💢 شهرسازی در تمدن نوین اسلامی (شماره_۱)

#علی_حجازیان*
#شهرسازی_اسلامی
#تمدن_نوین_اسلامی

🔸زمانی که صحبت از تمدن می‌شود، ظرفِ قرارگیری سازه‌های تمدن شهر است. شهر محل تعاملات اجتماعی و تجلی‌گاه ارزش‌های جامعه و بسترساز رشد و نموّ جامعه است. امروزه کالبد و فضای شهرهای ایران به دلیل غلبه مدرنیته و پست مدرن، به فضاهایی خالی از روح و هویت ایرانی_اسلامی تبدیل شده و عملکردهای مادی‌گرایانه بر شهر چیره گشته.

🔸با توجه به ظهور و بروز نمادهای غربی در فضاهای شهری و با علم براین که فضا بر رفتار تاثیر گذار است و در سبک زندگی شهروندان نقش دارد، درصورت عدم تبیین نقشه راه معین در حوزه شهرسازی، بافت فرهنگی_اجتماعی و کالبدی شهر تغییر کرده و در آینده بر دیگر سازه‌های تمدن نوین اسلامی تاثیر گذار خواهد بود.

🔹در یادداشت‌های بعدی به نقشه‌راه شهرسازی جهت تحقق تمدن نوین اسلامی خواهیم پرداخت.

🔻 #پی‌نوشت:
*علی حجازیان پژوهشگر شهرسازی اسلامی.

ا--------------------------ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 شهرسازی در تمدن نوین اسلامی (شماره_2)

#علی_حجازیان*
#شهرسازی_اسلامی
#تمدن_نوین_اسلامی

🔸شهرسازی اسلامی قرار است با ساختن کالبد و فضای مناسب شهروندان در راستای تحقق تمدن‌سازی الهی حرکت نماید. ایجاد شهر و شهرسازی اسلامی زمانی امکان‌پذیر است که نیازهای کالبد و فضایی شهر بر اساس قواعد و پارادایم‌ها و راهبردهای مبتنی بر دین با رویکرد اجتهادی پاسخ داده شود.

🔸نقشه راه، توصیف آینده مطلوب و تبیین راه رسیدن به آن با زبانی ساده و رسا که امکان عملیاتی شدن آن وجود داشته باشد. نقشه راه را می‌توان در شش مرحله براساس نگرش سیستمی تبیین کرد که شامل تعیین هدف، نقطه شروع، نقطه مرکزی، برنامه حرکت، نقطه بحران و مقصد می‌باشد.

🔸با بررسی آیات و روایات، با نگاه شهرسازی اسلامی نقطه هدف را می‌توان امنیت جسمی، ذهنی با تحقق عدالت کالبدی فضایی به عنوان هدف میانی برای رسیدن به هدف نهایی که احساس حضور خداست برشمرد.

🔸نقطه شروع در سیستم شهرسازی را می‌توان مکان‌یابی نقاط با ارزش معنوی که کانون پیشرفت شهری است مطرح کرد.

🔻 #پی‌نوشت:
*علی حجازیان پژوهشگر شهرسازی اسلامی.

ا--------------------------ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 شهرسازی در تمدن نوین اسلامی (شماره_۳)

#علی_حجازیان*
#شهرسازی_اسلامی
#تمدن_نوین_اسلامی

🔸نقطه مرکزی در سیستم شهرسازی اسلامی آرامش خدا محور است. منظور از نقطه مرکز، مرکز ثقل سیستم است که اگر این مولفه را از سیستم بگیریم شبکه ناکارآمد و معیوب می‌شود و لذا مهمترین قسمت سیستم شهرسازی اسلامی آرامش است.

🔸این راهبرد برگرفته از آیه ۱۱۲ سوره مبارکه نحل است؛ (وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ.../ و خدا بر شما حکایت کرد و مثل آورد مثل شهری را که در آن امنیت کامل حکم‌فرما بود و اهلش در آسایش و اطمینان زندگی می‌کردند و از هر جانب روزی فراوان به آنها می‌رسید...)

🔸شهر اسلامی با ایجاد کالبد و فضایی متناسب با نگاه اسلام در‌پی این است که آرامش خدامحور را در شهر جریان ببخشد. امروزه شهرهای ایران به علت تقلید از الگوهای غربی دچار بحران هویت شده است. این بحران هویت،حس تعلق و آرامش شهروندان را تحت تاثیر قرار داده بگونه‌ای که افسردگی و اضطراب در کلان شهر‌ها به شدت رو‌ به افزایش است.

🔻 #پی‌نوشت:
*علی حجازیان پژوهشگر شهرسازی اسلامی.

ا--------------------------ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 شهرسازی در تمدن نوین اسلامی (شماره_۴)

#علی_حجازیان*
#شهرسازی_اسلامی
#تمدن_نوین_اسلامی

در یادداشت‌های قبل گفته‌شد که شهرسازی اسلامی یک سیستم در نظر گرفته‌ می‌شود. نقاط هدف، شروع و مرکز ثقل این سیستم بیان شد.

مرحله بعدی سیستم برنامه حرکت است. در این مرحله راهبردهای اصلی نزدیک به راهکار از منابع دین استخراج می‌شود. بطور مثال نفی بلندمرتبه‌سازی، کاشت درختان مثمر درفضای شهر، ایجاد گورستان درون مناطق شهری، محله محوری با مرکزیت مسجد از جمله راهبرد وراهکارهایی هستند که برای ارتقاء و بهبود شهر اسلامی پیشنهاد می‌شود.

نقطه بحران دربرابر مرکز ثقل قرار دارد هر عاملی که منجر به تهدید و ازهم پاشیدگی مرکز ثقل بشود نقطه بحران نام دارد. عدم توجه به مسجد این عنصر مهم در شهر اسلامی می‌تواند کل سیستم را دچار خطای محاسبات کند.

نقطه مقصد در سیستم شهرسازی اسلامی بهره‌وری مطلوب از نعمت‌های مادی و معنوی شهروندان در شهر است. درمجموع پیشنهاد می‌شود جهت تهیه نقشه راه شهرسازی اسلامی جهت تحقق تمدن نوین اسلامی شهر را به عنوان ظرف تحقق تمدن تعریف کرد سپس ارتباط سیستم‌های تمدنی با شهرسازی را معین و براساس آن محورهای شهرسازی را تبیین کرد.

🔻#پی‌نوشت:
*علی حجازیان پژوهشگر شهرسازی اسلامی.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢 لزوم الگوسازی برای نظام شهرسازی اسلامی

✍ علی حجازیان

#یادداشت_وارده
#شهرسازی_اسلامی

🔸اسلام به عنوان یک دین کامل و جهان شمول نه تنها برای سبک زندگی فردی بلکه برای ساخت جامعه مبتنی بر اصول انسانی و عقلانی نیز برنامه دارد. یکی از مواردی که اسلام به آن به‌صورت تخصصی پرداخته عمران و شهرسازی است، از این رو در عصر حاضر و در ایران اسلامی نیز باید برای تحقق تمدن نوین اسلامی، تمامی سازه‌های تمدن برپایه جهان‌بینی اسلام شکل بگیرد. یکی از سازه های مهم تمدن اسلامی، شهر است.

🔸فضای شهر اسلامی باید متناسب با ارزش‌ها و فرهنگ شهروندان مسلمین باشد تا بستری برای تقویت ایمان و تقوای الهی باشد. پارادایم و الگوهای شهرسازی غربی که مولفه‌های تمدنی و تفکرات آن متفاوت با جهان‌بینی اسلام است، مناسب پیاده‌سازی در شهرهای ایران نیست. اکنون که در راستای تحقق تمدن اسلامی پا در گام دوم انقلاب اسلامی گذاشته‌ایم به نظر می‌رسد باید بازنگری در نظام شهرسازی کشور داشته باشیم.

🔸متاسفانه عرصه معماری و شهرسازی کشور در این چند دهه دور از نگاه دغدغه‌مندان نظام بوده است درحالی که بیشترین تاثیرگذاری بر سبک زندگی متاثر از کالبد و فضای محل زیست مسلمانان است. درحال حاضر، نوع شهرسازی شهرهای ما نمونه‌ای از شبکه تمدنی در جامعه غربی است. شهرسازی مدرن، طرح و برنامه‌ها بر مبنای لذت و مصرف است و راه و خیابان که باید در راستای تامین امکان حرکت و دسترسی باشد، در طرح‌های توسعه شهری مبتنی بر نگاه غرب، به فضای نمایش و محل عرضه و فروش کالا مبدل شده است و به هرسویی که نگاه می‌کنیم کالبد و فضایی را مشاهده می‌کنیم که براساس مصرف گرایی شکل گرفته است.

🔸کار در اسلام به هدف خدمت و در چرخه اقتصاد اسلامی معنا می‌شود و در امت اسلامی، روابط اجتماعی، سیاسی و مناسبات تولید و مصرف بر پایه بندگی خداست ولی در مکتب شهرسازی مدرنیته این طور نیست. شهر مدرن، شهر مرده از معنویات است و شهروندان به دلیل وجود لذت‌های آنی و زودگذر صرفاً جنسی و یا جسمی، دچار سردی در روابط با یکدیگر و بیماری‌های روحی و روانی می‌شوند، اگر مشاهده کنیم در کشورهای غربی، زندگی با حیوان بر همنوع ترجیح داده می‌شود این حاصل نگاه مادی به شهر و حذف معنویت است. نگاهی که بر اساس لذت، شهرت و ثروت تعریف می‌شود و جامعه را قربانی اهداف خود می‌کند.

🔸در شهرسازی اسلامی، بزرگان دین مسلمانان را برای تفکر نسبت به معاد و هستی توصیه به حضور در قبرستان می‌کنند. اثرات نفوذ تفکرات غربی درطرح‌های شهرهایی که به دنبال فاصله انداختن بین آرامستان و مردم است، واضح و روشن است.

🔸ساختاری شدن کار و تولید انبوه و زون‌بندی مناطق شهری، کمبودهای عاطفی و خستگی روحی و افزایش تنش در خانواده را سبب شده است. امروزه بسیاری از جامعه مومنین بیان می‌دارند که حضور قلب کمتری در نماز دارند. توجه داشته باشید که حضور قلب حقیقت عبادت است علل بسیاری از عدم حضور قلب‌ها به دلیل وضعیت سازه‌های تمدنی از جمله شهر است.

🔸فضای غالب جامعه ایران، فضای هویتی فرد است. فردگرایی تناسبی با اصول و ارزش‌های اسلام ندارد. دغدغه فعلی نظام در عرصه شهر باید #الگوسازی در حوزه شهرسازی باشد طوری که بتوان یک الگوی شهرسازی اسلامی- ایرانی با رویکرد تمدن سازی داشته و پیاده‌سازی کنیم. با اذعان به این که شهر آئینه تقریباً جامع از دارایی‌های اجتماعی- فرهنگی یک جامعه است.

🔸نوع ادبیات و پارادایم مطرح در شهرسازی از ملزومات اصلی در ایجاد الگو است. پارادایم مورد نظرباید توان رقابت با پارادایم‌های دیگر را داشته باشد و بتواند برتری خودش را اثبات کند. انگاره‌ای که برای شهرسازی می‌تواند برگرفته از نظر اسلام بوده و بر مولفه‌های شهرهای ایران انطباق پیدا کند پارادایم شبکه‌ای است که می‌تواند نقش تاثیر‌گذاری در حل بحران نظام شهرسازی کشور داشته باشد. پارادایم شبکه‌ای در نگاه به هر پدیده نگاه شبکه‌ای دارد منظور از شبکه، کل شبکه موجودات در نظام هستی است. پارادایم شبکه‌ای نگاهش به شهر و شهروندان و کالبد و فضای شهر براساس ارزش‌های دین اسلام است و هدف آن بهبود فضای شهر جهت رسیدن انسان به کمال است.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

💢نقشه راه شهرسازی اسلامی و تمدن نوین اسلامی

✍️ علی حجازیان

#یادداشت_منتخب
#شهرسازی_اسلامی
#تمدن_نوین_اسلامی

🔸برای تهیه نقشه راه شهرسازی اسلامی برای تحقق تمدن نوین اسلامی، ابتدا باید شهر را به عنوان ظرف تحقق تمدن اسلامی در نظر گرفت. سپس رابطه سیستم‌های تمدنی با شهرسازی را معیّن نمود و بر اساس آن محورهای شهرسازی اسلامی را تبیین کرده و نقشه راه شهرسازی را بر اساس منابع دین در قالب مدل تدوین نمود. این یادداشت نمونه ای از تحقیقات انجام شده در خصوص شهرسازی اسلامی است که مراحل تعیین مسیر راهکه برگرفته از آیات و روایات است نشان می‌دهد.

🔹متن کامل👈 b2n.ir/176947

ا--------------------------------ا

@tamadone_novine_islami