💠بسمِ‌الله‌ِ‌الرَّحمن‌الرَّحیم💠

🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری(19)

⭕️فصل دوم/منظومه مفاهیم و شبکه عناصر تمدنی(2)

✔️1-دقت مفهومی به «تمدن» با پسوند «اسلامی»(1)


🔸آیا ما می‌توانیم #الفاظ را به راحتی استعمال کنیم و هر لفظی را در هر معنایی که اراده کردیم، به کار ببریم؟ آیا اساساً لفظ‌ها اعتباری‌اند و برای هر معنایی توسط انسان وضع می‌شوند یا صورتی حقیقی دارند و از ریشه‌های فرهنگی سرزده‌اند؟ آیا می‌توان به راحتی مفهوم #تمدن را با پسوند #اسلامی به کاربرد و مقصود خود را رساند؟ اصلاً ما برای چه می‌گوییم #تمدن_اسلامی و چرا این دو واژه را در کنار یکدیگر به کار می‌بریم؟ چه معنایی از این مفهوم به ذهن ما متبادر می‌شود؟

🔸برخی از متفکرین، اساساً مفهوم «تمدن اسلامی» را حرف بی‌ربط، نادرست و #غیر_واقعی می‌پندارند. در میان این افراد، اختلاف نظر وجود دارد. عده‌ای از مخالفان مفهوم «تمدن اسلامی» براین باورند که به دلیل ناکارآمدی سیاست‌گذاری دینی در پیشبرد #فرهنگ و #جامعه، شعار تمدن اسلامی حرفی بی‌حساب است. این عده معتقدند که اسلام در سیاستگذاری و هدایت فرهنگی نمی‌تواند دخالت کند و #فقیه‌هان نمی‌توانند خود را راهبر و هدایت کننده جامعه بدانند و نمونه بارز آن، مشکلات کنونی ایران است. اما عده‌ای دیگر، شعار #تمدن‌سازی را شعاری برخواسته از #اراده‌گرایی و سوبژکتیویسم [یا #ذهنیت‌گرایی] می‌دانند و چنین شعاری را ناشی از خود بنیادی انسان در عصر جدید دانسته و فرقی میان انسان و مسلمان و غیرمسلمان در این دیدگاه نیست. این دسته، مستقیم يا غیرمستقیم به #جبر اجتماعی و تاریخی معتقدند و تحولات فرهنگی را خارج از کنترل و اراده انسانی می‌انگارند.

🔸در مقابل برخی دیگر از متفکرین هستند که هرچند مخالف #ترکیب_مفهومی «تمدن اسلامی» می‌باشند، اما این مخالفت، ریشه در دقت‌های #زبان_شناختی آنها دارد. آنها معتقدند که ترکیب مفهومی «تمدن» و «اسلامی»، ترکیب درستی نیست و نیازمند دقت‌های مفهومی و زبان شناختی است. این دیدگاه سوم اساساً تفاوتهای جدی با دیدگاه اول ودوم دارد. چراکه در دیدگاه سوم، اصلاح اجتماعی توسط سیاست دینی و راهبری فقهی و دینی جامعه مورد پذیرش است، اما این اتفاق در نظراین اتفاق در نظر این‌ها با مفهوم «تمدن اسلامی» گویا نیست.

🔸 مسأله‌ای که در #دو_دیدگاه اول پررنگ است، مخالفت بنیادین با جریان #اسلام_سیاسی و اداره فقهی جامعه است، اما در دیدگاه سوم، مسأله در دقت‌های زبان‌شناختی و تأمل در نسبت فرهنگ و زبان نهفته است.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 52.


ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami