی (۲)

🗓 دوشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۰

پراکنده خواهم گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده‌ نشده‌ایم!

بهار هزار و چهارصد

نگاه از دور: «فرا نگاهی» به دست‌وپا زدن حاکمیت!

🖋 #احمد_بخارایی، جامعه‌شناس

۱ـ این روزها خیلی‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. از چی؟ از تفاهم‌نامه #ایران و #چین که قرار است طی قراردادهای بعدی حدود ۴۰۰ میلیارد دلار از سوی چینی‌ها در ایران طی ۲۵ سال در صنایع نفت، گاز، راه‌آهن و جاده‌سازی سرمایه‌گذاری شود. عمدتاً #معترضان دو دسته‌اند و اعتراض‌ها متوجه دو امر است: الف ـ به مفاد تفاهم‌نامه، فلذا می‌گویند طبق اصل ۱۵۳ #قانون_اساسی، هر گونه قرارداد که موجب سلطه‌ی بیگانه بر منابع طبیعی، اقتصادی، فرهنگ، ارتش و دیگر شؤن کشور گردد ممنوع است. ب ـ به طرف داخلی که «#حاکمیت_ایران» است و استدلال می‌کنند که چین با این همکاری به تداوم حیات نامشروع #حاکمیت در ایران مدد می‌رساند. نامشروع بودن را هم مبتنی بر نمایندگی نکردن همه‌ی ملت از سوی حاکمیت #مستبد می‌دانند.

۲ـ معترضان در گروه نخست که هنوز از محتوای تفاهم‌نامه مطلع نیستند کلی‌گویی می‌کنند. بنابراین، این سیاست‌گذاری حکومتی را «بهانه»ای برای ابراز مخالفت خود قرار می‌دهند. چه می‌شود که هر حرکت سیاست‌گذارانه، با مخالفت جمع کثیری از مردم در یک #جامعه مواجه می‌شود؟ معترضان در گروه دوم که تعرض واضحی به اصل تفاهم‌نامه ندارند با توجه به قدرت گرفتن طرف ایرانی در خرده‌نظام سیاسی، نگران تمدید حیات حاکمیتی هستند که گوش‌هایش، کر و چشم‌هایش، کور است و واقعیت‌های متکثر اجتماعی را در یک چارچوب تنگ #ایدئولوژیک نمی‌تواند مشاهده کند. بنابراین با زبان بی‌زبانی به طرف چینی می‌گویند که فعلاً دست نگه دار تا ما #قدرت بگیریم و آن وقت با ما توافق‌نامه امضا کن. خیلی ساده!

۳ـ در هر دو گروه فوق که خیل عظیمی از اهالی اجتماعی در داخل و خارج از کشور را نمایندگی می‌کنند یک امر، مشترک است و آن متزلزل بودن حاکمیت و قدرت در ایران است. گویی «#مقبولیت_سیاسی» حاکمیت در ایران با تنگنای نفس‌گیر مواجه است. می‌گویند «#مشروعیت» (Legitimacy) یک #نظام_سیاسی مبتنی بر چهار عامل: حقانیت، قانون‌مندی، کارآمدی و مقبولیت است. نظام سیاسی در ایران «حقانیت» خود را از منبع فرهنگ ماورایی #شیعی کسب کرده، و نیز «قانون‌مندی» خود را در تبعیت از اصول مشوّش قانون اساسی و نیز قانون‌های نیم‌بند مجلسی که نمایندگان تهرانش ۱۲درصد رأی واجدان اعطای رأی در این حوزه‌ی انتخابیه را کسب کرده‌اند نشان می‌دهد و هم‌چنین «کارآمدی»اش برای طرفدارانش، در حد رضایت‌بخش نسبی است به گونه‌ای که گاه «تب» را به «مرگ» ترجیح می‌دهند تا نکند در غیاب این #حکومت_شیعی، کفار حاکم شوند و نیز دسته‌ای دیگر که اعتقادی به #ایدئولوژی در عرصه‌ی عمومی ندارند اما این آب را به اندازه کافی «گل‌آلود» می‌بینند از آن ماهی می‌گیرند و بر ثروت خود می‌افزایند. در این وانفسای سیاسی، به نظر می‌رسد سه عامل از چهار عامل مشروعیت‌بخش، در صحنه عرض اندام می‌کنند پس #مشروعیت_سیاسی در ایران با #بحران مواجه نیست. حال چه می‌توان گفت؟

۴ـ لازم است در تعریف مشروعیت سیاسی، تجدید نظر کنیم و بگوییم که «مقبولیت» (Acceptability) نه یک جزء در میان اجزای مشروعیت سیاسی، بلکه به موازات آن دارای وزن است و به بیان دیگر مقبولیت سیاسی، نه «قسمی» از مشروعیت سیاسی، بلکه «قسیم» آن است و این دو «#پایداری_سیاسی» را می‌سازند. حالا می‌گویم: ما در ایران با «#بحران_مقبولیت_سیاسی» مواجه‌ایم!

۵ـ در یک خانواده، پدر تلاش می‌کند برای فرزندانش امکانات رفاهی فراهم آورد و دل‌سوز است اما بر اساس الگوهای سنتی خود می‌خواهد امرونهی کند. در این خانواده، پدر و تلاشش ارج ندارد و تلاش نکردنش، گاه بهتر خواهد بود زیرا برای رفاه فرزندش، ماشین می‌خرد اما همان ماشین بلای جان فرزند می‌شود. پدر اندیشیده بود که فرزند با آن ماشین ممکن است به عتبات عالیات سفر کند اما او با دوستانش به هم‌نشینی‌های شبانه می‌رود و در دود غرق می‌شود و آن می‌شود که امروز در ایران، «گل‌گشی»، گل می‌کند و هنجار می‌شود! چه رابطه‌ای مشاهده می‌شود بین آن پدر و این پدر؟ این پدر معنوی و این #رهبر_معظم هم فکر می‌کند که همه‌ی تلاشش برای استعلای #دین و میهن است اما چقدر فاصله است بین ذهن و عین! حالا اگر همه‌ی دنیا هم بیایند و به این حاکمیت کمک کنند تا ایران، توانمند شود بسا من و شما باز هم به همه دنیا معترض شویم. چرا؟ زیرا «مقبولیت نظام سیاسی» در ایران با بحران مواجه است و این همه‌ منابع انسانی و غیر انسانی دارد به هرز می‌رود. به نظر می‌رسد باتلاق تاریخی در انتظار ما است. شاید در آینده‌ای نه چندان دور، متاسفانه تنازعات، جنبه‌ی #قومی و فراگیر پیدا کند!

| t.me/dr_bokharaei

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| بیانیه‌ی شورای صنفی دانشکده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران در محکومیت بازداشت غیر قانونی دبیر شورای صنفی و دیگر اقدامات غیر قانونی دانشگاه

| آدینه ۲۰ آبان ۱۴۰۱

#احمد_بخارایی: در کانال تلگرامی‌ام فقط یادداشت‌ها و صحبت‌هایم را منتشر می‌کردم اما این‌بار به علت اهمیت پژواک بخشیدن به صدای دانش‌جویان مظلوم و کنش‌گر، اطلاعیه‌ی آنان را منتشر می‌کنم و نیز می‌گویم: #دانشجو، اغتشاش‌گر نیست و یک #معترض شرافتمند و یک کنش‌گر ارزشمند است و نیز #معترضان در کف خیابان‌ها از خود دفاع کرده‌اند و اگر خشونتی از ایشان سر زده از نوع «واکنش» در مقابل حمله بوده است. بنابراین معترضان، مجرم نیستند بلکه بنا به ذات انسان برای حفظ خود و بنا به عقل و عرف، متهم به ارتکاب جرم نمی‌توانند بشوند. #نظام_حکم‌رانی به خود آید و دست از تهدید و برگزاری دادگاه‌های ناعادلانه بردارد. ادامه‌ی این روند موجب انبوه‌تر شدن کینه و #خشونت در میان معترضان می‌شود و این به صلاح آینده نیست!

| متن بیانیه:👇
⭕️ بیانیهٔ شورای صنفی دانشکده علوم اجتماعی در محکومیت بازداشت غیرقانونی دبیر شورای صنفی و دیگر اقدامات غیرقانونی دانشگاه

در این دو ماه که فضای دانشگاه بیش از هر زمان دیگری ملتهب و امنیتی شده است، مسئولین دانشگاه از هیچ اقدامی برای تشدید این فضا علیه دانشجویان فروگذار نکرده‌اند.
ما را از هر آن‌جایی که برایمان نشانی از امنیت و آسایش داشته است، بریده‌اید. ما را از خانه‌هایمان، از درب دانشگاهمان و از جلوی خوابگاه‌هایمان ربوده‌اید. شما دیگر هیچ حریم امنی برای دانشجو باقی نگذاشته‌اید و چنان بی‌پروا قوانین خودتان را زیر پا می‌گذارید که سخن گفتن از شرم در برابرتان بیهوده است.
دانشجو را تنها به جرم بیان اعتراض ممنوع‌الورود کرده‌اید؛ در حالی که طبق اصل ۲۴ و نیز بند دوم اصل ۳ قانون اساسی تمامی شهروندان از حق آزادی اندیشه و بیان، شامل آزادی ابراز ترویج و انتشار اندیشه‌ها و عقاید بصورت شفاهی، کتبی، الکترونیکی و یا با هر وسیله‌ی دیگر به انتخاب خود شهروند با رعایت قانون، برخوردارند!
علاوه بر این‌ها، دانشجویان را با تماس تلفنی و به نحو غیرقانونی، بدون اتهام و تخلف مستند، به حراست دانشگاه احضار کرده‌اید؛ در حالی که ماده‌ی یازدهم دستورالعمل اجرایی رسیدگی به تخلفات دانشجویان گویای قانون‌شکنی شماست! یگانه مرجع رسیدگی به تخلفات دانشجویان کمیته انضباطی است، اما دانشجوها را به دلایل نامعلوم، بدون تفهیم اتهام و بی‌آنکه هیچ مرجعی در دانشگاه پاسخگوی وضعیت مبهم آنان باشد، بازداشت می کنید. شورای صنفی به عنوان تنها مرجع دانشجویی پیگیری حقوقی دانشجویان موظف است که در برابر چنین نابسامانی‌ها و قانون‌شکنی‌هایی واکنش نشان داده و از هیچ تلاشی برای بهبود کیفیت زیست دانشجویان دریغ نکند، اما بیش از سه روز است که ریحانه معروف، دبیر شورای صنفی را، دقیقاً به جرم همین پیگیری‌ها که کاملا در حیطه وظایف صنفی دانشجویی ایشان بود، بازداشت کرده و به مکان نامعلومی برده‌اید.
این روزها در دانشگاه افراد مجهول‌الهویه‌ای به اسم حفاظت فیزیکی زمام سرکوب را به دست گرفته‌اند؛ کسانی که صورت خود را با ماسک می‌پوشانند و گاهی لباس فرم حراست به تن دارند و گاه نه، کسانی که اعمالشان نه با قانون، که با دستور مراجع ناشناس تعیین می‌شود. حراست جلوی درب دانشکده، مامور کدام شخص یا نهاد بیرونی است که حتی رئیس دانشکده هم ادعا می‌کند در برابر دستورات داده شده به آنها کاری از دستش برنمی‌آید؟
شما برای سرکوب دانشگاه به هر اقدامی متوسل شده‌اید.
شورای صنفی دانشکده‌ی علوم اجتماعی، مسئولان دانشگاه را موظف می‌داند که لااقل به لاشه‌ی قانون مصوب خود بازگردند؛ ما خواهان آزادی بی قیدوشرط ریحانه معروف، دبیر شورای صنفی دانشکده علوم اجتماعی و تمامی دانشجویان بازداشتی هستیم.
سرکوب دانشگاه به هر شکلی محکوم و اقدامات غیرقانونی برای خاموش کردن صدای به حق دانشجویان غیرقابل پذیرش است.

🔸شورای صنفی دانشکده علوم اجتماعی
@Ssutsenfi
https://t.me/Ssutsenfi/656

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها
👇
| Instagram | YouTube | Site |