👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«کشف رودی از آهن مذاب در هسته زمین»
—------------------------------------------------
https://goo.gl/GCMXec
ما به طور معمول رودبادها (جریان‌های‌ جتی) را در ارتباط با آب و هوا می‌شناسیم ولی اکنون دانشمندان به کمک یکی از ماهواره‌های سازمان فضایی اروپا (ESA) یک رودباد را در ژرفای زیر سطح زمین یافته‌اند- رودبادی رو به باختر که سرعتش هم رو به افزایش است (شتاب دارد)!

ماهواره‌های سه‌گانه‌ی #Swarm که در سال ۲۰۱۳ به فضا پرتاب شدند، میدان‌های مغناطیسی گوناگونی که از هسته‌، گوشته، پوسته، اقیانوس‌ها، یونکُره، و مغناطکره‌ی زمین بیرون می‌زنند را اندازه‌ گرفته و موشکافی می‌کنند.

این سیگنال‌ها با هم میدان مغناطیسی‌ سرتاسری زمین را می‌سازند که مانند یک سپر از ما در برابر پرتوهای کیهانی و ذرات باردار درون باد خورشیدی نگاهبانی می‌کند.

سنجش میدان‌های مغناطیسی یکی از چند راهیست که با آن می‌توانیم درون سیاره‌مان را ببینیم. کریس فینلی از دانشگاه صنعتی دانمارک می‌گوید: «آگاهی ما از خورشید بیشتر از هسته‌ی زمین است زیرا خورشید پشت ۳۰۰۰ کیلومتر سنگ پنهان نشده.»

دلیل وجود #میدان_مغناطیسی زمین، اقیانوسی از آهن مایع فرا-داغ و چرخانست که هسته‌ی بیرونی را ساخته. این آهن مایع مانند یک رسانای چرخان در دینام دوچرخه، جریان‌های الکتریکی پدید می‌آورد که آنها هم به نوبه‌ی خود این میدان مغناطیسیِ پیوسته در تغییر را تولید می‌کنند.

بنابراین پژوهشگران با ردیابی تغییرات این میدان مغناطیسی می‌توانند از چگونگی حرکت آهن در هسته آگاه شوند.

سنجش‌های دقیق با ناوگان ماهواره‌های Swarm به دانشمندان اجازه می‌دهد تا چشمه‌های گوناگون مغناطیس را از هم جدا کرده و سهم هسته [در پیدایش این میدان] را بسیار روشن‌تر کنند.

نویسندگان پژوهشنامه‌ای در این باره که در نشریه‌ی نیچر جئوساینس منتشر شده توضیح داده‌اند که چگونه سنجش‌های Swarm به کشف یک #رودباد (jet_stream#) در هسته انجامیده است.

فیل لیوِرمور از دانشگاه لیدز بریتانیا و نویسنده‌ی اصلی پژوهشنامه می‌گوید: «ما به لطف این سه ماهواره‌ به بینش‌های تازه‌ای درباره ی پویایی #هسته‌_زمین دست یافته و توانسته‌ایم برای نخستین بار این رودباد را ببینیم، و تنها این نیست، ما حتی به چرایی وجودش هم پی برده‌ایم.»

کشف این رودباد با ردگیری دو منطقه‌ی بزرگ ولی نامعمول از شار مغناطیسی انجام شد که از مرز هسته-گوشته ریشه گرفته و زیر آلاسکا و سیبری جای داشتند (الگوی لکه‌های شاری). دکتر لیورمور می‌گوید: «این لکه‌های شاریِ عرض بالا مانند لکه‌های درخشانی در میدان مغناطیسی هستند و دیدن تغییرات آن را برای ما آسان می‌کنند.»
@onestar_in_sevenskies
این دو منطقه با حرکت جریان آهن مایع حرکت می‌کردند. از آنجایی که جابجایی آنها تنها می‌توانست از جابجایی فیزیکی آهن مایع سرچشمه گرفته باشد، پس مانند یک نشانگر، به دانشمندان امکان دنبال کردن جریان آهن را دادند.

ناوگان Swarm نشان داده‌اند که این جابجایی‌ها در واقع یک رودباد هستند که دارد با سرعت بیش از ۴۰ کیلومتر در سال حرکت می‌کند- سه برابر سریع‌تر از سرعت‌های معمول خود هسته و صدها هزار برابر سریع‌تر از جابجایی صفحه‌های زمین‌ساختی زمین. این سرعت از ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶ سه برابر شده.

لیورمور می‌گوید: «ما می‌توانیم آن را به عنوان شتاب در نواری از مایع هسته که دور قطب‌ها حلقه زده توصیف کنیم، مانند رودبادهای جَوی.»

خوب چه چیزی این رودباد را پدید آورده و چرا دارد سرعت می‌گیرد؟

لیورمور و همکارانش می‌گویند این جریان ...
ادامه در پست بعد 👇🏼👇🏼
«دقیق‌ترین نقشه از میدان مغناطیسی پوسته زمین»
—------------------------------------------
سه سال است که ماهواره‌هایی سرگرم نقشه‌برداری از بخش بالایی میدان مغناطیسی زمینند و تاکنون به ویژگی‌های شگفت‌انگیزی درباره‌ی پوسته‌ی زمین پی برده‌اند. دستاورد این سه سال، انتشار پُروضوح‌ترین نقشه از این میدان است که تاکنون از فضا دیده شده. این "میدان مغناطیسی سنگ‌کره‌ای" (لیتوسفری) بسیار ضعیف است و بنابراین نقشه‌برداری آن از فضا کار دشواری است. ولی اکنون به کمک یگان ماهواره‌های "سوارم" (Swarm)، این کار امکان‌پذیر شده.

پرفسور نیلز اولسن از دانشگاه صنعتی دانمارک (DTU) و یکی از دانشمندان گروه تهیه‌کننده‌ی این نقشه که به تازگی در نشست علمی سوارم در بنف کانادا منتشر شده می‌گوید: «با ترکیب سنجش‌های سوارم و داده‌های پیشین که از ماهواره‌ی آلمانی چمپ (CHAMP) به دست آمده بود، توانستیم سیگنال‌های مغناطیسی ریز در میدان پوسته‌ای را با دقتی بی‌سابقه آشکار کنیم.»

بیشتر میدان مغناطیسی زمین در ژرفایی بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر، و در اثر جابجایی آهن گداخته (مذاب) در هسته‌ی بیرونی تولید می‌شود. ۶ درصد باقی می‌ماند (میدان مغناطیسی سنگ‌کره‌ای جزو آنست) که بخشی از آن به دلیل جریان‌های الکتریکی در فضای پیرامون زمین، و بخشی از آن هم توسط سنگ‌های مغناطیده در سنگ‌کره‌ی بالایی پدید می‌آید- سنگ‌کره‌ی بالایی بخش سفت و سخت بیرونی زمین است که از #پوسته و بخش بالاییِ گوشته‌ تشکیل شده.

سوارم یک پیکره‌بندی از سه ماهواره‌ی همسان است که توسط سازمان فضایی اروپا (اِسا) برای ردیابی و بررسی میدان مغناطیسی زمین به فضا پرتاب شده‌اند.

برخورد احتمالی شهاب‌سنگ
این نقشه‌ی تازه ناهنجاری‌های پرجزییاتی که توسط ساختارهای زمین‌شناختی پوسته‌ی زمین در این میدان پدید آمده را نشان می‌دهد. یکی از این ناهنجاری‌ها در خاک کشور آفریقای مرکزی، پیرامون شهر بانگی دیده می‌شود، جایی که میدان مغناطیسی به گونه‌ی چشمگیری بیشتر و نیرومندتر است. دلیل این ناهنجاری هنوز ناشناخته است، ولی دانشمندان بر این گمانند که شاید دستاورد برخورد یک شهاب‌سنگ در حدود ۵۴۰ میلیون سال پیش باشد.

نشانه‌های تغییر قطب
در این نقشه همچنین جزییات بیشتری درباره‌ی #میدان_مغناطیسی زمین که در میلیون‌ها سال گذشته بارها قطب‌هایش جابجا شده می‌بینیم. میدان مغناطیسی در یک حالت شار پایدار است. قطب شمال مغناطیسی به آرامی جابجا می‌شود و هر چند صدهزار سال، قطب‌ها وارونه می‌شوند، به گونه‌ای که قطب‌نما به جای شمال، جنوب را نشان می دهند.

هنگامی که پوسته‌ی زمین در اثر فعالیت‌های آتشفشانی نوسازی می‌شود، به ویژه در بستر اقیانوس‌ها، کانی‌های آهن‌دار در تفتال‌های سردشونده رو به شمال مغناطیسی تراز می‌شوند، از همین رو با سفت شدن گدازه‌ها، گویی یک "عکس فوری" از میدان مغناطیسی در همان زمان سرد شدن سنگ‌ها گرفته می‌شود.

از آنجا که قطب‌های مغناطیسی زمین با گذشت زمان پس و پیش می‌شوند، کانی‌های سفت شده "نوارهایی" در بستر دریا پدید می‌آورند و پیشینه‌ای برای تاریخ مغناطیسی زمین درست می‌کنند.

دانانجای راوات از دانشگاه کنتاکی آمریکا می گوید: «این نوارهای مغناطیسی شواهد وارونگی قطب‌ها هستند و بررسی مُهرهای مغناطیسی بستر اقیانوس به ما اجازه می‌دهد تاریخچه‌ی تغییرات میدان هسته را بازسازی کنیم. آنها همچنین به ما کمک می‌کنند جنبش‌های زمین‌ساخت صفحه‌ای را نیز بررسی کنیم.»

«این نقشه‌ی تازه ویژگی‌های میدان مغناطیسی زمین را تا ژرفای حدود ۲۵۰ کیلومتری مشخص کرده و به بررسی زمین‌شناسی و دماهای سنگ‌کره‌ی زمین کمک می‌کند.»

رون فلوبرهاگن، مدیر ماموریت سوارم سازمان فضایی اروپا می‌گوید: «شناخت پوسته‌ی سیاره‌مان کار آسانی نیست. سنجش‌های فضایی ارزش بسیاری دارند زیرا یک دیدگاه پُروضوح سرتاسری از ساختار مغناطیسی پوسته‌ی سخت بیرونی زمین برای ما فراهم می‌کنند.»

میدان مغناطیسی زمین را می‌توان مانند یک پیله‌ی غول‌آسا در نظر گرفت که ما را از پرتوهای کیهانی و ذرات باردار درون باد خورشیدی که زمین را بمباران می‌کنند در امان نگه می‌دارد. بدون این پیله، زندگی از گونه‌ای که می‌شناسیم نمی‌توانست به وجود آید.

#Swarm
https://goo.gl/tzhAP1
در همین زمینه: * کشف رودی از آهن مذاب در هسته زمین (https://goo.gl/65QXY3)

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/Swarm.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies