اكنون، ما و شريعتی
1.41K subscribers
1.31K photos
198 videos
86 files
1.41K links
چشم‌اندازِ نوشريعتی
Download Telegram
🔷💢درباره اقدام علیه امنیت مردم: نقدی بر مقابله با تشکل‌یابی جامعه  

🖋آرمان ذاکری


🔸استفاده از عنوان «اقدام علیه امنیت ملی» برای برخورد با بخش قابل توجهی از فعالان سیاسی و مدنی کشور در سالهای اخیر، باعث شده است دست کم در بخش‌هایی ازجامعه میان درک از «امنیت ملی» و «امنیت مردم» شکافی ایجاد شود. هرگاه سخن از «امنیت ملی» به میان می‌آید، عمدتا امنیت ساختار حاکم و صاحبان قدرت به ذهن متبادر می‌شود و هرگاه سخن از «امنیت مردم» به میان می‌آید، امنیت جامعه و طبقات مختلف مردم به ذهن می‌آید. شکاف میان این دو مفهوم، خود نشانه‌ای از شکافی است که دیری است میان مردم و حاکمیت به وجود آمده است و اراده‌ای برای کاهش آن وجود ندارد و نه فقط گام‌های موثری در آن جهت برداشته نمی‌شود، بلکه مدام بر میزان آن افزوده می‌شود.
ماجرای «جمعیت خیریه امام علی» را شاید بتوان یکی از مهمترین مصادیق بسط چنین شکافی در درک از «امنیت» میان حاکمان و دست کم بخش‌هایی از جامعه دانست.

🔹نگارنده این سطور به واسطه پژوهشی که در سال 1396، به همت موسسه رحمان انجام شد، مطالعه‌ای میدانی بر روی تعدادی از جمعیت‌های خیریه و از جمله جمعیت امام علی انجام دادم که حاصل آن در قالب مقاله‌ای با عنوان «نهادهای مدنی و همبستگی اجتماعی» در جلد اول کتاب «دومین گزارش وضعیت اجتماعی ایران(1388-1396): همبستگی اجتماعی و نابرابری»(1397) به همت نشر آگاه منتشر شده است.

🔸در این مقاله توضیح داده شده است در شرایطی که جامعه ایران در سه دهه گذشته به سمت فردگرایی خودخواهانه، سست شدن پیوندهای اجتماعی و به تبع آن گسیختگی اجتماعی حرکت کرده است، کنشگران فعال در سمن‌ها که عمدتا جوان و دانشجویند، مسیر دیگری را در پیش گرفته‌اند. وجود روحیه دیگرخواهی در میان جوانان فعال در این مجموعه‌ها و تلاش آنها برای تقویت همبستگی اجتماعی چه درون جامعه و چه در میان خودِ کنشگران، حول مبارزه با مسائل اجتماعی وجه مهم این فعالیت‌هاست. صرف نظر از میزان تاثیرگذاری این فعالیت‌ها در حل مسائل اجتماعی، خودِ این فعالیت‌ها را می توان بخشی از مقابله جامعه با یکی از مسائل مهمش، یعنی «گسیختگی اجتماعی» دانست. در عین حال علاوه بر فعالیت‌های جمعیت‌هایی نظیر جمعیت امام علی در مبارزه با مسائل اجتماعی مانند فقر و نابرابری و اعتیاد و ... در سطح خرد، در پاره‌ای موارد آنها توانسته‌اند با شکل دادن به ائتلاف‌های بزرگتر اجتماعی و ایجاد امکان چانه‌زنی با سیاستگذاران، به موفقیت‌هایی در سطوح کلان‌تر نیز دست پیدا کنند. کوتاه سخن آنکه نمی‌توان در این گزاره تردیدی روا داشت که کنشگران عمدتا جوان حاضر در میدان، در «تامین امنیت مردم» به خصوص «فرودستان» نقش مثبتی ایفا کرده‌اند و بخشی از جریانی بوده‌اند که تلاش کرده است نابرابری در جامعه را کاهش داده و «همبستگی اجتماعی» را تقویت کند. نگارنده خود شاهد بوده است که این کنشگران میدانی در بسیاری موارد «امنیت» خود را به هدف «تامین امنیت فرودستان» به خطر می‌انداخته‌اند، گاه برای رساندن بسته‌های مختلف امدادی غذایی و بهداشتی، گاه برای آموزش، گاه در مواجهه با خانواده‌های بدسرپرست و گاه برای نجات انسان‌های رهاشده و بی‌پناه از چنگال تجاوزگران و استثمارگران.


🔹با این توصیف، برخوردی که امروز با این جمعیت و تشکل‌های مشابه آن می‌شود، بیش از آنکه ریشه در تامین امنیت مردم داشته باشد، ریشه در دیدگاه‌هایی در حاکمیت دارد که تشکل‌یابی مستقل جامعه و قدرتمند شدن مردم را تهدیدی برای امنیت خود ارزیابی می‌کنند. آنها به شکافی که میان درک از امنیت ملی و امنیت مردم ایجاد شهد دامن می‌زنند. آنها ممکن است در کلام و حتی رویاهایشان با جامعه اتمیزه‌شده و گسیخته همدل نباشند، اما به دلیل ناتوانی در تحمل تکثر در جامعه و تقلیل تشکل‌یابی به «تشکل‌یابی خودی» و تفسیری شدیدا تنگ‌نظرانه از مفهوم «خودی»، با بخش بزرگی از جامعه به مثابه «غیر خودی» و تهدید بالقوه روبه‌رو می‌شوند، از تشکل‌یابی آنها می‌هراسند و دست‌آخر بی‌پناهی و رهاشدگی فرودستان، «گسیختگی اجتماعی» و «از بین رفتن امنیت کثیری از محرومان» را بر «تامین امنیت مردم به دست غیر خودی» ترجیح می‌دهند. در شرایط فساد سیستماتیک و فقدان اراده و ناتوانی ساختارهای بوروکراتیک و «خودی» از مقابله با فقر و نابرابری گسترده حاکم بر جامعه، جلوگیری از فعالیت‌های مستقل جامعه، هرچه بیشتر به ناامنی در زندگی مردم عادی دامن می‌زند.  

📌 برای مطالعه کامل این یادداشت به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید.

#امنیت_ملی
#انحلال
#گسیختگی_اجتماعی
#جمعیت_امام_علی
#یادداشت_اختصاصی
#آرمان_ذاکری
#اکنون_ما_شریعتی

🆔 @Shariati40

https://bit.ly/3eNDys3