🔴پرسش‌های فاجعۀ متروپل و روزنامه نگاری تحقیقی

در چند روز اخیر در تب سوزناک و دردآور حادثۀ متروپل آبادن اغلب خبرها در مورد ابعاد فاجعه و عملیات نجات و امداد بوده است. در این میان اما پرسش‌های متعددی وجود دارند که پاسخ آنها در چارچوب روزنامه نگاری حقیقت‌یاب می تواند راهی به جانب کشف ریشه‌هایی باز کند که ثمر تلخی جز فساد و فاجعه و تباهی ندارند.
مسئولیت اصلی تحقیق و بررسی و نهایتاً قضاوت با نهادهای نظارتی و خصوصاً دستگاه قضایی است. آنها کار خود را انجام می دهند اما رسانه ها و روزنامه نگاران نیز وظایف حرفه ای خود را باید به انجام رسانند.
بروز احساسات در برابر فاجعه امری طبیعی است اما یافتن رگ و ریشه های فاجعه و علل و عوامل آن ، بویژه وقتی احتمال فساد سیستماتیک نیز باشد، امری دیگر است که روزنامه نگاران نیز به آن توجه دارند. پرسش ها بسیارند. فقط به بعضی از آنها در این یادداشت کوتاه اشاره می شود:
۱-پروانۀ ساخت پروژۀ متروپل در چه تاریخی صادر شده است؟
۲-پروانۀ ساخت شامل چند متر بنا در چند طبقه بوده است؟
۳-سازه در عمل چند طبقه ساخته شده است؟
۴-آیا متروپل مطابق با پروانۀ ساخت و نقشه های مصوب ساخته شده و یا از آن تخلف کرده‌است؟
۵-در بلند مرتبه سازی رعایت معیارهای مهمی از مکانیک خاک گرفته تا انواع اصول ایمنی در سازه ضروری است. آیا در ساخت متروپل این معیارها رعایت شده بودند؟
۶-در ساخت و سازها، سازندگان می بایست انواع پوشش‌های بیمه ای را برای طول دورۀ ساخت خریداری کنند. از جملۀ بیمۀ مسئولیت مدنی، بیمۀ حوادت، بیمۀ عوامل کارگاه و .... آیا متروپل تحت پوشش بیمه‌ای بوده است؟ بیمه گر چه شرکتی بوده است؟ شرکتهای بیمه برای مراقبت از سرمایۀ خود در پروژه های ساخت و ساز معمولاً نظارتهایی انجام می دهند.این نظارتها چگونه انجام شده‌اند؟
۷-مشاور و پیمانکار این پروژه چه اشخاصی بودند؟ آیا آنها صلاحیت حرفه‌ای لازم برای احداث پروژه‌ای با این ابعاد را داشتند یا نه؟ معمولاً در چنین پروژه‌هایی غیر از پیمانکار اصلی پیمانکاران متعددی برای بخش‌های مختلف تأسیسات، برق ، سفت‌کاری، سیویل، و خیلی بخش‌های دیگر مداخله دارند. این پیمانکاران و کارکنان چه کرده‌اند و چه می گویند؟
۸-شهرداری و دستگاه نظارت می بایست در مراحل مختلف ساخت انواع نظارتها را روی ساختمان انجام می دادند. نظارت بر مطابقت ساخت با نقشۀ مصوب، نظارت بر ایمنی کارگاه، نظارت بر کیفیت ساخت، نظارت بر رعایت ایمنی بنا، و.... . آیا این نظارتها انجام شده بودند؟ آیا همۀ کارها مطابق با ضوابط و مقررات بوده اند؟ اگر نبوده آیا اشکالات به سازنده اخطار شده بود؟ آیا سازنده به اخطارها عمل نکرده است؟
۹-اگر سازنده به اخطارها عمل نکرده، که اخبار موجود حاکی از همین است، چرا شهرداری مانع از ادامۀ عملیات نشده است؟ و پس از اتمام کار چرا مانع از بهره برداری نشده است؟
۱۰-آیا شورای شهر آبادان در ماجرای ساخت و ساز متروپل بر عملکرد شهرداری نظارت و مراقبتهای لازم از حیث درستی عملکرد شهرداری داشته است؟
۱۱-پروژه‌ای مثل متروپل در شهری مثل آبادان علاوه بر شهرداری با نهادهای متعدد شهری و استانی متعددی سر و کار دارد. از شورای تأمین و فرمانداری و شورای شهرگرفته تا استانداری و غیره. این نهادها و سازمانها چه نقشی در این پروژه داشته‌اند؟ و در مقام انجام وظایف نظارتی چه کرده اند؟
۱۲-بنا به اخبار، سازمان نظام مهندسی بارها ایرادات این سازه را به شهرداری محل اعلام کرده بود. چرا شهرداری اقدامی در جهت عمل به گزارش‌های این سازمان نکرده بود؟
۱۳-مالک واقعی هولدینگ عبدالباقی شخص حسین عبدالباقی بوده‌است، اما از نظر حقوقی پروژۀ متروپل متعلق به حسین عبدالباقی، به عنوان شخص حقیقی بوده‌است یا شرکت او؟ هیأت مدیره و کارکنان شرکت که به اندازۀ خود در امور مختلف مداخله و از خیلی از آنها آگاهی داشته اند که‌اند و چه می‌گویند.
۱۴- در طول چندسال اجرای پروژۀ متروپل تا بهره‌برداری و نهایتاً ریزش سازه، مسئولان شهری و استانی تغییر کرده‌اند، اگر تقصیر یا تخلف یا بزهی رخ داده باشد هرکدام از آنها مسئولیت دورۀ تصدی خود را دارند، فهرست تغییر این مقامات چیست؟
در هرحال انتظار این است که‌ سازمانهای رسمی، بویژه دادگستری محل، کار و وظیفۀ خود را انجام دهند و امیدواریم که اطلاعات و اخبار رسیدگی‌ها را نیز منتشر کنند. در این میان روزنامه‌نگاران و رسانه‌های سراسری و محلی نیز نقش خود را دارند در کشف حقیقت و روشن کردن افکار عمومی در فاجعه‌ای دارند که به هرحال جنبهء ملی دارد.
پاسخ این سؤالها و سؤالهای مشابه‌ معلوم خواهد کرد مالک پروژه و برخی مقامهای محلی مرتکب تقصیر یا تخلف یا جرم یا فساد شده‌اند یا نه و چنین فسادی چه ساز و کاری داشته و عوامل مؤثر بر آن چه بوده اند.
https://t.me/kambiznouroozi

«قرقیعان» کُنشی زنانه در ساختاری مردانه
#محمدنبهان؛ پژوهشگر علوم اجتماعی

همواره در«جوامع سنتی» با ساختارهای اجتماعی-فرهنگی روبه‌رو هستیم، که برای حفاظت از ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی و حتی فرهنگی خویش، بر بنیان‌های «مردسالارانه» تکیه زده‌ و ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی خود را مبتنی بر رضایت آن بخش مردسالارنه (که ممکن است نه‌تنها بخشی از مردان بلکه زنان و دختران نیز قائل به آن باشند) بازتولید می‌کنند.
جامعه‌ای کنونی ما از یک سوی، سال‌هاست که در مواجه با فضای مدرنیته قرار گرفته و نسل زد یا زومر از سوی دیگر، در جامعه محلی از اِعراب پیدا کرده و به عنوان بخش جوان کنش‌گرجامعه که قابلیت تاثیرگذاری فراوانی دارد؛ در برابر ساختارهای سنتی جامعه رُخ نشان می‌دهد. این دو جریان سبب شده ماهیت نگرش به مسائل و رویکرد تاریخی به ارزش‌ها و هنجارهای جامعه دچار تنش و تغییر بنیادین قرار گیرد، یا به معنی دیگر به بخش‌هایی از گذشته‌تاریخی جامعه توجه می‌شود که پیش از این مورد توجه قرار نمی‌گرفت.
احیای سنت «قرقیعان» به عنوان یک جریان کودکانه و کُنش‌گری شادمانه با ماهیت مادرانه -کُنشی از جنس زنانه در عرصه عمومی جامعه سنتی- می‌تواند تبلور و بُروز خواست یک جریان غیرمردسالارانه باور، جامعه‌ی نیمه مدرن شده‌ی کنونی تلقی شود، که در عرصه عمومی درحال ظهور است.
ورای آن که بگوییم خیل عظیمی از این نوع سنت‌ها قابل پذیرش منطق عمومی جامعه هستند یا خیر، باید اشاره کنیم که مساله این روزهای جامعه اهوازی، شکل‌گیری جنس جدیدی از گفتمان در حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی را به ما نشان می‌دهد که در تکاپوی آن است که خویشتن خویش را در بستر حافظه تاریخی مردسالارانه جامعه سنتی خود، بازتعریف کند. این که ببینیم در کلانشهر اهواز کافه‌گردی، رسم قهوه‌خوری، مضیف نشینی با رویکرد توریست‌محوری برای زنان و نان عربی پختن، سبزی و یا ماست فروشی، گعده نشینی با دوستان و اعضای خانواده در یک فضای عمومی برای مردان، به امری طبیعی مبدل شده، گرچه در نگاه اول ساده به نظر می‌رسد؛ و می‌توان توضیحات و توجیهات اقتصادی و یا حتی در بُعد مدرنیزاسیون نظری گزاره‌هایی را در خصوص ارائه کرد، اما در بررسی هنجارهای فرهنگی-اجتماعی این اقلیم، به خوبی درخواهیم یافت، ما با پدیده‌‌ی جدیدی تحت عنوان «جریان غیرمردسالارانه باور اجتماعی» روبه‌رو هستیم که مرتباً ساختارهای مردسالارانه سنتی جامعه را آرام آرام و موزائیک موزائیک دچار ازمحلال نرم می‌کند.
برای آن‌که از سرعت سرسام‌آور آن آگاه شویم، این سئوال به سادگی قابل طرح است که آیا سطح تغییرات و پذیرش برخی ارزش‌ها، چه خوب و چه بد در جامعه، طی سال‌های گذشته با وضع کنونی، قابل مقایسه است؟
لذا بایستی برای گذار به جامعه مُدرن بایستی در این خیزش نرم جریان غیرمردسالارانه باور جامعه سنتی، بردبار و در حمایت از تغییرات مثبت و تحرک‌های نشاط آور جمعی از جمله «قرقیعان» با آن همراه شد. مطماناً با حضور پُر رنگ زومرها و غلتیدن بیشتر جامعه در بستر مدرن، در چند سال آتی با چهره‌ جدیدی از جوامع سنتی روبه رو خواهیم شد که پیش از این قابل تصور نبوده است.

پی‌نوشت:
گرگیعان یا قرقیعان نام یک آیین سنتی رایج بین عرب‌های خوزستان، استان هرمزگان، عراق، بحرین، کویت، و شرق عربستان (احساء و قطیف) و امارات متحده عربی است. نام اصلی این آیین «قرقیعان» است ولی با توجه به این‌که مردم عرب خوزستان حرف «قاف» را در بیشتر کلمات «گاف» تلفظ می‌کنند به آن «گرگیعان» می‌گویند. در مورد ریشه و معنی کلمهٔ «قرقیعان»؛ برخی معتقدند این کلمه از «قرع الباب» به معنای درب‌زدن گرفته شده‌است؛ به خاطر این‌که کودکان در خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می‌کوبند.

#جامعه‌شناسی_فرهنگی #قرقیعان #گرگیعان
🗣https://t.me/SocialSciencesResearcher

🗣 ردپای دایناسورها در خاطرات ما زوزه می کشد. اگر آنها زنده بودند، ما آنها را از بین می بردیم، اما به آثار آنها احترام می گذاریم.
در مورد نوع بشر نیز همین گونه است: «هر چه بیشتر آن را به خطر بیندازیم، بقایای آن را با دقت بیشتری حفظ می کنیم.»
- #ژان_بودریار، قطعات

💡 جهت پشتیبانی از این کانال، لینک زیر را برای دوستان خود ارسال کنید.

👇👇👇
https://t.me/SocialSciencesResearcher
@SocialSciencesResearcher

🗣️ ibna.ir/x6m9R

ویدیوی جدید با موضوع معرفی ۶ روایت متفاوت از جنگ جهانی دوم .
ممنون میشم نظرتون رو زیر ویدیو کامنت کنید.
«با احترام برای دوستان کم‌شنوا و ناشنوا زیرنویس به سه زبان تنظیم شده»
امیدوارم که لذت ببرید،
لایک و سابسکرایب کانال رو فراموش نکنید.
با تشکر احمد
https://youtu.be/JsxI24GowlE

🗣 ما به خروج دسته جمعی از #صهیونیسم نیاز داریم !
#نائومی_کلاین، این متن سخنرانی ای است که در نا آرامی‌های Ceder در خیابان های شهر نیویورک ایراد شد.

👣 در این عید پاک ما نه به بت دروغین صهیونیسم نیاز داریم و نه به آن نیازمندیم. ما خواهان رهایی از پروژه ای هستیم که به نام ما نسل کشی می کند. به موسی و خشم او فکر می کردم که از کوه پایین آمد و بنی اسرائیل را در حال پرستش گوساله طلایی دید. #اکوفمینیست درونی‌ام، همیشه از این داستان ناراحت بوده است: کدام خدایی به حیوانات حسادت می کند؟ کدام خدایی می خواهد همه چیزهای مقدس زمین را برای خود ذخیره کند؟
راهی ساده‌تر برای درک این داستان وجود دارد. و اما آن [راه]در مورد بت‌های دروغین است. درباره گرایش انسان به هر آن چه پرستش دنیوی براق گون مادی و کوچک است به جای آن [خدای] بزرگ و متعالی.

👣آنچه می خواهم امشب در این عید پاک انقلابی و تاریخی در خیابان ها به شما بگویم این است که بسیاری از مردم ما یک بار دیگر یک بت دروغین را می پرستند. آنها از آن به وجد آمده اند. مست از او. آلوده به آن. صهیونیسم بت دروغینی است که ایده سرزمین موعود را گرفته و آن را به صورت بیع برای یک دولت قومی-نظامی تبدیل کرده است. این یک بت دروغین است که عمیق ترین داستان های کتاب مقدس ما در مورد عدالت و آزادی از برده داری - داستان عید پاک - را می گیرد و آنها را به سلاح های وحشیانه دزدی زمین های استعماری، و نقشه های راه برای پاکسازی قومی و نسل کشی تبدیل می کند. [.....]

از همان ابتدا، چهره‌ای زشت از آزادی [برای‌مان] ایجاد کرد که به کودکان فلسطینی نه به عنوان یک انسان، بلکه به عنوان یک تهدید جمعیتی می نگریست - همانطور که فرعون در کتاب خروج از جمعیت فزاینده اسرائیل می ترسید و بنابراین دستور کشتن فرزندان آنها را صادر می کرد. صهیونیسم ما را به لحظه فاجعه کنونی رسانده است و زمان آن فرا رسیده که به صراحت بگوییم: به راستی [صهیونیسم ]ما را به اینجا رسانده است.
👣این یک بت دروغین است که بسیاری از مردم ما را به مسیری عمیقاً غیراخلاقی سوق داده است، که اکنون آنها را در پاره کردن اساسی ترین فرمان [افعال خود را] موجه می دانند: کسی را به قتل نرسان. دزدی بر تو جایز نیست و طمع کار مباش.
ما ماه ها و ماه ها در این خیابان ها آواره هستیم. بیرون آمدن از صهیونیسم همان بت دروغینی است که صهیونیسم نامیده می شود.

👣این یک بت دروغین است که آزادی یهودیان را با بمب های خوشه ای برابر می داند که کودکان #فلسطینی را می کشد و معلول می کند. [...........] امروز، این بت دروغین بمباران هر دانشگاهی در غزه را توجیه می کند. تخریب مدارس، بایگانی‌ها و چاپخانه‌های بی‌شماری؛ کشتن صدها دانشگاهیان، روزنامه نگاران و شاعران - این همان چیزی است که فلسطینی ها به کشتن مدارس، یعنی کشتن وسایل آموزشی می گویند. [...........] ما به بت دروغین صهیونیسم نیازی نداریم و آن را نمی خواهیم. ما خواهان رهایی از پروژه ای هستیم که به نام ما نسل کشی می کند. رهایی از ایدئولوژی ای که هیچ برنامه ای برای صلح ندارد [........]

منبع:
- #گاردین؛ Wed 24 Apr 2024

💡 جهت پشتیبانی از این کانال، لینک زیر را برای دوستان خود ارسال کنید.

👇👇👇
https://t.me/SocialSciencesResearcher
@SocialSciencesResearcher

🗣 شبیه‌سازی مدل توسعه اقتصادی ناکارآمد برای ایران !
#محمدنبهان؛ پژوهشگر جامعه شناسی اقتصادی و توسعه

👣پرده اول؛ مختصات استان‌های جنوب کشور در برنامه‌های توسعه نامزدان ریاست جمهوری

مسائل استان‌های خوزستان، بوشهر، بندرعباس و سیستان و بلوچستان (استان‌های جنوب ایران) تنها مسائل ویژه مناطق جنوب کشور نیستند، بلکه بخش اعظمی از مسائل اساسی و بنیادین توسعه و عمران ایران را شامل می‌شوند، ویترین ترقی و عمران یک کشور در حقیقت، توسعه پایدار، مستعدترین و استراتژیک‌ترین مناطق از حیث اقتصادی و صنعتی در آن کشور محسوب می‌شود. همواره کشورها سعی می‌کنند که توان بالقوه اقتصادی و توسعه خود را در این ویترین، در برابر کشورهای رقیب، به نمایش بگذارند تا بتوانند ضمن خلق فرصت‌های عظیم سرمایه‌گذاری خارجی، از تجارب دیگر کشورها و جذب توان علمی و اقتصادی در جهت منافع داخلی کشور بهره‌مند شوند.
عرصه جنوب با داشتن منابع عظیم طبیعی و تولیدات بی‌نظیری همچون نفت، گاز، آب، برق، پتروشیمی، فولاد، محصولات اساسی غذائی، در حوزه کشاورزی، دریایی و معدنی و .. به عنوان یک «هاب اقتصادی» در منطقه خاورمیانه و حتی جهان (در یک نگاه دوربُرد توسعه‌گرایانه)، به طور ملموس بر وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم ایران تاثیر گذار است.
این در حالی است که دکتر سعید جلیلی در مناظرات اخیر درباب برنامه فرآیند عمران بخش اعظمی از توان بالقوه کشور (استان‌های جنوبی) سخنی به میان نیاورده و هیچ برنامه‌ای علمی-عملی در حوزه رُشد و توسعه این موتور محرکه ندارد؛ تلویحاً نیز در صحبت‌های خود نشان می‌دهد به دنبال بستن تمام درهای ارتباطی ایران اسلامی، با جهان است. در حقیقت این بُن‌بست عملاً وسعت انتخاب و تصمیم‌گیری -در‌ بازارهای جهانی- را منحصراً در چند گزینه شرق آسیایی و آفریقایی محدود می‌کند و در طی یک روند زمانی ما را به یک کشور شبه وابسته اقتصادی آن هم به کشورهای در حال توسعه مُبدل می‌کند. بدین سبب اگر نگوییم همه مسائل ما در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی برای آینده اقتصادی و توسعه ایران به طور مستقیم به عرصه توسعه و اقتصاد جنوب، وابسته است، سخنی گزافی بر زبان جاری نساخته‌ایم.

👣پرده دوم؛ نگاهی به آیند اقتصادی با تفکرات دکتر جلیلی

به نظر می‌رسد دکتر سعید جلیلی با طرح مدل توسعه اقتصادی -در دولت در سایه- خویش، چیزی شبیه به -نمونه تاریخی چین در زمان مائو و کره شمالی در زمان کیم ایل سونگ- طرح‌های توسعه‌ای دهه 60 میلادی که جز تولید طبقه کارگر ضعیف و محتاج نان شب در آن کشورها، چیزی برای‌مان به بار نخواهد آورد. این نوع نگرش تنها با فرمان‌های دستوری و در سایه، نگاه از مرکز به پیرامون ممکن خواهد بود. نگاهی که دست ما را برای انتخاب بازار محدود و تعاملات اقتصادی ما را به طرف‌های معینی هدایت می‌کند.
به طور مثال بر اساس آمار سازمان گمرک چین، میزان کل مبادلات تجارت خارجی چین در سال 2022 با ایران بالغ بر 15.79 میلیارد دلار ( واردات از ایران 6.35 میلیارد دلار و صادرات به ایران 9.44 میلیارد دلار ) گردیده و تراز مبادلات تجاری بیش از 3 میلیارد دلار به نفع طرف چینی می‌باشد. (1) و در خصوص هند نیز در ژانویه سال قبل ۱۲۹ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود. اما واردات هند از ایران در ژانویه امسال کاهش ۲۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته و به ۵۴ میلیون دلار بالغ شده است. هند در ژانویه سال قبل ۶۸ میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود.(2)
با نگاهی اجمالی در خصوص شیوه، سطح تعاملات و تبادلات اقتصادی ضعیف ما با دو قدرت بزرگ اقتصادی جهان نشان می‌دهد هنوز نتوانسته‌ایم توازنی را در مناسبات اقتصادی خود با شرکای تجاری خود برقرارکنیم و این امر با پیاده‌سازی مدل توسعه ‌اقتصادی دیدگاه‌های دکتر سعید جلیلی و تیم وی، احتمال آن که ما را به سمت وابستگی بیشتر اقتصادی سوق دهد، بیشتر خواهد شد. ضمن آن‌که توان دیپلماسی که می‌تواند با گسترش مناسبات اقتصادی در جهان، ایران مقتدرتر و تاثیرگذارتری را در حوزه‌های دیگر خلق کند، به انزوا بکشاند.

منابع:
1- وبسایت معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
2- وبسایت خبرگزاری ایرنا، کد خبر: 85427542.

🍀 به ما بپیوندید
https://t.me/SocialSciencesResearcher