💢 آیا نهاد دولت در ایران نئولیبرال می‌شود؟

🔹️بیست‌وششمین قسمت از فصل سیزدهم برنامه «زاویه» به بررسی #نئولیبرالیسم در #ایران از قاب شبکه چهار سیما پخش شد.

🔹️در این برنامه دکتر #شهریار_زرشناس، عضو هیئت‌ علمی پژوهشگاه #فرهنگ و #اندیشه اسلامی و #محمد_قوچانی، سردبیر فصلنامه #اندیشه سیاسی «سیاست‌نامه» به مناظره پرداختند.

🔹تحلیل جامع شرایط اقتصادی-سیاسی ایران در نسبت با #جامعه_جهانی و نقد تئوری بازخوانی و احیای تجربه #اقتصاد #لیبرال در فضای اقتصادی-فرهنگی کشور و شکل‌گیری اقتصاد شبه #مدرن در ایران از دو نگاه متفاوت

🎧 شنیدن فایل صوتی کامل این مناظره

📽 مشاهده فایل تصویری این مناظره


✅ @Shariati_Group

#سرمایه‌داری #دولت #لیبرالیسم #عدالت_خواهی

📙 رتروتوپیا و جامعه شناسی امنیت جهانی

#معرفی_کتاب

✍ این نوشتار به بررسی یکی از مهم‌ترین آثار منتشر شده در خصوص شرایط مخاطره‌آمیز حاکم بر جامعه جهانی می‌پردازد. کتابی با عنوان «رتروتوپیا» که #جامعه_شناس برجسته زیگمونت باومن آن را نگاشته و بهروز گرانپایه آن را به فارسی برگردانده است. ممکن است پرسیده شود که این اثر با رویکردی جامعه شناختی چه نسبتی با مسائل امنیتی و راهبردی دارد؟ در نگاه اول اینگونه تصور می‌شود که باومن صرفاً مباحثی نظری در خصوص وضعیت جهان امروز بشری ارائه داده است. اما هنگامی که به صورت عمیق‌تر و تحلیلی‌تر با متن برخورد می‌کنیم متوجه می‌شویم که این اثر سرشار از دلالت‌های راهبردی و امنیتی است.

🔅باومن با نگرشی آسیب شناسانه و انتقادی به ما نشان می‌دهد که جهانی که با ابتنای بر عقلانیت، وعده پیشرفت، #رفاه، #آزادی، #رستگاری و برپایی #بهشت بر روی زمین را داده بود، امروزه با جهنمی از «خشونت»، «قبیله گرایی»، «نابرابری»، و «تنهایی» روبه رو است. مؤلفه‌ها و مسائل ناامن کننده‌ای که بیش از هر چیز جهان بشری و به تبع آن جهان ایرانی را نیز با تهدیدات امنیتی مختلف مواجه ساخته است. از این حیث شاید بتوان کتاب باومن را نوعی «جامعه شناسی امنیت جهانی» معرفی کرد که هیچ کشوری از دایره شمول آن خارج نیست. جامعه ایرانی نیز از چالش‌ها و بحران‌های ترسیم شده توسط باومن مانند #خشونت و #تروریسم، قبیله‌گرایی، نابرابری، تنهایی و اتمیسم در امان نیست و این امور به اشکال مختلفی جامعـه مـا را با تهدیدات امنیتی مواجه ساخته‌اند. در نتیجه، بحث حاضر می‌کوشد ضمن معرفی کلی #کتاب و نگرش‌های انتقادی باومن، دلالت‌های خطرساز، امنیتی و راهبردی بحث او را نیز در پیوند با جامعه #ایران تا حد امکان نشان دهد.

🔅زیگمونت باومن، متولد ۱۹ نوامبر ۱۹۲۵ و درگذشته ۹ ژانویه ۲۰۱۷، جامعه‌شناس و فیلسوف یهودیِ لهستانی الاصل بود. وی از سال ۱۹۷۱ به عنوان استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه لیدز #انگستان مشغول به کار شد. باومن یکی از برجسته‌ترین نظریه پردازان اجتماعی جهان بود که در زمینه موضوعاتی چون #مدرنیته و #هولوکاست، #پست‌مدرنیته و هنر پسانوگرا کتاب نوشت.

🔅«رتروتوپیا» به معنای #بازگشت به یوتوپیاست. آن را بازگشت به #آرمانشهر یا بازگشت به آینده هم می‌توان گفت. #رتروتوپیا فراخوانی به نوعی بازاندیشی نو، ژرف و نقادانه‌ی شرایط موجود جامعۀ جهانی و وضعیت #مدرن #انسان امروز است؛
رتروتوپیا هشداری برای توقف در مسیری است که بی‌محابا به سوی #فساد و تباهی می‌رود و بازگشت به گذشته‌ای که عینیت نیافت اما همیشه در قالب #آرمان‌ ها و #ارزش‌ ها یا چارچوبی نظری، الهام‌بخش و امیدوار کننده بوده‌ است. مانند روح #یوتوپیا، محرک رتروتوپیا نیز از امید به #صلح و آشتی ریشه می‌‌گیرد. زیگمونت باومن، برای دستیابی به «جامعه‌ای آزادتر، برابرتر، دموکراتیک‌تر و زیست‌پذیرتر» همگان را به برخاستن و تلاش فرا می‌خواند. او کتاب را با این جمله به پایان می‌برد: «ما ــ ساکنان زمین‌ ــ با یکی از این دو موقعیت روبرو خواهیم بود: یا دست‌های به‌هم پیوسته یا گورهای مشترک...»

✅ @Shariati_Group

📚 مختار نوری، دکترای علوم سیاسی و مدیر گروه روندهای فکری مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه
نویسنده: زیگمونت باومن
مترجم: بهروز گرانپایه
نشر ثالث، ۱۴۰۰

📽 | لحظۀ «فکر سیاسی» فرا رسیده است...

🔹دکتر جواد کاشی در این سخنرانی می‌گوید لحظه فکر سیاسی فرا رسیده و این اصلی‌ترین مسئله جامعه امروز ماست.
🔹اهمیت مسئله از نظر او آنجا آشکار می‌شود که در دنیای #مدرن، جامعۀ سیاسی، اولین واسطه‌ای است که افراد می‌توانند غایات خودشان را در نسبت با جامعه ببینید.
🔹وقتی افراد قادر به دوست‌داشتن خود و جایی که در آن زندگی می‌کنند نباشند، طبعاً چنین واسطه‌ای از میان می‌رود.
🔹کاشی برقراری چنین نسبتی را در سیاست مدرن، کاری دشوار می‌داند و می‌گوید باید در فکر سامان‌دادن به تفکری باشیم که ترکیبی درست میان فردیت افراد با صورتی از جامعه منصفانه و عادلانه داشته باشد.

🔗 مشاهده فیلم کامل این سخنرانی

📚 محمدجواد غلامرضا کاشی - ۱۳۹۵

✅ @Shariati_Group

🔅آیا معنای سخن شما این است که ما فقط با دو الگو برای #زن بودن روبروییم: زن سنتی در معنای زن امل عقب افتاده‌ای که #دین و #ایمان و #مذهب و سیاست‌اش را از سنن رایج و غلط جامعه و یا از مراجع تقلیدش می‌گیرد، یا زنی #مدرن و #غربگرا که جهت گیری‌های سکولاریستی و ضد سنتی و سیاسی و ایدئولوژیک‌اش را از فضای مجازی و مراجع رسانه‌ای آن سوی آب اخذ می‌کند؟

🔅آیا ما نمی‌توانیم به الگوی «زن ایرانی متفکر» آشنا با #سنت تاریخی خویش و امکانات نهفته در آن و نقاد #نیهیلیسم غرب بیندیشیم که با تکیه بر تفکر حکمی و فلسفی هم در برابر #ارتجاع مذهبیِ وطنی می‌ایستد و هم در برابر ارتجاع نظام #سرمایه‌داری جهانی و ارزش‌ها و #آزادی پوشالی آن؟

🔅آیا هر کسی که بکوشد فراسوی #دو_قطبی سازی‌های رایج کنونی بیندیشد و در راستای نیل به حرکت تاریخی اصیل، در پیش روی جامعه و زنان ما گام بردارد، نوکر حکومت است و از سرکوب جنبش اعتراضی #مردم به واسطه‌ی باتوم و تفنگ ساچمه‌ای و بازداشتگاه‌ها حمایت کرده و از جامعه‌ی #ایران برای کوشش‌هایش باید عذرخواهی کند؟!

🔅بر سر جامعه و مردم ما چه آمده است که دو قطبی سازی‌ها و ثنویت اندیشی‌های سیاسی و ایدئولوژیک جانشین «تفکر» شده و چشمانشان را کور کرده است؟

🔅من تا آنجا که جانی در رمق دارم در برابر #استبداد حکومتی و استبداد جامعه توده‌ای و روشنفکرانِ ناروشنفکر و سیاست پیشگان سیاست نااندیش، به نحو توأمان مقاومت خواهم کرد و کماکان اعتقاد دارم که مسیر صحیح و حقیقی این کشور از افقی فراسوی این دوقطبی سازی‌ها و ثنوتیت اندیشی‌های حکومت/ معترض، #اسلام/ #لیبرالیسم، #فاشیست/ آزادیخواه و غیره عبور می کند. این افق تازه در آسمان سرزمین‌مان ایران آشکار شده است، لیکن سیاست زدگان و ایدئولوژیک اندیشانِ بیگانه از تفکر حکمی و فلسفی، در حال حاضر با هیاهوهای دروغین‌شان فضا را تیره و تار ساخته و می‌سازند، اما امر ایرانی و خرد ایرانی، در فراسوی این دو قطبی سازی‌ها، همچون آب‌های زیرزمینی در لایه‌های زیرین زمین در حرکت است و در آینده‌ای نه چندان دور از لایه‌های زیرین خاک فوران خواهد کرد و برهوت عظیم دیارمان را، که هر روز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود، سیراب خواهد ساخت.
با عشق و احترام به تو و همه جوانان خشمگین و معترض سرزمینم...

✅ @Shariati_Group

📚پاسخ قابل تأمل دکتر #بیژن_عبدالکریمی به یک منتقد

جریانی تحت عنوان «جنبش مساجد» در سال‌های شصت میلادی حول مساجد محلی در #مصر شکل گرفت و متأثر از جریان اصلاح دینی بود، مستقل از اخوان المسلمین است و نوع دینداری‌اش هم واجد شاخص‌هایی است از آنچه دینداری «زنانه» نامیدیم. شناخت من نسبت به این جریان از طریق کتابیست تحت عنوان "سیاست پارسایی″ از انسان‌شناس و نویسنده‌ی چپ پاکستانی به نام صبا محمود. این #کتاب محصول یک تحقیق میدانی در #قاهره بین سال ۱۹۹۵ در خصوص زنانی‌ است که در جنبش مساجد فعالیت داشتند و ورودشان به اجتماع از خلال تعلق دینی‌شان ممکن گردید. براساس یافته‌های این کتاب، زنان جنبش مساجد، کار خود را با نقد دینداری موجود شروع کردند: یکی نقد دینداری شیوخ الازهر که سنتی بودند و دینداری‌ای بسته و محافظه کارانه را نمایندگی می‌کردند و دیگری به قول خود این زنان، نقد دینداری #لیبرال. آنها منتقد اسلامی بودند که به مجموعه‌ای از عقاید انتزاعی تقلیل یافته بود و در زندگی روزمره هیچ نقشی نداشت. از نظر آنها هدف، تبدیل اعتقادات به اخلاقیات و رفتارها بود. تبدیل ایده‌ها به ابیتوس یا عادت‌واره‌ها. به آنچه #وبر اتیک یا اتوس می‌خواند یا #ابن‌خلدون، "ملکه وجود".
به عنوان مثال توضیحی که آنها از «روزه» می.دهند از توجیهاتی که دینداری محافظه کار یا دینداری #مدرن شده به زعم آنان ارائه می‌داد متفاوت بود. از نظر آنان قرائت سیاسی از #اسلام، روزه را از موضع هویت جمعی و تاثیر سیاسی‌اش توضیح می‌دهد، زنان مدرن، روزه را به عنوان یک «فولکلور اسلامی»، و دینداری سنتی آن را یک «واجب شرعی» قلمداد می‌کنند. اما زنان جنبش مساجد معتقدند که روزه برای ما درس فردگرایی دینی است و ما را با آموزه‌هایی چون "صبر"، "زهد" و "توکل" آشنا می‌سازد. این زنان، که گرایشات مختلف طبقاتی در آن حضور داشتند، فعالیت خود را با تشکیل جلسات دینی در خانه‌ها آغاز کردند و سپس این جلسات به مساجد منتقل شد و در مساجد در سه وجه مشغول به فعالیت شدند: نخست آموزش دینی. سپس خدمات اجتماعی به فقرا و در نهایت درمان. اینها به عنوان داعی شناخته شدند و توانستند در متن #مردم نفوذ کنند. در ۱۹۹۶ دولت #مصر سی هزار #مسجد را ملی کرد و زنان داعی را مجبور کرد دو سال در وزارت مربوط به امور دینی درس بخوانند. در زمانیکه مردم علمای دینی را دولتی می‌دانستند و کمتر به سراغشان می‌رفتند، این زنان به عنوان نمایندگان اسلام شناخته شدند و فعالیت‌هایشان با استقبال بسیاری روبرو شد؛ فارغ از ارزیابی این جریان از نظر سیاسی به عنوان یک نمونه‌ی موفق جریان زنان است که  از نظر اعتقادی و  اجتماعی فعال بوده‌اند.
در زمینه‌ی فکری، بحث #قضاوت، #امامت، #اجتهاد زنان را مطرح کرده‌اند و از نظر اجتماعی با استفاده از ظرفیت‌های موجود، جریانی گسترده و اجتماعی در ربط مستقیم با حیات اجتماعی زنان در مصر بوجود آورده‌اند و مطالبات خود را در همه‌ی عرصه‌ها پیش بردند.

جمع‌بندی می‌کنم: «زنان نوگرای دینی» که در حوزه‌ی زنان فعالیت می‌کنند، در دو حوزه نیازمند حضور جدی‌تر هستند: نخست حوزه‌ی #دین و به تعبیر #شریعتی "استخراج و پالایش منابع فرهنگی" و سپس جامعه. بدون پیوستن با زیست اجتماعی عامه‌ی زنان و حضور در اشکال سنتی تجمعات آنان، جریان روشنفکری خود را از مهم‌ترین منبع تغذیه و حیاتش که عامه‌ی مردم باشند، محروم خواهد ساخت و  آسیب پذیر می‌ماند.

✅ @Shariati_Group

✍ دکتر #سارا_شریعتی

📽 | چراییِ عدم تطابق «سبک زندگی» و مطالبات روبناییِ مورد نظر بخش کثیری از معترضان، نسل‌های بیگانه با هویت فرهنگی و تاریخی خویش و حتی برخی شبه روشنفکران ایرانی با #مدرنیته و مفاهیم اصیل دنیای غرب #مدرن

دکتر #داریوش_سجادی: ما در #ایران جامعه یا طبقه مدرن واقعی نداریم

✅ @Shariati_Group

🔵 درنگی در مفاهیم «جنگ شناختی» و «جنگ ترکیبی»

🔸این روزها صحبت‌های متعددی در باب جنگ‌های شناختی و یا ترکیبی شکل می‌گیرد و عمدتاً این مباحث با محوریت جنگ‌هایی که در حوزه‌ی ادراک رخ می‌دهند و نقطه‌ی هدف آن‌ها این حوزه است و محوریت ابزار آن #رسانه است تعریف می‌شود. جهت تدقیق باید عنوان گردد که نقاط هدف در جنگ‌های شناختی بسیار متعدد و ابزارهایش تنوع بالایی دارند. ابتدا لازم است به این نکته توجه گردد که آیا اساساً اطلاق واژه #جنگ بر این مفاهیم صحیح و دقیق است؟

🔸در تعاریف مختلف وجود چند عنصر می‌تواند پدیده‌ای را ذیل مفهوم «جنگ» نمایان کند. در تعریف کلاسیک، یک درگیری زمانی جنگ تلقی می‌شود که بصورت مسلحانه واقعی، ارادی، گسترده بین جوامع سیاسی و همراه با نوعی خشونت باشد. اگر جنگ را صرفاً در این تعریف ببینیم، اطلاق واژه جنگ در مفهوم ترکیبیِ "جنگ شناختی" نا معقول به نظر می‌رسد. اما اگر مفهوم جنگ را تحت تعاریف جدیدی که حوزه‌های گسترده‌تری را شامل می‌شوند بازتبیین نماییم، می‌توان مفهوم #جنگ_شناختی یا «تهاجم شناختی» را اعتبار بخشی نمود.

🔸در تعاریف جدیدی که از جنگ شده است، با مفهوم جنگ نرم روبرو می‌شویم (جوزف نای، ۲۰۰۴) که بر استفاده طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن برای #نفوذ در مختصات فکری دشمن با هدف پیشرفت در مقاصد #امنیت_ملی تأکید دارد. اما اساساً پدیده #شناخت سطح بالاتری را شامل می‌گردد و از این رو حوزه‌ی شمول آن در جنگ نیز فراتر از #جنگ_نرم است.

🔸در حوزه‌ی نرم بیشتر احساسات و تمایلات دشمن با ابزار تبلیغات هدف گیری می‌شود. اما در حوزه‌ی شناختی، سطوح عمیق‌تری مورد تهاجم قرار گرفته و ابزارهای متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرند که در آینده به بخش‌هایی از آن‌ها اشاره خواهد شد.

🔸اما در دوره معاصر #جنگ_ترکیبی (هیبریدی Hybrid Warfare) به دنبال دو تحول مهم در بحث‌های سیاسی محبوبیت فزاینده‌ای پیدا کرد. ابتدا در سال ۲۰۰۵، دو مقام نظامی ایالات متحده در مورد "ظهور جنگ‌های ترکیبی" نوشتند و بر ترکیب استراتژی‌ها، روش‌ها و تاکتیک‌های متعارف و غیر متعارف در جنگ‌های معاصر و همچنین جنبه‌های روانی یا اطلاعاتی درگیری‌های #مدرن تأکید کردند. تجربه دوم اما حمله #روسیه در سال ۲۰۱۴ به کریمه بود و به دلیل ترکیب نیروهای ویژه «انکارپذیر»، بازیگران مسلح محلی، نفوذ اقتصادی، اطلاعات نادرست و بهره برداری از قطبی شدن سیاسی-اجتماعی در #اوکراین به اهداف خود دست یافت.

🔸این نکته مهم شایان ذکر است که مفهوم جنگ یا تهاجم هیبریدی، ممکن است کاملاً جدید نباشد. بسیاری از تمرین‌ کنندگان معتقدند که قدمت آن به اندازه #تاریخ خود جنگ است. با این وجود در سال‌های اخیر از آنجاکه دولت‌ها از بازیگران غیردولتی و فناوری اطلاعات برای تسلیم کردن دشمنان خود در خلال یا - مهم‌تر از آن - در غیاب یک درگیری مسلحانه مستقیم استفاده می‌کنند، این مفهوم راهبردی اهمیت قابل توجهی پیدا کرده است.

🔸اما با توجه به تنوع ابعاد و مؤلفه‌های جنگ ترکیبی، این جنگ‌ها عمومأ از چند ویژگی مهم برخوردارند:

۱-هم‌افزایی: اگرچه هریک از ابعاد این جنگ کارکرد خاص خود را دارد، اما بهره‌گیری هم‌زمان سبب می‌شود که فشاری به‌مراتب بیشتر از تأثیر تک‌تک مؤلفه‌ها بر جامعه‌ی هدف وارد شود. در این وضعیت است که جامعه‌ی هدف دچار سردرگمی و بحران شناختی شده و به‌ناچار با تصمیم‌گیری‌های عجولانه و بعضاً نامناسب، موفقیت دشمن را بیشتر می‌کند.

۲-قابلیت تسری: از ویژگی‌های دیگر این جنگ است به‌گونه‌ای که هرکدام از مؤلفه‌های جنگ ترکیبی می‌تواند مکمل و پیش‌برنده اهداف مؤلفه‌های دیگر باشد، مثلاً آنگاه‌ که دشمن #تحریم فلج‌ کننده‌ی اقتصادی علیه مردم #ایران را اعمال می‌کند، هدفش ایجاد و گسترش «نارضایتی اجتماعی» است و بنا دارد از این نارضایتی برای ایجاد #شورش اجتماعی استفاده کند و با بهره‌جستن از نابسامانی‌های داخلی و مدیریتی در کشور به این نارضایتی عمومی ضریب دهد؛

۳-پیچیدگی و ابهام: ویژگی دیگر جنگ ترکیبی است، دشمن در این جنگ بنا دارد که با اعمال «فشار حداکثری» بتواند جامعه‌ی هدف را دچار سردرگمی کرده و ضمن برهم زدن نظام محاسباتی مسئولین تصمیم‌گیر، مردم را نیز بدون شناخت درست از منشأ کاستی‌ها، در برابر خود و حاکمیت قرار دهد.

🔸ابزار دیگر مورد استفاده در جنگ ترکیبی، سوء‌استفاده دشمنان از برخی زمینه‌های موجود نظیر تغییرات نسلی و به میدان آمدن نسل‌های جدید، آثار برجای‌مانده از کاربرد جنگ‌های گذشته نظیر مشکلات اقتصادی و معیشتی، واگرایی‌های ناشی از تهاجم فرهنگی نسبت به ارزش‌های عرفی، دینی و اعتقادی جامعه‌ی هدف، پیامد‌های ناشی از ضعف‌ها و ناکارآمدی موجود در آن کشور، گستردگی و نفوذ شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی و... برای پیش‌برد اهداف خود استفاده کنند.

🚩 ادامه دارد...

✅ @Shariati_Group

✍ #مبانی_شناخت_جهت‌گیری / ع.م

🟠 پوپولیسم نخبگانی؛ اتهام زنی اقتصاد خوانده لیبرال علیه متفکر اجتماعی!

🔸چگونه باید نتیجه گرفت مسبب تمام مشکلات و مصائب اقتصادی کشور دکتر #علی_شریعتی فقید است. شریعتی در "جهت گیری طبقاتی اسلام"، دال مرکزی گفتمان #دین اسلام را، برپایی #قسط معرفی می‌کند، و آن را در تجربه‌ی زیسته‌ی #محمد مصطفی به عنوان بنیانگذار مکتب، و در تجربه‌ی #علی و #ابوذر و ... به عنوان اولین رهروان این #مکتب دنبال می‌کند، سپس نشان می‌دهد که چگونه #حقیقت پیام محمد در همدستی «زر و زور و تزویر» به علیه آن مبدل می‌شود و نهایتاً نتیجه می‌گیرد که تنها #تشیع آن هم تا آغاز عصر #صفویه وفادار به آن پیام باقی مانده‌اند؛ در ادامه #شریعتی به تحلیل دوران متأخر و دوره‌ی تفوق اصول #سرمایه‌داری بر جهان می‌پردازد. شریعتی در صفحه ۷۸ «جهت گیری طبقاتی #اسلام» می‌افزاید:
#اقتصاد زیر بنا نیست، زیر بنا می‌شود، در اقتصادِ سرمایه‌داریِ صنعتی است که اقتصاد زیر بنای #فرهنگ و #هنر و #ایمان و #اخلاق است. #انسان، خود، ساخته و پرداخته آن است. نه چنین بوده است، نه باید چنین باشد و با ویران کردن بنای سرمایه‌داری، نه چنین خواهد بود. در چشم ما #بورژوازی پلید است، نه تنها نابود می‌شود، که "باید" نابود شود... .
در نهایت شریعتی در صفحه ۸۳ مجموعه آثار ۱۰ چنین می‌پرسد: اکنون سوال اساسی این است که شما، اگر فردا رهبریِ یک جامعه را بدست گرفتید تا یک جامعه‌ی بی‌طبقه‌ی انقلابی براساس این #جهان‌بینی و این #ایدئولوژی (اسلام) بیافرینید، با این سرمایه‌ها چه می‌کنید؟ با سرمایه داران چگونه رفتار می‌کنید؟ برای طبقه‌ی #کارگر و دهقان چه ارمغانی بالاتر از #مارکسیسم دارید؟

🔸ارجاعات بسیاری به مجموعه‌ی آثار دکتر علی شریعتی می‌توان داد که در آن شریعتی از اتهامی که جناب دکتر #موسی_غنی‌نژاد صاحب نظر مدعی #لیبرالیسم وارد می‌کند تبرئه می‌شود. نه تنها شریعتی، که نیم قرن بعد از وی دوستان #لیبرال و مخالف خوانان ایشان هنوز به صعوبت و مهابت تدبیر امور در شرایط بیرون افتادگی از #تاریخ و وضعیت پروبلماتیک توسعه‌نیافتگی التفات پیدا نکرده‌اند.

🔸رفاه؛ برخورداری؛ آب و #نان کافی و هوای پاک؛ شهرهای آباد و آزاد؛ خیابان‌های شلوغ و شاد؛ اوضاع گل و بلبل؛ #قدرت ملی؛ #حکومت عدل؛ #جامعه_مدنی؛ سرآمدی در #علم و دانش و تکنولوژی؛ یک جامعه‌ی #مدرن و اخلاق‌مدار و یک کشور مقتدر و عزت‌مند... همه‌ی اینها را شریعتی با وسط کشیدن پای دین به وسط از ما گرفت..!
اسم این‌ها را می‌گذارند نقد شریعتی؛

🔸هیچ تعارضی در #هویت ایرانی و اسلامی و جهانی ما نبود؛ می‌دانستیم چقدر ایرانی هستیم چقدر #شیعه هستیم؛ چقدر چپ هستیم چقدر مدرن هستیم؛ خدا را با خرما با هم داشتیم؛ بین عوالمات سنتی پیشامدرن خویش و بی خدایی جهان جدید مغاکی صعب‌العبور در میان نبود؛ مثل #اروپا بعد #مسیح؛ #کانت و #هگل و #کی‌یرکگور و #هایدگر و...‌ داشتیم و مجبور نبودیم یک دفعه بیافتیم به دامن جهان تعلیق ارزش‌ها و باورها و ...

🔸گذشته‌ها گذشته! حالا پس از چهل و اندی سال که از شریعتی می‌گذرد؛ اندیشمندانی داریم که قابل قیاس با او نیستند؛ غول‌هایی داریم که به راه دشوار ما چراغ می‌گیرند؛ قرار نیست که برگردیم به عقب، #استحمار و #استضعاف و #ارتجاع رخت بربسته است؛ می‌دانیم به کجا می‌خواهیم برویم؛ زبان هم را می‌فهمیم؛ درد مشترک داریم و درمان را مشترکا با هم تدبیر کرده‌ایم؛
...کاش همه چیز به همین سهولت قابل طرح بود، امـا نیست.

🔸شریعتی کتاب حل‌المسائل نیست؛ شریعتی «مظهر المسائل» ماست؛ این ماییم که انبوهی از مسائلیم، از ایرانیت و اسلامیت و مدرنیت و مدنیت و ... ما تعارضات و تضادهای فرهنگی و تاریخی داشته و داریم؛ ما در بحران‌های جهانی هم شریک‌ایم؛ روندهای جهانی بر بحران‌های ما دامن هم می‌زند؛ این دفعه غش کنیم به ایرانیت و پشت کنیم به اسلامیت، #ایران بهشت می‌شود؛ یا اگر روسری از سر برداریم سر از #پاریس در می‌آوریم..!
...
🔸نـه! گاه #متفکر مظهر همه‌ی تعارضات تاریخیِ یک فرهنگ و جامعه می‌باشد و شریعتی چنین بود...

🔸هر بار به مناسبت‌های مختلف سیلی از انتقادات به سمت شریعتی سرازیر می‌شود، دریغ از یک سوزن به خودمان در برابر یک جوالدوز به دیگری؛ هر چقدر هم پشت این فرافکنی‌ها پنهان شویم، باز هم ناگزیریم از #خودآگاهی به وضعیت وجودی و تاریخی خویش؛ و من در مقام یک دانش آموخته‌ی #جامعه_شناسی، در مجموعه‌ی آثار شریعتی امکانات کثیری برای نیل به این خودآگاهی می‌یابم، علی‌رغم انتقاداتی که به وی وارد است و با وجود تفاوت‌هایی که در دوران ما با زمینه و زمانه‌ی وی بوجود آمده است.‌

✅ @Shariati_Group

✍ دکتر #محمدحسن_علایی (جامعه شناس)

🎥 #خودآگاهی در عصر سیطره ویروس#نیهیلیسم

آشنایی با مفهوم #پوچ‌گرایی و #نسبی‌گرایی در دوران #مدرن؛ آیا «حق» و «باطلی» وجود دارد؟

🔻و #شیطان وعده داد: قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ . إِلَّا عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ . / ص۸۲

✅ @Shariati_Group

⛔️ قانونمندی نظام جهانی به سبک آمریکا

⭕️ #بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، درباره بمباران چادرهای آوارگان فلسطینی در #رفح که در آن دست‌کم ۴۵ کودک و زن و مرد غیرنظامی در آتش می‌سوزند توضیح می‌دهد که این "حادثه بسیار وحشتناک" است. وی سپس اضافه می‌کند که ما از اسراییل خواسته‌ایم که حادثه "بلافاصله بررسی و مشخص شود که دقیقا چه اتفاقی افتاده و چرا". این کار را البته "در موارد دیگر هم" انجام داده‌ایم. و "اینکه پاسخگویی امری ضروری است تا اطمینان حاصل شود که پاسخگویی وجود دارد".

⭕️ سناریو روشن است؟ اسراییل با بمب‌های آتش‌زایی که آمریکا در اختیارش گذاشته، به چادرهای اردوگاه آوارگان فلسطینی که توسط خود اسراییل "منطقه امن" اعلام‌ شده، یورش می‌برد و دست کم ۴۵ نفر را می‌سوزاند و شمار بیشتری را هم مجروح می‌کند. سپس رژیم آمریکا با ژست داوری بی‌طرف و بسیار متاسف از حادثه وارد صحنه می‌شود و از "قاعده پاسخگویی" صحبت می‌کند که باید توسط اسراییل رعایت شود. امّا برای این پاسخگویی از خود قاتل می‌خواهد که حادثه قتل‌ عام را بلافاصله بررسی کند که چه شده و چرا شده!

⭕️ برای رژیم آمریکا، "پاسخگویی" اسراییل در قبال این قتل‌ عام در همین‌جا بپایان می‌رسد!! و چون آمریکا به عنوان داور بی‌طرف و رئیس و ریش‌سفید نظام #مدرن جهانی، خود ورود کرده و بررسی و تحقیقات و پاسخگویی را خواسته، لازم نیست نهادهای بین‌المللی، از قبیل شورای #حقوق‌بشر و شورای امنیت و دادگاه بین‌المللی #عدالت و دادگاه بین‌المللی جنایی، و نیز کشورهای دیگر ورود کنند. این سناریو در همینجا و به همین آبرومندی و اعتباربخشی برای آمریکا و اسراییل پایان می‌پذیرد.!

⭕️ آری! نه #اسرائیل تحت تعقیب قضایی بین‌المللی قرار می‌گیرد، و نه مجازات و تحریم می‌شود، و نه اساساً مجرم شناخته می‌شود، و نه اساساً دادگاهی بین‌المللی برای جنایت آشکارش تشکیل می‌شود، و نه #آمریکا برای ارسال بمب‌های آتش‌زا مورد مواخذه و تعقیب قرار می‌گیرد، و نه آمریکا برای نقش تعیین‌ کننده‌اش در این #نسل‌کشی هشت ماهه مورد مؤاخذه و تعقیب حقوقی/قضایی قرار می‌گیرد، و نه آمریکا برای نقش بسیار موثر و شریک‌جرم اصلی‌بودن این قتل عام خاص، حتی مورد توبیخ و سرزنش قرار می‌گیرد. هیچ‌کدام! هیچ‌کدام! به همین شسته‌رفتگی و تروتمییزی! آنهم در شرایطی که شواهد و قرائن قتل عام با بمب‌های آتش‌زا بقدری آشکار و واضح است که امکان هیچ نوع گریز و لاپوشانی وجود ندارد..!

⭕️ آری! چنین است نظام قانونمند جهانی آمریکایی و نقش بی‌بدیل آمریکا در آن، هم برای ترویج و تثبیت موقعیت آمریکا بعنوان معمار و مربی و معلم و نگهبان ارزش‌های بین‌المللی از قبیل پاسخگویی، و هم برای نجات همدست راهبردی نسلکش‌اش، #اسراییل. هم برای اینکه همه ممالک بدانند که داور بی‌طرف کیست، و هم بدانند که نگهبان و مروج ارزش‌های حقوقی/سیاسی بین‌المللی کیست، و هم بدانند که مورد آن قتل عام بسیار وحشتناک مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است و هیچ جای تردید و اعتراضی وجود ندارد!

⭕️ اینکه سایر دول و ملل در این میانه چه می‌کنند البته جای بررسی و دیده‌بانی دارد. امّا مانده‌ام چطور بخشی از منتقدان و معترضان هموطنم، موسوم به #اپوزیسیون، مدام از کنارگذاردن هرگونه تنش و اختلافی با آمریکا و همراه و همگام‌ شدن با نظام جهانی ساخته و پرداخته‌اش صحبت می‌کنند. متحیرم آیا این دسته از هموطنانم براستی اندیشکده‌ها و اندیشمندان و تحلیل‌های آمریکاییان را نمی‌دانند و نمی‌شناسند و نمی‌خوانند و یا قلوبشان سخت شیفته و مفتون این قبیل نمایش‌ها و سناریوهای ظاهرالصلاح و قانونمند و قانون‌پذیر افرنگیان شده است.

⭕️ در هر حال، خداوند علیم حکیم همه ما را آگاه و بیدار فرماید، بحق خون‌های ریخته‌ذشده کودکان و زنان بی‌پناه و بی‌دفاع، و اشک یتیمان بی‌شمار پدر و مادر ازدست‌ داده!

والسلام
✍ دکتر #سعید_زیباکلام

✅ @Shariati_Group
🆔 @Saeidzibakalam

📕 «حسین وارث آدم»

🔸این #کتاب نیز مثل اکثر قریب به اتفاق آثار #شریعتی در راستای تلاش او به منظور احیا و بازخوانی #سنت تاریخی ما در دورانی است که #فرهنگ و تفکر #مدرن در حال بسط و سیطره کامل، و فرهنگ و تفکر سنتی رو به اضمحلال بوده است. همچنین شریعتی به واسطه‌ی بازخوانی مفهوم «شهادت» خواهان نزدیک شدن به وجدان مغفوله‌ی جامعه و دعوت افراد خو کرده به اخلاق ذلت و بردگی به نوعی اصالت و خودجوشی بوده است.
در روزگار ما به تبع سیطره #مدرنیته و تمدن متافیزیکی غرب معنای متافیزیکی از #حقیقت در سراسر جهان سیطره یافته است. اما در سنن دینی و معنوی شرقی حقیقت معنای کاملاً متفاوتی داشته و «حقیقت» و «حضرت حق یا امر متعالی» در وحدت و این‌همانیِ شان مورد تفکر قرار می‌گیرد. در همه‌ی سنن دینی، شرقی و معنوی یکی از نشانه‌های باورمندی به وجود حقیقت و وفاداری با عهد و پیمانی که میان #انسان مؤمن متفکر با حقیقت وجود دارد، آمادگی فرد مؤمن و متفکر برای مواجهه‌ای انتخابی و آزادانه با پدیده «مرگ» است. در سنت تاریخی خود ما نیز «شهادت»، یعنی مرگ در راه #خدا و #ایمان به خداوند در همین سیاق، یعنی بر اساس درک خاصی از حقیقت و وجود پیوندی ازلی و ابدی میان فرد مؤمن با خداوند باید فهمیده شود. البته باید توجه داشت که «شهادت» و «آمادگی برای شهادت» از ارزش‌های بسیار متعالی سنن دینی و معنوی از جمله #اسلام و #تشیع و حتی سنن غیردینی بوده است. حتی #سقراط که یکی از بنیان گذاران سنت متافیزیک یونانی است، #فلسفه را «مشق مرگ» و آماده شدن برای رویارویی با مرگ می‌داند.

🔸کتاب «حسین وارث آدم» یکی از زیباترین و عمیق‌ترین آثاری است که در #تاریخ گذشته و حال ما در خصوص #شهادت به تحریر درآمده است. در این اثر غنا و گستردگی فرهنگی و عمق آگاهی و #خودآگاهی تاریخی شریعتی به خوبی خود را نمایان می‌سازد. در «حسین وارث آدم» شریعتی می‌کوشد تا بر اساس درکی وجودی (اگزیستانسیالیستی) شهادت را از یک باور بومی، قومی و فرقه‌ای که صرفاً مورد اعتقاد شیعیان است، به یک نحوه نگرش و به یک #فلسفه_تاریخ برای همه‌ی آن کسانی تبدیل کند که راهی برای نجات انسان از بردگی و اسارت جست وجو می‌کنند.

🔸اثر شریعتی مواجهه‌ای وجودی (اگزیستانسیالیستی) با مقوله مرگ خودآگاهانه و انتخابی(شهادت) و نه رویکردی تاریخی یا تئولوژیک با رویداهای #عاشورا است. شریعتی اعتقاد داشت که در نگرش شیعی نوعی فلسفه تاریخ وجود دارد و این فلسفه تاریخ خود را در «زیارت وارث» آشکار می‌سازد. او خواهان درک حماسه‌ی کربلای حسینی بر اساس نوعی فلسفه تاریخ بشری، خارج از باورهای قومی، اعتقادی و کلامی بود...

✅ @Shariati_Group

📚 از نظرگاه دکتر #بیژن_عبدالکریمی