⭕️ دوستانی که به «تاریخ بیهقی» که حقیقتاً خواندنی و شنیدنی‌ست علاقه‌مندند، می‌توانند نمونه خوبی از خواندن بیهقی را از اینجا دنبال کنند.
⬇️
@beihaghi_sharifi
#تاریخ #ادبیات #فارسی
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

نظرات دکتر داریوش شایگان درباره اهمیت سعدی در ادبیات و زندگی ایرانیان:

“نقش سعدی در فرهنگ ایرانیان با نقش کنفسیوس در چین قابل مقایسه است”...


#ادبیات
#سعدی
#داریوش_شایگان

@persianschooloflife

🔺«محمود عابدی، استاد #ادبیات قدیم #فارسی و ویرایشگر متون کهن، کتابی دارد با نام «یک حرف صوفیانه». گزیده‌ای از سخنان عارفان که از نتایج جنبی سالها مطالعه و تحقیق ایشان در متون صوفیانه است.
تقریباً هر روز چند برگی از این #کتاب را می‌خوانم. حیفم آمد قسمت امروز را در اینجا نگذارم.»
منبع

#فتوت #یاری #عرفان #اخلاق
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

💡 چهارراه - گذری برای اندیشه‌ها

چهارراه یک #کار_داوطلبانه و #خویشکاری چند جوان ایران‌دوست برای ترویج آگاهی و خصوصاً شناساندن فرهنگ، #تاریخ و #ادبیات ایران‌زمین از طریق همرسانی ویدئوهای گوناگون است. حتماً پیشنهاد می‌کنیم به این وب‌گاه سر بزنید و آن‌را به دیگران نیز معرفی کنید.

🔻چهارراه خود را این‌گونه معرفی می‌کند:
«چهارراه یک نهاد ناسودبر (غیرتجاری) و دست‌آورد هم‌اندیشی و همکاری تنی چند از ایرانیان است؛ یک پایگاهِ برخود (مستقل) که می‌کوشد با فراهم آوردن ویدئوهایی با محتوای روشنگرانه و با پشتوانه‌ی علمی و دانشگاهی، نیاز متخصصان و علاقه‌مندان غیردانشگاهی را پاسخ دهد. چهارراه مانند هر نهاد ناسودبر دیگر با هدف پرکردن جای خالی خدماتی به‌وجود آمده که به دلیل نداشتن توجیه اقتصادی، بازرگانان به آن عرصه وارد نمی‌شوند. چهارراه در نظر دارد محتوای مناسب و مورد نیاز علاقه‌مندان را در زمینه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی، فرهنگ، هنر و محیط زیست فراهم نماید.»

➡️ https://chaharrah.tv/ ⬅️
#اندیشه #معماری #شهر #ساختن #ایران #شاهنامه
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

✨ تمام این عملیات‌ها به‌خاطر همین ادبیات (فارسی) است.

حالا که به واسطه بی‌لیاقتی دولت افغانستان و بی‌تفاوتی کشورهای دنیا، شهرهای افغانستان یکی‌یکی سقوط می‌کنند و در چنگال طالبان می‌افتد خوب است یادی از خاطره محمدحسین جعفریان، شاعر، مستندساز و روزنامه‌نگار ایرانی از #احمدشاه_مسعود کنیم که جای خالی او این روزها بسیار احساس می‌شود. جعفریان سازنده مستند شیر دره پنجشیر یا «حماسه ناتمام» از زندگی احمدشاه مسعود است.

❗️خرد، بینش و تشخیص این انسان بزرگ را ببینید. او که شیفته شعر و #ادبیات #فارسی بود، دفاع از سرزمین را به هدف دفاع از فرهنگ و ادبیات فارسی می‌دانست و با همین رویکرد دلاورانه سنگر به سنگر جلو می‌رفت تا سرانجام او را شهید کردند.

هنوز هم نزاع اصلی در افغانستان نزاع فرهنگی است و هنوز هم جنگ علیه زبان فارسی در افغانستان خیلی جدی است و متاسفانه حتی در دولت نیز برنامه‌هایی برای ستیز با این زبان وجود دارد؛ در حالی‌که زبان و ادبیات فارسی امکان همبستگی مردم این منطقه (#ایران_فرهنگی) را پیرامون #ریشه‌های_مشترک و فرهنگ کهن غنی‌شان پدید می‌آورد.

#پارسی‌زدایی
#پارسی_میراث_همه_ایرانیان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

💡حکیم توس، فردوسی در جایی از #شاهنامه (در نامۀ پیران به گودرز)، شهرها و نواحی مرزی شمال شرقی ایران را معرفی کرده است؛ هنگام‌که سردار تورانی از مناطق زیر به عنون شهرهای عمدۀ ایران یاد می‌کند و متعهد می‌شود که در قبال صلح با ایرانیان، این شهرها و نواحی را از سپاه تورانی تخلیه کند:

هر آن شهر کز مرز ایران نهی/ بگو تا کنم آن ز ترکان (تورانیان) تهی
از ایران به کوه اندر آید نخست/ در غرچگان از بر بوم بُست
دگر طالقان شهر تا فاریاب/ همیدون در بلخ تا اندرآب
دگر پنجهیر* و در بامیان/ سر مرز ایران و جای کیان
...
دگر مولیان تا در بدخشان/ همین است از این پادشاهی نشان
...
چو شگنان و ترمذ و ویسه گرد/ بخارا و شهری که هستش به گرد
...
وزان سو که شد رستم گردسوز/ سپارم به او کشور نیمروز
...
ز کشمیر و ز کابل و قندهار / شما را بود آنهمه زین شمار
.
وقتی نام شهرهای ایران را می‌خوانیم متوجه یکی از علل همدلی گسترده ایرانیان با مردم افغانستان می‌شویم: «اساطیر و #ریشه‌های_مشترک»

در واقع بلخ و پنجهیر (پنجشیر) و بامیان و بدخشان و کابل و قندهار در ادبیات تاریخی ما، نه بخشی از کشور دیگر که بخشی از خراسان بزرگ و ایران‌زمین بوده است. شهرهایی که اکنون از میان آن‌ها تنها پنجشیر است که هنوز در برابر طالب‌ها مقاومت می‌کند و همین ایستادگی با استقبال و حمایت ایرانیان مواجه شده است؛ پنچشیری که روزگاری «سر مرز ایران و جای کیان» بود.

البته همدلی ایرانیان با #مقاومت_پنجشیر نه صرفاً به خاطر اشتراکات ظاهری و زبانی و گذشته مشترک که به واسطه مضامین و ارزش‌های مشترک در آن روایات اسطوره‌ای و #ادبیات فارسی و تحقق آن مفاهیم در امروز است؛ اگر شاهنامه یک‌سر در ستایش «خرد»، «داد»، «آبادی»، «آزادگی» و پاسداشت «جان شیرین و زندگی» است ایستادگی امروز «پنجشیر» هم مقاومت در برابر «جهل و تحجر»، «ظلم»، «ویرانی»، «اسارت» و مقابله با «کشتار و گرفتن جان انسان‌ها» است.

اما چرا و چگونه در شرایطی که تمام کشورهای دنیا و منطقه زمینه تسلط دوباره طالب‌ها بر افغانستان را فراهم کرده‌اند، تنها مردمان دره #پنجشیر کورسوی امید به مقاومت در برابر ظلم‌ و پاسبانی از صلح و زندگی‌اند؟

#تداوم_فرهنگی در ایران‌زمین یعنی در طول هزاران سال هر جا نمادهایی مانند رستم و کاوه آهنگر بازتولید شده است در آن‌جا مراقبت از ایران و مقاومت در برابر ستم تحقق یافته است. کمااینکه در پنجشیر که #اسطوره احمد شاه مسعود وجود دارد مقاومت نیز وجود دارد؛ مبارزی که دل‌بسته شعر پارسی بود و کل عملیات و مبارزه خود را برای پاسبانی از ادبیات می‌دانست.

پنجشیر امروز می‌تواند تکرار این روایت تاریخی احمد کسروی باشد که:
«از ایران آذربایجان ماند و از آذربایجان تبریز و از تبریز کوی امیرخیز و از کوی امیرخیز یک کوچه که در آن ستارخان مقاومت می‌کرد. اما بعد آن کوچه به کوی و آن کوی به شهر و شهر به ولایت و ولایت به کشور بدل شد.»

#ایران_فرهنگی
یادداشتی در همین رابطه
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

✨ انتشار برای نخستین بار در فضای مجازی

🔻صدای سید محمود فرخ خراسانی و استاد بدیع الزمان فروزانفر
https://t.me/Chraghdaran/192
🔻صدای حجة الحق محمدتقی ادیب نیشابوری - ادیب اول به روایت ادیب دوم
https://t.me/Chraghdaran/186
🔻شبی با غلامحسین بنان در بزم دکتر وثوقی
https://t.me/Chraghdaran/158
🔻صدای سخن دکتر مهدی حمیدی شیرازی در حق سید کریم امیری فیروزکوهی
https://t.me/Chraghdaran/152
🔻غزلی جانانه از ابوالقاسم حالت با صدای خودش
https://t.me/Chraghdaran/98
🔻صدای استادحسین پژمان بختیاری در رثای رهی معیری
https://t.me/Chraghdaran/96
🔻صدا، ساز و آواز استاد ابوالحسن خان صبا
https://t.me/Chraghdaran/93
🔻غزلی درخشان از شاعر عاشقان رهی معیری با صدای خودش
https://t.me/Chraghdaran/64
🔻 سه غزل ناب از سیدکریم امیری فیروزکوهی با صدای شاعر
https://t.me/Chraghdaran/79
🔻مولوی به چهار زبان زنده دنیا با صدای دکتر محمد معین
https://t.me/Chraghdaran/86
🔻غزلی ارزنده از ابوالحسن ورزی با صدای شاعر
https://t.me/Chraghdaran/83
🔻صدای دکتر غلامحسین یوسفی
https://t.me/Chraghdaran/202
🔻ایران‌خانم خالقی از خالقی می‌گوید
https://t.me/Chraghdaran/205
🔻منتخب صبا از استاد صبا می‌گوید
https://t.me/Chraghdaran/206
🔺استاد محمد قهرمان از مهدی اخوان ثالث می‌گوید
https://t.me/Chraghdaran/212
🔺گفتگو با شعر امروز ایران | اینک فرخ تمیمی
https://t.me/Chraghdaran/217
🔺دکتر مظاهر مصفا در رثای دکتر محمد معین
https://t.me/Chraghdaran/223
🔻سخن دکتر محمد علی موحد درباره دکتر عباس زریاب خویی
https://t.me/Chraghdaran/229
🔺گفتگو با استاد رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی
https://t.me/Chraghdaran/237
‍ 🔻در مکتب استاد سید ضیاءالدین سجادی
https://t.me/Chraghdaran/240
🔺سخنرانی منتشر نشده از مجتبی مینوی (زبان فارسی و خاستگاه آن | بخش نخست)
https://t.me/Chraghdaran/266
🔺غزلی از استاد خلیلی با صدای خودش
https://t.me/Chraghdaran/312
🔺استاد امیری فیروزکوهی از صائب تبریزی سخن می‌گوید
https://t.me/Chraghdaran/338
🔺دکتر احمدعلی رجایی بخارایی و استاد بدیع الزمان فروزانفر
https://t.me/Chraghdaran/409
🔻دکتر قمر آریان از استاد عبدالحسین زرین کوب می‌گوید
https://t.me/Chraghdaran/441
🔺محمد محیط طباطبائی درباره سال حقیقی وفات خواجه حافظ
https://t.me/Chraghdaran/562

🔗 منبع و نمونه‌های بیشتر:
مجموعه پژوهشی چراغداران فکر و فرهنگ و دایرةالمعارف بزرگ صوتی ایران

#شنیدنی
#ادبیات #شعر #فارسی #موسیقی #ایران
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

💠 سمینار «حکیم نظامی گنجه‌ای و هویت ملی»
⏳ از ۱۷ تا ۲۱ اسفندماه ۱۴۰۰، هر روز ساعت ۱۸
🖥 مشاهده در اینستاگرام مؤسسۀ میراث مکتوب

#ادبیات #فارسی و #ایده_ایران
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🗓 ۷ بهمن‌ماه سال‌روز درگذشت استاد مجتبی مینُوی طهرانی، ادیب، نویسنده و پژوهشگر برجسته است.

#مجتبی_مینوی در ۱۹ بهمن ماه ۱۲۸۱ در تهران زاده شد. پدرش شیخ عیسی شریعت‌مداری طلبهٔ فاضلی بود که در سامره تحصیل می‌کرد و مجتبی نیز تحصیلات مقدّماتی خود را در این شهر انجام داد. در سال ۱۲۹۰ به همراه خانواده به ایران بازگشت و به ادامهٔ تحصیل در مدارس امانت و افتخاریه پرداخت. تحصیلات متوسطه را در دارالفنون گذراند و با برخی افراد مانند صادق هدایت هم‌درس بود. در سال ۱۲۹۸ در پی انتصاب پدر به ریاست عدلیه رشت به همراه خانواده به رشت عزیمت کرد. سپس به تحصیل در دارالمعلمین پرداخت. در سال ۱۳۰۲ در پی اشتغال پدر در مجلس شورای ملی به تهران بازگشت و به مدت دو سال در مجلس شورای ملی به عنوان تُندنویس مشغول کار بود. در همین دوره آموزش زبان پهلوی را نزد پروفسور هرتسفلد آلمانی آغاز کرد.

سپس با #محمدعلی_فروغی و #سیدحسن_تقی‌زاده آشنا شد. در سال ۱۳۰۷ به‌عنوان معاون دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران به فرانسه به اعزام شد، ولی پس از چند ماه به ایران بازگشت. در همان سال به ریاست کتابخانه معارف منصوب شد که بعداً به کتابخانه ملی تغییر نام یافت. در همین دوره با #محمد_قزوینی آشنایی یافت و روش نقد تحقیقی متون را نزد وی فراگرفت. در سال ۱۳۰۸ برای اشتغال در دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در لندن به انگلستان رفت. طی سال‌های بعد به تکمیل آموزش زبان‌های انگلیسی و فرانسوی پرداخت، و طی دوره اقامت چندساله در اروپا با تعدادی از خاورشناسان ‌بنام اروپایی آشنایی یافت. در سال ۱۳۱۲ به ایران بازگشت و در تهیه و چاپ دورهٔ #شاهنامه توسط کتاب‌فروشی بروخیم شرکت کرد و همچنین با محمدعلی فروغی در تهیه خلاصهٔ شاهنامه همکاری کرد. در سال ۱۳۱۳ در کنگره بین‌المللی هزاره فردوسی در تهران حضور داشت و با بسیاری از خاورشناسان اروپایی که به ایران آمده بودند آشنا شد. در همان سال مجدداً به انگلستان عزیمت کرد. در دوران اقامتش در آن کشور با تعدادی از خاورشناسان سرشناس چون ولادیمیر مینورسکی، دنیسن راس، هارولد بیلی و والتر هنینگ مراوده داشت. در سال ۱۳۱۹ مدت کوتاهی پس از تأسیس بخش فارسی بی‌بی‌سی همکاری خود را با این رادیو آغاز کرد. اما در ایام اوج گرفتن نهضت ملی شدن نفت در سال ۱۳۲۸ او به همکاری خود با رادیو بی‌بی‌سی پایان داد و در پی دعوت به کار از سوی دانشگاه تهران به ایران بازگشت و به تدریس در دانشکده ادبیات پرداخت. از سال ۱۳۲۹ از طرف دانشگاه تهران مأموریت یافت که طی سفرهایی به کشور ترکیه، ضمن جستجو در کتابخانه‌های آن کشور و بررسی کتب خطی فارسی و عربی و ترکی به عکس‌برداری و تهیه میکروفیلم از تعدادی از کتب خطی بپردازد. گزارشی از نتایج علمی این سفرها را در مقالاتی با عنوان «از خزائن ترکیه» منتشر کرد. طی همین دوران موفق به تهیه میکروفیلم از بیش از هزار نسخهٔ خطی شد که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. مدتی ریاست تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ را داشت. از سال ۱۳۳۶ به مدت ۴ سال به سمت رایزن فرهنگی ایران در ترکیه منصوب شد. وی هم‌چنین در شورای عالی دانشگاه‌ها، شورای عالی سازمان اسناد ملی و بخش اعضای پیوستهٔ فرهنگستان ادب و هنر ایران عضویت داشت و در بنیاد فرهنگ ایران نیز با عنوان مشاور، عضو بود. پس از بازنشستگی از دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۸ سرپرستی علمی بنیاد شاهنامه فردوسی را به‌عهده گرفت و تا پایان عمر (سال ۱۳۵۵) به این کار ادامه داد.

استاد مینُوی مقالۀ کمتردیده‌شده‌ای با عنوان «پوشیدن روی یا نپوشیدن روی: ای زنان بکوشید تا چادر حقارت نپوشید» (مجلۀ یغما، تیر ١٣٢٧، شمارۀ ۴ و مرداد ١٣٢٧، شمارۀ ۵) دربارۀ محدودیت‌های اجتماعی و نقش #زنان در جامعه دارند.

پیوند بارگیری این مقاله:
👈🏼بخش نخست 👈🏼 بخش دوم

خواندن نوشته‌های ایشان در کنار کمک به #ایران‌شناسی و آشنایی با تاریخ #ادبیات #فارسی برای بهبود کیفیت نویسندگی نیز سودمند است.
در «جریانـ» باشید.
@Jaryaann

💡آرته، دانشنامه فرهنگ و هنر معاصر ایران

یکی از کارهای ارزشمندی که در یک دهه اخیر آغاز شده و همچنان ادامه دارد پروژه آرته‌ است. آرته یک پروژه غیردولتی و غیرانتفاعی است برای ثبت تاریخ شفاهی فرهنگ و هنر وادب معاصر ایران. این طرح نیمه اول دهه ۹۰ آغاز شده و همچنان ادامه دارد. تا کنون با بیش از ۱۳۰ چهره فرهنگی، هنری و ادبی ایرانی مصاحبه انجام شده است.

دست‌اندرکاران این مجموعه، سخاوتمندانه و رایگان، تمامی مصاحبه‌ها را به صورت تصویری و صوتی در سایت آرته قرار داده‌اند. همچنین یک نسخه تدوین‌شده از مصاحبه‌ها به تدریج به شکل پادکست آرته در حال انتشار است.

دیگر آن که در وبگاه (سایت) برای هر چهره یک صفحه مستقل طراحی شده است. در این صفحه علاوه بر فایل کامل صوتی و تصویری مصاحبه، زندگی‌نامه‌ای مختصر، گالری تصاویر و معرفی آثار مصاحبه شونده قرار دارد.

یکی از دلایل اهمیت این طرح حفظ خاطرات و تجربیات گروهی از اهالی فرهنگ است که اغلب آنان پیش و پس از این، هرگز فرصتی برای ذکر ثبت خاطرات نیافتند. در فاصله همین یک دهه و از میان حدود ۱۳۰ مصاحبه‌شونده آرته تا به حال ۱۷ نفر از آنان درگذشته‌اند.

این پروژه در ابتدا تنها برای ثبت تاریخ شفاهی فرهنگ و هنر وادب طراحی شده بود، اما در حال حاضر - بنا بر آنچه در وبگاه آرته آمده - هدف دیگر آن ایجاد دانشنامه فرهنگ و هنر ایران است: «در پروژه‌‌ی دانشنامه فرهنگ و هنر معاصر ایران و درخلالِ روایت‌‌های بزرگان فرهنگ و هنر و ادب معاصر ایران، نام استادان و پیش‌کسوتانی به میان می‌آید که امروزه در قید حیات نیستند و نسل جوان کمتر شناختی از آنان دارد. در «آرته پدیا» زندگی و آثار این بزرگان به همراه عکس، از منابع معتبر گردآوری و ذخیره شده است تا در دسترس علاقه‌‌مندان قرار گیرد. برمبنای همین نقل‌قول‌ها و با پژوهش و تلاش همکاران آرته و همراهی هنرمندان، پادکست دیگری با نام «آرته کست» تولید شده است که در آن ماجرای زندگی و آثار این استادان روایت می‌شود.»

عجیب آنکه این مجموعه علیرغم گستردگی زمینه‌ و تنوع مصاحبه‌شنودگان، سایت شکیل، دسترسی آسان و حضور در شبکه‌های اجتماعی مختلف هنوز چندان شناخته شده نیست و بسیاری از علاقه‌مندان هنر و فرهنگ، از وجود چنین گنجینه ارزنده‌ای بی‌خبرند.

نام تعدادی از مصاحبه‌شوندگان این پروژه تا کنون:
عبدالحسین آذرنگ، آیدین آغداشلو، ژاله آموزگار، عبدالمجید ارفعی، محمد اسماعیلی، سوسن اصلانی، فرح اصولی، ر. اعتمادی، یعقوب امامه‌پیچ، فاطمه امدادیان، یعقوب امدادیان، عبدالله انوار، منوچهر انور، حسن انوری، علی باباچاهی، رضا بابک، سروژ بارسقیان، محمدعلی بنی‌اسدی، رخشان بنی‌اعتماد، ایرج پارسی‌نژاد، کامبوزیا پرتوی، احمد پژمان، آتیلا پسیانی، نصرالله پورجوادی، پرویز پورحسینی، احمد پوری، آنه محمد تاتاری، صادق تبریزی، لیلیت تریان، شاهرخ تویسرکانی، مسعود جعفری جوزانی، فریدون جنیدی، ناصر چشم آذر، ابراهیم حقیقی، واحد خاکدان، گوهر خیراندیش، بهرام دبیری، مجید درخشانی، کامبیز درمبخش، گارنیک درهاکوپیان، ایران درّودی، محمدرضا درویشی، کامبیز روشن‌روان، اکبر زنجانپور، مریم زندی، محمد سریر، ملیحه سعیدی، خسرو سینایی، علی‌اکبر شکارچی، فریدون شهبازیان، عبدالوهاب شهیدی، قباد شیوا، علی‌اکبر صادقی، داریوش طلایی، اکبر عالمی، کامران عدل، ژاله علو، محمدحسین عماد، فخرالدین فخرالدینی، فرهاد فخرالدینی، شاهین فرهت، داریوش فرهنگ، بیژن کامکار، هوشنگ کامکار، میرجلال‌الدین کزازی، نصرالله کسرائیان، لیلی گلستان، داوود گنجه‌ای، فرشید مثقالی، جواد مجابی، کریم مجتهدی، فریدون مجلسی، حسین محجوبی، نصرت الله مسلمیان، فخری ملک‌پور، سیراک ملکونیان، محسن میرزایی، علی میرسپاسی، غلامحسین نامی، علی نصیریان، عبدالحسین نیک‌گهر، گیزلا وارگا سینایی، هارون یشایایی

⬅ وبگاه آرته (فارسی) (انگلیسی)

⬅ کانال تلگرامی آرته

⬅ پادکست آرته

⬅ کانال یوتیوب آرته

⬅ آرته کست

🔗 منبع: قدح‌های نهانی
#هنر #ادبیات #موسیقی #معماری #سینما #تئاتر
#تاریخ #دانش #هنرایرانی
@Jaryaann