♦️اهم مواضع مطروحه در نشست نقد کتاب!

✍دکتر محمدحسن علایی
(جامعه شناس)

نشست تخصصی نقد کتاب "فراسوی معرفت دینی و معرفت سکولار؛ علامه جعفری معمار افق های باز" با حضور دکتر سید جواد میری نویسنده ی کتاب و استاد جامعه‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات برگزار شد.

در این نشست بنده ضمن اشاره به اهمیت پژوهش های دکتر سید جواد میری ذیل "مطالعات پسااستعماری" به کارنامه ی پژوهشی ایشان به اجمال ذیل مفهوم "تخیل جامعه‌شناختی" اشاره کرده، در سه مولفه و ذیل سه پرسش به طرح اصل سخنان خویش پرداختم:

🔸️چرا باید یک جامعه‌شناس به نگارش کتابی در باب علامه جعفری مبادرت ورزد؟!

🔸️بصیرت های بنیادین اقالیم هفتگانه معرفت نزد علامه‌ی دینی از منظر نویسنده کتاب کدام ها هستند؟

🔸️رجوع جامعه‌شناسان به آرای اشخاصی چون علامه جعفری؛ علامه طباطبایی؛ شریعتی و ... چه دستاوردهای برای ما دارد؟

در خصوص پرسش اول نشان دادم که نسبت وثیقی هست بین تعریفی که دکتر میری از جامعه شناسی از یک منظر غیر یوروسنتریک ارائه می کند و آرای اشخاصی چون علامه جعفری... همچنین در این بخش به پژوهش های مشابه خویش در باب آرای شریعتی و دکتر رضا داوری اردکانی به اجمال اشاره کردم.

در خصوص پرسش دوم به تلاش های علامه جعفری در خصوص امکان صورتبندی و بازسازی نظام معرفت جهان اسلام ذیل "فرهنگ مشترک بشری" و با الهام از اقالیم هفتگانه معرفت نزد علامه‌ اعم از (علمی، فلسفی، شهودی، حکمی، اخلاقی، عرفانی، مذهبی) از منظر مطالعات غیرکاتولیک و غیر یوروسنتریک سیدجوادمیری پرداختم.

و در خصوص پاسخ پرسش سوم؛ به فقدان یک "نظام انتولوژیک متناسب با زیست جهان جدید" به عنوان مهمترین مسأله نظری "ما" اشاره کرده به تبیین اهمیت پرداختن به آرای متفکران ایرانی پرداختم. و به اهمیت افق های باز امثال علامه در مقایسه با برخی مواجهات منبعث از اراده های نهیلیستیک تذکار دادم.
https://www.instagram.com/p/CzzLtuaODE4/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==

♦️برای همه‌ی بازماندگان فاجعه‌ی غزه؟!

دکترمحمدحسن علایی
جامعه شناس

🔶روزنامه همدلی

۲۸ آبان ۱۴۰۲

https://hamdelidaily.ir/index.php?newsletternumber=2303&page=8

مصاحبه با دکتر محمدحسن علایی
در خصوص مطالعات پسااستعماری!

مصاحبه گر: سعید شیرخانقاه؛
عضو آکادمی وفاق

@sociologicalperspectives

Jürgen Habermas Sides with Israel in Gaza Conflict
https://bnn.network/politics/jurgen-habermas-defends-israels-actions-in-recent-gaza-conflict/

Note by Seyed Javad Miri on Habermas's stance on Gaza

As I have said earlier you cannot expect eurocentric philosophers and theorists express "some-thing" beyond their inherently eurocentric vision of reality. In this framework, the European white male is "sujet" and all others are "objet". If you revolt against this in any meaningful sense then you, in Habermas's view, "have lost all parameters". Whose parameters? The disasters we witness in the world today are the exact outcomes of those eurocentric parameters which Habermas is wrongly encouraging us to hold on to.

What Habermas is saying in 2023 is echoing what Winston Churchill said in 1937 without philosophizing:

"I do not admit for instance, that a great wrong has been done to the Red Indians of America or the black people of Australia. I do not admit that a wrong has been done to these people by the fact that a stronger race, a higher-grade race, a more worldly wise race to put it that way, has come in and taken their place."

@seyedjavadmiri
https://www.instagram.com/p/Cz1yOJDuMoc/?igshid=MTc4MmM1YmI2Ng==

♦️مهاجرت؛ یا خودآگاهی تاریخی-وجودی!

دکترمحمدحسن علایی
جامعه شناس

🔶روزنامه همدلی

۲۹ آبان ۱۴۰۲

https://hamdelidaily.ir/index.php?newsletternumber=2304&page=8

🔶️🔸️در نمازم خم ابروی تو در یاد آمد...

(از سری جلسات حافظ‌خوانی)

♦️دکتر محمدحسن علایی

#حافظ

🎗با آکادمی وفاق به آدرس زیر در ارتباط باشید:

@sociologicalperspectives

✅مهاجرت؛ یا خودآگاهی تاریخی-وجودی!؟

✍دکتر محمدحسن علایی(جامعه‌شناس)

غفلت از بصیرتهای فلسفی تظاهرات گونه گونی در پی دارد؛ فقدان چشم‌اندازهای انتولوژیک گاه ممکن است در لباس سرسپردگی به ایدئولوژی های رنگاورنگ ظاهر شود؛ گاه حتی ممکن است خود را با انواع سنخ های خشونت طلبی و مرگ اندیشی به نمایش بگذارد؛ این تغافل گاه با تشدید میل به مهاجرت همراه است؛ گاه با میدان دادن به تراوشات ذهنی در مقام یک نظریه پرداز/خواب گذار؛ لیکن آنچه حقیقت دارد این هست که برای یک ملتِ فاقد خودآگاهی وجودی نه خودکشی؛ نه مهاجرت؛ نه انقلاب؛ نه ذوق ورزی‌های آکادمیک هیچ کدام کار ساز نخواهد بود؛ تنها دانش رهایی بخش نیل به بصیرتهای فلسفی و انتولوژیک در سایه ی خودآگاهی تاریخی-وجودی است؛ نمی توان مثل رمال‌ها و شیادها بلانسبت اهل نظر دغدغه‌مند انسان های دردمند و گرفتار را به وقوع معجزه دلخوش ساخت؛ یا مثل این مجلات زرد وعده ی موفقیت های زودهنگام مثل یک شبه میلیاردر شدن به جماعت بخت برگشته و مصیبت زده داد. تنها تلخی حقیقت دارویی هست که می تواند که کارگر افتد. بایستی در مقام نظریه پردازی به نیروهای اجتماعی تاریخی بالفعل حاضر در صحنه تحولات و حاملان و عاملان تغییرات و البته به توان بالقوه ایشان به طرز واقع بینانه ای نگریسته شود تا بیان ما مصداق وعده ی سرخرمن نباشد.
باید با گوشت و پوست و استخوان درد توسعه نیافتگی تاریخی را چشید؛ زن بودن؛ خاورمیانه ای بودن؛ زیستن در یک جامعه پسا انقلابی؛ گذشتن از سنگلاخ های جنگ ها و ترورها و ...؛ عبور از کوره راه‌های نظامات فشل آکادمیک و بروکراتیک و ... . به صرف گفتن و شنیدن معنا نمی شود؛ ایران پیش از اسلام؛ ایران دوره‌ی اسلامی؛ ایران عصر تجدد و ...اکنون در ما حضور دارند؛ خودآگاهی تاریخی-وجودی ما را به امکانات و محدودیت هایمان آگاه می کند؛ ما را از چنگ فرافکنی های قشری‌اندیشانه رها می کند؛ اجازه می دهد خود را بسنجیم وزن علما و اهل تفکر و سرمایه های خویش را دریابیم؛ گشاده دستانه میراث اهل فکر و فلسفه ی خویش را به یک سو ننهیم؛ ببینیم عامل بقای قوم تاریخی ما در این سرزمين چه بوده است؛ از خرد ایرانی و میراث فرهنگی مفاخر و مشاهیر خویش توشه برگیریم؛ از تاریخ درس بگیریم؛ تا محکوم به تکرار آن نگردیم.

♦️فناوری‌های نوین و ظهور آسیب‌های اجتماعی جدید!

دکترمحمدحسن علایی
جامعه شناس

🔶روزنامه همدلی

۳۰ آبان ۱۴۰۲

https://hamdelidaily.ir/index.php?newsletternumber=2305&page=8

🔴 مناظره ششم #بیژن_عبدالکریمی و #وریا_امیری🔻

طبیعت گرایی یا خداباوری؟

چگونه از وجود امر مطلق به وجود خدا خواهیم رسید؟

۳۰ آبان ماه ۱۴۰۲
سه‌شنبه شب
ساعت ۱۰ به وقت تهران

لینک شرکت در جلسه تلگرام :

https://t.me/bijanabdolkarimi?livestream

🔸️همایش جبهه فرهنگی بسیج اساتید استان اردبیل همزمان با سراسر کشور

🔸️سالن بصیرت دانشگاه محقق اردبیلی

۳۰ آبان ۱۴۰۲

♦️خلا گفتمانی در پیکره حیات اجتماعی!

دکترمحمدحسن علایی
جامعه شناس

🔶روزنامه همدلی

۱ آذر ۱۴۰۲

https://hamdelidaily.ir/index.php?newsletternumber=2306&page=8

🔶️🔸️ساقی بیا که یار ز رخ پرده برگرفت...

(از سری جلسات حافظ‌خوانی)

♦️دکتر محمدحسن علایی

#حافظ

🎗با آکادمی وفاق به آدرس زیر در ارتباط باشید:

@sociologicalperspectives

بررسی اندیشه‌های کانت!

با تدریس دکتر محمد محمدرضایی

(۱۹ جلسه صوتی)

http://194.225.133.93/Home/Single/5081

♦️نگاهی اجمالی به "اوپنهایمر" آخرین فیلم کریستوفر نولان!

✍دکترمحمدحسن علایی
(دانش آموخته فیزیک و جامعه‌شناسی )

اوپنهایمر؛ آخرین فیلم کریستوفر نولان روایت زندگی اوپنهایمر سازنده ی بمب اتمی نابودگر ناکازاکی هست افت و خیزهای زندگی عاطفی؛ علمی و اجتماعی وی در طول ۳ ساعت فیلم به معرض تماشا گذاشته می شود و چالش های وی در هر یک از این ساحات به اجمال مطرح می گردد. از ارتباطات علمی وی با فیزیکدانانی چون آلبرت انیشتین و هایزنبرگ و ... تا تعلق وی به کمونیسم ..‌تا بحران های عاطفی وی ..تا تحقیقات وی در خصوص شکاف هسته ای و ساخت بمب اتم و حمله اتمی آمریکا به ژاپن و نهایتا پیامدهای اجتماعی؛ اخلاقی و سیاسی آن برای اوپنهایمر...
اوپنهایمر (انگلیسی: Oppenheimer) یک فیلم دلهره‌آورِ زندگی‌نامه‌ای حماسی به نویسندگی و کارگردانی کریستوفر نولان است که در سال ۲۰۲۳ اکران شد. نولان فیلم‌نامه این فیلم را بر اساس کتاب پرومته آمریکایی، پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر به رشته تحریر درآورده است. داستان فیلم دربارهٔ زندگی جی. رابرت اوپنهایمر، فیزیک‌دان نظری آمریکایی است که به عنوان «پدر بمب اتمی» شناخته شده‌است.
بسیاری از منتقدان و مخاطبان حرفه ای سینما، کریستوفر نولان را، در شمار کارگردانان برتر حال حاضر سینمای جهان  قلمداد می کنند، نولان در فیلم "میان ستاره ای" هم که در عداد کارهای موفق وی قلمداد می شود ضمن محک خویش در ژانر علمی-تخیلی، و با موفقیت نسبی در اجرا و تکنیک، به سراغ مضامین سترگی از جمله عشق، تقدیر ، زمان و رستگاری بشر می رود که به هر روی نشانگر جسارت و شهامت کم نظیر اوست، قابلیت های مدیای سینما و جلوه های ویژه و ابزارها و در کل تکنولوژی به کار گرفته شده در فیلم به نحوی درون ماندگار در عصری که علم و تکنیک بر آن هژمونی یافته است به خدمت انتقال پیام درآمده است، اما درست به دلیل سیطره ی همین فضای باینری، دیجیتالی و تکنیکال، امکان به نمایش درآوردن دغدغه های متافیزیکی کارگردان را از او سلب کرده است. هر چند بس بعید می نماید که در منظومه ی مفهومی کارگردان بتوان مجموعه ی منسجمی از مفاهیم متافیزیکی را دنبال کرد.
از طرف دیگر محیط زیستی که به واسطه تصرف علوم جدید در طبیعت، تخریب شده است در جهان نولانی معلوم نیست با چه منطقی دوباره قرار است با توسل به علم رستگاری را برای ساکنین این کره ی ویران به ارمغان بیاورد! وقتی منجیان آن دوباره به دانشمندان و تکنسین ها و متخصصین ناسا متوسل می شوند.
دغدغه های کریستوفر نولان، در دو ساحت علم و متافیزیک، دور می زنند اما دچار نوعی اختلال می گردند طوری که یافته هایی که در دیسکورس علم مطرح هستند با مقولات متافیزیکی تصادم پیدا می کنند، به دیگر سخن، کریستوفر نولان تلاش می کند برای پرسش های متافیزیکی پاسخ های علمی دست و پا کند، به نحوی که به تمامه خود را از توضیحات متافیزیکی که از جانب فیلسوفان تحلیلی یاوه پنداشته می شوند، بی نیاز معرفی کند و این درست همان لبه پرتگاهیست که نولان را با همه ی بزرگی اش در عالم سینما، به دره هنر نیهیلیستیک پرتاب می کند هر چند سویه های مازاد تلاش های وی، به نحوی هنرمندانه، صحنه های درخشانی  را آفریده است، اما در نهایت ماحصل کار وی در ردیف تولیدات سوبژکتیویستی نیهیلیسم فعال جای می گیرد و این درخشش های بی بنیاد، داغی بزرگ بر دل مخاطبان اندیشه ورز نولان، می گذارد. تو گویی امکان گذر از نیهیلیسم دنیای جدید، حتی در آثار هنرمندان بزرگی مثل نولان هم، قابل پیگیری نیست.
اوپنهایمر اما از وجوه سیاسی هم اهمیت پیدا می کند آن هم پس از تجربه ی فاجعه ی غزه که زخمی عمیق بر چهره‌ی وجدان انسانیت است. چالش بین نهاد علم و سیاست در روزگار مدرن، نمایش ضرورت‌ها و اجتناب ناپذیری‌های جنگ در زندگی انسان ها، تامل بر سر قابلیت بازدارندگی سلاح های اتمی و ‌‌‌... اما آنچه به نگرانی نگارنده می افزاید، عدم پرداخت فیلم نولان به فجایع حمله و جراحت‌های غیرقابل باور آن است و این شائبه را به ذهن مخاطب متبادر می کند که فیلم با اصل شمردن روایت دنیای شخصی اوپنهایمر از طرح مسائل اساسی دیگر که بر عالم ما سایه افکنده است طفره می رود و باری دیگر جلوه ی نیهیلیسم فعال را در سینمای پرطمطراق نولان آشکار می سازد.