▪️ولادیمیر مینورسکی و جهان ایران‌شناسی
🎙بخشی از #سخنرانی دکتر گودرز رشتیانی
• #تداوم_فرهنگی در ایران پس از اسلام به واسطۀ #شاهنامه، زبان #فارسی و میان‌پردۀ ایرانی (دوره‌ای که حکومت اقوام ایرانی مسلمان در فلات ایران شکل گرفت.)
• کیفیت و کمیت باورنکردنی مطالعات #ایران‌شناسی در روسیه
🗓 ۲۲ بهمن‌ماه ۱۴۰۰
📍برگزارکننده: موسسه نیمروز
🔗 منبع و ویدئوی کامل:
اینستاگرام نیمروز یا تلگرام مباحث ایرانشناسی
📖 #کتاب «ره‌آورد مینورسکی» اثر گودرز رشتیانی - نشر هرمس
#تاریخ
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🔻دو تا از توئیت‌هایی که در سال ۱۴۰۰ بیشترین پسند را در توئیتر داشته‌اند:

«یکی زنگ زده به بابام که شما اردیبهشت اومدی شوشتر از من کلوچه خریدی. به جای ۹۱ هزار تومن، ۹۱۰ هزار تومن کارت کشیدی. سه ماهه دارم دنبالت می‌گردم که پولت رو پس بدم. رفتم دادگاه از بانک شکایت کردم تا شماره تلفنت رو بهم بدن.»
🔗 منبع (بیش از ۳۶ هزار لایک)

«یک دختری امروز اومد پیشم، گفت هفته‌ی دیگه عقدمه، دندون جلوم شکسته برام درست کن. گفتم دندون کناریش هم که خرابه، گفت پول ندارم فقط همین رو درست کن.
بهش نگفتم ولی با همون پول هر دوتاش رو درست کردم. آینه رو آوردم جلوش، گفتم این هم کادوی عروسیت. دندونش رو که دید اونقدر قشنگ خندید که دلم وا شد.»
🔗 منبع (بیش از ۳۵ هزار لایک)
#شرافت #مهر #اخلاق_مراقبت #مردم_ایران
#خرده‌روایت‌هایی_از_سویه‌های_روشن_مردم_ایران
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

▫️یادداشتی می‌خواندم پیرامون ستایش‌های شگرف فرانسوی‌ها از شاهنامه فردوسی که به این جملات لوئی لانگلس ادیب قرن هجدهم رسیدم:
«اروپائیان هرگز حماسه‌ای به زیبایی شاهنامه نسروده‌اند... در شاهنامه هر بامداد خورشید به گونه‌ای دیگر برمی‌دمد و هر شامگاه به گونه‌ای دیگر در پهنه بی‌کران افق پنهان می‌گردد. هر بهار گل‌هایی نوین با خود به همراه می‌آورد و هر نسیم از سرزمینی دیگر سخن می‌گوید ...»
و بعد به این فکر کردم که آقای لانگلس چقدر دقیق و درست دیده. شاهنامه واقعا از یک منظر داستان برآمدن آفتاب است، پیش از نبردهای بزرگ و سخت، پیش از آماده شدن جنگاوران و پهلوانان، پیش از زندگی‌هایی که قرار است پایان یابد و پیروزی‌هایی که در راهند، پیش از دردهای جاودانی.
این شاید نسبتی است که هم در سطح فردی و هم در ساحت جمعی می‌توان با چنین متنی برقرار کرد؛ شکستن یخ‌های فسردگی، انبساط درونی، گرم شدن، روشن شدن، وسیع شدن؛ تجربه رهایی.

✍🏼 #علیرضا_نداف
🔗 منبع: فیسبوک نویسنده
#شاهنامه
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🎶 جادوی قوالی-فلامنکو
با ابیات منسوب به دو عارف ایرانی‌تبار و شاعر پارسی‌‌گوی ساکن و سرشناس در شبه قاره هند، در قرن ۶ و ۷ هجری: یکی «عثمان مروندی» مشهور به «لعل شهباز قلندر»، قطب العارفين و یکی «عثمان هارونی» صوفی و پیر طریقت

غزل‌های این دو عارف با وجود ابیات متفاوت، ردیفی مشابه و برخی ابیات یکسان دارد که احتمال دارد یکی از دیگری تضمین کرده باشد:
بیا جانا تماشا کن که در انبوه جانبازان
به صد سامان رسوایی سر بازار می‌رقصم
🔗 منبع: Qawwali-Flamenco - Tere Ishq Ne Nashaya
#موسیقی #عرفان #شعر #فارسی #رقص
#ایران_فرهنگی #ریشه‌های_مشترک
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

▪️بهشت‌زهرا. یکی داشت سر قبری گریه می‌کرد. تو قطعه‌ای قدیمی. سنی ازش گذشته بود. می‌خورد اون که تو قبر خوابیده بچه‌اش باشه یا پدر و مادرش. رفتم کنارش. به بهانه‌ای حرف زدم باهاش. قاتل بود. یک مرد هفتاد ساله. رضایت داده بودند. بیش از سی سال پیش. می‌گفت هر سال می‌آد سر قبر مقتول.

🔗 منبع: توئیت علی بزرگیان
#خرده‌روایت‌های_مردم_ایران
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

▪️علی رضاقلی (۱۳۲۶ شمیران) در سال ۱۳۵۰ موفق به دریافت دانشنامه کارشناسی در علوم سیاسی از دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و پس از سربازی جهت ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس به مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت و جامعه‌شناسی سیاسی خواند. اما پایان‌نامه دکتری را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به مطالعه و پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت. رضاقلی ۸ فروردین ۱۴۰۱ درگذشت.

از او سه کتاب منتشر شد که دو تای نخست با استقبال کم‌نظیری روبرو شد:
• جامعه‌شناسی خودکامگی: تحلیل جامعه‌شناختی ضحاک ماردوش (حدود ۳۰ چاپ)
• جامعه‌شناسی نخبه‌کشی - قائم‌مقام، امیرکبیر، مصدق (نزدیک به ۴۵ چاپ)
• اگر نورث ایرانی بود - شرحی بر تاریخ، سیاست و اقتصاد ایران

دو کتاب نخست از سری کتاب‌هایی‌اند که در حدود یک سده اخیر در پی پاسخ به چرایی سستی و افول ایران در این چند سده به ویژه دویست سال اخیرند. رضاقلی در این دو کتاب به دنبال تحلیل جامعه‌شناختی برخی از ریشه‌های تاریخی استبداد و عقب‌ماندگی در ایران‌ است.
کتاب سوم با نگاهی ویژه بر گزاره «تاریخ مهم است» که غالباً ادعا شده ولی کم‌تر بدان پرداخته شده به نگارش درآمده است. در این کتاب نظریه و روش داگلاس نورث (اقتصاددان و تاریخ‌نگار اقتصادی سرشناس انتهای سده بیستم) که نهادگرایی جدید است بر شرایط ایران تطبیق داده شده است. در اقتصاد نهادگرای جدید، تاریخ مفهوم دیگری پیدا کرده است زیرا در نگاه این مکتب، نهادها مهم‌اند و تاریخ نهادی مهم، چرا که نهادهای دیروز بر انتخاب‌های امروز تأثیر می‌گذارند و انتخاب‌های امروز بر تصمیمات آینده اثر خواهند گذاشت.

بی‌شک می‌توان و باید آثار و ایده‌های او را نقد کرد اما یک ویژگی ممتاز او نگاه مسئله‌محور و بومی‌اش به ایران بود. رضاقلی بسیار دل‌بسته ایران بود و به شدت دغدغه #توسعه ایران را داشت. او اگرچه می‌کوشید از دانش و مباحث روز دنیا در حوزه کارش آگاه باشد اما در تلاش و پژوهش‌های خود به #تاریخ و فرهنگ ایران نیز اهمیت می‌داد. او نه به ستیز با سنت پرداخت و نه یک‌سره تسلیم آن شد.
رضاقلی در نگاهی نو و قابل تأمل به #شاهنامه آن‌را نوعی دوره تاریخ اقتصاد سیاسی ایران می‌دانست و به آن به مثابه برنامه پژوهشی توسعه ایران می‌نگریست. بر ضرورت بازخوانی آثار تاریخی با نگاه جامعه‌شناسی اقتصادی با تمرکز بر بر سیاست‌نامه‌‌ها و میراث ادبی ایران تأکید می‌کرد. از دید او این متون در ذات خود حامل پیام‌های جامعه‌شناسانه و سیاست‌اندیشانه اندیشمندان ایرانی در طول تاریخ بوده است.

کتاب‌های در دست تألیف و تدوین #علی_رضاقلی که این ایام مشغول ویرایش نهایی آنها بود عبارت‌اند از:
• «جامعه‌شناسی اقتصادی ایران: غارتی یا رقابتی»
• «شرحی بر تاریخ مبارک غازانی به سبک نهادگرایان جدید»
• «تاریخ اقتصاد سیاسی ایران به روایت شاهنامه فردوسی و با روش‌شناسی اقتصاد نهادگرای جدید»

✨ یادش گرامی
به امید آن‌که آرزویش برای توسعه و بهروزی ایران، روزی نه چندان دور محقق شود.

در «جریان» باشید.
@Jaryaann

✨ مراسم «شبِ علی رضاقلی»
به همت مجله بخارا در ۲۳ فروردین ۱۳۹۸، دو سال پیش از درگذشت او

یک کاربر توئیتر در توصیف این صحنه نوشته است:
«علی رضاقلی را هیچ وقت با چشم گریان ندیدم، جز این صحنه ... برای ایرانش»

#علی_رضاقلی در ابتدای سخنانش در این نشست #شب_بخارا پس از آن‌که توضیح می‌دهد که تنها انگیزه او از درس خواندن علاقه‌اش به ایران بوده که قلب‌اش به مهر آن می‌تپیده، در ادامه می‌گوید که می‌خواسته در حد توان خود در ایران از رنج مردم بکاهد و آجری روی آجر بگذارد.
🔗 منبع ویدئو: بخارا
⬅️ فایل شنیداری سخنرانی کامل علی رضاقلی در شب بخارا
#ایران‌دوستی #ساختن
#تو_یکی_نهی_هزاری_تو_چراغ_خود_برافروز
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

⭕️ #انیمیشن Roto (شکسته/ترک‌برداشته) یادآور این جملات پر #خرد تیک نات هان (راهب بودایی و فعال #صلح ویتنامی) است:
«وقتی که شخص دیگری باعث #رنج تو می‌شود، این به این خاطر است که او عمیقاً در درون‌خود رنج می‌کشد و رنج او لبریز می‌شود. او به مجازات نیاز ندارد؛ او به کمک محتاج است. این آن پیامی‌ست که می‌فرستد.»

ما می‌توانیم رنج‌مان را بر یکدیگر لبریز کنیم و به چرخه زخمی کردن هم ادامه دهیم یا با مهرمان جایی این چرخه را متوقف کنیم و زخم‌ها و ترک‌های یکدیگر را ترمیم کنیم. ... #عشق شاید نجات‌مان دهد.

🔗 منبع
#احوال_مرتبطه #مهربان_باشیم #روانشناسی
در «جریان» باشید.
@jaryaann

◾️ رفتاری که در مشهد با زنان و دخترانِ علاقه‌مند به حضور در ورزشگاه برای تشویق تیم ملی فوتبال صورت گرفت چنان زننده بود که همه به آن معترض شده‌اند. وقتی در تمام دنیا (جز افغانستان بعد از حکومت طالبان) زنان امکان حضور در ورزشگاه را دارند، وقتی در بازی‌های پیشین تیم ملی حضور زنان در ورزشگاه کوچکترین مشکلی ایجاد نکرده، چرا در مقابل چنین خواست طبیعی و عادی‌ای، مقاومت می‌شود؟ در کدام کشوری دیده‌اید که جشن صعود به جام جهانی تبدیل به عزا و ناراحتی از برخورد زشت با زنان طرفدار تیم ملی آن کشور شود؟ در حالی‌که کشورها هزینه‌های گزاف برای صعود به جام جهانی می‌کنند، چگونه ممکن است با تصمیمات خود بخشی از مردم کشور را به جایی رساند که مدافع محرومیت تیم ملی خود از جام جهانی باشند؟ آن هم مردمی که یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی‌شان، ۸ آذر ۱۳۷۶، جشن پیروزی بر استرالیا و صعود به جام جهانی است.

ورود به ورزشگاه‌ها نه تنها حق زنان ایرانی‌ست که اعتراض گسترده افراد با گرایش‌های گوناگون فکری به حوادث مشهد نشان می‌دهد خواست اکثریت مطلق جامعه نیز تحقق این حق است.
منبع تصویر: اعتمادآنلاین
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

💡 زبان فارسی یک زبان میان‌قومی‌ست، پل ارتباط اقوام ایرانی با هم. پل ارتباطی ما با کشورهایی چون افغانستان و تاجیکستان. میراث مشترک ما با هند، ترکیه و غیره. معلوم است که اگر این پل خراب شود چه اتفاقی می‌افتد؛ گسست و شکاف ظاهر می‌شود.‌ شبکه‌هایی مثل بی‌بی‌سی فارسی نماد نگاه‌های علمی و آکادمیک به موضوعات و مسائل نیستند. آن‌ها به‌دنبال تولید گفتمان علمی نیستند. انگیزه اصلی آن‌ها سیاسی‌ست.‌ این شبکه سال گذشته نیز به سراغ #نوروز به‌عنوان نماد باستانی و کهن وحدت ایرانیان رفت و «حاجی فیروز» را نماد برده‌داری اعلام کرد تا منبع مهم همگرایی در فرهنگ ایرانی را تضعیف کرده و به تولید شکاف و ایجاد واگرایی در ایران بپردازند. ما در پژوهشگاه در قالب ۲۰ نشست به آن‌ها پاسخ دادیم. شخص بنده نیز کتاب «وضع آیینی و وضع هنجاری» را در تحلیل آیین‌های ایرانی از سوی انتشارات آمستردام به چاپ رساندم و به اساتید مقیم آمریکا و کانادا که بی‌بی‌سی برای تأیید و طرح فرضیه غلط خود درباره نوروز به سراغ آن‌ها رفته‌بود، علاوه‌بر پاسخ علمی پیشنهاد مناظره در فضای مجازی دادم اما حاضر نشدند چراکه گفتمان آن‌ها سطحی و به دور از مستندات علوم میراثی بود. این بار هم مسئله تقابل زبان فارسی و زبان‌های اقوام ایرانی را مطرح کرده‌اند. این شکاف برساخته است و ربطی به واقعیت تاریخی کشور کهن و باستانی ما ندارد. «هشتگ منوفارسی» بر اساس من/دیگری ساخته شده‌است. این یعنی به‌دنبال دیگری‌سازی از زبان فارسی هستند. این دیگری‌سازی با هدف ایجاد شکاف در همگرایی اقوام ایرانی انجام شده‌است.

این رویکرد آنان با هدف کاهش سرمایه اجتماعی و منابع مهمی است که حافظ یکپارچگی جامعه و اقوام ایرانی چون نوروز و زبان میان‌قومی فارسی و غیره هستند. هدف، تضعیف ایران است. مثلاً مهمان این شبکه، خانمی که فاقد دانش مردم‌شناسی‌ست از تحمیل نوروز به اقوام جنوب ایران در این شبکه می‌گوید. حال آن‌که او نمی‌داند در جنوب ایران نوروز دریایی، صیادی یا خلیج فارس وجود داشته و این عنصر فرهنگی ایرانیان جنوب تا قاره آفریقا هم گسترش یافته‌است. یا آن‌ها از ریشه‌های برده‌داری در ایران می‌گویند. اما فیلم «سیاهان جنوب» اثر فرهاد ورهرام کارگردان و مردم‌شناس برجسته ایران را که فرضیه آن‌ها را نقض می‌کند، نه می‌بینند، نه نمایش می‌دهند و نه معرفی می‌کنند. به نظر می‌رسد هدف آن‌ها سست کردنِ پلِ اتصال، ضربه زدن به یکپارچگی اقوام ایرانی، تمامیت ارضی کشور ایران و ایجاد شکاف میان اقوام است. متنی شدن فرهنگ و زبان‌های قومی و وجود شبکه‌های استانی که زبان آن‌ها قومی و محلی‌ست و امکان انتشار کتاب، فیلم و موسیقی به زبان‌های قومی نشان از چنین اتنوساید و تبعیضی که مطرح می‌کنند، ندارد.

جوک‌های قومی با توجه به رشد جامعه مدنی در ایران نسبت به قبل کاهش فراوان داشته‌است. حال به‌جای جوک‌های قومی که به‌دلیل رشد مدنی و اخلاق شهروندی در میان مردم ایران کاهش یافته، یک امر دیگر را مطرح می‌کنند؛ تقابل زبان‌های قومی و زبان فارسی. این تقابل برساخته و تصنعی‌ست. نهضت جنگل یکی از نهضت‌های مدنی ایران است که اولین بار از حقوق و حق رأی زنان سخن می‌گوید، زبان روزنامه این نهضت فارسی‌ست.

زبان فارسی به‌عنوان زبانی میان‌قومی حافظ هویت همه اقوام ایرانی در طی تاریخ کهن ما بوده‌است. ما در تاریخ خود منابع فراوانی برای درک تنوع فرهنگی داریم. از منشور کورش تا ادبیات عرفانی ایرانی و اسلامی ما. در شرایط بد اقتصادی و شکاف طبقاتی و اقتصادیِ فعلی، ... باید به اقتصاد مناطق مرزی و محروم ایران رسید و مانع از قومی شدن فقر در کشور شد، آن وقت این گفتمان‌های غیرعلمی که تولید می‌کنند، نمی‌تواند منجر به تضعیف اتحاد و یکپارچگی اقوام ایرانی شود.

می‌دانید که مانعی در تاریخ کلاسیک و کهن ما برای مکتوب و متنی شدن زبان‌های اقوام ایرانی وجود نداشته‌است، نسخ خطی به زبان‌های مازندرانی، گیلکی و... شاهد این ادعاست. «دیوان شرفشاه» کتابی خطی به زبان گیلکی‌ست و کتاب «کنزالاسرار» به مازندرانی‌ست. به‌نظرم همزمان باید جوایز حوزه علوم میراثی، هنر و ادبیات بومی را نیز توسعه داد. مهم‌ترین کار برای حفظ زبان‌های قومی و محلی و بومی ما افزایش سرمایه نمادین آن‌ها و نشان دادن همزیستی زبان‌های قومی ما با زبان فارسی‌ست.

🎙 #علیرضا_حسن‌زاده
عضو هیئت علمی و رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی میراث فرهنگی
🔗 متن کامل گفت‌وگو
⬅️ بخش نخست گفت‌وگو ⬅️ بخش دوم گفت‌وگو
#وحدت_در_کثرت
#پارسی_میراث_همه_ایرانیان
در «جریان» باشید.
@Jaryaann