🗓 دوشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۸

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات «#مجلس_شورای_اسلامی» در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۴ | چهارمین مکث:
#سرکوب #منتقدان

⟩⟩ ۱ـ در یادداشت‌های یک، دو و سه متذکر شدم که به این دلایل نمی‌توان به سهولت تصمیم گرفت که در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ شرکت کرد:

⟩ الف ـ فروکاهش «جمهوری اسلامی» به «#حاکمیت_شیعی» به‌گونه‌ای که «#جمهوریت» با تعریف: #اکثریت‌گرایی، به: «حاکمیت» و نیز «اسلامیت» هم به «تشیع با تفسیر ویژه» تقلیل یافته است.

⟩ ب ـ فروکاهش عناصر اصلی در مفاهیم سه‌گانه‌ی: «امنیت، اقتدار و وحدت ملی» به‌گونه‌ای که عناصر «همه» به: «برخی» و «اراده همگان» به: «تصمیم سهام‌داران در قدرت» و نیز عناصر «#مشروعیت» و «#اعتماد» به ترتیب به: «مشروع‌سازی با زور» و «عادت‌دادن به پذیرش قدرت» و ایضاً دو عنصر اصلی در تعریف «امنیت ملی» یعنی: «حفاظت» و «منافع» به: «حراست از قدرت به رغم افزایش تهدیدات خارجی» و «منافع جناحی» تقلیل یافته‌است.

⟩ ج ـ وجود آشفتگی قضایی که نمونه‌های اخیرش هجوم به خانواده‌های متهمین به جرائم سیاسی و نیز الحاق ماده‌ی ۲ به #قانون_مجازات_اسلامی است که بر اساس آن قاضی می‌تواند با تشخیص خود به هر انتقادی نسبت به باورگرایی مذهبی، برچسب «فرقه‌گرایی» بزند و حتی نگارش، انتشار و در دسترس قراردادن کتب و مجلات و مقالات در فضای حقیقی یا مجازی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای و دیگر وسائل ارتباط جمعی در اجرای افعال مجرمانه موضوع این ماده، جرم محسوب ‌شود.

⟩⟩ ۲ـ همه‌ی ما بارها واژه‌ی «#اپوزیسیون» را شنیده‌ایم. هر چند آن‌چه در ذهن شنونده از این واژه شکل می‌گیرد معنای «#براندازی» است اما این معنا شامل بخشی از همه‌ی معنا است. اپوزیسیون به گروه‌های «#مخالف» اطلاق می‌شود که عمدتاً شامل سه نوع است:

⟩ الف ـ «#اقلیت‌های_مذهبی» که با فشار هنجاری و قانونی مذهب حاکم نسبت به خود مخالفت می‌کنند. این دسته وارث اعتقاداتی هستند که خود در ایجاد آن نقش قابل توجهی نداشته‌اند و اینک نسبت به باورهای خود تعصب می‌ورزند و طبیعتاً انتظار دارند که محترم شمرده شوند.

⟩ ب ـ «#مخالفان_اجتماعی» که بنا بر وجود مسائل و نابهنجاری‌ها و بحران‌های اجتماعی موجود به حاکمیت مذهبی در ایران معترض هستند و با بخش‌هایی از نظام سیاسی مانند نوع انتخابات پارلمانی که به بحران‌های اجتماعی دامن زده‌است مخالفت می‌ورزند.

⟩ ج ـ «#مخالفان_سیاسی» که شکل حداکثری آن به «براندازان» تعبیر ‌می‌شوند و کم و بیش به روش‌های #آنارشیستی متمایل‌اند. این مخالفان سیاسی هم‌گون نیستند و طیف‌گونه هستند به گونه‌ای که برخی از آن‌ها به شکل حداقلی در داخل کشور به بخش‌هایی از نظام سیاسی اعتراضات جدی دارند مانند وجود «دولت پنهان و موازی» یا به موارد دیگر که عملاً #نظام_سیاسی را فاقد کارکرد کرده است.

⟩⟩ ملاحظه می‌شود که اپوزیسیون یا مخالفان حاکمیت مذهبی در ایران کنونی از تنوع برخوردار است و بسا بسیاری جامعه‌شناسان در گروه دوم قرار گیرند. بر این اساس انتظار می‌رود که یک نظام برای مخالفانش #حق اظهار نظر و رسمیت قائل باشد حال آن‌که نظام سیاسی در ایران فقط برای موافقانش رسمیت قائل است و همه‌ی مخالفانش را «اپوزیسیون» به معنای «برانداز» قلمداد می‌کند و در نهایت، این مخالفان با فشارهای وارده از سوی نظام سیاسی در یکی از این سه حالت به سر می‌برند: #سکوت درد‌آور، #زندان یا #فرار!

⟩⟩ چرا نباید مخالفان از حق اظهار نظر برخوردار باشند؟ آیا #دموکراسی به معنای حق قائل شدن برای اقلیت مخالف نیست؟ اگر دموکراسی صرفاً به معنای «حاکمیت اکثریت شکننده» باشد آیا این یک دموکراسی دروغین و دیکتاتوری نیست؟ چرا نباید هشدارهای چند دهه‌ی گذشته‌ی جامعه‌شناسان و منتقدان اجتماعی جدی گرفته شود و همه «برانداز» قلمداد شوند؟ به نظر می‌رسد این رویه، جنبه‌ی «ساختاری» دارد و همواره در طول دهه‌های گذشته گریبان جناح‌های #اصول‌گرا و #اصلاح‌طلب صاحب قدرت را به اشکال گوناگون گرفته است. این «ساختاری» بودن حکایت از لزوم یک مواجهه‌ی جدی با این روش نابخردانه و آسیب‌رسان دارد. بسا عدم شرکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ به عنوان یک «وظیفه» به منظور آگاهی‌رسانی با روشی نوین یعنی «مبارزه‌ی منفی» که مسبوق به سابق نیست این ساختار اجتماعی که جامعه را با «#ابربحران_ناکارآمدی» مواجه ساخته است فرو ریزد. ما در مرحله‌ی تاریخی خاصی قرار داریم که «تحول‌جویی» تنها هدف رهایی‌بخش است.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓 دوشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۶ | ششمین مکث:
«عاطفه» در چنگ «بی‌عاطفه‌ها»

تاکنون پنج یادداشت از شهریورماه در هر دوشنبه پیرامون تردید در مشارکت در انتخابات اسفند ۹۸ نوشته‌ام و این روند تا زمان انتخابات مجلس ادامه دارد. اینک «مکث ششم»:

⟩⟩ ۱ـ دو روز است که «#اربعین» را پشت سر گذاشته‌ایم. میلیون‌ها ایرانی شیعی پای در مسیر نجف و کربلا نهادند و همه‌ی نهادهای دولتی با صرف میلیاردها تومان هزینه و اعطای مرخصی خارج از چهارچوب اداری به صدها هزار کارمند داوطلب، این روند را تسریع کردند. همه‌ی این‌ها علی‌الظاهر به منظور تقویت روحیه معنویت و اخلاق‌گرایی در جامعه با الگو قرار دادن امامان #شیعه به ویژه امام سوم شیعیان بوده‌است. در این میان، #حاکمیت_شیعی در ایران از این گونه راه‌پیمایی‌های میلیونی حداکثر استفاده را برای تحکیم مواضعش برده است. اما آیا عملکرد قوه قضائیه نظیر آن‌چه در خصوص یک دانشجو که ذکرش در بند ۲ خواهد‌آمد و آزادی‌خواهی را به شدیدترین وجه سرکوب می‌کند هم‌سو با کنش امام سوم شیعیان است؟ اگر: «خیر»، چرا باید با تقویت ساختارهای نظام اجتماعی‌ای که از احساسات مذهبی توده در مراسمی شبیه به اربعین به نفع خود و در جهت منافع گروهی خود بهره می‌جوید به روند نقض #حقوق_شهروندی کمک شود؟

⟩⟩ ۲ـ در تجمع روز جهانی #کارگر در تاریخ یازده اردیبهشت نودوهشت خانم #عاطفه_رنگریز، دانش‌جوی کارشناسی ارشد #جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی بازداشت و پس از ۴ روز با وجود صدور قرار کفالت ۳۰ میلیونی از آزادی‌اش جلوگیری شد و پس از ۲۸ روز بازجویی و چندبار انتقال از #زندان قرچک به اوین با پرونده‌سازی مواجه و در نهایت، حکم «یازده سال‌و‌نیم» زندان به وکیلش ابلاغ شد. حکمی که به گفته‌ی این دانش‌جو نه بر اساس ادله‌ی موجود در پرونده بل‌که بیش‌تر به اتهامات ردیف شده از سوی «بازجویان» بازمی‌گشت. در ادامه‌ی این‌ روند ناعادلانه قرار وثیقه عاطفه رنگریز به ۵۰ و سپس به ۷۰ میلیون تومان افزایش یافت و این بار نیز دادسرا از قبول قرار کفالت، سر باز زد و باز خانواده به دیوار ناعادلانه برخورد کرد. بنا به نامه‌‌ی عاطفه از زندان، #قاضی_مقیسه در ادامه‌ی این روند، مبلغ قرار وثیقه را به «دو میلیارد تومان» افزایش داد! با این وجود، خانواده‌ی ایشان با این در و آن در زدن بالاخره توانستند این وثیقه‌ی سنگین را هم فراهم کنند اما بار دیگر طی روندی کاملاً غیرقانونی با قبول وثیقه مخالفت شد!

⟩⟩ ۳ـ اینک عاطفه رنگریز که در زندان قرچک است و به #جرم دفاع از #حقوق #کارگران به سال‌ها اسارت محکوم شده است و پنج روز است که در اعتصاب غذا به‌سر می‌برد و اینک که او طی نامه‌ای نوشته است: «از بدن خود سلاحی می‌سازم در مقابل این همه بی‌عدالتی»، من هم در تقویت این نظامی که از این دست کارها را زیاد انجام داده است تردید جدی می‌کنم و خطاب به دخترم، عاطفه رنگریز می‌گویم من هم قلمم را تقدیمت می‌دارم و برای مشارکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ تردید جدی می‌کنم تا به سهم خود، پیامت را رسانده باشم.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓 دوشنبه ۶ آبان ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۷ | هفتمین مکث:
«ناسازواره‌ها در کلام محمد خاتمی، خاتم اصلاح‌طلبان»

⟩⟩ ۱ـ جناب آقای #محمد_خاتمی، #رئیس‌جمهور اسبق در تاریخ ۱۹ بهمن ۱۳۹۳ در دیدار با ایثارگران اصلاح‌طلب در محل دفتر کارشان فرمودند: «#قانون_اساسی دست‌آورد بزرگ انقلاب ما است. قانون اساسی برای #حکومت حد و حدود و برای #مردم #حق و حرمت تعیین می‌کند. در قانون اساسی ما هم حکومت بی‌حد و مرز نیست و مسئولیت دارد و باید تأمین‌کننده‌ی نیازهای مردم باشد، و هم مردم حق دارند و نه تنها حق سؤال دارند بل‌که حق دارند بدون توسل به زور، حکومت را تغییر دهند. حکومت بی‌حد، مختص حکومت استبدادی گذشته بوده است و امروز قانون اساسی ما مبنای نظم است و همه باید به قانون اساسی تن دهیم».

⟩⟩ ۲ـ به نظر می‌رسد کلام آقای خاتمی، پارادوکسیکال و ناسازوارانه است. در این کلام، عناصر متناقض وجود دارد و خواننده را فریب می‌دهد. محور‌های کلام ایشان این است که:

⟩ محور یکم: «قانون اساسی که دست‌آورد انقلاب است همیشه (از جمله: اکنون) باید به آن پای‌بند بود». مغالطه در این استنتاج آقای خاتمی این است که از لزوم وجود یک پدیده در گذشته، این نتیجه به‌دست ‌نمی‌آید که در زمان حال و آینده هم آن پدیده لزوماً قابل تداوم باشد. 

⟩ محور دوم: «قانون اساسی برای حکومت، حد و حدودی قائل شده‌است که حق و حرمت مردم را هم تأمین می‌کند». جناب خاتمی آیا نمی‌دانند که طبق اصل ۲ قانون اساسی مرز بین خودی و غیرخودی با قید «ایمان» مشخص شده و تفسیر قانون اساسی طبق اصول ۹۸ و ۹۹ به عهده #شورای_نگهبان است که منتخب شخص #رهبری است و آیا ایشان نمی‌دانند که انواع سه‌گانه‌ی #نظارت_استصوابی، #استطلاعی و #استرجاعی در همه‌ی #انتخابات به عهده شورای نگهبان بوده‌است که طی چهار دهه، انتخابات را به عقب رانده‌اند و اهالی فنّ و اندیشه را از مجالس دور کرده‌اند و افرادی عمدتاً ظاهرفریب و عاری از تخصص را به مجالس فراخوانده‌اند؟ به نظر می‌رسد آن‌چه آقای #خاتمی به عنوان «حرمت و حق مردم» بیان داشته‌اند همان حرمت و حقی است که در چهارچوب این قانون اساسی منجر به فرار و مهاجرت اجباری بیش از هفت میلیون #ایرانی و نیز آمادگی و علاقه‌ی میلیون‌ها ایرانی دیگر برای عزیمت به خارج مرزهای ایران شده است.  

⟩ محور سوم: «مردم حق دارند بدون توسل به زور، حکومت را تغییر دهند». معلوم نیست آقای خاتمی بین «#دولت» و «#حکومت» تمایزی قائل می‌شوند یا خیر؟ اگر منظور ایشان از «حکومت»، همان دولت‌هایی هستند که تحت نظارت ارتجاعی شورای نگهبان می‌روند و می‌آیند که ایشان درست می‌فرمایند که البته این رفتن‌ها و آمدن‌ها مصداق عزم واقعی مردم فهیم نیست بلکه عمدتاً مصداق «بسیج توده» با توسل به نوعی «فریب اعتقادی» است. اما اگر منظور ایشان از «حکومت»، #نظام_جمهوری_اسلامی است پس در پایان کلام‌شان نمی‌بایست می‌فرمودند: «همه باید به قانون اساسی تن دهیم»! قطعاً منظور ایشان از «حکومت» همان دولت‌های کذایی است که همگی تحت نظارت تخصص‌ستیز شورای نگهبان قانون اساسی است که طبق قانون اساسی دارای جایگاه رفیعی هستند که تعرض به آن‌ها، تعرض به اسلام قلمداد می‌شود.

⟩⟩ ۳ـ با توجه به این‌که جناب آقای خاتمی، خاتم #اصلاح‌طلبان معطوف به #نظام و #قدرت هستند و این‌گونه کلام ناسازوارانه بر لبان جاری می‌سازند، پس انتظاری از دیگر اصلاح‌طلبان نمی‌رود. بنابراین به نظر می‌رسد یکی از راه‌های مسالمت‌آمیز برای رساندن پیام جامعه‌شناسانه مبنی بر «#ناکارآمدی_اجتماعی» به حاکمیت در ایران این است که در انتخابات پیش رو در اسفند ۹۸ تأمل و مکث ‌کنیم تا بسا با عدم شرکت، مواجهه‌ی انتقادی خود را با نظامی که #اصلاح‌طلب و اصول‌گرایش با کژفهمی مواجه‌اند نشان داده باشیم.‌

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓 دوشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۹ | نهمین مکث:
پایان فصل «گفتاردرمانی» صاحبان قدرت

۱ـ پس از شنیدن سخنان جناب روحانی در میان مردم یزد در ۱۹ آبان ۹۸ که گفت: «از اردیبهشت‌ماه امسال، در هر ماه شرایط کشور بهتر شده است» و «ملت ایران توانسته است فشار تورم را از اردیبهشت تا مهر، هر ماه کنترل کند و نرخ رشد تورم در ماه‌های خرداد ۲/۳، تیر ۲/۲، مرداد ۰/۸ و شهریور نیز ۰/۸ درصد بوده است و این بدان معنا است که کارآفرینان، کشاورزان، کارگران و مهندسان در سراسر کشور بر تلاش خود افزوده‌اند»، احساس کردم ایشان که در زمان انتخابات، خود را یک حقوق‌دان معرفی کرده بود و این انتظار را در رأی‌دهنده‌ها به وجود آورده بود که نمی‌خواهد مانند اسلاف، به وعظ و منبر روی آورد اینک مانند یک واعظ، با شور و حرارت سخن می‌گوید و آمار و ارقام اقتصادی و اجتماعی را شخصی و نادرست بیان و تفسیر می‌کند. شاهد فقیرترشدن مردم در ماه‌های اخیر هستیم و یک کالای مصرفی هم ارزان‌تر نشده، اما از بهترشدن وضع مردم سخن می‌گوید. نمی‌گوید که «مبنای مقایسه‌ای» این آمار چیست و توضیح نمی‌دهد که نرخ ۰/۸% در شهریور به معنای بهترشدن وضع مردم نیست بل‌که تفسیر این آمار، گونه‌ی دیگری است که در کل فشار تورم را کم نمی‌کند.

۲ـ جناب روحانی و نیز دیگر عناصر مندرج در حاکمیت شیعی در ایران متأسفانه از آمار واقعی و تفاسیر درست و علمی نرخ‌های تورم و بیکاری و مسائل اجتماعی بیان صادقانه و درستی ندارند و هیچ‌گاه استدلال نکرده‌اند که چرا در بین ۹۱ کشور، مقام اول فرار مغزها را داریم و فقط در حدود ۲۵۰۰۰۰ پزشک و مهندس به آمریکا مهاجرت کرده‌اند؟ واقعاً چرا تا اواخر دهه‌ی پنجاه خورشیدی، جمعیت ایرانیان داخل کشور حدود ۴۰ میلیون و جمعیت ایرانیان خارج از کشور حدود ۵۰ هزار نفر بود و جمعیت ایران طی چهار دهه، «دو برابر» شده اما در همین دوره، شمار مهاجران و فراریان ایرانی نزدیک به ۷ میلیون نفر رسید، یعنی «۱۴۰ برابر» شده است؟

۳ـ جناب روحانی از امکان فروش و صدور اسلحه و تجهیزات نظامی به دیگر کشورها خبر دادند. ظاهراً مقرر شده‌بود که انقلاب و اسلام، صادر شود نه اسلحه‌ای که جان مردم را می‌گیرد. این چه افتخاری است که رئیس‌جمهور یک کشور اسلامی و شیعی با صدای بلند و محکم اعلام می‌کند؟ شاید حضور نظامیان ایرانی در عراق و تشویق حکومت آن به مقابله با مردم و کشتار شهروندان معترض، در راستای چنین سیا‌ست‌هایی است!

۴ـ در همان اجتماع مردم یزد عنوان کردند: «ذخیره‌ی میدان نفتی جدید کشف‌شده به اندازه‌ی ۵۳میلیارد بشکه نفت است که از بستان تا امیدیه به طول ۲۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت و ۸۰ متر عمق دارد». پرسشی که ذهنم را مشغول کرده این است که فروش نفت طی چهل سال گذشته و گاه بیش از دو میلیون بشکه در روز، چه سودی برای جامعه در جهت ایجاد تأسیسات بنیادین و تحکیم زیرساخت‌ها داشته است که این میدان نفتی داشته باشد؟ تحریم چند ماه اخیر نشان داد که اقتصاد تک‌محصولی ایران، شکننده است و تنها با از جیب‌خوردن به واسطه‌ی وجود ذخیره‌ی ارزی و پولی تا کنون توانسته‌ایم کشور را اداره کنیم. حال این فلاکت اجتماعی و اقتصادی تا کی قابل تداوم است و اگر تحریم‌ها سنگین‌تر شود آیا توان مقابله داریم؟

۵ـ داستان «فساد» یک بار دیگر این‌گونه بیان شد: «از قوه‌ی قضاییه که با فسادهای میلیونی و میلیارد تومانی برخورد می‌کند می‌خواهم که مبارزه با فساد میلیارد دلاری را هم برای مردم توضیح دهد. هم‌چنین رئیس بانک مرکزی را مسئول می‌کنم تا پرونده‌ی ۲میلیارد دلاری را به مردم گزارش کند و از دستگاه‌های نظارتی نیز می‌خواهم که سرنوشت ۹۴۷میلیون دلار را برای مردم روشن کنند. مبارزه با فساد دانه‌درشت‌ها کجا است و چرا به این فسادها و پول‌ها رسیدگی نمی‌شود. این‌که چند نفر را به دادگاه کشانده و تبلیغ مبارزه با فساد شود، بدانید که سرِ مردم کلاه نمی‌رود». به نظر می‌رسد حکایت «مبارزه با فساد» به تریبون تبلیغ مواضع و ابزار کسب مشروعیت نزد عوام ایرانی تبدیل شده‌است و هر یک از مسئولین، دیگری را متهم می‌کند تا خود از اتهام نجات یابد. مسائل پیچیده‌ای چون فساد که جنبه‌ی ساختاری پیدا کرده است با عناصر درون حاکمیت، مورد رفع و پاک‌سازی واقع نمی‌شود زیرا کسانی که بر شاخه نشسته‌اند «بن شاخه» را منطقاً نمی‌توانند ببرند.

۶ـ در یک نگاه جامعه‌شناسانه، بسا مسیر کنونی حاکمیت شیعی در ایران، مقرون به سعادت جامعه و در جهت استحکام اجتماعی و کاهش آسیب‌های اجتماعی نباشد. فلذا به نظر نمی‌رسد شرکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ مقرون به صلاح باشد زیرا حضور مردم، مصادره‌به‌مطلوب خواهد شد و یک بار دیگر فرصت‌های ناسالم برای اعمال نظارت استصوابی و شکل‌گیری یک مجلس ناکارآمد و پیامدش، تثبیت روند موجود پدیدار خواهدشد.

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓 دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۱۱ | یازدهمین مکث:
«دروغ می‌گویم، پس هستم!»

⟩⟩ ۱ـ حدود ۱۰ روز است که از آغاز #اعتراضات آبان ۹۸ سپری شده و اینک مشاهده می‌شود که به رغم برقراری آرامش صوری، #جامعه ملتهب است. این اعتراضات دارای یک «علت نزدیک» و مجموعه «علت‌های دور» بود. علت نزدیکش گران‌شدن نرخ #بنزین است که به درستی بر اساس فهم عامه، گران‌شدن بنزین، گران‌ترشدن اقلام دیگر را به دنبال دارد؛ چنان‌که در همان روزهای نخست شخصاً این گرانی را در چند نوبت در افزایش نرخ تردد ماشین‌های درون‌شهری تجربه کردم و این حکایت ادامه خواهد داشت.

⟩⟩ ۲ـ به‌راستی، شلیک مستقیم به #معترضان که حدود دویست کشته و صدها مجروح به جای گذاشت و عمدتاً به قشرهای آسیب‌پذیر تعلق داشت حکایت از چه می‌کند؟ اجازه دهید یک محاسبه‌ی سرانگشتی در خصوص افزایش نرخ بنزین به مثابه جرقه‌ای به بشکه‌ی باروت خشم محرومان داشته باشم. با فرض وجود ۲۰میلیون خودرو و مصرف روزانه‌ی ۱۰۰میلیون لیتر بنزین، هر خودرو به طور متوسط ۵ لیتر در روز مصرف دارد که قبلاً ۵هزار تومان خریداری می‌شد اما اینک با احتساب سهمیه‌ی ۲ لیتر در روز و ۳ لیتر خرید آزاد روی هم ۱۲هزار تومان پرداخت، تفاوت درآمدی ناشی از فروش بنزین به یک خودرو ۷هزار تومان در روز برای #دولت است. بنابراین دولت به ازای ۲۰میلیون خودرو در طول یک ماه، مبلغی معادل ۴۲۰۰میلیارد تومان درآمد جدید کسب می‌کند اما پرداختی حدود ۵۰هزار تومان به ۶۰میلیون نفر معادل ۳۰۰۰میلیارد تومان است و در این میان ۱۲۰۰میلیارد تومان به جیب دولت می‌رود حال آن‌که: 

⟩ الف: همه‌ی دولت‌مردان از صدر تا ذیل موکداً گفتند که حتی «یک» ریال از این مازاد درآمد به جیب دولت نمی‌رود.

⟩ ب: با گران‌شدن نرخ اقلام مصرفی که از همان هفته‌ی پیش آغاز شد و همه‌ی ما تجربه کردیم این یارانه‌ی معیشتی نه تنها خنثی می‌شود بل‌که به زودی شرایط معیشتی سخت‌تر از گذشته خواهد شد و دریافت یارانه‌ی معیشتی برای یک خانوار ۳نفره برابر «یک باک بنزین در ماه» کاملاً بی‌اثر خواهد شد. 

⟩ پ: به‌زودی شاهد خواهیم بود که از تعداد ۶۰میلیون دریافت‌کننده‌ی یارانه‌ی معیشتی به دلایل مختلف کاسته‌ خواهد شد و در پی آن درآمد دولت از محل فروش آزاد بنزین، افزون می‌شود.

⟩⟩ ۳ـ حال بازگردیم و با خود اندیشه کنیم که آیا این همه خشم و خروش و خون متعاقب رخ‌داد افزایش نرخ بنزین و نتایج احتمالی آن از سوی محرومان، «صرفاً» برای دفاع از یک استدلال و برداشت ساده و درست بود یا علاوه بر آن، دردهای دیگری را «#محرومان» فریاد زدند؟ در «مکث»‌های بعدی از این واقعه سخن خواهم گفت اما در «مکث یازدهم» یادآور می‌شوم که در یک #بی‌نظمی_اجتماعی که جناح‌های گوناگون داخل در #قدرت اعم از راست و چپ، دست در دست هم به دروغ‌گویی روی می‌آورند و برای دفاع از مواضع ناصحیح خود دست به اسلحه در مقابل #مردم بی‌دفاع می‌برند «نشاید» که با شرکت در انتخابات اسفند ۹۸ به تقویت ناکارآمدی اجتماعی، مدد رسانده شود.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❓ #انتخابات_مجلس یازدهم در میز #مناظره:
«شرکت‌نکردن یا شرکت‌کردن؟»

👥 مناظره میان:
#احمد_بخارایی (#جامعه‌شناس) و
#محمد_عطریانفر (عضو شورای مرکزی #حزب_کارگزاران_سازندگی)

🗓 تاریخ: دوشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۸

📢 برگزارکننده: پایگاه خبری دیدار نیوز

❔ پرسش‌های مناظره:

۱ـ رغبت یا بی‌رغبتی #جامعه نسبت به صندوق #رأی انتخابات مجلس ۹۸ با وجود گذشت ۴۰ سال از عمر #حاکمیت #جمهوری_اسلامی چه‌گونه است؟

۲ـ نگاه جمعی ایرانیان به #انتخابات یازدهمین دوره‌ی #مجلس در جمهوری اسلامی چیست، دل‌سردی یا شورانگیز؟

۳ـ آیا دل‌سردی #مردم، سبب پیروزی بی‌رقیب اصول‌گرایان می‌شود؟

۴ـ آثار روانی شعار «#اصلاح‌طلب ـ #اصول‌گرا، دیگه تمومِ ماجرا» چیست؟

۵ـ چه کاری برای امکان‌پذیری انتخابات مؤثر باید انجام داد؟

📹 ویدئوی این مناظره پس از ضبط، بی‌درنگ در همین کانال پخش خواهد‌شد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❓ #انتخابات_مجلس یازدهم در میز #مناظره:
«شرکت‌نکردن یا شرکت‌کردن؟»

🗓 یک‌شنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۸

👥 مناظره میان:
#احمد_بخارایی (#جامعه‌شناس) و
#محمد_عطریانفر (عضو شورای مرکزی #حزب_کارگزاران_سازندگی)

📢 برگزارشده از سوی پایگاه خبری دیدار نیوز در تاریخ دوشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۸

❔ پرسش‌های مناظره:

👇 گزارش و تحلیل مناظره:
👈 منظره‌ی یک مناظره

👈 بخارایی: عدم شرکت فعال نوعی اعتراض است / عطریان‌فر: عدم شرکت فعال شدنی نیست

👈 عطریان‌فر: من انقلابی نیستم، اصلاح‌طلبم! / بخارایی: اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان پوپولیستند!

🔍 بخش‌هایی از سخنان من:

… امیدوارم سیاسیون #اصلاح‌طلب همانند آقای عطریان‌فر تن به گفت‌وشنود آکادمیک بدهند تا نوع بحث‌ها متفاوت از روند گذشته، به مثابه «آب در هاون کوبیدن» نشود …

… امروز در ۱۱ آذر ۹۸ که ۱۷ روز از ۲۴ آبان و آغاز #اعتراضات می‌گذرد و هنوز مشخص نیست که سرنوشت ده‌ها جوان #معترض چیست و آیا در قید حیاتند یا در سردخانه‌ها، عده‌ای ما را متهم می‌کنند که این مناظره را به منظور انحراف اذهان از این وقایع جان‌گداز ترتیب داده‌ایم. امید که در پایان این مناظره، این نظر اصلاح شود …

… چون‌که اساساً انتخابات در ایران «سالبه به انتفاء موضوع» است. اطلاق واژه‌ی «#انتخابات» به آن‌چه اتفاق می‌افتد غلط است زیرا سه نوع نظارت: استطلاعی، استرجاعی و استصوابی طبق مواد ۹۸ و ۹۹ #قانون_اساسی آن‌چنان عرصه را برای داوطلبان تنگ کرده است که نهایتاً دست متخصصان از #مجلس کوتاه مانده‌است و اهالی تزویر و غیرمتخصصان به آن راه داشته‌اند …

…کاندیداهای #انتخابات_مجلس شورا موظفند فرم ۷صفحه‌ای را تکمیل و امضا کنند و نهایتاً متعهد می‌شوند که التزام عملی به اسلام و نظام مقدس و #ولایت_مطلقه_فقیه و دیگر موارد داشته باشند، حال آن‌که این‌ها با نقد جدی عمل‌کرد نظام منافات دارد. در این میان، یک داوطلب یا دروغ می‌گوید و امضا می‌کند یا راست می‌گوید که در هر دو حال نهایتاً با #استحاله اولی در دومی، شاهد یک سری مجالس ناکارامد بوده‌ایم …

