میشل فوکو و انقلاب ۵۷ (#بخش_پنجم)


ميشل فوكو و تحيّر فلسفی - جامعه شناختی در تبيين انقلاب اسلامی

✍#نويسنده: احسان شاكری

🔸#مقدمه
فوكو از منظر فرهنگی، انقلاب ايران را تحليل می‌كند. انديشمندان مختلف و صاحب‌نامی از مناظر متفاوت به پديده انقلاب نگاه كرده‌اند. گروهی عامل وقوع انقلاب را اقتصادی، گروهی سياسی، گروهی روان‌شناسانه (فردی و جمعی) و... ديده‌اند ولی فوكو به عامل فرهنگ نظر دارد. او از فرهنگ اسلامی و شيعی به عنوان يك پتانسيل قوی سخن به ميان می‌آورد .

🔸ميشل فوكو در تحليل رهيافت‌های انقلابی می‌گويد:
«ما در صورتی يك انقلاب را به رسميت می‌شناسيم كه دو ديناميك را در آن مشاهده كنيم: يكی، ديناميك تضادهای درون جامعه يعنی ديناميك مبارزه‌ طبقاتی يا ديناميك رويارويی‌های بزرگ اجتماعی و ديگری، ديناميك سياسی يعنی حضور يك پيشگام، يعنی يك طبقه، حزب يا ايدئولوژی سياسی و خلاصه نيروی پيشتازی كه همه‌ ملت را به دنبال خود می‌كشد. اما آنچه در ايران روی داد هيچ يك از اين دو ديناميك را كه براي ما نشانه‌ها و علامت‌های روشن پديده‌های انقلابی‌اند، ندارد. جنبش انقلابی كه فقدان جايگاه مبارزه‌ طبقاتی و تضادهای درونی جامعه و يك پيشگام را (كه قالب عمومی رهيافت‌های غربی در تحليل انقلاب‌ها است) در آن مشخص كرد، از نظر ما چه می‌تواند باشد؟»

🔸تحيّر متفكرينی چون ميشل فوكو در شناخت و تبيين انقلاب اسلامی اگر چه بيانگر عظمت انقلاب در دگرگونی‌های دوران جديد است اما از جهت ديگر نارسايی قالب‌های نظری فلسفه‌ سياسی غرب را در تبيين انقلاب اسلامی نيز اثبات می‌كند. فوكو حتی اگر در تبيين و تحليل بنيادهای نظری انقلاب اسلامی به رهيافت جديدی نرسيده باشد، شجاعت و جسارت او در ساختارشكنی سيطره‌ قالب‌های نظری حاكم بر جنبش‌های انقلابی در غرب، قابل تقدير است و تحيّر فلسفی ـ جامعه‌شناختی او را در فهم انقلاب اسلامی، بايد تحير مبتنی بر معرفت‌شناسی انتقادی اين متفكر دانست. از اين زاويه، نقد و توصيف چنين ديدگاه‌هايی در شناخت ماهيت منحصر بفرد انقلاب اسلامی بی‌تأثير نيست. اگر چه، تأييد يا تكذيب اين‌گونه نظريات هيچ تأثيری در اصالت انقلاب اسلامی ندارد.

🔸انقلاب اسلامی با همه‌ اركانش نمايان‌گر اراده‌ مطلق جمعی مردم ايران در نفي رژيم كهنه و پوسيده شاهنشاهی، طرد نظريه‌های سياسی و اجتماعی غرب و پايه‌ريزی يك نظم جديد مبتنی بر باورها و ارزش‌های نهادينه شده‌ جامعه است. نظمی كه آرمان‌های خود را در اعتقادات اسلامی جستجو می‌كند. مقاله‌ زیر كه توسط دکتر احسان شاكری از دانش‌پژوهان انديشه‌های سياسی اسلام و ايران نوشته شده است تلاش می‌كند تحيّر فلسفی ـ سياسی اين متفكر فرانسوی را در تبيين انقلاب اسلامی نشان دهد.

🔹ادامه این مقاله را در لینک زیر بخوانید:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/211509

ا--------------------------------ا
@tamadone_novine_islami

💢میشل فوکو و نسبت او با انقلاب اسلامی ایران
https://telegram.me/tamadone_novine_islami

🔸کانالِ به‌سوی تمدن نوین اسلامی در ایام چهل سالگی انقلاب، طی (7 شماره) یادداشت‌ و مطالبی را تحت عنوان «میشل فوکو و انقلاب 57» منتشر کرد. هدف این بود تا بتوانیم بازخوانی داشته باشیم از اندیشه و نظرات #میشل_فوکو دربارۀ انقلاب اسلامی ایران.
به منظور دسترسی علاقه‌مندان به مطالب این (7 شماره)، عنوان و لینک‌ آنها در این صفحه مجدداً تقدیم می‌گردد:

1- ایرانِ شاهنشاهی و انقلابی ناشناخته!
✍#نوشتۀ: جواد بهروزفخر
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2874

2- رویکرد فلسفی میشل فوکو؛ دلیل علاقۀ او به انقلاب اسلامی
✍ #نوشتۀ: محمود خاتمی
🖋#ترجمۀ: محمد ملاعباسی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2878

3- انقلابی با دستان خالی! ترجمۀ فصل ۱۹ از کتاب زندگی‌نامه میشل فوکو
✍#نوشتۀ: دیدیه اریبون
🖋#ترجمۀ: حسین درخشان
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2880

4- بهای دسترسی به حقیقت چیست؟ گزارشی از کتاب «هرمنوتیک سوژه درسگفتارهای میشل فوکو در کلژدوفرانس»
✍#نوشتۀ: محمد ملاعباسی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2882

5- ميشل فوكو و تحيّر فلسفی - جامعه شناختی در تبيين انقلاب اسلامی
✍#نويسنده: احسان شاكری
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2890

6- فوکو چه چیزی به ما می‌آموزد که در تحلیل جهان امروزمان هنوز به کار می‌آید؟
✍#نویسنده: محمد ملاعباسی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2899

7- یادداشت‌های فوکو از انقلاب ایران در کتابِ «ایرانیها چه رویایی در سر دارند؟»
✍#نویسنده: علی نیلی
https://telegram.me/tamadone_novine_islami/2906

🔻کلیدواژه‌ها:
#تاریخ_معاصر #تاریخ_سیاسی #انقلاب_اسلامی #میشل_فوکو #نظریه‌های_انقلاب #فلسفه_انقلاب_اسلامی

ا-----------------------------------ا
@tamadone_novine_islami