جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی

❇️ رویارویی مردم در مواجهه با سیا‌ست‌های نظام اسلامی

📰 گزارش چاپ‌نشده‌ی روزنامه‌ی ؟؟؟

🗓 آدینه ۲۴ خرداد ۱۳۹۸

#احمد_بخارایی #جامعه #سیاست #ایران #جمهوری_اسلامی #مردم

تقریبن روز یک‌شنبه نوزده خرداد بود که یک مطبوعه‌چی محترم از سوی یکی از روزنامه‌های منتسب به جناح اصلاح‌طلب با من تماس تلفنی گرفت و پس از هماهنگی، در زمان دیگری، گفت‌وگویی در موضوع رویارویی‌های مردم ناشی از دستور‌العمل اخیر قوه‌ی قضاییه در موضوع گزارش مردمی از وضعیت حجاب شهروندان انجام شد. فردای آن روز این عزیز، اطلاع داد که متأسفانه، سردبیر آن روزنامه‌ی معظم (که برای حفظ حرمت دست‌اندرکاران آن روزنامه از آوردن نامش خودداری می‌کنم) با چاپ مطلب موافقت نکرده زیرا «تند» تشخیص داده است.

این‌جا مطلب را منتشر می‌کنم و تأسف خودم را هم ابراز می‌کنم که محافظه‌کاری یا مصلحت‌نگری یا ترس تا چه اندازه در رسانه‌های نوشتاری اصلاح‌طلب هم ریشه دوانده. از رسانه‌ی ملی و رسانه‌های منسوب به اصول‌‌گراها که از خیلی قبل‌ها نومید شده بودیم. و اما متن این گفت‌وگو:

مدتی است افكار جامعه با دستورالعمل مقامات قضايی مبنی بر اين‌كه اعضای جامعه افراد بی‌حجاب را معرفی كنند با چالش مواجه شده‌است. در اين مدت پرسش اساسی كه بسياری با آن مواجه هستند اين است كه آيا اين رويارويي پديده‌ای جديد است يا نه؟ تصور من اين است كه پديده‌ی جديدی اتفاق نيفتاده و جامعه‌ی ما با رويكرد خاص سياسی و فرهنگی‌ای كه دارد حدود سه دهه است که به نحوی با اين رويارويی‌ها مواجه بوده.

بعد از پايان جنگ و از سال ۶۸ در عرصه‌ی توزيع عادلانه‌ی ثروت و فرصت‌ها اين رويارويی پيش آمد؛ چرا که رانت‌جویان در مقابل اعضای بی‌سلاح جامعه صف کشیدند و شکاف، آغاز شد. پس از آن سال‌ها از ۷۶ به بعد هم باز شكاف اجتماعی کاهش نیافت و از سال ۸۴ تا ۹۲ نوبت «قدرت» بود كه به صورت افسارگسیخته، ناعادلانه توزیع شود. از ۹۲ تاکنون هم همه‌ی شکاف‌های گذشته بازتولید شده‌اند که در همه‌ی این سال‌ها یک رویارویی ساختاری بین حامیان قدرت و فرهنگ سنتی با دیگران پدیدار شد. يعنی در تمام اين مدت وقتی در اين عرصه‌ها توزيع نابرابر اتفاق افتاد در اصل، بخشی از مردم روبروی بخش دیگر قرار گرفتند به نحوی ‌كه جامعه به دو بخش عمده تقسيم شد: بخشی از افراد كه از فرصت خاص و ويژه و رانت‌جويانه برخوردار شدند و بخش ديگری كه نشدند. پس گویی طی اين ۳۰ سال به نحو ساختاری اين رويارويی‌ها تعريف شده‌است.

حالا شما اگر اين موضوع را در بخش «ارزشی» هنجارها مورد توجه قرار دهيد آن وقت متوجه مي‌شويد كه از سال ۵۷ كه مسئله‌ی ارزش‌ها و اعتقادات، لباس قانون، سياست و قدرت به تن كرد تا به امروز علاوه بر اين‌كه اهرم‌های قانونی در اين خصوص به كار گرفته‌شد از سوی قدرت هم تلاش شد در جهت همان نابرابری و تبعيض ساختاری همواره در صحنه های مختلف از آن ارزش‌ها كه هنوز هم برخی از آن‌ها مكتوب نشده، از جمله مسئله‌ی حجاب، به عنوان ابزار و وسيله‌ای استفاده كنند برای تسلط ايدئولوژيك. چرا می‌گويم در قانون تعريف نشده، چون هنوز هيچ چيزی مشخصن برای مردم تعريف نشده كه حدود بدحجابی كجا است و چه چيزی بی‌حجابی است. مثلن مردم نمی‌دانند چه نوع مانتو و چه نوع روسری شامل تعریف حجاب می‌شود. حال چون ابهام زياد است و مجريان هم كه می‌خواهند اقدامی كنند پس مردم مجبور به «تفسير‌» می‌شوند و زمانی كه پای تفسير به ميان بيايد اختلاف‌ها زياد می‌شود. حالا وقتی قانونی وجود ندارد و همه‌چيز تفسير‌پذير است چگونه از مردم می‌خواهيم وارد اين مسئله‌ی پرچالش بشوند و قضاوت كنند درباره‌ی حجاب افراد ديگر؟

چيزی كه مشخص است اين است كه در اين‌جا نهاد يا نهادهايی می‌خواهند از مردم به عنوان ابزار و وسيله استفاده كنند تا مسئوليتی در برابر اين بی‌قانونی نداشته باشند. به اعتقاد من در اين مسئله‌ی پرچالش رويارويی‌ها بيش از گذشته تقويت می‌شود و مردم اين‌بار به دو دسته‌ی ارزشی‌ها و غیر ارزشی‌ها تقسيم می‌شوند و همين رويارويی، آن فهم مشترك و درك اجتماعي مشتركی كه ما امروز در جامعه لازم داريم پديد بیايد را يا از بين می‌برد يا به تعويق و تأخير می‌اندازد.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) و یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |