#خبر
#همسایگان

⭕️ دیدار رئیس جمهوری اسلامی ایران با نخست وزیر #ارمنستان

✅ روحانی: قرارداد #تهاتر گاز و برق با ارمنستان به حوزه #کالا و خدمات گسترش یابد

💢ایران تا یک ماه آینده اولین گام را برای فعالیت در قالب اتحادیه #اوراسیا بر می‌دارد

💢می‌بایست کارگروه‌هایی برای آغاز همکاری ایران با اوراسیا ایجاد کرد که در زمینه‌های مختلف از جمله #انرژی، #برق و حمل و نقل ظرفیت های موجود را بررسی و روند اجرایی شدن آنها را پیگیری کنند.

💢 تهران و ایروان در زمینه‌های مختلف #اقتصادی به ویژه حوزه انرژی، ساخت #نیروگاه های آبی، بادی و خورشیدی، حمل و نقل، #ارتباطات، فناوری های نو، #داروسازی و خدمات فنی #مهندسی می‌توانند همکاری های سازنده ای به نفع ملت‌های خود داشته باشند.

💢همکاری دو کشور در بخش #کریدور شمال به جنوب و اتصال دریای سیاه به #خلیج_فارس از طریق #راه_آهن و جاده، به نفع دو ملت و ملت های منطقه بوده و می تواند جهشی در مناسبات تهران - ایروان و سایر کشورهای #منطقه ایجاد کند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍ #تحلیل_آماری
#همسایگان

⭕️ تجارت ایران با #عراق؛ مخاطرات و راهکارها

🔰 براساس گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس، تعداد کشورهایی که 80 درصد درآمد #صادراتی ایران را تأمین می‌کنند از 23 کشور در سال 1380 به 9 کشور در سال 1397 کاهش یافته است. در این میان #چین، #عراق و #امارات از میان 147 مقصد صادراتی ایران در سال 1397، مجموعا 54 درصد ارزش صادرات کالاهای #غیرنفتی را به خود اختصاص داده‌اند.

❇️ آمارهای #گمرک ایران نشان می‌دهند که سال 1397 حدود 20 درصد ارزش دلاری #صادرات ایران به عراق بوده و در سال گذشته این عدد به 22 درصد رسیده است. به این فهرست البته باید صادرات روزانه یک‌هزار و 500 مگاوات #برق و 30 میلیون متر مکعب #گاز و همچنین صادرات #خدمات فنی و مهندسی، درآمد حاصل از #گردشگری و #تجارت_چمدانی را نیز اضافه کرد.

❇️ آمارهای مذکور، اهمیت عراق در #تجارت_خارجی ایران و البته دستاوردهای سال‌های اخیر را نشان می‌دهد. از #چالش‌ها و مخاطرات اما نباید غافل ماند:

🔸 بیشتر کالاهایی که به #عراق صادر می‌شوند محصولات #غذایی مانند رب، شیرینی، شکلات، پسته، فرآورده‌های لبنی، محصولات #کشاورزی، مصنوعات پلاستیکی، محصولات #فولادی و #ساختمانی، محصولات بهداشتی و البته ماشین‌آلات کشاورزی است. به نظر می‌رسد صادرات کالاهای #فناورانه و صنعتی، #دارو و تجهیزات پزشکی، باید تقویت شود.

🔸 افزایش سهم خدمات در روابط #اقتصادی ایران با عراق، یک ضرورت است. توجه ویژه به تجارت #خدمات‌محور می‌تواند به تداوم و تقویت روابط تهران و بغداد کمک کند. گسترش #گردشگری_سلامت در این چارچوب قابل اجراست.

🔸 براساس آمارها حدود 9 هزار پروژه #عمرانی نیمه‌تمام در عراق وجود دارد. این ظرفیت می‌تواند زمینه‌ای برای افزایش صادرات خدمات #فنی_ومهندسی به عراق و همچنین حضور #شرکت‌های_پیمانکاری ایرانی در این کشور باشد. استفاده از تعدادی نیروی کار عراقی در هر پروژه نیز می‌تواند باعث تقویت انگاره‌های ذهنی نسبت به ایران شود.

🔸 تجارت #ایران با عراق، تقریباً یک‌طرفه است. یکی از راهکارهای افزایش سهم #عراق از این تجارت، تولید مشترک است که می‌تواند هم در تأمین مواد اولیه و هم در فرآیند #تولید محقق شود. بنابراین اجرای پروژه‌هایی با سرمایه‌گذاری و نیروی کار مشترک و تولید #برندهای_مشخص، علاوه بر توازن‌بخشی به روابط تجاری ایران با عراق، به ثبات صادرات ایران نیز کمک خواهد کرد.

🔸 #بخش_خصوصی ایران برای دریافت مطالبات خود از #تجار عراقی با مشکل خاصی روبه‌رو نیست. #تحریم اما مانعی برای دریافت درآمد حاصل از فروش برق و گاز دولت ایران به عراق است. بنابراین ضمن تلاش برای حل این معضلات #بانکی، بخش خصوصی ایران برای گسترش روابط اقتصادی با عراق باید ترغیب و تقویت شود/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍ #اسناد_بالادستی
#اقتصاد_مقاومتی

♨️ #دیپلماسی_اقتصادی در آیینه اسناد بالادستی

1⃣ اقتصاد مقاومتی

🔰 برخلاف برخی برداشت‌های سلیقه‌ای، در دستور کار قرار گرفتن #اقتصادمقاومتی به هیچ وجه به معنای انزواگرایی و دوری از #جهان خارج نیست و به عکس، تحقق این سیاست کلان و #راهبردی در گرو بهبود مناسبات #بین‌المللی در سطح #منطقه‌ای و جهانی است که این امر به وضوح در تاکیدی که بر مولفه‌ #برون‌گرایی در قالب این سیاست شده، به خوبی نمایان است: «گفتیم اقتصاد ما #درون‌زا و #برون‌گرا است؛ ما از درون باید رشد کنیم و بجوشیم و افزایش پیدا کنیم، امّا بایستی نگاه به بیرون داشته باشیم؛ #بازارهای_جهانی متعلّق به ما است، باید بتوانیم با همّت خود و با ابتکار خود، در این #بازارها حضور پیدا کنیم» (آیت الله خامنه‌ای، ۱۳۹۳).

✅ بندهای منتخب از سیاست‌های کلی #اقتصادمقاومتی که با دیپلماسی اقتصادی ارتباط قابل توجهی دارد، می‌تواند به شرح ذیل ‌باشد:

🔸 بند دوم- پیشتازی اقتصاد #دانش_بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی #نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم #تولید و #صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه.

🔸 بند دهم- حمایت همه‌جانبه‌ هدفمند از صادرات #کالاها و #خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت از طریق:
- تسهیل #مقررات و گسترش مشوق‌های لازم.
- گسترش خدمات #تجارت_خارجی و #ترانزیت و زیرساخت‌های مورد نیاز.
- تشویق #سرمایه‌گذاری_خارجی برای صادرات.
- برنامه‌ریزی #تولیدملی متناسب با نیازهای صادراتی، شکل‌دهی بازارهای جدید، و #تنوع‌بخشی پیوند‌های اقتصادی با کشورها به‌ویژه با کشورهای منطقه.
- استفاده از سازوکار #مبادلات_تهاتری برای تسهیل مبادلات در صورت نیاز.
- ایجاد ثبات رویه و مقررات در مورد #صادرات با هدف گسترش پایدار سهم ایران در #بازارهای_هدف.

🔸 بند یازدهم- توسعه حوزه عمل #مناطق_آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور #انتقال_فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.

🔸 بند دوازدهم- افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد کشور از طریق:
- توسعه پیوندهای #راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان به‌ویژه #همسایگان.
- استفاده از #دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی.
- استفاده از ظرفیت‌های #سازمان‌های_بین‌المللی و منطقه‌ای.

🔸 بند سیزدهم- مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصل از صادرات #نفت_وگاز از طریق:
- انتخاب #مشتریان راهبردی.
- ایجاد تنوع در روش‌های #فروش.
- مشارکت دادن #بخش_خصوصی در فروش.
- افزایش صادرات #گاز.
- افزایش صادرات #برق.
- افزایش صادرات #پتروشیمی.
- افزایش صادرات #فرآورده‌های_نفتی.

🔸 بند بیست و دوم- #دولت مکلف است برای تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی با #هماهنگ‌سازی و بسیج پویای همه امکانات کشور، اقدامات زیر را معمول دارد:
- شناسایی و بکارگیری #ظرفیت‌های_علمی، فنی و #اقتصادی برای دسترسی به توان آفندی و اقدامات مناسب.
- #رصد برنامه‌های #تحریم و افزایش هزینه برای دشمن.
مدیریت #مخاطرات_اقتصادی از طریق تهیه طرح‌های واکنش #هوشمند، فعال، سریع و به هنگام در برابر مخاطرات و اختلال‌های داخلی و خارجی

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍ #رصد
#پول_وبانک

🔴 نیاز ایران به #ارز و مطالباتی که وصول نمی‌شود

🔰 #عراق، دومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی پس از چین و مهم‌ترین خریدار #برق و #گاز ایران است. میزان صادرات کالای ایران به عراق در سال گذشته، حدود 9 میلیارد دلار بود. مجموع #صادرات ایران به این #همسایه غربی اما با احتساب صادرات روزانه حدود یک‌هزار و 200 مگاوات برق و 30 میلیون مترمکعب گاز، بیش از 13 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

❇️ بخش عمده‌ای از صادرات #کالاهای_ایرانی به عراق توسط بخش #خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به #ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند. در صادرات برق و گاز اما به دلیل اینکه #صادرکننده دولت ایران است، دسترسی به منابع حاصله، دشوار است. اگرچه #آمار روشنی از #بدهی عراق به ایران در حوزه #انرژی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بدهی برای چند ماه گذشته، حدود 5 تا 6 میلیارد #دلار است. علاوه بر این، برخی مجموع بدهی عراق به #ایران در این حوزه را تا 32 میلیارد دلار نیز برآورد کرده‌اند.

🔶 به هر روی فارغ از میزان این #بدهی، درباره وصول آن چند نکته وجود دارد:

1⃣ ایران تقریباً #راهبرد روشنی برای دسترسی به #منابع_ارزی خود در خارج از کشور نداشته و ندارد. مسئله عدم توانایی برای بازگرداندن پول‌های کشور از #بانک‌های_خارجی هم‌اکنون علاوه بر عراق، درباره #کره_جنوبی نیز وجود دارد. پیش‌تر نیز بارها مبالغی از اموال ایران در خارج از کشور، #بلوکه شده بود.

2️⃣ با خروج آمریکا از #برجام، ایران به تدریج به این نکته مهم پی برد که باید مسیرهای متنوعی برای وصول #مطالبات خود داشته باشد. بر اساس برخی توافق‌ها، ابتدا مقرر شد به دلیل #تحریم دلار، ایران منابع حاصل از #فروش برق و گاز را به صورت #دینار دریافت کند. مدتی بعد اما اعلام شد که این امکان نیز وجود ندارد و ایران باید کالاهای مورد نیاز خود را از عراق وارد کند. توافق اخیر تهران-بغداد اما نشان می‌دهد شرایط پیچیده‌تر است و این کالاها الزاماً باید غیر تحریمی باشند و طبیعتاً در رصد کامل #واشنگتن.

3️⃣ شرایط فعلی کشور نشان می‌دهد باید پیش و بیش از این‌ها برای اخلال #آمریکا در روند وصول مطالبات، راه چاره‌ای اندیشیده می‌شد. قدرت و #نفوذ امنیتی-سیاسی در یک کشور همسایه بسیار مطلوب و مناسب است؛ اما گام مهم پس از آن، تبدیل این قدرت به آورده‌های #اقتصادی برای کشور است. ناتوانی تهران در وصول مطالبات خود از #عراق، جایگاه ایران در این کشور همسایه را به چالش می‌کشد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#گزارش_تحلیلی
#تجارت_خارجی

💢 تولید، مصرف و تجارت #برق

✍ معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

✳️ از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ میزان #تولید برق به استثنای سال ۱۳۹۷، همواره در حال افزایش بوده است. میانگین #رشد سالانه تولید برق طی ۵ سال منتهی به سال ۱۳۹۹ حدود ۴ درصد است.

✳️ تولید #برق در سال ۱۳۹۹ نیز حدود ۳۴۱ میلیارد کیلووات ساعت بوده که نسبت به سال قبل از آن با افزایش حدود ۴ درصدی همراه است.

✳️ #تراز_بازرگانی برق طی بازه هفت ساله منتهی به سال ۱۳۹۹ همواره دارای مازاد بوده که در سال مزبور به بیشترین رقم یعنی ۷.۱ میلیاردکیلووات ساعت می‌رسد.

✳️ #تجارت_برق در سال ۱۳۹۹ در مجموع حدود ۱۲.۵ میلیارد کیلووات ساعت بوده که ۹.۸ میلیارد کیلووات ساعت از آن را #صادرات و ۲.۷ میلیارد کیلووات ساعت آن را #واردات تشکیل داده است.

🔻 متن کامل #گزارش در پیوند زیر:

🔗 https://tccim.ir/Images/Docs/fl_1644.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU