گفت‌وشنود
4.89K subscribers
3.03K photos
1.16K videos
2 files
1.44K links
در صفحه‌ی «گفت‌وشنود» مطالبی مربوط‌به «رواداری، مدارا و هم‌زیستی بین اعضای جامعه با باورهای مختلف» منتشر می‌شود.
https://dialog.tavaana.org/
Instagram.com/dialogue1402
Twitter.com/dialogue1402
Facebook.com/1402dialogue
Download Telegram
@dialogue1402

داستان مشهوری در مورد نیوتن و دوست خداناباورش وجود دارد با این مضمون که نیوتن باورمند، دوستش را قانع کرده که جهان نمی‌تواند بدون یک خداوند توضیح داده شود:

نیوتن مدل ساده‌ای از منظومه شمسی می‌سازد و وقتی رفیقش با آن برخورد می‌کند، مصرانه می‌پرسد که سازنده این مدل شگفت‌انگیز کی‌ست!؟ نیوتن هر بار پاسخ می‌دهد که هیچ‌کس! اما وقتی با اعتراض دوستش مواجه می‌شود که می‌گوید تو من را احمق فرض کرده‌ای، قبول می‌کند که پاسخش واقعا نامعقول بوده است و چنین دستگاه فیزیکی ساده‌ای باید حتما سازنده داشته باشد؛ اما این موضعی‌ست که دوستش در مورد دستگاه پیچیده‌تر و بزرگ‌تری که در کیهان وجود دارد، نمی‌پذیرد!

سندیت این روایت را پژوهشگران تایید نمی‌کنند. اما این واقعیت دارد که بسیاری از اهالی علم (scientists) ادعا می‌کنند که می‌توان کیهان در ابعاد وسیع، و حیات روی زمین را بدون توسل به ایده وجود یک خداوند توضیح داد. در داستانی که از یک منبع دینی نقل کردیم، نیوتن به عنوان یکی از پیشگامان علم در معنای جدید کلمه، در جای دفاع از ایده خدا نشسته است. منابع عموما گزارش می‌کنند که نیوتن واقعا خداباور بوده است! 

در واقع یک دسته استدلال خداناباورانه داریم که تاکید می‌کند برای فهم و تبیین پدیده‌ها احتیاجی به فرض یک «صانع» نیست؛ به عنوان نمونه آزمایش‌هایی که زیر عنوان Abiogenesis (پیدایش حیات از مواد غیرزنده) انجام می‌شود معطوف به تحقیق همین امر است: یکی از معروف‌ترین این آزمایش‌ها آزمایش میلر یوری‌ست که در دهه ۱۹۵۰ انجام شد. در این آزمایش شیمی‌دان‌ها شرایط فرضی جو اولیه زمین را شبیه‌سازی کردند و توانستند برخی از امینواسیدهای پایه که بلوک‌های سازنده حیات هستند را تولید کنند.

البته شبیه‌سازی شرایط دقیق لازم برای تولید یک سلول زنده در آزمایشگاه هنوز محقق نشده است. پژوهشگران معتقدند که این روند با پیشرفت‌های بیشتر در شیمی و زیست‌شناسی قابل دسترس خواهد بود.

شما چه فکر می‌کنید؟
آیا برمبنای مطالعاتی که داشته‌اید موضع نیوتن و خداباوران را محکم‌تر تلقی می‌کنید یا خیر؟

#گفتگو #رواداری #خداباوری #خداناباوری #ایمان #نقد_دینی

@dialogue1402
جی. ال. مکی (J. L. Mackie)، فیلسوف استرالیایی قرن بیستم، به‌ویژه به خاطر استدلال‌هایش علیه وجود خداوند در زمینه فلسفه دین شهرت دارد. مکی با بهره‌گیری از «مساله شر» استدلال کرد که وجود شر در جهان با وجود خدایی که خیرخواهی و قدرت مطلق دارد، ناسازگار است. او در کتاب خود، «معجزه خداباوری: استدلال علیه وجود خداوند» مسئله شر را به عنوان دلیلی برای تناقض ذاتی در باور به خداوند مطرح می‌کند. صورت کلی استدلال مکی را می‌توان به این شکل خلاصه کرد:

۱. اگر خداوند قادر مطلق، دانای مطلق و خیرخواه مطلق است، باید هم بخواهد و هم بتواند که از وقوع هرگونه شر در جهان جلوگیری کند.
۲. با این حال، شر به وضوح در جهان وجود دارد.
۳. بنابراین، یا خداوند نمی‌خواهد از شر جلوگیری کند (که با خیرخواهی او ناسازگار است)، یا نمی‌تواند (که با قدرت مطلق او در تناقض است)، و یا ممکن است از وقوع آن ناآگاه باشد (که با دانایی مطلق او ناسازگار است).

برتراند راسل هم در آثار خود از جمله «چرا مسیحی نیستم؟» همین خط استدلال را تعقیب می‌کند: وجود شر در جهان با فرض یک خداوند خیرخواه و قادر مطلق ناسازگار است. اگر خداوند هم قدرت مطلق دارد و هم خیر مطلق است، چرا باید شر و رنج در جهان وجود داشته باشد؟

راسل می‌داند که خداباوران می‌توانند به شیوه‌های مختلف به این اشکال پاسخ دهند؛ مثلا اینکه زندگی انسان، نوعی امتحان الهی یا آزمایش است و خداوند علیرغم توانایی یا دانایی خود عمل می‌کند چون می‌خواهد به انسان فرصت دهد.  اما راسل می‌گوید که توضیحاتی این‌چنینی تنها موضوع خداوند را پیچیده‌تر می‌کند و مسائل تازه‌ای به مسائل قبلی می‌افزاید.

او در بحث‌های فلسفی‌اش به این نکته اشاره می‌کند که فرض «طراح هوشمند» یا همان خداوند برای توضیح نظم جهان نیز به چرخه‌ای بی‌پایان از توجیه‌ها منجر می‌شود.

در میان الهی‌دانان و متکلمان دوره اسلامی مساله‌ای طرح شده بود که میان دو جریان کلامی، یعنی معتزلی و اشاعره اختلاف جدی ایجاد کرده بود. به طور مختصر سوال این بود که آیا فعل خداوند معیار تشخیص عدل از ظلم است در این معنا که خداوند هر چه بکند، عین عدالت است، و یا خداوند همواره منطبق با معیارهای عقلانی عدالت رفتار خواهد کرد؟ در این حالت دوم، قدرت خداوند محدود به عقل و معیارهای عقلانی‌ست و مانند این می‌ماند که دست و پای یک فرمانروای قدرقدرت را با زنجیرهای عقلانی بسته باشند! در حالت اول، هم تناقض‌های دیگری پیش می‌آید؛ مثلا آیا انسان‌هایی که با نقص‌های مادرزادی به دنیا می‌آیند، و یا آنها که محکوم‌اند که رنج بکشند، حق ندارند وضع خود را ناعادلانه قلمداد کنند چون خداوند چنین خواسته است؟!

شما چه فکر می‌کنید؟
اگر خداباورید بگویید چگونه می‌توان به رویکردی که مدعی تناقض در ایده خداوند است پاسخ داد و در معرض اشکالات بعدی قرار نگرفت؟

همکاران ما در گفت‌وشنود بهترین و موجزترین پاسخ‌های خداباورانه را بازتاب خواهند داد.

#گفتگو #رواداری #خداباوری #خداناباوری #دین #نقد_دین

@dialogue1402
«پرورده با گرگان»
معرفی سریال

جنگ بزرگی زمین را ویرانه کرده و تمدن انسانی را به پایان رسانیده است. آخرین گروه‌های انسانی با سفینه‌ای بزرگ، زمین را ترک کرده‌اند. یکی از گزینه‌ها برای سکونت، سیاره‌ای به نام کپلر است. آنها که در جنگ آخرزمان پیروز شده‌اند، پرستندگان خدایی باستانی به نام «میترا» هستند. آنها که شکست خورده‌اند، خداناباورانی بوده‌اند که اعتقاد به علم و فن (تکنیک) را برای بهروزی انسان کافی می‌دانسته‌اند. 

اما مرد دانشمندی از میان آنها، در آخرین روزهای زمین، با دستکاری کردن روباتی از گونه‌ی اندروید که در اصل برای کشتار خداناباوران ساخته و تنظیم شده بود، «مادر»ی خلق می‌کند تا بتواند جنین‌های انسانی را با خود به کپلر برده، و برمبنای تعلیم و تربیتی علمی و به دور از هر گونه «ایمان»، نسل جدیدی از انسان‌های معقول و خردورز و علم‌گرا پرورش دهد. «مادر» در کنار یک روبات دیگر به نام «پدر»، چنین مأموریت بزرگی بر دوش دارد. آنها در یک سفینه‌ی کوچک که سریع‌تر در فضاهای بین‌ستاره‌ای حرکت می‌کند، زودتر از سفینه‌ی پرستندگان میترا، به کپلر می‌رسند. به این ترتیب، جدال میان دو ایدئولوژی، در کپلر ادامه پیدا می‌کند.
 
مجموعه تلویزیونی «پرورده با گرگان» (Raised by Wolves)، که توسط ریدلی اسکات تهیه‌کنندگی شده و بخشی از آن توسط خود او کارگردانی شده است، یک سریال علمی-تخیلی است که از شبکه HBO Max در حال پخش است. این سریال برای اولین بار در سپتامبر ۲۰۲۰ پخش شد و توجه بسیاری را به خود جلب کرد.

«پرورده با گرگان» به خاطر داستان خلاقانه، جلوه‌های ویژه بصری چشمگیر و کارگردانی ریدلی اسکات مورد تحسین قرار گرفته است. به لحاظ حسی، قاب‌ها یادآور موقعیت‌های کهن‌الگویی به ویژه در معنای دینی و اسطوره‌ای‌ست. 
آیا ایمان انسان را رستگار خواهد کرد یا معرفت؟ پاسخ فرقه‌های غنوصی، معرفت بود. همین جدال در اروپای مدرن با ظهور گروه اجتماعی ساینتیست‌ها (علم‌گرایان) صورت دیگری به خود گرفت و به جدال میان ایمان و علوم تجربی و دقیق بدل شد. با ظهور فن‌آوری‌های جدید و فوق‌پیشرفته، صورت مسأله نیاز به بازنگری دارد؛ اما بنیان اختلاف بر سر جای خود باقی‌ست. تماشای سریال «پرورده با گرگان» را به کسانی که خواهان تعقیب این مناقشه‌ی قدیمی در صورت‌های به‌روزتر و جدیدتر هستند، پیشنهاد می‌شود. 


https://dialog.tavaana.org/raised-by-wolves/

#رواداری #خداباوری #خداناباوری #ایمان #علم #آخرزمان

@dialogue1402
@dialogue1402

«مهدویت یمانی»

خبرگزاری هرانا گزارش داده است که دستگاه‌های اطلاعاتی در یک همکاری بی‌سابقه یا کم‌سابقه با هم اعضای جریان یمانی را در تربت حیدریه دستگیر و بازداشت کرده‌اند. اگرچه امید بستن به ج.ا. و عناصرش عبث است اما این یک درخواست معقول و انسانی‌ست که با آنها صرفنظر از عقایدشان، مطابق با قوانین انسانی رفتار کنند.

جریان یمانی به هواداران شخصی به نام احمدالحسن گفته می‌شود که مدعی‌ست از امام دوازدهم شیعیان برای زمینه‌سازی قیام آخر دستور دارد. احمدالحسن که مطابق با مدخلی به همین نام در ویکی‌شیعه، نام کاملش احمد اسماعیل بصری‌ست، با استناد به روایات شیعی، خود را همان سید یمانی می‌خواند که پیش از ظهور امام آخر، ظهور خواهد کرد. هواداران او از سالها پیش در فضای مجازی و واقعی به تبلیغ مشغول‌اند و در ایران نیز هوادارانی دارند.

در ویکی‌فقه که یک دایره‌المعارف حکومتی‌ست و نقش تبلیغاتی را برای حکومت شیعه مستقر در ایران ایفاء می‌کند، اتهاماتی علیه او از جمله وابستگی مستقیم یا غیرمستقیم به حزب بعث عراق را طرح می‌کند؛ این در حالی‌ست که بسیاری از هواداران تندرو رهبر فعلی جمهوری اسلامی، در خصوص جایگاه معنوی او غلو می‌کنند و او را نایب امام زمان می‌خوانند؛ این قبیل مبالغه‌ها له برخی رهبران دینی که در سنت شیعه سابقه بسیار دارد، تاریخا بارها به اختلاف در جامعه مسلمانان و به ویژه شیعیان منجر شده ست.

عباس فتحی یکی از کسانی‌ست که در یوتیوب به تبلیغ و تبیین دعوت احمدالحسن مشغول بوده است؛ در مقابل برخی چهره‌های حکومتی مانند رائفی‌پور علیه این شخص و هوادارانش، تولید محتوا کرده‌اند.

#رواداری #گفتگو #حقوق_بشر #آزادی
@dialogue1402

آموزش مذهبی به کودکان در نظام حکومتی ایران با هدف بهره‌برداری سیاسی، پیامدهای منفی شخصیتی و اجتماعی قابل توجهی به همراه دارد.

این نوع آموزش که به صورت اجباری و یک‌جانبه به کودکان تحمیل می‌شود، باعث محدود شدن تفکر خلاق و انتقادی در آنها می‌گردد، زیرا آنها به جای داشتن آزادی در انتخاب باورهای شخصی، مجبور به پذیرش یک سری آموزه‌های مذهبی مشخص هستند. این فشار باعث ایجاد نوعی از دوگانگی شخصیتی می‌شود که در آن کودکان در برابر خانواده، جامعه و حکومت رفتارهای متفاوتی از خود بروز می‌دهند.

از نظر اجتماعی، این رویکرد به تقویت تعصبات مذهبی و تشدید تبعیض‌ها دامن می‌زند، چرا که کودکان از سنین پایین به دیدگاه‌هایی خاص و بدون شناخت کامل از تفاوت‌های فرهنگی و دینی دیگر جوامع تربیت می‌شوند.

در نتیجه، این تربیت به رشد بی‌اعتمادی اجتماعی، گسترش عدم تحمل و حتی خشونت منجر می‌شود.

نهایتاً، این نوع آموزش، ابزاری برای بهره‌برداری سیاسی است که هدف اصلی آن ایجاد حمایت سطحی و ناآگاهانه از سیاست‌های حکومتی و ایجاد یک جامعه منسجم حول محور ایدئولوژی خاصی است.

#آموزش_مذهبی #شیعه_گری #تعصب #رواداری #گفتگو_توانا

ورق بزنید

در تصویر گفت‌و‌گوی یک کاربر باورمند و یک کاربر ناباورمند در مورد محور باور آنها را در کامنت های این صفحه می‌خوانیم.

آنچه که بارها در این صفحه بر آن تأکید شده، نیاز جامعه به گفت و شنود و رواداری بدون نگاه به گرایش سیاسی و یا تأکید و پافشاری بر حقانیت فردی در موضوع باورهاست.

تمرین این گفت‌وگوها علاوه بر فهم بیشتر از دیگر باورها امکان زیست اجتماعی مسالمت آمیز فراباور که پیش نیاز دموکراسی و جامعه متکثر است را فراهم می‌کنند.

#گفتگو_توانا #رواداری #مدارا #خداناباوران #ناباورمندان #باورمندان
*شما دعوت هستید تا با توانا همراه باشید💐
*ویژه‌برنامه‌ی روز جهانی #مدارا
#رواداری، شرط هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با حفظ تفاوت‌ها
۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ / ۲۶ آبان ۱۴۰۳
*گفت‌وشنودها را (ساعت ۸هشت شب به وقت ایران) از اینستاگرام شروع می‌کنیم و (ساعت ۹) در کلاب‌هاوس ادامه می‌دهیم.

*با حضور شماری از اندیشه‌ورزان، از جمله:
دکتر تورج اتابکی(استاد تاریخ اجتماعی خاورمیانه)، منصوره حسینی یگانه(روزنامه‌نگار،نویسنده،کنشگر حقوق زنان)، آرمین لنگرودی(پژوهشگر تاریخ ادیان)، ایقان شهیدی(دانش‌آموخته‌ی اندیشه‌ی سیاسی)، پویا موحد(مترجم و محقق در فلسفه‌)، محمد هدایتی(اسلام‌شناس و رئیس تلویزیونِ سلام)، مانی عظیم‌زاده(کارشناس ارشد آموزش عدالت اجتماعی)، فارس هدایتی (متخصص هوش مصنوعی و امور اجتماعی)، و شمای صاحب‌نظر

*طی برنامه (از ساعت ۲۰ تا ۲۴ به وقت ایران) هر زمان توانستید، لطفا به ما بپیوندید🥰
#گفتگو_توانا
#یاری_مدنی_توانا
https://www.clubhouse.com/invite/ED7ILADwnKpaE8bggnWX8kBEKKvLspVdvNa:S8jWzqLS8L_sl0myqRpP_Dhc_OEPVVVMnfURSRB096k

۱۶ نوامبر، «روز جهانی مدارا» نام دارد.
*مناسبت: مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در سال 1996، با صدور قطعنامه‌ای، 16 نوامبر را به عنوان «روز جهانی تسامح» اعلام کرد (پس از اعلامیه‌ی «اصول مداراگری» که کشورهای عضو یونسکو آن را به تاریخ 1995/Nov/16 تصویب کرده بودند). این بیانیه تأیید و تأکید می‌کند که: «تساهل، تنها ضامن بقای جوامع مختلط جهان، نه زیاده‌روی ست، و نه بی‌تفاوتی؛ بلکه احترام و قدردانی ست از تنوع غنی ِفرهنگ‌های بشری، شکل‌های متفاوت بیان و بروز آن، و روش‌های مختلف انسان‌بودن ِما ست.»

*همچنین، شخص شما نیز دعوتید تا تحلیل، تجربه یا نظر خود را،
در باره‌ی «عوامل یا موانع زندگی مسالمت‌آمیز» همراه رواداری/تساهل/تسامح/مداراگری،
به شکل مکتوب، صوتی یا تصویری،
به آموزشکده‌ی جامعه‌ی مدنی توانا بفرستید.
T.me/Tavaana_Admin
#Tolerance #Peace
#رواداری #مدارا #مداراگری #تساهل #تسامح
«… عزم جدی در پوشاندن عورت در زنان و مردان وجود نداشت! قبح برهنگی نزد آنان شکسته بود و به عبارت دقیق‌تر، قبحی وجود نداشت که بخواهد شکسته شود!»

این جملات را در کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» در همان مقدمه که نویسنده ساختار کتاب خود را توضیح می‌دهد (ص۹ نسخه دیجیتال کتاب) خواهید یافت. نویسنده که منابع مختلفی را برای درک چگونگی پوشش مردمان عصر پیامبر پژوهیده است، از همان ابتدا خیلی روشن می‌گوید که ذهنیت امروز ما درباره پوشش مردم شبه‌جزیره در آن مقطع زمانی، کاملا نادرست است و در نتیجه، درک درست اوامر شارع هم به بیراهه رفته است. در واقع، اگر زمینه یا بافت اجتماعی یک پدیده (اینجا اسلام و دستوراتش) را به درستی درک نکنیم، آن پدیده را هم سوتعبیر خواهیم کرد.

از دیدگاه امیرحسین ترکاشوند، نویسنده کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر»، واقعیت این است که اگر سوار بر ماشین زمان می‌شدیم و به آن عصر می‌رفتیم، از دیدن این همه آدم برهنه و بی‌مبالات در شگفت می‌شدیم.

نویسنده سعی می‌کند با استناد به منابع تاریخی و روایات موجود، مردمان آن عصر را از حیث کیفیت پوشش و لباسی که داشتند پیش چشمان ما مجسم کند. به تعبیر ترکاشوند، مردمان آن زمان شبه‌جزیره، لباس نادوخته داشتند؛ یعنی اصولا لباس در معنایی که ما می‌شناسیم و محصول دوخت و دوز است، استفاده نمی‌کردند. لباس آنها چیزی در حد یک پارچه روانداز یا لُنگ امروزی بود و صحنه طواف حاجیان دور خانه خدا در مکه، که لباس «اِحرام» می‌پوشند، تصویر نسبتا خوبی از پوشش آن مردم به دست می‌دهد؛ اما جالب‌تر و عجیب‌تر اینکه طواف خانه خدا را معمولا در برهنگی کامل انجام می‌دادند و از این حیث تمایزی میان زن و مرد نبود. ترکاشوند می‌نویسد:
«شگفت‌آور آن است که ایشان در جریان اعمال حج، به صورت عریان و برهنه مادرزاد بر گرد معبه طواف می‌کردند…» (ص۱۲)

برای این شکل از طواف، توجیه زبانی (رتوریکی) هم وجود داشت: با جامه‌ای که با آن گناه کرده‌ایم، گرد خانه خدا نمی‌گردیم!…

برای مطالعه ادامه یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialogue.tavaana.org/hijab-prophet-mohammad/

#گفتگو #رواداری #دین #نقد_دین #ادبیات_دینی #حجاب #حجاب_اسلامی
@dialogue1402
روز جهانی مدارا
فرصتی برای ساخت دنیای مسالمت‌آمیز



با ما در کلاب‌هاوس گفت‌وشنود همراه باشید
*ویژه‌برنامه‌ی روز جهانی #مدارا

*شرط هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با حفظ تفاوت‌ها ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ / ۲۶ آبان ۱۴۰۳ *
گفت‌وشنودها را (ساعت ۸هشت شب به وقت ایران) از اینستاگرام شروع می‌کنیم و (ساعت ۹) در کلاب‌هاوس ادامه می‌دهیم.

*با حضور شماری از اندیشه‌ورزان، از جمله:
دکتر تورج اتابکی(استاد تاریخ اجتماعی خاورمیانه)
آرمین لنگرودی(پژوهشگر تاریخ ادیان)
ایقان شهیدی(دانش‌آموخته‌ی اندیشه‌ی سیاسی)
پویا موحد(مترجم و محقق در فلسفه‌)
محمد هدایتی (اسلام‌شناس و رئیس تلویزیونِ سلام)
مانی عظیم‌زاده(کارشناس ارشد آموزش عدالت اجتماعی)
و شماری از صاحب‌نظران *طی برنامه (از ساعت ۲۰ تا ۲۴ به وقت ایران) هر زمان توانستید، لطفا به ما بپیوندید

#گفتگو_توانا #یاری_مدنی_توانا

https://www.clubhouse.com/invite/ED7ILADwnKpaE8bggnWX8kBEKKvLspVdvNa:S8jWzqLS8L_sl0myqRpP_Dhc_OEPVVVMnfURSRB096k




#روز_جهانی_مدارا #رواداری #گفتگو_توانا
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM

پیام میرزا محمد مهرابی، منتقد مذهبی به مناسبت روز جهانی مدارا :
مدارا با مردم عین فهم و شعور است


#روز_جهانی_مدارا #روز_مدارا #میرزا_محمد_مهرابی #گفتگو_توانا #رواداری #مدارا #ناباورمندان #باورمندان

@dialogue1402