‍ #یادداشت_تحلیلی
#تجارت_جهانی

💢 #چینی ها می توانند یانکی ها را ادب کنند؟

✍ امیرحسین خالقی

🔰 چین ۱.۱ تریلیون دلار #اوراق خزانه امریکا را در اختیار دارد؛ کسانی گفته اند در #جنگ_تجاری اخیر چینی ها با #فروش این اوراق می توانند ضربه ای کاری به یانکی ها بزنند؛ اما این کار به دلایل زیر شدنی نیست:

1⃣ فروش این حجم از اوراق که باعث کاهش #قیمت آنها خواهد شد، به زیان خود چینی هاست که انگار مالشان را آتش زده و دارایی #ارزی ارزشمندشان را حراج می کنند.

2⃣ حتی در صورت فروش #جایگزین مناسبی برای آنها وجود ندارد.

3⃣ پایین آمدن قیمت اوراق به معنای بالا رفتن #بازده آنهاست، با این کار اوراق برای دیگر #خریداران خارجی حتی جذاب تر هم می شود و خیلی ها به سراغ آن می آیند. در واقع فروش اوراق نمی تواند حتی به #امریکا ضرر برساند.

4⃣ بالا رفتن بازده این #اوراق (۱۰ ساله) که استانداردی برای دیگر انواع اعتبار است، هزینه همه انواع #استقراض را بالا می برد.

5⃣ بازارهای #مالی جهان و اوضاع طرف های تجاری چین به هم می ریزد و این برای #صادرکننده بزرگی مثل چین مصیبت است و #چین اعتبار خود را به عنوان بازیگری مسئول و معقول از دست می دهد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#خبر
#تحریم

♨️ صندوق بین‌المللی پول: تحریم‌های ضدایرانی آمریکا بر #اقتصاد منطقه تاثیر منفی گذاشته است.

🔹صندوق بین المللی #پول معتقد است که تحریم های آمریکا بر ضد ایران و بی ثباتی ناشی از افزایش بهای #نفت که با آن همراه است رشد اقتصادی در منطقه #خاورمیانه و شمال آفریقا را به شدت تحت تاثر قرار داده است.

🔹در گزارش صندوق بین المللی پول آمده است که شرایط موجود بر اعتماد #سرمایه گذاران تاثیر منفی گذاشته و سبب فرار سرمایه ها و نیز بالارفتن نرخ #بیکاری در این مناطق می شود.

🔹بنا به این گزارش، اقتصاد ایران سومین تولیدکننده و #صادرکننده بزرگ نفتی در #اوپک، تحت تاثیر تحولات اخیر با کاهش مضاعف ۶ درصدی رشد مواجه است در حالیکه #رشد اقتصاد ایران پیشتر در سال گذشته میلادی نیز با کاهش نزدیک به ۴ درصدی همراه بوده است.

🔹ایالات متحده #آمریکا در ادامه سیاست های خود برای اعمال #فشارحداکثری بر اقتصاد ایران و تشدید تحریم ها بر ضد تهران که با خروج واشنگتن از #توافقنامه هسته ای وین آغاز شد هفته گذشته معافیت های در نظرگرفته شده برای هشت کشور جهان جهت ادامه معاملات #نفتی با ایران را به طور کامل لغو کرد.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#آمار
#کشاورزی

🔴 ایران بزرگترین #صادرکننده مواد خام کشاورزی با اتکا بر منابع آبی

🔰 بر پایه داده های سازمان #تجارت جهانی (2018) و #گمرک ایران (1397)، رتبه جهانی ایران در #صادرات هندوانه اول (770 هزار تن با سهم 39 درصد)، #خرما اول (310 هزار تن، 22 درصد)، خیار چهارم (270 هزار تن، 9 درصد)، گوجه فرنگی چهارم (570 هزار تن، 6.8 درصد)، خربزه پنجم (160هزار تن، 9.2 درصد)، سیب زمینی پنجم (530 هزار تن، 4.6 درصد)، پیاز هفتم (340 هزار تن، 3.2 درصد) و سیب هشتم (420 هزار تن، 5.1 درصد) است.

❇️ ایران با صادرات 540 میلیون دلار دارای سهم 0.8 درصد از 65 میلیارد دلار صادرات جهانی #موادغذایی آماده (فرآوری شده) از «میوه ها، سبزیجات، دانه ها و اقلام گیاهی» است.

❇️ بخش اصلی #رشد صادرات میوه و تره بار ایران که با رانت #منابع آب انجام می شود، در دهه هشتاد که نرخ #ارز ثابت بود، به میزان 160 درصد و در دوره 1392-96 که نرخ رشد ارز پایین بود به میزان 60 درصد به وقوع پیوست.

☑️ در واقع؛ #صادرات ایران به منابع خام (معدنی، نفت و گاز، انرژی و آب) متکی است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#تحلیل
#انرژی

♨️ صادرکنندگان #نفت بزرگ‌ترین بازندگان

🔰 براساس ارزیابی‌های «آنکتاد»، در سناریوی رکودی اولیه، شیوع ویروس #کرونا درآمد جهان را ۲ هزار میلیارد دلار کاهش خواهد داد که ۲۲۰ میلیارد دلار از آن متوجه اقتصادهای #درحال‌توسعه به غیر از #چین است.

❇️ در این سناریو، کشورهای #صادرکننده نفت بزرگ‌ترین آسیب را خواهند دید، درحالی‌که سایر اقتصادهای صادرکننده کالا و کشورهایی که رابطه #تجاری قوی با کشورهای درگیر بیماری دارند، یک درصد از #رشد_اقتصادی خود را از دست خواهند داد.

❇️ به علاوه کاهش رشد اقتصادی از 0.7 تا 0.9 درصد در کشورهای زیر متفاوت خواهد بود: کانادا، مکزیک و اقتصادهای آمریکای مرکزی در قاره #آمریکا؛ اقتصادهایی که جایگاهی عمیق در #زنجیره_ارزش جهانی منطقه شرق و جنوب آسیا دارند؛ و اقتصادهای عضو اتحادیه #اروپا.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#یادداشت_تحلیلی
#کرونا

♨️ انتشار #یادداشت_تحلیلی ایمان صمدی‌نیا، پژوهشگر کمیته #بازاریابی_بین_الملل دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی دانشگاه امام‌صادق(ع) در شماره ۴ اردیبهشت روزنامه #فرهیختگان

🔰 «#کرونا ژن اقتصادی دنیا را تغییر می‌دهد؟»

❇️ این روزها ویروس #کرونا به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های #جهانی مبدل شده، هر روز به نرخ رشد شیوع آن افزوده می‌شود و افراد بیشتری در سرتاسر جهان بدان مبتلا می‌شوند. درحالی که دو ونیم ماه طول کشید که این ویروس 500 هزارنفر را در جهان مبتلا کند، اما حالا طی 20 روز اخیر حدود 5/1 میلیون نفر به تعداد مبتلایان به کرونا در جهان افزوده شده و در آخرین گزارش‌های جهانی، تعداد مبتلایان به حدود 6/2 میلیون و مرگ‌ومیر ناشی از آن به بیش از 178هزار نفر رسیده است. شیوع بیشتر ویروس کرونا، نگرانی کشورها را از کمبودهای احتمالی در مقابله با کرونا بیشتر می‌کند و #دولت‌ها را مجبور به اجرای سیاست‌هایی چون قرنطینه اجباری و تعطیلی مراکز دولتی و سازمان‌های #خصوصی می‌کند که اثرات #اقتصادی خود را به مرور بر این کشورها برجای خواهد گذاشت. این اتفاق بر #زنجیره_تامین بسیاری از کشورها ازجمله دو موتور اقتصاد جهان یعنی #چین و #آمریکا تاثیر منفی گذاشته و کارخانه‌ها را با کمبود مواد اولیه و تجهیزات تولید روبه‌رو کرده است.

❇️ کشورهای #صادرکننده دارو و تجهیزات پزشکی نیز همچون آلمان اکنون به دلیل ترس دولت‌ها از کمبود، سیاست ممنوعیت صادرات را در پیش گرفته و #اعتبار_اقتصادی خود را فدای سلامت مردم خود کرده‌اند. این امر می‌تواند زنجیره تامین جهانی را دچار تحول کند.

❇️ آنچه بدیهی است اینکه تاکنون همه ظرفیت‌های کشور روی مقابله با تهدیدهای #بحران کرونا متمرکز شده، اما این بحران در کنار همه خساراتی که به اقتصاد ایران وارد کرده، می‌تواند شامل #فرصت‌هایی باشد که هرگز امکان بهره‌مندی از آن وجود نداشته است. در ادامه به‌طور مفصل به این ظرفیت‌ها و فرصت‌های پیش‌روی #اقتصاد_ایران پرداخته‌ایم.

🔻 متن کامل #یادداشت در سایت روزنامه فرهیختگان

http://fdn.ir/39927

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍ #رصد
#پول_وبانک

🔴 نیاز ایران به #ارز و مطالباتی که وصول نمی‌شود

🔰 #عراق، دومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی پس از چین و مهم‌ترین خریدار #برق و #گاز ایران است. میزان صادرات کالای ایران به عراق در سال گذشته، حدود 9 میلیارد دلار بود. مجموع #صادرات ایران به این #همسایه غربی اما با احتساب صادرات روزانه حدود یک‌هزار و 200 مگاوات برق و 30 میلیون مترمکعب گاز، بیش از 13 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

❇️ بخش عمده‌ای از صادرات #کالاهای_ایرانی به عراق توسط بخش #خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به #ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند. در صادرات برق و گاز اما به دلیل اینکه #صادرکننده دولت ایران است، دسترسی به منابع حاصله، دشوار است. اگرچه #آمار روشنی از #بدهی عراق به ایران در حوزه #انرژی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بدهی برای چند ماه گذشته، حدود 5 تا 6 میلیارد #دلار است. علاوه بر این، برخی مجموع بدهی عراق به #ایران در این حوزه را تا 32 میلیارد دلار نیز برآورد کرده‌اند.

🔶 به هر روی فارغ از میزان این #بدهی، درباره وصول آن چند نکته وجود دارد:

1⃣ ایران تقریباً #راهبرد روشنی برای دسترسی به #منابع_ارزی خود در خارج از کشور نداشته و ندارد. مسئله عدم توانایی برای بازگرداندن پول‌های کشور از #بانک‌های_خارجی هم‌اکنون علاوه بر عراق، درباره #کره_جنوبی نیز وجود دارد. پیش‌تر نیز بارها مبالغی از اموال ایران در خارج از کشور، #بلوکه شده بود.

2️⃣ با خروج آمریکا از #برجام، ایران به تدریج به این نکته مهم پی برد که باید مسیرهای متنوعی برای وصول #مطالبات خود داشته باشد. بر اساس برخی توافق‌ها، ابتدا مقرر شد به دلیل #تحریم دلار، ایران منابع حاصل از #فروش برق و گاز را به صورت #دینار دریافت کند. مدتی بعد اما اعلام شد که این امکان نیز وجود ندارد و ایران باید کالاهای مورد نیاز خود را از عراق وارد کند. توافق اخیر تهران-بغداد اما نشان می‌دهد شرایط پیچیده‌تر است و این کالاها الزاماً باید غیر تحریمی باشند و طبیعتاً در رصد کامل #واشنگتن.

3️⃣ شرایط فعلی کشور نشان می‌دهد باید پیش و بیش از این‌ها برای اخلال #آمریکا در روند وصول مطالبات، راه چاره‌ای اندیشیده می‌شد. قدرت و #نفوذ امنیتی-سیاسی در یک کشور همسایه بسیار مطلوب و مناسب است؛ اما گام مهم پس از آن، تبدیل این قدرت به آورده‌های #اقتصادی برای کشور است. ناتوانی تهران در وصول مطالبات خود از #عراق، جایگاه ایران در این کشور همسایه را به چالش می‌کشد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#گزارش_تحلیلی
#غرب_آسیا

💢 چشم‌انداز اقتصادی #مناپ در سال ۲۰۲۰
(بر اساس گزارش اکتبر صندوق بین‌المللی پول)

✍ معاونت بررسى‌هاى اقتصادى اتاق بازرگانى، صنايع، معادن و كشاورزى تهران

✳️ پیش‌بینی می‌شود #تولیدناخالص_داخلی واقعی در منطقه مناپ در سال ۲۰۲۰ حدود ۴.۴ درصد کاهش یابد.

✳️ کشورهای #صادرکننده_نفت بیش از همه تحت تأثیر همه‏‌گیر شدن ویروس #کرونا و در نتیجه کاهش شدید تقاضا و قیمت #نفت قرار گرفتند. پیش‏‌بینی می‏‌شود تولید ناخالص داخلی #صادرکنندگان نفت در سال ۲۰۲۰ حدود ۷ درصد کاهش داشته باشد که در مقایسه با افت سال ۲۰۱۹ (حدود ۰.۳ درصد) بیشتر است.

✳️ #رشد_اقتصادی بخش نفتی #ایران برای سال ۲۰۲۰ برابر با منفی ۸.۵ درصد و رشد بخش #غیرنفتی برابر با منفی ۴.۵ درصد پیش‌بینی شده است.

🔻 در گزارش لینک پیوست روند متغیرهای مهم اقتصادی و #تجاری به همراه وضعیت متغیرهای #پولی همچون #نقدینگی ایران و کشورهای منطقه مورد بررسی قرار می‏‌گیرد:

🔗 http://www.tccim.ir/Images/Docs/1409.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#گزارش_تحلیلی
#اقتصادجهانی

💢 آسیب‌پذیری کشورهای منطقه #خاورمیانه و #شمال_آفریقا نسبت به بحران های مالی جهان

✍ معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

✳️ در پایان سال ۲۰۱۹ نیمی از کشورهای منطقه #مناپ، نسبت بدهی دولت به #تولیدناخالص_داخلی بالای ۷۰ درصد داشتند و از هر چهار کشور یک کشور سالانه با نسبت #نیازهای_مالی ناخالص عمومی به تولید ناخالص داخلی بالای ۱۵ درصد مواجه بود.

✳️ روند صعودی افزایش بدهی‌های این گروه کشورها در سال ۲۰۲۰ نیز همچنان ادامه داشته، با این تفاوت که بدهی کشورهای #صادرکننده نفت مناپ نسبت به کشورهای #واردکننده نفت این منطقه و #بازارهای_نوظهور با شیب بیشتری افزایش یافته است.

✳️ افت قابل توجه قیمت #نفت در سال‌های ۱۵-۲۰۱۴ موجب شد تا روند پیشرفت معنادار کشورها برای کاهش سطح #بدهی‌ها به خصوص کشورهای صادرکننده نفت، از سال ۲۰۱۵ به بعد معکوس و افزایشی شود.

🔻 متن کامل #گزارش در پیوند زیر:

🔗 http://www.tccim.ir/Images/Docs/fl_1583.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#یادداشت_تحلیلی
#انرژی

💢 #آینده_همکاری روسیه و عراق در حوزه انرژی

✍ سید فؤاد #علوی؛ پژوهشگر میز روسیه و آسیای مرکزی دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی دانشگاه امام صادق(ع)

🔰 کشور #عراق با دارا بودن منابع گسترده نفت و #گاز همیشه مورد توجه #سرمایه‌گذاران_خارجی و شرکت‌های مطرح و صاحب‌نام حوزه انرژی بوده است، اما اتفاقات و ناآرامی‌های سیاسی-#امنیتی چند دهه اخیر در این کشور باعث شده فعالیت در حوزه #انرژی سخت و گهگاه غیرممکن شود و برخلاف سایر کشورهای عربی حاشیه #خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری چندانی در عراق و به‌خصوص در حوزه انرژی آن صورت نگیرد.

❇️ عراق با وجود اوضاع #سیاسی ناپایدار و نهادهای ضعیف دولتی، طی ده سال گذشته توانسته است موقعیت خود را در #بازارجهانی_نفت تثبیت کند. عراق به‌عنوان یک بازیگر تمام‌عیار، توانسته در #اوپک و مجمع کشورهای #صادرکننده_گاز تصمیم‌گیری کند و تأثیرگذار باشد. علاوه بر آن یک مزیت اضافی عراق ذخایر قابل‌توجه توسعه‌نیافته نفت و گاز و همچنین پایین بودن هزینه‌های #استخراج است.

❇️ #شرکت‌های_نفتی روسیه سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در عراق انجام داده‌اند و حضور چشمگیری در مجموعه سوخت و انرژی آن دارند. لوک اویل، گازپرومنفت و باشنفت روابط کاری خوبی با دولت عراق دارند. درعین‌حال، خطراتی جدی نیز برای شرکت‌های نفت و گاز #روسیه در عراق وجود دارد؛ که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان رابطه پیچیده دولت فدرال در #بغداد و منطقه خودمختار کردستان و همچنین وجود بی‌ثباتی سیاسی همراه با تضادهای بین #مذهبی (شیعه-سنی) و تضادهای اجتماعی در عراق دانست.

🔻 متن کامل #یادداشت در سایت #شورای_راهبردی روابط خارجی:

🔗 https://www.scfr.ir/fa/?p=134157

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#رصد
#انرژی

🔴 چالش‌های اعضای اوپک در دوران کرونا

🗞 اندیشکده مطالعات راهبردی و بین‌المللی

🔰 در یادداشتی اندیشکده #مطالعات_راهبردی و بین‌المللی به ارزیابی وضعیت کشورهای عضو #اوپک متأثر از تحولات قیمت #نفت در دوران شیوع #کرونا پرداخته است. کاهش تقاضای انرژی به‌ویژه ناشی از دورکاری بسیاری از پرسنل #شرکت‌ها و مؤسسات، تأثیر منفی بالایی بر قیمت نفت داشت.

🔶 اکنون حدود یک سال پس از شیوع کرونا، پایبندی اعضا به کاهش #تولید سبب تعادل در قیمت نفت شده است. کشورهای #صادرکننده نفت با پیش‌بینی رشد چشمگیر در سفرهای هوایی و جاده‌ای، نسبت به #چشم‌انداز_بازار مثبت در نیمه دوم سال 2021 و بعد از آن، اطمینان بیشتری دارند.

🔶 آغاز موج #واکسیناسیون در بسیاری از کشورها نیز تأثیر خوبی بر کاهش شیوع بیماری و آغاز روال امور در این کشورها داشته است. ولی امکان کاهش #قیمت از جمله با جهش در شیوع کرونا در کشورهای مختلف و همچنین احیای #برجام که می‌تواند به سرعت چند صد هزار بشکه در روز به بازار بازگرداند، وجود دارد.

🔶 علاوه بر این، #تبعات_اقتصادی کرونا از جمله افزایش بی‌سابقه #بودجه‌های_درمانی و بیمه اجتماعی و کاهش چشم‌گیر درآمدهای #گردشگری هم‌چنان ادامه دارند. کاهش تولید_ناخالص_داخلی بسیاری از کشورها، آن‌ها را به سوی بدهی‌های سنگین از #صندوق_بین‌المللی پول یا کشورهای قدرت‌مند جهانی، سوق داده است.

🔶 با وجود افزایش تدریجی قیمت نفت، ایران به دلیل #تحریم_نفتی آمریکا هم‌چنان از امکان فروش گسترده برخوردار نیست. در عین حال که دریافت #ارز حاصل از آن نیز به دلیل تحریم #بانکی دشوار است. تحریم، هم‌عرض کرونا، تبعات جدی‌تری برای سهم #ایران از بازار نفت به همراه داشته است/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU