به‌سوی تمدن نوین اسلامی
327 subscribers
972 photos
122 videos
38 files
1.91K links
مدیر کانال: جواد بهروزفخر
@javad_behruzfakhr
Download Telegram
💢رابطۀ اسلام و ایران؛ رویکرد تمدنى‏

حجت‌الاسلام دکتر محسن الویری

#مقاله
#رویکرد_تمدنی
#رابطۀ_اسلام_و_ایران
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

🔸نظریه‏ پردازان #تمدن، عوامل مختلفى را براى شکل‏گیرى یک تمدن برشمرده ‌اند و گاه به تأثیر باورهاى دینى در فرایند توسعه و پیشرفت تمدن توجه داشته‏‌اند؛ ولى #عنصر_دین به عنوان جوهرۀ تمدن، هنوز جایگاهى شایسته در این نظریه‏‌ها نیافته است. از سوى دیگر دربارۀ نقش و رسالت دین اندیشمندانِ دین‏‌شناس و جامعه ‌شناسانِ دین دیدگاه‏‌هایى متفاوت ارائه کرده ‌اند.

🔸اگر #تمدن‌سازى را نیز در حیطۀ هدایت که رسالت اصلى دین است، بدانیم؛ آن گاه می‌توانیم از توانمندى دین و آموزه‌هاى دینى در حوزۀ تمدن‌سازى و سازوکار آن سخن به میان آوریم. آموزه‌هاى دین در حوزۀ تمدن‌سازى با هر قوّت و توانى که باشد، بسانِ بذرى است که اگر در محیطى مناسب افشانده نشود عینیت و تحقق بیرونى نخواهد یافت.

🔸بررسى وضعیت ایران قبل و پس از ظهور اسلام و نیز بررسى وضعیت جامعۀ یکپارچۀ اسلامى پیش‌وپس از گرویدن ایرانیان به این جامعه می‌تواند ما را به سمت درکى کلى ‏از تعامل آنها رهنمون باشد. مطالعات تاریخى نشان می‌دهد که یکى از سرزمین‌هایى که اسلام توانست توانمندى خود را براى تمدن‌سازى در آن به اثبات برساند، #ایران‌زمین بود. در نگاهى کلی می‌توان گفت برترین خدمت ایران به اسلام فراهم ساختن زمینه‌ای براى تجلّى قدرت تمدن‏‌سازى دین بود و از جمله خدمت‌هاى اسلام به ایران نیز جهت‌دادن به توان تمدنى ساکنان این سرزمین کُهن بود.

🔹متن کامل این مقاله را در لینک زیر بخوانید:
http://hiq.bou.ac.ir/article_8020_b36aaa52c33be11fa5752734b4381f56.pdf

ا—--------------------------—ا
💢 سنتِ علمی در تمدن اسلامی

دکتر غلامحسین رحیمی

#مقاله
#تاریخ_تمدن
#سنت_و_نظام_علمی

🔸تمدن اسلامی به اذعان مورخان علم منشأ بسیاری از تحولات علمی و فناوران کنونی و قرن‌ها هدایتگرِ مبدعِ فعالیتهای علمی بوده است. پرسش اساسی آن است که نظام علمی حاکم بر #تمدن_اسلامی از چه ویژگی‌هایی برخوردار بوده که توانسته خود را به عنوان کانون پیشرو و درون‌زای دانش به جهانیان معرفی کند. پاسخ در سنت مترقی دانشمندان مسلمان در کسب معرفت علمی نهفته است.

🔸روش‌ها و قواعدی که براساس آن به کسب معرفت می‌پرداختند و سنت‌هایی که در نظام تعلیم و تحقیق تمدن اسلامی ریشه دوانده بود و همچنان بِروز، معتبر و قابل استفاده در نحوه دستیابی به دانش اصیل، شیوه گسترش مرزهای علوم و پدید آوری حوزه‌های جدید علمی است. این مقاله، اصولی را معرفی می‌کند که شاكله اصلی سنت علمی در تمدن اسلامی را تشکیل داده است. بخشی از مباحث سنت علمی» در مقوله «روش علمی» در تمدن اسلامی قرار می‌گیرد که زمینه را برای گسترش و تعمیق بحث فراهم می آورد.

🔹متن کامل مقاله:
http://ensani.ir/file/download/article/20140824163731-9893-71.pdf
💢نقدِ سکولار و نقدِ آزاد؛ پیش‌زمینه‌های متافیزیکی نقد

#مقاله_وارده
#نقد_شناسی
#دکتر_سیدحسین_حسینی

🔸چکیده
در دیدگاهی که نقد را امری سکولار می‌داند، سکولاریزم، پیش‌نیاز نقد تلقی می‌شود. چنین رویکردهایی از آبشخورهای نظریه انتقادی در سنتِ غرب فلسفی تغذیه می‌کند؛ سنتی که میانه خوشی با تعلقات متافیزیکی و دینی ندارد.
در این مقاله پس از اشاره به این رویکرد، ریشه تصور همسانی نقد با سکولاریزم در این پندار غیر واقعی دانسته شده که امر عقلانی، قابل تفکیک از پیش‌داوری‌هاست. سپس به چهار دیدگاه مفهوم نقد اشاره شده که از حداکثری تا حداقلی‌ترین معانی اما، نمی‌توان به نقد آزاد و مطلق و فارغ از هرگونه پیش داوری و پیش‌زمینه رأی داد. این معانی شامل: نقد به مثابه امری علمی، نقد به مثابه امری فلسفی، نقد به مثابه امری ذهنی، و نقد به مثابه امری انسانی، می‌شود.
بخش پایانی مقاله به مرز‌گذاری بین دو مفهوم نقد و انتقاد در فضای جامعه علمی علوم انسانی، با شاخصه‌های شش‌گانه ای اختصاص پیدا کرده است.

🔻کلیدواژه:
#نقد، #انتقاد، #سکولاریزم، #روش‌شناسی، #نقدسکولار، #دین، #علوم‌انسانی.

🔹#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami

ا—--------------------------—ا

📌متن کامل مقاله را در فایل (پی‌دی‌اف) پیوست بخوانید:↙️
💢 تمدن نوین اسلامی از دیدگاه سیدحسین نصر و سیداحمد فردید

#مقاله_منتخب
#دکتر_یحیی_عبداللهی
yon.ir/GrDFs

🔸 انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، نفخه‌های الهی در کالبد بی‌روح بشریت بود که به آن، جان تازه‌ای بخشید، خفتگان عالم خاکی را هوشیار کرد و مردگان را به هراس انداخت. انقلاب اسلامی نه پایان راه، بلکه ابتدای سیر مؤمنان به سوی حیات طیبه در مقیاس اجتماعی بود. تحقق «جامعه ایمانی» در عصر سیطره تمدن مادی غرب، تنها با جریان روح و معنای انقلاب اسلامی در لایه‌های عمیق جوامع پیچیده امروزین ممکن خواهد بود که نیازمند «عقلانیت دینی» است.

🔸عقلانیتی که بتواند اضلاع و ابعاد ساحت‌های گوناگون زندگی اجتماعی را بر محور معارف و ارزش‌های الهی تنظیم و طراحی نموده و نوید بخش «تمدن نوین اسلامی» گردد. ضرورت دستیابی به این عقلانیت. که بر پایگاه انقلاب اسلامی تکیه و رو به سوی تمدنی نوین دارد . اصلی‌ترین سنجه و شاخصه ارزیابی جریان‌های فکری معاصر است.

🔸به همین منظور یحی عبداللهی* در این مقاله سعی کرده است که اندیشه‌های دکتر سید‌حسین نصر و دکتر سیداحمد فردید را در نسبت با تمدن نوین اسلامی مورد بررسی و دقت قرار دهد.

🔻#پی‌نوشت:
*حجت‌الاسلام یحیی عبداللهی، دارای دکترای شیعه‌شناسی از دانشگاه ادیان و مذاهب است.

🔹متن کامل مقاله در پیوند زیر:↙️
yon.ir/UUYJZ

ا—--------------------------—ا

#کانال‌به‌سوی‌تمدن‌نوین‌اسلامی
@tamadone_novine_islami
💢سیدعطاءالله مهاجرانی و تمدن‌سازی نوین اسلامی!

#مقاله_منتخب
#سیدعطاءالله_مهاجرانی
#تمدن‌سازی_نوین_اسلامی

🔸هنگام جستجوی برای یافتن مقاله‌‌های مرتبط با موضوع این کانال، به مقالۀ جالبی از دکتر سیدعطاءالله مهاجرانی با عنوان «تمدن نوین اسلامی» برخوردم که ایشان آن را زمستان 1375 درشماره 13 فصلنامه راهبرد منتشر کرده بود.

🔸شاید بتوان این مقاله را از اولین مقاله‌‌های نوشته‌شده در زمینه #تمدن_نوین_اسلامی دانست. بازخوانی این مقاله می‌تواند نگاه یکی از موسسین و مؤثرین حزب کارگزاران سازندگی را به موضوع «تمدن نوین اسلامی» در مقطع دهۀ 70 برای ما بازنمایی کند.

🔻مقاله با این چکیده آغاز می‌شود:
«انقلاب اسلامی ایران از آغاز با تاکید بر رشد و شکوفایی فردی و اجتماعی در سایه آموزه‌های اسلامی پا گرفت و استقرار جمهوری اسلامی نوید بخش تحقق تمدنی نوین بود. سرزمین ایران در طول تاریخ بارها مهد تمدن و الگوی سایر ملل در راه دستیابی به تکامل مادی و معنوی بوده و اسلام سابقه درخشان تمدن‌سازی را تجربه کرده است. به نظر می‌رسد که تاریخ بار دیگر راه را برای احیای تمدن اسلامی در ایران‌زمین هموار کرده است زیرا نخبگان و توده مردم اراده‌ای معطوف به تمدن‌سازی و اسلام و ایران نیز تجربه تمدن‌سازی دارند. آنچه در این میان امکان بالقوه تمدن‌سازی را فعلیّت می‌بخشد، خلاقیتی است که در سایه آزادی، دانش و دانایی شکوفا می‌شود. استدلال مقاله این است که تجربه هجده ساله پس از انقلاب نشان از آغاز فرآیند تمدن‌سازی دارد و برنامه‌ریزی برای توسعه کشور نیز در همین چهارچوب قرار می‌گیرد.»

🔹متن کامل مقاله در پیوند زیر:
yon.ir/B8Cbt
💢جایگاه علم دینی در تمدن اسلامی از منظر دکتر داوری اردکانی

#مقاله_ویژه
#علم__دینی
#تمدن_اسلامی
#دکتر_داوری_اردکانی

🔻چکیده مقاله
مسئله اصلی این تحقیق فهم نسبت دو مقوله #علم_دینی و #تمدن_نوین_اسلامی و همچنین بررسی و واکاوی جایگاه علم دینی در تمدن نوین اسلامی از منظر دکتر داوری اردکانی می باشد. دال مرکزی بحث پیرامون وضع بینابین جامعه‌ای است که در آن #انقلاب_اسلامی رخ‌داده است؛ جامعه‌ای که نه با سنت نسبت تام دارد و نه تجدد را به تمامه اخذ کرده است. در وضعیتی که انقلاب اسلامی داعيه #تمدن‌سازی دارد، و از طرفی به دنبال نقشه علمی جامع کشور، پی‌ریزی و پرداختن به این نقشه، بدون داشتن افق و نگرش تمدنی امری آن‌چنان که باید نخواهد بود. این پژوهش به دنبال است که با پرسش اصلی از انقلاب اسلامی و چیستی مسیر بنای تمدن نوین اسلامی از نگاه #دکتر_داوری_اردکانی، به نسبت علم دینی و تمدن حرکت کرده و پس از مشخص شدن این نسبت، ترسیم ایشان از نوع حرکت برای تمدن‌سازی را بدست آوریم و تحلیل کنیم. لذا در این پژوهش، به دنبال استفاده نظری و راهبردی از این نسبت برای آنچه اندیشه انقلاب اسلامی به عنوان افق خویش مطرح کرده است یعنی تمدن نوین اسلامی می باشیم. مدعای اصلی این پژوهش آن است که تا زمانی که عالَم دینی نشود، علم ِدینی شکل نمی‌گیرد و تا پیش از آن تنها می‌توان از طلب علم دینی سخن به میان آورد و این طلب است که می‌تواند زمینه ساز ایجاد عالم دینی باشد.

🔹متن کامل مقاله در پیوند زیر:
yon.ir/Jt4L9

ا—--------------------------—ا

@tamadone_novine_islami
💢 قرآن زیرساخت تمدن اسلامی

#مقاله_منتخب
#دکترسیدعلی‌اکبر‌فامیل‌روحانی
yon.ir/BTqjr

🔸زیرساخت‌ها و پیشینه‌های فکری، فرهنگی و عقیدتی هر جامعه‌ای زمینه‌ساز #پیدایش_تمدن در بین آنان است. هرچند در پیدایش تمدن عوامل گوناگونی دخیل هستند که هر کدام به نوبه خود نقشی را کم یا زیاد، در آن ایفا می‌کنند، ولی در این میان مؤلفه‌های علمی و فرهنگی از جایگاه والایی برخوردار است. بررسی ویژگی‌های تمدن‌های مختلف از دیرباز در بین اقوام گوناگون، بیانگر نوعی تحول اجتماعی فرهنگی است که با توسعه دانش و گسترش حیطه‌های علمی در آن جوامع رابطه مستقیم دارد.

🔸هرجا شاهد تمدنی هستیم، تولید علمی، ابداع، ابتکار بینش پسندیده، خوش فکری و اندیشه‌های ناب و تابناک بر ستیغ آن خودنمایی می‌کند. بر همین اساس و مبتنی بر همین بینش، وارسی و بررسی #منابع_دینی، به ویژه قرآن کریم به عنوان منبعی سرشار از معارف وحیانی که حاوی آموزه‌های بینشی، اندیشه‌ای و علمی در حوزه‌ها و ساحت‌های گوناگون حیات بشری است، برای بازیابی و تعیین جایگاه و نقش آن در فرآیند و برآیند تمدن‌سازی امری لازم به نظر می‌رسد. در حقیقت فرآیند اصلی در این مجال این است که در ساختار #تمدن_نوین_اسلامی، قرآن به عنوان غنی‌ترین کتاب مولد فرهنگ و تمدن، از چه نقش و جایگاهی برخوردار است؟

متن کامل در 👈🏽 yon.ir/shn3T

ا--------------------------ا

@tamadone_novine_islami
💢 نقش دیپلماسی اقتصادی در تحقق تمدن نوین اسلامی

امیر حسین عرب‌پور

#مقاله_وارده
#دیپلماسی_اقتصادی
#تمدن_نوین_اسلامی
yon.ir/e7knO

🔸در این نوشتار پس از تبیین مفاهیم تمدن نوین اسلامی و دیپلماسی اقتصادی سعی بر آن است تا با بیان اهمیت انکارناپذیر نقش دیپلماسی اقتصادی در ساخت تمدن نوین اسلامی، بر توجه به راهکارهایی موثر تاکید شود. به این شکل، اهمیت دیپلماسی اقتصادی در راستای افزایش قدرت اقتصادی و اقتدار بین‌المللی بیش‌ازپیش نمایان می‌شود.

🔻#مقدمه
عصر امروز عصر تمدن‌‌‌سازی است و عظمت یک تمدن به این است که با ظرفیت‌های خویش از بین امکانات پیش‌رو بهترین انتخاب‌ها را انجام دهد تا موثرترین نقش تمدنی را بیافریند. تحولات کنونی جهان و منطقه تشکیل تمدن نوین اسلامی را بیش‌ازپیش برای مسلمانان جدی و بااهمیت می‌کند. جهانی‌شدن اقتصاد و تاثیر مبادلات تجاری در انتقال ایدئولوژی، عواملی هستند که توجه به دیپلماسی ‌اقتصادی را در میان دیگر عوامل تمدن‌سازی متمایز می‌کنند. در این بین، ایران اسلامی طلایه‌دار اصلی ساخت این تمدن است. جمهوری اسلامی ایران کشوری مسلمان و درحال‌توسعه در قلب غرب آسیا، با اهدافی آرمانی و انقلابی است که از موقعیت برجسته جغرافیایی، منابع سرشار طبیعی و نیروی انسانی جوان و متخصص برای تبدیل‌شدن به یک قدرت تعیین‌کننده در منطقه و تاثیرگذار در جهان برخوردار است. ایران با اتکا به این ویژگی‌های ممتاز، در روابط خارجی همواره برای تحکیم قدرت منطقه‌ای و اقتدار ملی خود تلاش کرده و به دنبال بهدست‌آوردن سهم مناسبی از اقتصاد جهانی است تا بتواند مقدمات تشکیل تمدن نوین اسلامی را فراهم آورد. از سوی دیگر، سیاست‌های کلان اقتصاد مقاومتی، ضمن تاکید بر درون‌زایی اقتصاد، دولت را به برون‌گرایی اقتصادی از طریق تعامل سازنده و موثر با جهان و همکاری اقتصادی با کشورهای منطقه و بازارهای هدف ناگزیر می‌سازد.

🔹متن کامل در 👈🏽 yon.ir/DeCWY

ا--------------------------ا

@tamadone_novine_islami
💢 فرآیند تحقق تمدن اسلامی از منظر حضرت آیت‌اللّه خامنه‌ای

#مقاله_منتخب
#فرزاد__جهان‌بین
#مسعود_معینی‌پور
yon.ir/P9UjG

🔸از منظر آیت‌الله خامنه‌ای به‌مثابه یک متفکر و اندیشمند اسلامی، هدف نهایی انقلاب اسلامی رسیدن به #تمدن_اسلامی در زنجیره‌ای منطقی و مستمر است که بر چهار رکن #دین، #عقلانیت، #علم و #اخلاق بنا شده‌است و برای تحقق آن بایستی #پنج_مرحله؛ انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی در مسیر تمدن‌سازی پشت سر گذاشته شوند. پس از وقوع انقلاب اسلامی و تشکیل نظام اسلامی (جمهوری اسلامی) که ارکان، عناصر و ابعاد آن در قانون اساسی متجلی است و البته هنوز به طور کامل تحقق پیدا نکرده است، عبور از سه گام دیگر در زنجیره تمدن‌سازی فرآیندی پیچیده است.

🔸بررسی بیانات ایشان نشان می‌دهد که برای تحقق این سه مرحله از زنجیره #تمدن_نوین_اسلامی، پیمودن چهار گام لازم است که عبارتند از: #تولید_نظریه توسط حوزه علمیه؛ #تولید_علم توسط دانشگاه؛ #کاربست در سطح خرد توسط گروه‌های خودجوش نخبگانی و #گفتمان‌سازی که نهایتاً به تطبیق دولت و چارچوب‌های آن با چارچوب‌های دینی می‌انجامد؛ تفوق گفتمانی که منجر به ریل‌گذاری و تعیین مسیر حرکت می‌شود. با شکل‌گیری #جامعه_اسلامی اسوه، زمینه برای الگوگیری و آغاز تمدن اسلامی که تجلی کامل آن در عصر ظهور خواهد بود فراهم می‌گردد. مسئله اصلی این مقاله تببین نظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در باب لوازم پیشینی تحقق دولت، جامعه و تمدن اسلامی است.

🔹متن کامل مقاله ↙️
جایگاه_امام_محمد_باقرع_در_تدوین.pdf
386.1 KB
💢جایگاه امام محمد باقر(ع) در تدوین پایه های فکری تمدن اسلامی

فرحناز پرویزی

#مقاله_منتخب

🔸تمدن اسلامی بنا بر نظر صاحب‌نظران بر پایه های فکری متقن و استواری قرار داشته است که مبتنی بر آموزه‌های قرآن کریم، پیامبر(ص) و اهل بیت علیهم السلام بوده است. موضوع این مقاله بررسی و تحلیل جایگاه امام محمد باقر(ع) در تدوین پایه‌های فکری تمدن اسلامی است که یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که امام باقر(ع) به عنوان وارث و جانشین رسول خدا(ص) و سرآمد بودنش در علوم زمانه خود، در تدوین مبانی و پایه‌های فکری تمدن اسلامی نقش محوری داشته است و اقداماتی شامل: تشویق به علم آموزی، رواج کتابت و نوشتن، نشر علوم و توسعه آن، آزاد اندیشی، مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام در کسب علوم و مبارزه با انحرافات فکری انجام داده است.

🔹متن کامل مقاله در فایل پیوستِ بالا👆🏼

@tamadone_novine_islami
💢 اندیشۀ تحول در خط جهان اسلام (ایران، قفقاز و عثمانی در قرن نوزدهم)

#مقاله_منتخب
#دکتر_غلامعلی_پاشازاده
yon.ir/w0PRQ

🔸در پی رویارویی سرزمین‌های اسلامی با تمدن جدید غرب و شکست‌های مختلف نظامی در طول قرن هیجده و نوزده میلادی، به تدریج، پرسش از چرایی این شکست‌ها در ذهن و اندیشه بسیاری از متفکران مسلمان شکل‌گرفت. پرسش از شکست‌ها دو جنبه کاملاً بارز داشت: یک جنبه از آن، به عقب‌ماندگی و انحطاط جامعه مسلمانان، و جنبه دیگر، به پیشرفت غرب، مربوط می‌شد. این پرسش‌ها، پاسخ‌های متفاوت و گاه متناقضی را درپی داشت که یکی از آنها ناظر به مساله خط جهان اسلام بود. در این زمان، اندیشمندان مختلف، به تفکر و تأمل در مورد خط مسلمانان پرداختند و کاستی‌ها و مشکلات آن را عاملی برای عقب‌ماندگی و عدم ترقی جهان اسلام قلمداد نمودند؛ و در نتیجه، خواهان ایجاد تحول در خط جهان اسلام، از طریق تغییر و اصلاح الفبا شدند.

🔸نحوه رویکرد این اندیشمندان به خط جهان اسلام، مساله‌ای است که مقاله حاضر می‌کوشد با استفاده از آثار و منابع تاریخی آن را مورد بررسی قراردهد. در این پژوهش، ضمن بررسی تطبیقی آراء این اندیشمندان، در مورد ضرورت اصلاح یا تغییر خط جهان اسلام، به این سوال پاسخ داده خواهدشد که طرفداران تحول خط دنیای اسلام، تا چه میزان در تشخیص ارتباط میان خط و عقب‌ماندگی و ترقی مسلمانان، موفق بوده‌اند.

🔹متن کامل مقاله در 👈🏽 yon.ir/q6pht

ا------------------------------------------ا
💢 پیوستگی در تمدن اسلامی، بررسی اجمالی نظریۀ مارشال هاجسن

دکتر حبیب‌الله بابایی

#مقاله_منتخب
#نظریۀ_تمدنی_هاجسن
#پیوستگی_در_تمدن_اسلامی
yon.ir/w0PRQ

🔸از منظر هاجسن، #تمدن_اسلامی در گذشته مسلمانان نه یک سلسله رخدادهای گسسته از هم، بلکه زنجیره‌ای از حوادث به‌هم پیوسته است که در یک هماهنگی کلان و پیوستگی تاریخی رخ می‌دهد و برخوردار از یک روح در میان فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف در دوره‌های تاریخی است. #پیوستگی_تمدنی در هر دوره همواره در پرتو یک عنصر برجسته در آن دوره زمانی و مکانی شکل می‌گیرد.

🔸با وجود اینکه این عنصر و یا عناصر هویت‌بخش در گذشتۀ تمدن اسلامی متغیر و متنوع بوده، ولی همه مسلمانان دارای عناصر مشترکی نیز بوده‌اند که پیوستگی در تمدن گذشته مسلمانان را موجب گشته است. مهم‌ترین و برجسته‌ترین این عناصر، #قرآن به مثابه یک متن ایمانی مشترک، #پیامبر_اسلام به عنوان یک الگوی جامع در مقیاس اجتماعی و تمدنی و ذهنیت و عقلانیت ایمانی و اجتماعی مشترک میان مسلمانان بوده است. در این مقاله تلاش شده است نظریه تمدنی هاجسن از منظرهای مختلف تبيين و بررسی گردد.

🔹متن کامل در 👈🏽 yon.ir/mj2vt

ا--------------------------------ا
💢 گرایش اجتماعی در تفاسیر قرآن پیشران موثر در شکل‌گیری و شکوفایی تمدن نوین اسلامی

دکتر محمد مولوی

#مقاله_منتخب
#تمدن‌سازی_در_پرتو_قرآن
yon.ir/w0PRQ

🔸یکی از گرایش‌های جدید در تفسیر که در یک‌صدساله اخیر مورد توجه مفسران قرآن قرار گرفته، رویکرد اجتماعی به قرآن است. در این رویکرد، مفسر قرآن درصدد تلاش برای حل مشکلات اجتماعی، پاسخگویی به شبهات و نیازهای عصر جدید، توجه به جهت‌گیری‌های عصری درباره مسائل اجتماعی برای ساختن تمدنی مبتنی‌بر قرآن و آموزه‌های وحیانی است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد است تا نشان دهد که رویکرد اجتماعی به قرآن، از جهات گوناگونی بر شکل‌گیری و شکوفایی #تمدن_نوین_اسلامی تأثیر زیادی دارد. برخی از مهم‌ترین این موارد عبارت‌اند از: هویت‌بخشی به جامعه اسلامی؛ عینی کردن ارزش‌ها و به‌صحنه آوردن تعالیم قرآن؛ تطابق دادن آموزه‌ها با ظرفیت اجتماعی در قلمرو حیات انسان‌ها؛ وحدت بخشیدن به امت اسلامی برای مقابله با دشمنان؛ تبیین سنت‌های الهی درباره حیات و زوال تمدن‌ها؛ معرفی نظام‌های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی مبتنی‌بر آموزه‌های قرآنی؛ و توجه به تعلیم و تربیت نسلی نو مبتنی‌بر آموزه‌های قرآنی برای ساختن تمدنی نوین، مطابق با معارف حقیقی اسلام...

🔹متن کامل در👈🏽 yon.ir/om4jy

ا--------------------------------ا
💢حیات عقلانی تمدن اسلامی و نقش قرآن در شکوفایی آن

قدرت‌الله قربانی*

#مقاله_منتخب
#قرآن_و_شکوفایی_تمدن_اسلامی

🔸#چکیده
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکل‌گیری #تفکر_عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهم‌ترین پرسش‌ها و مسائل پیش روست. به نظر می‌رسد که جامعیّت قرآن در ارائه آموزه‌های جهان‌شمول برای بسترسازی تحقق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینه‌های حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزه‌های لازم و جهت‌دهنده #اندیشه متفکران مسلمان، اعمّ از متکلمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظه نظام عقلانی اوّلین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابن‌سینا موارد گوناگونی از تأثیرپذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان می‌دهد که محوریّت هستی‌شناسی توحیدی و تبیین خاصّ از #معرفت‌شناسی وحیانی از مهم‌ترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش می‌شود با توجّه به اوصاف کلّی قرآن و با ذکر برخی آموزه‌های حَکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوه تأثیرپذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابن‌سینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفه خود بیان شود تا نشان داده شود که فلسفه اسلامی، علی‌رغم منابع غیراسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی «اسلامی» را به خود گرفت.

🔹متن کامل مقاله در 👈🏽 yon.ir/a9Ae0

🔻پی‌نوشت
*دکتر قدرت‌الله قربانی استادیار دانشگاه خوارزمی تهران هستند.

ا—--------------------------—ا

@tamadone_novine_islami
💢 قیام امام حسین علیه‌السلام و مبانی قرآنی آن

#مقاله_منتخب
#مبانی__قرآنی
#قیام_امام‌حسین

🔸حضرت امام حسین(ع) که وارث انبیاء و به ویژه پیامبر اکرم(ص) می‌باشد، همچون آن بزرگواران درپی ترویج آیین توحید در پرتو برقراری عدالت و امنیت و عمل به احکام الهی می‌باشد که در خطابه گرانقدر خویش در «منی» نیز صریحاً این موضوع را بیان داشتند و برای تاکید هرچه بیشتر، در همه مراحل قیام الهی خود آیات قرآن تلاوت نمود و یاران و مخالفان خویش را متوجه این مبانی وحیانی می‌سازد که در این مقاله به‌طور خلاصه به بررسی این جنبه از قیام امام حسین(ع) می‌پردازیم...

🔹متن کامل در👈🏽 yon.ir/zCttj

ا---------------------------ا

@tamadone_novine_islami
💢 امام خمینی و فلسفه‌ی سیاسی انتظار (ولایت فقیه؛ دولت انتظار)

دکتر داود مهدوی‌زادگان

#مقاله_منتخب
#ویژه‌_نیمه‌_شعبان
#دکتر_داود_مهدوی‌زادگان

🔻 #چکیده_مقاله

🔸غیبت و انتظار فرج از آموزه‌های رئیسه‌ی مذهب اماميه است. اصل این آموزه به انضمام طولانی شدن غیبت امام زمان (عج) برانگیزاننده پاره‌ای شبهات بر اندیشه سیاسی امامیه شده است.

🔸مهمترین مسأله آن است که آیا امامیه در دوره غیبت از فلسفه سیاسی خاصی دفاع می‌کند؛ یا آنکه منکر هر گونه فلسفه سیاسی است.

🔸امام خمینی به این مسأله كاملا التفات داشتند و پاسخ قاطع ایشان، نه در دوران رهبری حکومت بلکه حتی پیش از شروع نهضت ۱۵ خرداد سال ۴۲، به زمان نگارش کتاب کشف اسرار در سال ۱۳۴۳ بازمی‌‌گردد.

🔸به عقیده امام خمینی امامیه اساساً با هرگونه تفکر آنارشیستی (بی‌حکومتی و هرج و مرج طلبی) مخالف است و از فلسفه سیاسی امامت دفاع می‌کند. فلسفه سیاسی امامت اختصاص به دوره حضور معصوم علیه‌السلام ندارد بلکه شامل دوره غیبت هم می‌شود.

🔸مشروعیت ولایت فقیه در دوره غیبت از فلسفه سیاسی امامت ناشی می‌شود. ولایت فقیه بر مبنای اصل امامت، فلسفه سیاسی انتظار است. بنابراین، ولایت فقیه، دولت انتظار» در دوره غیبت است.

🔹متن کامل مقاله در لینک زیر👇
http://yun.ir/zgwwm6

@tamadone_novine_islami
-----------------------------------------
💢 کارکرد تمدنی قرآن؛ یک بررسی مقدماتی در قلمرو تمدن پیشین اسلامی

حجت‌الاسلام دکتر محسن الویری

#مقاله_منتخب

🔻چکیده مقاله
اگر تمدن را مجموعه‌ای از مؤلفه‌هایی بدانیم که مبتنی بر یک اندیشه بنیادی و در قالب نظام‌های گوناگون سامان می‌یابد، خاستگاه این اندیشه بنیادی در تمدن پیشین مسلمانان، آموزه‌های وحیانی اسلام بود که هسته مرکزی این آموزه‌ها در قرآن آمده است. به این ترتیب، قرآن بنیان معرفتی، منطق ترکیب و تعیین‌کننده چگونگی رابطه میان اجزا و ترسیم‌کننده جهت اصلی تمدن مسلمانان بوده است. این یافته را می‌توان با نگاهی درونی به قرآن و بررسی آموزه‌های تمدنی آن از یک سو و نگاهی بیرونی به واقعیت تمدن اسلامی، کارکردها و نقش‌آفرینی‌های قرآن در آن مستند ساخت. این نوشتار به موضوع دوم، یعنی کارکرد تمدنی قرآن پرداخته و آن را در دو محور اصلی بررسی کرده است: اثرگذاری قرآن بر روح کلی و جهت‌گیری‌های تمدن اسلامی و اثرگذاری قرآن بر اجزا و مظاهر تمدن اسلامی. در محور دوم دانش‌ها، هنرها، فضاهای کالبدی زیست‌بوم‌های مسلمانان و زندگی اجتماعی مسلمانان بررسی شده است. نتیجه اینکه کنار رفتن آموزه‌های قرآنی از صحنه اجتماع مسلمانان و محدود ماندن آن در ساحت مسائل اندیشه‌ای غیرمرتبط با نیازهای اجتماعی، نقطه آغاز ایستایی تمدن اسلامی خواهد بود، ولی وضعیت کنونی تمدنی بشر و پیچ تاریخی جا‌به‌جایی تمدن‌ها، زمینه‌ساز ورود دوباره قرآن به صحنه تمدن و محور قرار گرفتن آن در تمدن جدید اسلامی است.

@tamadone_novine_islami
-------------------------------------------

🔹متن کامل مقاله در فایل پیوست
👇👇👇
💢 حیات عقلانی تمدن اسلامی و نقش قرآن در شکوفایی آن

قدرت‌الله قربانی

#مقاله_منتخب
#قرآن_و_شکوفایی_تمدن_اسلامی

🔻#چکیده
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکل‌گیری #تفکر_عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهم‌ترین پرسش‌ها و مسائل پیش روست. به نظر می‌رسد که جامعیّت قرآن در ارائه آموزه‌های جهان‌شمول برای بسترسازی تحقق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینه‌های حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزه‌های لازم و جهت‌دهنده #اندیشه متفکران مسلمان، اعمّ از متکلمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظه نظام عقلانی اوّلین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابن‌سینا موارد گوناگونی از تأثیرپذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان می‌دهد که محوریّت هستی‌شناسی توحیدی و تبیین خاصّ از #معرفت‌شناسی وحیانی از مهم‌ترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش می‌شود با توجّه به اوصاف کلّی قرآن و با ذکر برخی آموزه‌های حَکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوه تأثیرپذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابن‌سینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفه خود بیان شود تا نشان داده شود که فلسفه اسلامی، علی‌رغم منابع غیراسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی «اسلامی» را به خود گرفت.

@tamadone_novine_islami

-------------------------------------

🔹متن کامل مقاله در فایل پیوست
👇👇👇
1578477671-10255-1-10.pdf
359.6 KB
💢سید جمال‌الدین اسدآبادی و زمینه‌های احیا و پیشرفت تمدن اسلامی

محمدسجاد شیرودی

#مقاله_منتخب
#سید_جمال‌الدین_اسدآبادی
#اندیشه‌ی_تمدن‌سازی_اسلامی

🔻چکیده:

🔸سیدجمال در عصری زیست که از یک‌سو، جوامع مسلمان از #تمدن_اسلامی فاصله گرفتند و از سوی دیگر، #تمدن_غربی با هجمه بی‌رحمانه پیکر نحیف‌شده مسلمانان را شلاق می‌زد. در این شرایط، سید به دنبال راهی بود که مسلمانان را از زیر بار سنگین شلاق‌های دشمن نجات دهد. طرح او بهره‌گیری از تمدن غربی اما با دور انداختن وجه استعماری و استثماری آن بود، زیرا بر این باور بود که می‌توان صنعت غرب را از وجه سلطه‌گری آن تفکیک کرد اما بیش از آن‌که بر اخذ دستاوردهای تمدنی غرب تکیه کند بر احیای تمدن اسلامی تکیه می‌کرد اما چگونه؟ به نظر می‌رسد او در این راه، به ترسیم جامعه فضلیت‌مند پرداخت، تاسیس خلافت را یک ضرورت دانست حکومتی که از ماهیت دینی برخوردار است و به شکل مشروطه اداره می‌شود اما  تاکید بیشتری بر تغییر ملت به امت می‌کرد، از آن‌رو که برای تحقق تمدن اسلامی، بسیج همه امکانات مسلمانان یک ضرورت است...

🔹متن کامل در فایل پیوست بالا👆

@tamadone_novine_islami
Forwarded from اتچ بات
💢 حیات عقلانی تمدن اسلامی و نقش قرآن در شکوفایی آن

قدرت‌الله قربانی

#مقاله_منتخب
#قرآن_و_شکوفایی_تمدن_اسلامی

🔻#چکیده
نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکل‌گیری #تفکر_عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهم‌ترین پرسش‌ها و مسائل پیش روست. به نظر می‌رسد که جامعیّت قرآن در ارائه آموزه‌های جهان‌شمول برای بسترسازی تحقق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینه‌های حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزه‌های لازم و جهت‌دهنده #اندیشه متفکران مسلمان، اعمّ از متکلمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظه نظام عقلانی اوّلین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابن‌سینا موارد گوناگونی از تأثیرپذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان می‌دهد که محوریّت هستی‌شناسی توحیدی و تبیین خاصّ از #معرفت‌شناسی وحیانی از مهم‌ترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش می‌شود با توجّه به اوصاف کلّی قرآن و با ذکر برخی آموزه‌های حَکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوه تأثیرپذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابن‌سینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفه خود بیان شود تا نشان داده شود که فلسفه اسلامی، علی‌رغم منابع غیراسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی «اسلامی» را به خود گرفت.

@tamadone_novine_islami

-------------------------------------

🔹متن کامل مقاله در فایل پیوست
👇👇👇