… در آخرین انتخابات مجلس در سال ۹۴ شاهد ورود ۱۳۷ اصلا‌ح‌طلب و اعتدال‌گرا به مجلس و نهایتاً شکل‌دهی اکثریت نمایندگان بودیم اما این‌ها چه کردند و کجاست لوایح تحول‌جویانه؟ …

… احزاب در ایران از جنس خویشاوندی و دوستانه هستند مانند همین #حزب_کارگزاران متشکل از نام «هاشمی‌ها» …

… از تیر ۷۸ تا خرداد ۸۸ ده سال بین دو اعتراض خونین فاصله بود و از ۸۸ تا دی ۹۶ هشت سال و از ۹۶ تا آبان ۹۸ دو سال، پس در این منحنی حدود سه ماه دیگر در انتخابات مجلس، اعتراض «نرم» و بسا در بهار ۹۹ اعتراضات «سخت» رخ نمایند …

… اگر در سال ۹۴ حدود ۶۲درصد افراد صاحب رأی مشارکت کردند این رقم بسا در اسفند ۹۸ به حدود ۵۸درصد (با فرض دخالت رسمی کسانی که دارای چند کارت هویتی هم‌گون هستند) برسد نه کم‌تر، اما تلاش جامعه‌شناسان پرهیزدادن #جامعه از رفتارهای عادت‌گونه و بسیج توده و نگاه #پوپولیستی است. پس می‌خواهیم کنش خودمان را معنادار کنیم تا در انتخابات بعدی و در رویدادهای بعدی توأم با آگاهی پیش برویم …

… آقای #خاتمی و #اصلاح‌طلبان_حکومتی متعارض سخن می‌گویند …

… جریان اصلاح‌طلب در دام جریان پوپولیستی افتاده زیرا با ترساندن #مردم نسبت به امکان تقویت #اصول‌گرایان، هیجانات شرکت در انتخابات را بدون تجزیه و تحلیل واقع بینانه دامن می‌زنند …

… #عدم_مشارکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ به عنوان یک «مواجهه‌ی سلبی» و نه یک «مبارزه‌ی منفی» مبتنی بر آگاهی و انتخاب فعالانه به منظور شوت‌کردن توپ به زمین مقابل است تا با بازی ناشیانه‌ی خود و ارتکاب خطای استراتژیک، امکان ارتقاء سطح آگاهی جمعی فراهم آید و کنش‌های بعدی مبتنی بر آرامش و آگاهی باشند …

🎙 | صوت | ویدئو | 🎞

«اگر با نگاه من هم‌سو هستید لطفاً بازنشر کنید.»

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

💬 #درنگ

🗓 یک‌شنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۸

#کارگران #خبرنگاران #هفت_تپه #نیشکر_هفت_تپه #اعتراضات #اعتراض #سرکوب #محکومیت #زندان #داد‌گاه‌ #قوه_قضائیه #قوه_قضاییه #خبرنگاری_جرم_نیست #قرون_وسطی #کارگران_هفت_تپه #احمد_بخارایی #جمهوری_اسلامی

✅ نشست «نسبت #خشونت_سیاسی و بی‌اشتهایی #شرکت_در_انتخابات»

| سخن‌رانان:
دکتر مقصود فراست‌خواه
دکتر پروانه سلحشوری
دکتر احمد بخارایی

| برگزارکننده:
انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه علمی تخصصی جامعه‌شناسی صلح)

🗓 تاریخ: چهارشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۸

🕔 زمان: ساعت ۱۶ تا ۱۸:۳۰

🏛 مکان: باشگاه اندیشه

🛣 نشانی: تهران، خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه‌ی نایبی، پلاک ۲۳ (نقشه)

🖥📱 پخش زنده 👉 (در صورت مسدود نبودن!)

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

| #یادآوری | مکث ۱

| فروکاهش «#جمهوری_اسلامی» 👇

❇️ #کرونا ظرفیت #اعتراض دارد

🗓 دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی هم‌دلی درباره‌ی رفتار اجتماعی مردم در بحران مدیریت کرونا در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی | منتشرشده در دوشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۹، شماره‌ی ۱۳۹۶

👈 نمایش گزارش:
🔍 بخش‌هایی از سخنان من:

… ما عمدتاً سه نوع مواجهه با ویروس کرونا و #کووید۱۹ داریم، یکی از سوی قشرهای تقریباً متوسط و مرفه است که در خانه نشسته‌اند و بیش‌تر رعایت می‌کنند، به دلیل این‌که طبقه‌ی مرفه چندان مشکلات مالی ندارد و طبقه‌ی متوسط هم سعی می‌کند با موضوع، استدلالی برخورد کند، دسته‌ی دوم کسانی هستند که متعلق به طبقه‌ی آسیب‌پذیر هستند، مانند دست‌فروش‌ها، #زنان سرپرست خانواده، بی‌کاران و غیره، یعنی کسانی که به «#روزمرگی» فکر می‌کنند نه به آینده، آن‌ها در قید زنده ماندن در «امروز» هستند. آن آینده‌ای که در قشر مرفه وجود دارد در این گروه وجود ندارد و آن‌ها برای امروز می‌خواهند زنده بمانند.
زنده ماندن با زندگی کردن فرق می‌کند؛ حالا یک گروه سومی هم هستند که «باری به هر جهت» رفتار می‌کنند. عده‌ای از گروه اول وقتی می‌بینند عده‌ای از گروه دوم به خیابان آمده‌اند و قرنطینه را شکسته‌اند، آن‌ها هم به‌صورت تقلیدی، که جزئی از فرهنگ ما است، مانند آن‌ها رفتار می‌کنند. یعنی هیجانی و تقلیدی رفتار می‌کنند، اگر کسی ماسک زد، این‌ها هم می‌زنند یا برعکس. رفتارهایی از روی تقلید و هیجانِ فاقد استدلال دارند، عقلشان به چشم‌شان است و رفتاری توده‌ای و هیجانی دارند …

… آدم‌ها دارند آهسته آهسته در خیابان‌ها رفت و آمد می‌کنند، آن‌ها بیش‌تر متعلق به گروه دوم (طبقه‌ی آسیب‌پذیر) و گروه سوم (باری به هر جهت) هستند. گروه اول (طبقه مرفه و متوسط) هم‌چنان به رعایت کردن قرنطینه علاقه‌مند است، چیزی که برای یک جامعه در شرایط بحرانی مانند شیوع ویروس کرونا بحران ایجاد می‌کند، همین گروه دوم است. گروه دوم کسانی هستند که مجبورند از خانه بیرون بیایند. ببینید این‌جا «#واکنش» وجود دارد، نه «#کنش»، در «کنش» عنصر اراده، آگاهی و اختیار وجود دارد، اما در «واکنش» اختیاری نیست، طرف مجبور است از خانه خارج شود. او می‌داند که ممکن است کرونا بگیرد. امروزه در نظام ارتباطی، دسترسی به تلویزیونِ داخلی و خارجی راحت است، بنابراین همه‌چیز را می‌داند، مسئله #سیاسی نیست که مثلا تلویزیون داخلی نشان ندهد اما بی‌بی‌سی بگوید، چون همه‌جا دارند در مورد #بیماری حرف می‌زنند، بنابراین فرد خطر بیماری را می‌داند، اما آمدنش به خیابان برای این است که مجبور است، نوعی واکنش است، انتخاب نمی‌کند، از سر اجبار برای زنده ماندن به خیابان می‌آید …

… در شرایطی که گروه‌هایی می‌خواهند زنده بمانند و خطر همه چیز را پذیرفته‌اند، دولت‌ها نقش برجسته‌ای بازی می‌کنند. این‌که به این آدم‌ها احساس امنیت بدهند، و این اجبار را تاحدودی تبدیل به اختیار کنند؛ مانند: کمک‌های معیشتی یا بخشودگی مالیاتی و اجاره‌ها که این آدم احساس بکند اگر امروز از خانه بیرون نیامد، دیگر فردا با بحران جدی به لحاظ معیشتی روبه‌رو نمی‌شود.
برخی دولت‌های دیگر به کمک قشرهای آسیب‌پذیر آمدند، اما دولت در ایران نمی‌تواند این کار را بکند و آقای روحانی درست می‌گوید که نمی‌توانیم کشور را تعطیل کنیم، چون گروه دوم از سر تأمین نشدن معیشت دست به #اعتراض می‌زنند. اما اشتباه حاکمیت و دولت این است که تصور می‌کند اگر این آزادسازی هم بشود، آن اعتراض اتفاق نخواهد افتاد …

…ما اقتصاد شکننده‌ای داریم، چون تک‌محصولی است، و این‌که دنیا آیا در این شرایط اجازه نفس کشیدن به دولت می‌دهد؟ تا امروز که نداده، و در یک وضعیت باخت ـ باخت هستیم، حالا اگر به تعبیر آقای روحانی قرنطینه را رها کنیم و مردم را برای کسب و کار به خیابان‌ها بفرستیم، آیا اعتراضی شکل نمی‌گیرد؟ من می‌گویم مجدد اعتراض شکل می‌گیرد، چرا که با آمدن مردم به خیابان‌ها ویروس کرونا مجدد قد علم می‌کند، و‌‌ تلفات می‌گیرد، در ادامه، دولت مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرد و سبب اعتراض مردم می‌شود …

… عدم تعامل حاکمیت در ایران با سیاست جهانی، بر این آتش می‌دمد. حدود پنج ماه قبل در مناظره‌ای که با آقای عطریان‌فر داشتم گفتم، #عدم_شرکت مردم در #انتخابات دوم اسفند یک اعتراض نرم خواهد بود که سه ماه پس از آن شاهدش بودیم. در همان مناظره هم گفتم که بر اساس روند کنونی در بهار ۹۹ اعتراضات جدی و بسا دامن‌گستر شود. من آن روز نمی‌دانستم کرونا قرار است شیوع یابد، اما هر جرقه‌ای می‌تواند در نقش یک بزنگاه تاریخی، حادثه‌ساز شود. پس کرونا هم از ظرفیت اعتراض‌آفرینی #مردم برخوردار است …

⚠️ بازپخش پست‌ها با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» انجام شود؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |