✍️ الگوی کلاسیک #حباب_بورس!

💠 روزنامه‌ی #دنیای_اقتصاد، هادی سلگی: بزرگ‌ترین و معروف‌ترین حباب‌های شکل‌گرفته در بازارهای سرمایه دنیا رفتار مشابهی از خود نشان داده‌اند؛ تا جایی که از آن به‌عنوان یک الگوی کلاسیک در تورم‌های بورسی یاد می‌کنند. در این مدلِ مثالی روند شکل‌گیری حباب از سه مرحله ابتدایی «فاز نهانی»، «فاز آگاهی» و «فاز شیدایی» عبور می‌کند و در نهایت وارد «فاز تخلیه» می‌شود. به‌نظر می‌رسد هم‌گرایی نداشتن متغیرهای بورس تهران با دیگر شاخص‌های بنیادین اقتصاد در شرایط فعلی به ‌گونه‌ای با خصایص هندسی این الگوی کلاسیک مشابهت داشته باشد؛ هرچند در مقابل برخی آن را طبیعی و حاصل انتظارات تورمی می‌دانند.

💠 روند تاریخی تشکیل حباب مالی در بازارهای سهام مهم دنیا به حدی یک‌قواره و تکرارشونده است که الگویی کلاسیک و جهانی را پدید آورده؛ در این الگو شروع پدیده با ورود سرمایه‌گذاران هوشمند صورت می‌گیرد، که به آن «فاز نهان» گفته می‌شود. در مرحله دوم یعنی «فاز آگاهی» اولین موج‌ فروش سهام با ورود سرمایه‌گذاران بزرگ آغاز می‌شود. یک نوسان کوتاه در این فاز اتفاق می‌افتد که بدبین‌ها را به تله می‌اندازد.

💠 بعد از این نوسان نوک پیکان شاخص عمودی می‌شود و همزمان با جلب توجه رسانه‌ها و برانگیختن شوق و طمع و در نهایت توهم عموم، به هجوم جمعیت و افزایش سرسام‌آور قیمت سهام منتهی می‌شود. در این مرحله است که رشد سهام به نقطه اوج خود می‌رسد، که البته خیلی زود شاهد سقوط کوتاه از قله می‌شویم که بیشتر با انکار سهام‌داران هم همراه می‌شود. به همین دلیل اندکی پایین‌تر از نقطه قله شاخص دوباره با نوسانی کوتاه به سمت بالا میل می‌کند که بسیاری از خوشبین‌های بازار را می‌فریبد (تله خوش‌بین‌ها).

💠 در مرحله بعد بازار وارد فاز تخلیه حباب می‌شود که بزرگترین سراشیبی تاریخی در بازار را تجربه خواهد کرد؛ اتفاقی که ناگزیر فعالان را به ناامیدی خواهد انداخت. با اینکه در این مرحله شاخص بورس به پایین‌تر از نقطه شروع می‌رود، اما این پایان ماجرا نخواهد بود چون بعد از آن با یک رشد طبیعی البته با اندکی شیب تندتر بازار خود را بازمی‌یابد. این روند به گونه‌ای است که اگر سرمایه‌گذار از ابتدا با دید بلندمدت وارد بازار شده باشد، در این نقطه سودی طبیعی و هم‌خوان با دیگر متغیرها به دست خواهد آورد. همین الگوی گفته‌شده با کمی شدت و ضعف در سال ۱۹۲۹ در وال‌استریت، ۲۰۰۵ در بورس عربستان، ۲۰۰۶ در شانگهای و ۱۹۹۰ در ژاپن تجربه شده است و بر همین اساس به‌عنوان یک الگوی کلاسیک در تشکیل حباب و ریزش شدید از آن یاد می‌شود.

💠 پ.ن: این مقاله کامل نیست و برای خواندن متن کامل آن که با توضیحات تفضیلی درباره‌ی بورس تهران همراه است، به سایت روزنامه‌ی #دنیای_اقتصاد مراجعه شود. هدف از یادآوری این مقاله، فقط نوعی آگاهی‌بخشی یا #رمزگشایی از واژه‌ی #حباب در بورس است و نباید آن را به عنوان یک #هشدار یا احیانا #استراتژی سرمایه‌گذاری در بورس در نظر گرفت. چه، بورس تهران در سال‌های اخیر همواره نشان داده است که رفتاری #خودآیین و منحصر به فرد دارد و از این بابت، حتما قابل‌مقایسه با بورس‌های جهانی نیست.

https://t.me/tafakorjanbi1398

مهم 👇

📍اختصاصی #تفکر_جانبی

✍ #استراتژی_کوتاه‌مدت دولت!

۱۳۹۹/۰۵/۲۶

♦امروز در فضای اقتصادی کشور #خبری منتشر شد که به شمشیر دولبه‌‌ای شباهت داشت. خبر اینکه #مجلس موافقت کرد #دولت در شرکت‌های بورسی که بیش از ۵۰ درصد مالکیت آن‌ها را برعهده دارد، به عرضه‌ی بیشتر سهام خود بپردازد.

♦معنای ساده‌ی خبر فوق این بود که #دولت می‌تواند با عرضه‌ی بیشتر، #شناوری سهام بزرگ و #شاخص‌ساز تحت مدیریت و مالکیت خود بالا ببرد. یعنی میلیاردها سهم را آزاد و به خریداران خرد بفروشد.

♦اجازه بدهید کمی عمیق‌تر بشویم و ببینیم پشت این #خبر چه حقایقی ممکن است خوابیده باشد. همه می‌دانیم که سهام تحت تملک دولت بیشتر در شرکت‌های بزرگ و بنیادی #بورس_تهران مثل #فولاد، #فملی، #ذوب، #شستا، #فارس، #شتران، #شپنا، #حکشتی و ... متمرکز است. شرکت‌هایی که هر کدام میلیاردها سهم را در بر می‌گیرند.

♦واقعیت این است که به رغم تبلیغ کانال‌های #سفته‌باز، سهام بزرگ و بنیادی بازار با این قیمت‌های متورم فعلی، توجیهی برای #خرید ندارند و رشد بی‌محابای آن‌ها هم در این چند ماه اخیر محصول دخالت مستقیم #دولت و #تحریک سمت تقاضای بازار بوده است. حال فکر کنید اگر دولت بخواهد #شناور سهم‌های خود را بالا ببرد، آن وقت چه کسی حاضر خواهد شد #ریسک خرید یک سهم با شناور زیاد را در قیمت‌های بالا بپذیرد؟

♦اینجاست که #دولت بعد از سیو سود از عرضه‌های قبلی خود، خیلی هوشمندانه اجازه داده که قیمت سهم‌های #شاخص‌ساز اصلاح، تعدیل و برای ورود دوباره جذاب شوند. یعنی به نقطه‌ای برسند، که ورود به آن‌ها توجیه عقلانی و اقتصادی داشته باشد. بعد از این مرحله هم احتمالاً در نقش ناجی بازار ظهور خواهد کرد و با چیدن #صف‌های_خرید و تحریک #تقاضا، زمینه را برای صعود قیمت سهام #شاخص‌ساز و عرضه‌ی تدریجی سهام خود فراهم خواهد کرد.

♦بدین‌ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که روند #اصلاح سهم‌های بزرگ و #شاخص‌ساز فعلا ادامه داشته باشد. همچنین می‌توان امیدوار بود کسانی که در سهم‌های #دولتی بمانند دوباره در #میان‌مدت شاهد قیمت‌هایی چند پله بالاتر از قیمت امروز باشند. ناگفته نماند که این واقعیت را، #تفکر_جانبی به طور ضمنی، پیش از بازگشایی امروز سهم #شستا در یادداشت کوتاهی با عنوان «شستا و استراتژی کوتاه‌مدت دولت در بورس تهران!» گوشزد کرده بود.

♦ یک نکته‌ی دیگر هم اینکه از فردا قرار است #زمان_معاملات بازار رسماً به دو نیمه تقسیم شود و در یک نیمه (نیمه‌ی نخست) سهام ۶۵ درصد نمادهای بازار و در یک نیمه‌ی دیگر (نیمه‌ی دوم) سهام ۳۵ درصد نمادها (عمدتا نمادهای بزرگ) مورد معامله قرار بگیرد. شرایطی که به نظر می‌تواند در غیاب نمادهای #شاخص‌ساز و تأثیر منفی آن‌ها، به تمرکز بیشتر سهام‌داران روی سهام کوچک و متوسط ارزنده و جامانده‌ی بازار بینجامد.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍️ #سبزتر شدن نقشه‌ی بازار با #کوچک‌ترها!

✅ سهم‌های کوچک و متوسط ارزنده دارند یکی یکی وارد مدار #مثبت می‌شوند و حساب خود را از #اصلاح سهم‌های بزرگ و #شاخص‌ساز رشدکرده جدا می‌کنند. عدد #شاخص_‌هم‌وزن نیز که نشان‌دهنده‌ی رشد یا افول این سهم‌هاست، در حال کم کردن بار منفی و میل به کرانه‌های مثبت است. #نقشه‌ی_بازار هم هی دارد #سبزتر و سبزتر می‌شود. امید است که امروز #کوچک‌ترها درس بزرگی به سهم‌های بزرگ بدهند و اعتماد را به کل بازار برگردانند. #دولت هم که دیشب در یادداشت «استراتژی کوتاه‌مدت دولت!» گفتیم چه هوایی در سر دارد و کجای داستان در نقش ناجی بازار وارد خواهد شد و به چه نیتی.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍ #خط_بورس همیشه هم رو به بالا نیست!

۱۳۹۹/۰۵/۲۹

♦#حسن_روحانی: مردم باید بدانند که خط مستقیم در بورس تحقق نمی‌یابد. اینکه یک خط دائم به سمت بالا رشد کند. این خط دائم پایین و بالا می‌شود. مهم این است که در طول سال به سمت بالا باشد، که ان‌شاءالله خواهد بود.

♦پ.ن: #تفکر_جانبی از یک ماه پیش، مکرر نسبت به #اصلاح بازار هشدار داده و در روزهای اخیر نیز به بیان #استراتژی دولت در آینده‌ی نزدیک پرداخته است. با این سخنان حق به جانب رئیس‌جمهور، که هرگز شباهتی به حرف‌های چند ماه پیش وی ندارد، به نظر می‌رسد خواب دولت برای بازار کم‌کم در حال تعبیر شدن است و دولت می‌خواهد بعد از پایین آوردن قیمت سهام بزرگ و #شاخص‌ساز تحت مدیریت و مالکیت خود، #شناوری آن‌ها را بالا ببرد تا بتواند سهم بیشتری را به مردم بفروشد. البته در این مورد باید بود و دید که آیا مردم این بار نیز تحت تأثیر تحریک و تبلیغات دولت قرار می‌گیرند یا نه.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍️ بلوف #دولت و بی‌اعتمادی #ملت!

⭕️ دیشب درباره‌ی خبر #شبکه_یک سیما دال بر حمایت دولت از بازار و جمع کردن #صف‌های_فروش نوشتیم: اگرچه انتشار چنین اخباری می‌تواند به خوشحالی #سهام‌داران_خرد بیانجامد و کمی از نگرانی آن‌ها درباره‌ی سرمایه‌گذاری در بورس بکاهد، اما در پسِ پشت خود حاوی حقایق تلخی است که نشان می‌دهد #بازار_سرمایه به آلت دست #دولت و نهادهای حکومتی تبدیل شده و نه تابع شرایط #اقتصادی شرکت‌ها، که تابع #اراده‌ی معطوف به #قدرت آن‌هاست. آخر در کجای دنیا یک تلویزیون رسمی از شب قبل وعده‌ی جمع کردن #صف_فروش سهام شرکت‌های حاضر در بورس را می‌دهد؟!

⭕️ همان‌طور که حدس می‌زدیم بحثِ #حمایت دولت بی‌پول از بازار بلوفی بیش نبود و این را بیش از هر چیز عرضه‌های سنگینِ #حقوقی‌ در نمادهای تحت‌ سلطه و سیطره‌ی #دولت مثل #فولاد، #فملی، #شپنا، #شتران، #شبریز، #شبندر، #وبصادر، #وتجارت، #شستا، #ذوب، #خودرو، #خساپا و ... به #تفکر_جانبی می‌گوید. بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد حدس ما درباره‌ی #استراتژی کوتاه‌مدت دولت پر بیراه نبوده و او می‌خواهد با پایین آوردن قیمت نمادهای یادشده، #شناوری آن ها را بالا ببرد و بعد با تحریک کردن سمت #تقاضا، دوباره مردم را به دنبال خود بکشاند. البته باید دید مردمی که شاهد انفعال و تخریب عامدانه‌ی بازار بودند، این بار نیز با #طناب_پوسیده‌ی دولت به چاه می‌روند یا عطای بازار را به لقای آن می‌بخشند؟ البته و متاسفانه تجربه نشان داده که دولت‌ها با تمام بی‌اقبالی سیاسی مردم به آن‌ها، به خاطر برخورداری از اهرم‌های تاثیرگذار اقتصادی توان بسیج کردن آحاد مردم را دارند.

⭕️ و اما همچنان که پیش‌تر هم گفته‌ایم، این بار باید حرکت #صعودی بازار از سمت سهم‌های کوچک ارزنده و #جامانده کلید بخورد و کم‌کم فضا را برای مثبت کردن #سهم‌های_بزرگ و اقبال دوباره‌ی مردم به بازار سرمایه فراهم کند. این موضوع باید به دو دلیل مدنظر دولت نیز قرار بگیرد. یکی اینکه سرمایه‌ی لازم برای به حرکت درآوردن سهم‌های کوچک بسیار بسیار کمتر از سرمایه‌ای است که می‌تواند روند سهم‌های بزرگ را عوض کند. دو اینکه بسیاری از سهم‌های کوچک تحت مالکیت و مدیریت همان سهم‌های بزرگ دولتی هستند. برای مثال، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (#شستا) سهام‌دار اصلی و عمده‌ی حدود ۱۸۷ شرکت حاضر در #بورس_تهران است و عایدی این شرکت‌ها، در واقع عایدی همان سهم‌های بزرگ است.

https://t.me/tafakorjanbi1398

📍مهم 👇

✍️ پیامی دوستانه به صف‌نشینان بی‌تجربه‌ی #فروش!

💠 برخی از #تازه‌واردان بازار متاسفانه چنان در #صف_فروش اندکِ ارزنده‌ترین و جامانده‌ترین سهم‌ها نشسته‌اند، که انگار به آخر دنیا رسیده‌اند و چاره‌ای دیگر ندارند. در چنین بازار امیدوارکننده‌ای، آن‌هم بعد از یک #اصلاح عمیق، این ترس و توهم تنها از ندانم‌کاری و بی‌تجربه‌گی آن‌ها ناشی می‌شود. وگرنه که در چنین شرایطی باید فقط به #ارزش_ذاتی سهام نگاه کرد و به افق‌های باز پیش رو فکر کرد. خوشبختانه بازار در روزهای گذشته خودبه‌خود فرصت مطالعه‌ای به وجود آورد، که شاید در هیچ کتاب و کلاسی امکان دسترسی به آن نبود.

💠 نکته‌ی دیگر اینکه، رفتار بازار بعد از این شباهتی به ماه‌های نخست سال نخواهد داشت و جز با #تحلیل نمی‌شود سراغ هر سهمی رفت و از آن انتظار #شق‌القمر داشت. به عبارتی روشن‌تر، #بازگشت بازار به روند #صعودی خود این بار باید توام با یک #استراتژی قوی خرید باشد و نه تبعیت از رفتار به اصطلاح #گله‌وار خریداران. یک لحظه با خودمان فکر کنیم که اگر سهام‌داران #حقوقی دیروز هزاران میلیارد تومان پول به سهم‌هایی چون #شستا و #شپنا و #شتران و #وتجارت و ... تزریق نمی‌کردند، چه کسی می‌خواست و می‌توانست این سهم‌ها را از #صف_فروش فوق‌سنگین ‌آن‌ها دربیاورد؟ آن‌هم در جایی که #صف_فروش سهم‌های ارزنده و جامانده فراتر از دو سه میلیون نمی‌رفت و با پر نشدن #حجم_مبنا، افت بسیار کمتری را به خود دیدند.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍ فرار از زیان با #میانگین کم کردن!

🔸کمتر کسی را داریم که وارد #بورس شده باشد و نام #وارن_بافت، اسطوره‌ی آمریکایی بازار سرمایه را نشنیده باشد. یک شهروند ساده‌ که با اتکا به #هوش، غریزه و دانش تجربی، خود را از فرش به عرش اقتصادی رسانده و رشک بسیاری را برانگیخته است. #بافت در جایی از مستندی که از زندگی‌اش تهیه شده، نکته‌ی مهمی را بازگو می‌کند و آن اینکه پیش‌تر از #استاد خود آموخته که هیچ‌گاه با #زیان از بازار خارج نشود و هیچ سهمی را به #ضرر نفروشد. این سخن که بی‌تردید سال‌ها #تجربه پشت آن خوابیده است، اشاره به یک ناگفته‌ی کلیدی دارد و آن چیزی نیست جز اینکه، هیچ سهمی در بازار سرمایه نیست که بالاخره نتواند از #زیان بیرون بیاید و #سود نرساند. بنا بر این اصل و اندرز، تنها #زمان است که در بازار سهام ارزش یک سهم را معین می‌کند و کافی‌ست که با #صبر به آن مقصد و مقصودی که باید برسیم.

🔸حالا حکایت #بورس_تهران است و #اصلاح عمیقی که به خود دیده است. بدترین #استراتژی ممکن در شرایط حاضر این خواهد بود که بعد از این همه #اصلاح قیمت و افت ارزش سهام، با رفتن به #صف_فروش و دامن زدن به #عرضه، عده‌ای را به طمع #خرید در قیمت‌های پایین‌تر بیندازیم. مطمئناً با #خروج ما، سهام ارزنده روی زمین نمی‌ماند و #سود خود را در نهایت نصیب کسانی خواهد کرد، که سهم ما را #مفت خریده‌اند. از همین رو، هم‌راستا با پیشنهاد و یادداشت امروز ظهر با عنوان «حضور در صف‌های خرید برای رسوایی سهام‌داران حقوقی»، پیشنهاد دیگر #تفکر_جانبی میانگین کم کردن در این قیمت‌های #اصلاحی است. به طوری که هم بتوان زودتر از #زیان خارج شد و هم #سهام‌داران_عمده را در #بزخری سهام ناکام گذاشت. چه، بی‌تردید آن‌ها در این قیمت‌ها دیگر حاضر به عرضه‌ی سهام خود نیستند و تنها به #نوسانگیری از ما می‌پردازند.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍️ تغییر #استراتژی بورس!

۱۳۹۹/۰۷/۱۶

⭕️ #شاخص‌_‌هم‌وزن همان‌طور که در تصویر فوق نیز به چشم می‌آید، برای دومین روز متوالی رشد بالای ۵ هزار واحدی را تجربه کرد تا نشان بدهد که #استراتژی بورس تهران با فشار #بازیگران_حقیقی عوض شده است و توپ حالا توی زمین سهم‌های کوچک و #جامانده است. از سوی دیگر، بسیاری از سهم‌های بزرگ و #شاخص‌ساز مدنظر دولت نیز در این کشمکش با زور پول #سبز نگه داشته شدند تا #شاخص_کل نیز در محدوده‌ی معقولی به رشد خود ادامه دهد و بازی یکسر به #حقیقی‌ها واگذار نشود.

⭕️ آنچه که پر پیداست سهم‌های جامانده با خالی شدن #هیجان از بورس تهران و ترک میدان توسط بسیاری از سهام‌داران خرد تازه‌وارد، روند رشد خود را آغاز کرده‌اند و می‌روند که فصل جدیدی را بی‌دخالت #دولت و حقوقی‌های بزرگ در بازار رقم بزنند. چه، از اول هم بورس تهران بر شاخ سهام‌داران #حقیقی و با قدرت پول آن‌ها اداره می‌شد و شعار #حمایت و #صیانت دولت بی‌پول هم در جایی که تنها در یک مورد ۳۵ هزار میلیارد تومان پول از بازار خارج کرد، #دروغ بزرگی بیش نبود و نیست.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍️ #استراتژی حکومت در بازار سهام فعلاً تغییری نکرده و بنا بر شواهد ملموس، همان است که در یادداشت فوق (☝️) و مطالب مشابه به عرض رسانده‌ایم. #تاکتیک اما می‌تواند تغییر کند. که ظاهراً دیروز و امروز با یک تغییر تاکتیکی مواجه بودیم. درست مثل روزهای میانی اردیبهشت‌ماه پارسال، که بازار یک وقفه‌ی چند روزه داشت و بعد با سرعت ادامه داد. اگر پاسخی روشن برای این پرسش یافتید که دولت #ابراهیم_رئیسی با چه پشتوانه‌ و مکانیزمی می‌خواهد در همین ابتدای کار تورم و نرخ ارز را کنترل کند، به ما هم بگویید!

@tafakorjanbi1398